Afghaanse rivalen
slaags met elkaar
BUITENLAND
Israël zet zich schrap voor nieuwe terreur
Debat Guantanamo bereikt VS met enige vertraging
Parade
VS niet blij
met sluiting
TV6 Rusland
Salariseis Giscard voor
EU-topfunctieabsurd
woensdag 23 JANUARI 2002
Een Ierse rechtbank
isteren de 49-jarige Colm
iy schuldig bevonden aan
;enheid bij de bomaan-
van 15 augustus 1998 in
agh. Daarbij vielen 29 do-
L De aanslag, de bloedigste
lertig jaar conflict in Noord-
and. erd opgeëist door de
jdente organisatie Real IRA,
jülitante afsplitsing van het
Republikeinse Leger. De
Murphy, die kans loopt op
3)l slang, is tot nog toe de
ge persoon die werd aange-
igd voor de aanslag.
itroux trekt veel
ers naar VTM
- Iets meer dan een
kijkers hebben het in-
met Mare Dutroux ge-
i, dat de Vlaamse zender
i maandagavond in de
jwsrubriek Telefacts uit-
id. Het vraaggesprek doet
iral veel stof opwaaien in
pe omdat de journalist zich
iet gezelschap van een libe
ls senator makkelijk toegang
3)l dgië's best bewaakte ge-
y gene wist te verschaffen.
urnalist leider
mpagne Stoiber
- De Duitse christen-
locratische leider Edmund
ber heeft gisteren de voor-
ige Bild- journalist Michael
Big benoemd tot campag-
ider voor de verkiezingen
sptember. Stoiber neemt
dan op tegen bondskanse-
Schröder. Spreng was elf
hoofdredacteur van Bild
Son n tag. Spreng, zelf geen
j in Stoibers CDU/CSU, is
ns de campagne verant-
-- rdelijk voor het imago van
f Opl-lr.K hlgl-\ LT
alvissen dood
Japanse kust
I 10 - Op de zuidwestkust van
L( 11 zijn gisteren veertien
issen gestrand. Mogelijk is
lelft rvan al dood. De die-
vermoedelijk potvissen,
pa ien ontdekt in een ondiep,
ichtig gedeelte vlak voor de
van Oura. Vervolgens wer-
51 ze door de hoge golven te-
de rotsen gesmeten. Zodra
ee kalmer is, wordt gepro-
I, id de walvissen naar dieper
tr te brengen.
3 oorbraak' in
Jkraxonderzoek
t vork - Amerikaanse on-
bekers zeggen een mogelij-
oorbraak te hebben bereikt
9' t onderzoek naar de ver-
zo noordelijken voor de ver-
iding van de antraxbacterie
ïVS. Volgens The New York
12 a is de genetische samen-
ng vastgesteld van de spe-
ke antraxbacterie die vorig
uiteindelijk vijf Amerikanen
even kostte. De nu vergaar-
P Minis maakt het iets een-
Eger vast te stellen in welk
ratorium de antrax is 'ge-
luceerd'.
rlusconi niet
n tv te slaan
lij
I - De Italiaanse premier
uediamagnaat Silvio Ber-
ïll oni is het eerste halfjaar van
premierschap prominent
vezig geweest op de Itali-
g e televisie, zowel op zijn ei-
rzenders als op de staatsom-
RAI. Oppositieleider Fran-
d D RutelÜ komt er juist be-
1 daf. Uit een gisteren open
gemaakte studie blijkt dat
Ei isconi in de periode van
Itot januari 675 minuten te
was op zijn eigen kanalen,
iRutelli 39 minuten.
ai
erisme naar
aël gehalveerd
Zalem - Het aantal toeris-
lij lat Israël in 2001 bezocht,
vergelijking met het jaar
cn voor met 51 procent afge-
g ien. In 2001 werd het land
icht door 1.196.600 toeris-
u tegen 2.416.900 in 2000.
