BINN EN-BUITEN LAND
'Conflict India-Pakistan gaat helemaal niet over Kashmir'
Merkel trekt zich toeh terug,
Stoiber kanselierskandidaat
Vechter Brokx moest voortijdig afhaken
Fortuyn wil wel
spreken, maar
niet voor niets
zaterdag 12 JANUARI 2002
a Kamal Kazi. Foto: GPD/Rob Keeris
rans van den Houdt
ag - De kernmachten Pakistan en India
honderdduizenden soldaten samen-
imien aan hun gemeenschappelijke
ndia is de terreurdaden vanuit het
Kt zat, en eist ingrijpen door de Pakis-
president Musharraf. De crisis draait
en provincie Kashmir, die al sinds de onaf-
jkheid van Pakistan en India in 1947
verse oorlogen heeft gezorgd.
inden claimen het gebied, dat nu is
in litst in een Pakistaans en een Indiaas
ld «?a beschuldigt Pakistan ervan de is-
M che militanten te steunen, die willen
hmir onafhankelijk wordt of hele-
ij Pakistan wordt gevoegd, en die
D ;en plegen in India. Islamabad vindt
beurt dat New Delhi eens iets moet
3 ui an de onvrede in Kashmir, in plaats
i A t een beschuldigende vinger richting
Lf 11 te wijzen.
3X egen de ambassadeurs van Pakistan
)la( a in Nederland om samen de tafel te
gaan zitten en te praten over deze kwestie.
Maar geen van beiden was hiertoe bereid.
„Hoe kunnen wij met elkaar praten terwijl
onze leiders dat weigeren en onze legers op
scherp staan", luidde het antwoord van zo
wel Mustafa Kamal Kazi, ambassadeur van
Pakistan als zijn Indiase collega Shyamala
Cows ik. Beiden reageren daarom apart op
de huidige crisis. Verwijten vliegen over en
weer, een dialoog lijkt ver weg.
Kazi: „Het conflict is terug te voeren op de
nalatigheid van India om de inwoners van
Kashmir bij referendum hun toekomst te la
ten bepalen, zoals in 1947 is afgesproken. In
1989 kwamen de Kashmiri in opstand, maar
in plaats van te luisteren naar hun klachten
stuurde India een grote troepenmacht naar
de provincie om de opstand de kop in te
drukken. Uiteindelijk hield India dubieuze,
gemanipuleerde verkiezingen in het gebied.
Een belediging voor de Kashmiri! De bevol
king in het door India bezette deel van
Kashmir wordt al decennia lang onderdrukt,
vrouwen worden verkracht door Indiase
soldaten. Het conflict is eind vorig jaar weer
opgelaaid omdat India blijft weigeren iets te
doen aan de heersende onvrede. Als men
sen worden onderdrukt, komen ze in op
stand, dat is een natuurwet."
Cowsik: „De spanning tussen Pakistan en
India heeft niks met Kashmir te maken. Het
is slechts een symptoom. Het echte pro
bleem is dat Pakistan een gevoel van eigen
identiteit ontbeert. Het land weet niet wat
het is en wat het wil. In plaats van zich daar
op te concentreren heeft het leiderschap -
niet de bevolking - een zeer negatieve hou
ding ten opzichte van India ontwikkeld. Pa
kistan lijkt niet geïnteresseerd in goede rela
ties met ons. Onophoudelijk en systema
tisch wordt geprobeerd India te laten bloe
den en India te destabiliseren, door terroris
tische organisaties te steunen die onder
meer vanuit Kashmir opereren. India heeft
altijd erg veel geduld opgebracht, maar de
bloedige aanslag op het parlementsgebouw
in New Delhi op 13 december was de drup
pel. Enough is enough."
Kazi: „Ik noem dit goedkope politiek. Een
onnozele manier van India om met de pro
blemen in Kashmir om te gaan. In plaats
van de kwestie echt aan te pakken, wordt
Pakistan steeds als zondebok aangewezen
voor geweld in India. Pakistan heeft zeker te
kampen met extremisme en terrorisme,
maar India's historie staat ook bol van het
geweld. India is een groot land met veel re
bellerende elementen. Twee premiers zijn
vermoord door eigen mensen. De partij van
premier Vajpayee bestaat uit militante hin
Pal tegenover elkaar: Een Indiase (links) en een Pakistaanse grenswacht strijken de vlaggen,
een dagelijkse ceremonie aan de grens tussen de landen. Foto: AP/Charles Dharapak
doe-extremisten, de Bin Ladens van India.
