m
DENKSPORT
J
Spelers missen damzet finaal
Hier kletst Karpov zich niet meer uit
1
fi
A
Pf
JL
A
w
A
lil
A
A
q
E
li
Snoopy als kerstman in Gibraltar
Keuze van
e werkkleur
beslissend
ZATERDAG 8 DECEMBER 2001
BRIDGE
PUZZEL
DAMMEN
Marijke van der Pas
A-contract kun je niet altijd de
leur als werkkleur nemen. Ook za-
I het tempo en de gevaarlijke man
»n rol. Bij het EK in Parijs komen er
itige 3SA-contractjes op tafel. In
spel zetten veel leiders hun geld
ïoppenkleur.
Eric van Dusseldorp
4AB94
TB9654
A 9
10 6
N
0
z
10 7
TAV1032
84
8532
632
TH7
H V 10 6 2
AH V
erho
erho
;z ek
en v|
ng„[
ien.
34
Wei
hnisi
idei
to ff
jnt ISA. Als er geen fit in een hoge
a's ijkt te zijn, besluit noord tot 3SA.
rt met ^4 voor de vrouw van de lei-
mrT1tans is groot dat de ruitenkleur vijf
plevert. Die kleur moet dan 3-3 zit-
r2 met de boer in de doubleton. Het
pontract zonder al te veel proble-
ler redeneert dat hij, als 4B niet
ook kan maken als hij twee extra
schoppen weet te ontwikkelen. De
"iguur komt zo uit de boekjes. De
la drie slagen in die kleur als west
-tien-klein heeft. De leider moet
ien met een schoppen naar de
iet het zitsel waarop de leider
:emt oost de slag met de andere
Enj. Met 4AB achter west honneur-
er dan in totaal drie schoppensla-
af n met zo'n fraaie extra kans begint
■dus met een schoppen naar de ne-
jjei neemt met 410 en speelt klaveren.
pt achterhoofd dat de ruitenkleur
ep tis kan vallen, vervolgt de leider met
n. Als west een honneur speelt,
[om met 4AB later twee schoppen-
l kunnen maken. West speelt een
nde klaveren. Al snijdend incasseert
turjéB en 4A. Dan wordt het tijd voor
Ikleur. Als de boer niet valt, is dat
ivejge 3SA-contractje ineens down.
sen twee slagen in schoppen, TA, 4B
eldèijgespeelde klaveren. "to
Istrijd Polen-Italië moeten twee
•rsace en Martens, deze 3SA afspe-
deneren als volgt: als ze een rui-
moeten geven, hebben ze maar
slag in een harten of schoppen no-
ïhoppen moet voor één extra slag
li honneur-tien of heer-vrouw goed
i harten alleen het aas. Beide leiders
klaverenuitkomst, steken over
en spelen een harten naar de heer.
Ier houdt, hebben ze maar vier rui-
h nodig. Ze kunnen zich een safety
mitteren en vervolgen na TH met
ruiten naar de negen. De beide
:rs hebben niet in de gaten dat ze
moeten nemen. De negen houdt
irdt met een overslag gemaakt,
eenvoudig maar schijn bedriegt,
tweede 3SA worstelen de leiders
negen slagen te maken. West
:n 3SA uit met schoppen. Hoewel
(tra slag oplevert, dreigt na die uit-
de enige entree van noord voor-
'erdwijnen.
4H 5
T 7 6 5 3
7
A B 7 6 4 3
164
N
0
Z
4932
TB 10 2
10 542
V 10 8
4 A B 7
TH V4
A V B 9 6
92
is de klaverenkleur na deze uit-
laardeloos als werkkleur. Als de lei-
e kleur van slag gaat, spelen OW
n door. De kans dat de klaveren-
'loopt', is erg klein. Een aantal lei
geen andere oplossing en probeert
eren naar de boer in de hoop dat
vel de heer als de vrouw heeft. Als
)oer neemt met de vrouw is er geen
eer. Het contract gaat down. OW
ninstens twee slagen in schoppen,
arten, één in ruiten en één in klave-
et het wel? De leider telt na de uit-
rie slagen in schoppen en twee
heeft dus vier extra slagen nodig,
tig te zien, maar de ruitenkleur is
chikt om drie extra slagen in te ont-
Dat lukt als de tien goed zit en die
3, al met al ruim dertig procent
elen op het vallen van de tien is veel
cans rijk. De hartenkleur levert de
Jrekende slag.
