JANUARI
FEBRUARI
MAART
APRIL
OUDEJAARSBIJLAGE 29 december 200,
Johan van der Keuken
(62), filmmaker en foto
graaf die met Bert
Haanstra en Joris Ivens
behoorde tot Grote Drie
van Nederlandse docu
mentaire makers. Zijn
laatste film 'De grote va
kantie' was een videod
agboek over zijn zoek
tocht naar een medicijn
dat hem van kanker kon
genezen. De film eindigt
hoopvol bij een arts in
New York. „Het ziet er
naar uit dat ik er nog
wel even ben." Nog
geen jaar later overlijdt
Van der Keuken aan
kanker.
Dolf Coppes (75), pries
ter die in 1963 met de
katholieke kerk brak
omdat de vernieuwing
uitbleef. Toch bleef hij
zich bezig houden met
het werken aan een be
tere wereld. Hij verzorg
de voor de KRO een
dagafsluiting op tv,
waarna hij in 1966 de te
lefonische radio en tv-
hulpdienst Korrelatie
oprichtte. Hij was be
trokken bij het ontstaan
van de Politieke Partij
Radicalen (PPR), de par
tij waar hij van 1972 tot
1977 Kamerlid voor was.
Coppes verafschuwde
het politieke hokjesden-
ken en was blij dat hij
na zijn vertrek uit de Ka
mer zich weer met 'de
mens' kon bezighou
den. De laatste jaren
van zijn leven leidde hij
een stilte-werkplaats
voor 'persoonlijke groei
naar eenwording'.
Laurent Kabila (61),
president van Midden-
Afrikaanse Congo. Hij
verjoeg in 1997 als mar
xistisch leider van een
rebellenleger de corrup
te president Mobutu en
veranderde de lands
naam Zaïre in Congo.
Zelf was Kabila niet veel
beter dan Mobutu. Hij
plukte het land net zo
kaal. De Cubaanse strij
der Che Guevarra had in
de jaren '60 al zijn twij
fels over Kabila. 'Hij
houdt te veel van drank
en vrouwen'. Kabila
werd neergeschoten
door zijn lijfwacht.
Eric Rijckaert (57), Bel
gische ploegarts die sa
men met verzorger Willy
Voet wielrenners van de
Franse formatie Festina
(met kopman Virenque)
voorzag van het doping-
middel Epo. Toen dit in
1998 aan het licht kwam
moest Festina de Tour
de France 1998 voortij
dig verlaten. In de hele
wereld ontstond opwin
ding over de doping-
praktijken bij het wiel
rennen. Negen man van
de Festina-formatie
werden voor de rechter
gebracht. Rijkaert werd
echter nooit gedagvaard
omdat hij te ziek was
om terecht te staan. Hij
leed aan kanker.
„Ik heb altijd oprecht met hem
te doen gehad." zei Carroll
O'Connor (76) ooit in een inter
view over zijn alter-ego Archie
Bunker uit de tv-serie All in the
family. Dertien jaar lang was de
rechtse Bunker, die mopperde op
alles wat links en buitenlands
was, een succes op televisie.
Vooral de schoonzoon in de se-
William H. Masters (85), Ame
rikaanse seksuoloog die in de
jaren 1950-'60 pionier was in
onderzoek naar seksualiteit. Hij
stichtte met zijn latere vrouw
Virginia Johnson het taboes
doorbrekende Masters John
sons Institute. Later werd hen
niet in dank afgenomen dat ze
homo's via therapie tot hetero's
probeerden te bekeren. Ook het
boek waarin ze schreven dat
het HIV-virus, dat aids veroor
zaakt, overdraagbaar zou zijn
via bijvoorbeeld contacüenzen
en wc-brillen kreeg veel nega
tieve reacties. Johnson scheidde
in 1993 van Masters omdat hij
'alleen nog maar aan zijn werk
dacht'. Een jaar later ging Mas
ters met pensioen.
Charles Trenet (87), was een
Franse chansonnier die uit
groeide tot nationaal symbool.
Meer dan zestig jaar vermaakte
hij het publiek met zelfgemaak
te blije liedjes, waarvan La Mer
(het tweede Franse volkslied)
wereldwijd het bekendste werd.
