ussen het Surinaamse kastje en de Nederlandse muur
LEIDEN REGIO
vangene
land
is statenloos
AAN HET WERK
ïha Adama, Nederlandse van geboorte, is al negen jaar stateloos
en. Ze heeft geen paspoort en ze krijgt geen verblijfsvergunning
ze haar nationaliteit niet kan aantonen. Ze mag officieel niet
en vorig jaar zomer dreigde ze uit huis te worden gezet, om-
haar torenhoge schulden niet kon betalen. Maar de gemeente
bij. Na een halfjaar zijn er weinig veranderingen. Wel plannen.
- onder paspoort zijn er mogelijkheden."
I
Nederlandse
t ramen hangen batik
die dienst doen als gor-
- Het interieur ademt een
enos- en Hemagehalte.
e vrouw des huizes gaat
pelijk gekleed in een
nantelpak. Want ook al
naar eigen zeggen op de
legrens, dat is nog geen
>m alles er maar bij te la-
ïgen.
nog was Natascha Adama
receptie van het univer-
Koninklijke Instituut voor
and- en Volkenkunde,
evan iedereen 'de gou-
om uit haar penibele si-
e komen. „Goed bedoeld
ïaar allemaal in de cate
ren there, done that."
ïinig dat de politicologe
agelaten om de Neder-
nationaliteit te bemachti-
heeft het Surinaamse
lat ingeschakeld, het Ne-
se ministerie van bui-
Ise zaken, de Immigratie-
ïralisatiedienst en een
rol kranten die met wat
ïttentie haar toestand
kunnen veranderen. Te
vergeefs. Er is weinig veranderd
sinds Adama vorig jaar juli
'nieuws' was.
Ze leeft nu negen jaar lang als
stateloze in een onderwoninkje
in Leiden. Maar voor de werke
lijkheid van de autoriteiten is
Adama al negen jaar onvindbaar
in een bureaucratisch schemer
gebied. Met alle gevolgen van
dien. Want wie niet is, kan offi
cieel niet werken, geen geld ver
dienen, zichzelf niet verzekeren.
Geboren in Nederland, werd ze
bij wet Surinaamse toen ze van
af 1977 vijfjaar in Suriname bij
haar vader woonde. Adama was
het oneens met die beslissing en
probeert vanaf 1982 haar Neder
landse nationaliteit terug te krij
gen. Haar Surinaamse paspoort
ruilde haar vader in voor een
reisdocument. En beide landen
twisten nu over haar nationali
teit. Suriname heeft haar in ja
nuari vorig jaar geschrapt uit het
bevolkingsregister en weigert
een nieuw paspoort te verlenen.
En Nederland verwijst direct
weer naar de Surinaamse auto
riteiten als ze bij de instanties
hier aanklopt. Net zoals ze
voortdurend van het kastje van
Suriname naar de muur van Ne
derland wordt gestuurd, slaat
Adama's gemoedstoestand over
van verbeten strijdbaarheid ('Als
ik nu ga liggen, loopt er morgen
een heel leger over me heen'),
naar fatalistische moedeloos
heid. „Nederland is voor mij een
grote gevangenis. Ik heb geen
kerstmis gevierd. Waarom zou ik
kerstslingers ophangen in mijn
eigen gevangenis?" Wat con
stant blijft, is de bozig bittere
toon die uit elke uitspraak is te
destilleren. Behalve dan in het
persoonlijk contact. Daarin is
Adama de hoffelijkheid zelve.
„Kopje thee?" Ze loopt naar de
keuken, een beetje ongemakke
lijk. Het gevolg van een zeldza
me en agressieve vorm van reu
ma die verhinderde dat ze nog
kon werken. Iets dat sowieso al
leen mogelijk werd gemaakt
door de toeschietelijkheid van
de universiteit en het GAK. Maar
hetzelfde GAK weigerde na haar
diagnose een uitkering, omdat
Adama zich niet kon legitime
ren. Sinds juli vorig jaar heeft ze
die overigens wel. Dankzij de
gemeente Leiden, die door een
artikel in deze krant gealar
meerd raakte en daarvoor zorg
de. Iets dat Adama gelijk in per
spectief plaatst, want ze wil ge
woon werken. „Een uitkering
geven ze je alleen maar om niet
te sterven van de honger. Hoe
ven ze jouw begrafenis niet te
betalen."
