'Zangers zijn mijn lievelingsdieren'
KUNST CULTUUR
'Wij willen laten zien en horen wat nieuw en verrassend
Shirley MacLaine
film Marleen Goi
dinsdag 15 januari 20c
FotO: ANP
Rembrandt
te koop
Maastricht - Het schilderij Mi
nerva' van Rembrandt wordt op
de kunstbeurs TEFAF in Maas
tricht voor 45 miljoen euro te
koop aangeboden. Dit is de
hoogste prijs die ooit voor een
schilderij van Rembrandt is ge
vraagd. Het doek uit 1635 is re
cent gerestaureerd door de hui
dige eigenaar, de New Yorkse
kunsthandelaar Otto Neumann.
Het Dordrechts Museum toon
de het schilderij in 2000 op de
tentoonstelling 'Goden en Hel
den'. Het museum schatte de
verkoopwaarde toen op 22,1
miljoen euro. bijna de helft van
de vraagprijs nu. De kunstbeurs
TEFAF begint op 7 maart. Het
schilderij 'Korenveld met scho
ven' van Van Gogh wordt er
ook te koop aangeboden.
Regisseur Ted
Demme dood
los angeles - De Amerikaanse
filmregisseur Ted Demme is op
37-jarige leeftijd overleden.
Demme was zondag na een
zware hartaanval opgenomen
in een ziekenhuis nabij Los An
geles. Zijn laatste film 'Blow'
met in de hoofdrol Johhny
Depp werd vorig jaar in roulatie
gebracht. Verder was Demme
onder meer regisseur van de
komedie 'Beautiful Girls' (1996)
met onder anderen Uma Thur-
man en Matt Dillon. Demme
begon zijn carrière als produc
tie-assistent bij de muziekzen
der MTV, waarvoor hij later
muziekvideo's regisseerde. Met
zijn oom Jonathan Demme
maakte hij de clip bij het num
mer 'Streets of Philadelphia'
van Bruce Springsteen.
The Who weer
de studio in
londen - De leden van de oude
rockband The Who gaan voor
het eerst in twintig jaar weer
een plaat opnemen. The Who
werd in de jaren '60 beroemd
door het album 'My Genera
tion' en de rockopera 'Tommy'.
Afgelopen jaar kwam de groep
weer bijeen voor een aantal op
tredens, waaronder een bene
fietconcert voor de slachtoffers
van de aanslagen van 11 sep
tember in New York en Was
hington. Mede naar aanleiding
van het succes van die optre
dens, hebben bandleider en gi
tarist Pete Townshend, zanger
Roger Dal trey en bassist John
Entwistle besloten weer de stu
dio in te gaan. Keith Moon, de
drummer, is in 1978 overleden.
Jaarlijks duizenden optredens,
van huiskamerformaat tot
concert. Miljoenen bezoekers,
van jong tot oud. Honderden
bands, van dance tot
hardrock. De eerlijkste vorm
van popmuziek, live, op het
podium, is big business. Ook
in de Leidse regio, waar
verschillende zalen een
graantje meepikken van deze
ongekende populariteit. Wat
zijn dat voor poppodia? Hoe
bedruipen ze zich? Met welke
muziek proberen ze publiek te
lokken? Een rondje langs de
podia in de Leidse regio. In
aflevering 2: Het LVC in
Leiden.
Paul Korenhof uit Roelofarendsveen neemt afscheid van traditionele Opera in Ahoy'
door Theo de With
rotterdam/roelofarendsveen -
Het was vaste prik. Aan het begin
van het jaar wordt in het Rotter
damse Ahoy' een grootschalige
opera opgevoerd. Verdi's opera 'II
trovatore' staat deze week op het
programma en het is de laatste in
de reeks. Wegens gebrek aan
geld en voldoende belangstelling
houdt Opera in Ahoy' ermee op.
Paul Korenhof uit Roelofarends
veen is een van degenen die
vanaf het begin betrokken is ge
weest bij het operaproject. „We
stoppen liever dan dat we kwali
tatief minder goede producties
maken", zegt hij. „Dat neemt
niet weg dat het een moeilijke
en emotionele beslissing was."
Het begon in 1993 en was met
een een sensatie. Het was wel
eerder vertoond: opera's in sta
dions, maar ze liepen vaak uit
op een faliekante mislukking. Bij
een uitvoering van 'Aïda' in de
Amsterdamse RAI liep het pu
bliek teleurgesteld de zaal uit en
eiste woedend het entreegeld te
rug.
„Het bijzondere van Opera in
Ahoy' is dat wij altijd geweigerd
hebben op die manier te wer
ken. Aan elke productie lag een
artistiek concept ten grondslag
aldus Korenhof.
