Rotterdams festival kan filmmakers groot maken
KUNST CULTUUR
R7
Debatten, videoclips en een eskimo op de 31ste editie
Cobra-oprichter Constant voor Nederland naar Documenta
Trijctclschijf
Van wieg tot graf bij Adest Musica
Samba, soul, salsa en swingende heupen
woensdag 23 JANUARI 2002
Foto: WFA/Robert Hoetirik
Jules Deelder
'dood' verklaard
iotterdam Even was Rotter
dam in rouw gedompeld. Giste
ren kwam plotsklaps het be
richt in de wereld dat Jules
Deelder was overleden. De
stadsdichter en nachtburge-
meester zou dood zijn aange-
!e troffen in zijn woning door de
schoonmaakster. Al snel bleek
dat het bericht vals was: een
hacker had het verzonnen en
het op de website van Radio
Rijnmond gezet. Volgens het
bericht zou Deelder zijn overle
den aan een overdosis drugs.
„Het is niet waar: ik leef', was
de reactie van Deelder.
Twee miljoenste
voor Harry Potter
den bosch - In de Euro Cinema
in Den Bosch wordt vandaag de
twee miljoenste bezoeker van
de film 'Harry Potter en de
Steen der Wijzen' verwacht. De
gelukkige wordt in de Brabant
se stad feestelijk onthaald en
4 getrakteerd op een aantal 'ma
in gische' prijzen. De rolprent
1 ging op 22 november in Neder-
I land in première. Hij was de
best bezochte film van het jaar.
André Hazes
coverwedstrijd
NOORDwiJK - De inschrijving
voor de jaarlijkse coverwed-
strijd van Pop Podium Noord-
*1 wijk i geopend. De competitie
ft is op zaterdag 27 april in de po
li diumzaal van Join in Noord
al wijk. André Hazes staat dit jaar
k centraal. Het gaat niet om het
zo exact mogelijk naspelen van
de originele nummers. Eigen
interpretaties worden verwel-
ïi komd. Inschrijven kan tot 1
rt maart bij Jeen van der Meulen,
d Postbus 14, 2200 AA Noordwijk.
Acteur Tom van
Beek overleden
f Amsterdam - De acteur Tom
van Beek is afgelopen zondag in
j Amsterdam overleden. Hij is 70
(aar geworden. Thomas Karei
van Beek speelde in een groot
10 jantal toneelproducties en tele-
II visieprogramma's. In de jaren
a negentig speelde hij in afleve
ringen van series als 'Dynastie
der kleine luyden' en meer re
cent 'Goede tijden, slechte tij
den'. Verder had hij rollen in de
ïlms 'Flodder', 'Grijpstra en de
Gier' en 'Soldaat van Oranje'.
door Marc Floor
Rotterdam - Directeur Simon
Field spreekt graag over zijn festi
val als 'de Rotterdamse familie'.
En inderdaad: het International
Film Festival Rotterdam (IFFR)
heeft een aantal filmmakers
grootgebracht. Christopher Nolan
bijvoorbeeld. De Brit kreeg voor
zijn debuut 'Following' in 1999
een Tiger Award. En het duurde
niet lang of hij bewees met de
sublieme opvolger 'Memento'
volwassen te zijn geworden.
Om de groei van jong interna
tionaal filmtalent te bevorderen
is acht jaar geleden de Tiger
Award bedacht. Uitsluitend toe
gankelijk voor debuutfilms en
tweede producties. Een garantie
voor internationaal succes is de
prijs niet altijd, maar het gaat de
goede kant op. Het Uruguay-
aanse '25Watts' werd vorig jaar
met een Tiger bekroond en
groeide vervolgens tot in het
land van herkomst uit tot een
hit.
Dit jaar komen de Tiger-kandi-
daten uit minder verrassende
gebieden. Al klinkt een officiële
inzending uit Koerdistan ('Jiyan'
van Jano Rosebiani) intrigerend.
Verder in de competitie onder
meer werk uit Zuid-Korea (Take
care of my cat' van Jeong Jae-
eun), Brazilië ('Lavoura Arcaica'
van Luiz Fernando Carvalho) en
Nederland ('Tussenland' van
Eugenie Jansen).
