Tonnen kwartjes en dubbeltjes tellen
GESPREK VAN DE DAG
Generale repetitie voor Het Huwelijk
m Li -v
Haakon van Noorwegen,
een twijfelaar
Engels bedrijf doet sorteerwerk voor Coins for Care
OM onderzoekt chat-sabotage
152
MENSELIJK
De Britse PRINS WILLIAM is niet komen op
dagen op een afspraakje met BRITNEY
SPEARS dat de twee via e-mail met elkaar
hadden gemaakt. Dat heeft het 20-jarige
popidool gezegd tijdens een vorige week op
genomen televisie-interview dat morgen zal
worden uitgezonden. Van een romance tus
sen de twee zou geen sprake zijn. Spears, die
in Groot-Brittannië is voor de promotie van
haar single 'Overprotected', had met de 19-
jarige William afgesproken dat hij haar er
gens zou ontmoeten, maar hij kwam niet op
dagen. De twee e-mailen al enige tijd met el
kaar. Interviewer Frank Skinner suggereerde dat Wil
liam's broer Harry misschien leuker gezelschap is. Over
de minderjarige prins Harry werd enkele weken geleden
bekend dat hij weieens teveel drinkt en ook marihuana
Een man die een dag eerder zijn zoon had verloren heeft
zich gisteren in de dierentuin van de Portugese hoofd
stad Lissabon VOOR DE LEEUWEN geworpen. Tuinman
nen zagen de man over de een meter hoge muur van de
leeuwenkuil klimmen en vier meter naar beneden sprin
gen, in een gracht. Een leeuwin sprong daarop in het wa
ter en beet de man in z'n nek. De man was op slag dood.
Volgens de directeur van de dierentuin was de zoon van
de man woensdag omgekomen, mogelijk bij een schietin
cident. De politie bevestigde dat het om zelfmoord leek
te gaan. Over de man wilde ze alleen zeggen dat hij in de
60 was.
De Britse popgroep
SPICE GIRLS heeft
een slepend juri
disch gevecht met
een Italiaanse scoo
ter- en motorfabri
kant verloren. Het
gerechtshof in Lon
den bevestigde een
eerdere uitspraak
dat de popgroep zich
schuldig had gemaakt aan MISLEIDING. De groep moet
een schadevergoeding betalen en opdraaien voor de kos
ten van de rechtszaak: bij elkaar 1,6 miljoen euro. De
Spice Girls waren in hun glorietijd in zee gegaan met de
Italiaanse fabrikant Aprilia. Het sponsorcontract bepaal
de dat de fabrikant een afbeelding van de popgroep
mocht aanbrengen op een van zijn scooters. Kort nadat
het contract was afgesloten, stapte Gerri Halliwell (Gin
ger Spice) uit de groep. De Italianen bleven vervolgens
met een voorraad scooters zitten. De advocaten van de
meidengroep voerden aan dat er destijds geen aanleiding
was om aan te nemen dat het gezelschap uit elkaar zou
vallen. Het Londense High Court stelde de Italiaanse fa
brikant een jaar geleden al in het gelijk.
PRESIDENT SJEVARDNADZE
van Georgië verdient 400 lari
(209 euro) per maand. Dit heeft
hij verteld in het kader van de
eerste volksteling sinds 1989,
toen Georgië nog deel uitmaakte
van de Sovjetunie. Sjevardnad-
ze's antwoorden aan de volkstel
lers, die als eerste bij hem kwa
men, werden gisteren op de tele
visie uitgezonden. Sjevardnadze,
die samen met de laatste Sovjet
president Michail Gorbatsjov een eind maakte aan de
Koude Oorlog, zei dat hij prijzen had gewonnen in het
buitenland en royalty's ontving van boeken die hij heeft
geschreven. „Ik ben niet arm", zei hij. Sjevardnadze
woont in de presidentiële residentie en zei daarnaast
geen woning te bezitten. Het gemiddelde maandsalaris
in Georgië ligt rond de 25 lari, een bedrag waarmee niet
eens voldoende voedsel kan worden gekocht. De meeste
gezinnen leven dan ook van een bijbaan die niet aan de
belasting wordt opgegeven.