Natuurlijk zijn wij bereid de aanslag op het
Indische parlement te onderzoeken als In
dia met bewijsmateriaal op de proppen
komt. Maar India weigert te praten, en
stuurt in plaats daarvan een half miljoen
soldaten naar de grens. Een onverantwoor
delijke daad voor een nucleair land dat een
leidende rol wil spelen in de regionale en in
ternationale politiek. Ze maken op een
slinkse manier misbruik van de huidige coa
litie tegen terrorisme in de wereld. Maar In-
dia's agressieve gedrag verschilt in niets van
de activiteiten van terroristische groeperin
gen. Pakistan is niet zomaar een landje. Wij
zijn ook een belangrijke nucleaire macht in
de regio en we willen serieus genomen wor
den."
Cowsik: „De opbouw van een forse troepen
macht aan de grens was nodig om te voor
komen dat naast de terroristen uit Pakistan
ook nog eens verdreven Taliban-strijders uit
Afghanistan via Kashmir India konden bin
nenglippen. We hebben echt genoeg van de
grensoverschrijdende terreurdaden, zoals
de aanslag op het parlement in New Delhi.
De mobiele telefoons en laptops van de da
ders hebben ons alle details verschaft over
hun achtergrond.
De groep had ook aanhangers in India,
maar vijf van de daders waren Pakistanen
en lid van Jaish-e-Mohamadi, een terroristi
sche groepering die in Pakistan is gevestigd.
Als je als land zo'n organisatie onderdak
verleent, en toestaat dat geld wordt ingeza
meld en strijders worden geronseld en ge
traind die vervolgens ongehinderd het par
lement in India kunnen aanvallen, dan ben
je medeplichtig. Datzelfde geldt voor de ac
tiviteiten van een andere terroristische orga
nisatie in Pakistan, Lashkar-e-Taiba."
Kazi: „President Musharraf heeft al in au
gustus vorig jaar, dus vóór 11 september, in
een toespraak voor het volk aangegeven ter
rorisme en extremisme te zullen uitroeien.
Hij heeft ook al maatregelen genomen, ook
tegen de twee genoemde organisaties."
Cowsik: „De akties tot dusver waren een
aanfluiting, dat stelde niks voor. Musharraf
probeert ons steeds voor de gek te houden.
Voordat de inval in de kantoren van ge
noemde terreurgroepen plaatsvond, zijn alle
betrokkenen gewaarschuwd, zodat ze op
tijd en met al hun geld konden verdwijnen.
De politie vond alleen stoelen en bureaus.
We hebben Musharraf een lijst gegeven van
twintig terroristen die uitgeleverd moeten
worden. Een van hen woont als gast van de
Pakistaanse geheime dienst in Karachi. Het
land moet zijn handen aftrekken van de mi
litante separatisten in Kashmir. Pas als aan
al deze eisen tegemoet is gekomen, zijn we
tevreden en bereid met Pakistan te praten."
Kazi: „Wij steunen de Kashmiri-zaak zowel
moreel als politiek - niet militair - en nie
mand kan ons dwingen dat op te geven. Ie
dereen die dat vraagt is een idioot. Nog
maals, India moet eindelijk eens begrip to
nen voor de wensen en aspiraties van de
Kashmiri. Wij kunnen de militanten in Pa
kistan nog zo hard aanpakken, als de bur
gers niet gelukkig zijn, blijven ze zich verzet
ten. India moet alle troepen uit het grensge
bied terugtrekken, een dialoog aangaan met
de bevolking. En VN-waarnemers dienen in
de grensstreek de zogenaamde grensover
schrijdende terreurdaden in de gaten te
houden." Cowsik: „Wij zijn niet meer ge'in-
Shyamala Cowsick. Foto: GPD/Rob Keeris
teresseerd in een referendum en zien geen
enkele rol weggelegd voor VN-waarnemers.
Islamabad heeft het gebied de afgelopen de
cennia volgestouwd met Pakistanen, zodat
een geheel nieuwe, scheve situatie is ont
staan. Als ze echt een volksstemming wil
den, hadden ze begin jaren vijftig hun troe
pen moeten terugtrekken, een voorwaarde
van de VN. Natuurlijk is niet iedere burger
tevreden met het centrale gezag. Er zijn al
tijd wel klachten over de wegen of electrici-
teitsvoorziening, maar dat geldt voor elk
land."