f I aantal van 2001 is het laag-
1 inds de Golfoorlog van
,toen Irak 39 Scud-raket-
€1 ifvuurde op Israël. De oor
van de daling moet wor-
[ezocht in de opleving van
C tifada, de Palestijnse op-
1, en de Israëlische repres-
ie daarop volgde.
lip voor Goma
- igzaam op gang
i a - Een week na de uitbar-
van de vulkaan Nyiragon-
het VN-Wereldvoedselpro-
uiia in de Congolese stad
a begonnen met het uitde-
an levensmiddelen,
rdvoerders zeiden gister-
d dat er 24.000 ton voeding
orden aangevoerd om mo-
450.000 mensen geduren-
ie maanden te voeden,
tvoor nieuwe uitbarstin-
ïad de VN er tot nu toe van
houden vluchtelingen bui-
Ie in het buurland Rwanda
ichte kampen hulp te ver-
islamabad/rtr-afp - Strijders die
loyaal zijn aan krijgsheer gene
raal Abdul Rashid Dostum, heb
ben na gevechten met etnische
Tadzjieken het district Oale Zaal
in het noorden van Afghanistan
ingenomen. Dat heeft het in Pa
kistan gevestigde Afghaanse
persbureau AIP vanmorgen ge
meld.
De rivaliserende groepen die om
het district streden, hebben
banden met de twee belangrijk
ste bewindslieden op het minis
terie van defensie in de interim
regering in Kabul. Het geweld
roept opnieuw twijfel op aan de
stabiliteit van deze regering. De
etnische Oezbeek Dostum, be
rucht om zijn wreedheid, is
plaatsvervangend minister van
defensie in de interim-regering.
De Tadzjiekse milities zijn trouw
aan minister Mohammad Fa-
him van defensie.
Volgens AIP begonnen de ge
vechten zondag. Verscheidene
strijders van beide partijen zijn
gedood of gewond. Voordat de
fundamentalistische Taliban in
1997 Qale Zaal, ongeveer zestig
kilometer van Kunduz, verover
den, was het district verscheide
ne jaren het toneel van gevech
ten tussen aanhangers van Dos
tum en de jnilitie Shura-i-Nazar,
die nu door Fahim wordt geleid.
Volgens een medewerker van de
Afghaanse geheime politie Khad
misbruiken de rivaliserende
groepen in Afghanistan de jacht
op Talibanleider mullah Omar.
Zij misleiden de Amerikanen
om leden van andere stammen
achter slot en grendel te krijgen.
Daardoor raken de Amerikanen,
die weinig kennis hebben van
de situatie in Afghanistan,
steeds meer verwikkeld in de
strijd tussen rivaliserende mili
ties in het land.
Zo zouden de Amerikanen acht
tien leden van de Kharot-stam
hebben aangehouden op grond
van onjuiste informatie van een
andere stam, de Wazir. De acht
tien werden ervan beschuldigd
banden met de Taliban te heb
ben en zijn naar de Amerikaan-
,se basis in Kandahar in het zui
den van Afghanistan overge
bracht.
De oplaaiende rivaliteit tussen
de starrüeiders werpt ook een
schaduw over het succes van de
donorconferentie voor Afgha
nistan. Medewerkers van de
Verenigde Naties zeiden giste
ren al dat de situatie in het land
onstabiel is, en dat het daarom
de vraag is of de regering in
staat zal zijn de toegezegde
steun van bijna vijf miljard euro
effectief te besteden.
De interim-regering is gisteren
begonnen met het op beperkte
schaal betalen van salarissen
aan ambtenaren, die vaak al ja
ren geen geld meer hebben ge
kregen. Het geld is afkomstig uit
het Ontwikkelingsprogramma
van de Verenigde Naties. Gou
verneur Abdul Fitrat van de Af
ghaanse Centrale Bank zei dat
de ambtenaren van het ministe
rie van onderwijs het eerst aan
de beurt zijn, en dat binnenkort
de medewerkers van de andere
ministeries aan bod komen.