Haakon en zijn vrouw Mette-Marit. Foto: EPA/Lise Aserud
Willem-Alexander heeft negen
collega's in Europa. Wie zijn zij en
wat doen ze? Een serie portretten
van de troonopvolgers. Vandaag
de vijfde aflevering: Haakon van
Noorwegen.
Het moet een vreemd gesprek
zijn geweest daar in het konink
lijk paleis van Oslo. Broer en zus
knus op de bank bij de open
haard. „Ik wil je wat vragen",
zegt kroonprins Haakon tegen
Martha Louise, die misschien
net zit te lezen in het flinterdun
ne romannetje van haar geliefde
(en inmiddels verloofde) Ari
Behn. „Kun jij geen koningin
worden en mijn rechten op de
troon overnemen? Mijn vriendin
Mette-Marit heeft geen zin in al
die poespas en ik wil haar niet
kwijt Alsjeblieft?" Niemand die
er bij is geweest, dus zo zal het
wel niet precies zijn gegaan,
maar feit is dat Haakon (20 juli
1973) zijn zus heeft gevraagd
zijn taken over te nemen. Een
huwelijk met Mette-Marit Tjes-
sem Hoiby was voor hem op be
langrijker dan de Noorse troon.
De twee jaar oudere Martha
Louise - de Noorse opvolgings-
regels, waarbij jongens nog voor
meisjes gingen, zijn pas later
veranderd - paste voor de eer en
Mette-Marit veranderde 'uit lief
de voor Haakon' alsnog van me
ning. Dat Mette-Marit geen trek
had in een leven in een gouden
kooi was gezien haar achter
grond zeer begrijpelijk: onge
huwde moeder, feestbeest eer
ste klasse C.Bij mij waren de
remmen wat losser dan bij mijn
generatiegenoten"), beschuldi
gingen van drugsgebruik, geen
afgemaakte opleiding, Niet be
paald het materiaal waar prin
sessen - buiten die van Monaco
althans - traditioneel van zijn
gemaakt. De Noren moesten
dan ook flink slikken toen Haak
on met haar op de proppen
kwam en ook nog eens met haar
ging samenwonen.
Maar inmiddels zijn ze ge
trouwd, is de dip in de populari
teit van het koningshuis omge
bogen en kan Mette-Marit niet
meer stuk. Zelfs het Duitse bou
levardblad Bild schat haar voor
alsnog hoger in dan Maxima.
Haakon - momenteel werkzaam
op het ministerie van buiten
landse zaken - is ook tevreden
met zijn besluit de weg naar de
troon open te houden. „Je hebt
lang geworsteld en diep na
moeten denken om uiteindelijk
zelfstandig te besluiten de plicht
die je door je geboorte is opge
legd, ook te vervullen", aldus
een ontroerde koning Harald tij
dens het huwelijksdiner.
Martha Louise zal nog het meest
opgelucht zijn, want de keuze
van haar broer en schoonzus
maakte voor haar de weg vrij te
kiezen voor Ari Behn. Ze geeft
haar koninklijke titels op en be
gint een eigen bedrijf. AJs ze die
avond 'ja' had gezegd tegen
haar broer, dan had de Noorse
geschiedenis een verrassende
wending gekregen.
Hans Jacobs
Een koninklijk huwelijk is net
een toneelstuk: tijdens de gene
rale repetitie moeten alle spe
lers hun rol tot in detail ken
nen. Ieder pasje moet worden
geoefend. In Amsterdam schui
felen militairen nu al langs de
route van de rijtoer, nauwkeu
rig inspecteren ze htm terrein.
Ook de zes paarden die de
Gouden Koets moeten trekken
en de 84 die deel uitmaken van
het gevolg, zullen op een nog
geheim moment door het cen
trum van de hoofdstad draven.
In de Nieuwe Kerk en de Beurs
van Berlage testen sprekers hun
stemmen voor de microfoon en
hoffunctionarissen zien met het
draaiboek in de hand streng toe
of de voordrachten geen secon
de te lang duren.
Of de hoofdrolspelers zelf ook
meedoen, is niet duidelijk.
