'Er groeiden de mooiste bloemkolen en de beste peen'
'Je lost
woningnood
op met zo'n
groot gebied'
Bloembakgooien
OUDEJAARSBIJLAGE
Twee passagiersvliegtui
gen zich in het World
r, de Center in New York.
,g j de torens storten in. Een
de vliegtuig belandt op het
:agon in Washington. Een
de vliegtuig stort neer in
bos bij Pittsburgh. De
:uigen waren gekaapt
terroristen. Duizenden
ïsen komen om. Osama
Laden wordt als schuldige
gewezen.
va
de taf
Ie
gï?U
g r te
?ve
Explosie bij een TotalFi-
llf-fabriek in het Franse
louse. 29 Mensen komen
en zo'n 650 raken ge-
nd. De explosie zou het ge-
zijn van een fout bij het
,-Jgen van chemische pro-
ten.
De tunnels op de ringwe-
-rond Amsterdam en Rot-
1 lam worden tijdens de
findspits afgesloten van-
*>een bommelding. Het
wordt ingezet om ver-
ïte auto's te controleren,
itische files zijn het ge-
Er wordt niets gevonden.
-ki!ee
t Ai
2 hte
anti
1 Marjan Scharloo, directeur
van het Koninklijk Penningkabi
net in Leiden, vertrekt. Ze gaat
naar het Haarlemse Teylers Mu
seum.
6 Binnenlandse Zaken maakt
bekend dat Wilma Verver burge
meester van Voorschoten wordt.
De Harderwijkse wethouder volgt
Peter Cannegieter op, die begin
februari al vertrok.
17 Jos Wienen wordt de nieuwe
burgemeester van Katwijk. Hij
volgt Boelhouwer van Wouwe op.
19 Leiden presenteert de nieu
we plannen voor het Aalmarktge
bied. De politiek reageert met
enige reserve. Niemand wijst de
plannen af, maar de voorgestel
de wijzigingen zijn niet van de
lucht.
20 Spelers van Quick Boys wor
den ontboden bij het belasting
kantoor in Leiden. De fiscus wil
tonnen van voetbalclubs uit de
Duin- en Bollenstreek.
21 Gemeenten in de regio, het
bedrijfsleven en de provincie
Zuid-Holland maken bekend ge
Een stille tocht voor Katwijker Stephan Hendriksen die in Noordwijk
werd doodgestoken. Foto: Mark Lamers
zamenlijk te werken aan plannen
voor de bouw van woningen en
bedrijven langs de Oude Rijn
tussen Leiden en Alphen.
22 Bij een steekpartij op De
Grent in Noordwijk komt de 16-
jarige Katwijker Stephan Hen
driksen om het leven. Noordwijk
is geschokt. Op 28 september
volgt een stille tocht ter nage
dachtenis.
22 Het Leidse 'Festival van het
Levenslied' beleeft zijn derde
editie.
25 Reiswinkel NBBS vraagt uit
stel van betaling aan. Duizenden
vakantiegangers zien hun reis in
het water vallen. Zij krijgen wel
hun geld terug.
3 Leidens Ontzet treft het met
het weer. Het thema van de op
tocht luidt dit jaar: 'Als de dag
van toen...'
4 De Dierenbescherming slaat
alarm dat rond de Langeraarse
Plassen een kattendoder actief
is. In het water worden verdron
ken katten aangetroffen met een
steen om hun nek.
9 Noordwijkerhout maakt be
kend dat de voorkeur van de raad
voor het burgemeesterschap gaat
naar de 38-jarige bestuurskundi
ge Han Polman. Ook de naam
van de tweede keus wordt be
kendgemaakt en het is voor het
eerst dat dat in Nederland ge
beurt. Later wordt Polman inder
daad benoemd.
10 De kogel is door de kerk. Het
Leidse Vredesmonument gaat
naar Oegstgeest.
12 Het noodlijdende reisbureau
NBBS wordt overgenomen. Het
hoofdkantoor in Leiden gaat
dicht. Het lot van het personeel
is onzeker.
