'Ze zijn mooi, omdat ze nog zo glimmen; MENINGEN Gelden de wetten soms niet voor overheden en politici? Kanttekeningen bij Jansens column over katholieke kerk Eigenaar Einsteins pen heette Ehrenfest en niet Ehrenstein Financiële problemen LWO Zjp) 1.4 h WOENSDAG ig DECEMBER SPELREGELS De pagina 'Meningen' staat open voor alle lezers. Bij uw brief gaarne vermelding van onderwerp en publicatiedatum van het ar tikel waarop u reageert. De redactie kan brieven bewerken, be korten of weigeren. Alleen brieven ondertekend met naam en adres komen voor plaatsing in aanmerking. Bijdragen sturen naar: Leidsch Dagblad, postbus 54, 2300 AB Leiden, of faxen naar: 071 - 5321921, of e-mailen naar: redactie.ld@damiate.hdc.nl In het Leidsch Dagblad van 12 december stond het bericht dat wethouder Laurier, met steun van alle politieke partijen, steun blijft geven aan illegale vluchte lingen en zich derhalve niet aan de Vreemdelingenwet wenst te houden. Het gaat mij er niet om of dit een goede wet is, maar dat een wet behoort te worden na geleefd. Of is dat het kenmer kende verschil, dat wetten alleen voor burgers maar niet voor overheden of politici gelden? Als burger mag ik ook niet de Verkeerswet onverantwoord vinden en dus maar te hard rij den of door een rood licht gaan en geen boetes betalen. Of zeg gen dat ik de Wet op de inkom stenbelasting niet goed vind en dus maar geen belasting meer betaal. Maar voor politici be staat zeker gedoogbeleid of staat er geen straf op het niet navol gen van zo'n wet? Wie kan mij dit nog uitleggen? A. van Dantzich, Leiden. Hans Jansen zegt (in zijn co lumn in het Leidsch Dagblad van 11 december op de pagina Geloof Samenleving) dat de leiding van de katholieke kerk niet de verantwoordelijkheid wil nemen voor negatieve ontwik kelingen, maar wel met de eer van goede resultaten gaat strij ken. Dat laatste heb ik nooit ge merkt, het eerste is onjuist. Nog tijdens de jongste bis schoppensynode, waar de va ders spraken over het bis schopsambt, zijn heel wat kriti sche opmerkingen gemaakt over het eigen functioneren. Die kri tiek zal zeker consequenties hebben voor de nabije toe komst. De getallen die Jansen noemt, zijn juist maar eenzijdig. Dat de kerkelijke participatie afneemt, is een feit. Werden in 1960 veer tig van de honderd kinderen in Nederland katholiek gedoopt, thans zijn er dat 23. Dat heeft niet uitsluitend met ontkerste ning te maken - de snel veran derende samenstelling van de bevolking speelt ook een rol - maar het is een feit. Zeker in absolute getallen valt de neergang op: van 100.000 doopsels in 1960 naar 43.000 in 1999. Het kerkbezoek daalde in diezelfde periode van 70 naar 11 procent. Wie in de kerk om zich heen kijkt, ziet veel ouderen, nauwelijks middelbaren en een klein, maar hoopgevend aantal jonge gezinnen. Het demografische argument is dus juist, maar kan de leiding van de kerk niet worden aange wreven. Mensen besluiten om geen of weinig kinderen te krij gen; dat is een gegeven. De bevolking van Europa daalt al een aantal jaren en zelfs de betrekkelijk grote immigratie kan de afname niet helemaal compenseren. Als één op de vijf Europese vrouwen in de vrucht bare leeftijd, in het komende jaar een kind zou krijgen (zoals dat in Nederland gebeurde in de jaren 1946 tot 1960), zouden er ruim twintig miljoen kinderen geboren worden. In Europa ge beurt dit alleen in Turkije. Jansens beweringen over de af name van het aantal priester kandidaten behoeft enige nuan cering. In Latijns Amerika steeg het aantal seminaristen tussen 1970 en 2000 van 5.000 naar 30.000. Wereldwijd steeg het aantal