r gaat 4H gebruiken om de ruiten-
emen. Die oversteek in de vijandelij-
kan de leider zich nu nog niet per-
Hij kan het beste eerst een harten
wikkelen. West neemt TH en ver
ft een schoppen voor de heer. Dan
leider een ruiten naar de negen,
emt met de slag met de heer. De
eur valt netjes 4-3 en 3SA is binnen.
werkkleur is lang niet altijd de
deur. De keuze is sterk afhankelijk
aantal slagen dat nodig is en hoe
egenstanders hun kleur hoog heb-
Oplossing
nummer 48
De twee gevraagde woorden van de puz
zel van vorige week waren:
BLOEMPERK en BALLENNET
Kruiswoordraadsel
nummer 49
Horizontaal:
1. Persoon aan boord van een schip: 8.
tweetal: 9. gewas; 10. nachtvogel; 12.
hoger personeel; 13. legerplaats; 15.
grondsoort; 16. kleine metalen staaf; 18.
afdruk; 20. Arabische titel; 21. forum; 22.
deel van het oog; 24. soort; 26. bijbelse
stad; 28. betrekking; 30. voerbak; 33.
barium; 34. vrouw wier man is overle
den; 35. wijfjeslam; 36. uitroep van pijn;
37. klef; 39. rots; 40. muzieknoot; 42.
schrijfgerei; 45. metselspecie; 48. naam;
49. Russisch-orthodox priester; 51. buite
lende sprong; 53. hoeveelheid; 54. rolle
tje geldstukken; 55. Europese taal; 56.
vogel; 57. aanwijzend vnw.; 58. plaksel;
60. in prima conditie; 61. takelwagen.
Verticaal:
1. Vader of moeder; 2. plas; 3. uitroep; 4.
netvlies; 5. vogelproduct; 6. sprong in het
water; 7. propvol; 8. sloepskraanbalk; 11.
deel van een jas; 12. toiletartikel; 14. deel
van het hoofd; 15. neuroloog; 16. deel;
17. broedplaats; 19. café; 23. bekend
gebouw in Londen; 25. in geen geval; 27.
mannelijk dier; 28. gegraven diepte; 29.
filmdecor; 31. koker; 32. Venijn; 33. zang
stem; 38. lumbago; 39. klem; 41. glooiing;
43. standaardmaat; 44. koolstofpoeder;
46. knaagdier; 47. lus; 49. binnenplaats;
50. visje; 52. gele verfstof; 54. herrie; 58.
bevel; 59. familielid.
Welke twee woorden worden gevormd
door de letters uit de vakjes 8-35-52-46-
13-31-20-61-19-44 en 23-1-43-48-36-14-
7-22-5-25?
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, bij voorkeur per brief
kaart, dienen uiterlijk woensdag a.s. in het bezit te zijn van het Redactiesecretariaat
Leidsch Dagblad, Postbus 54, 2300 AB Leiden. Onder de inzenders worden twee ca
deaubonnen van 25 gulden verloot.
Winnaars
Mw. C. van der Salm, Hoofdstraat 369, Sas-
senheim, (cryptogram)
A.E. Weiffenbach, Purperforel 6, Leiden
(kruiswoord)
Cryptogram nummer 49
Horizontaal:
4. Het verlanglijstje voor de Sint? (10); 6. Geld(t) als
een geweldige brandstof (9); 8. Mening over een lel
(7); 9. Zo argeloos kan kunst zijn (5); 10. Vocht juist
terug (3); 11. Eng oppassend? (11); 14. Dat liedje is
kleurecht in Engeland (9); 16. Er kan geen kip meer
bij! (5); 17. Stem fijngevoelig! (4); 18. Hier komt het
volk aan z'n eind (8); 19. Geld genoeg voor enorme
hoofdletters! (13); 22. Roofdieren in de gevangenis?
(9).
Verticaal:
1. Varkensbot? (8); 2. Zitten ze aan het front van
muziekinstrumenten? (12); 3. Krachtige knop aan
een wasmachine (12); 4. Getint voer van varkens?
(13); 5. Hiermee kan de familie zich verdedigen (5);
7. Brooddronken (7); 12. Leider van een afvalbedrijf?
(10); 13. Armoedige schop om te vluchten (8); 15.