Naast ontdekker van filmtalent
is het festival vooral ambassa
deur. Zo werd in 2000 succes
volle diplomatie gepleegd voor
de Japanse regisseur Miike Tak-
ashi aan de hand van zijn be
ruchte werk Audition'. De film
ontving in Rotterdam prijzen
van de nationale en de interna
tionale filmpers, en verwierf -
ondanks enkele maagomdraai-
ende martelscènes - een Euro
pese distributie.
Een man als Takashi wordt door
Rotterdam niet snel vergeten.
Op de komende editie van het
filmfestival is hij met maar liefst
vier films vertegenwoordigd.
Waaronder 'Ichy the Killer', een
'real life'-Mangafilm, door-
Een scène uit de film 'Tussenland', de enige Nederlandse productie die meedoet aan de Tijgercompetitie op het Rotterdams Filmfestival. Dit regiedebuut van Eugenie Jansen
wordt eind april ook op televisie uitgezonden. Foto: ANP
drenkt van geweld zoals we van
het Japanse animatiegenre zijn
gewend. Miike Takashi en
hoofdrolspeler Tadanobu Asano
komen zelf naar Rotterdam om
eventuele vragen te beantwoor
den.
Naast de vier films van Takashi
omvat het hoofdprogramma
van het IFFR 120 andere speel-
filmtitels. Werk van debutanten
tot veteranen, waaronder mees
ters als Jean-Luc Godard, Ma-
noel de Oliveira, Eric Rohmer,
Claude Lanzmann en David
Lynch. Veel kan worden ver
wacht van 'No Mans Land' van
Danis Tanovic, over de oorlog in
voormalig Joegoslavië, en 'Sea
food' van Wen Zhu, de eerste
lesbische film uit China.
Een aantal van de films wordt
vertoond in het kader van "What
(is) Cinema?', de nogal grote
vraag die het EFFR zich dit jaar
stelt. Het festival, de laatste ja
ren beschuldigd van een te po
pulaire koers, vindt vervlakking
op de loer liggen. Daarom is er
'dit keer naast snelle late night
talkshows van Wilfried de Jong
en Wouter Barendrecht (elke
avond om 22.00 uur in de Doe
len) ook ruimte voor een groter
debat.
'What (is) Cinema?' stelt met
films, lezingen en debatten da
gelijks een ander onderwerp aan
de kaak. Ook zijn gedurende de
festivalperiode in Tent. en het
Nederlands Foto Instituut (NFI)
tentoonstellingen die op deze
vraag ingaan. Tent. biedt onder
de noemer 'Other than Film'
kunst die over film gaat maar
geen projector behoeft en het
NFI brengt met 'Time Framed'
een expositie over het compri
meren van tijd.
De diepte wordt -met 11 sep
tember in het achterhoofd- door
het IFFR verder gezocht in 'The
Desert of the Real'. Dit politiek
geënte deelprogramma bevat
speelfilms, documentaires en vi
deokunst over recente wereld
conflicten als de Golfoorlog,
Noord-Ierland en India/Pakis
tan. Over de laatste, zeer actuele
kwestie is de Indiaase docu
mentaire 'War and Peace' te
zien.
Een luchtiger programma, even
eens vastgeklonken aan 'What
(is) Cinema?', is 'Looking Glass'.
Vijftien titels zijn bijeengebracht
die, al dan niet met een forse
knipoog, gaan over het maken
van films. Franois Truffaut is
verantwoordelijk voor de enige
klassieker ('La Nuit Américaine',
1973). Verder zijn er recente ti
tels als 'Hotel' van Mike Figgis
en 'The Cat's Meow' van Peter
Bogdanovich. Ook in het pro
gramma: 'Britney Baby - One
More Time', over een filmmaker
die poogt Britney Spears te in
terviewen.
De Filmmakers in Focus hebben
dit jaar gemeen dat ze zich be
wegen tussen fictie en non-fic
tie. De opmerkelijkste is Zacha-
rias Kun uk, waarschijnlijk de
enige eskimofilmer ter wereld.
Hij heeft een eigen bedrijf,
Igloolik Isuma Productions, dat
aanvankelijk videodocumentai
res produceerde, maar nu ook
een speelfilm heeft afgeleverd.
En 'Atanarjuat, the Fast Runner'
is zowel cinematografisch als
antropologisch fascinerend.