12 Valkenburg, Warmond en
Zoeterwoude verliezen hun zelf
standigheid, zo blijkt uit een rap
port van de provincie. De dorpen
reageren geschokt. Later zwakt
Zuid-Holland de plannen wat af.
15 Archeologen stuiten aan de
Steenschuur op de fundering van
het oudste stenen huis van Lei
den. De fundamenten dateren
uit ongeveer 1300.
16 Bij een massale vechtpartij
bij winkelcentrum Ridderhof in
Alphen vallen twee gewonden
door messteken. Later in de
week vaardigt de burgemeester
een samenscholingsverbod uit.
16 Grappenmakers bezorgen de
politie overwerk. Op drie plaat
sen in Leiden worden verdachte
enveloppen of pakketjes met
poeder aangetroffen.
17 Diepe crisis bij de PvdA in
Alphen aan den Rijn. Acht raads
leden stappen op nadat de lijst
voor de verkiezingen van komend
voorjaar bekend wordt.
19 De samenwerkingsorganen
van de Leidse regio en de Duin
en Bollenstreek (SLR en SDB)
onderzoeken de mogelijkheden
van een bundeling van de wo
ningmarkt. Inwoners van de
Duin- en Bollenstreek kunnen
straks intekenen op een huis in
Leiden en andersom.
21 De Voorhoutse brandweer
rukt uit nadat een grapjas bij zijn
buren enveloppen met poeder in
de brievenbus heeft gegooid. De
Voorhouter moet voor de rechter
verschijnen en kan de rekening
van de brandweer tegemoet zien.
24 De burgemeester van Jeru
zalem, Ehud Olmert, bezoekt
Leiden. Onder uiterst strenge
veiligheidsmaatregelen geeft hij
een voordracht voor vijftig stu
denten politicologie.
25 Het Leidse college van bur
gemeester en wethouders wijst
acht alternatieve trouwlocaties
aan. Voortaan kan er ook worden
getrouwd in bijvoorbeeld de
Pietskerk, de Hortus en Natura-
lis.
26 Vanwege de moord op Mari
anne van der Graaf wordt een
35-jarige Leidenaar veroordeeld
tot elf jaar cel.
1 Jaap de Hoop Scheffer
treedt af als partijleider van
het CDA. Jan Peter Balkenen
de volgt hem op.
2 Vliegtuigmaatschappij
Swissair gaat ten Mder Meer
luchtvaartmaatschappijen
kampen met veel verlies na de
aanslagen van 11 september.
7 De Verenigde Staten ope
nen de aanval op Afghanistan.
Stellingen van de Talibanre-
gering worden gebombar
deerd.
9 Een fotoredacteur van een
Amerikaans boulevardblad
raakt besmet met de miltvuur
bacterie. De dagen daarna ra
ken steeds meer mensen be
smet met de bacterie, die do
delijk kan zijn. De VS vrezen
een biologische aanslag.
10 De bergingswerkzaamhe
den van de Russische kernon
derzeeër Koersk door het ber
gingsponton Giant-4 begin
nen.
nen of werken? Huizen of be-
11 nen? Net als de rest van
iai itbevolkt Nederland heeft de
n- en Bollenstreek voortdu-
jgJ d te maken met het pro-
h :m van schaarse ruimte. Be
let je de laatste lege plekken
huizenbouw of bed rijf s-
ej
n( onale bestuurders valt altijd
c unstig uit voor één van beide
§a lijen. In Katwijk moesten be-
kj nen op het oude tuindersge-
-s(|dDe Zanderij plaats maken
enireen grote nieuwbouwwijk.