Maar geoefend wordt er zeker,
weet Jean-Paul Wijers, direc
teur van het bedrijf 'Protocol-
bureau' in Den Haag. Het hof
heeft deze unieke specialist 'in
protocol en gastvrijheid' speci
aal in de arm genomen om de
ceremonie in de Nieuwe Kerk
gladjes te laten verlopen. „We
hebben het huwelijk van prins
Constantijn en Laurentien ook
begeleid vertelt Wijers. Con
stantijn en zijn aanstaande de
den destijds zelf ook mee aan
de generale repetitie.
Zo'n dertig a veertig medewer
kers van het Protocolbureau
zullen op 2 februari in de Nieu
we Kerk aanwezig zijn om 2000
gasten naar de juiste plaatsen te
begeleiden. De gastheren en -
vrouwen zijn gescreende stu
denten van de Hogere Hotel
school. Voor deze klus hebben
ze een extra training gehad. „Ze
horen te weten hoe ze de gas
ten moeten aanspreken". Niet
alleen Alexander, maar alle
prinsen dragen de titel 'Konink
lijke Hoogheid', toch nuttige in
formatie. En dat prins Charles
His Royal Highness heet, is
voor een gastvrouw ook handig
om te weten.
Zonder een strakke generale re
petitie gaan dingen de mist in,
weet een hoffunctionaris. Dat
was tijdens de inhuldiging van
VRIJDAG 25 JANUARI 2002
Een groep hoge militairen bezocht gisteren het centrum van Am
sterdam om de route te lopen voor het militair ceremonieel op de
dag van het huwelijk. Foto: GPD/Evert Elzinga
er
werkelijk alles weet van etiquet- hoort. Om te voorkomen dat »1<
te, goede manieren en veel er- zijn gekroonde vriend ergens Di
varing heeft in het begeleiden achterin zit, kan de kroonprin in
van vips, is Het Huwelijk toch besluiten om hem toe te voe- dr
wel een zeer speciale klus. De gen aan het 'bruidspersoneef ht
regels van het hof schrijven dat wel vooraan in de kerkbai j
voor dat achter de naaste fami- mag neerstrijken. Als dit tears |e
lieleden de koninklijke hoofden zo'n acht a tien personen -
in volgorde van zogeheten 'an- compleet is, zit er niets ander ut
ciënniteit' een zitplaatsje krij- op dan achter in de rij aanslii w
gen: de langst zittende troon- ten.
opvolger zit dus ergens voor- Het is een heel gepuzzel, maj go
aan. Zo maakt Prins Charles van Wijers geen onvertogen
van Groot-Brittannië een goede woord. „Het is bijzonder oml
kans op een ereplaats. Het zo n huwelijk betrokken te zij se
wordt pas echt ingewikkeld als Wij voelen ons zeer vereerd."
een vorst nog niet zo lang op de m
troon zit, maar bijvoorbeeld wel Berrit de Lange
tot de intimi van Alexander be- en Carine Neefjes
Het openbaar ministerie is een onderzoek begonnen naar het mij 3e
lukken van de chat- en videosessie op internet met Willem-Alexai te
der en Maxima dinsdagavond. Computerspecialisten van het korp >e
landelijke politiediensten voeren het onderzoek uit. De 'digitaal-n di
chercheurs' moeten uitzoeken of er strafbare feiten zijn gepleegd.
De chatsessie van het verloofde paar met honderd geselecteerde
burgers liep uit op een fiasco. Al binnen enkele minuten lag de sit ei
van het koninklijk huis eruit. KPN was berekend op enkele tiendu r
zenden belangstellenden. De teller registreerde echter ruim drie
miljard 'hits'.
Nader onderzoek van de KPN heeft uitgewezen dat hackers vanaf n
het begin van de sessie verschillende pogingen hebben gedaan 01
de site plat te leggen. De meeste werden door beveiligssystemen i fj
geweerd, maar de aanval op de typist, de vertaler van gesproken
woord naar tekst, was fataal.