Andere Filmmakers in Focus
zijn de Amerikaan Stan Brakha-
ge, pionier van de experimente
le film, en de Serviër Goran
Markovic. De laatste valt vooral
op door zijn observatie in roeri
ge tijden. Zijn film 'Serbie. An-
née Zéro' onthult hoe de een na
de andere Servische intellectu
eel zich onder Milosevic over
geeft aan opportunisme.
Tot slot is er nog Exploding Ci
nema, dit jaar onder de titel
'Freezing music video culture'
in het teken van de videoclip,
een fenomeen dat steeds dichter
tegen de bioscoopfilm aan-
kruipt. Regisseurs van videoclips
mtiken speelfilms en vice versa.
Het filmfestival biedt retrospec
tieven van Michael Gondry en
Spike Jonze en vertoont clips
van onder meer Gorillaz, Daft
Punk, Aphex Twins en Radio-
head. Voor één keer op een
groot scherm.
Het Nederlands Architectuurin
stituut verzorgt tegelijkertijd de
tentoonstelling 'Cüp City' over
muziekvideo's en architectuur.
In Calypso kunnen music-vi-
deogames worden gespeeld en
heeft van donderdag 24 januari
tot en met zaterdag 2 februari
elke avond vanaf 23.00 uur een
gratis toegankelijke dancenight
plaats. Filmmakers kunnen dan
volwassen worden op het festi
val, bezoekers mogen weer even
jong zijn.
International Film Festival
Rotterdam van 23 januari t/m
3 februari op diverse locaties in
Rotterdam.
Amsterdam - Op de komende
Documenta in Kassei wordt Ne
derland in elk geval vertegen
woordigd door Constant Nieu-
wenhuys (1920), Mark Manders
(1968) en de uit Benin afkomsti
ge Meschac Gaba (1961). Con
stant hoorde bij de oprichters
van de Cobra-groep en maakte
furore met onder meer zijn
utopische project Nieuw Baby-
Ion. Manders deed mee aan de
laatste Biennale van Venetië en
Gaba timmert aan de weg na
voltooiing van zijn opleiding
aan de Amsterdamse Rijksaca
demie.
Directeur Gitta Luiten van de
Mondriaan Stichting bevestigt
dat de Documenta-organisatie
inmiddels financiële steun voor
de presentatie van dit drietal
heeft aangevraagd. De vijfjaar
lijkse Documenta geniet naast
de tweejaarlijke Biennale de re
putatie als belangrijkste mani
festatie voor hedendaagse beel
dende kunst in Europa. De Ni-
geriaanse tentoonstellingsmaker
Okwui Enwezor, in 1996 vanuit
zijn woonplaats New York ver
antwoordelijk voor de tweede
Biennale van Johannesburg en
vorig jaar voor een groot over
zicht van moderne Afrikaanse
kunst in München, tekent voor
de samenstelling van de elfde
editie. De opening is op 8 juni.
Documenta duurt tot 15 sep
tember.
Ik In Leiden en de regio bestaat grote belangstelling voor de amateur-
kunstbeoefening. Heilig Vuur volgt stad- en regiogenoten die
musiceren, zingen, dansen, toneelspelen, fotograferen of op andere
wijze actief zijn. Vandaag: Adest Musica uit Sassenheim.
Een receptie, een sporttoer
nooi, een expositie, een tap
toe, een gedenkboek. Alles
wordt uit de kast gehaald om
het 50-jarig bestaan van drum-
en showband Adest Musica te
vieren. Het is volgens Jan van
der Lans, voorzitter van de jubi
leumcommissie, een jaar lang
feest in Sassenheim.
Hij is met een 41 jaar durend
lidmaatschap een van de oud
gedienden in Adest Musica. „Ik
heb nog met drie van de op-
ichters in het bestuur geze
ten", meldt hij trots. Omdat er
een jubileumboek in de maak
is, heeft hij onlangs nog door de
geschiedenis van de vereniging
gebladerd. „Van oorsprong is
Adest Musica - Latijn voor 'daar
zit muziek in' - een katholieke
vereniging. Na de Tweede We
reldoorlog wilde een paar muzi
kanten uit de padvinderij hun
hobby verder uitbouwen. De
vooroorlogse muziekvereniging
Ambrosius was ter ziele gegaan.
Ze zochten pen nieuw podium
en dat werd Adest Musica",
weet Van der Lans.
Het katholieke aspect is in de
loop der tijd losgelaten in de
hoop meer leden te trekken.
