Vijf miljard voor Afghanistan
BUITENLAND
'Grote drie' zien machtsgreep in Europa meteen stranden
Fatah en Harnas voeren
in Gaza graffiti-oorlog
Laatste onafhankelijke
zender Rusland zwijgt
Interview Dutroux zet
België weer op stelten
Israël trekt ook Nablus binnen
Heineken geeft
water weg aan
hulpverleners
n Féin betrekt
ntoren Londen
Kg - Vier parlementsleden
HeNoord-Icrse partij Sinn
W hebben gisteren voor het
de kantoren in Londen
kken die hen als gekozen
van het Britse parlement
t| men. De vier zijn echter
plan ook hun zetel in
pien en trouw te zweren
e Britse koningin. Sinn
-11 treeft naar afscheiding
oord-Ierland van Groot-
unie. Het Britse Lagerhuis
december een wet aan,
t parlementsleden toe-
iruik te maken van de
ex, iren en hun vergoedingen
eisen, zonder hun zetel te
in innemen.
gbeklimmers
en 1.100 meter
30
onix - Twee bergbeklim-
hebben in de Franse Al-
dood gevonden. De
die met een koord aan el-
tastzaten, maakten een val
n 1.100 meter, en zijn
en door reddingsploegen
iden. De alpinisten, rond
3d rtig jaar oud, zouden uit
erggebied afkomstig zijn.
rden zondagavond als
stopgegegeven.
anmar wil ook
kerncentrale
n - Het militaire regime
lyanmar (Birma) heeft
300 technici naar Moskou
jrd voor een opleiding die
nd in staat moet stellen
kernreactor te bouwen. Dat
derminister van buiten
zaken Khin Maung Win
Hij benadrukte dat het
im een vreedzaam project,
>doeld is voor nucleair on-
ek en ter verkrijging van
■isotopen in de gezond-
rorg en de landbouw.
>enstemming
'Sangatte'
- De ministers van bin-
Ise zaken van Groot-
lië en Frankrijk hebben
•n een principeakkoord
over het omstreden
asielzoekerscentrum
te, vlakbij de Kanaaltun-
it centrum blijft op de
•rmijn in elk geval open.
:n had Parijs eerder ge-
i het centrum te sluiten,
t duizenden asielzoekers
ngatte proberen via de
in Engeland te komen,
lts Frankrijk zijn er echter
veel mensen in Sangatte,
sluiting in het nabijgele-
is op straat zouden
;en. Parijs gaat nu zoeken
Jternatieve opvang.
;rland niet
Zimbabwe
De regering van Zim-
heeft de Europese Unie
sten dat waarnemers
irden uitgenodigd
presidentsverkiezingen
10 maart, maar dat
lers uit Groot-Brittan-
Nederland niet welkom
idat die twee landen zich
Jig maken aan "flagrante
tging' in de binnenlandse
t legenheden van Zimbab-
at schrijft minister van
üandse zaken Mudenge
w U -v orzitter Spanje. Beide
d hebben geregeld kritiek
op president Mugabe, die
msenrechten in toene-
le mate schendt.
idtekeningen
en centrale
t A
1 - Zo n 915.000 Oosten-
i hebben een petitie tegen
istreden Tsjechische
21 entrale Temelin onderte-
Van de 5,9 miljoen stem-
4 htigden heeft daarmee
4 irocent het verzoekschrift
en handtekening voor-
zo meldt de regering in
n. De petitie was georga-
4 rd door de rechtse partij
4 (eringspartner FPO. Die
iet het volkspetitionne-
de Oostenrijkse regering
gefl (en haar veto uit te spre-
iver de toetreding van
hië tot de EU zolang Te-
rdl lin bedrijf blijft. De petitie
)nó 'bindend en hoeft geen
chj (en voor de regering te
e in.
et I
anse misdaad
et omhoog
i - De misdaad in Japan
tin stijgen. De Japanse politie
i vorig jaar meer dan 2,7
've fn onderzoeken naar mo-
e criminele handelingen,
een stijging van 12 pro-
n vergelijking met 2000.