Er is bar weinig veranderd in
haar situatie. Ze heeft haar huis
nog wel maar kan alleen maar
rondkomen door de giften van
derden. „Ik ben afhankelijk van
de goedertierenheid van de
mensen. Ik word al sinds 1995
gesteund door de werkgroep
Diakonie in Oegstgeest. Die
hebben mijn beurs betaald."
Ze vindt het vervelend steeds
maar gunsten aan mensen te
moeten vragen. Maar wat kun je
eraan doen. „Hier", een grote
plastic tas, bol van de paperas
sen, verschijnt op tafel. Haar
wapenarsenaal in de papieren
strijd. „Een boodschappentas,
ja. Dat symboliseert een beetje
mijn onzekere bestaan. Maar
wel van de Bijenkorf, hè. Dat
geeft enig cachet."
Een losbladig archief van mis
lukte pogingen en vervlogen
hoop komt naar boven. Brieven
die ze is blijven schrijven. Naar
NRC Handelsblad, het ministe
rie van justitie, naar de VPRO,
naar de Stichting Ombudsman
en actualiteitenrubriek Netwerk.
Een gevecht tegen de bierkaai.
Flip van Leeuwen (45),
sociaal advocaat
Een uitstervend ras; de soci
aal advocaat? Ja, zo zou je
het wel kunnen stellen. Steeds
meer jonge mensen kiezen voor
de commerciële advocatuur,
waarin je twee keer zoveel ver
dient. Ik ben in dit vak terecht
gekomen tijdens mijn studie
rechten. Ik werkte toen een
tijdje bij de Leidse Rechtswin
kel en dat beviel me zo goed,
dat ik dat werk ben blijven
doen. Nu alweer 17 jaar en ik
heb geen moment spijt van
mijn keuze gehad. Mijn idealis
me is mijn drijfveer. Ik vind het
belangrijk dat minder draag-
krachtigen juridisch worden
bijgestaan. Daarnaast is het na
tuurlijk ook een leuk vak. Zeer
dynamisch en erg afwisselend.
Ik doe vooral veel asielzaken en
strafzaken en dan met name
huis-, tuin- en keukencriminali-
teit. Dus diefstal, mishandeling
enzovoorts. Ik denk dat er in
heel Nederland nog zo'n 400
tot 500 sociaal advocaten zijn.
En dat aantal loopt rap terug,
omdat, globaal gesteld, de ou
deren stoppen en de jongeren
niet meer beginnen. Ik betreur
dat wel. Mensen kiezen niet
meer voor een vak waarmee ze
het algemeen belang dienen,
omdat dat minder betaalt. Kijk
maar naar de zorg, waar een
enorm personeelstekort is en
waar operatiekamers leeg blij
ven. Of kijk naar het onderwijs,
naar al die lessen die uitvallen,
omdat er geen onderwijzers
zijn. Ik vind dat een verontrus
tende ontwikkeling die gekeerd
moet worden.
TEKST: MARIJN KRAMP
FOTO: JAN SCHEERDER
uit de Leidsch Dagblad I IK'HIUVEN
ANNO 1902
Maandag 20 Januari
LEIDEN - Ter uitvoering van een Raadsbesluit is een
onderzoek ingesteld omtrent de vraag, in welk ge
deelte der gemeente de behoefte aan een nieuwe
school 3de klasse het grootst moet worden geacht.