Hij rolde bij toeval in de muziek
nadat hij eerst had geprobeerd
een carrière als romanschrijver
te beginnen. Zijn liedjes wor
den nog veel gespeeld. Het is
zoals hij zelf ooit zong: 'Nog
lang nadat de dichters zijn ver
dwenen, zullen hun liedjes
door de straten klinken'.
Het leek wel een koningsdrama van Shakespeare. De
koning van Nepal, Birendra (55),werd in juni doodge
schoten door zijn eigen zoon, kroonprins Dipendra
(29). Reden: ruzie over de bruidskeuze van de kroon
prins. Dipendra schoot naast zijn vader ook zijn moe
der, broer, zus en vijf andere familieleden dood. Daar
na sloeg hij de hand aan zichzelf. De broer van Biren
dra, Gyanendra werd tot koning gekroond. In het klei
ne bergstaatje braken rellen uit, maar die werden met
harde hand neergeslagen.
rie, een Pool, moest het ontgel
den. Maar omdat O'Connor de
man zo kwetsbaar wist neer te
zetten was er niemand die een
hekel aan hem kreeg. De serie
was in 1971 voor het eerst op tv
te zien. Daarvoor had O'Connor
op het toneel gestaan en in films
gespeeld. In 1981 verscheen hij
nog een keer wekelijks op televi
sie als politiecommissaris Bill Gil
lespie in de serie 'In the heat of
the night'. De laatste jaren werd
alles minder. Hij kampte met zijn
gezondheid en in 1995 pleegde
zijn drugsverslaafde zoon zelf
moord. In juni overleed de aan-
doenlijkste man van de televisie
aan een hartaanval.
Zijn boeken waren te traag, veel te dik en zaten vol onvolko
menheden en onwaarschijnlijkheden. Aldus de critici. Maar de
Amerikaanse schrijver Robert Ludlum (73), schreef tientallen
spionagethrillers die door miljoenen lezers over hele wereld
werden verslonden. Zijn debuut 'De Scarlatti erfenis' (1971)
werd al direct een wereldsucces. Voor Ludlum ging schrijven,
speelde hij kleine bijrolletjes in films. Afgelopen maart overleed
de succesvolle schrijver.
Arie Kleywegt (80), markant omroepman die in 1951 bij de
VARA begon als radioverslaggever. Hij maakte verslag van de
watersnoodramp (1953), Maar hij werd pas echt bekend door
zijn televisieverslag van de elfstedentocht in 1963. Kleywegt
stond met muts op het ijs in Baitlehiem en vroeg de latere win
naar Reinier Paping bij zijn aankomst bij de stempelpost hoe
het met hem ging. Kleywegt werd later ereburger van Bartie-
hiem. In 1963 stapte hij over naar VPRO, waar hij ook van 1977
tot 1983 directeur was. Hij heeft al die jaren gepleit voor de af
schaffing van de verzuiling in het omroepbestel. „Een verzuilde
structuur werkt belemmerend voor een professionele uitvoe
ring van het journalistieke vak."
Chris Götte (38), werd pas echt een beroemdheid na zijn dood.
Hij was sinds 1997 drummer van de Zeeuwse popgroep Blof.
Zijn komst luidde wel, mede door zijn stevige drumfundament,
de succesvolle periode van de groep in, maar Götte bleef bui
ten de schijnwerpers. Zijn fatale motorongeluk schokte duizen
den fans. De internetsite van de band werd overspoeld met
condoleances. Blof is inmiddels verder gegaan met een andere
drummer.
William Hanna (90), was samen met Jospeh Barbera de beden
ker en tekenaar van zeer succesvolle tekenfilmseries als The
Flintstones, Tom Jerry, Scoobi Doo en Yogi Bear. De twee
waren er een meester in om met weinig woorden en bewegin
gen (van de meeste figuren bewogen alleen de mond en benen)
boeiende filmpjes te maken. Hanna begon zijn werk (nadat hij
eerst had geprobeerd om journalist en ingenieur te worden) op
de animatieafdeling van MGM, waar hij Barbera ontmoette.