IS| verhaal van een winnaar en
11e
id? De keuze van lokale of
verliezer.
j llleen een schilderij aan de
ar in zijn huis herinnert nog
ej het arbeidzame leven in de
1(jevijk.se Zanderij. Piet Fennes
.r( t met gemengde gevoelens
r e r het werk van de kunste-
rH. van Tilburg. Het is een
Ajjirig geheel.
a ,j [beeld van de Zanderij is in-
0 Idels drastisch veranderd. Er
jei len kweker meer te vinden.
er zen verschijnen op de plek
ïr vroeger groenten en bloe-
j werden geteeld. De kwe-
,e( i hebben plaats gemaakt om
voningnood in Katwijk te le-
)0j en. Piet Fennes (63) is het er
ita mee eens dat de gemeente
tj( Zanderij tot woonwijk heeft
h, ombardeerd, maar hij heeft
^11 er noodgedwongen bij
!nj eten neerleggen. Op 11 de-
■t iber was hij er voor het
Ui st. Met het afbreken van zijn
s lur nam Fennes afscheid
t n een geschiedenis van de
[]ei derij, die voornamelijk door
1 r 1 en zijn omvangrijke fami-
vats gevormd.
naam Fennes is onlosmake-
verbonden met Katwijk aan
Rijn en de Zanderij. Zijn
ns, neven en nichten werk-
op het land of bestierden
is in het dorp. Fennes: „Er
kten heel veel mensen op
land. Het zag zwart van de
nsen. Om twaalf uur
lomde alles leeg om thuis te
Moeten."
^■anderij was populair onder
^■vekers. Fennes: „Het is
Piet Fennes: „Dat touwtrekken om de beste prijs te krijgen, dat heeft me geestelijk veel gedaan. Die
projectontwikkelaar stelde zich als een keihard onderhandelaar op." Foto: Dick Hogewoning
goede grond. Er groeiden de
mooiste bloemkolen en de bes
te peen op. Maar het was wel
bewerkelijk. Alles moest met de
hand gebeuren. Daarom werk
ten er veel mensen." In de bes
te tijd beschikte Fennes over
10.000 vierkante meter land.
Toen de politiek na veel gekis
sebis de Zanderij als woonloca
tie aanwees, ging Fennes in on
derhandeling met projectont
wikkelaar Campri. Alle kwekers
moesten immers worden uitge
kocht om plaats te maken voor
de huizen. Fennes bewaart
daaraan geen beste herinnerin
gen. „Dat is een kwestie van
onderhandelen geweest. Touw
trekken om de beste prijs te
krijgen. Dat heeft me geestelijk
veel gedaan. Die projectontwik
kelaar stelde zich als een kei
hard onderhandelaar op. Dat is
aan de andere kant best te be
grijpen, want die gasten moe
ten ook winst maken."
Hij kwam uiteindelijk tot een
akkoord. „Dat was acht jaar ge
leden. Ik was toen nog jong en
wilde doorgaan. Ik kon op een
andere plek in de Zanderij een
stukje land huren. Daar heb ik
nog heel lang bloemen kunnen
telen. Met de uitkering die ik
van de projectontwikkelaar
kreeg, heb ik het aardig kunnen
rooien."
Andere kwekers gingen werken
op bloemenveiling FloraHol-
land of werden buschauffeur.
Fennes kon geen afscheid ne
men van het vak. Tijdens de na
jaarsfeesten in Katwijk aan den
Rijn deed hij nog mee met de
wedstrijden peenkorten. Met de
tweede plaats bewees Fennes
dat hij het kunstje nog steeds
niet is verleerd.
Nu er geen land meer is om te
telen, heeft Fennes de deur
achter zich dichtgeslagen.
Peenkorten, bloemen, schoffe
len; hij wil er niks meer mee te
maken hebben. Fennes gaat
zich bezighouden met hobby's
als wandelen in de natuur en
het bijhouden van zijn tuin.
Hoewel de Fennes-familie haar
roots heeft in Katwijk aan den
Rijn, woont Fennes in Noord
wijk. Hij wijst naar zijn vrouw.
„Ze is een Noordwijkse, van
daar."
De werkelijke reden is dat de fa
milie Fennes geen huis in Kat
wijk kon krijgen. „We waren net
getrouwd en kregen te horen
op het gemeentehuis dat we
moesten wachten tot mijn
41ste. Zo lang wilden we niet
wachten. Later kregen we een
woning aangeboden in een van
de drie torenflats. Nou, wij had
den weinig zin om in die hasj-
flat te gaan zitten."
Fennes zal zich niet meer zo
vaak op zijn geboortegrond la
ten zien. „Ik heb er met luiers
rondgelopen. Niks is er meer
van over. Van de kalkzand
steenfabriek, van de groentevei
ling en van de middenstand in
Katwijk-Binnen. En dat vlieg
veld verdwijnt straks ook."