Werpt men een blik op de kaart van Leiden, dan zou
men bij een eersten oogopslag allicht geneigd zijn te
meenen, dat ergens in het zuidelijk deel der ge
meente de aangewezen plaats zou moeten worden
gezocht. Terwijl toch in het noordelijk deel de nieu
we school aan den Maresingel, de school aan de
Van-der-Werf-straat en de school aan de Mare, alle
drie scholen voor 600 leerlingen, bestemd zijn de
minvermogende schoolbevolking van dat deel op te
nemen, treffen wij in het zuidelijk deel slechts de
school aan het Plantsoen en die aan de Langebrug
aan, waarvan de eerste slechts aan 450 leerlingen
plaatsruimte aanbiedt. Oppervlakkig zou men dus
geneigd zijn te meenen, dat bijv. op Vreewijk of op
het Raamland bij den Hoogen Rijndijk de nieuwe
school zou behooren te verrijzen. Gaat men evenwel
verder en werpt men ook een blik op den aard der
schoolbevolking die thans op de scholen 3de klasse
ter school gaat, dan blijkt alras dat ook de nieuwe
school voor 600 leerlingen een plaats zal moeten
vinden in het noordelijk deel.
ANNO 1977
Natascha Adama, stateloos, werkloos en bijna radeloos. Maar nog vol plannen om te ontsnappen uit haar 'papieren gevangenis'. Foto: Hielco Kuipers
Alleen het Algemeen Dagblad,
het Parool en de Weekkrant Su
riname vonden het drama van
Adama lezenswaardig. Die ver
halen hebben de ogen van de
mensen bij de Immigratie- en
Naturalisatiedienst (IND) nooit
bereikt. Adama zou terug naar
Suriname moeten. En dat nota
bene, terwijl de medisch advi
seur van justitie zelfheeft ge
zegd dat ze vooral in Nederland
moet blijven voor een goede be
handeling van haar reuma.
Haar advocaten doen een be
roep op de 3-jaartermijn. Eind
vorig jaar meldde de IND dat
het de afhandeling van dertig
duizend bezwaarschriften tijde
lijk opschort. Daardoor wordt
voor veel van die bezwaarschrif
ten de wettelijke termijn van
drie jaar overschreden. Wat be
tekent dat asielzoekers na die
drie jaar automatisch een ver
blijfsvergunning krijgen.
Adama komt dan wel niet uit
Kosovo of Afghanistan („Ik ben
geen hot issue en het is lang ge
leden dat Bouterse mensen
heeft vermoord"), maar haar
advocaten denken dat ze met
haar zaak een hele goed kans
maken. Het bezwaar is inge
diend. En de ambtelijke molens
draaien onverstoorbaar verder.
Misschien een jaar, misschien
anderhalf.
In de tussentijd wil Adama een
eigen bedrijfje beginnen. Een
politiek adviesbureau, waarvoor
ze gewoon thuis kan werken.
„Het inschrijven bij de kamer
van Koophandel is geen punt.
Alleen stuit je steeds weer op
andere problemen. Je krijgt geen
lening dus de financiën ontbre
ken om de zaak goed aan te
pakken. Ik ben genoodzaakt met
marginale middelen aan de slag
te gaan. Ik heb mezelf een aan
tal maanden gegeven om het te
laten werken." Maar liever dit
proberen dan stilzitten. Want
dan wordt ze naar eigen zeggen
'helemaal gek.'
Ze zucht. „Weet je wat het is?
Het werken vanuit een under
dogpositie gaat me steeds
zwaarder vallen. Ik weet niet of
ik wel kan wachten. Of ik nou na
een jaar of anderhalf inderdaad
die verblijfsvergunning krijg, ik
wil hier weg. En ik heb in Ameri
ka een relatie zitten die ook niet
tot in lengte van dagen op me
kan blijven wachten. Ik ga iets
anders doen."
Plan B. Ze haalt een krantenarti
kel van het Algemeen Dagblad
tevoorschijn, waaruit blijkt dat
het een peulenschil zou zijn om
de Franse nationaliteit te be
machtigen voor iedereen die
woont in een land dat ooit tot
het Franse grondgebied heeft
behoord. „En Nederland was tij
dens Napoleon in Franse han
den. Dus"
En zijn ook andere plannen.