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
tei aviv - „Dit bloedbad zet de
deur wijd open voor een harde
oorlog, die met alle methoden de
zionistische benden zal bereiken,
waar zij zich ook bevinden." Er is
geen reden die passage uit een
gisteren gepubliceerd pamflet
van Harnas, een reactie op de
dood van vier van haar topmili-
tanten, niet serieus te nemen.
Het politieke leiderschap van de
islamitische verzetsbeweging
heeft de authenticiteit ervan be
vestigd. En wat je ook van Ha
rnas kunt zeggen, de beweging
komt altijd na wat ze belooft. De
Israëlische bevolking zet zich
dan ook schrap voor een nieuwe
reeks bloedige terreuraanslagen.
De vraag hoe lang dit door kan
gaan, durft bijna niemand meer
te stellen. Twee weken geleden
leek er wat licht aan de horizon,
maar de moord door Israël op
Raid Karim, leider in Tulkarem
van de aan Fatah gelieerde Ak-
sa-brigade, bracht een snel op
lopende reeks gewelddaden te
gen Israëlische burgers op gang.
Over de vraag waarom Israël het
na veertien dagen van bijna vol
komen rust aan het Palestijnse
front nodig achtte Karim uit de
weg te ruimen, verschillen de
meningen.
Premier Ariel Sharon begon het
benauwd te krijgen, menen
sommigen. Had hij niet beloofd
dat hij zou beginnen met de uit
voering van de aanbevelingen in
het Mitchell-rapport als er eerst
een week totale rust' zou heer
sen? In die visie is Sharon tot al
les in staat, zolang hij maar geen
bevriezing van de bouw van
nieuwe nederzettingen hoeft
aan te kondigen, een van de
maatregelen uit het rapport.
De Israëlische regering staat niet
te popelen om een begin te ma
ken met de uitvoering van die
bestandsvoorstellen. Dat zou tot
interne ruzie leiden, en de val
van de centrum-rechtse rege
ring dichterbij brengen. Maar
Sharon heeft geen gebrek aan
excuses. Wat internationaal
werd gezien als twee weken rust,
noemde hij 'virtuele kalmte' en
'gezichtsbedrog'. De Palestijnse
milities, zei hij, gebruikten de
betrekkelijke rust om zich voor
te bereiden op nieuwe aansla
gen op onschuldige Israëlische
burgers.
Dat rechtvaardigde 'de voort
gaande militaire operaties tegen
de terroristische infrastructuur',
waarmee Israël volgens hem de
strijd tegen het Palestijnse ge
weld zal winnen. Bijgevolg kre
gen de veiligheidsdienst en de
speciale eenheden geen orders
de liquidatiecampagne tegen
van terrorisme verdachte Pales-
tijnen stop te zetten. Ze moch
ten hun lijst gewoon afwerken,
en dat betekende de dood van
Karim.
De escalatie die volgde, liet zich
gemakkelijk voorspellen. De Ak-
sa-brigade schoot eerst een sol
daat en daarna twee kolonisten
dood. Vorige week was er de
bloedige aanval op een feestzaal
in Hadera en gisteren de schiet
partij in Jeruzalem: dertien Isra
ëlische doden en tientallen ge
wonden in een week. Opnieuw
wordt de vraag gesteld of de li
quidatie van verdachten de juis
te politiek is om de Palestijnse
militanten het zwijgen op te leg
gen en de Israëlische burgerij te
beschermen.
Sharon, stafchef Shaul Mofaz en
de hoofden van de veiligheids
diensten menen van wel. Na
tuurlijk weten we dat dit soort
moorden nieuw geweld uitlokt,
zéggen ze, maar het gaat om de
lange termijn. De radicale mili
ties beschikken over een beperkt
aantal sleutelfiguren. Als Israël
die doodt of gevangen zet, is een
groot deel van het karwei ge
klaard.