Waanzinnig lastig gevallen (8); 20. Rustig deel van
een trommel (3); 21. Geen ander onderwerp (4).
Oplossing
nummer 48
Horizontaal: 3. Vreetzakken;
7. binnenlopen; 9. tengels; 10.
stam; 12. ruwweg; 14. opbre
ken; 16. toneelspelers; 17.
groepsreis; 19. slak; 20. pilo;
21. proost; 23. egotripper.
Verticaal: 1. Pennen; 2. tegen
spelers; 4. ruimtewandeling;
5. zinneloos; 6. knots; 8.
hagelslag; 11. punters; 13.
grenspost; 15. beenstomp; 18.
esprit; 22. sire.
In de grootmeestergroep van
het Bijlmertoemooi eindigden
drie spelers op een gedeelde
tweede plaats met ieder 11 pun
ten: N'Diaga Samb, Hein Meijer
en wereldkampioen Alexej
Tsjizjow. Deze opsomming is
een bijzondere. Want: zowel
juist als onjuist! 'Bijlmer' kende
weliswaar niet het systeem van
de driepuntenoverwinning,
maar wel een gematigde variant
hierop waarvan de uitwerking
ongeveer op hetzelfde neer
komt: bij gelijk eindigen wordt
de volgorde in het klassement
bepaald door het aantal over
winningen van de spelers. En
omdat Samb vier partijen had
gewonnen, Meijer drie en
Tsjizjow twee, werden de prij
zen behorende bij1 de plaatsen 2
tot en met 4 in deze volgorde
verdeeld.
Een goede prestatie dus van
Hein Meijer, die er in iedere
partij flink tegenaan ging. Zelfs
het duel Meijer-Oudshoom ken
de een buitengewoon explosief
verloop. Hein Meijer en Paul
Oudshoom zijn vrienden uit het
Amsterdamse die het elkaar zel
den lastig maken, maar de remi
se die er na veel strijd uitrolde,
was niet de wijten aan een vre
delievende instelling van beide
heren.
Zwart: P. Oudshoorn - Wit: H.
Meijer
1. 33-29,17-22; 2. 39-33,11-17;
3. 44-39, 6-11; 4. 50-44, 1-6; 5.
31-26, 16-21; 6. 32-28,19-23; 7.
28x19,14x23; 8. 35-30,10-14;
9. 30-24, 23-28; 10. 40-35, 20-
25; 11. 24-20,15x24; 12. 29x20,
14-19; 13. 20-15, 11-16; 14. 37-
31, 7-11; 15. 44-40, 5-10; 16. 34-
30, 25x34; 17. 40x29,19-23; 18.
m
P
1»
a
M
n
111
w
mi
B
9
q
Q
9
q
a
q
O
q
D
B
9
9
9
P
p
m
p
P
q
q
O
O
Q
p
O
q
a
O
Q
P
P
P
P
P
9
q
p
II:
9
p
O
O
q
O
O
O
O
P
p
Diagram nr. 1
29-24, 9-14; 19. 35-30,23-29;
20. 30-25, 29x20; 21. 15x24, 10-
15; 22. 45-40, 28-32; 23.38x27,
21x32; 24. 33-29, 4-9; 25. 39-34,
22-27; 26.31x22,17x28; 27. 34-
30, 1-17; 28. 40-35, 2-7; 29. 36-
31, 7-11; 30. 42-37, 18-22; 31.
49-44, 13-18; 32. 44-39, 8-13;
33. 39-34, 14-20; 34. 25x14,
9x20; 35.43-39, 3-8; Zie dia
gram 1.
De partij nadert haar hoogte
punt. Meijer had een punt meer
kunnen behalen (en in de eind
rangschikking gedeeld eerste
kunnen worden), wanneer hij
de volgende winstkans niet had
gemist: 47-42! en nu volgt op
(16-21)31-27 en 41-36 met
schijfwinst, op (17-21) 26x17
(12x21) volgt koeltjes 31-27
(22x31) 37x17 (11x22) 30-25 en
op (20-25) wint 48-43 en nu op
(17-21, x21) 39-33!, 37x26,
41x32 en op (16-21) weer de ac
tie 31-27,41-36 etc. waarna
zwart op het eerste gezicht veel,
maar in de praktijk weinig com
pensatie lijkt te hebben.
36. 48-42?, 20-25; 37. 39-33,
Diagram nr. 2
28x39; 38. 34x43, 25x23; 39.