Toen MGM de afdeling sloot, richtten de twee in 1957 de Han-
na-Barbera Studios op.
Anke Pattist (80), stond tijdens de Tweede Wereldoorlog be
kend als de Beul van Drenthe. Hij pakte tientallen mensen op.
Pattist kreeg het Nationaal Socialisme door zijn ouders met de
paplepel ingegoten. In 1943 nam hij de Duitse nationaliteit
aan. Na de oorlog vluchtte Pattist naar Frankrijk en vervolgens
naar Spanje, waar hij de rest van zijn leven ongemoeid heeft
kunnen wonen. In Nederland werd hij bij verstek veroordeeld
tot de doodstraf, later omgezet tot levenslang. Pattist zijn naam
kwam in 1995 weer naar voren toen bleek dat hij voor een Ne
derlands bedrijf actief was geweest. Het bedrijf had echter niet
geweten met wie het van doen had.
Rob Stolk (55), was een van de oprichters van de antiautoritai-
re Provobeweging (1965-67). De beweging schopte tegen elke
vorm van gezag. Stolk kreeg meerdere malen celstraf wegens
opruiing en baarde opzien door in een wit spijkerpak op de
fiets te trouwen. Hij deed alles om 'het klootjesvolk' te choque
ren. Stolk groeide op in een rood nest in Zaandam. Later terug
kijkend zei hij dat Provo was uitgemond in een 'heel vervelend
clubje'.
De Zuid-Afrikaanse
chirurg Christiaan
Barnard (78) was in
1967 de eerste die
een harttransplanta
tie uitvoerde. Hoewel
de transplantatie
geen langdurig suc
ces was - de patiënt
overleed na 18 da
gen - werd de dokter
er wereldberoemd
mee. Tien jaar nadat
Barnard in 1983 van
wege zijn reumati
sche artritis met ope
reren moest stoppen,
vroeg en kreeg hij het
staatsburgerschap
van Griekenland.
Daar schreef hij de
thriller 'De donor',
over een arts die pro
beert de hersenen
van een baviaan te
transplanteren in het
hoofd van een coma
patiënt. Barnard
overleed in septem
ber aan de rand van
het zwembad in zijn
hotel op Cyprus aan
een astma-aanval.
Hij was te herkennen aan zijn eeuwige glim
lach. John Woodhouse, geb. Jan Holshuysen
(78), brak als accordeonist eind jaren 60 door,
nadat hij in de show van Willem Duys, Voor de
vuist weg, zijn zelfgemaakte single Melodia
speelde. Hij speelde vervolgens 18 gouden en
7 platina platen en een Edison bij elkaar. Ook
schreef hij veel muziek voor anderen, zoals Ri
ta Corita's 'Koffie'. Woodhouse overleed in
mei.
„Geld maakt niet gelukkig. Dan
zeg ik: Nou hallo., ik huil liever in
een dikke Rolls dan in een deux-
chevaux." Abraham van Leeu
wen (82), beter bekend als Prince
de Lignac, genoot van zijn geld
en vond het niet erg om dat te
laten zien. Hij werd schatrijk
door opbouw en verkoop van on
der meer het Nederlands Talen
Instituut, Lekturame en Keur-
koop. Van Leeuwen liet zich
graag op zijn gouden jacht zien,
het liefst omringd door talloze
mannen. Zijn bedienden moes
ten hem met hoogheid aanspre
ken. Toch had Van Leeuwen ook
een gulle kant. Toen de Turk
se/Amsterdamse kleermaker
Gümüs het land uit werd gezet,
kreeg hij van de Lignac 100.000
gulden mee om in Turkije een
nieuwe zaak op te zetten. „Die
arme vrouw van Gümüs was aan
Amsterdam gewend en zit nu op
een plek waar ze een hoofddoek-
kie om moet voor ze de deur uit
mag. Da's toch zielig", motiveer
de hij zijn gebaar.
Ramón Mendoza (74), leidde de voetbalclub Real Ma
drid tussen 1985 en 1995 naar 26 titels maar ook naar de
rand van de afgrond op financieel gebied. Echte succes
sen bleven ook uit, Real won nimmer een Europacup.
