Spanning Kashmir blijft hoog
BUITENLAND
Angst voor lederhosen bij de Brandenburger Tor
'Bin Laden ontvluchtte
Afghanistan per schip'
Fatah hervat strijd na
moord op militieleider
Rusland wint in Afghanistan eerste slag van oorlog om olie
China speelt gematigde rol in conflict tussen buurlanden India en Pakistan
Colombiaans
vredesoverleg
toch nog gered
ommando's op
oor Karadzic'
(Uïvo - Speciale Amerikaan
enheden zouden naar Bos-
ïijn overgeplaatst om de
>ens oorlogsmisdaden ge-
ite vroegere Bosnisch-Ser-
jie leider Karadzic op te
ken. Dit meldde de Bos-
Ji-Servische krant Neza-
i(' Novine. Meer dan 300
jrikanen hebben posities
nomen om de arrestatie
r te bereiden. Karadzic is
r het Joegoslavië-tribunaal
er meer aangeklaagd we-
5 genocide na de val van
irenica.
chter stapt op
taak-Chirac
us - De Franse rechter Eric
ihen, die onderzoek deed
bouwfraude ten tijde van
burgemeesterschap van de
[üge president Chirac in Pa-
dinsdag 15 JANUARI 2002
opgestapt. Hij vindt dat
werk is gesaboteerd. Hal-
ndeed tussen 1994 en 2001
•rzoek naar gesjoemel met
wcontracten door Parijs,
ingen om Chirac te laten
ligen werden door het ge-
itshof ongedaan gemaakt
:ns vermeende vormfou-
De magistraat zegt dat het
lerzoek voortdurend
lwarsboomd. „Gerech-
bestaat niet meer", al-
indstichting
I Noord-Ierland
!n Bij twee katholieke
lien in Noord-Ierland is in
Ïacht van zondag op maan-
brand gesticht. De verant-
rdelijkheid is niet opgeëist,
j de politie vermoedt dat
Red Hand Defenders' er
verantwoordelijk zijn. Die
rale protestantse groep eis-
rder de verantwoordelijk-
op voor de moord op een
oot-Brittannië
jaar mkz-vrij
oen Groot-Brittannië heeft
thumberland vannacht vrij
mond- en klauwzeer ver-
rd. Het graafschap was het
ite gebied in Groot-Britan-
dat nog als risicovol gold.
fgelopen drie maanden
er geen nieuwe gevallen
nkz ontdekt. Een boerderij
irthumberland was vrijwel
de bron van de epidemie
lijna een jaar geleden uit-
Sindsdien zijn er zeker
liljoen dieren afgemaakt.
isjesscholen
Kabul geopend
1 - In de Afghaanse
Ifdstad Kabul hebben van-
j vijftien meisjesscholen
Ideuren geopend. Op de in
gen kunnen in totaal zo'n
1 kinderen lessen gaan
a. Meer dan 430 vrouwe-
lleerkrachten gaan het on-
ijs verzorgen. Het project
vooral tot doel de achter-
dvan meisjes ten opzichte
jongens enigszins weg te
Onder de Taliban was
eisjes verboden naar
ol te gaan.
kou Turkije
it drieling leven
ala )e vrieskou in het
oosten van Turkije is giste
ren pasgeboren drieling
dlottig geworden. Het huis
rin de kinderen ter wereld
men was onverwarmd, ter-
de temperatuur in het
itarme gebied rond de tien
len onder nul ligt. De auto
ten onderzoeken of de va-
van de kinderen zich schul-
ïeeft gemaakt aan mishan-
ig. Hij zou hebben gewei-
Inaar het ziekenhuis te
omdat behandeling te
;eld zou kosten.
de Kruis mag
ar Guantanamo
HiNcToN - De Amerikaanse
riteiten hebben het Rode
s toestemming verleend de
aeda-strijders te bezoeken
vorden vastgehouden op
jarinebasis Guantanamo
'uba. Ongeveer vijftig strij-
zitten daar inmiddels vast
cel van 1,80 meter bij
meter. De kooien van ijzer-
d hebben een metalen dak
escherming tegen regen en
Het Rode Kruis sprak eer-
zijn zorg uit over de om-
digheden op de basis.