37x19, 18-23; 40. 19x28, 22x33;
41. 42-38, 33x42; 42. 47x38, 13-
18; 43. 43-39, 18-23; 44. 39-34,
16-21; 45. 35-30, 8-13; 46. 30-
25,12-18; 47. 38-32, 18-22; 48.
31-27, 22x31; 49. 26x37, 17-22;
50. 25-20, 22-27; 51. 2-28,
23x32; 52. 37x28, 27-31; 53. 28-
23, 21-27; 54. 23-19, 31-36; 55.
19x8, 36x47; 56.8-3, 47-36; 57.
20-14, 11-16; 58. 34-30, 36-31;
59.14-9, 31-26; 60. 9-4, 6-11;
61.4x36, 11-17; 62. 3x21,
26x17; 63. 36-13, 16-21; 64. 30-
25, 21-27; en zonder 13x31/36
(17-8) af te wachten remise ge
geven.
Zwart: A. Kalmakov - Wit: N.
Samb
Zie diagram 2
Senegalees Samb speelde hier
14.37-32? en zag daarmee een
toch niet al te lastige damzet
over het hoofd: 26-21 (17x26)
37-32! (28x37) 41x32 (26x28)
38-33 (22x31) 33x2 en na (8-13)
25-20! (3-8) 20-14! wint wit ge
makkelijk. Gelukkig is het spel af
en toe nog sterker dan zijn be
oefenaars: zelfs Ton Sijbrands
miste deze wending finaal in
zijn damrubriek in de Volks
krant.
Zwart: K. Thijssen - Wit: H.
Meijer
Zie diagram 3
In een slechte stand probeerde
de latere toemooiwinnaar Kees
Thijssen een 'tijdelijk' offer: 35.
27-22, 17x28; 36.31-27,6-11;
37.37-31,maar de volgende
damzet werd niet gemist: 37
23-29!; 38. 34x32, 4-10; 39.
15x4, 12-17; 40.4x22, 17x48.
Wit gaf het op.
Damclub IJmuiden organiseert
- op 29 december - alweer de
veertiende editie van het tradi
tionele oudejaars- sneldamtoer-
nooi voor spelers uit het gehele
land. Er is een promotie-,
hoofd- en ereklasse. De bedenk
tijd is 5 minuten p.p.p.p. Aan
melden kan bij Marcel Kosters:
023-5 26 26 54, 06-28 64 60 10 of
mkosters@excite.com. Meer in
formatie is te vinden op http:
/student.scw.vu.nl7 S0996335.
SCHAKEN
juiian nui
Het is nu echt afgelopen met
Anatoli Karpov. Het is definitief
voorbij. Er is geen ontkomen
meer aan. Zelden hebben we
eeu verslagen wereldkampioen
gehad diq zo pneindjg lang pro-
beerde zich eruit te kletsen eil
niet zonder succes. Toen Kaspa
rov de wereldschaakbond FIDE
vaarwel zegde, zag Karpov zijn
kans schoon om als FIDE-we-
reldkampioen de enig ware uit
te hangen. Later kreeg hij mot
met diezelfde FIDE, die hij voor
het gerecht sleepte. De weder
zijdse advocaten kwamen tot
een schikking. Karpov kreeg een
geldbedrag van ongeveer een
ton (net genoeg om zijn advo
caat te betalen) in ruil voor de
toezegging dat hij nooit meer
zou zeggen dat hij wereldkam
pioen was. (Makkelijk verdiend
trouwens.) Nederland grinnikte,
toen Karpov in een interview
met Jules Welling (Schaak
nieuws) zei dat hij in ieder geval
de langst regerende wereldkam
pioen uit de geschiedenis was,
waarbij hij op fenomenale wijze
de feiten verdraaide. Karpov
werd een zielige oude man.
Maar een paar maanden gele
den veerde hij weer op, zoals al
leen hij dat kan. Niemand ver
wachtte hem op het FIDE-we-
reldkampioenschap van deze
maand in Moskou, maar plotse
ling stond hij weer op de deel
nemerslijst. Zijn uitleg was weer
grandioos des Karpovs: "In 1972
kwam de wereldtitel in handen
van het Westen (Bobby Fischer),
ik heb hem in 1975 weer naar
Rusland gebracht. Vorig jaar
kwam de wereldtitel in handen
Diagram Lputian-Van Wely na
37.Pe4!
van het Oosten (Viswanathan
An and), ik zal hem weer naar
Rusland brengen." Ondanks al
les wat je ervan kunt zeggen
(Karpov heeft nooit tegen Fi
scher gespeeld), was de uit
spraak zo fantastisch, dat me
nigeen er weer in ging geloven.