seminaristen van 63.000 in 1975 naar 110.000 in het afge lopen jaar. En zelfs in Neder land, dat wereldwijd misschien wel de sterkste neergang te zien heeft gegeven, worden ieder jaar tussen de 25 en de 30 mannen tot priester gewijd. In absolute zin niet veel misschien, maar wie de samenstelling van de ka tholieke gemeenschap kent, kan niet ontkennen dat betrekkelijk veel mannen hun geestelijke roeping volgen. Overigens: nadat het aantal dio cesane priesters in 1985 wereld wijd een dieptepunt had bereikt met 253.000, is dat aantal thans weer (bescheiden) gestegen naar 266.000. Niet slecht, zeker gezien de leeftijdsopbouw van de priesters in Europa, waar nog altijd de helft van de priesters woont. Er is dan ook geen sprake van leegloop, wereldwijd. Op elke duizend wereldburgers zijn er 175 rooms-katholiek. In 1930 waren er 1,33 miljard mensen, van wie 250 miljoen katholiek, oftewel zo'n negentien procent. Thans zijn er op 6 miljard men sen 1,06 miljard katholieken, of 17.5 procent. Dat is een relatieve daling, die voor een groot deel voor rekening komt van Europa. Ook hier speelt de demografi sche ontwikkeling een belangrij ke rol. En natuurlijk het onver mogen van miljoenen ouders, om de traditie die zij van hun ouders hebben meegekregen, door te geven aan hun kinderen. Dat laatste heeft op zijn beurt weer veel te maken met de iden titeitscrisis van onze cultuur, waarin het katholicisme hecht geworteld zit. Wat ten slotte het celibaat be treft: in allerlei religies komen gemeenschappen van onge huwde adolescenten voor. Dat gaat wel eens mis, en in de afge lopen jaren ging het relatief vaak mis. Ik durf de stelling aan dat heel wat meer priesters erin sla gen om hun jawoord (ten aan zien van het celibaat) te houden dan gehuwden (ten aanzien van de trouw aan hun partner). Niet zonder moeite, evenmin zonder fouten. Dat is het risico van de opvoeding, van het leven, van het avontuur van de kerk. Wim Peeters, perschef bisdom Haarlem, Haarlem. De eigenaar van Einsteins vul pen heette niet Ehrenstein, maar Paul Sigismundovic Ehrenfest. Theoretisch natuur kundige Ehrenfest was een ge nie. In Leiden werd hij al jong hoogleraar als opvolger van de beroemde Lorentz. Met zijn vrouw Tatjana Afanasjeva woonde Ehrenfest in het schit terende huis aan het eind van de Witte Rozenstraat De enthousiaste en vernieuwen de Ehrenfest had grote invloed op leerlingen en vrienden, on der wie Einstein. Ehrenfest werd om zijn joodse afkomst vaak ge discrimineerd. Ehrenfest werd door de Leidse universiteit fi nancieel zo krap gehouden, dat Einstein voor hem pleitte met brieven aan het College van Be stuur. Ehrenfests leven eindigde dramatisch. Hij pleegde in 1933 zelfmoord. Zijn nalatenschap ligt voor een deel in Museum Boerhaave. Op vrijdag 7 december stond Ehrenfest op de voorpagina van het Leidsch Dagblad onder de kop "Vulpen van Einstein in Boerhaave'. Het is meer dan triest dat Ehrenfests naam in het Leidsch Dagblad werd verhas peld tot Ehrenstein. Als de krant binnenkort een mooi artikel wijdt aan Ehrenfests betekenis voor Leiden, mag hij dan zijn ei gen naam terugkrijgen? Jos Damen, Voorschoten. In de krant van zaterdag 15 de cember stond dat de Leidse Welzijnsorganisatie (LWO) bang zou zijn de salarissen van het personeel eind december niet meer conform de CAO te kun nen betalen. Dit is niet geheel juist. De LWO en de gemeente zijn in onder handeling over het oplossen van de structurele financiële tekor ten van de LWO, maar de liqui diteitspositie is zodanig, dat alle salarissen nog zeker een aantal maanden gewoon uitbetaald kunnen