nedende massa
rbrandt mensen
htad - Een woedende me
eheeft zondag in Kaapstad
iid-Afrika drie mannen die
Jen verdacht van een
•rd levend verbrand. Dit
'de politie gisteren gezegd,
eveer 3.000 mensen in de
rte woonwijk Khalyelistha
goten de drie met benzine
token hen vervolgens in
'd. Volgens de autoriteiten
en bewoners van een an-
wijk de drie vrijdag al aan-
uden en overgedragen aan
litie. Die liet hen gaan.
door onze correspondent
Wlerd Duk
Berlijn - Het beeld van de Beier in kleder
dracht - lederhosen, groen hoedje met een
veer erop - is voor veel Duitsers van een onver
draaglijke mallotigheid. Ook Edmund Stoiber,
de christen-democratische kandidaat voor het
bondskanselierschap, oogt als een stijve bos
wachter als hij weer eens het officiers-uniform
van de bergschutters uit zijn woonplaats Wol-
fratshausen heeft aangetrokken.
Alleen al door de sterke associaties die zijn
Beierse afkomst oproepen, polariseert Stoi
ber de Duitse samenleving. Tot schrik van
zijn linkse tegenstanders heeft de Beierse mi-
nister-president een reële kans om in sep
tember Gerhard Schroder (SPD) af te lossen
in het Berlijnse Kanzleramt. In dat geval
slaagt de conservatieve katholiek waar zijn
leermeester Franz-josef Strauss in 1980 faal
de.
De cartoonist van de Berliner Zeitung ziet het
al voor zich: hordes dikke mannen met snor
ren in Beierse kostuums en met rare vilt-
hoedjes op trekken door de Brandenburger
Tor. Ze dragen een spandoek met de tekst:
'Franz-Josef, wij nemen wraak!'. Intussen
vragen bezorgde Berlijners zich af of die Bei
erse bezetters wellicht van plan zijn om het
vierspan van de Brandenburger Tor te halen
en als oorlogstrofee mee te nemen 'net als
Napoleon in 1806'.
Stoiber probeert uit alle macht de angst voor
een machtsovername door zijn conservatie
ve CSU weg te nemen. De campagne voor de
Bondsdagverkiezingen zal niet vanuit Mün-
chen, maar vanuit Berlijn worden gevoerd,
beweert hij. Voor Angela Merkel, de geplaag
de CDU-voorzitter die door het 'old boys
network' in de partij gedwongen werd de
kandidatuur aan haar rivaal Stoiber te laten,
ligt bovendien een zware functie klaar. En
Stoiber zal de partij zeker niet naar rechts la
ten opschuiven, zoals Schroder onmiddellijk
suggereerde.
Maar Stoibers tegenstanders vergelijken hem
met lörg Haider, de extreem-populistische
Oostenrijker, die zich erop laat voorstaan dat
'Stoiber alles wat ik zeg drie weken later her
haalt'. En Stoibers euroscepsis wordt verge
leken met de Europa-fobie van de onder
vuur liggende Italiaan Berlusconi. Zelfs bin
nen de CDU wordt gewaarschuwd voor een
coup door de broeders uit het Zuiden. „Als je
een CSU-er een hand geeft, moet je daarna
wel je vingers tellen", weet Roland Koch, de
invloedrijke minister-president van de deel
staat Hessen, die eveneens v ordt getipt als
toekomstig kanselier.
Eén keer eerder, in 1980, probeerden de
Duitse christen-democrat en het met een
CSU-er als 'Kanzlerkandidat'. Die verkiezin
gen gingen hopeloos verloren, mede omdat
CDU en CSU het over niets eens konden
worden. Het begon al met de kandidatuur
van Stoibers leermeester, Franz-losef
Strauss, de omstreden Beierse potentaat die
linkse schrijvers voor 'ratten' uitmaakte en
overigens ook de samenleving wist te splij
ten.