Was Karpov in januari 1998 ook
niet wereldkampioen geworden
ten koste van An and? Oké, daar
zat een luchtje aan, maar de be
wonderaars waren in hun com
mentaren unaniem: op het juis
te moment staat hij er wel weer.
Maar nu, het wereldkampioen
schap 2001 van de FIDE te Mos
kou. In de eerste ronde, met nog
128 spelers in de strijd, treft Kar
pov de Chinees Zhang
Pengxiang. Die heeft een rating
van 2530, wat 160 punten min
der is dan de Rus. Beide partijen
worden remise, in de beslis
singspartijen met versneld tem
po gaat Karpov onderuit Twee
dagen later ligt Pengxiang er zelf
ook uit, verloren van Evgeny Pi-
gusov, een best wel sterke scha
ker.
Het tijdperk van Anatoli Karpov
is voorbij. Hij is geen toptien
speler meer en geen wereld
kampioen. Daar verandert geen
advocaat meer Iets aan, en wat
nog meer zegt, daar klets hij
zichzelf ook niet meer uit. In
september won hij nog een
sterk bezet toernooi in Buenos
Aires en dat zal hij best nog wel
eens herhalen. Maar hij zal on
der ogen moeten zien dat hij
voortaan genoemd wordt tussen
Zhang Pengxiang en Evgeny Pi-
gusov.
Helaas verging het ook onze
landgenoot Loek van Wely niet
goed in Moskou. In de eerste
ronde won hij nog van de Ar
gentijn Ruben Felgaer en in de
tweede ronde van de Armeniër
Smbat Lputian. Daarna ging hij
echter ten onder tegen de Chi
nees Ye Jiangchuan, een speler
met een ongeveer even hoge
Elo-rating als Van Wely. De Ne
derlander moest naar huis en
kreeg 24.000 Amerikaanse dol
lars mee. Een erg schrale troost
voor iemand die zich had voor
genomen wereldkampioen te
worden.
Lputian - Van Wely
l.d4 Pf6 2.c4 g6 3.g3 Lg7 4.Lg2
d5 5.cxd5 Pxd5 6.e4 Pb6 7.Pe2
c5 8.d5 e6 9.Pbc3 exd5 10.exd5
0-0 11.0-0 Pa6 12.h3 Pc4 13.b3
Pd6 14.LF4 b6 15.Dd2 Te8
16.Tadl Lb7 17.g4
Maakt even plaats voor paard of
loper. Alle witte stukken staan
actief, terwijl niet duidelijk is
wat zwart moet doen. Zwart kan
slechts hopen dat in het eind
spel de witte d-pion zwak wordt,
maar dat is nog ver weg.
17...Pc7 18.a4 La6 19.Tfel Lxe2
20.Pxe2 Le5 21.Lg5 LfB 22.Le3
Dd7 23.Pg3 Te7 24.Lf4 Txel+
25.Txel Te8 26.Tdl Le5 27.Lfl
Lxf4 28.Dxf4 De7
Zwart ruilt inderdaad af wat hij
kan en heeft nu zowaar een
troef: de e-lijn.
29.Dd2 De5 30.Kg2 Kg7 31.h4
h6 32.f3 De3 33.Db2+ Kg8
34.h5 Te5 35.Lc4 a6 36.hxg6
fxg6 37.Pe4!
Zie diagram. Een zware slag
voor zwart. Na 37...Pxe4? 38.d6+
kan hij opgeven. Ook na
37...Pxc4 38.bxc4 is de d-pion te
sterk. Zwart moet daarom een
kwaliteit geven.
37...Txe4 38.fxe4 Dxe4+ 39.Kg3
b5 40.axb5 axb5 41.Ld3 De3+
42.Kg2 Pxd5
Opeens blijken dame en twee
paarden een dodelijk aanvals
wapen, omdat de loper niet op
timaal meeverdedigt. Met name
de zwarte velden f2 en g3 zijn
voor wit nauwelijks te verdedi
gen.
