GELOOF SAMENLEVING
I
De opmars van
de peuterpop
'Carey maakt dinsdag aftreden bekend'
Met steeds meer vibrato
Gergiev maakt indriL
met Mahlers Negend
Rugslag met kruis
CULTUUR KUNST
r
Tentoonstelling
theoloog Tiele
leiden - De Leidse universi
teitsbibliotheek wijdt haar eer
ste tentoonstelling in het nieu
we jaar aan de theoloog C.P.
Tiele (1832-19021. Tiele was een
van de eerste theologen in Eu
ropa die vergelijkend onder
zoek deden naar godsdiensten.
Hij gold onder meer als specia
list in het Zoroastrisme. een in
India beleden godsdienst. In
1877 werd hij hoogleraar in Lei
den. Na zijn dood, deze maand
een eeuw geleden, verwierf de
UB portretten en curiosa uit
zijn studeerkamer, die ook ten
toongesteld worden, naast brie
ven en manuscripten van zijn
hand. De tentoonstelling is te
zien vanaf zaterdag 12 januari
tot en met 24 februari, tijdens
de openingsur en van de UB. De
UB ligt aan de Witte Singel.
TEAR Fund bij
Rehoboth
katwijk -Bert Kuil van TEAR
Fund uit Driebergen is komen
de donderdag te gast op een
avond met belangstellenden,
georganiseerd door de activitei
tencommissie van hervormde
wijkgemeente 'Rehoboth'. Hij
komt vertellen over het werk
van deze christelijke hulporga
nisatie. 'TEAR Fund' onder
steunt projecten in de derde
wereld, geholpen door plaatse
lijke kerken en christelijke orga
nisaties. Ouderling Wim van
der Plas Dzn. verzorgt de inlei
dende meditatie. Floor van Rijn
begeleidt de zang op het orgel
in de wijkzaal. De bijeenkomst
wordt gehouden in centrum
'Maranatha' aan de Poolster in
Katwijk en begint om acht
uuur.
Dromen in de
Vredeskerk
katwijk aan zee - Waar de zon
dagochtend voor velen de och
tend is om je nog eens om te
draaien en verder te dromen
gaat dominee H.J. Paas uit
Rijnsburg komende zondag
ochtend vanaf 10.00 uur in de
vredeskerk praten over dromen.
Geen dromen uit je slaap maar
dromen uit de bijbel. Muziek
groep Toghether en organist
Rob van Efferink omlijsten deze
jeugddienst met een muzikaal
randje. De Vredeskerk staat aan
de Voorstraat 35 in Katwijk aan
Zee.
maandag 7 JANUARI 2002 1
n
tg
braila - Met krachtige slagen baant een jonge Roemeen zich een weg
door het ijskoude water van de rivier Danube. Hij nam dit bad gisteren
tijdens een orthodox ritueel in Braila, een stad 220 kilometer ten oos
ten van Boekarest. Tijdens dit feest van Johannes de Doper gooit een
priester een houten kruis in de Danube, waarna een aantal jonge
mensen het heilige symbool achterna duikt. Degene die het kruis
weer op het droge haalt wordt gezegend door de priester en mag zich
die dag held van de stad noemen. Foto: EPA/Robert Ghement
londen/anp - De aartsbisschop van Canter
bury, dr. George Carey, zal morgen bekend
maken dat hij dit jaar vertrekt. Dit heeft de
Britse krant The Sunday Telegraph gisteren
gemeld. Carey zal zijn ambt vermoedelijk
rond zijn 67e verjaardag in november neer
leggen. Dat geeft hem de gelegenheid de ko
mende zomer nog deel te nemen aan de
plechtigheden ter gelegenheid van het vijf
tigjarig ambtsjubileum van koningin Eliza
beth n.
De primaat van de Anglicaanse Kerk kan tot
zijn 70e verjaardag aanblijven. Carey vervult
de functie van aartsbisschop sinds 1991.