Strauss voerde met de ambitieuze CDU-er
Helmut Kohl een openlijke loopgravenoor
log, die zich kenmerkte door wederzijdse be
ledigingen en beschimpingen. Stoiber, des
tijds campagneleider van Strauss, was zelfs
gedwongen een eigen CSU-campagnevilla te
huren in de regeringswijk van Bonn omdat
hij zich niet welkom voelde in de CDU-par-
tijcentrale. Uiteindelijk werd SPD-leider Hel
mut Schmidt bondskanselier.
Het fiasco van 1980 heeft in de CDU/CSU
diepe wonden geslagen. „Zo moet het nooit
meer", weet ook Stoiber. Wil hij ook in het
westen, oosten en noorden van Duitsland de
kiezers voor zich winnen, dan zal Stoiber de
door hem zo geliefde, rechtse vechtjas-reto-
riek minder moeten hanteren, en de stap
naar het midden moeten zetten. Daar bevin
den zich ook de CDU-kiezers. Een voordeel
voor de rijzige Beier is dat hij 'Pruisisch'
overkomt: plichtsbesef, soberheid, discipline
en doelmatigheid gaan bij Stoiber boven al
les.
Maar ook die zakelijkheid heeft zijn keerzij
den. Berucht is de anekdote over het tele
foontje van echtgenote Karin, met wie hij al
33 jaar samen is. Zij belde om te vertellen dat
hun dochter haar eerste stappen had gezet.
„Bel je me daarvoor op m'n werk?", was de
kille reactie. Nu hij de 'gekroonde koning
van de CSU en de ongekroonde koning van
de CDU' is, zoals de Duitse media schrijven,
moet Stoiber 'hartelijker' worden en 'war
mer'. En, zo vindt de Siiddeutsche Zeitung,
hij kan wel wat meer humor gebruiken:
'Want alleen humor kan voorkomen dat je
van ergernis ontploft'.
Stoiber in Beierse outfit. Foto: DPA/Frank Machler
islamabad/anp-afp-rtr - De
spanning tussen India en Pakis
tan blijft hoog, ondanks de toe
zegging van de Pakistaanse presi
dent Musharraf streng op te tre
den tegen militante moslims en
de aanhouding van 1.400 radicale
islamieten. Ook zijn de tegoeden
van vijf verboden groepen bevro-
Gisteren kwam het echter weer
tot beschietingen tussen Pakis
taanse en Indiase grenstroepen.
Volgens The Washington Times
heeft Pakistan een aantal raket
ten in het grensgebied opge
steld. De lanceerinrichtingen
zouden zijn bedoeld voor korte-
afstandsraketten. De Indiase re
gering heeft gezegd haar troe
pen niet terug te zullen trekken
uit het grensgebied zolang Pa
kistan niet daadwerkelijk een
einde heeft gemaakt aan aansla
gen door militante moslims
vanuit Pakistan.
Pakistaanse troepen hebben gis
teren bij de bestandslijn in de
betwiste deelstaat Kashmir op
Indiase militairen geschoten. De
Indiase politie meldde dat een
militair werd gedood. Een ander
raakte gewond. Sinds de aanslag
op het parlementsgebouw in de
Indiase hoofdstad New Delhi op
13 december zijn er bij de be
standslijn herhaaldelijk scho
tenwisselingen geweest tussen
Indiase en Pakistaanse militai
ren. India houdt rebellen in
Kashmir verantwoordelijk voor
de aanslag. India en China, dat
altijd Pakistan heeft gesteund,
sloten gisteren een overeen
komst voor samenwerking op
het gebied van wetenschap,
ruimtevaart, technologie, toeris
me en de strijd tegen het terro
risme. De Chinese premier Zhu
Rongji kwam gisteren in India
aan voor gesprekken die moeten
leiden tot betere banden tussen
beide regionale grootmachten.
Hij is de eerste Chinese premier
in tien jaar die India bezoekt.