Dat heeft zijn vruchten afge
worpen, want de teller staat
momenteel op 160. Ze zijn ver
spreid over drie orkesten:
jeugdafdeling, seniorenorkest
en stageband. „En dan zijn er
nog de aspiranten die niet in
een orkest zitten. We hebben
een eigen kweekvijver. Jongeren
kunnen bij ons leren een in
strument te bespelen. Als ze 16
jaar zijn en voldoende kwaliteit
bezitten, stromen ze door naar
het seniorenorkest."
En zo kun je van wieg tot graf
bij Adest Musica onder de pan
nen zijn. Want wie geen zin
meer heeft om overal in het
land op te treden op taptoes,
kan een plaats venverven in de
stageband. Stage in de beteke
nis van podium. „Dat orkest is
bedoeld voor mensen die con
certen op podia willen geven",
zegt Van der Lans, die zelf ook
deel uitmaakt van deze afdeling
van Adest Musica. „Ik mag het
van mijn vrouw geen uitblaas-
orkest noemen. Het zijn muzi
kanten die het niet meer kun-
Een repetitie van het seniorenorkest van Adest Musica. Foto: Mark Lamers
nen opbrengen om 30 a 35 op
tredens per jaar te doen. Wij
willen gewoon zitten en spe
len."
Alle afdelingen repeteren in 't
Onderdak. Het gebouw is an
derhalf jaar geleden in gebruik
genomen en was eigenlijk vanaf
het begin te klein. „Er zitten
acht schuiftrombonisten op
een rij. Als ze niet uitkijken, ra
ken ze de muzikanten voor
zich", beschrijft de voorzitter
van de jubileumcommissie.
Toch weerhoudt deze situatie
Adest Musica er niet van suc
cesvol aan de weg te timmeren.
Op het Wereld Muziek Con
cours in Kerkrade werd bijvoor
beeld goud behaald bij de
marswedstrijd en de Sassenhei-
mers mogen zich op dat onder
deel derde van de wereld noe
men.
De feestelijkheden rond het ju
bileum beginnen donderdag 31
januari met een receptie in 't
Onderdak. Bij die gelegenheid
wordt het door Herman van
Amsterdam geschreven jubile
umboek gepresenteerd. Er lig
gen 1600 exemplaren klaar voor
de donateurs. Op zaterdag 23
februari volgt een sportdag voor
de muziekverenigingen die
Adest Musica vaak bij wedstrij
den tegenkomt.
Op de dag van het bloemencor
so van de Bollenstreek, zaterdag
20 april, staat er een reünie op
het programma. „Er komen die
dag toch veel oud-inwoners van
Sassenheim terug naar hun
dorp", verklaart Van der Lans.
De reünie gaat gepaard met een
expositie en een feestavond.
Een klapper moet de jubileum
taptoe op zaterdag 11 mei wor
den. „We halen de top van de
wereld in huis. Te gast zijn on
der meer K&G uit Leiden, DVS
uit Katwijk en Jubal uit Dor
drecht. Ze hebben allemaal
prijzen behaald in Kerkrade."
Ook de in Duitsland gelegerde
U.S. Army Band is uitgenodigd.
Vliegbasis Valkenburg biedt de
Amerikanen onderdak.
De andere geledingen van
Adest Musica krijgen de kans
zich te presenteren op het po
diumfestival (11 mei) en de
jeugdtaptoe (29 juni). In het
weekeinde van 7 en 8 novem
ber zijn er ter afsluiting twee ju
bileumconcerten in de gerefor
meerde kerk aan de Julianalaan.
Jan van der Lans: „Wij zijn jarig,
maar je hebt pas feest als er
mensen op je verjaardag ko
men. De leden moeten zich de
feestvarkens voelen."
Die stille, saaie zondagen
waarop maar niets wil
gebeuren, deden een stel
Leidenaars besluiten Jazz on
Sunday op te richten. Frans
Montanus (65) was een van
hen. Inmiddels is hij alweer
een kwart eeuw voorzitter van
de jazzclub.
„Dit was mijn eerste jazzplaat:
Blue Light' van Kenny Burrell.