Zijn periode zal vooral in de herinnering
blijven door de wijding van de eerste vrou
welijke priesters in 1994. Carey slaagde erin
de tegenstellingen die dat binnen zijn kerk
opriep, in goede banen te leiden. Hij kreeg
de reputatie van een conservatief toen hij
zich tijdens de vergadering van anglicaanse
bisschoppen in 1998 tegen homoseksuele
relaties van priesters keerde.
De koningin, formeel het hoofd van de An
glicaanse Kerk, zou Carey in 2000 hebben
gevraagd niet voor 2003 af te treden, zodat
hij de kerkelijke activiteiten rond het gou
den jubileum nog zou kunnen leiden.
Voor de opvolging van de primaat worden
verscheidene namen genoemd. De belang
rijkste kandidaten lijken bisschop Richard
Chartres van Londen en de aartsbisschop
van Wales, Rowan Williams. Carey zou zelf
een voorkeur hebben voor bisschop Mi
chael Nazir-Ali van Rochester. De Britse
premier kiest de nieuwe aartsbisschop uit
een lijst van twee bisschoppen, die wordt
opgesteld door de zogeheten Crown Ap
pointments Commission. De premier legt
de naam van de uitverkorene voor aan het
staatshoofd, dat de benoeming formeel
moet bekrachtigen.
id'
PI
preek recensie
Afke van der Tooien
Evangelist Jan Zijlstra, Levensstroom Gemeente in Leiderdorp, zondag 10 uur
Stinkend jaloers zou je eigenlijk als predikant uit
het 'reguliere' circuit moeten zijn op een voor
ganger als Jan Zijlstra. Ook al moet je niks van
zijn nevenpraktijken
in de gebedsgene
zing hebben. Terwijl
jij 's zondags vaak
niet veel anders
aantreft dan grijze
hoofden en lege
banken, is zijn zaal
gevuld met een al-
lercharmantste
mengelmoes van
jong en oud, blank
en gekleurd. Jij
maakt je preek al
maar korter uit
angst je gehoor te
vervelen; hij praat
schaamteloos drie
kwartier vol zonder
noemenswaardig
gegaap op te wek
ken. Sterker nog,
een deel van zijn
gemeenteleden zit
de ganse preek lang
ijverig notities te
maken.
Al dit wonderlijks
vindt plaats op een
plek waar je het 't
minst zou verwach
ten: op een bedrij
venterrein. Tussen
de woonwinkels en
de autodealers huist
daar sinds tien jaar
een van Gods kleinste filialen. De evangelist is
overigens zelf ook niet vies van een beetje han
del: wie de 'kerkzaal' in wil, passeert noodge
dwongen een winkeltje met zijn complete literai
re en audiovisuele productie.
Zijlstra heeft wel wat weg van een schoolmees
ter. Tenminste, voordat hij zijn mond opendoet.
Bruin pak, bleek gezicht, bril. Het resterende
grijze haar plat achterovergekamd. Begint hij
eenmaal te preken, dan verandert dat beeld.
Stukje bij beetje, want eerst moet hij er even in
komen, lijkt het. Maar gaandeweg komt er meer
vuur in zijn woorden, en in zijn lichaamstaal.
Het plexiglazen preekgestoelte staat er uiteinde
lijk voor jandoedel bij. Meer en meer klinkt het
instemmende 'amen!' op. „Ik ga maar eens stop
pen", zegt Zijlstra na 35 minuten. En hij gaat
door.
Hoe modem de entourage ook is, Zijlstra is in
zekere zin een ouderwets prediker. Die een bij
beltekst uiteenrafelt en invoelbaar maakt, zonder
9*
1
er geforceerd actualiteiten bij te slepen of
blits te maken met overdreven popi-taal.
maakt gebruik van heel basale middelen: ge e'
ne spreektaal, r 9
herhalingen, dui
lijke lichaamst
heel doelt
fend, het direct a
spreken van het r*
bliek. Ie
Zijn betoog, ge
op Efeze 4:20 en
der, draait om
vraag wat het
houdt om te kie
voor God. In zijn
sie betekent
noodzakelijkerwij
een radicale vei
dering van het
ven. Ruim
kwartier lang
hij zijn best
boodschap op
lei manieren te
woorden en zelfs
siek uit te beele
„Dit is mijn werel
zegt hij, terwijl [y
een denkbeelqv.
cirkel om zichL]
heen tekent, Lj
daar is het geb^n
van God" -
tweede cirkel,
terwijl hij oversti
„In Gods weal
stappen betel^
dus ook: een stapjfl
mijn wereld vandaan doen."