Peking heeft verschillende
grensgeschillen met India. De
spanning rond Kishmir is een
van de onderwerpen die de ko
mende zes dagen aan de orde
komen. China bezit ongeveer 20
procent van de betwiste regio,
en India claimt delen van Chi
nees Kashmir. De landen voch
ten in 1962 en 1963 een grens-
oorlog uit. Peking zou volgens
waarnemers nu een 'meer uitge
balanceerde rol' willen spelen in
de relatie met de buurlanden
India en Pakistan.
Met het oog op de huidige crisis
hebben de Verenigde Staten er
intussen bij Israël op aange
drongen geen wapentechnolo
gie meer aan India te leveren. Is
raël en de VS werken samen in
een aantal militaire projecten,
waaronder de bouw van het Ar-
row-2-verdedigingssysteem te
gen raketten, dat vooral door
Washington wordt gefinancierd.
Israël verkoopt veel moderne
wapens en apparatuur door aan
India.
new york/anp-afp - Terroris
tenleider Osama Bin Laden is
waarschijnlijk niet meer in Af
ghanistan en evenmin in Pakis
tan. Volgens de jongste theorie
van Amerikaanse inlichtingen
diensten over het reilen en zei
len van de voorvluchtige Saudi-
er is hij over zee is gevlucht
Dat berichtte het Amerikaanse
tv-station ABC gisteren op basis
van rapporten van de CIA. Ana
listen van deze inlichtingen
dienst gaan er volgens vanuit
dat Bin Laden begin december
al uit Afghanistan moet zijn ge
vlucht. Hij zou toen in de grot
ten bij Tora Bora het comman
do hebben overgedragen. Dat
zou een gevangen strijder van
al-Qaeda hebben gezegd. De
CIA ontkent het bericht.
Het meest waarschijnlijk is dat
Bin Laden de regio per schip
vanuit Pakistan is ontvlucht.
Waarheen is een raadsel. In de
Arabische Zee en de Indische
Oceaan zijn talrijke schepen
aangehouden door Amerikaan
se, Britse of Franse patrouilles.
Er zijn echter geen sporen ge
vonden van de man cüe verant
woordelijk wordt gehouden
voor een serie bloedige aansla
gen, onder meer die van 11 sep
tember in de VS en de bomaan
slagen in Oost-Afrika in 1998.
Bin Ladens militie in Afghanis
tan is vrijwel uitgeschakeld,
maar er zijn nauwelijks topfigu
ren van zijn netwerk opge
spoord. De meeste strijders die
door de Afghaanse en Ameri
kaanse troepen gevangen zijn
genomen, behoren tot het voet
volk van lage rang. Bin Laden
zou over zee naar zuidoostelijk
Azië of de Afrikaanse oostkust
kunnen. Sommige theorieën
gaan er van uit dat hij probeert
terug te keren naar zijn geboor
teland Saudië-Arabië.
In New Delhi werden gisteren tientallen mensen opgepakt, die bij aankomst van Zhu protesteerden tegen de Chinese bezetting van Tibet. Foto: AP/Amit Bhargava
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
tel aviv - De Fatah-militie, de
beweging van de Palestijnse
president Yasser Arafat, heeft
gistermiddag bekendgemaakt
dat ze zich niet langer zal hou
den aan het drie weken geleden
afgekondigde staakt-het-vuren
met Israël.
Al een paar uur later voegde de
organisatie de daad bij het
woord. Bij een aanslag op de
Westoever kwam een Israëlische
soldaat om. Een tweede raakte
gewond. De bekendmaking en
de actie van Fatah's 'Al-Aksa
Brigade' volgden op de dood,
eerder op de dag, van een be
kende Fatah-militieleider bij een
Israëlische bomaanslag.
Volgens Israël had het slachtof
fer, Raid Karmi, de hand in de
gewelddadige dood van tien Is
raëlische burgers. Vorig jaar
september mislukte een aanslag
op zijn leven. De moord op Kar
mi is de eerste Israëlische liqui
datie-actie sinds een maand. Op
10 december kwamen bij een Is
raëlische aanslag op een leider
van de islamitische verzetsbe
weging Hamas in Nablus onbe
doeld twee kinderen om.