E lijkt uit cijfers van de lan-
e politie, die gisteren be-
werden gemaakt. Tegelij-
daalde het arrestatieper-
in 2001 naar het diep-
van 19,8 procent. Het is
eerst sinds de Tweede
oorlog dat het percenta-
er de 20 procent zakt. De
politie, gealarmeerd
ze cijfers, heeft besloten
ende drie jaar het aantal
nctionarissen met
personen uit te breiden.
dinsdag 22 januari 2002
door onze correspondent
Mare Peeperkorn
brussel - Duitsland, Groot-Brittannië
en Frankrijk krijgen geen speciale
machtspositie in de Europese Unie.
Het subtiel gelanceerde idee voor een
leidend supertrio werd gisteren direct
uit de lucht geknald. „Geen enkele
EU-lidstaat is gelijker dan een ande
re", liet voorzitter Prodi van de Euro
pese Commissie weten. Orwelliaanse
taal, als waarschuwing voor de dicta
tuur die ontstaat als sommige lidsta
ten zich wél een aparte status aanme
ten.
Het plan voor een directorium van de
"grote drie' leeft in regeringskringen in
Londen, meldde de doorgaans zeer
betrouwbare Britse zakenkrant Finan
cial Times gisteren op de voorpagina.
Het idee zou deel uitmaken van een
hele serie mogelijke voorstellen om de
EU bestuurbaar te houden als er
straks tien nieuwe landen bijkomen. Is
het doorhakken van een knoop met
vijftien landen aan tafel al een com
plexe zaak, met 25 dreigt de besluit
vorming gordiaanse vormen aan te
nemen.
De oplossing die Londen aandraagt is
even simpel als voorspelbaar: geef de
grote drie wat meer macht, en alles
loopt op rolletjes. Frankrijk, Duitsland
en Groot-Brittannië zouden als een
soort Veiligheidsraad moeten opere
ren, een uitvoerend comité dat zonder
al teveel last of ruggespraak met de
rest besluiten kan nemen. Als blijk van
goede wil van de grote drie, mogen de
overige 22 bij toerbeurt een tijdje
meevergaderen.
De Europese Commissie - het dage
lijks bestuur van de EU - stond als eer
ste klaar om zelfs maar de prilste sug
gestie over A- en B-leden de kop in te
drukken. „Iedereen in de EU is gelijk",
verklaarde Prodi via zijn woordvoer
der. Al het andere druist in tegen het
Verdrag en de geest van Europa, en
zal dus niet worden getolereerd."
Het idee voor een 'supertrio' is abso
luut onrealistisch, roepen ook Brus
selse diplomaten in koor. Zij herinne
ren aan de marathonvergadering van
de EU-leiders in Nice, medio decem
ber 2000. Vijf dagen en nachten voch
ten de regeringschefs elkaar destijds
het congrescentrum uit, terwijl de in
zet toen nog maar een minimale her
weging van de stemverhouding tussen
de lidstaten was. „Welke oorlog ontke
ten je als overdracht van macht aan
de grote drie zelfs maar genoemd
wordt?", vraagt een van de diploma
ten zich retorisch af.
De gevoeligheid voor onderonsjes tus
sen de grote drie bleek eveneens in
oktober vorig jaar. Aan de vooravond
van de EU-top in Gent ontmoetten de
Britse premier Blair, de Franse presi
dent Chirac en de Duitse bondskanse
lier Schroder elkaar om de situatie in
Afghanistan te bespreken. Het 'trilate-
raaltje' lokte onverholen irritatie uit bij
de andere regeringsleiders.
Een maand later was de boot hele
maal aan. Blair nodigde ditmaal zijn
Franse en Duitse collega's uit voor een
privé-diner op Downingstreet 10.
Toen de rest er lucht van kreeg, zag de
gastheer zich genoodzaakt ook Span
je, Italië, tijdelijk EU-voorzitter België
en EU-chef buitenlandse zaken Sola-
na te inviteren. Premier Kok plaatste
vervolgens zichzelf op de gastenlijst,
en arriveerde nog net op tijd voor het
dessert en de koffie met cognac.