worden, in afwachting van te nemen maatregelen. Dit is ook schriftelijk aan het perso neel meegedeeld. Gert-Jan Cornel, directeur LWO, Leiden. autotunnel LUMC ''A Schuttersveld Rijnsburgersingefl^ *J^j[^ngeMare^^j Stille Marë]lMffi P Leiden 'V Li^| Nieuwe Rijn]1J? Het Gangetje Korevaarstraat Lammenschansweg INFOGRAFIEK LEIDSCH DAGBLAD FvG Wassenaarseweg station Lammenschans 1 KLANKBORD Volgens de huidige plannen volgt de Rijn Gouwe Lijn in Leiden bestaand spoor of gaat hij lopen via een nieuw tracé, onder andere via de Breestraat. Aan beide opties kleven grote nadelen, meent ir. W. Leeu- wenburgh, ex-mede werker van Verkeer O P I en Waterstaat en gemeenteraadslid (WD) in Voorschoten. Hij pleit in onder staande opinie voor een ondergronds tracé. Al jaren volg ik met verbazing - uit hoofde van mijn voormalige beroep en als belangstellende inwoner van een zelfstandige buurgemeente van Leiden - de discussie over de Rijn Gouwe Lijn (RGL). De huidige plannen voor dit zo genaamde lightrailsysteem in Leiden zelf hebben mijns inziens óf geen toe gevoegde waarde, óf zijn kansloos op het gebied van maatschappelijke ac ceptatie. Ze zullen in dit laatste geval dus nooit worden gerealiseerd. Daar mee wordt het gehele systeem, van Gouda tot Noordwijk, ernstig aange tast. En dat betreur ik in hoge mate. Wat is namelijk het geval? De huidige varianten in Leiden gaan uit van het volgen van de bestaande NS-spoor- baan, of van een nieuw tracé, onder andere via de Breestraat. Volgen van het bestaande NS-tracé heeft geen toe gevoegde waarde omdat de NS hier al een treinverbinding bieden. Uitgaande van dubbelsporigheid in de toekomst, van Leiden CS tot Alphen en verder, zal de RGL meer stations bedienen dan de NS-dienstregeling. Dat levert ener zijds extra reizigers op, maar ander zijds reizigersverlies omdat de reistijd door de extra stations langer wordt. Dat reistijdverlies kan onvoldoende worden gecompenseerd door sneller optrekken en afremmen van het light - railmaterieel. Bovendien zal het light- railmaterieel er de oorzaak van zijn dat de reguliere NS-diensten uit veilig heidsoverwegingen langzamer dan ge bruikelijk moeten gaan rijden. De reis tijden Leiden-Alphen en Leiden- Utrecht zullen daardoor bijvoorbeeld aanzienlijk toenemen. Ook op die NS- diensten zal dus reizigersverlies optre den. Kortom: per saldo reizigersverlies ten opzichte van een optimaal gebruik van volledige tweesporigheid door NS- treinen en het huidige aantal stations. Tenslotte moet het grote bezwaar van gebruik van het be- Nl g» staande NS-tracé wor den genoemd. Dat is dat het bijna onmoge lijk wordt door te rij den naar Noordwijk, zonder zoge naamd 'kop te moeten keren' op Lei den CS. Dienstregelingtechnisch een zeer ongelukkige situatie. Volgen van het Breestraattracé op straatniveau is een gedachte die volko men achterhaald is. Zelfs het altijd weer genoemde voorbeeld van Karls ruhe heeft hier inmiddels spijt van en wil er van af. Al was het maar uit veilig heidsoogpunt. We praten dan nog niet eens over de bussenproblematiek en de los- en laadproblematiek in de Breestraat. Lightrail op straatniveau is een achter haald concept dat alleen nog leeft bij tram- en treinhobbyisten, die met hun ideeën nog in het begin van de vorige eeuw leven toen nog niet geconcur reerd moest worden met het comfort, de snelheid en het gemak van de auto. De geplande negen stations tussen Lammenschans en het transferium bij de A44 zullen op zich al een geweldig tijdsverlies opleveren. Erger is echter dat in de winkelstraten en dergelijke vanwege de veiligheid stapvoets moet worden