Raid Karmi leidde de Fatah-mi-
litie in de stad Tulkarm. Karmi
stond bovenaan de lijst van
door Israël gezochte Palestijnen
op de Westelijke Jordaanoever.
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - Het Taliban-regi
me in Afghanistan is verdreven,
een interim-regering is aangetre
den en de wereld buigt zich vol
gende week in Tokyo over de we
deropbouw. Het lijkt de goede
kant op te gaan met het land, dat
volgens energie-experts een be
langrijke rol kan vervullen als
schakel tussen de energiebron
nen in Centraal-Azië en het Wes
ten.
Was de toegang via Afghanistan
tot de gas- en olievoorraden in
Kazachstan de werkelijke reden
voor de bombardementen, is
een vraag die sceptici hebben
gesteld. „Nee", zegt een over
tuigde Robert Ebel, directeur
energie en nationale veiligheid
van de Amerikaanse denktank
Center for Strategie and Interna
tional Studies. Alhoewel stabili
teit in Afghanistan van belang is
voor de regio, en voor de verde
re ontwikkeling van exportrou
tes, ziet hij Afghanistan niet als
een strategisch land.
Vergelding voor 11 september
was de belangrijkste drijfveer
voor de Amerikaanse bombar
dementen op de Taliban-bol-
werken, maar het idee dat de VS
zijn invloed in dit gebied zou
kunnen vergroten, moet toch
wel bij oliemannen Bush en
Cheney zijn opgekomen, stelt
Eric Margolis, schrijver van een
boek over Afghanistan, in een
analyse die eind vorig jaar circu
leerde in verschillende Ameri
kaanse kranten en op internet.
Internationale politiek wordt
vaak ingegeven door oliebelan-
gen. Over enkele decennia
wordt olie schaars, en dan
wordt er om het resterende aan
bod gevochten, meent Margolis.
Ebel, oud-medewerker van de
CIA en het Amerikaanse Ener
gieagentschap, ziet dat anders:
de olievoorraad in Centraal Azië
is daarvoor relatief te klein en er
zijn voor de VS te veel alterna
tieven.
De olie- en gasvoorraden in de
Kaspische regio en Centraal-
Azië vormen ongeveer 3 procent
van de bewezen energiereserves
in de wereld. Turkmenistan be
schikt over de op twee na groot
ste gasreserves. Rusland en Iran
hebben de grootste. Kazachstan
heeft grote gas- en olievelden.
De reserves in Kazachstan zijn
van belang als aanvulling op olie
uit het Midden-Oosten en ande
re landen.
Pijpleidingen rijn eigenlijk de
enige manier om de brandstof
te kunnen exporteren naar de
afnemers in het Westen en de
groeiende afzetmarkten in Pa
kistan, India en China. Er rijn
verschillende routes mogelijk:
via Rusland (bestaand), via
Azerbeidzjan, Georgië en Turkije
(in voorbereiding), via Iran (zijn
de VS mordicus tegen) en tot
slot via
Turkmenistan/Oezbekistan en
Afghanistan naar de Arabische
Zee.
De laatste optie leek tot voor
kort niet echt reëel. Volgens
Ebel kwam dat niet alleen door
de situatie in Afghanistan vóór
11 september, maar ook omdat
geen enkel olie- of gasbedrijf
dacht er een rendabele operatie
van te kunnen maken. Hij sluit
niet uit dat dit gaat veranderen,
maar riet vooralsnog meer in de
route naar Turkije. Ook Iran
sluit hij niet uit als doorvoer-
land. De Afghaanse route is
vooral van belang voor de lan
den in Zuidoost-Azië, zegt hij.
„Maar om de gaspijpleicüng
rendabel te maken, moet hij via
Pakistan doorlopen tot in India.
Dat is gezien de gespannen rela
tie tussen deze twee landen een
utopie."
Volgens twee Franse schrijvers
is de Afghaanse route echter zó
belangrijk voor de regering-
Bush dat vorig jaar geheime on
derhandelingen werden gevoerd
met de Taliban. Ze schrijven in
hun boek dat de VS tegelijkertijd
probeerden een deal te bereiken
over uitlevering van Osama bin
Laden. In de VS is nog nauwe
lijks op de onthulling gerea
geerd, en Ebel zegt zich er wei
nig bij te kunnen voorstellen.
