Op en top Beethoven, maar toch net even anders
Topdirigent
Kreizberg
bij NedPhO
Sierlijke bijdrage aan nieuw waterfront
Iling nemen
H het internet
V Little Night Music
list vooral evenwicht
Bond, James Bond
01 gaties voor
rieur filmhuis
Het Haags Filmhuis
een groot deel van een
*|nterieur met de op-
van een obligatielening,
■ng heeft tot nu toe
)euro opgebracht. Sa-
et eigen geld en inkom-
sponsoring kan de in-
g van het bioscoopge-
dat wordt verbouwd,
vernieuwd. Inmiddels
obligaties uitgegeven
pnden van het filmhuis,
en personeelsleden.
nieuwe
ten Heertje
dam - Uitgeverij Vassal-
Amsterdam geeft in mei
veek tijd vijf nieuwe
van een en dezelfde au-
Van 20 tot en met 24
schijnt dagelijks een
titel van Raoul Heertje,
»rote publiek vooral be-
in het televisieprogram-
was het nieuws'. In 'De
an Heertje' komen ach-
tolgens op de markt:
ins die de wereld veran-
'Legendarische ont-
gen', 'Meester intervie-
[et kladblok van de
oach' en 'Het mooiste
van het heelal'.
te weinig
rabassisten
Nederland heeft
irijnend tekort aan con-
isten. Het Conservatori-
Amsterdam luidt daar-
alarmbel. Om het tekort
Ie aandacht te brengen,
jij wijze van uitzonde
kinderen contrabas op
ijkse open dag, zaterdag
ari, van de hbo-oplei-
gebruiken daarbij spe-
le bassen. Nederland
ten kunnen moeilijk
intrabassisten vinden
te weinig worden op-
oorzaak hiervan is
idere dat tot voor kort
»ine instrumenten op de
varen en er geen les kon
gegeven aan kinderen,
-od n /ijn nu genoodzaakt
assisten uit het buiten-
te trekken.
van het Leidsch Dag-
unnen zich via de
f «van de krant
K teidschdagblad.nl)
eken over actuele
les. Wekelijks wordt
liniepeiling' gehou-
aarvan de uitslag elke
idag in de rubriek
bord, op de pagina
tgen, wordt gepubli-
Om lezers zonder in-
niet uit te sluiten, kan
0 hriftelijk (postbus 54,
LB Leiden) worden ge-
rd. De stelling van de-
ik waarop u - tot en
laandag - kunt reage-
idt:
'ring i>an de euro
tet leven duurder ge-
theater recensie
susanne lammers
ig: A Little Night Music door het
128 k Ballet van Vlaanderen. Regie:
Frerichs. Muzikale leiding: Max
M.m.v. Chris Lomme, Annet
50 jhuijzen, Jules Croiset e.a. Gezien
houwburg, Leiden. Nog te zien:
12/1, aldaar.
Little Night Music' en
n hfaalt zijn schouders
Send in' en iedereen
stein: the Clowns'. Het is
dje waardoor Stephen
_|ims musical naar de
siB imlach van een Zomer
wei van Ingmar Bergman
9* leeft gemaakt. Dét blijft
39b i. En net dat liedje wordt
k helemaal niet gezon-
r G e schrijnende misser is
jarisch voor deze musi-
ductie van het Konink-
et van Vlaanderen,
haal van A Little Night
is zuurzoet, over drie pa-
nl e er nogal wat moeite
ïbben elkaar te krijgen,
g' pjonge An is getrouwd
i oude Fredenk, maar
ugze hem na elf maanden
e!l k nog altijd het bed wei-
>ekt die zijn heil bij zijn
efde, de actrice Desirée,
een affaire heeft met
agnus, tot verdriet weer
ïns vrouw Charlotte. En
er nog Henrik, de vol-
zoon van Frederik, die
is op zijn stiefmoeder
I deze verwikkelingen
iie door de musici in de
lak voorzien van mooie
iholieke walsjes met een
>e ondertoon. De muziek
is prachtig, subtiel en heel
sfeervol. In potentie is het een
mooie musical en bovendien
met een aansprekende moraal:
wat wij, kleine mensjes, ook
fout doen, het is niet erg zolang
we maar van onze fouten leren.