De regering hamert er dagelijks
op dat het ontmantelen van de
milities de taak is van de Pales-
new delhi - Indiase soldaten marcheren in traditioneel kledij door de
straten van New Delhi tijdens een oefening voor de 'Dag van de Repu
bliek'. Deze dag, die de militaire kracht en en culturele diversiteit van
het leger moet benadrukken, is dit jaar minder groots opgezet, omdat
veel militairen en materieel ingezet zijn in Kashmir, aan de grens met
Pakistan. India beschuldigt het buurland onderdak te bieden aan isla
mitische separatisten, die onder meer betrokken waren bij de aanslag
op het parlement in New Delhi, eind vorig jaar. De rebellen strijden
voor aansluiting van het Indiase deel van Kashmir bij Pakistan, of voor
zelfstandigheid van het gebied. Gisteren werd in Calcutta opnieuw
een aanslag gepleegd die aan hen wordt toegeschreven. Bij een be
schieting van het Amerikaanse culturele centrum in de stad werden
zeker vier politiemensen gedood. India beschuldigt aartsrivaal Pakis
tan, met wie het sinds 1947 al twee oorlogen om Kashmir uitvocht, er
al jaren van dat het de separatisten steunt, maar dat land ontkent. De
Dag van de Republiek wordt komende zaterdag gevierd, precies vijftig
jaar na het uitroepen van de republiek in India.
Foto: Reuters/Pawel Kopczynski
tijnse Autoriteit, 'maar zolang
dat in gebreke blijft, doen we
het zelf. Dat is trouwens voor
een deel grootspraak. Eergiste
ren omsingelde het leger twee
vluchtelingenkampen bij Tulka
rem, die centra zijn van terreur
cellen en illegale wapenopslag.
De Palestijnse politie durft er
niet binnen te gaan, en ook het
leger zag uiteindelijk van ingrij
pen af omdat het er niet met
tanks en pantserwagens kan
manoeuvreren. Optreden met
infanterie zou te veel levens ei
sen.
Van de VS heeft Israël voorlopig
niets te vrezen. Washington
heeft groen licht gegeven, met
als enige voorwaarde dat het le
ger de Palestijnse burgerbevol
king zoveel mogelijk ontziet en
Arafat in leven laat. De Israëli
sche regering heeft daar weinig
moeite mee. Ze beschouwt Ara
fat als 'irrelevant', en verwacht
dat zijn status onder zijn eigen
bevolking de komende maan
den flink zal dalen. Doordat zijn
bewegingsvrijheid is beperkt tot
een miniem deel van Ramallah,
is Arafat in wezen een Israëli
sche gijzelaar. Het is afgelopen
met zijn wereldreizen en bin
nenkort heeft hij zelfs geen geld
meer om de salarissen van zijn
politie te betalen.
moskou/dpa-rtr - De Verenigde
Staten hebben negatief en be
zorgd gereageerd op de sluiting
van TV6, de laatste onafhankelij
ke tv-zender in Rusland. De
Russische autoriteiten sloten het
station maandag.
„De juridische actie en de slui
ting van TV6 zijn zeer moeilijk te
begrijpen vanuit een zakelijke of
financiële context", zei woord
voerder Boucher van het minis
terie van buitenlandse zaken.
„Al enige tijd bestaat de sterke
indruk van politieke druk in het
juridische proces tegen de onaf
hankelijke media in Rusland,
onder meer in deze zaak."
Boucher wees op 'de zeer onge
wone en snelle ontwikkelingen'
in deze zaak, terwijl zoiets nor
maal maanden in beslag neemt.
„Daarbij is de wet die gebruikt
wordt om TV6 te vervolgenpas
twee keer eerder gebruikt, beide
malen tegen onafhankelijke me
dia. Deze wet verliep bovendien
op 1 januari."