gereden wat, naast het feit dat daarmee de onveiligheid toch nog on acceptabel blijft, ook weer veel extra tijdverlies oplevert. En dan praten we nog maar niet over de haakse bochten bij einde Breestraat, Blauwpoortbrug en dergelijke en de problematiek van kruising van het NS station en de au totunnel. Het allerergste is echter dat absoluut niet is gekeken waar het feitelijke pas sagiersaanbod in Leiden ligt. Als ik naar de kaart van Leiden kijk, valt mij op dat de Haarlemmerstraat in zekere mate, maar vooral de bedrijven en overheidsinstellingen met veel ar beidsplaatsen en bezoekersaantallen (bijvoorbeeld het Stadsbouwhuis en de Groenoordhallen) volledig buiten de totunnel en station CS door en tenslot te ondergronds langs de hoofdingang van het LUMC naar straatniveau ter plaatse van de Wassenaarseweg of an derszins naar de Universiteitswijk. Groot voordeel van dwars onder CS doorgaan is dat elk perron van CS met trap en roltrap direct is te verbinden met elk perron van de RGL. Snelle overstappen dus, en dat levert reizigers op. Het voorstel betekent circa vier kilo meter boortunnel en enkele onder grondse stations. Bijvoorbeeld het Gangetje, de Aalmarkt, de Lange Gracht, CS en het LUMC. Dus totaal - met een station Lammenschans, een bovengronds station in de Universi teitswijk en het station bij het Trans rium - toch nog altijd acht static maar wel veel beter over het vervo< aanbod verdeeld en gunstige oversfc mogelijkheden op CS biedend. De ondergrondse tracering maakt v; hogere rijsnelheden mogelijk en de ondanks is de verkeersveiligheid ve hoger. Een nader te bepalen aan buslijnen kan desgewenst door Breestraat blijven rijden. Gedwona overstappen van bus op RGL zijn d veelal niet nodig. Ook is er geen! waaihinder voor omwonenden. Problemen zijn er bij een dergelijkev riant natuurlijk ook genoeg. Allereei de kosten. Een cirva vier kilometer Is ge boortunnel voor twee sporen twee hoorbuizen met elk enkel spoc en de stations zullen zeer globaal 250 300 miljoen euro gaan kosten. Tot kosten die aanzienlijk meer zijn d voor de bestaande plannen. Maar.i kosten gaan voor de baten uit. Duid lijk moet zijn dat er voor een hoe waardig openbaar vervoer in het g delijk gebied van Leiden dat zintt maatschappelijk acceptabel en daa door realiseerbaar is, fors extra gei vesteerd moet worden. Ook is de situatie bij het Gange technisch lastig, evenals bij de fund ringen van de vele bruggen over deg noemde grachten. Toch is dit alles losbaar. ,f Maar eerst is er politieke wil nodig 1 n lef om te kijken naar alternatieve waaronder bovengenoemd voorsi Het zou zelfs een versterking vani Aalmarktplannen kunnen betekenen n Leiden kennend zal men ecte g krampachtig vasthouden aan de b staande plannen en gebeurt er dusi in lengte van jaren niets. Met alle n delen voor Leiden, maar ook voor randgemeenten. Het lijkt er wel ee op dat Leiden meer bezig is met t ib smeden van plannen voor het anne ren van die zelfde randgemeenten d met het in goede samenwerking da werkelijk oplossen van de problemet n; Het voorgaande is een handreitó k daartoe. In elk geval een bijdrage t h verder kijken dan de Leidse neus Is Ie is. n oc Ir. W. Leeuwenbui S ol ren van Eürodusnie gaan dei is. ook niet ophalen. We vinden iw een lachertje." Peter van Loo, regiodirecte vanl iu Was naai ii van Nedi land sche Barèll „W\ het heti U met verspreiden van de euro-bai biljetten. Het verspreiden vs '01 eurokits wordt door het agei J schap in Lelystad gedaan. Zf te had ik de eurokit gelijk vrijdi huis. Mijn vrouw heeft hem voor me opgehaald. Ik hadd de munten al wel eens in