En toch wil het niet. Want de
makers weigerden een keuze te
maken. De cast bestaat voor
een deel uit oude rotten, maar
het zijn vooral grote namen uit
de toneelwereld die eigenlijk
niet kunnen zingen. Annet
Nieuwenhuijzen, die de stokou
de dame verbeeldt, kan nog
wegkomen met haar zingzeg
gen, maar Jules Croiset en Chris
Lomme hebben zulke dragende
rollen dat het hindert. De intri
ge kunnen zij als enigen geloof
waardig maken, maar met hun
pogingen tot zang doen ze dat
weer te niet. Croiset valt vocaal
door de mand in het cynische
'En dat was zo mooi geweest',
een duet met zijn rivaal Hans
Pieter Herman, die wèl kan zin
gen, en Lomme helpt het
prachtige 'Waar zijn de clowns?
eigenlijk gewoon om zeep.
Maar ook de rest van het en
semble bestaat niet uit heel in
drukwekkende zangers - als ze
al te verstaan zijn; alleen heb
ben die nog als extra nadeel dat
ze totaal niet kunnen acteren.
Zo wordt A Little Night Music
een stuk toneel voor drie ster
ren waar ook nog wat omheen
wordt gezongen en dat leidt tot
onbalans. Het steekt nog het
meest als Lomme in een vlaag
van oprechtheid bekent dat ze
zo graag een 'samenhangend
bestaan zou willen, na al die ja
ren van gerommel'.
Want wij snakken inmiddels
net zo naar evenwicht als zij.
In het hart van Leiden weer
spiegelt het water van de Rijn
de voorgevels van de aanliggen
de panden. Maar net buiten de
binnenstad zijn de oevers van
de rivier decennialang met rom
melige achtertuinen en onaan
trekkelijke loodsen bebouwd. Er
werd toen niet goed over het
achteraanzicht van woonbebou
wing en industriële panden na
gedacht. Een erfenis waar we tot
op de dag van vandaag mee
worden geconfronteerd. Niet al
leen als je over de Churchillbrug
en de Rijnzichtbrug rijdt maar
ook vanuit de trein en vanaf het
water bieden de Rijnoevers hier
een armoedig en troosteloos
aanzicht.
Gelukkig komt daar de laatste
jaren verandering in. De villa
Rijnzicht (onlangs gerestau
reerd) aan de Haagweg en het
appartementencomplex aan de
Morsweg van architect Jan
Splinter zijn op het water gericht
en de aanzet tot een aardig wa
terfront.
Recentelijk is er weer een fraai
gezicht bijgekomen. Roeivereni
ging Die Leythe heeft zichzelf
een nieuw smoel aangemeten.
En het werd tijd. De vereniging
is de afgelopen jaren flink ge
groeid. Bovendien heeft de club
naam gemaakt met de oprich
ting van het talentencentrum
Zuid-Holland waar jeugdige
roeiers worden getraind voor
wedstrijden. Kortom, de roep
naar een verenigingsgebouw
met enig cachet werd binnen de
gelederen steeds luider.
Een heuse bouwval diende ja
renlang als sociëteit. Hieraan
zullen de bewoners van de om
liggende woningen niet veel
zaterdag 12 JANUARI 2002
Kunst&Cultuununp
"n1?5i9t?rnA
door Mark van de Voort
leiden - Klassieker dan klassiek
heet het programma waarmee
het strijkorkest Nieuw Sinfoniet
ta Amsterdam volgende week in
de Leidse Stadsgehoorzaal staat.
