Duitsers boos
over zending
giftig visafval
BINNENLAND 2
Sneetje tevredenheid is goed genoeg voor het hart
PvdA en D66 willen meer
duidelijkheid hbo-fraude
Vrouw die ontucht pleegde
in vliegtuig was psychotisch
Forse celstraffen geëist in
moordzaak Scheveningen
Afwachtende Korthals
roept crisis over zich af
'Om verkrachting te verzinnen moet je kunnen acteren'
Nederlandse Keuringsdienst laks
Ammoniakwet versoepeld
Voorspoedige sloop
zoekers
lhandeld
iiioïk - Tijdens de vecht -
jj dit weekeinde in de asiel
opvang in Oldebroek
minstens drie asielzoekers
landeld. Dit heeft een poli-
jordvoerder gisteren ge-
In de nacht van zaterdag
indag vielen zeker tien
iien de opvang binnen. De
ie vermoedt dat een vecht-
jj eerder die nacht in een
Dtheek in 't Harde de aan-
ngvoor het incident was.
Bruijn nieuwe
ibassadeur EU
haag - Drs. De Bruijn (53)
jt de nieuwe Nederlandse
assadeur (permanent ver-
pwoordiger) bij de Europe-
jnie in Brussel. De Bruijn,
irecteui-generaal Europese
enwerking op het ministe-
rjn buitenlandse zaken,
tdeze zomer Bot op die
pensioen gaat. Het kabinet
rijdag instemmen met de
dracht van minister Van
Sen, zo verwachten welin-
hte kringen in Den Haag.
iDonald's haalt
mburgers terug
iond McDonald's Neder-
heeft maandag bij een
al vestigingen rundvlees-
wrgers teruggehaald. Re
is dat de geldigheid van
tests van een Duits keu-
bedrijf wordt betwijfeld,
van de rundvleesleveran-
van McDonald's laat zijn
keuren door een Beiers
ngsbedrijf. De lokale Duit-
toriteiten hebben de gel
eid van de tests van het be
ter discussie gesteld. De le
ider stelde daarop McDo-
s op de hoogte.
nzen teisteren
iburgse boeren
mond - Boeren in Midden -
lurg worden geteisterd
een ganzenplaag. Duizen-
ganzen strijken dagelijks
'op de akkers en richten
schade aan. De boeren
en de vogels door een Eu-
es verbod niet meer af-
iten. Ook verjagen heeft
zin, want dan strijken ze
aburige akkers neer. De vo
doen zich tegoed aan het
e gewas. Bovendien ver-
len ze de bovenlaag van de
rs, waardoor er niks meer
[roeien.
rpschef voor
rigerende tik
hoven - Politiechef Raeven
ndhoven is geen tegen-
Ier van de 'corrigerende'
lor jongeren. „Ze nemen
teeds groter aandeel van
iminaliteit voor hun reke-
De maatschappij is de af
ten jaren te zacht geweest
de jeugd." Raeven zei dit
1 nieuwj aarstoespraak,
maakte hij ook bekend dat
intal geweldsdelicten in
tlitieregio Brabant Zuid-
het afgelopen jaar met
tig procent is toegenomen
550 aangiftes. Dat zijn er
neer dan in 2000. Raeven
dat de samenleving sterk
nvt.
igst voor feest
aal ongegrond'
cht - De vrees van burge-
iter Brouwer van Utrecht
eventuele ongeregeldhe-
op het feest Trance Energy
gegrond. Dat stelt de
tste organisator van dance-
len in Nederland, ID&T, dat
itwoordelijk is voor het
ement, dat op 16 februari
svindt in de Jaarbeurs in
cht. De burgemeester liet
ganisator maandag weten
ij het dancefeest zal ver
en als er meer als 25.000
ingskaartjes worden ver-
it. ID&T wil 40.000 bezoe-
toelaten.