De zender is inmiddels vervan
gen door een sportkanaal. De
sluiting volgt op een uitspraak
van het hof van arbitrage, dat
eerder had besloten dat het sta
tion dicht moet omdat het geen
winst zou maken. Medewerkers
van de zender hebben dat altijd
ontkend. „De autoriteiten heb
ben laten zien dat hun enige
doel was ons de mond te snoe
ren", aldus directeur Kiseljov
gisteren.
De stroom en de telefoonlijnen
van de zender werden onver
wacht afgesneden, zei een
woordvoerster van TV6. De fre
quentie van TV6 wordt naar ver
luidt op 27 maart geveild. De
nieuwsredactie wil dan pogen
de uitzendrechten te verwerven.
De onafhankelijke zender was
voor het grootste deel in handen
van Boris Berezovski, een uitge
sproken tegenstander van presi
dent Poetin. TV6 uitte soms
scherpe kritiek op het beleid van
de Russische regering, zoals on
der meer de oorlog in Tsjetsje
nië. Veel journalisten van TV6
kwamen van het veel grotere
NTV, dat vorig jaar al werd over
genomen door het staatsbedrijf
Gazprom.
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - Onder het Amerikaanse pu
bliek is niet veel medeleven met de op Cu
ba gedetineerde strijders van al-Oaeda en
de Taliban te ontdekken. Hoezo onmense
lijke behandeling, denkt de overgrote
meerderheid van de Amerikanen. De ge
vangenen kunnen net zo lekker slapen als
de Amerikaanse soldaten op de basis in
Guantanamo Bay, ze krijgen cultureel ver
antwoord eten, ze mogen de koran lezen
en er wordt zelfs een 'eigen' geestelijke
aangevoerd.
De gedetineerden worden menselijk be
handeld, vindt dan ook 85 procent van
de ondervraagden in een snelle opinie
peiling van nieuwszender CNN. Veel
Amerikanen begrijpen niet waar Europa,
de Verenigde Naties en Amnesty Interna
tional zich druk over maken. Het heeft
een week geduurd voor de Amerikaanse
media meer aan het onderwerp deden
dan een plichtmatig stukje, ergens ver op
een binnenpagina weggestopt. De more
le boodschap van overzee kwam niet
aan. De wond die 11 september heeft ge
slagen, doet nog te veel pijn.
Na de grote koppen in de Britse kranten
van het afgelopen weekeinde ('GEMAR
TELD!', 'BARBARIJ!') kan Amerika niet
meer om het onderwerp heen. Ook al
meldt een krant als de Washington Post
nog met enig genoegen dat ook de Britse
bevolking ondanks de schreeuwende
koppen niet echt wakker ligt van Guant
anamo. Volgens een peiling van een Brit
se praatshow vindt slechts 8 procent van
de Britten dat de gevangenen onmense
lijk worden behandeld.
Maar eigenlijk zijn de leefomstandighe
den in de cellen in 'Camp X-Ray' niet het
cruciale probleem, ook al worden daar
aan de meeste woorden gewijd. Het gaat
vooral om een eerlijke procesgang voor
de gevangenen. 'Gitmo', zoals de basis in
Guantanamo Bay ook wel wordt ge
noemd, is een niemandsland. En als de
uit Kandahar overgevlogen mannen geen
krijgsgevangenen zijn, maar 'gedetineer
den' en 'onrechtmatige strijders', welke
rechten hebben ze dan?
Het Amerikaanse vertrouwen dat Bush
en zijn oorlogsteam ook in deze kwestie
de juiste beslissingen zullen nemen is
groot. Maar de zorgelijke geluiden uit Eu
ropa en van de Verenigde Naties doen
hun werk. Er worden nu indringende
vragen gesteld door de Amerikaanse me
dia. Kranten waarschuwen in commen
taren dat de VS het aan hun stand ver
plicht zijn de gedetineerden een eerlijk
proces te geven. Het kan niet zo zijn dat
het Pentagon uitmaakt wat er met hen
gebeurt, aldus de New York Times.