Afgaande op de betrokken stellingen, lijken
de spanningen tussen India en Pakistanen
voorlopig niet van de baan. Vraag is nu of
het conflict verder zal escaleren en tot een
heuse oorlog leidt. Beide ambassadeurs
achten de kans klein. Kazi: „Maar als we
worden geprovoceerd door India, dan slaan
we terug. We hebben het recht ons te verde
digen. Het gebruik van nucleaire wapens is
dan niet uitgesloten." Cowsik: „Natuurlijk
komt er geen nucleaire strijd, want die zou
voor beide landen even schadelijk zijn. Ook
een conventionele oorlog willen we niet.
Maar als Pakistan onze eisen niet inwilligt,
zullen we ons zeker beraden op nieuwe
stappen."
IN MEMORIAM
35;
D/Roland de Bruin
Genaamd amicebriefje
de Vries besliste in ok-
1986 over het politieke lot
it Brokx. De fractievoor-
het CDA schreef pre-
ibers dat Brokx maar
vertrekken als staats-
volkshuisvesting. Aan
was een rapport van de
ie Rekenkamer over
jsidies voor particuliere
Rl*rs. Het ABP zou onge-
:rd honderden miljoe-
lens te veel hebben ge
le fefje lekte uit en Brokx
nog voordat de parie
enquête over de
2ifibsidies was begonnen,
boek 'Naschrift van een
gaat Brokx twee jaar la-
ireid in op de affaire.
altijd witheet op De
Irokx verwijt De Vries
lijke rancune en trau-
ervaringen naar aan-
|van de RSV-enquête,
CDA WD-minister Van
ie toch maar liet zitten,
er nooit overheen geko-
>k jaren later toonde een
bounding fathers van het
nog regelmatig een
man. Verongelijkt
rij om zich heen in inter-
jomdat hij werkloos moest
h hoe zijn partij steeds
def'
Ml
ngj
Ml
afgleed. Terwijl hij in Den
graag een hoofdrol had
•elen. Minister, ja, ieder-
:ht weten wat destijds
litie was.
iter, in 1993, had hij zijn
bijgesteld. Hij stelde
kroonprins Elco Brink-
in fractievoorzitter van
voor dat hij zou terug-
Kamerlid. Het mocht
zijn.
Brokx pijn, héél veel
gebeurden volgens hem
Gerrit Brokx
1933-2002
veel te veel rare dingen in zijn
CDA. Hoe was het in hemels
naam mogelijk dat het CDA een
volstrekt onbekende als Hans
Helgers koos tot partijvoorzitter?
Waarom kon Enneüs Heerma
na de desastreuze verkiezingen
van 1994 fractievoorzitter wor
den? Nee, er klopte niets meer
van. De fractie was te stedelijk
en te veel gevuld met onervaren
lieden van boven de grote rivie
ren, en werd tot overmaat van
ramp gedomineerd door niet-
kathofieken.
Brokx was inmiddels - in 1988 -
burgemeester van Tilburg ge
worden, een baan die premier
Lubbers hem bezorgde, nadat
Eindhoven niet was doorge
gaan. Niemand wilde hem in
Tilburg, maar Brokx wist er
gaandeweg sympathie en aan
zien te verwerven. Berichten
over buitenlandse snoepreisjes,
het dure zitje in z'n werkkamer
en z'n op maat gemaakte auto
stoel ten spijt. Hij bleef er bur
gemeester tot 1997.
Brokx gaf een grote impuls aan
de economische ontwikkeling
van Tilburg, onder meer met de
komst van het Japanse bedrijf
Fuji. Op alle mogelijke manieren
benutte Brokx zijn uitgebreide
netwerk, opgebouwd als politi
cus in Den Haag, en daarbuiten
in de talloze nevenfuncties die
hij in de loop der jaren bekleed
de.
De Tilburgse waardering was te
danken aan een aantal eigen
schappen die hem ook op het
regeringspluche hadden ge
bracht: een tomeloze inzet, veel
lef, daadkracht en gevoel voor
hoe het balletje rolt.