olie krijgt
k universiteit
ui - Zwolle is vanaf 2003
ersiteitsstad. In september
dat jaar beginnen Hoge-
»1 Windesheim en Vrije
ersiteit Amsterdam negen
schappelijke opleidingen
volle. De eerste universitai-
'leidingen in Zwolle zijn
omie, bedrijfskunde, on-
ijs, opvoeding, levensbe-
uwing, pastoraat, bewe-
SWetenschappen, bestuurs-
e en communicatie. Het is
'maat voor een totale fusie
beide instellingen, begin
iverboys' ook
iten Randstad
kwijn - 'Loverboys' be-
zich niet langer tot de
d. Na Zwolle heeft de
nte Harderwijk een plan
teld om minderjarige
uit de handen van deze
en daarmee uit de
hitie te houden. De lover-
palmen meisjes in, om ze,
geheel afhankelijk zijn, te
gen tot prostitutie.
den haac/cpd - De regerings
fracties van PvdA en D66 willen
nadere uitleg van minister Her
mans (onderwijs) omtrent de
fraude in het hoger beroepson
derwijs (hbo). „De minister
heeft gaten laten zitten in zijn
eerdere antwoorden en dat
vraagt om meer duidelijkheid",
aldus Hamer (PvdA).
Afgelopen zomer werd het mi
nisterie geconfronteerd met het
verhaal van twee zogenoemde
klokkenluiders, die enkele hbo-
opleidingen beschuldigden van
fraude met inschrijvingen van
buitenlandse studenten. In to
taal zou het gaan om een bedrag
tussen de 30 en 45 miljoen euro
per jaar.
Hermans reageerde in oktober
met een accountantsonderzoek.
Eind november schreef de mi
nister aan de Kamer dat hij in de
eerste resultaten aanleiding zag
verder te spitten. Hij had aan
wijzingen dat het niet alleen zou
gaan om fraude. Ook werd het
fors oprekken van regels door de
hbo-opleidingen onder de loep
genomen.
Maar PvdA en D66 willen niet
wachten op de uitkomst van dat
eindrapport. Zo blijft er ondui
delijkheid over het tijdstip waar
op het ministerie op de hoogte
was van de beschuldigingen.
Volgens de minister was dat vo
rig jaar juli, toen de klokkenlui
ders het ministerie op de hoogte
brachten.
De Kamerfracties hebben echter
een brief in handen van de di
recteur hoger beroepsonderwijs,
Zuurmond, gedateerd op 11 ju
ni. Zuurmond stelt hierin dat
het belangrijk is inzicht te krij
gen in de manier waarop hbo-
instellingen hun opleidingen fi
nancieren. De onderwijswoord-
voerders Hamer en Lambrechts
(D66) willen nu weten of Her
mans of het ministerie al wist
van de fraude, een maand voor
dat de klokkenluiders zich
meldden. De fracties hebben
het sterke vermoeden dat het
ministerie laconiek is omgegaan
met de beschuldigingen.
door Pauline van der Mije
haarlem - Een 33-jarige vrouw
uit Diemen die vorig jaar in een
vliegtuig ontucht pleegde met
haar twee kinderen en ook an
dere passagiers lastig viel, is psy
chisch ziek. Dat is gebleken tij
dens onderzoek in het Pieter
Baan Centrum (PBC).
Officier van justitie Nienhuis
eiste gisteren twaalf maanden
gevangenisstraf, waarvan vijf
voorwaardelijk. Maar advocate
Noordhoek-Merk betoogde dat
de rechtbank de vrouw moet
ontslaan van rechtsvervolging.
Ze had zichzelf immers niet in
de hand.
De vrouw gedroeg zich bizar in
een vliegtuig van Heraklion naar
Amsterdam, afgelopen zomer.
Ze liep rond tijdens het opstij
gen, was opdringerig tegen an
dere passagiers, ging bij een
wildvreemde man op schoot zit
ten en greep een ander in het
kruis. Er werd ingegrepen toen
de vrouw ontucht met haar ei
gen kinderen begon te plegen.
Na haar aanhouding op Schip
hol vertelde ze dat ze stemmen
hoorde, die haar hadden opge
dragen zich zo raar te gedragen.
Voor de kinderen was het een
afschuwelijke ervaring. De 11-
jarige zoon schaamde zich dood
voor zijn moeder.