Rob Onderwater
I rots zwaait Roland Bosch
de deur naar zijn balkon open.
Wijst over het nog onbebouwde
deel van de Katwijkse nieuw
bouwwijk De Zanderij. De kou
de zeewind die altijd tussen de
torenflats wervelt, voelt de ge
boren Katwijker niet. Hij is vol
van wat hij ziet vanuit de woon
kamer van zijn appartement op
de vijfde verdieping. „Uitzicht,
hè. Ik zie hier de vliegtuigen op
Valkenburg landen en stijgen.
En ik zie de duinen, natuurlijk.
Er wordt nog wel bijgebouwd,
maar allemaal laagbouw, dus
daar heb ik geen last van.
Het is niet alleen het uitzicht
waar Bosch (30) blij mee is.
Over het hele appartement is
hij dik tevreden. Hij heeft er
dan ook jaren op moeten wach
ten. Net als veel Katwijkse jon
geren liep hij te hoop tegen het
grote tekort aan betaalbare wo
ningen voor starters in de
Duin- en Bollenstreek. Dat het
tuindersgebied aan de zuidkant
van Katwijk is verdwenen om
plaats te maken voor 1050 hui
zen, is voor Bosch geen verlies
geweest.
„Ik denk dat ik een jaar of 24
was, ik had al een baan en
woonde nog thuis, toen ik me
inschreef voor een woning. Ik
verdiende te weinig om een hy
potheek af te sluiten waarmee
ik iets kon kopen, dus ik ging
op zoek naar een huurhuis.
Maar elke keer liep ik tegen
twee problemen aan. Voor de
goedkope huizen kwam ik niet
in aanmerking vanwege de in
komensgrens. Ik verdiende te
veel. Als ik de bon instuurde,
kreeg ik hem gewoon terug.
Dan kwam ik dus uit bij de
duurdere huizen, maar die wa
ren bestemd voor twee of drie
personen. Bovendien kwam ik
Roland Bosch: „Het werd een gevecht, maar ik bleef proberen. Elke week schreef ik me voor drie huizen
in." Foto: Dick Hogewoning
dan uit op een huur van 1200
gulden, dat was niet op te bren
gen."
„Het werd een gevecht, maar ik
bleef proberen. Elke week
schreef ik me voor drie huizen
in." Op een zeker moment rea
liseerde Bosch zich dat het met
een huurhuis in Katwijk niets
werd. Hij verruimde zijn blik
naar de regio. Na enige tijd kon
hij in Hillegom of Sassenheim
wel een huis krijgen. „Ik ben er
nog gaan kijken, maar eigenlijk
zag ik dat niet zitten, het is te
ver bij mijn werk in Katwijk
vandaan. Bovendien, ik ben
hier geboren en opgegroeid, ik
heb hier mijn vrienden."
Roland Bosch verhuisde, om
toch zelfstandig te kunnen wo
nen, naar een souterrain in de
Reigerstraat. Anderhalf jaar
leefde hij daar in een voormali
ge garage bij een woonhuis.
Piepklein, half onder de grond
en nauwelijks privacy. Hij
woonde er zelfs een tijd samen
met Debora, met wie hij inmid
dels is getrouwd. „Gezellig
hoor, maar op een gegeven mo
ment wil je wel eens wat meer."
Achteraf praat hij er luchtig
over, maar de jaren dat hij zoe
kende was waren best frustre
rend. „Je wilt een huis, je wilt
zelfstandig leven, maar steeds
zijn er dingen waarop het stuk
loopt. Ik heb wel eens bij de
pakken neergezeten en ge
dacht: dit wordt een hopeloze
zaak."
Bosch gaf zijn zoektocht naar
een huurhuis in zijn woon
plaats op, in afwachting van de
mogelijkheid om toch een be
taalbaar huis te kopen. De
nieuwbouwprojecten in Katwijk
waar ook sociale (gesubsidieer
de) koopwoningen werden ge
bouwd, boden hem een nieuwe
kans. Hij schreef zich in op de
goedkope huizen in zowel Aqua
Nova, Princehaven als De Zan
derij.