KPN vermoedt dat de hackers het IP-adres van de typist hebben
ten te achterhalen, waarna een massale stroom data naar dit adre |jg
werd gestuurd. Ook een betere beveiliging had volgens het teleco en
bedrijf deze aanval niet kunnen voorkomen. d(
U
Cavaleristen van de Nederlandse en Belgische militaire politie oefenden in Brussel in vol ornaat voor
het huwelijk van Willem-Alexander en Maxima. Foto: EPA/Olivier Hoslet
koningin Beatrix in 1980 het ge
val. Toen was er vooraf niet ge
oefend hoe lang het zou duren
voordat alle kamerleden hun
eed hadden afgelegd. Het hof
had hier in het draaiboek drie
kwartier vooruit getrokken, op
de dag zelf bleek dat al in één
kwartier gepiept. „De inhuldi
ging was hierdoor een half uur
eerder afgelopen. Bij dit huwe
lijk moeten we voorkomen dat
de koninklijke gasten veel te
vroeg zo maar buiten op de
stoep staan", aldus een ingewij
de.
Als Méxima en Alexander zelf
niet op de 'oefenwedstrijd' aan
wezig zijn, wordt er gebruik ge
maakt van zogeheten stand-
ins' (invallers). „Om bijvoor
beeld te testen of de camera het
bntidspaar tijdens het 'ja
woord' goed in beeld krijgt,
kunnen ook een adjudant en
een hofdame even een klein to
neelstukje opvoeren en figuren
als bruid en bruidegom", ver
telt een hoffunc
tionaris.
Burgemeester
Cohen, die het
burgerlijk huwe
lijk voltrekt in de
Beurs van Berla
ge, is wel zelf
aanwezig op de
'generale'. Aan
gezien de akoes
tiek in deze
trouwzaal rampzalig is, moet
hij zijn toespraak goed oefenen.
Hij krijgt een piepklein micro
foontje op zijn revers, zodat hij
zijn eigen geluid opvangt en dat
van het bruidspaar. Ook hier
draait alles weer om de televi
siekijker: via de minimicrofoon
van Cohen moet het volmondi
ge jawoord van Alexander en
Maxima goed
te verstaan
zijn voor de
miljoenen
mensen die
thuis voor de
buis zitten.
Voor de me
dewerkers
van het Pro
tocolbureau is
tijdens deze
'halve finale' in de Nieuwe Kerk
vooral de 'placering' (wie waar
moet zitten en waarom) een
flink karwei. Hoewel het team
Coins for Care is een Nederlandse
actie voor het goede doel, maar
Engelsen doen het werk. Zij ver
werken de munten die in Neder
lander zijn opgehaald. De teller
staat op 230.000 euro. „De grote
stroom moet nog komen."
In een nauwelijks beveiligde hal
op het industrieterrein van Bur
gess Hill, zo'n zestig kilometer
ten zuiden van Londen, raapt
John Baker een cent van de
grond. „Die is ook hier niets
meer waard", zegt hij, terwijl hij
plastic zakken met guldens en
knaken in een stelling legt. Hier
liggen ze nou, die goeie ouwe
munten, keurig naast elkaar, in
blauwe bakken. Binnenkort
waardeloos door de invoering
van de euro, maar waardevol
voor vele goede doelen.
Coins for Care heeft de hulp van
Baker ingeroepen voor het ver
zamelen, sorteren en tellen van
de munten die Nederlanders de
afgelopen maanden in bussen
en buizen hebben gestopt, in
winkels, bij benzinestations en
supermarkten. Al 21 jaar doet
Bakers familiebedrijf CoinCo
niets anders dan munten verza
melen en sorteren voor allerlei
bedrijven en voor allerlei acties
over de hele wereld.
Deze inzameling doet hij er bij,
al is het wel een grote, want alle
landen waar de euro is inge
voerd hebben zo'n liefda
digheidsactie.
In alle Eurolanden is de
nationale munt binnen
kort immers niets meer
waard. België bijvoor
beeld noemt het 'Change
for Future'. Baker heeft het
aantal werknemers uitge
breid van 25 naar 60 en
heeft grotere vrachtwagens
aangeschaft, die door heel
Europa in elk geval voor
dertien ton aan muntge-
wicht kunnen vervoeren.