Achteraf blijkt dat ze al een
week psychotisch was. Ze had
op Kreta een arts bezocht, maar
die had niets gedaan. Pas in het
PBC is vastgesteld dat de vrouw
aan een manisch-depressieve
stoornis lijdt. Ze was al vijf keer
eerder psychotisch geweest. Nu
slikt ze lithium en gaat het goed.
De rechtbank doet over twee
weken uitspraak.
den haac/cpd - Het openbaar
ministerie (OM) heeft gisteren in
hoger beroep twintig jaar cel
met tbs en zestien jaar met tbs
geëist tegen de twee mannen
die anderhalf jaar geleden in
een Scheveningse flat drie Ieren
hebben vermoord.
De verdachten van de zoge
noemde 'Palacemoorden', een
24-jarige Hagenaar en een 21-ja
rige man uit Wassenaar, kregen
in november van de rechtbank
celstraffen van achttien en tien
jaar. De rechtbank bepaalde
toen op grond van psycholo
gisch onderzoek dat de twee
volledig toerekeningsvatbaar
waren en dat ze zodoende geen
dwangverpleging konden krij
gen.
Zowel de verdachten als het OM
waren tegen die uitspraak in be
roep gegaan. Het OM vond de
straffen te laag, en de verdach
ten hadden twijfels bij de psy
chologische onderzoeken. Ze
zijn de afgelopen maanden op
nieuw onderzocht in het Pieter
Baan Centrum (PBC) in Utrecht.
Uit die onderzoeken blijkt nu
dat de hoofdverdachte vermin
derd toerekeningsvatbaar is, en
dat hij volgens het PBC langdu
rig en intensief verpleegd moet
worden. Zijn medeverdachte is
volgens de onderzoeken niet al
te slim. Zijn korte-termijnge-
heugen functioneert bovendien
slecht. Volgens het PBC is hij
enigszins verminderd toereke
ningsvatbaar.
door Jaco van Lambalgen
den haac - Het is niet eerlijk.
Het lijkt wel alsof je als minister
overal de schuld van krijgt. Jus
titieminister Korthals reageert
de laatste dagen vooral veronge
lijkt als hem wordt gevraagd
waarom coke-koeriers die op
Schiphol zijn aangehouden toch
vrij rondlopen.
Hij doet er toch echt allés aan
om dat te voorkomen, zo
schreef hij de Tweede Kamer
maandag. En somde vervolgens
een serie maatregelen op om
een eind aan de smokkel te ma
ken. Toch blijft het beeld han
gen van een minister die voort
durend achter de feiten aan
holt.
Korthals maakt dat er zelf niet
beter op: hij reageerde afgelo
pen vrijdag voor het eerst op alle
ophef rond de drugskoeriers op
Schiphol. Dat was precies een
week nadat de hele zaak in de
publiciteit was gekomen en lang
nadat hij naar eigen zeggen op
de hoogte was van de proble
men. Vervolgens riep hij in
kranten en op tv dat hij natuur
lijk niet alles wat er onder zijn
verantwoordelijkheid gebeurt in
de gaten kan houden.
De problemen voor Korthals
zijn nog lang niet voorbij, als ze
al voorbijgaan. In het program
ma Buitenhof kondigde hij zelf
vast aan dat er nog meer onheil
zit aan te komen. Waarschijnlijk
zijn er de laatste weken drie tot
vier keer drugskoeriers op
Schiphol vrijgelaten die enkele
kilo's cocaïne bij zich hadden,
omdat er die dagen geen ruimte
was hen vast te zetten.
De Tweede Kamer is officieel
met vakantie, maar popelt om
Korthals op het matje te roepen.
Al twee weken zijn de justitie-
woordvoerders van de fracties
niet uit de kranten weg te bran
den. Ze zijn verontwaardigd en
ongerust, en willen zo snel mo
gelijk met de minister in debat.
Want het beeld van de traag op
gang komende minister is niet
alleen van de afgelopen dagen.
De problemen op Schiphol za
ten er al een tijdje aan te komen.
Al in het voorjaar van2000 was
bekend dat er te weftig cellen
zijn om alle verdachten en ge
vangenen op te bergen. Korthals
zette toen de voornaamste rede
nen op een rijtje: een slechte in
schatting van het te verwachten
aantal gedetineerden en perso
neelstekorten. Die problemen
bestaan bijna twee jaar later nog
net zo.