Sommige wat meer uitgewerkt
dan andere. Zo wil ze promove
ren. „Daarvoor heb ik drie uni
versiteiten in het buitenland op
het oog." Hoe ze daar denkt te
komen, weet ze nog niet. „Maar
ook zonder paspoort zijn er mo
gelijkheden." Welke? Daar wil ze
niet over uitweiden.
Als uitwijkplaats is Frankrijk een
optie. Misschien zelfs voor de
promotie. „Dat gaan ze niet van
me afpakken. Weet u hoe ik me
iedere dag moet voorhouden
dat in ieder geval de mensen in
mijn straat wel o.k. zijn? Dat als
mijn buurman en buurvrouw
het voor het zeggen hadden, zij
wel de juiste beslissingen zou
den nemen? Ik moet pragma
tisch denken en de dingen
scheiden. Ik ben mijn geloof
waardigheid kwijt. Het kan zo
niet langer. Grote kans dat als u
mij over een paar maanden belt,
dat ik weg ben."
Dan is ze weer even stil. „Kopje
thee?"
Pablo Cabenda
Woensdag 19 januari
VOORSCHOTEN - Voorschotense verenigingen en
bedrijven werken aan een nieuw programma voor
'Verlevendiging Dorpskern en Sportreal', een reeks
van activiteiten die vorig jaar voor het eerst werd op
gezet. Het doel is tweeledig. Enerzijds wil men de
Voorschotenaar meer laten bewegen en anderzijds
hoopt men het oude dorpscentrum zijn functie wat
meer terug te geven.
De activiteiten in het kader van de 'Sportreal' zijn
over het algemeen geslaagd, zeker in vergelijking
met de omliggende plaatsen. De verlevendiging van
de Dorpskern had vorig jaar hoogtepunten in de rom
mel- en geraniummarkt, de bezichtiging van de
dorpstoren en de ruilbeurs voor de kinderen.
Getracht zal worden zo spoedig mogelijk een perma
nente agenda op te stellen. Vaste onderdelen daarop
worden de speciale markten zoals veremgingsmarkt,
geraniummarkt en rommelmarkt. Ook de orgel- en
beiaardconcerten staan weer op het programma,
evenals de openstelling voor bezichtiging van de
dorpstoren en -kerk. De start van de activiteiten zal
rondom koninginnedag zijn en daarna zal er zo mo
gelijk ieder weekeind tot oktober iets speciaals te
beleven zijn op het gebied van vrije sportbeoefening
en dorpsactiviteit.
Als voorlopige plannen kwamen in het kader van 'de
beweging' het schoonmaken van sloten en parken,
fietstochten en vrije spelmiddagen georganiseerd
door sportvereniging naar voren.
De muziektent zal niet weer opgezet worden bij de
dorpskerk. De plaats was minder gunstig. Gemeen
tewerken zal alleen het onderstel van de muziektent
iedere zaterdag plaatsen voor het Ambachts- en Bal
juwhuis op de Voorstraat. Uit de vergadering over
deze plannen kwam de geringe medewerking van de
kant van de winkeliers om in te haken op de activi
teiten naar voren. Dat betreft dan vooral de centrum
winkeliers. Het winkelcentrum 'Noord-Hofland'
heeft al contacten met de muziekverenigingen, die
in dat winkelcentrum openluchtconcerten gaan ver
zorgen.
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13
bij 18 in zwart wit) over te maken op gironummer 57055 t.n.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA Haarlem,
onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d. (datum van plaatsing) of door contante betaling aan de balie van het
Leidsch Dagblad, Roosevcltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
LEIDEN-Sinds kort
beschikt de r.k. Hei
lig Hartschool in
Noord (Lusthoflaan)
over een nieuwe
speelruimte. Het is
een ongeveer 900
vierkante meter
groot terreintje op
't Spoortje, gelegen
aan het eind van de
Nassaustraat tus
sen de Os- en Paar-
denlaan en de Kooi-
laan. De NS heeft
het terreintje gratis
overgedragen en de
gemeente heeft er
iets moois van ge
maakt.
Foto: archief
Leidsch Dagblad
