GELOOF SAMENLEVING Falun Gong is niets voor Nederlanders Voorspellen Filo-sofa en wisselbeker in Maand van de Filosofie Punt naar Assisi Mogelijk 5.000 radicale satanisten in Duitsland 'Het joodse geloof behandelt de vrouw als tweederangsburger' Trein is vol Piraten verpesten de maatschappij dinsdag 22 JANUARI 2002 Amsterdam - April wordt voortaan de Maand van de Fi losofie, als het aan de gelijknamige stichting ligt. Dit jaar heeft het evenement voor het eerst plaats, met onder meer de Nacht van de filosofie op 6 april. Op het pro gramma staan die nacht wijsgerige debatten, 'stand-up philosophy' en de uitreiking \-an de Socrates Wisselbe ker. Verder kunnen bezoekers door praktisch filosoof Eite Veening htm denken laten analyseren op de zogeheten filo-sofa. kondigt de Stichting Maand van de Filosofie op haar website aan. De stichting ziet een aan de wijs begeerte gewijde maand als bekroning van de steeds bredere verspreiding die de filosofie de laatste jaren via boeken, tijdschriften, cursussen en cafés krijgt. De Socrates Wisselbeker is bestemd voor de auteur van het meest prikkelende Nederlandstalige filosofieboek dat in 2001 is verschenen. De stichting geeft verder een speciaal voor de Maand van de Filosofie geschreven es say uit, de eerste keer van de Vlaamse filosofe Patricia de Martelaere. Daarin gaat De Martelaere in op de vraag of er temidden van alle verandering iets diepers is dat blijft. De stichting is een samenwerkingsverband van Boek handels Groep Nederland, Libris, De Bijenkorf, Filosofie Magazine, de Internationale School voor Wijsbegeerte en de uitgeverijen Lemniscaat, Boom en Kok. De Socrates Wisselbeker wordt toegekend door een jury van vier filosofen. Ook het publiek heeft een stem. Het kan per e-mail boeken nomineren en vervolgens stem men op een favoriet boek op een longlist van vijf au teurs. Tot op heden zijn 31 boeken genomineerd, waar onder werken van de filosofen Paul Cliteur, Douwe Draaisma, Lolle Nauta en de vorig jaar overleden Cor nells Verhoeven. Ook Anion Grunberg is getipt voor zijn versie van de Lof der zotheid van Erasmus. Tijdens de Nacht van de filosofie in Felix Meritis in Am sterdam spreken en debatteren denkers uit binnen- en buitenland in vijf zalen. Tot de gasten behoren Hans Achterhuis, Paul Cliteur, Bert Keizer en uit het buiten land (onder voorbehoud) de Noorse romancier Jostein Gaarder, auteur van De wereld van Sofie, en de Franse politieke denker Alain Finkielkraut. Rijswijk/ANP - Bisschop Punt van Haarlem woont op 24 janu ari de interreligieuze gebedsdag voor de vrede in het Italiaanse Assisi bij. De gebedsdag is een initiatief van paus Johannes Paulus n. Er komen ongeveer tweehonderd religieuze leiders uit de hele wereld bijeen. Punt is volgens een woordvoerder in zijn bisdom al een tijd bezig een dialoog met de islam op gang te brengen. Of hij zijn bezoek aan Italië wil aangrijpen om met moslimleiders te spreken, is niet bekend. hamburg/AP - Duitsland telt naar schatting van deskundigen tussen de drie- en vijfduizend radicale satanisten. duivelver- eerders die bereid zijn tijdens ri tuelen mensen te offeren'. Dat zegt Ingolf Christiansen, die voor de Duitse lutherse kerk on derzoek heeft verricht naar het satanisme. De kwestie is actueel geworden door een proces in Bochum te gen een satanistenechtpaar. Het paar heeft bekend tijdens een ri tuele sessie 'op bevel van de duivel' een kennis te hebben ge dood. Volgens Christiansen moeten er in Duitsland nog veel meer satanisten zijn die net zo extreem zijn, maar een aantal is moeilijk te noemen omdat de duivelsbijeenkomsten in beslo ten kring plaatsvinden. Ook is het satanisme niet één bewe ging, maar bestaan er vele geïso leerde groepen naast elkaar. Het ministerie van binnenland se zaken van Hamburg bracht gisteren een brochure uit die le raren