LEIDEN REGIO Leiden Gebruiken van dieren is onze morele blinde vlek dialect Hoppeluize Rechtswinkel doet ook aan 'mediation' R3 MIDDEN ZUID NOORD WEST ALGEMEEN ds fonds met CBF-keur ireurt 'onterechte' kritiek Rampspoed op het Stadsbouwhuis Leidsch DagbladARCHIEVEN I vrijdag 14 DECEMBER 2001 ADDER Nieuws en berichten uit en over de Leidse wijken, e buurthuizen en van de wijkverenigingen, gerangschikt stadsdeel. Persberichten en wijkbladen kunnen worden jurd naar Leidsch Dagblad, postbus 54, 2300 AB Leiden, tax: 071-5321921; e-mail: redactie.ld@damiate.hdc.nl AS In de Wereldwinkel zijn deze maand speciale kerstca- sn kerstversieringen te koop. Uit Peru zijn er kerstretablo's. oloniale periode waren dat kleine draagbare altaarstukken af uikvorm met religieuze thema's. Op die manier konden de "•^Brden op aanschouwelijke wijze het christendom aan de in- bevolking uiüeggen. De wereldwinkel zit aan Burgsteeg 12. st( NWUK Voor 55-plussers is er woensdag 19 december van S( )t 17.00 uur de gelegenheid bingo te spelen in de Van der z nhof aan de Apollolaan 264. De entree bedraagt 6 gulden, [f bingokaarten en een kopje koffie of thee. UISWIJK In het clubgebouw van wijkvereniging Aktief aan Mo agestraat 2 verzorgt Succulenta, een vereniging van liefheb- vo in cactussen en vetplanten, donderdag 20 december om te mr een lezing over cactussen in Paraguay ?tel (WARTIER Kinderen in de leeftijd van 9 tot en met 12 jaar my in de kantine van korfbalvereniging Crescendo donderdag iber van 18.45 tot 20.15 uur lekker swingen tijdens de kin- kal Per keer bedragen de kosten 1,50 gulden. De kantine is te aan de Saffierstraat. koi [WARTIER In het gebouw van speeltuin Morskwartier, Dam- is woensdag 19 december om 20.00 uur een kerstbingo. Dopochtend van de landelijke vereniging voor vrouwen met inker is maandag 17 december van 9.30 tot 11.30 uur in het essenhuis, Houtlaan 55. Op deze bijeenkomsten kunnen ne Dten terecht met hun vragen en ervaringen. Ook wordt ter atie gegeven over protheses en aangepaste kleding. De ochtend is iedere derde maandag van de maand. Via de ngang de wegwijzers volgen naar de documentatieruimte. j ^erlingen van de brugklassen van het voortgezet onderwijs „ïen heeft de gemeentelijke schoolsportcommissie maandag ember een basketbaltoernooi georganiseerd dat wordt len in het Rijnlands Lyceum aan de Apollolaan 1 in eest. Het toernooi begint om 8.30 uur, de prijsuitreiking is 00 uur. Er doen 27 jongens- en 11 meisjesteams aan mee. jQ erlingen van het basisonderwijs is er donderdag 27 iber vanaf 9.00 uur tot ongeveer 13.20 uur een mini- jaltoernooi, ook in het Rijnlands Lyceum. hokter Groenendijk 33 - De in Leiden gevestigde )rtft ganisatie AMREF Flying map, een van de 128 Neder- fondsen met een CBF- erk, betreurt de kritiek op htingen die bij het CBF ngesloten. Volgens direc- van Haeften slaat de kri- taal niet op AMREF, en ;e* i organisaties ten onrech- één kam geschoren, week uitte de Vereniging mwervende Instellingen vefritiek op de 128 fondsen ei; et CBF. Zij hebben, zo eh e de VFI, veel te veel geld en zouden een deel van eserves aan hun maat- lelijk werk moeten beste- n totaal hebben de 128 Dndsen 2,6 miljard gulden f irve, gemiddeld 20 miljoen per fonds. Maar het eni- dse fonds met CBF-keur- AMREF Flying Doctors, ou" zich totaal niet geraakt e kritiek. „Wij hebben een l3 ïzet van 1,8 miljoen gul- het bedrag dat wij in kas ligt uiteraard nog een jer. Een aantal fondsen chijnbaar, en wellicht met een hele grote reserve, vordt de hele groep nu op KJ iproken." 