De Roelofarendsvener is oor
spronkelijk neerlandicus, maar
met bijvakken als musicologie
en dramaturgie koos hij voor
een loopbaan in de muziek. Hij
was onder meer dramaturg bij
de Nederlandse Opera en
hoofdredacteur van Luister, een
maandblad over klassieke mu
ziek.
Een scène uit Verdi's opera 'II trovatore', een spektakelstuk met veel figuranten en grote decorstukken. Foto: WFA/Cees Spruijt
Paul Korenhof: „We stoppen liever dan dat we
kwalitatief minder goede producties maken." Foto:
Hielco Kuipers
Korenhof raakte bij Opera in
Ahoy' betrokken, omdat hij voor
de eerste editie werd gevraagd
het programmaboek te schrij
ven.
De afgelopen
jaren is hij in
tensief be
trokken ge
weest bij de
totstandko
ming van drie
opera's van
Verdi: 'La tra-
viata', 'Na-
bucco' en nu
'II trovatore'.
„Ik kan nu
eenmaal goed
met zangers
en dirigenten
overweg.
Zangers zijn
mijn lieve
lingsdieren,
zeg ik altijd.
Ik neem ze
serieus en be
handel ze
professio
neel."
Behalve Ko
renhof waren
producent
Peter Kroone
en koordiri
gent Louis
Buskens van
af het begin van de partij. Op
Buskens' schouders rustte de
taak om van de geschoolde en
ongeschoolde stemmen in het
koor één geheel te maken. Het
werkte verslavend. Veel koorle
den hebben aan alle edities
meegedaan.
„Het is treurig dat we moeten
stoppen", zegt sopraan Roosje
Schulte Nordholt. „Het heeft
tien jaar geduurd om te berei
ken wat we nu hebben. Het
wordt afkicken. In januari
maakte ik nooit afspraken. Die
maand was voor de opera gere
serveerd."
Toch is de beslissing definitief.
Smeekbeden en petities hebben
de producent niet kunnen ver
murwen. Peter Kroone: „Ik ben
een groot operaliefhebber. Het
was mijn droom om opera's
voor een groot publiek toegan
kelijk te maken. Ten dele ben ik
daarin geslaagd. Er zijn veel
mensen naar de opera's in
Ahoy' geweest die nooit van hun
leven naar het Muziektheater
gaan."
De concurrentie is de afgelopen'
tien jaar echter steeds groter ge
worden. Er worden reizende
operagezelschappen uit het
voormalige oostblok gehaald
voor tournees langs Nederland
se schouwburgen. Meer last
heeft Opera in Ahoy' van de op
mars van de musical. Musicals
als 'Aïda', 'Elisabeth' en 'Evita'
houden het publiek bij opera
weg. Het geld kan maar één keer
worden uitgegeven.
De terugloop blijkt uit de bezoe-
kerscijfers. Het eerste jaar kwa
men 24.000 mensen kijken naar
'Nabucco'. In 1995 werd met
40.000 bezoekers voor 'Carmen'
een hoogtepunt bereikt. 'Aïda'
behaalde in 1998 nog het res
pectabele aantal van 32.000 toe
schouwers.
Vorig jaar waren er nog maar
20.000 bezoekers. „En de kaart
verkoop blijft dit jaar opnieuw
ver achter", voegt Paul Korenhof
toe.
De koek is op. Zeker nu sponsor
Nationale Nederland zich terug
trekt, wordt het budget te klein
om nog verantwoorde opera's te
maken. ,Als een opera winst
opleverde, werd dat in de vol
gende productie geïnvesteerd.
Alleen 'Nabucco' en 'Carmen'
hebben geld opgebracht: de rest
heeft alleen maar geld gekost",
aldus Korenhof.
Met 'II Trovatore' wordt af
scheid genomen van Nederland.
Het operabedrijf gaat door in
het buitenland. 'Aïda' werd bij
voorbeeld geëxporteerd naar
Parijs (78.000 plaatsen) en Mün-
chen (52.000 plaatsen). De dra
maturg uit Roelofarendsveen
den haag/gpd - Marleen Gor-
ris heeft de opnamen voltooid
voor een nieuwe speelfilm:
Carolina', waarin de hoofdrol
len worden gespeeld door
Shirley MacLaine. Julia Stiles,
Alessandro Nivola en Randy
Quaid. Het is de eerste Ameri
kaanse productie van de Ne
derlandse cineaste die zes jaar
geleden een Oscar won met
'Antonia'.
Go iris werkt momenteel in
Nederland met haar vaste 'cut
ter' Michiel Reichwein aan de
ruwe montage. Later wordt in
Amerika de definitieve versie
voltooid. Naar verwachting
brengt filmmaatschappij Mira
max komende zomer 'Caroli
na' in première.