De Valses Nobles van Schubert
en een Divertimento van Mozart
kun je gerust klassiek noemen,
maar met Beethovens Vierde
Pianoconcert is deze keer meer
aan de hand. Zijn populaire
Vierde Pianoconcert steekt sinds
kort in een gloednieuw kamer
jasje. Op en top Beethoven,
maar toch net even anders.
Oorspronkelijk heeft Beethoven
zijn pianoconcert geschreven
voor orkest. Deze beroemde
versie uit 1805/06 heeft pianist
David Kuyken al vele malen on
der handen gehad. Naast zijn
activiteiten als docent aan de
conservatoria in Amsterdam en
Utrecht, geeft Kuyken namelijk
jaarlijks zo n vijftig concerten in
binnen- en buitenland. Een per
fectionist noemt hij zichzelf, een
tikkeltje egocentrisch en zeer
gedisciplineerd.
Zin voor avontuur kan hem ook
niet worden ontzegd. Zo speel
de hij in het verleden op ver
schillende historische periode
instrumenten, puur uit nieuws
gierigheid. „De eerste keer dat ik
bijvoorbeeld Schubert speelde
op een Weense vleugel uit 1812
vergeet ik niet snel", vertelt hij.
„Op een moderne vleugel met al
die lang aangehouden tonen
moet je als pianist alle mogelijke
moeite doen om het spel door
zichtig te houden. Op een au
thentiek instrument is dat door
de korte tonen veel gemakkelij
ker."
'Authentiek' wil Kuyken zijn
nieuwste project met Nieuw
Sinfonietta zeker niet noemen.
Hij haalde het orkest over om
eens een nieuw licht op Beetho
vens Vierde Pianoconcert te la
ten schijnen. Voor de eerste
maal brengen Kuyken en Nieuw
Sinfonietta een recentelijk gere
construeerde versie voor solo
piano en strijkorkest tot klinken.
Nieuw Sinfonietta
en David Kuyken
woensdag met
wereldprimeur in
Stadsgehoorzaal
„Nee, authentiek is het niet.
Maar wel een uitvoering die he
lemaal past in de geest van
Beethoven zelf', benadrukt
Kuyken.
Deze kamermuziekversie is sa
mengesteld uit twee afzonderlij
ke partituurafschriften, weet
Kuyken. „In Wenen is een losse
pianopartij van het concert ge
vonden, waarin Beethoven
schetsmatig veranderingen
heeft aangebracht. Van kleine
aanpassingen in de partijen tot
structurele verbeteringen. Een
bijzondere solopartij die nog
nooit gebruikt is."
Daarnaast zijn er in Berlijn par
tijen voor solostrijkers ontdekt.
„Deze zijn ten tijde van Beetho
ven door een zekere Pössinger
vervaardigd. In Beethovens tijd
moet er dus een kamermuziek
versie van zijn pianoconcert
hebben gecirculeerd."
Musicoloog, professor H.W.
Küthen, heeft beide afschriften
recentelijk tot één nieuwe uitga
ve samengebundeld. „Wij heb
ben nu een kopie van zijn hand
schrift in het bezit. Opvallend is
dat de nieuwe solo's voor piano
uitzonderlijk virtuoos zijn, ter
wijl je voor een kamermuziek
versie juist wat ingehouden par
tijen zou verwachten."
Kuyken denkt dan ook dat Beet
hoven voor deze latere solover
sie de beschikking had over een
nieuwe, uitgebreidere piano.
„Beethoven kon ineens de ex
tremen opzoeken, omdat de
piano zowel in het hoog als het
laag was uitgebreid. De solopar
tij zit dan ook vol briljante tril
lers en ornamenten."
Het wezen van het Vierde Pia
noconcert wordt op deze ma
nier niet aangetast, meent Kuy
ken. „Deze nieuwe versie past in
de geest van Beethoven die
steeds naar andere wegen zocht.