Die eigenschappen hielden hem
ook na zijn afscheid van Tilburg
actief. Zo was hij voorzitter van
de BVE-Raad (beroeps- en vol-
.wasseneducatie) en de Vereni
ging van Afvalverwerkers. Ook
leidde hij diverse adviescom
missies op het gebied van ver
keer en waterstaat.
Gerardus Philippus Brokx werd
op 22 juni 1933 geboren in Oos
terhout, als zoon van een kolen
handelaar. Hij was het zesde
kind, er zouden er nog twee vol
gen. Er was weinig geld in hui-
ze-Brokx. Gerrit was de eerste
die naar het lyceum in Breda
mocht, waar hij het gymna
siumdiploma haalde.
Stap voor stap werkte Brokx zich
omhoog: in 1962 trad hij voor de
KVP toe tot de gemeenteraad in
Oosterhout, waar hij in 1966
wethouder werd. In de avond
uren studeerde hij rechten, wat
hem in 1964 zijn juristenbul op
leverde. Tussendoor had hij ook
nog af te rekenen met een her
sentumor. Zijn wethoudersstoel
verruilde hij in 1970 voor een
zetel in het college van Gedepu
teerde Staten van Noord-Bra
bant.
Zijn overstap naar de landelijke
politiek volgt in 1977, het jaar
van de overwinningsnederlaag
van de PvdA onder leiding van
Joop den Uyl. Van Agt en Wiegel
slaan de handen ineen, en
Brokx wordt staatssecretaris
Volkshuisvesting. Een post die
hij in november 1982 weer krijgt
onder premier Lubbers, die aan
treedt na de kortstondige kabi
netten-Van Agt II en III. In die
tussenliggende vijftien maanden
was Brokx Tweede-Kamerlid.
Margit Kranenburg
hengelo/gpd - Laaiend zijn ze.
Op elkaar. Lijsttrekker Pim
Fortuyn van Leefbaar Neder
land en Gerard Stamsnijder,
organisator van de Landbouw-
vakbeurs van Oost-Nederland.
Aanleiding: het bedrag dat de
aanstormend politicus in reke
ning wilde brengen om de
beurs, die op dinsdag 14 janua
ri in het Hengelose Expo Cen
ter begint, te openen.
Fortuyn wil zegge en schrijve
5.000 euro - inclusief werkbe
spreking in Rotterdam, exclu
sief BTW - voor zijn bijdrage
ontvangen. Inderdaad, dezelf
de Fortuyn die op het partij
congres vorig jaar november
vertelde dat het lot van de boe
ren hem bijzonder ter harte
ging, en vervolgens met een 'at
your service' het lijsttrekker
schap van LN accepteerde.
„Natuurlijk weet ik wel dat
Fortuyn zijn geld met spreek
beurten verdient. Maar ik wil
de hier niet de spreker For
tuyn, maar de politicus. Daar
om heb ik hem ook via zijn
partijbureau benaderd", geeft
Stamsnijder aan. De beursor-
ganisator heeft Fortuyn via een
boze e-mail aan diens agent
schap laten weten dat hij, met
partij en al, heeft afgedaan
voor de agrarische sector.
Die e-mail is Fortuyn volko
men in het verkeerde keelgat
geschoten, zo blijkt wanneer
hem om een reactie wordt ge
vraagd. „Die man heeft zich
schandelijk misdragen. In
plaats van eens netjes te bellen
of de hele zaak wellicht op een
misverstand berust, komt-ie
met een geweldige scheldka
nonnade aan mijn adres. Zel
den zoiets onbeleefds meege
maakt", fulmineert hij.
Volgens Fortuyn berust de hele
zaak wel degelijk op een mis
verstand. „De aanvraag is bij
vergissing bij mijn agent te
recht gekomen." Fortuyn be
weert bij hoog en bij laag dat
hij best als politicus - dus voor
niks - had willen spreken. Hoe
wel, helemóél voor niks!? „Die
man schreef ook dat hij zelfs
geen onkostenvergoeding wil
de betalen. Schandelijk! Want
zo goed zijn de salarissen van
politici niet."
De beursorganisator heeft in
tussen bij een andere partij een
geschikte politicus voor de
opening van de beurs gevon
den. Niet bovenaan de rang
lijst, maar op plek 19. Bij het
CDA. Annie Schrei jer-Pierik
verricht komende dinsdag de
opening van de dertiende
Landbouwvakbeurs van het
Oosten. Met toespraak en al.