Op een ander moment vraagt hij 'broeder H#o
of in diens bijbel ook net als in de zijne, stfK
'gij, geheel anders'. Ja, beaamt deze. „Hoe kipt
het dan", vraagt Zijlstra retorisch, „dat we he|g
vaak hebben over 'wat' anders? Er staat tcte
'geheel'. Met dat woord kunnen we niet romijD
len." jn;
Maar dan is het uitleg-stadium al voorbij en lt1
opwek-stadium begonnen. En heeft de vrienj-
lijke schoolmeester plaatsgemaakt voor een p1
vlogen evangelist. Dat hij zich daarbij - r» v
steeds meer vibrato - begint te herhalen, fes
weinigen te deren. Het hoort er kennelijk bij. j? 1
als het eindeloos herhalen van de liedrefreirflc
eerder in de dienst. |f
Toch blijven de meeschrijvers met onverminq
de ijver notities maken. En zo kan het gebeul
dat een gemeentelid voor de derde keer in H
schriftje schrijft: 'een nieuw mens worden'. N#|
nu met een uitroepteken erachter. -
PREEKTIJGERS
Maaspoort vijf keer vol voor K3
door Geert Willems
den bosch - De amusementsin
dustrie had met groepen als
Aqua en Vengaboys de markt van
jonge kinderen al ontdekt. Met
K3 en Kabouter Plop is nu zelfs de
jacht op de 3-plussers geopend.
De Belgische meidengroep K3
wist afgelopen weekeinde de
Bossche Maaspoorthal vijf keer
vol te krijgen met fans in de leef
tijd van 3 tot 10 jaar.
„Oma's aan de top. Het feesten
kan niet op. Met oma's aan de
top. Treuren wordt een flop.
Want tranen zeggen stop. Met
oma's aan de top." De tekst van
één van de grote hits van de
Vlaamse meidengroep K3 maakt
duidelijk dat de Nederlandse
singlemarkt inmiddels wordt ge
domineerd door jonge tot zéér
jonge platenkopers. De Spice
Girls gooiden de markt voor kin
derpop enkele jaren geleden
wijd open, maar K3 gaat nu nog
een stap verder.
De groep is gestileerd volgens
een uitgekiende marketingstra
tegie, die zich richt op kleuters
en peuters, van wie de jongsten
niet ouder zijn dan drie jaar.
Met succes. De cd's vliegen de
winkels uit en de tournee die de
groep momenteel door Neder
land maakt is een ware zege
tocht. Ook opvallend is dat de
groep niet via de bekende kana
len als Radio 2 en 3, TMF en
MTV bekend is geworden, maar
via zenders als Fox Kids en Kin
demet.
„Wij merken al sinds een paar
jaar dat onze klanten veel meer
interesse krijgen in de markt van
baby's en peuters", zegt Suzan
ne Dölle van het onderzoeks- en
adviesbureau IPM Kidwise, dat
zich richt op kinder- en jonge-
renmarketing. „De Teletubbies
waren een soort doorbraak.
Toen bleek dat heel jonge kin
deren invloed konden uitoefe
nen op het koopgedrag van hun
ouders. Een ouderwets gat in de
markt dus, dat ook is ontdekt
door de muziekindustrie. Jonge
kinderen hebben nu een sterke
greep op de singlemarkt, ook al
omdat ouderen eerder een al
bum kopen."
Kleuters en peuters vormen een
aantrekkelijke doelgroep, omdat
ze erg trouw zijn aan hun hel
den. „Op die leeftijd houden
kinderen van herkenbaarheid en
herhaling", meldt Dölle. „Ze
krijgen al zo veel nieuwe prik
kels, dus hebben ze behoefte
aan houvast. Als er eenmaal
succes is, blijft het dan ook lang
hangen."