en ouders moet helpen bij het onderkennen van satanisme onder de jeugd. De folder gaat ook in op occultisme, het geloof in bovennatuurlijke krachten, dat losstaat van satanisme, maar wel rituelen kent zoals kaartleg- gen. Wel vaker hebben christelijke organisaties beweringen gedaan over satanistische netwerken. Concrete bewijzen hiervoor zijn nooit gevonden. ionden - Het joodse geloof be handelt vrouwen als tweede rangsburgers. Dat is de conclu sie van een onderzoek in op dracht van de organisatie Vrou wen in de joodse gemeenschap, zo meldt de Britse krant The In dependent. Aan het rapport ging een twee jaar durend onderzoek in Londen vooraf. Zeven jaar geleden constateerde de Britse opperrabbijn Jonathan Sacks dat ingrijpende verande ringen nodig zijn om de positie van vrouwen binnen de joodse gemeenschap te verbeteren. De ze veranderingen moesten ertoe leiden dat vrouwen zich meer betrokken voelen bij het leven in de synagoge. Volgens onderzoekster Diane Webber is sindsdien weinig ver anderd. Orthodox-joodse man nen kunnen hun vrouwen nog steeds een echtscheiding vol gens de joodse wetten weigeren, wat ook veelvuldig gebeurt. Zonder zo'n echtscheiding mo gen vrouwen niet in de synago ge hertrouwen. Bovendien wor den eventuele nakomelingen uit een tweede huwelijk tien gene raties lang als onecht be schouwd. Door deze strenge regels voelen veel joodse vrouwen zich bui tengesloten. Rabbijnen hebben wel geprobeerd veranderingen door te voeren, maar hebben daarbij veel te weinig geluisterd naar de vrouwen. Ze zijn uitge gaan van wat zij zelf denken dat vrouwen willen, zo stelt het rap port. dhaka - Duizenden moslimpelgrims reizen per trein terug naar huis. Bijna twee miljoen moslims uit de hele wereld hebben gisteren bij de Bengaalse hoofdstad Dhaka gebeden voor de wereldvrede. Zij deden dat aan het einde van een grootschalige islamitische bijeenkomst aan de oever van de rivier de Turag. Schriftgeleerden en gelovigen uit 75 landen woonden de bijeenkomst bij. Het is na de de jaarlijkse pel grimage naar Mekka de grootste moslimbijeenkomst ter wereld. Vol gens de organisatie hebben de schriftgeleerden tijdens hun diensten de islam aangeprezen als een vredelievende godsdienst die geweld verafschuwt. Zij riepen alle moslims op de profeet Mohammed te vol gen en iedere vorm van geweld af te zweren. Foto: AP/Pavel Rahman De toekomst voorspellen is een hachelijke onderneming. Voorspellingen komen maar zelden uit. Maar je kunt wel iets over de toekomst zeggen. Wanneer er in een land veel kleine kinderen zijn, is het bij na zeker dat er dertig jaar later nog meer kleine kinderen zul len zijn. Tenzij er iets bijzon ders gebeurt dat de geboorte cijfers beïnvloedt, zoals de uit vinding van de pil in de zesti ger jaren. Wanneer je naar de aantallen christenen in de wereld kijkt, zie je dat te genwoordig ongeveer een derde van de wereldbevol king christelijk is. In Europa zo'n 560 mil joen, in Zuid- Amerika zo'n 480 miljoen, in Afrika 360 miljoen, in Azië 313 mil joen, en in Noord-Ameri- ka zo'n 260 miljoen. Euro pa op de eer ste plaats! Het christendom een blanke godsdienst! Maar dat gaat veranderen, als er tenminste aan de geboorte- en sterftecijfers niet te veel ver andert, en als er niet te veel be keringen van christenen tot andere godsdienstige bewegin gen plaats vinden. Al in 2005- 2010 zou meer dan de helft van alle christenen in Afrika en Zuid-Amerika kunnen wonen. In 2050 zouden volgens bere keningen van geleerde demo grafen de blanke westerlingen, die nu nog de meerderheid van alle christenen vormen, kunnen zijn teruggelopen tot slechts zo'n 20% van het totale aantal christenen. Dat gebeurt vooral omdat de geboortecij fers in Afrika en Zuid-Amerika hoger liggen dan in Europa. Een conflict met die andere grote godsdienst, de islam, ligt wat de 21ste