Vraag is natuurlijk waarom de
minister al niet twee jaar gele
den alle zeilen bijzette om die
toename van het cellentekort
het hoofd te bieden. Pas eind
van deze week komt hij met zijn
plan van aanpak voor Schiphol.
Dat is rijkelijk laat voor iemand
die zich er ook op beroept de
problemen al zoveel eerder te
hebben onderkend. Nu gaat het
nog zeker een halfjaar duren
voor die plannen ook echt wer
kelijkheid worden.
door Jantina Russchen
den haag - Elf politiemensen werkten aan de verkrach
tingszaak. Het televisieprogramma Opsporing Verzocht
werd ingezet om de daders van de verkrachting van een
21-jarige vrouw uit Enschede te pakken. Het leverde de
politie acht tips op maar geen ontknoping. De bekente
nis kwam van het slachtoffer zelf. Zij had alles verzon
nen.
Het is een schreeuw om aandacht, daarover is iedereen
het eens. Maar wat iemand nu precies drijft een ver
krachting te verzinnen, is een lastig te beantwoorden
vraag. Hoogleraar psychologie Merckelbach vermoedt
dat de vrouw haar valse aangifte heeft aangegrepen om
zich uit een uitzichtloze situatie te manoeuvreren.
„Slachtoffer zijn heeft zeer aantrekkelijke kanten. Je
wordt met alle egards behandeld en krijgt aandacht en
waardering. Sommige mensen verzinnen een dergelijke
dramatische ontknoping om uit hun wanhoop te gera
ken", aldus Merckelbach, die is verbonden aan de uni
versiteit in Maastricht.
In Nederland is weinig wetenschappelijke studie ver
richt naar mensen die valse aangiftes doen. Maar uit
Amerikaans onderzoek is gebleken dat - behalve de
vraag om aandacht - ook het verhullen van een onge
wenste zwangerschap en het nemen van wraak redenen
kunnen zijn om valse aangifte van verkrachting te doen.
Psycholoog Breeuwsma van de Rijksuniversiteit Gronin
gen wijst er op dat juist seksueel misbruik eenvoudig
kan worden gebruikt om iets in gang te zetten. „Het is
niet netjes als een agent een vrouw die vertelt over haar
verkrachting meteen vraagt of zij dat kan bewijzen.
Meisjes weten dat seksueel misbruik een gevaarlijk punt
is. Mannen die twijfelen aan een verhaal lopen het risi
co te worden beschuldigd van seksisme."
De geloofwaardigheid wordt groter als 'het slachtoffer'
haar relaas huilend doet. Om overtuigend over te ko
men is het bovendien van belang dat een verhaal tot in
de details klopt. Agenten letten op onregelmatigheden.
Enig acteertalent is dan ook een vereiste om een politie
team op de been te brengen.
„Ik denk dat de neiging te fantaseren veelal de motor is
achter het doen van valse aangifte. Die neiging kan ont
staan omdat je als kind je fantasie gebruikte om de wer
kelijkheid te ontvluchten. Het is een strategie van men
sen die fysiek zijn misbruikt of emotioneel zijn verwaar
loosd. Maar ook mensen die zijn opgegroeid in een mi
lieu waar acteren hoog in het vaandel staat, bijvoor
beeld in toneelfamilies, kunnen het ontwikkelen", zegt
Merckelbach.
Al met al blijft het doen van een valse aangifte van een
dergelijk zwaar vergrijp een zeer gecompliceerde me
thode om aandacht te vragen. Breeuwsma: „Vrouwen
die een verkrachting verzinnen, kunnen de gevolgen er
van niet overzien. Als je een heel politieapparaat op je
nek hebt, wordt het steeds moeilijker je verhaal terug te
draaien. Dat leidt tot gezichtsverlies."
door John van Oppen
wageningen - Cholesterolverlagende pin
dakaas, drop en koekjes. Snijworst, kaas en
yoghurt 'goed voor hart- en bloedvaten'.
De industrie staat te popelen om deze pro
ducten op de markt te brengen. De Ge
zondheidsraad is vierkant tegen.