De wensen van de peuterklan
ten zijn erg eenduidig; ook al
een zegen voor marketeers.
„Kinderen op die leeftijd hou
den van snelle, up-tempo mu
ziek met een harde herkenbare
beat", schetst Suzanne Dölle het
succesrecept. „Fonetische klan
ken als 'boemboem' en 'heja he-
ja' doen het erg goed. En veel
herhalingen natuurlijk."
Over kleding, haardracht en
danspasjes is goed nagedacht
bij groepen als K3. Dölle: „Kle
ren moeten zeer kleurrijk zijn,
de haardracht uitgesproken en
het dansje volgens het eenvou
dige streetdance-concept. Kin
deren kunnen zo alles imiteren
en zich gemakkelijk identifice
ren. De meiden van K3 tonen
ook een uitgesproken karakter:
eendimensionaal, karikaturaal
bijna. Ook dat maakt identifica
tie eenvoudig. De teksten zijn in
het Nederlands en gaan over
herkenbare dingen als oma's en
Blub de vis. Kijk, dat zingt toch
weer gemakkelijker mee dan de
liedjes van Kinderen voor Kin
deren over zware zaken als echt
scheiding en pesten." Inmiddels
heeft K3 navolging gekregen. Zo
probeert Sony met Fireman
Sam de harten van de peuters te
veroveren.
Het is niet toevallig dat K3 uit
Een gouden plaat voor de meiden van K3. Met dank aan de peuters en kleuters. Foto: Frans van Zijst
België komt, want daar is de
peuter- en kinderpop jaren eer
der ontdekt. K3 is daar al goed
voor twintig keer goud en tien
keer platina. Soortgelijke suc
cessen waren er daarvoor al
voor cd's van de kinderhelden
Samson Gert en Kabouter
Plop. Die figuren komen alle
maal uit de 'amusementsfa
briek' Studio 100 in Schelle bij
Antwerpen.
Het marketingconcept van Stu
dio 100 blijkt grote overeenkom
sten te vertonen met het succes
recept van het adviesbureau
IPM Kidwise. „We stellen heel
duidelijke voorwaarden als wij
nieuwe figuren lanceren", ver
telt Hans Bourlon, samen met
Danny Verbiest (Samson) en
Gert Verhulst (Gert) directeur
van Studio 100. „Om te begin
nen móet er een hoge uitzend
frequentie op televisie zijn.
Liefst elke dag. Dat is nodig om
op te vallen in de lange rij van fi
guren die in de media om aan
dacht schreeuwen. Het werkt
niet meer zoals in onze eigen
jeugd, toen het voldoende was
om een keer per week op tv te fi
gureren. De kracht ligt in de
herhaling. Dat betekent ook dat
er zo'n honderd afleveringen
van een serie klaar liggen en dat
er twee k drie afleveringen per
dag gemaakt kunnen worden.
Dan kom je vanzelf bij program
ma's met acteurs, want teken
films zijn veel bewerkelijker en
duurder."
Ook de inhoud van de program
ma's voldoet aan vaste regels.
Bourlon: „Volwassen acteurs
beelden kinderen uit. De karak
ters zijn heel primair, eendi
mensionale karikaturen. Bij
Plop heb je de figuren Kabouter
Lui, Kwebbel en Klus en die na
men verraden wat ze doen. Het
is niet grensverleggend. We zet
ten de kinderen een spiegel voor
van hun eigen, herkenbare leef
wereld. Het is ook een realisti
sche wereld. Er groeit geen mar
sepein aan de boom, want dat
gebeurt in het echt ook niet. Er
worden geen grote conflicten
getoond, kleine probleempjes
zijn na tien minuten opgelost.
Kinderen zijn een ruzietje ook
snel vergeten."
In tegenstelling tot veel Ameri
kaanse instant-helden houdt
Studio 100 de merchandising
van haar figuren in eigen hand.