33 aeften vindt het 'erg jam- 'a at ook haar organisatie op Xb- nanier in diskrediet wordt ht. „Hier worden appels Sn eren vergeleken. Wij zijn een 'kleintje', vergeleken ie grote fondsen. De be- waarover men nu ii; L slaan absoluut niet op 9 Volgens Van Haeften heeft F helemaal niet te veel kas. „Wij houden zoveel n kas als nodig is om de exploitatie voor de nabije toe komst en beloften voor projec ten in Afrika te verzekeren. Ook volgend jaar moeten wij onze huur en onze medewerkers kunnen betalen. Daarvoor is een reserve nodig, maar wij beper ken dat tot het noodzakelijke. Van Haeften betreurt de slechte publiciteit over de doelen met CBF-keurmerk. „Het is makke lijke kritiek, die even over 128 organisaties wordt uitgestrooid. Wij worden hier nu ook op aan gekeken. En dat is jammer, want het is de laatste maanden toch al niet makkelijker geworden om geld in te zamelen. Iedere donateur mag mij bellen en vra gen wat wij met ons geld doen. Wij hebben geen geheimen." AMREF verleent structureel me dische hulp aan kansarme be woners van Afrika, met name in het arme oosten van dat conti nent. De Leidse stichting is on derdeel van een wereldwijde or ganisatie. (advertentie) Gevraagd: Parttime verkoopster voor 1 a 2 dagen per weck. die onze clicnten kan adviseren met inzicht en ervaring. 'pb vanCjernenj ^iveliets Centrum Leiden. Maarsmansteeg 21 (naast V D). tel 071-5120778 www. vanGemer com Hoogleraar Cliteur bepleit universele rechten voor dieren door Wilfred Simons leiden - Dieren moeten rechten krijgen. Alleen garanties voor hun welzijn zijn niet genoeg. Een keihard verbod op het folte ren van dieren is het minste, maar zij moeten ook het recht krijgen op privacy, op bewe gingsvrijheid en misschien zelfs op vereniging en vergadering. Dat zei de Leidse hoogleraar Paul Cliteur gisteravond tijdens een openbaar college voor Stu dium Generale in het Centraal Faciliteitengebouw van de uni versiteit. Volgens Cliteur heeft elke sa menleving een 'morele blinde vlek'. Dit betekent dat de leiden de groepen niet aan iedereen de rechten willen geven die zijzelf genieten. Thomas Jefferson, die in 1776 de Amerikaanse Grond wet opstelde, schreef in de eer ste zin dat 'alle mensen gelijk geschapen zijn', maar dat gold niet voor zijn 149 slaven. We de gedachte opperde dat zij op de zelfde rechten aanspraak kon den maken als vrije Amerika nen, kon rekenen op hoonge lach. Een eeuw later gold het zelfde voor gelijke rechten voor vrouwen. Het idee dat zij moch ten stemmen, zelf een inkomen verdienen en zelfs leiding geven aan mannen, leek volstrekt idi oot. Cliteur gaat er dan ook van uit dat zijn pleidooi voor dieren rechten alom de lachlust op zal wekken. De gedachte dat dieren rechten kunnen hebben, baseert Cliteur op het idee dat ook de mens een dier is. De Engelse filosoof Jere my Bentham (1748-1832) stelde vast dat mensen en dieren beide kunnen lijden en plezier kunnen voelen. „Daarmee werd de kring van wezens die onder de men selijke moraal vallen, uitge breid", aldus Cliteur. Vervolgens kwam Charles Darwin met de evolutietheorie, die stelde dat 'de mens uit de dieren voort komt'. Daarmee verkleinde hij de kloof tussen mensen en die ren verder. De afgelopen decen nia bewezen biologen als Jane Goodall en Frans de Waal dat mensapen en olifanten in hun gedrag aan ons gelijk zijn: ze zijn zorgzaam voor elkaar, voe len verdriet om het verlies van een partner of kind en zijn blij als zij een vriend of kennis ont moeten. De overeenkomsten liggen voor het opscheppen. In de Angelsaksische wereld wordt de discussie over dieren rechten al volop gevoerd. Twee scholen tekenen zich daar af. De ene wil alleen eisen stellen aan het welzijn van dieren. Ze moe ten in gevangenschap hun na tuurlijke gedrag kunnen verto