Er zijn al een tijdje cholesterolverlagende
margarines op de markt. Die kuipjes kos
ten zowat het drievoudige van gewoon
broodsmëersel, vanwege de toevoeging
van stoffen (fytosterolen) die ervoor zor
gen dat de hoeveelheid slechte choleste
rol in het bloed met zo'n tien procent
daalt.
De Gezondheidsraad had er geen pro
bleem mee. Integendeel. In Nederland
lopen immers honderdduizenden men
sen rond met een permanent teveel aan
'slecht' cholesterol in hun bloed. Dat ldl-
cholesterol hecht zich aan de wanden
van de bloedvaten. Daardoor stijgt met
het vorderen van de leeftijd het risico op
hart- en vaatziekten.
Maar als cholesterolverlagende margari
nes juist meehelpen voorkomen dat de
wachtlijsten van hartchirurgen almaar
langer worden, waarom zijn cholesterol
verlagende pindakazen of snijworsten
dan ongewenst? „Omdat elke consument
dan het overzicht verliest", zegt prof. dr.
Evert Schouten van Wageningen Univer
siteit en Researchcentrum. Schouten
maakte deel uit van de commissie Veilig
heidsbeoordeling Nieuwe Voedingsmid
delen, die de Gezondheidsraad negatief
adviseerde over de uitbreiding van het
aantal cholesterolverlagende voedings
middelen.
„Op dit moment krijgen mensen die fy
tosterolen eigenlijk alleen binnen als ze
hun boterhammen besmeren met die
speciale margarines. Via dit 'boterham
metje met tevredenheid' kun je de totale
hoeveelheid die je inneemt en die ook
maximaal verantwoord is, vrij nauwkeu
rig in de hand houden. „Dat verandert
echter zodra je fytosterolen ook in pinda
kaas en drop stopt, of in zuivelproducten
en vleeswaren", aldus Schouten.
Hij wijst erop dat destijds niet voor niets
stringente voorwaarden zijn verbonden
aan de toelating van cholesterolverlagen
de margarines. „Er moet een handleiding
bijzitten, met informatie over de veilig
geachte maximale dosering. Bovendien
zijn voedingsmiddelen waarin fytostero
len zijn verwerkt, in principe niet ge
schikt voor jonge kinderen. Zij hebben
juist cholesterol nodig, bijvoorbeeld om
de aanmaak van bepaalde hormonen te
bevorderen."
Bij gezonde volwassenen zijn nooit nega
tieve gevolgen van het gebruik van fytos
terolen aangetoond. Schouten: „Weten
schappers hebben echter het vermoeden
dat sommige mensen bij extreem gebruik
een vitaminetekort kunnen krijgen, of dat
de fytosterolen zich bij gevoelige perso
nen kunnen ophopen in de lever. Daar
moet aanvullend onderzoek naar worden
verricht."
Minister Brinkhorst (links) overlegt met zijn collega Pronk in de Eerste Kamer. Foto:WFA/Engel Lameijer
den haag/gpd - Het kabinet
heeft gisteren zijn plannen voor
de stank- en ammoniakwet ver
soepeld, in een ultieme poging
de steun van de Eerste Kamer te
krijgen. Het kabinet is bereid
onder meer een aantal kleine
natuurgebieden en bepaalde
bossen uit te sluiten van de wet.
Dan worden meer boerenbedrij
ven gevrijwaard van de maatre
gelen, aldus minister Pronk (mi
lieu) gisteravond tijdens een de
bat in de Eerste Kamer.
Of deze handreiking voldoende
is om WD en CDA over de
streep te trekken, moet later de
ze maand blijken als de Eerste
Kamer verder debatteert. WD
en CDA vormen daar samen een
meerderheid. Zij zijn tegen de
voorstellen zoals die nu op tafel
liggen. WD-senator Varekamp
zei na afloop van het debat dat
Pronk een 'klein stapje' in zijn
richting had gedaan.
De ammoniakwet moet aantas
ting van natuurgebieden tegen
gaan. Ze regelt de hoeveelheden
ammoniak (uit mest) die een
veehouderij mag uitstoten. Het
kabinet wil in een straal van 250
meter rond kwetsbare natuurge
bieden een plafond aan de am-
moniakuitstoot stellen.