„Het was net een loterij. Bij de
eerste dertig appartementen die
te verdelen waren, was ik num
mer 560 ofeoiets. Er vallen na
tuurlijk wel wat mensen af,
maar geen vijfhonderd. Er
wordt een hele nieuwbouwwijk
neergezet, maar als Katwijk zich
daar massaal op stort, is het
een kwestie van geluk hebben."
Dat had Bosch anderhalf jaar
geleden plotseling. Bij één van
de torenflats in De Zanderij was
hij met lotnummer zes de ge
lukkige eigenaar van een appar
tement. Afgelopen zomer kon
hij gaan klussen om eindelijk
zijn eigen plek te maken.
Temidden van de zelf gelegde
laminaatvloer, de eigenhandig
gebouwde keuken en de kobalt
blauwe wanden, voelt het echt
paar Bosch zich inmiddels he
lemaal thuis. Met het meters
lange panoramaraam dat uit
ziet op het voormalige tuin
dersgebied als absoluut hoogte
punt van hun woongenot.
Bosch herinnert zich uit zijn
kindertijd nog de volkstuintjes
en tuinderijen op de grond die
nu klaar ligt voor huizenbouw.
„Logisch dat het trammelant
geeft als zoiets verdwijnt. Men
sen hebben er jarenlang ge
werkt, sommigen voor eigen
gebruik, en het heeft ook wel
wat: je eigen bloemkool afsnij
den. Maar door zo'n groot ge
bied te benutten, los je heel wat
woningnood op en komen er
andere huizen in Katwijk weer
vrij. Als je erover nadenkt, is het
voor de tuinders een groot ver
lies. Maar ik vraag me af wie dat
doet. Ik niet. Ik ben gewoon
heel blij dat ik nu een woning
heb."
Saskia Buitelaar
Afgelopen jaar hadden de Lissese bloembakken het zwaar te verduren. Henk van
der Kaaden van de buitendienst van de gemeente Lisse, probeerde een oplossing te
vinden voor de omgegooide en vernielde bakken.
„Ik erger me er kapot aan en dat geldt voor
meer mensen van de buitendienst Die zien
bijna elke week him werk vernield worden,
kan je je iets frustrerenders voorstellen? Je
bouwt iets op, dat bedoeld is om je dorpje
mooier te maken, en een paar dagen later kan
je weer opnieuw beginnen. Het is toch abnor
maal dat we het normaal vinden dat er op
maandagmorgen, in de lente en zomer élke
maandagmorgen, twee man op pad gaan om
de schade op te nemen die in het weekeinde
weer is aangericht. We hebben ooit een
bloembak van ons aangetroffen in Amster
dam."
„Het afgelopen jaar was een dieptepunt, met
veel meer vernielingen dan andere jaren. Er
waren er zo'n dertig, bijna twee keer zoveel
als anders. Het gemeentebestuur heeft zelfs
overwogen om het een jaar zonder bloem
bakken te doen, maar zie je het voor je? Lisse,
het bollendorp, zonder bloembakken?'
„We moesten dus iets anders vinden. Nu
hebben we misschien wat Buiten staat een
nieuwe bloemenbak, die we hebben gehuurd,
met een optie tot koop. Deze bak is in lagen
opgebouwd. Bij een vakkundige indeling ont
staat dan een groot massief geheel, met zo'n
duizend kuub grond. Bij elkaar een gewicht
van meer dan duizend kilo. Veel en veel
zwaarder dan de bakken die nu in Lisse staan.
De bak is bovendien niet geschikt om er
doorheen te lopen, wat blijkbaar ook een ge
liefde bezigheid is in de nachten van vrijdag
en zaterdag."
„Over een tijdje gaan we de nieuwe bak uitproberen voor het gemeentehuis en
daarna op een plek waar veel stappers langslopen. Dan komt de echte test en kun
nen we zien of die bak echt zo goed is als beloofd. Dan kan het omgooien van
bloembakken echt bij het oude zeer."