Dat de Amerikaanse regering zich zorgen
maakt over de slechte public relations,
werd gisteren duidelijk tijdens de dage
lijkse persconferentie van defensieminis
ter Rumsfeld. Hij trok er een uur voor uit
om alle vragen te beantwoorden. „Het is
tijd om alle opwinding over deze deze
zaak te temperen aldus Rumsfeld. De
VS hebben geen belang bij een transat
lantisch schisma in de coalitie tegen het
terrorisme.
Rumsfeld herhaalde erg vaak dat de om
standigheden in Guantanamo Bay hu
maan zijn. Een open cel in het zonnige
Cuba is zo erg nog niet, zei hij. Maar wat
de toekomst van de gevangenen betreft,
zei hij eigenlijk niets. De VS menen dat ze
het zich niet kunnen veroorloven de hele
groep de status van 'krijgsgevangene' te
geven, omdat dat juridische vervolging
van terreurdaden zou kunnen bemoeilij
ken. De internationale gemeenschap zal
voorlopig moeten afwachten, aldus
Rumsfeld, tot 'de juristen' hebben uitge
zocht wat er met de individuen moet ge
beuren.
Hij bestreed dat de VS zijn 'eigen' Tali-
banstrijder - John Walker Lindh - beter
behandelen. Walker, gisteren naar de VS
overgevlogen, wordt vervolgd, en zodra
genoeg informatie is verzameld over het
groeiende aantal gevangenen in Cuba
wordt ook over hen een besluit geno
men. De mogelijkheden zijn talrijk:
krijgsgevangenen kunnen worden terug
gestuurd of overgedragen aan een Ameri
kaanse militaire rechtbank, terroristen
kunnen voor een straff echtbank terecht
komen. Of voor de nog op te richten en
omstreden militaire tribunalen.
Hoe lang dat gaat duren? Rumsfeld weet
het niet. In de tussentijd worden de ge
vangenen 'menselijk behandeld' en hou
den de VS ze 'van de straat', opdat ze
geen nieuwe terreuraanvallen kunnen
plegen. „De wereld en het Amerikaanse
publiek zullen dat toch volledig kunnen
begrijpen", zei hij. „Het gaat per slot van
rekening om zelfverdediging."
door onze correspondent
Mare Peeperkorn
brussel - De Franse oud-presi
dent Giscard d'Estaing vraagt
20.000 euro netto per maand als
voorzitter van de werkgroep die
advies uitbrengt over de toe
komst van de Europese Unie.
Daarnaast wil hij kunnen be
schikken over een suite in een
van de sjiekste hotels in Brussel.
PvdA-europarlementariër Van
den Berg noemt de eisen van de
Fransman 'absurd'.
Giscard d'Estaing werd medio
december door de EU-rege-
ringsleiders in de EU benoemd
tot voorzitter van de zogenaam
de Conventie, de functie waar
voor ook premier Kok lange tijd
in beeld was. De adviesgroep
moet volgende zomer aanbeve
lingen doen hoe de EU met
twaalf nieuwe lidstaten erbij be
stuurbaar blijft. De regeringslei
ders beslissen nadien op basis
van het Conventieadvies over de
nieuwe EU-structuur.
Met 20.000 euro per maand net
to komt Giscard ongeveer op
hetzelfde inkomensniveau rils
voorzitter Prodi vanÉle Europe
se Commissie. Zijn status als
oud-president van de Franse re
publiek noopt daarnaast tot een
tijdelijk onderkomen in Brussel
met enige allure. Gedacht wordt
aan een appartement in het
Conrad-hotel, een van de duur
ste gastenverblijven in de Euro
pese hoofdstad.
Van den Berg is absoluut niet te
spreken over de-financiële wen
sen van Giscard. „Dit geeft een
verkeerd signaal aan de burger",
aldus de PvdA'er. Hij wijst erop
dat Giscard ook nog een royaal
pensioen krijgt van de Franse
overheid. De uitgaven voor de
Conventie in 2002 (tien maan
den werk) bedragen naar schat
ting 35 miljoen euro.