eeuw betreft bo vendien voor de hand. Islam en christendom zijn op deze planeet de enige godsdiensten waar nog flink wat groei in zit, zij het dat er ook gebieden zijn waar plaatselijk krimp op treedt. Weegt de groei op tegen de krimp elders? Zullen groei ende moslimse minderheden bereid zijn rustig de overmacht van christelijke meerderheden te accepteren? Zullen christe lijke minderheden in staat zijn zich te handhaven onder isla mitische meerderheden? De ervaringen van de laatste twin tig jaar stemmen niet hoopvol. Zonder bloedvergieten zal dat waarschijnlijk allemaal niet gaan. Welke staten gaan er aan zulke oorlogen meedoen? Ko men de middeleeuwen terug? De acties van Amerika tegen Al-Qa'ida konden in dit ver band wel eens belangrijker zijn dan wij nu nog denken. Amerikaanse propaganda suggereert op het ogenblik krachtig dat de islam een godsdienst van losers is. Zwaargewicht bullebakken met knuppel in de aanslag verwelkomen op Cuba een vermagerde, geblinddoek te strijder voor de islam die net uit Af ghanistan is komen over vliegen. Het was een mooie fo to, haast alle kranten ter we reld hadden 'm, maar het was niet goed voor het prestige van terroristen die zich op de islam beroepen. De jihad-strijderzag er gewoon uit als een sukkel die niet goed voor zichzelf had gezorgd, en erger nog: voor wie God niet goed had ge zorgd. Dat is niet zo wervend. Wie. zoals veel moslims, ge looft dat alle macht en kracht van God komt, heeft wat uit te leggen na de verpletterende militaire nederlagen die de is lam de laatste tijd geleden heeft. Moslims zijn er, wat het Westen ook tegenwerpt, van overtuigd dat er wel degelijk een oorlog tegen de islam wordt gevoerd. Goed; maar waarom helpt God de moslims dan niet wat meer? Voor de Westerse christenen zit er nog iets heel anders in het vat. Wanneer zij binnen het christendom een kleine minderheid gaan vormen, is het niet raar wanneer de nieu we paus niet uit Europa of Amerika komt, maar uit Afrika, Azië of Zuid-Amerika. EEN KWESTIE VAN MORAAL De term 'normen en waarden' rook tot voor enkele jaren terug sterk naar burgerlijke bevoogding. Maar de tijdgeest is veranderd. Politici, geestelijken en publicisten schuwen niet langer het openbare debat. In deze rubriek mensen die in hun werk tegen morele dilemma's aanlopen. Vandaag Tim Kuik, hoofd opsporingsdienst bij de Buma Stemra. „Die rijke platenmaatschappijen en artiesten kunnen het geld dat ze mislopen met de verkoop van illegale films, CD's en interactieve software (onder meer videospelletjes) wel missen. Ik weet dat velen zo denken. Ze vergeten dat ontzettend veel mensen op eerlijke wijze hun brood verdie nen met zaken waarop auteursrecht zit. Van de artiesten en platen maatschappijen tot mensen die plastic doosjes maken, druk kers, schrijvers, win keliers. Kortom een heel scala aan kleine zelfstandigen en mid delgrote bedrijven. In Nederland praat je al snel over 400.000 mensen die samen 5,5 procent van het bruto nationaal pro duct vertegenwoordi gen. Dat is bijvoor beeld meer dan in het verkeringswezen omgaat. Nee, wie ille gale CD's, films en software verhandelt, is bezig de maat schappij te verpes ten." Tim Kuik, hoofd op sporingsdienst van Buma Stemra, direc teur van de Stichting Brein, en al twintig jaar ac tief in de bestrijding van 'piraterij', wil het liefst zo veel mogelijk mensen bewust maken van de ethische ontoelaatbaarheid van het illegaal kopi ëren. „Ik word regelmatig gevraagd voorlichting op scholen te geven. Daar krijg ik ook vaak de vraag wat er nu zo erg is aan het illegaal verhan delen van bijvoorbeeld CD's. Ik vraag de leerlin gen dan: zou jij een vriendje 5 euro geven om voor jou illegaal een CD te branden. De meesten zeggen daarop 'ja'. Zou je dan, vraag ik vervol gens, dat vriendje opdracht geven voor vijf euro naar de winkel te gaan