Pronk schetste gisteren dat
landbouwminister Brinkhorst
en hij tijdens de debatten met
de Tweede Kamer al veel heb
ben ingeleverd. Aanvankelijk
zouden alle bedrijven binnen
een straal van drie kilometer van
een kwetsbaar natuurgebied be
perkingen opgelegd krijgen. Dat
is uiteindelijk 250 meter gewor
den.
door onze correspondent
Wierd Duk
Berlijn - De Duitse minister van
landbouw, Renate Künast, is
woedend op de Nederlandse Keu
ringsdienst van Waren. Künast
(Bündnis'90/De Groenen) verwijt
de Nederlandse inspectiedienst
laksheid en een gebrek aan pro
fessioneel gedrag. De dienst zou
de Duitse autoriteiten te laat
hebben gewaarschuwd voor een
partij visafval uit Nederland, die
is besmet met een kankerver
wekkende stof.
Hoewel de Nederlandse autori
teiten al op 6 december van het
geval wisten, is het Duitse mi
nisterie volgens een woordvoer
ster pas eind december op de
hoogte gesteld. „Per brief, in
plaats van gebruik te maken van
een modern communicatiemid
del." De brief werd bovendien
met vertraging afgeleverd, om
dat hij aan een verkeerde afde
ling was geadresseerd.
Inmiddels was de gewraakte
partij van 27,5 ton garnalen,
waarin het antibioticum chlo
ramphenicol was aangetroffen,
als onderdeel van een grotere
partij visafval illegaal aan een
bedrijf in het Duitse Cuxhaven
geleverd. Het visafval is tot dier-
voer verwerkt. Het verboden an
tibioticum kan bij mensen het
immuniteitssysteem aantasten.
Ook binnen Künasts eigen mi
nisterie, dat eerst op 8 januari
reageerde, is het tot 'onaan
vaardbare vertragingen' geko
men. „Waarschuwingen uit het
buitenland moeten, ook als ze
naar een verkeerd adres worden
gezonden, onmiddellijk aan de
betreffende autoriteiten worden
doorgegeven." Künast pleitte
gisteren voor de invoering van
een Europees 'alarmsysteem'
voor de voedselsector.
In de deelstaten Nedersaksen,
Beieren en Baden-Württemberg
wordt inmiddels naar het be
smette visafval gezocht. In
Duitsland is het afval overwe
gend verwerkt tot voer voor
huisdieren, en niet tot veevoer.
„Dat neemt de zorg dat de be
smette stof in de voedselkring-
loop van vee terecht is gekomen
voor een deeL weg", aldus een
woordvoerder van het land-
bouwministerie van Nedersak
sen.
De garnalen waren afkomstig
van Mooijer-Volendam BV, die
de schaaldieren had geïmpor
teerd uit China. In augustus vo
rig jaar al sloeg een visbedrijf in
Duitsland alarm. Bij routinecon
troles was het chloramphenicol
aangetroffen.
Volgens manager Kwakman van
Mooijer-Volendam BV bleek dat
de 27 ton garnalen vervuild was
met 400 milligram van de giftige
stof. Het import- en exportbe
drijf kreeg van de Nederlandse
Keuringsdienst van Waren op
dracht de garnalen te laten ver
nietigen.
Mooijer bood de partij aan bij
Kras Recycling, op hetzelfde be
drijventerrein in Volendam. Bij
dat bedrijf Volgens een woord
voerder van het recyclingbedrijf
is de lading visafval mét garna
len rechtstreeks doorgesluisd
naar het Duitse Cuxhaven, waar
een bedrijf de visrestanten tot
veevervoer verwerkt. Van ver
werking is bij Kras geen sprake
geweest, beklemtoont de
woordvoerder.
den haag - Slopers zijn gisteren begonnen met het afbreken van de gezichtsbepalende toren van de Haag
se Houtrusthallen. De sloop van het destijds nationaal bekende zalencomplex gaat zó voorspoedig dat de
werkers een halve week op hun schema voor liggen. Foto: ANP/Ton 8orsboom