Gratis en voor niets.
Ontknoping in de Duitse 'K-frage' na dagen van oplopende spanning
door onze correspondent
Wierd Duk
berliin - Angela Merkel.de
voorzitster van de Duitse
christen-democratische CDU,
heeft zich teruggetrokken als
kandidaat voor het bondskan
selierschap. Hiermee maakt
Merkel (47), die niet op de on
dubbelzinnige steun van haar
partij kon rekenen, de weg vrij
voor haar rivaal Edmund Stoi
ber (60), de voorzitter van de
kleine zusterpartij CSU, als
kanselierskandidaat bij de al
gemene verkiezingen op 22
september.
De ontknoping van de 'K-Fra-
ge', zoals de kandidatenstrijd
inmiddels was gedoopt, kwam
na dagen van geruchten en
oplopende spanning. Beide
partijvoorzitters hadden in de
afgelopen week de wens geuit
als kanselierskandidaat van de
christen-democraten aan te
treden tegen de sociaal-de
mocraat Gerhard Schroder
(57). Hoewel de Duitse media
er rekening mee hielden dat
Merkel af zou zien van de
kandidatuur, kwam het
nieuws als een verrassing. Een
definitieve beslissing was pas
voor volgende week voorzien
Een opgelucht ogende Mer
kel, die in 2000 aantrad om de
CDU na het zwartgeld-schan-
daal op te schonen, maakte
het nieuws gistermiddag be
kend op een partijbijeen
komst in Magdeburg. Bij een
gezamenlijk ontbijt, eerder op
de dag met Edmund Stoiber
in diens woonplaats Wolffats-
hausen, was de beslissing ge
vallen. Doorslaggevend was
de vraag, volgens Merkel, wie
van de beide kandidaten de
beste kansen heeft tegen kan
selier Schroder. Aan Edmund
Stoiber worden door diens
aanhangers deugden als
CDU-voorzitter Angela Merkel samen met Edmund Stoiber, tijdens een herdenking van de slacht
offers van de aanslagen in de VS. Foto: Reuters/Wolfgang Rattay
'Kampfeswillen' en 'Sieges-
mut' toegekend.
Angela Merkel, die ooit door
de CDU werd binnengehaald
op de klanken van de Stones-
ballade 'Angie', wordt erom
geprezen dat zij de partij, na
de affaire-Kohl, in rustig vaar
water heeft gebracht. Haar
protestantse afkomst, Oost-
duitse wortels en haar sekse
betekenden een radicale
breuk met het verleden. Maar
Merkel, een natuurkundige,
was ook een 'meisje in een
mannenclub'. Ze werd binnen
haar eigen CDU beschouwd
als 'te flets' om te gelden als
een succesrijke uitdager van
Schroder. Telkens rezen van
uit de eigen gelederen twijfels
over haar leiderskwaliteiten.
Merkel bekende gisteren
'trots' te zijn dat zij 'verant
woordelijk' heeft gehandeld.
De CDU/CSU maakt inmid
dels weer een goede kans bij
de landelijke verkiezingen.
Zo'n 39 procent van de kie
zers is van plan op de chris
ten-democraten te stemmen.
De SPD blijft op 38 procent
steken. Veel kiezers, zeggen
ontevreden te zijn met het
economische beleid van
Schröders rood-groene rege
ring. Bijna tien procent van de
beroepsbevolking, 4 miljoen
mensen, is werkloos.
De conservatieve Edmund
Stoiber, die sinds 1993 pre
mier is van Beieren, kan in
economisch opzicht een goe
de staat van dienst overleg
gen. Bovendien heeft hij als
minister-president van een
belangrijke deelstaat meer be-
stuurservaring dan Merkel,
die het nooit verder schopte
dan minister. Stoibers Zuid-
duitse achtergrond kan even
wel een handicap zijn: in gro
te delen van Duitsland bestaat
van oudsher weerstand tegen
een conservatieve Beierse
kanselierskandidaat. De laat
ste maal dat de CDU/CSU de
nationale verkiezingen inging
met een katholieke Beier als
lijsttrekker, was in 1980. Die
stembusgang werd door de
toenmalige premier van Bei
eren, Franz Josef Strauss,
kansloos verloren van de zit
tende SPD-kanselier Schmidt.