Zo heeft Plop een eigen kleding
merk, limonade, koeken en vele
andere snuisterijen. Een eigen
team, onder leiding van een art
director, houdt de kwaliteit van
de produkten in de gaten; „Ko
pers laten zich niet foppen. Als
je een bestaande koek alleen
maar voorziet van een Plop-
hoofd, gaan ze daar niet een
paar euro meer voor betalen. Je
moet iets extra's bieden. We
gaan er van uit dat Kabouter
Plop over vijf jaar nog steeds po
pulair is en dat er over elf jaar
nog steeds 125.000 mensen naar
de Samson Gertshow komen.
Als je de rechten verkoopt zijn
er altijd een paar mensen die
proberen snel veel geld te ver
dienen. Naar de kwaliteit kijken
ze dan niet meer. Voor ons is
merchandising geen platte com
mercie, wij zijn begeesterd door
onze producten."
muziek recensie
winand van de kamp
Concert: Rotterdams Philharmonisch
Orkest o.l.v. Valery Gergiev met de
Negende symfonie van Mahler.
Gehoord: 5/1 in Concertgebouw,
Amsterdam.
Lange rijen stonden er afgelo
pen zaterdag voor de kassa van
het Amsterdamse Concertge
bouw. Het publiek loopt duide
lijk nog steeds warm voor Mah
ler. Wanneer bovendien Valery
Gergiev langskomt, kan iets bij
zonders worden verwacht.
De parttime chef-dirigent van
het Rotterdams Philharmonisch
Orkest stelt niet teleur: zijn in
terpretatie van Mahlers Negen
de symfonie maakt diepe in
druk. Gergiev laat zich weinig
gelegen liggen aan de eerbare
Nederlandse Mahler-tradities.
Bij hem niet de uitgesponnen
lange lijnen van Haitink, de mo
dernistische analyse van Chailly
of de nuchtere natuurlijkheid
van Haenchen.
Oog voor detail kan de Russi
sche dirigent niet worden ont
zegd. Mahlers eigenzinnige in
strumentatie - een es-klarinet
die zich aan een lyrisch gezang
waagt, schelle piccolo's die de
melancholieke dromerijen van
de strijkers verstoren - komt
schitterend tot haar recht. Soms
lijkt het of er ergens een luikje
open gaat en het licht even op
een specifieke instrumentgroep
valt.
Maar het gaat Gergiev helemaal
niet om die details, hij heeft een
verhaal te vertellen. Van de wee
moedige landelijkheid van het
begin tot aan de aangrijpende
slotmaten waarin de hele wereld
tot stilstand lijkt te komen,
neemt hij de luisteraar in zijn
greep. Trefzeker voert hij ons
langs de toppen en de dalen van
het Andante. Met genadeloze
precisie laat hij in het tweede
deel horen hoe een boerendans
allengs in een militaire mars
Gergiev in actie.
Foto: Frank van Rossum/WR
verandert. Het Rondo-Bui
wordt een grimmig pandenP1
um waarin de eenzame n
van de trompet des te schrij 'a
der klinkt. Eri in het Adagio
hij de dieptes van Mahlers
zikale afscheid van het lever rf'
pk
Het leek het afgelopen jaar
of de liefde tussen het Rc
dams Philharmonisch Orke£n
zijn chefdirigent bekoeld
Ruzies over niet nagekc
verplichtingen dreigden de
le te verstoren. Dat gevaar
middels afgewend. Geli
maar, want Gergiev en de
terdammers zijn samen tot
gische dingen in staat. Heaa
kest ging zaterdag weer voo
chef door het vuur. Wat
prachtige strijkersklank, wa
schitterende blazersbijdragf
Degenen die geen kaartje
konden bemachtigen en
rechtstreekse radio-uitzerra
hebben gemist, krijgen no|
herkansing; het concert v 'ri
morgen nogmaals via Ra(
uitgezonden. Wie tot 10 febhN
wacht krijgt er ook de bee
bij en die zijn ook wat waan
drukwekkend om te zien
Gergiev, meestal gul met
ren, soms het orkest de
loop laat zonder de con 110™
verliezen.
ïte
Ri
ki
uil
k(