Volgens de cineaste gaat het
om een romantisch familieko
medie over een jonge vrouw
(Stiles) die zich probeert te
ontworstelen aan haar excen
trieke familie en speciaal aan
haar dominante grootmoeder
(MacLaine).
De 20-jarige Julia Stiles is eer
der te zien geweest in o.m.
'Business of Strangers', en als
Ophelia in een recente Ham
let-verfilming. Als haar 'love
interest' zal dit keer Alessandro
Nivola optreden, die eerder
heeft gespeeld in 'Jurassic Park
III' en Face/Off.
Marleen Gorris kreeg vorige
zomer de regie min of meer bij
toeval aangeboden. „Het was
eigenlijk het project van ie
mand anders, die
naar een andere
overstapte toen de finai
voor Carolina' maar 1
rond te komen. Toen
nog geregeld werd en
oogde regisseur niet m
schikbaar was, werd f
derd. Zelf was ik me
voorbereiden op een
filmproductie waar ik
veel van voorstel, maa
voor de financiering
terst moeizaam verloo]
ik had wel trek om iets
door te doen.
Sinds het winnen van i
demy Award in 1996 rej
de Marleen Gorris vooi
producenten twee inti
nale speelfilms: 'Mrs.
way' (met Vanessa Re
en The Luzhin Defenc
John Torturro en Emil
son). De kans om nu i
Amerika te kunnen
heeft Gorris met beide i
aangegrepen en het is h
stekend bevallen: „Zeki
bedenkt hoe kort mijn 1
reidingstijd is geweest,
opvallend gladjes ve
Het was prettig te meil
men groot vertrouwen
had, hetgeen ook wel bi
het privilege dat me wt
gestaan om in Nederla
mijn vaste 'cutter' een
montage van 'Carolina'
ken. Kortom, tot dust
Hollywood me bepaald
gen."
(advertentie)
heeft gemerkt dat in deze lan
den veel meer een operacultuur
heerst. „Mensen komen er ook
met een gerust hart naar een
onbekende opera. In Nederland
is het aantal opera's dat je kunt
brengen beperkt. Voor een on
bekende naam komen mensen
hun huis niet uit."
Er wordt in stijl afscheid geno
men met 'II Trovatore'. Deze
Verdi-opera staat bekend om de
ingewikkelde verhaallijn, maar
ook om het prachtige vocaal
vuurwerk. Het zigeunerkoor is
legendarisch geworden. Het Ne
derlands Balletorkest oncjer lei
ding van Ed Spanjaard zorgt
voor de instrumentale kant.
Er is een keur aan gerenom
meerde solisten met André Post
als enige Nederlander. Het to
neelbeeld is verzorgd door Ber
nard Amould, de kostuums zijn
ontworpen door Roberto Rosel-
lo en voor de regie tekent musi
calspecialist Craig Revel Hor-
wood.
II Trovatore - in Ahoy, Rotter
dam; woensdag 16, vrijdag 18,
zaterdag 19 januari en dinsdag
22 januari om 20.00 uur, zon
dag 20 januari om 14.00 uur.
Kaarten van 25 tot 80 euro ver
krijgbaar via VW, postkantoor
en ticketlijn.
www.leidschdagblad.nl
Het LVC ziet zichzelf als cultuurpodium
door Herman Joustra
leiden - Zo denderend ging het
de afgelopen jaren niet met het
Leids Vrijetijdscentrum (LVC).
Grootste probleem: steeds min
der bezoekers bij de concerten.
Wat zich weer in de portemon
nee deed gevoelen. Om toch de
broodnodige inkomsten te gene
reren, schroefde de zaal, in eerste
instantie toch een poppodium,
het aantal dance-avonden op. Di
recteur Ruud Visser klaagde ruim
een jaar geleden nog zijn nood.
Zonder extra subsidie zou de toe
komst er grijs en grauw uitzien.
Oua popmuziek dan. Het LVC
zou, noodgedwongen, een dance-
tent worden om te overleven.
Logische vraag een jaar laten
hoe is het nu? „Nou, eigenlijk
gaat het wel goed", reageert Lil
lian Ketting, sinds mei 2000
concertprogrammeur van het
LVC. „Maar ik moet daar met
een bijzeggen: gezien de om
standigheden. De laatste maan
den hebben we een paar keer
uitverkochte concerten gehad.
Maar er komen wel minder be
zoekers dan vroeger, minder
dan pakweg tien jaar geleden.
Het is een landelijke tendens.
Gemiddeld trekken we 175 tot
200 mensen per concert, op een
capaciteit van 550. Dat betekent
dat er geregeld geld bij moet. De
vraag is: moet je daar nou
enorm mee bezig zijn, of moet
je de situatie voor lief nemen en
er het beste van proberen te
maken?"