43.Dd2 Pf4+ 44.Kfl Df3+
45.Kgl Ph3+ 46.Kh2 P£2
Beslissend. Wit moet nu maar
met 47.Lc4+ bxc4 48.Dxd6 Pxdl
49.Dxg6+ op zoek naar eeuwig
schaak, waar zwart zich overi
gens goed tegen zal kunnen ver
dedigen. Lputian ziet echter de
matdreiging niet en verliest
meteen.
47.Tfl Dh3+ 48.Kgl Dg3
Mat.
FILATELIE
Sinds enige tijd - na de sluiting van de fila-
telieloketten -- worden postzegelverenigin
gen door PTT Post in de gelegenheid gesteld
Nederlandse zegels aan haar leden te verko
pen. Voor elke bestelling krijgt de vereniging
een vergoeding; leden betalen niets meer en
voor de verenigingskas is het alleen maar
goed.
Voor informatie kan gebeld worden met de
Nederlandse Bond van Filatelisten Vereni
gingen: 030- 2 89 42 90, of internet:
www.nbfv.nl.
De Finse eilandenprovincie Aland heeft
(9/10) zijn veertiende zegel in de kerkenserie
gepresenteerd. Öp de zegel (2,00 mk 0,34
oplage: 500.000) de uit de veertiende
eeuw daterende H. Maria Magdalenakerk
van Foegloe.
Snoopy als kerstman, Snoopy in een kerst
krans en Snoopy in zijn geliefde houding
bovenop zijn versierde hok. Deze beelden
sieren de kerstzegels die Gibraltar 12 no
vember uitgaf. Vijf waarden: 5 p, 30 p, 40 p,
42 p en 54 p, ook in een velletje.
Een velletje en een prestige boekje (uitg.
22/10) markeren het 100-jarig bestaan van
de Britse onderzeedienst en de Battle of
Trafalgar, tweehonderd jaar geleden. Op de
vier lst-zegels in het velletje: de White En
sign (een scheepsvlag); de Union Jack, die
dateert uit 1801 en de unificatie van Groot-
Brittannië (Engeland, Schotland en Wales)
en Ierland; de Jolly Roger (een piratenvlag)
en de vlag van de chef van de defensiestaf.
Malta heeft (19/9) het derde deel van zijn
frankeerzegels Inheemse planten uitge
bracht. Fijn getekende bloemen sieren ze
gels van 5, 11, 19,27, 50 een LI. Deel I ver
scheen 20 oktober 1999 (2,4,6, 16, 25 en
46 c) en deel II13 september 2000 (1,3, 10,
12, 20 c en 2 L).
De laatste Portugese emissie van dit jaar is
een gemeenschappelijke uitgifte met China.
Op twee zegels van 0,53 106 ptas staan
een Portugese schip (15e eeuw) en een Chi
nees (13e eeuw). Dit zijn tevens de laatste
Portugese zegels in dubbele waarden.
Portugal herdacht 18 oktober de honderdste
geboortedag van Walt Disney met een velle
tje waarin negen 53 ptas 0,36-jggels. Op
de zegels o.a. Donald Duck. PlutdpDom Da-
gobert en op de zegel in het hart Walt
Disney.
Vaticaanstad dat sinds 1980 (bijna jaarlijks)
een serie wijdt aan de reizen van de paus
heeft 25 september de reeks uitgebreid met
een serie en een velletje die in het teken
staan van zijn pelgrimage naar het Heilige
Land. Waarden van de zegels: 500, 800,
1200, 1500 en 5000 lire I 0,26, 0,41, 0,62,
0,77 en 2,58; die van de zegel in het velletje,
waarop de paus bij de Klaagmuur in Jeruza
lem, 3000 lire 1,55. NB. Oekraïne (15 ju
ni) en Malta (4 mei) gaven respectievelijk
een zegel en een velletje uit ter gelegenheid
van het pausbezoek. Luchtvaartgeschiedenis
is het thema van een velletje met zes 5 Zkr.-
zegels dat Zweden 6 oktober in roulatie
heeft gebracht. Op de bovenste rij: de Duitse
luchtvaartpionier Otto Lilienthal (1895),
vliegtuigen van 's werelds op twee na oudste
vliegclub, de Koninklijke Zweedse Aero Club
(1900), een SAAB 29 Barrel; op de onderste
rij: de Friedrichshafen FF 49, een watervlieg
tuigen dat na WO-II werd gebruikt, een ge
motoriseerde glider en een Douglas DC-3.