Zijn composities zag hij als le
vende organismes die voortdu
rend kunnen veranderen. Iedere
uitvoering moet weer nieuw le
ven in een stuk kunnen blazen.
Met die gedachten in je achter
hoofd moet je ook naar deze ge
reconstrueerde Vierde luiste
ren."
Klassieker dan Klassiek, Nieuw
Sinfonietta met David Kuyken.
Woensdag 16 januari, Stadsge
hoorzaal, Leiden; zaterdag 19
januari, Concertgebouw, Am
sterdam.
BOUWKUNST
londen - De sterren van de nieuwe, nog titelloze James
Bondfilm presenteerden zich gisteren aan de pers. Naast
Pierce Brosnan, die de rol van de Britse geheimagent voor
de vierde keer op zich neemt, zijn Halle Berry (rechts) en
Rosamunde Pike te zien. Berry zou in dit twintigste deel
van de Bondcydus topless te zien zijn, iets wat nog niet
eerder in een Bondfilm voorkwam. Een andere primeur is
dat de rol van de slechterik door twee mensen wordt ge
speeld, omdat deze een cosmetische operatie ondergaat
om niet door James Bond herkend te worden. De opna
men voor de nieuwe Bondfilm, die rond de kerstdagen in
de bioscopen verwacht wordt, beginnen morgen. Brosnan
heeft inmiddels laten weten hierna nog wel een Bondfilm
te willen maken. Voor nog een zesde film verwacht hij te
oud te zijn. Foto: Reuters/Ferran Paredes
door Hans Visser
Amsterdam - Yakov Kreizberg
wordt de nieuwe chef-dirigent
van het Nederlands Philharmo-
nisch Orkest, waartoe ook het
Nederlands Kamerorkest be
hoort. Hij volgt Hartmut Haen-
chen op, die vertrekt uit onvrede
over de bezuinigingen die het or
kest door het rijk zijn opgelegd.
De leiding van het NedPhO wil
de komst van Kreizberg 'bevesti
gen noch ontkennen', maar
noemt hem een uitstekend kan
didaat. Hij was in september
voor het eerst in Amsterdam bij
het NedPhO te gast en dirigeer
de toen uit het hoofd de Elfde
van Sjostakovitsj. Recensenten
schreven daarover onder meer:
'Kreizberg heeft een natuurlijk
overwicht en een vriendelijke
doch dwingende manier van lei
ding geven. Hij dirigeerde magi
straal'. Het Amerikaanse Time
Magazine rekent hem tot de tien
belangrijkste dirigenten van Eu
ropa.
Kreizberg is geboren in Sint Pe
tersburg, waar hij werd opgeleid
door Ilya A. Musin, de Russische
'dirigentenmaker', die onder an
deren ook Gergiev en Jansons
op weg hielp. In 1976 vluchtte
hij naar Amerika, waar hij op
Tanglewood werd begeleid door
de dirigenten Bernstein, Ozawa
en Leinsdorf. Hij assisteerde Til-
sen Thomas en won diverse gro
te prijzen.
Kreizberg lijkt voor het Neder
lands Philharmonisch, met zijn
grote taak als begeleidingsorkest
bij De Nederlandse Opera, een
gedroomde keuze te zijn. Want
hij dirigeert niet alleen overal ter
wereld symfonische concerten,
hij zit als Generalmusikdirektor
samen met onder andere de ook
bij De Nederlandse Opera actie
ve regisseur Harry Kupfer in de
leiding van de Komische Oper
Berlin.
Daar dirigeert hij het grote ope
rarepertoire, zoals 'Die Fleder-
maus', 'La traviata', 'Pique da
me', 'Die Zauberflöte', 'Fidelio'
en 'Boris Godoenov*. Begin ja
ren negentig debuteerde hij bij
het Koninklijk Concertgebouw
orkest. Daarna volgden gere
nommeerde ensembles als het
Gewandhausorkest Leipzig, de
Berliner Philharmoniker, The Is
rael Philharmonic en The New
York Philharmonic.