Londen ontkent inmiddels dat het
zelfs maar gespeeld heeft met de ge
dachte van een leidend driemanschap
in de EU. Waar het nieuws vandaan
komt is de Britse regering echt een
raadsel, bezweert de woordvoerder in
Brussel. Diplomaten breken zich het
hoofd over zoveel onvoorzichtigheid
van de regering-Blair. Londen. Parijs
en Berlijn weten elkaar immers uitste
kend te vinden als het er op aankomt.
Pogingen deze machtsdriehoek een
officiële status te geven, werken alleen
maar contraproductief.
door onze correspondent
Frank Hendrickx
moskou - Het Russische tv-ka-
naal TV6 is vanmorgen uit de
lucht gehaald. Daarmee is ook
Ruslands laatste onafhankelijke
tv-zender stil. Het Kremlin nam
de beslissing nadat de journalis
ten niet wilden breken met de
omstreden grootaandeelhouder
Boris Berezovski.
De verwikkelingen rond de zen
der raakten in een versnelling
toen directeur Jevgeni Kiseljov
gisteren terugkwam op een eer
der gemaakte afspraak met het
ministerie van media. De werk
nemers van TV6 zouden zelf een
zendmachtiging krijgen als ze
afstand namen van Berezovski,
een scherpe criticaster van het
Kremlin. De journalisten bleken
echter niet het recht te hebben
het oude TV6 te liquideren en
zelf een nieuw station te begin
nen, zonder toestemming van
de oude aandeelhouders.
De strijd om de zender woedt al
maanden. Het machtige olie
concern Lukoil, dat minder
heidsaandeelhouder is, drong er
bij de rechter met succes op aan
dat de zender werd geliquideerd
vanwege financieel wanbeleid.
Waarnemers vermoeden echter
politieke motieven. Berezovski is
een uitgesproken tegenstander
van president Poetin.
De hulpgelden komen eraan, maar daar merken vluchtelingen als deze vrouw bij Mazar-i-Sharif voorlopig nog weinig van. Ze kookt haar potje in de koude open winterlucht.
Foto: AP/Sergej Grits
tokyo/anp-rtr-afp - Afghanis
tan kan de komende vijfjaar re
kenen op een bedrag van ruim
vijf miljard euro voor de weder
opbouw van het land. Dat blijkt
uit de slotverklaring van de do
norconferentie die gisteren en
vandaag in Tokyo is gehouden.
Voor dit jaar is al ongeveer twee
miljard euro toegezegd. Sommi
ge landen en organisaties heb
ben zich er toe verplicht over
een langere periode bij te dra
gen. Andere hebben toegezegd
de wederopbouw van Afghanis
tan in natura te steunen, zonder
aan te. geven om welk bedrag
het gaat. Een in Kabul gevestig-
goma/anp - Een van de twee
Heineken-brouwerijen irf Rwan
da ligt sinds de vulkaanuitbar
sting in buurland Congo stil.
Volgens een woordvoerster van
de brouwer komt dat doordat de
wegen in de regio onbegaanbaar
zijn door grote groepen vluchte
lingen die er lopen.
Heineken heeft besloten de re
serves aan (drink)water van de
ze vestiging, die nu overbodig
zijn, te schenken aan Artsen
Zonder Grenzen. De woord
voerster kan niet zeggen om
hoeveel water het gaat.
Volgens de Heineken-woord-
voerster halen de omwonenden
van de brouwerij normaliter
hun drinkwater uit het nabijge
legen Kivu-meer. Door de vul
kaanuitbarsting is dat water nu
ernstig vervuild geraakt. De
brouwerij haalt het water dat
nodig is voor het maken van
bier uit de bergen. Dat proces
ligt nu ook even stil. Heineken
verwacht dat de brouwerij over
enkele dagen weer draait.
In het grotendeels verwoeste
Goma keren intussen steeds
meer vluchtelingen terug, on
danks het nog steeds dreigende
gevaar van nieuwe uitbarstingen
en het risico op brand en explo
sies. Gisteren kwamen nog zo'n
60 mensen om toen een tank
station ontplofte na het lekken
van benzine op de hete lava.