om dat CD'tje voor jou te stelen? Als er bij toeval iemand in de klas zit wiéns ouders een winkel hebben, wordt nog dui delijker wat ik bedoel. Het antwoord luidt meest al 'nee'. Dat is het verschil." „Het lijkt zo oneerlijk. Via radio, televisie en in ternet zijn films, muzieknummers, teksten en Tim Kuik, hoofd opsporing van Buma Stemra. Foto: United Photo's de Boer/Rob Hendriks spelletjes gratis. En wil je een specifiek CD'tje hebben, dan moet je betalen. Wij gaan niet ach ter mensen aan die van een kennis met een brander een CD kopiëren. Wel achter degenen die dergelijke CD's verhandelen. Het ziet er meestal achenebbisj uit", omschrijft Kuik de operatie van een typische kopiist, „een website van niks, een prepaid telefoonnummer, kleine advertenties, een klein plekje op de markt, een paar brandertjes op zol der, enzovoort. Maar iemand die op kleine schaal handelt kan toch jaarlijks zo'n 100.000 euro per jaar omzetten. Aan inves teringen kost het bij na niks. Het kost de samenleving des te meer." Kuik waarschuwt ie dereen die denkt makkelijk aan geld te kunnen komen. „Cri minele activiteiten trekken criminelen aan. Er zijn veel voorbeelden van ko piisten die door an dere criminelen wer den gemolesteerd, gechanteerd en beroofd. De slachtoffers kunnen niet naar de politie gaan, hebben geld in huis en vormen dus een ideale doelgroep. Vorig jaar werden in Dordrecht nog drie mensen omge bracht, waarvan het vermoeden bestaat dat het ging om geld van het illegaal ombouwen van playstations. Ik ken ook een echtpaar dat illegale kopieën verkocht: die werden en paar uur gemo lesteerd. Bij de man werd z'n vinger afgesneden om hem te laten vertellen waar hij z'n geld be waarde." Kuik vindt dat illegaal kopiëren en verhandelen moreel niet te vergoelijken is. „Ik sta iedere dag vrolijk op in de wetenschap dat ik die 400.000 mensen aan het werk hou. Daar doe ik het Onno van 't Klooster Leidse Chinakenner: Leer van Master Li bevat racisme en UFO-theorieën door Silvan Schoonhoven voorhout - Falun Gong, in China verboden en genadeloos ver volgd, staat nu ook in het westen voor de deur. Maar Barend ter Haar van de Universiteit Leiden verwacht niet dat veel Nederlan ders zullen warmlopen voor deze 'wetenschappelijke' godsdienst. Falun Gong (de 'beoefening van het wiel van de wet1) is voor Ne derland niet langer ver van het bed. Deze opmerkelijke religieu ze club, een mix van Chinese geneeskunde en boeddhisme, begint inmiddels vaste voet op Nederlandse bodem te krijgen. Vrijdag hielden aanhangers een protestwake bij de Chinese am bassade. Morgen houdt de kers verse Nederlandse Falun Gong stichting een informatieavond in Roosendaal. Falun Gong kan in Nederland zowel rekenen op sympathie als op wantrouwen. Televisiebeel den van geüniformeerde Chine zen die Falun Gong-aanhangers in politiebusjes sleuren, leveren deze religie al snel het voordeel van het slachtofferschap op. Maar hoe zit het met de be schuldiging van de Chinese overheid dat Falun Gong een gevaarlijke sekte is? Die is onzin nig, meent Barend ter Haar, do cent Chinese geschiedenis aan de Leidse universiteit. De 43-ja- rige Voorhouter beheert naar ei gen zeggen 'dé wetenschappelij ke website over Falun Gong', een geloof dat volgens hem even ongevaarlijk is als de traditione le Chinese religies. Ter Haar schat dat een hon derdtal aanhangers inmiddels is gesneuveld als gevolg van poli- tiemishandeling. Duizenden zit ten in de gevangenis. „Het is niet zo dat de regering Falun Gong-aanhangers rechtstreeks vermoordt. Ze sneuvelen 'in het proces', als de ondervragers ie mand te hard aanpakken om een bekentenis te krijgen, en dan gefrustreerd doortimmeren als die niet komt. Ook komt het voor dat gevangenen worden Westerse beoefenaren van Falung Gong in China. Foto: EPA behandeld met psychiatrische middelen." Het