In Nederland halen ze
van Groningen tot
Maastricht en van Den
Helder tot Vlissingen
de zakken met bui
tenlands en Neder
lands geld op.
De trucks dumpen het geld bij
Baker voor de deur. Kisten vol
munten staan daar, niet te tillen,
honderdduizenden kilo's bij el
kaar. „Daarom is er hier ook
geen strenge beveiliging nodig.
Probeer maar eens wat geld mee
te nemen, je tilt je een ongeluk
aan een zak geld die nog geen
honderd gulden waard is. Ik
hoef niet eens hard te lopen om
je in te halen", zegt Baker la
chend. Hij kan aan het gewicht
voelen hoeveel een zak munten
ongeveer waard is. „Het bedrag
verschilt per land. Een kilo Ne
derlandse munten, van alles
door elkaar, is rond de 26 euro."
In een grote hal zitten tientallen
werknemers achter een tafel met
een heleboel kleine blauwe bak
jes. In groepjes werken ze voor
een speciale actie. „Iemand met
Coins for Care bezig? vraagt
Baker. Een vrouw steekt haar
vinger op. De hele dag staan er
zakken uit Nederland naast haar
en daaruit stort ze steeds een
berg op haar tafel. Als een ma
chine sorteert ze de munten op
het land van herkomst. Guldens,
marken, franken, lires; je kunt
het zo gek niet verzinnen of ze
ziet het.
Na die eerste schifting gaan de
bakken naar andere tafels, waar
ze heel soepeitjes op waarde
worden gesorteerd. Bijna met
zijn ogen dicht gooit een jongen
Bij CoinCo International worden de miljoenen ingezamelde munten handmatig op land gesorteerd. Foto: GPD/Dave Thomson
ze in het goede bakje; een gul
den komt echt niet bij een stui
ver en één peseta niet bij de
muntjes van tien peseta's. „Het
ziet er misschien eenvoudig
uit", merkt Baker op, „maar je
hebt echt wel een maand of drie
nodig voordat je dit werk met
een bepaalde routine kunt
doen."
Dat is de belangrijkste re
den waarom Coins
Woordvoerder Esther Jacobs:
„Ook al zouden wij genoeg vrij
willigers kunnen vinden die dit
werk willen doen, zeven, acht
uur per dag, dan zouden we er
alles bij elkaar toch veel meer
werk aan hebben en dus ook
veel duurder uit zijn."
Zodra de bakjes behoorlijk vol
zijn, moet een lijst ingevuld
worden met daarop
muntsoort en aan
ballen. Die gege
vens worden al
lemaal in een
computer inge
voerd en om
gerekend naar
waarde in eu
ro's. De mun
ten gaan in
zakken, meestal van doorzichtig
plastic, en zodra er een vracht
wagen vol is, rijdt die naar de
centrale bank van het betreffen
de land. Frankrijk krijgt zijn
franken terug, Duitsland zijn
marken en de Nederlandse
Bank zijn stuivers, dubbeltjes,
kwartjes, guldens, knaken en
vijfjes.
De centrale bank controleert al
les en maakt vervolgens het be
drag, via een commerciële bank,
over aan CoinCo. Directeur Ba
ker stort het daarna op de reke
ning van Coins for Care. „Met
inhouding van tien procent. Dat
lijkt misschien veel, maar voor
al het werk is het echt een
schijntje", vindt Baker. Tot nu
toe heeft hij zo'n 230.000 euro
naar Nederland overgemaa
de tegenwaarde van ongevf
tien ton munten. De verwa ei
ting is dat de actie zeker eei
miljoen euro oplevert, ook ft
er naar schatting veel meer
honderd miljoen euro aan
muntgeld in Nederland aai
zig.
Baker: „De grote stroom m
nog komen. De actie is op
tember begonnen, maar to (r
was de euro er nog niet. To
Kerst is het erg stil geweest e
maar sinds januari begint 1
lopen. Mensen merken ine
dat ze echt niets meer aan
buitenlandse munten hebq_
en doen ze nu pas weg."
De goeie ouwe gulden, binnenkort waardeloos door de
invoering van de euro, maar waardevol voor vele goede
doelen. Foto: ANP/Phil Horvat