De Congolese rebellenbeweging
RCD, die het voor het zeggen
heeft in Goma, heeft sinds de
uitbarsting zeker dertien plun
deraars gedood. Onder de do
den zouden ook zeven soldaten
van het rebellenleger zelf zijn.
de commissie onder leiding van
minister van financiën Arsala
coördineert de wederopbouw.
De Afghaanse delegatie toonde
zich bijzonder tevreden over het
resultaat van de bijeenkomst.
„Dit is ongeëvenaard", zei Torek
R. Faradi, economisch adviseur
van de interim-regering in Ka-
bul. „Dit is een verrassing voor
ons. Wij hadden nooit gedacht
dat zo veel landen ons zo veel
geld zouden beloven", zei de
adviseur, die werkt bij een Ame
rikaanse handelsbank.
Ook de Afghaanse interim-leider
Karzai toonde zich zeer tevre
den. Hij zei te hopen dat alle
toezegde gelden zo snel moge
lijk, liefst onmiddellijk, beschik
baar komen, zodat de Afghanen
kunnen beginnen met de we
deropbouw van hun land. Hij
beloofde gisteren in een gloed
volle rede tot de 61 landen en 21
organisaties die in Tokyo verte
genwoordigd waren, dat het
geld niet wordt verspild.
De interim-regering ziet het
voorlopig als haar belangrijkste
taak een daadkrachtig bestuur
op te bouwen, dat in het gehele
land gezag heeft. Verder geeft zij
prioriteit aan goed onderwijs,
opbouw van de infrastructuur
en de gezondheidszorg en ont
wikkeling van de landbouw. Na
mens Nederland woonde minis
ter Herfkens van ontwikkelings
samenwerking de bijeenkomst
bij. Ze is tevreden over het ver
loop ervan. Nederland trekt dit
jaar 70 miljoen euro uit voor Af
ghanistan.
In het land zelf dreigt inmiddels
een nieuwe strijd. Stamleiders in
het zuidelijke Kandahar willen
de aangrenzende provincie Hel
mand onder controle brengen,
en dan desnoods optrekken
naar het westelijke Herat. Het
gebied moet gezuivefd worden
van door Iran gesteunde op
standige strijders, zo vinden ze.
Intussen zwelt de kritiek verder
aan op de manier waarop de
Amerikanen gevangen Taliban-
en al-Queda-strijders behandelt
bij hun detentie in Guantanamo
op Cuba. De mannen zouden
niet worden behandeld volgens
de Geneefse conventies, omdat
zij officieel geen krijgsgevange
nen zijn. Een Amerikaanse rech
ter buigt zich vandaag op ver
zoek van mensenrechtenorgani
saties over de status van de ge
detineerden.
Ook buiten Amerika worden
vraagtekens gezet bij de behan
deling van de strijders. Minister
van Aartsen van buitenlandse
zaken heeft Washington na
mens Nederland gevraagd 'hu
maan' om te gaan met de ge
vangengenomen strijders.
door onze correspondent
Pascale Thewissen
brussel - Het is Mare Dutroux
weer gelukt België op stelten te
zetten. Aanleiding voor de com
motie is dit keer het bezoek dat
de liberale senator Jean-Marie
Dedecker aan de beruchtste ge
vangene van het land bracht, sa
men met een 'meegesmokkelde'
journalist.
Doordat minister van justitie
Mare Verwilghen toestemming
gaf voor het bezoek van zijn par
tijgenoot Dedecker, komt ook
hij in de problemen. De opposi
tie eist zijn aftreden. Ook de di
rectie van de gevangenis van
Aarlen zit met het incident,
maar ziet voorlopig geen aanlei
ding om de veiligheidsmaatre
gelen te verscherpen.
Dedecker bezocht Dutroux - die
al vijfenhalf jaar in de cel zit op
verdenking van het seksueel
misbruik van zes en de moord
op vier meisjes - nadat die hem
in november een brief had ge
schreven. Dutroux beweerde dat
hij 'bijzonder ernstige feiten' te
melden had.