Toen de geldschuld van Real te erg werd, droeg Mendo
za het bewind over aan Lorenzo Sanz.
Michele Alboreto (44), autocoureur die tussen 1981-'94
194 races in de Formule 1 reed. De Italiaan bleef een
liefhebber van racen. Zijn liefde werd hem ook fataal.
Hij verongelukte bij een testwedstrijd nabij Berlijn. „Hij
wist welke risico's aan de sport vast zaten, maar hij vond
het zo leuk dat hij niet wenste te stoppen", aldus een
collega-coureur.
Barend Biesheuvel (81), was leider van de ARP (Anti-
Revolutionare Partij). Hij werd in 1971 premier, maar
zijn brede regering strandde al snel op botsende opvat
tingen tussen de partijen. Hij bleef tot 1973 leider van
het demissionaire kabinet, tot dat het kabinet Den Uyl
geïnstalleerd werd. Dat betekende meteen het einde van
zijn leiderschap. Hij had gezworen dat er geen ARP-mi-
nisters in dit linkse kabinet zouden plaats nemen. Toch
lieten er twee zich overhalen. Biesheuvel stapte op maar
bleef nog jarenlang actief in adviescommissies. Hij bezat
diverse bijnamen, Mooie Barend, Barend de geweldige
en de reus uit Aerdenhout.
„Wij zijn normale mensen.
Van knuffelen, omhelzen of
handen schudden krijg je
geen aids." De Zuid-Afri
kaanse Nkosi Johnson (12)
hield vorig jaar een ontroe
rende toespraak op het in
ternationale aids-congres in
Durban. Nkosi werd seropo
sitief geboren, omdat zijn
moeder HlV-besmet was.
Vanaf zijn tweede werd
Nkosi verzorgd door zijn
blanke pleegmoeder Gail
Johnson. Het jongetje werd
voor het eerst bekend toen
hem op 7-jarige leeftijd de
toegang tot school werd
ontzegd omdat hij seroposi
tief was. Gail spande een
rechtszaak aan en won.
Nkosi pleitte er in zijn toe
spraak voor dat zwangere
seropositieve vrouwen gratis
HlV-remmers zouden moe
ten krijgen (iets dat zijn ei
gen moeder niet had gehad).
Hij bracht daarmee presi
dent Mbeki in grote verle
genheid. Hij had in zijn toe
spraak nog openlijk getwij
feld aan het verband tussen
HIV en aids. Nkosi overleed
in mei nadat zijn hersenen
door zijn ziekte waren aan
getast. De wereld verloor
volgens oud-president Nel
son Mandela 'een van de
lichtbakens in onze strijd te
gen aids'.
Perry Como (88), Amerikaanse zanger begon op jonge
leeftijd als kapper. Pas op zijn 21ste besloot hij zijn
droom van een eigen kapperszaak overboord te zetten en
voor een zangcarrière te gaan. Maar hij blonk pas echt uit
als presentator van de Perry Como Shows. Vooral het feit
dat hij zo gewoon was, was zijn succes. 'Ik heb niets
spannends gedaan. Ik was eerst kapper, toen zanger. Dat
is het', aldus Como.
Fred Derby (61), was Surinaams parlementariër en leider
van vakcentrale C-47. Maar hij staat vooral bekend als de
enige overlevende van de decembermoorden. Derby, een
van de tegenstanders van het toenmalige militaire regime
van Bouterse, werd op 7 december 1982 samen met vijf
tien andere vooraanstaande Surinamers opgepakt, vol
gens de militairen op verdenking van het beramen van
een staatsgreep. De vijftien anderen werden vermoord,
Derby mocht gaan. Hij is altijd blijven zwijgen. Pas toen
Bouterse vorig jaar suggereerde dat Derby een dubbel
spion was, zei Derby dat Bouterse die bewuste nacht
aanwezig was geweest.
Richard Ross (55), in Polen geboren goochelaar-illusio
nist die in 1970 en '73 werd gekroond als wereldkampi
oen goochelen. Hij trok met zijn vrouw jarenlang langs
theaters over de hele wereld. Hij nam in april nog de
hoogste onderscheiding in de Verenigde Staten in ont
vangst, de Magic Fellow Awardship.