hand gehad in Lelystad, maar het toch leuk om ze nu thuis te$w ben. De muntstukken van en twee euro doen mij denk hi; aan Frans geld. Als we strate t daadwerkelijk met de eurog D'| betalen, is het nog wel even wennen. Dan moeten we n< lijk met acht munten betalei terwijl we er nu maar zes héf\ ben." Susanne Fuchs, geboren in Duitsland, woont sinds tiet 'ai jaar in Lisse: „Toen mijn ren uit school kwamen, zijnfgi gelijk naar de Shell gegaan c de muntjes op te halen. Wai In het zou toch jammer zijn al> straks alleen nog maar in Grve ningen verkrijgbaar zijn. Ou ft we uit Duitsland komen, wailen het nog even spannend of'vi edi wel in aanmerking kwamen ed voor een kit. Wij zijn in elkg blij met de komst van de eifl 1 j Nu hoeven we niet meer ste ft geld om te vi len. Mijn ma e I vliegt soms v zijn werk aar stuk door vaipi Brussel naar rijs en naar drid. Nu hof er niet meer na te denken hij wel de jut valuta bij zid heeft. We vol het wel een 1 J' idee dat het geld nog niets waard was toen we het vooi „T eerst in handen hadden. He doet een beetje denken aan speelgoedgeld. Onze kinder een van zes en een tweeli tien, vinden het mooi. 'Or het nog zo glimt', zeiden ze. Sabine Bakker D invloedssfeer vallen. Ook het LUMC, de universiteitswijk en het bioscience park worden bepaald niet optimaal be diend. Hoe dan wel? Als buitenstaander advi seer ik ook eens aandacht te schenken aan een alternatief waarbij tussen Sta tion Lammenschans en de Universi teitswijk een ondergronds tracé wordt gevolgd (zie bijgaand kaartje). Ik denk dan aan een circa vier kilometer lange boortunnel achtereenvolgens diep on der de Lammenschansweg, de Kore vaarstraat, het Gangetje, het water van de Nieuwe Rijn, de Stille Mare, de Lan ge Mare, het water van de Korte Mare, het water van de Rijsburgersingel, het Schuttersveld, dwars onder de au- Het liep storm, vrijdag. Veel men sen konden haast niet wachten op het moment dat ze hun euro kit mochten ophalen. Vooral bij de postkantoren was het een drukte van belang. Veel mensen stonden in de rij. ledereen was nieuwsgierig naar de nieuwe munt. De reacties waren ver deeld. Wat vindt u van de euro's? Koos van Arkel, raadslid van de Christen Unie in Alphen aan den Rijn: „Ik heb hem gelijk vrijdagmorgen opgehaald. Ik was toch aan het tanken. Het was iets drukker dan normaal bij het tankstation, maar ik stond ook weer niet heel lang in de rij. Het was best aardig om de munten echt in handen te hebben. Maar ik vind het ver schil tussen het goud en het zil ver wat tegenvallen. Ik vind ze wat flets. Ik had sowieso liever de gulden gehouden. Alleen met het randje om de twee-euro munt ben ik blij. Daar staat ge lukkig nog steeds 'God zij met ons' op." A. van Staden, directeur van het instituut Clingendael in Den Haag en deeltijd hoogle raar Internationale Betrekkin gen aan de uni versiteit van Leiden: „Mijn vrouw heeft de kit vrijdag voor mij opgehaald. Ik heb de mun ten dus al in handen gehad. Ze zien er mooi uit. Zeker niet minder dan de gulden. Als aan hanger van een verenigd Europa, hoop ik vurig dat de euro de bevolking over tuigt van de voordelen van een gezamenlijke munt. Als mensen straks gaan reizen in de twaalf landen die meedoen, gaan ze hopelijk om. Dan ondervinden ze er zelf de gemakken van." Sophie (9) uit Leiden: „Ik heb de muntjes nog niet in het echt gezien, maar wel in de krant. Ik vind ze wel mooi. In het begin vond ik het wel jammer van de gulden. Maar nu begin ik er aan te wennen. We hebben er op school namelijk les in gehad en voor sinterklaas heb ik het euro zakgeldspel gekregen." Fred Meijer, vader