nen, een goed leven hebben en als hun tijd gekomen is, snel en pijnloos worden gedood. De tweede school - waartoe Cliteur zich rekent - vindt dat dieren universele rechten moeten krij gen. Doodmaken is dan moord, gevangenschap is vrijheidsbero ving. Er zou een ministerie voor dierenjustitie moeten zijn en ge rechtshoven waar schenders van dierenrechten aangeklaagd kunnen worden. De Verenigde Naties zouden zelfs missies mo gen uitvoeren in landen die die renrechten schenden. Toekennen van dierenrechten zou een maatschappelijke om wenteling betekenen. Mensen zouden alleen nog het vlees mo gen eten van 'lagere' dieren die geen rechten krijgen. De vlees- en bontindustrie zouden ineen storten. Medische proeven op varkens zouden gelijk staan aan proeven op mensen - en daar mee onmogelijk zijn. Het argu ment 'dat het daarom niet kan', telt niet volgens Cliteur. De eco nomie in de zuidelijke VS stortte in na de afschaffing van de sla vernij. Het toekennen van rech ten aan vrouwen zette in de af gelopen decennia het gezinsle ven op zijn kop. Wellicht rede nen dus om het niet te doen, maar het gebeurde niettemin. "01 WARTIER Kinderen van 6 tot 11 jaar kunnen met de kinder- leli eiten van IVN woensdag 19 december van 14.00 tot 16.00 ors t natuurlijk materiaal een mooie kerstversiering maken. ?n. If een bakje heeft, kan dat meenemen. Voor dennengroen an gezorgd. De kosten bedragen twee gulden. Informatie bij Els sa telefoon 5213620 of Cobie van Rijn, telefoon 5221111. ige noj WARTIER Op de bijeenkomst van de afdeling Rijnland van ïenperlandse Vereniging van Belangstellenden in het Spoor- en lei regwezen, die woensdag 19 december wordt gehouden, ver- i vj Krijgsman uit Rotterdam dia's over de veranderingen bij i vtteB tram na de val van de Berlijnse muur in 1989. Na dertig t, ling werd Berlijn opnieuw de Duitse hoofdstad. De dia's la- o! ontwikkelingen zien van de afgelopen jaren bij spoorwegen, hi i, U-Bahn en tram. Deze voor iedereen toegankelijk NVBS- ui ;omst is in de zaal van busbedrijf Connexxion aan de Rijns- ad weg 1. Aanvang 20.00 uur. De toegang bedraagt vier gulden, lij im WIJK In buurthuis Op Eigen Wieken is morgen om 20.00 off kerstbingo voor volwassenen. Er zijn mooie prijzen te win- si e zaal aan het Valkenpad 5 gaat om 19.00 uur open. Studenten bemiddelen in conflicten leiden - Medewerkers van het Stadsbouwhuis met een EHBO-diploma brengen een 'slachtoffer' naar buiten. Alle andere ambtenaren wor den via de intercom gemaand om kalm, maar direct naar buiten te lo pen. Ondertussen loeit het alarm en kringelt uit de ramen op de twee de etage rook. Gistermiddag even na drie uur hield het Stadsbouw huis een grootschalige ontruimingsoefening. „Ik weet het niet, er kwam een lawinepijl naar binnen, ik hoorde een klap..." Een 'slachtoffer', voor de gelegenheid goed geschminkt en voorzien van een ernstig ogende plakwond op haar oog, doet haar verhaal aan een EHBO-medewerkster. Die probeert in de praktijk te brengen wat ze heeft geleerd. Buiten worden alle geëvacueerde werk nemers opgevangen met een dampende kop erwtensoep. Als die op is, proberen ze allemaal weer naar binnen te gaan. Het is namelijk knap koud buiten. Maar de portier bij de voordeur is onverbiddelijk. Ramp is ramp en dus mag niemand terug naar zijn plek. Foto: Hielco Kuipers leiden - De Leidse Rechtswinkel begint per 1 januari een 'media- tionproject'. Het juridische ad viesbureau verwacht daarmee te voorkomen dat geschillen voor de rechter komen. Het voordeel van onderhandelingen onder leiding van een mediator is dat conflicten kunnen worden op gelost en vertrouwensbanden hersteld. De vrijwilligers van de Leidse