Feisal Husseini (60), Palestijns leider die zich ontpopte
als ongekroonde koning van Oost-Jeruzalem en werd ge
noemd als opvolger Arafat. Hij was gematigd, maar ver
klaarde onlangs dat 'dit keer intifada doorgaat totdat er
Palestijnse staat is met Jeruzalem als hoofdstad'.
Marie Bremont (115 jaar en
42 dagen), was de oudste
mens ter wereld. Ze werd 25
april 1886 geboren als doch
ter van een houtakker. Haar
eerste echtgenoot verloor ze
tijdens de Eerste Wereldoor
log. De tweede in 1967. „Ik
heb twee goede echtgenoten
gehad. Ik ben altijd gelukkig
geweest." Marie verhuisde
pas naar het bejaardentehuis
toen ze 103 jaar was. Het is
niet precies bekend wie nu
de oudste persoon ter wereld
is.
Wim Thomassen (91), be
reidde in 1946 de oprichting
Partij van de Arbeid voor en
werd eerste partijsecretaris
en Kamerlid. Maar het be-
stuurswerk trok hem meer
en in 1948 werd hij dan ook
burgemeester van Zaandam.
In 1958 volgde Enschede en
in '65 Rotterdam waar hij tot
zijn pensioen (1974) bleef.
Hij bleef wel betrokken par
tijlid van de PvdA.
John Lee Hooker (83), Ame
rikaanse blueszanger en gita
rist met gruizige stem in een
unieke stijl van deels spreken
en zingen en keihard de
maat tikkend met schoen
zool. Hooker leerde gitaar
spelen van zijn stiefvader.
Hij was een voorbeeld voor
andere artiesten als Van
Morrison en The Rolling Sto
nes. In zijn jonge jaren
scoorde hij hits als 'Boogie
Chillen' en 'Boom Boom'. In
1990 kwam hij nog verras-
Hij was te zien als Arabier, Italiaan, eskimo, Fransman maar vooj
als Griek. Anthony Ouinn (86), speelde in 158 films, maar wordt
vooral herinnerd als de dansende en ouzo drinkende Griekse bot
Zorba, uit de film 'Zorba de Griek' (1964). Toch won hij zijn tweel
Oscars voor rollen in de films 'Viva Zapata' (1952) en 'Lust for Life!
(1956). Zijn eigen leven was net zo onstuimig als dat van zijn filnf
karakters. Ouinn liet dertien kinderen na bij verschillende vrou- I
wen. Zijn laatste twee kinderen werden geboren toen hij al bijna
tachtig was. Ook na zijn dood kwam Ouinn nog in het nieuws. T
weduwe van de acteur kreeg toestemming om haar man in de I
tuin van haar woning in New York te begraven.
send terug met het album
'The Healer' dat een groot
succes werd.
Kees Stip (87), nestor van de
Nederlandse nonsenspoëzie,
die vooral bekend werd door
zijn kleine dierenversjes
Trijntje Fop. 'Bij Noordwijk
zwom een nat konijn/te
midden van een school to
nijn. /Tsja, sprak het beest,
dat tornt ervan/als men de ta
niet zeggen tan'. Stip was
een meester in creëren van
taalgrappen en ingenieuze
woordspelingen. „Ik kietel de
taal", zoals hij zelf zei.
Jack Lemmon (76), Ameri
kaans acteur met bijzonder
komisch talent die onverge
telijke films maakte, zoals
Some Like ik Hot ('59), The
Apartment ('60) en Irma la
Douce ('63). Hij werd als
John Uhler Lemmon III ge
boren in de lift van het zie
kenhuis. Lemmon won twee
keer een Oscar.
Jeanne Roos (84), eigenzin
nig journaliste met frivole in
slag die coryfee was bij ver-
zetskrant Het Parool. In die
krant maakte zij jarenlang
furore met de consumenten
pagina 'Tip van Roos', waar
op een combinatie van luch
tige, huishoudelijke rubrie
ken en feministische artike
len stond. Roos was op de
eerste tv-avond, 2 oktober
1951, eenmalig omroepster
voor NTS (nu NOS).