Wat Ketting betreft een retori
sche vraag. Met slim en gedegen
programmeren is het nog steeds
mogelijk veel bezoekers te trek
ken. Bovendien, de dance-avon
den mogen dan uit nood zijn
geboren, ze brengen wel geld in
het laatje. „Op donderdag draai
en we de alternatieve hitjes. Op
vrijdag gevarieerde dans: hip
hop, two-step, drum and bass.
Zaterdag is een echte house-
avond. De donderdag is gratis.
Vrijdag is de toegang tweeënhal
ve euro. Op recettes verdienen
we niet zo veeL De baromzet,
daar moeten we het dan van
hebben."
Veel meer inkomsten zijn er
niet De subsidie die het LVC
van de gemeente krijgt, onge
veer 4,5 ton, gaat op aan perso
neelskosten. „Dat het nu alle
maal wat minder is heeft niet al
leen met dalende bezoekersaan
tallen te maken. Wat zeker mee
speelt zijn de gestegen kosten.
De huur van een PA bijvoor
beeld. Daar zitten twee man bij,
die betaald moeten worden.
Verder heb je natuurlijk de af
schrijving van je spullen. Want
eens in de zoveel tijd moet je die
toch vervangen. Als je meer
kwaliteit wilt leveren, moet je in
vesteren in geluid en licht
„Het afgelopen jaar hebben we
een nieuwe lichttafel aange
schaft. Er zijn nu plannen om in
geluid te investeren. We denken
over de aanschaf van stacks, de
set boxen naast het podium,
maar hebben nog niet genoeg
geld om nieuwe te kopen. Twee
verhouding duur, zegt
„Maar ja, die weten 1
ook dat sommige podia
van het Nederlands R
tuut kunnen krijgen
programmeren van
bands. En dan heb je
bands die zijn samengi
beroepsmuzikanten. Di
allemaal voor een vas
gage. Maar, eerlijk is eet
de bands is het ook
duurder geworden. Ye
hebben ook een eigen
en lichtman in dienst
muzikanten die niets
den aan een tour. Kor^
wel voor bands als po<
een stuk moeilijker gew
„We willen als LVC vo<
zien en horen wat nieu*
rassend is. En uiten
kwalitatief goed is. f
zijn er zalen die voo
voor de oude namen,
tigde namen. Die gaan
volle bak. Ik vraag me a
verre je dan nog een ci V
dium bent. Dat willen 1
geval wel zijn. Natuurl
niet gelijk nee tegen I
naam. Ik zal De Dijk I
beeld niet laten schiet I
zoiets is niet de algemi
stelling bij het programi
„Ik heb bijvoorbeeld ee
delijks programma, dat
me Jazz. Een spokt
avond, met meestal rap
zie. Met live-muziek, va
nu-soul. We trekken
gemiddeld dertig bezoe
kost alleen tijd zoiets o|
wen. Naam te krijgen
sen te trekken. Zonder
zou die avond gedoem
mislukken. We hebbe
gekregen van het VSB F<
wordt de avond voor de
subsidïeerd. Op die ma
je je gelukkig nog steed
ren als LVC."
Lillian Ketting, met op de achtergrond assistent-programmeur Gwen Peroti: ,^Als je meer kwaliteit wilt leveren, moetje investeren in geluid
en licht." Foto: Mark Lamers
dehands zou nog wel gaan. Het
geluid bij concerten is al verbe
terd. Maar voor dance-avonden
is het nog niet goed genoeg. In
vesteren in het gebouw is er op
dit moment niet bij. Over vijf
jaar zitten we in een ander ge
bouw, verderop in de Bree-
straaL"
Met om de zoveel tijd een goede
band op het podium, als het aan
Lillian Ketting ligt. „Maar voor
de bands die je binnenhaalt ben
je ook afhankelijk van de boe
kers. We zitten met het LVC 'net
onder de grote bands', de grote
namen. Die worden je niet aan
geboden door de boekers. De
grote namen gaan naar Paradi-
so, de Melkweg, 013 in Tilburg
en af en toe Nighttown. Wat dat
betreft zitten we ook in een ver
keerd gebied, tussen Amster
dam en Rotterdam in. Soms ge
beurt het wel dat we iemand
boeken die ook in Paradiso
staat, zoals Michael Rose. Maar
die trekt zoveel mensen dat het
niet erg is hem ook in Leiden
neer te zetten. De grootste naam
uit het buitenland die we het
vorig jaar gehad hebben was
Hooverphonic. En Frank Black
van de Pixies. Daar heb ik wel
aan moeten trekken. Maar
meestal zijn het dus kleinere
bands. Ik vind dat ook prima,
want er zit veel interessante mu
ziek bij."
Nederlandse bands zijn naar