Chinese rechtssysteem werkt het martelen in de hand, legt Ter Haar uit. In de eerste plaats moet de politie aan een bepaald arrestantenquotum vol doen. Bovendien is in China een veroordeling moeilijk zonder bekentenis. Een veroordeling al leen op grond van bewijs is on gebruikelijk China lijkt daarin op het Europa ten tijde van de heksenvervol gingen, legt Ter Haar uit. Hier is het rechtssysteem na de Mid deleeuwen een andere kant op gegaan. „Op het moment dat een bekentenis niet meer nood zakelijk was in ons recht, kon een heks blijven ontkennen en hoefden de vervolgers ook niet meer te martelen. Pas vanaf dat moment gingen rechters naden ken over echt bewijs." Helaas is binnen Falun Gong een pro forma berouwverkla- ring, al was het maar om van het gezeur af te zijn, not done. De leer belooft juist een zuiverder chi (energie) aan wie niet zwicht onder druk Vasthouden aan het geloof belooft geestelijke groei, menen de aanhangers. „Eigen lijk gaat het om een vorm van martelaarschap." Schieten de communistische leiders iets op met de vervolgin gen? Ter Haar betwijfelt het. „Kijk naar de Rooms-Katholieke Kerk in China. Die is na 1940 behoorlijk vervolgd, met doden en al. Pas in '76 kon de kerk weer bovengronds komen. Wat bleek? De aanhang was licht ge- ondanks de heftige ver volging." In China, waar Falun Gong vol ledig ondergronds moet opere ren, spreekt de groep vooral in tellectuelen aan. „Die willen van zichzelf geloven dat ze modem zijn. Modem betekent weten schappelijk, in elk geval niet godsdienstig. Falun Gong draagt de pretentie dat het weten schappelijk is. Die deel ik trou wens niet." Wetenschap, legt Ter Haar uit, is in China heel wat vager dan in het westen. „Het Marxisme geldt in China ook als 'objectief waar'." Geamuseerd vertelt hij hoe Falun Gong-leider Li Hong zhi in het boek waarin hij zijn leer ontvouwt, goochelt met atomen, moleculen en fossielen. „Hij schrijft dat hij op grond van feiten uit kosmologie en zelfs scheikunde heeft vastgesteld d< er het onzichtbare wiel van dharma (wet) bestaat." Falun Gong kan bij Nederlan ders belangstelling opwekken, omdat er bewegingsoefeningen worden uitgevoerd die lijken op het populaire t'ai chi. Toch be twijfelt Ter Haar of de religie voor hen wel zo interessant is. „Geïnteresseerden die meer wil len doen dan alleen de oefenin gen, kunnen Li Hongzhu's boel lezen. Zij komen dan snel din gen tegen waarvan zij zeggen: die hoef ik niet. Rassenleer bij voorbeeld. De blanke en Chine se rassen zijn superieur." Ook wat potsierlijk doen de gedach ten aan over superieure bescha vingen, die met UFO's de mens op aarde brachten. „Falun Gon is daarin wel te vergelijken met Scientology. Beide religies pro beren in de moderne tijd met dl wetenschap uit de voeten teko men." Ook van Li Hongzhi zelf hoeft het westen het grote charmeof fensief niet te verwachten. 'Mas ter Li' verblijft in New York, op het oog een uitstekende plek om de westerse publieke opinie te bespelen. Maar wat blijkt? De mensenschuwe Li, constateert Ter Haar. is 'niet bepaald een charismatisch figuur',. „Heel anders dan bijvoorbeeld de Ti betaanse Dalai Lama in balling schap." Uiteindelijk houdt Falun Gong waarschijnlijk de beste papierei in China zelf. Ter Haar verwad dat de sterren er voor de groep beter voorstaan zodra de oude communistische garde is uitge storven. In gesprekken met Chi nese officials proeft hij nu al eei houding van 'what's the bigdea „Die vervolging kost een hoop tijd en geld." De oude leiders vrezen de Falun Gong als een massabeweging die zich aan de staatsinvloed onttrekt. „Ze be strijden domweg waarvoor ze bang zijn. Als de oude garde straks is verdwenen, kan het snel gaan met de acceptatie van Falun Gong." www.let.leidenuniv.nl/bth

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2002 | | pagina 14