van Sophie: „Ik heb de kit nog niet opge haald, maar heb de munten al wel gezien. Ik vind het geld wel mooi. Toch vind ik het allemaal vreselijk. Ik snap het voordeel wel, maar het idee dat de gulden straks verdwijnt, vind ik vrese lijk." Elly Meeuwissen, medewerk- Kinderen bewonderen een van de eerste eurokits. Vrijdag is de uitgifte van de kits begonnen. Foto: ANP/Vincent Boon wel heel even in handen gehad, maar te kort om te zeggen wat ik er van vind. Wel vind ik het jam mer dat het hoofdje van Beatrix wat zwakker staat afgebeeld dan op de gulden. Dit komt doordat haar achterhoofd nu ook is afge beeld." Alexander (5) uit Amerika, leerling van de internationale school in Wassenaar: „Ik heb ze op school gezien, vriendjes had den ze bij zich vandaag. I think they are cool, but not as cool as the guilder." Elisabeth van Duin, mede werkster van de Hema in Katwijk: „Het was al gelijk behoorlijk druk. In twee dagen tijd zijn er achtdui zend kits op gehaald. We hebben er nu nog vierdui zend. De klan ten vinden het leuk om de muntjes in handen te hebben. Veel mensen vinden het jammer dat wij geen consu- mentenkits - zakjes met 25 gul den aan euro's - verkopen." Venneke Hengeveld, lerares op de Hofdijckschool in Oegst- geest: „Vrijdagmorgen had een van de kinderen al een eurokit mee naar school genomen. De kinderen vonden het allemaal heel spannend. Ik denk dat ze er wel snel aan wennen. Misschien wel sneller dan volwassenen. We hebben er op school veel aandacht aan besteed. Door een euro-rekenmethode zijn de kin deren beter voorbereid op de wisseling naar de euro. Christian (6) uit Voorhout: „Ik heb ze bij oma Truus gezien. Ik vind het goud en het zilver mooi. Ik vond het alleen jammer dat ik mijn spaarcentjes moest omwisselen bij de bank. Ik had meer dan 50 gulden en kreeg er toen maar 25 euro voor terug." Inge Dofferhoff, medewerkster van de Rabobank in Noordwij- kerhout: „Bij ons is het niet overdreven druk geweest. We hebben in Noordwijkerhout nog kits over. In onze Noordwijkse vesting zijn we wel door onze eurokits heen. Mensen die de kit komen ophalen, zijn heel nieuwsgierig. Er is ook grote be langstelling voor de consumen- tenkit - een zakje met euro's ter waarde van 25 gulden. Mensen vinden het handig om alvast wat muntgeld in huis te hebben, om de winkeliers een beetje te ontlasten in de eerste dagen van het nieuwe jaar." Flip van As van Eurodusnie in Leiden: „Ik ga de kit niet op halen. Toen ik het ophaalbiljet zag, wist ik het zeker. Er staan allemaal namen van sponsors op. Dat geeft aan waar de euro voor bedoeld is: voor het be drijfsleven. De Europese een wording zorgt ervoor dat het verschil tussen arm en rijk al leen maar groter wordt. De in voering van de euro is weer een moment waarop ons het leven zuur wordt gemaakt. De ande ster van het postkantoor in Lisse: „Wij heb ben het heel erg druk gehad, vrijdag en zaterdag. Mensen stonden de hele dag in de rij. Het is sowieso al druk in de kerstmaand, maar nu is de drukte enorm. Er wordt positief gereageerd op de kit. Veel klan ten associëren het met speel goedgeld of chocoladegeld." Arend Pol, 'eurocommissaris' van het Penningkabinet in Lei den: „Ik heb mijn eurokit niet opgehaald en ga dat ook niet doen. Als mun tenmuseum be waren wij name lijk alles wat met de introductie van de euro te maken heeft. We willen ook een ophaal- bonnetje van de eurokit bewaren. Ik heb beloofd mijn bonnetje af te staan aan het museum, maar dat kan alleen door de kit niet op te halen. Ik heb de munten al

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2001 | | pagina 22