Dedecker ging op de uitnodi
ging in, en liet zich vergezellen
door een journalist van de com
merciële zender VTM. Die kon
zonder problemen de cel van
Dutroux binnenlopen, met op
nameapparatuur op zak. De be
waarders zouden hem hebben
aangezien voor de chauffeur van
Dedecker, en lieten hem zonder
fouillering doorlopen.
Het interview met Dutroux werd
gisteren door VTM uitgezonden.
In het gesprek beweert Dutroux
dat hij in contact stond met
pedofilienetwerken, maar dat
justitie weigert dat te onderzoe
ken. Het lijkt erop dat Dutroux
met zijn beweringen het onder
zoek - dat eind deze maand
moet worden afgerond - in de
war wil sturen,
Dedecker, een flamboyante
oud-judocoach, weigert zijn ex
cuses aan te bieden. Het partij
bureau van zijn partij VLD is
woedend over die opstelling, en
wil hem een officiële 'blaam' ge
ven. De christen-democratische
oppositiepartij eist intussen het
aftreden van Verwilghen, die in
hun ogen nooit toestemming
had mogen geven voor het be
zoek van de senator, die bekend
staat om zijn controversiële en
eigenzinnige optreden. Ver
wilghen peinst er echter niet
over op te stappen.
Palestijnse veiligheidsmensen in de buurt van Arafats residentie in Ramallah trekken een gewond ge
raakte collega uit de vuurlinie. De man overleed later. Foto: AFP/Jamal Aruri
nablus/afp - In de autonome
stad Nablus op de Westelijke
Jordaanoever zijn vanmorgen
zeker vijf Palestijnen gedood,
nadat het Israëlische leger de
stad was binnengetrokken.
Volgens Israëlische functionaris
sen waren de vijf lid van de mili
tante islamitische Hamas-bewe-
ging. Volgens hen trok het Israë
lische leger de stad binnen, om
dat er aanwijzingen waren dat
er een fabriek zit waar explosie
ven worden gemaakt voor aan
vallen op Israël.
Het Israëlische leger rukte afge
lopen nacht Nablus binnen. Een
tiental pantservoertuigen drong
uit oostelijke richting ongeveer
een kilometer de Palestijnse zo
ne van Nablus in. Ook vanuit
het noorden zou een legerko-
lonne naderen. Het is nog on
duidelijk hoe ver het leger zal
optrekken.
De Israëli's hebben zich inmid
dels teruggetrokken uit Tulka-
rem. Gisteren zei chef staf
Mofaz van het Israëlische leger
al dat het niet de bedoeling was
de plaats te heroveren. Tulka-
rem werd gisteren volledig be
zet. Het was de eerste keer sinds
de Palestijnen in 1994 zelfbe
stuur kregen in een deel van de
Westelijke Jordaanoever en de
Gazastrook, dat het Israëlische
leger een Palestijnse stad in zijn
geheel bezette.
De Israëli's pakten in Tulkarem
een twintigtal vermeende Pales
tijnse extremisten op. Ook
Ramallah, waar gisteren een Pa
lestijn werd gedood, is gedeelte
lijk in Israëlische handen. In de
ze stad verblijft de Palestijnse
leider Arafat.
door Hamza Hendawi
gaza-stad/ap - In Gaza is de
graffiti-oorlog een feit. Net als el
ders in de Arabische wereld is het
op de muren spuiten van leuzen
in de Palestijnse politiek een
krachtig propagandawapen. De
grootte van de kreten, de plaats
waar ze gezet worden en hun in
houd geven niet alleen de stem
ming onder de Palestijnse bevol
king weer, maar ook de richting
die de verschillende politieke en
militaire Palestijnse facties kie
zen. En de onderlinge twistpun
ten.