Centrumplannen genoeg, ambities te over. Het lijkt wel alsof elk bollendorp bezig is om nog aantrekkelijker te worden voor boodschappende mensen. De ambities lopen uiteen
van het concurreren met grote steden tot het binnenhouden van de eigen bevolking. Wat vinden de 'boodschappers' er eigenlijk zelf van? Waar doet de Bollenstreek het liefst
zijn inkopen?
Tekst: Gerard Baas
Foto: Dick Hogewoning
Maya Landman uit Lisse: „Ik
blijf altijd in Lisse voor mijn
boodschappen. Je hebt hier al
les en het is overdekt, wat in
deze dagen wel erg lekker is. Nu
sta ik ook hier omdat mijn
schoonvader een levend kerst
stalletje heeft neergezet met
schapen. Dus kwam ik even kij
ken, het is heel leuk geworden.
Ik zei dat ik alle boodschappen
in Lisse deed, maar dat is niet
helemaal waar. Ik ga regelmatig
naar Haarlem of Leiden als we
kleding nodig hebben. Dat is
vooral voor mijn dochter van
vijftien. Die wil een ruime keu
ze hebben, en die heeft ze in de
grote stad meer dan in Lisse."
Martinus van Roon uit Noord
wijk: „Ik ben een Noordwijker,
maar ik ga naar Lisse, omdat ze
hier een speciaalzaak voor
computerspullen hebben. Een
zaakje met aparte spulletjes heb
je niet in Noordwijk, waar wel
weer meer winkeltjes zijn dan
in Lisse. Lisse heeft het voor
deel van parkeren: het is gratis
en er zijn ruim voldoende
plaatsen. Zelfs in het weekeinde
kan ik mijn auto altijd kwijt.
Mijn voorkeuren zijn wisselend
en ik rijd dus wat af tussen Lei
den - waar ik werk - en Lisse en
Noordwijk. Maar ach, dat is
goed voor de spaarzegeltjes,
zullen we maar zeggen."
Arm and van der Waal uit Lis-
serbroek: „Natuurlijk ga ik naar
Lisse. Ik woon in Lisserbroek,
dus het is lekker dichtbij en er
zijn genoeg winkels. Ik kom er
graag voor de dagelijkse bood
schappen. Als ik de echt grote
aankopen wil doen, ga ik naar
Haarlem, Leiden, Den Haag of
Zoetermeer. Welke stad ik kies,
is afhankelijk van het weer of
mijn stemming. Ik denk niet
dat Lisse bij dat rijtje gaat ho
ren. Dat wil ik ook eigenlijk
niet, op deze manier houd je
hier dat leuke sfeertje. Lisse
hoeft wat mij betreft niet te ver
anderen, verbeteren of groter te
worden."
Rineke van der Plas uit Kat
wijk: „Ik koop alles in Katwijk,
de dagelijkse dingen en de gro
te dingen, van kleding tot was
machines. Heel af en toe kom ik
in Leiden of Noordwijk. Katwijk
heeft een redelijk ruim aanbod,
er zijn genoeg winkels en je
hebt er de ruimte. Ik kan er al
tijd terecht. Toch mis ik wel iets
aan Katwijk: het heeft geen
sfeer. Je moet er vandaag niet
aan denken met die wind en re
gen, maar ik mis gezellige ter
rasjes."
Lenie van Wingerden uit De
Zilk: „Ik kom overal in de Bol
lenstreek. Elk plaatsje heeft wel
iets leuks. Katwijk is leuk.
Noordwijk, Noordwijkerhout,
noem maar op. Maar als ik een
topdrie moet maken, staat Lisse
bovenaan, dan komt Katwijk en
derde is Noordwijk. Wat het
verschil is? Ja, toch het parke
ren. Bij mij in de zaak, ik sta in
een kledingboetiek in Katwijk,
krijg ik mensen uit de hele om
geving, van Wassenaar tot
Nieuw-Vennep. Het Katwijkse
winkelcentrum is aantrekkelijk
genoeg. Zeker nu ze de parkeer
garage openstellen tot negen
uur in plaats van zes uur. Kat
wijk komt er wel."