Rechtswinkel, altijd studenten, krijgen een training van de Bilt- hovense instelling 'The Lime Tree', die zelf ook mediations gaat uitvoeren. De Leidse Rechtswinkel is een vrijwilligersorganisatie die zich ten doel stelt om minder- en niet-vermogende mensen uit de Leidse regio gratis juridische hulp te verlenen. Jaarlijks doen zo'n 7000 hulpzoekenden een beroep op de Rechtswinkel. De organisatie adviseert op een breed gebied, van belasting- en burenrecht tot straf- en tucht recht. Als er geprocedeerd moet worden, verwijst de Rechtswin kel door naar een advocaat. Maar dat is lang niet altijd no dig. Vaak kan een conflict ook door overleg en onderhandeling worden opgelost. Mediation', Engels voor bemiddeling, is sterk in opkomst onder bijvoor beeld juristen en psychothera peuten, die met conflicten tus sen mensen en organisaties te maken krijgen. Tijdens een proces wordt een juridisch geschil doorgaans wel beslecht, maar meestal willen de partijen in dat conflict daarna niets meer met elkaar te maken hebben. Dat is vooral nadelig bij bedrijven die op elkaar zijn aan gewezen, bijvoorbeeld omdat zij eikaars toeleveranciers zijn. Me diation is in zulke gevallen een beter middel om een menings verschil op te lossen. Het is ook goedkoper dan een gang naar de rechter. Mediation werkt heel anders dan onder juristen gebruikelijk is. Ze behartigen niet alleen de belangen van 'hun' cliënt, maar ook die van de 'tegenpartij'. Voor de Rechtswinkel betekent dit een koerswijziging. Tot nu toe konden de studenten alleen juridische adviezen geven, nu krijgen zij ook de gelegenheid om conflicten daadwerkelijk op te lossen. Mediation door de Leidse Rechtswinkel is gratis. Ik ben dol op katten. Ze zijn lief, bijna altijd mooi en gracieus en steevast zeer eigenwijs. Vooral die laatste eigenschap bekoort mij zeer. Poezen zijn niet te temmen, ze doen precies waar ze zin in hebben. Wil je ze op schoot? Geen denken aan. Ze draaien triomfantelijk hun achterkant (Spaans dubbeltje, noemde een vroegere medewerkster van mijn instituut dat) naar je toe en blijven een tijdje roerloos zo zitten. Wil je ze per se niet op schoot, bijvoorbeeld omdat je de krant aan het le zen bent, dan wurmen ze zich net zo lang langs je afwerende armen en handen tot dat ze daar een heerlijke plek hebben bemachtigd. Mijn poes Eefje, nu 23 jaar, kan mij ook dirigeren. Ze gaat voor de kamerdeur zitten, met haar mg •naar mij toe. Normaal wil dat zeg gen: 'ik wil naar buiten'. Maar rond etenstijd betekent het: 'kom, lui baasje, even opstaan, ik heb nu lang genoeg gewacht. Ik wil eten.' Ik ben haar gehoorzaam, open de deur, maak de koelkast open en haal het blikje Sheba of Whiskas (andere merken blieft mevrouwtje niet), het hart of de vis eruit en doe dat op een bordje. Normaal eet ze dat in de keuken op. Maar soms draait zé zich om en loopt in de richting van de ka mer. De boodschap is duidelijk: ze wenst haar eten niet te nutti gen in zo'n alledaagse ruimte als een keuken. Nee, net als de baas en de bazin deftig in de eetkamer. En ik, volgzame poezenslaaf, volg haar en geef haar binnen het voedsel waar zij recht op heeft. Er zijn poezen die wat minder eigengereid zijn. Een studiegenootje kwam vaak met haar kat naar het instituut. Hij liep keurig en kalm met haai mee. Aan een riempje. Mijn Eef moet daar niet aan denken. En sommige katten vinden het heer lijk als er wat met ze rondgesjouwd wordt. Zo ook de poes van Willem Kooreman, toen hij nog klein was. Willem dan, niet de poes. Als er wat al te veel en te langdurig met het arme beestje gezeuld was, werd het moeder Kooreman te gortig. „Loop niet zo met die kat te hoppeluize", klonk