Het Amerikaanse beleid was en
is volgens hem gericht op het
verder ontwikkelen van de indu
strie in de voormalige sovjetre
publieken Kazachstan en Turk
menistan, om zo hun onafhan
kelijkheid te waarborgen. Daar
mee geeft hij echter wel aan dat
er een strategische reden is voor
de Verenigde Staten om een
route via Afghanistan te ambië
ren: de landen in Centraal-Azië
minder afhankelijk maken van
het bolwerk van Poetin voor
hun olie- en gasexport.
Rusland ontwikkelt zich tot een
steeds grotere energiemacht in
de wereld. Niet alleen als produ
cent, maar ook als investeerder
in landen als Irak of Libië en
door rijn controle over de ex
portroutes vanuit de Kaspische
regio. Vanuit die optiek is opera
tie Enduring Freedom' een mis
lukking geworden voor de VS,
meent schrijver/columnist
Margolis. Als oliebelangen de
drijfveer waren voor de Ameri
kaanse bombardementen, dan
hebben de VS er een potje van
gemaakt.
Margolis stelt dat Rusland met
rijn 'marionettenleger' van de
Noordelijke Alliantie gezorgd
heeft voor een terugkeer van Af
ghanistan onder de Russische
invloedsfeer. En zo denken de
meeste energie-experts er over,
signaleert columnist David Ig
natius van de Washington Post.
Terwijl de VS oorlog voeren te
gen het terrorisme, heeft Rus
land de eerste slag in de oorlog
om de energie gewonnen.
De Palestijnse Autoriteit van
Arafat heeft laten weten dat het
Israël verantwoordelijk houdt
voor de nu te verwachten nieu
we geweldscyclus, maar het
heeft rijn steun voor het drie
weken geleden afgekondigde
bestand niet ingetrokken.
De felle kritiek die de afgelopen
dagen nationaal en internatio
naal is geuit op de verwoesting
van Palestijnse huizen door het
leger heeft de Israëlische rege
ring aan het denken gezet. Mi
nister van buitenlandse zaken
Shimon Peres (Arbeiderspartij)
zei gisteren dat er een eind is ge
maakt aan die politiek. Het be
sluit zou zondagavond rijn ge
nomen, en de goedkeuring heb
ben gekregen van rijn partijge
noot, minister van defensie
Benjamin Eliezer, en van pre
mier Ariel Sharon (Likud).
Israël bezette Oost-Jeruzalem.
Gisteren kwamen daar in op
dracht van de gemeente bulldo
zers in acties voor de verwoes
ting van negen nieuwe Palestijn
se huizen, die zonder vergun
ning waren neergezet. Protesten
van vredesgroepen en liberale
raadsleden baatten niet. Pales
tijnen in Oost-Jeruzalem zien
zich gedwongen zonder vergun
ning te bouwen, omdat het be
leid van de gemeente erop is ge
richt de joodse meerderheid in
de stad uit te breiden ten koste
van de Arabische minderheid.
bogota/efe-afp-anp - Het vre
desoverleg tusserf^de Colombi
aanse regering en de linkse gu
errillabeweging FARC is voorlo
pig gered. President Pastrana zei
gisteravond dat aan alle voor
waarden is voldaan om het vre
desproces voort te zetten.
Hij eist evenwel dat de FARC
binnen zes dagen toont dat ze is
geïnteresseerd in een bestand.
Tot dusverre wilde de FARC dat
niet. Pastrana eist ook dat de
guerrillabeweging ophoudt
mensen te ontvoeren.
De regering stelde na het uitblij
ven van resultaten onlangs het
ultimatum dat de FARC de haar
toegewezen zone in het zuiden
van het land zou moeten ontrui
men. Militair ingrijpen van de
regering in de zone zou waar
schijnlijk een einde hebben be
tekend van de contacten tussen
de regering en de FARC.