Van het befaamde Blue Note-
label. Heb ik bij Van Luiken op
de Breestraat gekocht. Ik zal
toen een jaar of achttien, ne
gentien zijn geweest. Schitte
rend klinkt 'ie nog hè? Als
nieuw. Ja, toen was ik al verslin
gerd aan jazz. Ik weet nog goed
dat je in die tijd op zaterdag
middag een radioprogramma
had. De naam ben ik vergeten,
maar het was altijd tussen twee
en half drie. Daar draaiden ze
dan jazzplaatjes, prachtig. Mijn
ouders begrepen er niets van
hoor, die vonden het drie keer
niks. Maar ik hoorde daar alle
grote namen van de jazz voorbij
komen: Charlie Parker, Count
Basie, Duke Ellington, Oscar
Peterson, noem maar op. Naar
concerten gingen we ook. In de
Houtrusthallen in Den Haag.
Daar gingen we met het gele
trammetje naartoe. Zagen we
Louis Armstrong, Ella Fitzge
rald, dat soort grootheden. Mu
zikanten die ik nog steeds dage
lijks beluister. Zo voor het eten
zet ik er dan even één op. Met
een biertje op de bank naar die
mooie muziek luisteren» Wat
wil je nog meer? En Charlie Par
ker draai ik vaak in de auto. Het
is wilde muziek, maar ik word
er juist kalm van. Als je dat
soort dingen hoort, zou je zelf
ook wel willen musiceren. He
laas, voor mij is het niet wegge
legd. Ja, ik heb wel eens wat ge
probeerd op de mondharmoni
ca. Zoals Toots Tielemans die
bespeelt, prachtig. Of zo'n pia
nist als Rob Agerbeek. Hij heeft
dezelfde tien vingers als ik,
maar wat 'ie daarmee pres
teert..."
tekst: rody van der pols
foto: dick hogewoning
door Rody van der Pols
leiden - Als een cruiseschip dat
door azuurblauwe, Caraïbische
wateren stoomt. Zo soepel
klinkt de muziek van latin-funk
band Mas Que Nada, in fatsoen
lijk Nederlands 'meer dan niets'.
Rol je hangmatje maar uit. Zon
netje op de bol, geen zorgen.
Muziek die je doet verlangen
naar een cocktail van tropische
vruchten. Doe er maar eentje
trouwens. Oh nee, die serveren
ze niet in De Waag. Nou goed,
een biertje gaat er bij deze tem
peratuur ook wel in.
Tropensferen alom, gisteravond
in De Waag. Maar voordat de
zon echt doorbreekt, is de
avond al een eind op weg. Want
ondanks de mierzoete mix van
Latijns-Amerikaanse ritmes,
waarvoor twee slagwerkers ga
rant staan, blijft het publiek
aanvankelijk angstvallig in een
wijde boog rond het podium
staan. Behalve die ene dappere
dame dan, die daar helemaal in
haar eentje vooraan op haar
stoeltje zit.
Ook het dansvirus waart nog
niet door de zaal. Het heupwie
gen van de zangeres met haar
glanzend rode schoenen en de
danspasjes van de saxofoniste
met haar glitterblousje vormen
het meest uitbundige tafereel.
Te veel Nederlandse nuchter
heid, te weinig zuidelijk tempe
rament? Maar dan lijkt het toch
nog te gebeuren. Want na twee
pauzes wordt de halve kring
kleiner. Als trage stroop bewe
gen de toeschouwers zich rich
ting podium. Alsof ze eindelijk
de loopplank naar de Loveboat
hebben gevonden. De echte
durfals doen zelfs een paar
voorzichtige danspasjes op de
plaats. Doet de drank zijn werk?
Ontdooien de door de winter
kou stram geworden heupen
dan eindelijk?
Het echte feest barst los wan
neer Que Pasa tegen half twaalf
het podium beMbnt. De in oran
je blousjes gehulde zevenmans
formatie weet wat swingen is.
Maar liefst vier slagwerkers laten
de booggewelven van De Waag
op hun grondvesten trillen. Wat
samba, soul, salsa en swingende
heupen al niet kunnen doen.
Een keurige kantoorklerk - ha
ren netjes in de scheiding, jasje
rond de schouders - staat wild
met zijn armen in de lucht te
maaien. En een dame maakt
sprongen voor het podium. Het
feest is compleet met de sexy
danseressen van de dansscho
len Dos Bailadores en Salsiando.
Hulde aan deze dames in hun
strakgetailleerde, felrode jurkjes.
Alleen waarom gaven ze die
broodnodige injectie feestvreug
de niet al twee uur eerder?