het dan door het huis. Hoppeluize doe je niet alleen met katten, maar ook met hondjes en baby's.Als er bijvoor beeld tijdens een verjaarsvisite een kleine baby van hand tot hand gaat, zodat deze nauwelijks rust krijgt, dan wordt er met dat arme kleintje ge- hoppeluisd'", schrijft Heieen Hasselbach. Ik moet bekennen dat ik geen idee heb wat de herkomst van dit woord is. Zou het iets met hop pen in de zin van 'huppelen' te maken hebben? Die kat, hond of baby worden immers heen en weer geslingerd door alle bewegingen die de dra ger maakt? Ze hobbelen als een op en neer sprin gende luis. Mijn twijfel over de juistheid van mijn verklaring is nog groter dan de uwe. femmelette - Er zijn ook mensen die niet met de kat sjouwen, maar een andere intieme gewoonte hebben. Volgens Wil den Heeten gaat het hier al leen om mannen. Ze zijn nogal knuffelziek, som mige van die heren. Ze leunen graag wat liefjes en aanminnelijk tegen iemand anders aan. Ze verto nen een vrouwelijk knuffelgedrag. Femmelette heet dat op zijn Leids en Wil ziet daar het Franse woord femme 'vrouw' in. Ze zit aardig in de goede richting. Het Franse woord femmelette (letterlijk 'klein vrouwtje') betekent 'teer poppetje' of, van mannen gezegd 'slappeling'. Als mannen zich een beetje kroelziek gedroegen, dan zei men vroeger dat zij zich vrou welijk gedroegen of handelden als een teer poppetje, dat verwend en aangehaald wil worden, staat er in het grote Woordenboek der Ne- derlandsche Taal te lezen. En on getwijfeld is dit femmelette via de Franse, Waalse of Vlaamse inwij kelingen in het Leids doorgedron- H gen- weegluis - Als de moeder van Wil lem Kooreman het huis weer eens helemaal aan kant had, alles ge dweild en gepoetst en gesopt, dan kon het wel gebeuren dat Willem en zijn broer van buiten kwamen, met zwarte gezichten, vuile broek en modderige schoenen. In staat om het werk van ma snel weer ongedaan te maken. Moeder Kooreman werd dan niet boos. Het is een wijze vrouw. Maar een krachtige ver zuchting slaakte ze wel. ,,'t Zijn net wegeluize, die rakkers." Een weegluis is een 'wandluis', ook wel een 'be- dwants' geheten. Ze zijn met name te vinden in houten wanden, beschotten, bedsteden en ledi kanten en kunnen de mensen op een zeer verve lende manier een beet toebrengen. De 17de- eeuwse schrijver van boeken met toverkunstjes, S. Witgeest, wist daar overigens wel een remedie te gen. Zij het een wat onsmakelijke. „Tegen de Weegh-luysen. Neemt een deel versche Koe stront, doet daer wat water by, en strijekt daer uw bed-steden mede." Het middel lijkt me eerlijk ge zegd erger dan de kwaal. Die weegluizen waren dus lastige beestjes. Net zo lastig als Willem en zijn broer dat voor hun moe der waren. Door hun modderschoenen. 'Het zaad van weegluizen' is dan ook een fraaie benaming voor een 'deugniet'. Met dank aan A. de Greef en P. Wendt. Hans Heestermans Reacties en tips voor deze rubriek kunt u sturen naar de redactie van deze krant, Postbus 54, 2300 AB Leiden, onder vermelding van de ru brieksnaam 'Leids dialect'. E-mailen naar de au teur kan ook: heestermans@inl.nl. uit de ANNO 1901 Zaterdag 14 December LEIDEN - In den loopende cursus worden door een tweetal hoogleeraren der medische faculteit te Lei den colleges gegeven voor niet-medici, waarvan vooral door juristen gebruik gemaakt wordt. Prof. dr. Zaayer heeft zich bereid verklaard de medicina fo- rensiste doceeren, terwijl prof. dr. Jelgersma bereid bevonden is, nu door het Congres voor Crimineele Anthropologie te Amsterdam bij velen belangstelling voor deze jonge wetenschap is gewekt, over dit vak een uur per week college te geven. Daar deze hoog leeraar op het