In Encore, het programmablad
van het NedPhO, zei hij aan de
vooravond van het eerste optre
den met dat orkest, niet uit te
zijn op een ereplaats tussen de
grote dirigenten van deze tijd,
maar liever mooi en eerlijk mu
ziek te willen maken. Hij zegt
ook graag te werken met jonge
musici en juist in een tijd van
bezuinigingen een brug te wil
len slaan naar een nieuw en
jong publiek.
Met de ambitie van het NedPhO
verder artistiek te groeien, is ook
dat een van de belangrijke doe
len van het orkest voor de nabije
toekomst, wat aansluit bij het
beleid van het Concertgebouw,
het vaste podium van dit orkest.
Een serreachtige uitbouw, ondersteund door palen, pal aan het water. Publiciteitsfoto
kijkplezier beleven. De hele boel
slopen en op deze plek een
nieuw, ruimer botenhuis met
kantine optrekken is, gek ge
noeg, de afgelopen jaren nooit
een optie geweest. Wel heeft de
gemeente geprobeerd de uitdij
ende Leythe te laten verhuizen
omdat de groei van de roeiver
eniging moeilijk tussen de aan
eengesloten bebouwing kon ge
dijen. Maar vanwege roei-tech-
nische overwegingen - zoals
rustig vaarwater in alle richtin
gen - en vanwege de nabijheid
van de stad, wilde de vereniging
niet weg.
Uiteenlopende uitbreidings
plannen zijn de revue gepas
seerd. Zo was er het idee om de
oude sociëteit op te hogen met
een tweede bouwlaag en lag er
een plan om een los clubge
bouw voor de botenloods te la
ten drijven. Ook is overkapping
van het gehele terrein overwo
gen. Uiteindelijk is de nieuwe
kantine geïnspireerd op het
meest karakteristieke gedrag van
een roeier, namelijk: het water
op. Dus: een serreachtige uit
bouw ondersteund door palen
aan de waterzijde van de houten
botenloods.
Architect Ben Schildwacht - zelf
een fervent roeier - wist met dit
plan bijna alle partijen op één
koers te krijgen. Het Hoogheem
raadschap Rijnland eist wel dat
het water onder het uitkragende
bouwdeel gezond blijft zodat
flora en fauna er blijven leven.
Het plan is tenslotte goedge
keurd doordat de serre 60 centi
meter boven het wateroppervlak
kwam te liggen zodat er nog
zonlicht op het onderliggende
water schijnt. Ook zullen er drij
vende tuinen worden aangelegd
met waterplanten.
Deze oplossing heeft het plan
duurder gemaakt, maar beter.
Net zoals een getrainde roeier
het in zijn boot ervaart, zweeft
het verenigingsgebouw nu ook
boven het water. De ontwerper
noemt de aanbouw zelf een
scheepje met een spits, een
midden en een kont. Maar de
entree en het interieur ont
krachten deze metafoor enigs
zins. Een stalen ramp, die om
onduidelijke reden gebogen is,"
leidt naar een eenvoudige en
tree. Achter de deur ligt, als ver
binding tussen de serre en de
oude loods, een lange gang met
een transparant rondboogdak
van kunststof. Deur en kunststof
dak komen wat gewoontjes
over, net als het meubilair en de
marmoleum vloer binnen. Al
leen de lange, houten scheeps-
bank langs de glasgevel bena
drukt het scheepskarakter.
De buitenkant van de serre, die
per slot van rekening door de
meeste mensen wordt gezien,
versterkt het gewenste beeld.
Slanke, houten kozijnen en aë
rodynamisch afgeronde, stalen
hoeken, leveren een langwerpig,
taps volume dat een sierlijke bij
drage aan het nieuwe waterfront
levert. Overdag een transparante
verschijning en 's avonds als de
halogeenverlichting brandt, een
flonkerende sociëteit.
Joosje van Geest