Toen enkele weken geleden dan
ook een meningsverschil ont
stond tussen Yasser Arafat en de
militante Hamas-beweging over
de te varen koers in het conflict
met Israël, trok een leger van
graffiti-artiesten 's nachts de
straten op om de strenge bood
schap van de Fatah-beweging
op de muren van Gaza-Stad te
schrijven. Onder dekking van de
duisternis werden Hamas-leu-
zen uit de hoofdstraten van Ga
za-Stad en uit de vluchtelingen
kampen verwijderd, en werd de
eigen boodschap er voor in de
plaats gezet.
De meest kleurrijke muurschil
deringen tonen gevechtsscènes
en wapens, in combinatie met
slogans die de vooraanstaande
plaats van Fatah in de strijd te
gen Israël en de rol van Arafat
als symbool van de revolutie be
nadrukken. De Fatah-leuzen to
nen ook de sterke rivaliteit met
Harnas.
'Degenen die graffiti van Fatah
weg durven te halen, verliezen
hun handen', staat er in zwarte,
Arabische letters op een muur
naast het huis van de spirituele
leider van Harnas, sjeik Ahmed
Yassin, in de vervallen buurt al-
Sabrah in Gaza-Stad. 'Arafat een
verrader noemen staat gelijk aan
afvalligheid', meldt een andere
muur vlakbij, en in het Engels,
misschien vo.or de buitenlandse
bezoeker" 'Fatah Forever'.
„Fatah wil zijn leidersrol herbe
vestigen, het prestige van Arafat
opvijzelen en de Israëlische stel
ling onderuit halen dat Arafat's
rol is uitgespeeld", zegt het Pa
lestijnse parlementslid Ziad Abu
Amr. Gaza, een verarmd stukje
land dat ligt ingeklemd tussen
Israël, Egypte en de Middelland
se Zee, is de voor de hand lig
gende plek voor een graffiti-oor
log. Het is het traditionele bas
tion van politiek verzet en de ge
boorteplaats van Harnas. Gaza
is ook een plaats waar vrijwel
geen enkele muur vrij van graffi
ti is.
Een 'aanval' met graffiti is nog
een van de meest onschuldige
vormen van verzet. Kort geleden
was er een gewelddadige con
frontatie tussen Harnas en de
Palestijnse politie toen die Yas
sin wilde arresteren, en wilde
optreden tegen het afvuren van
mortiergranaten op Israëlische
doelen door Harnas. Het geweld
volgde op een oproep op 16 de
cember van Arafat aan Harnas
om het geweld tegen Israël te
staken.
Harnas zei dat het (tijdelijk) zou
ophouden met het aanvallen
van Israëlische doelen buiten de
bezette gebieden, maar Hamas-
strijders schoten op 9 januari
toch vier Israëlische soldaten
dood, een daad die werd gezien
als een uitdaging aan het adres
van Arafat die de afgelopen
maand tientallen Hamas-leden
liet arresteren.
Inwoners van Gaza en functio
narissen van Harnas zeggen dat
de laatste golf van graffiti is ge
zet door mensen die zijn inge
huurd door Fatah, en die onder
bescherming van de Palestijnse
politie staan. Mansour Salem,
een 25-jarige aanhanger van Fa
tah, merkt op dat er steeds meer
steunbetuigingen aan Arafat op
de muren van Gaza verschijnen.
„In het verleden h^den we het
vooral over hoe er Rn eind ge
maakt moest worden aan de Is
raëlische bezetting, maar tegen
woordig gaat het steeds vaker
over wie we steunen als leider",
aldus Salem, die namens Fatah
al meer dan tien jaar graffiti op
de muren van Gaza plaatst.
Salem erkent dat hij en andere
Fatah-aanhangers teksten tégen
Arafat verwijderd hebben. „Mu
ren moeten de waarheid spre
ken, en de waarheid is dat het
Palestijnse volk het leiderschap
van Arafat steunt", aldus Salem.
Harnas, dat zich verzet tegen de
akkoorden die Arafat met Israël
gesloten heeft, heeft nog niet te
ruggeslagen in de graffiti-oorlog.
„We gaan geen strijd voeren op
de muren van Gaza", zegt Mah-
moud al-Zahar, een Hamas-lei-
der. „Graffiti zullen ons geen
nieuwe rekruten opleveren of
bestaande leden kosten."