gesticht 'Endegeest' gelegenheid heeft het behandelde op krankzinnigen te demon- streeren, mag verwacht worden, dat velen de gele genheid zullen aangrijpen om over dit grensgebied der strafrechtwetenschap iets te vernemen. NOORDWIJK - Zooals uit ons raadsverslag reeds blijkt, zal de nieuwe benoemde burgemeester, baron E L. van Hardenbroek, a.s. Dinsdag geïnstalleerd worden. Ook voor de schooljeugd zal de dag der 'blij de inkomste' niet onopgemerkt voorbijgaan. In den voormiddag van Woensdag a.s. zullen alle schoolkin deren door den nieuwen burgervader worden ont haald, terwijl voor de armen en behoeftigen dezer gemeente in den loop dierzelfde week een algemee- ne bedeeling in 't uitzicht is gesteld. ANNO 1976 Foto's In deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing een Ingevulde chrcjuc (geen i 13 bij 18 In zwart wit) op te sturen tuutr hetirldK f door contante bet all Dagblad aan de RoosoaHtstraat 82. II ontvangt de foto binnen drie w overschrijvlngskaart) ter waarde van vijf gulden (voor een exemplaar van 13 bij 18 In zwart wit) op te sturen naar het leidsch U 'ilad Archieven, postbus 54, 2300 AB Leiden of door contante betaling aan de balie van het Lekhrh Dagblad, t.a.v. U-idsch D Dinsdag 14 december LEIDEN - De Leidse gemeenteraad zal de uitspraak doen dat tegen de herbenoeming van dr. A.J. Vis (VVD) als burgemeester van Leiden in 1977 geen bezwaren bestaan. Deze herbenoeming is aan de or de, omdat het volgend jaar zes jaar geleden is, dat Vis werd geïnstalleerd. De commissie die onlangs door de gemeenteraad was ingesteld om een uit spraak van de raad over herbenoeming voor te berei den, heeft een rapport uitgebracht, waarin het bo venstaande wordt geadviseerd. Deze commissie be stond uit de voorzitters van vier fracties: Meijer (PvdA), Beijen (PPR/D'66), Hoeven (CPN) en Van de Zande (PSP). CDA. VVD en SGP/GPV hebben zich destijds in de raad tegen de instelling van de com missie verzet en hebben ook geweigerd er zitting in te nemen. De vier fractievoorzitters, die tot unanie me conclusies zijn gekomen, vertegenwoordigen niettemin een meerderheid in de gemeenteraad. Van Leo Meijer, die voorzitter was van de commissie, is bij de algemene beschouwingen ter gelegenheid van de begrotingsbehandeling in de raad een motie te verwachten, welke het advies van de commissie zal bevatten. In het rapport van de commissie wordt geconsta teerd dat Vis zijn taken 'in voldoende mate' vervult. Als punt van kritiek op het functioneren van de bur gemeester wordt genoemd de passieve wijze, waarop hij een aantal taken interpreteert. „Dit geldt bijvoor beeld voor de verantwoordingsplicht over het politie beleid. de eigen beleidsinitiatieven en de bemidde laarsrol tussen de vaak verhitte Leidse gemoede ren." Ook vindt de commissie dat Vis naar buiten weinig laat blijken van persoonlijke betrokkenheid bij Leidse problemen en tamelijk formalistisch is in zijn contact met de bevolking. „Hier staat tegenover dat zijn afstandelijke wijze van optreden in de Leid se politieke situatie ook aanmerkelijke voordelen biedt en het verloop van de raadsvergaderingen erbij gebaat is, dat een ieder overtuigd is van de onpartii- digheid van zijn handelen", zegt de commissie LEIDEN-Sinds gisteren ligt er weer een 'rode steen' in de Haarlemmer straat. De terug keer werd finan cieel mogelijk gemaakt door een gift van mo dezaak Waals in de Haarlemmer straat. De be wuste 'rode steen' vormde evenals de 'blauwe' en de 'witte' in de Leidse geschie denis de marke ring van de ver schillende rechtsgebieden. Foto: Archief Leidsch Dagblad

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2001 | | pagina 11