LEIPEN REGIO
heb net zo goed het recht voor mezelf op te komen
Tsjetsjeense vluchtelinge Sarah Sjtein ontsnapte aan 'onmenselijke' opvang in Leiderdorp
- 1MM ZATERDAG DECEMBER 2001
hem te veel geworden. Hereni
ging van de echtelieden zat er
op korte termijn niet in. On
danks herhaalde smeekbedes
van Sarah, die weinig trek had
om haar kind alleen ter wereld
te brengen. Hulp kwam echter
uit onverwachte hoeken. Van
abonnees van het Leidsch Dag
blad bijvoorbeeld. Bij de recep
tie van het AZC in Leiderdorp
gaven zij spontaan cadeautjes
voor haar af. 'To mrs Sarah
Sjtein, paviljoen 7. May this pre
sent makes your life a little bit
easier'. En 'This new jacket is for
you! May it bring you hapiness.
Afzender: Ingrid'.
Ook Joyce Hes, oud PvdA-raads-
lid in Leiden, jurist en onder
zoeker, trok zich het lot van de
zwangere vluchtelinge aan. Als
universitair hoofddocent vrouw
en recht was zij ooit nauw be
trokken bij de totstandkoming
van het Internationaal Vrou
wenverdrag dat elke vorm van
discriminatie uitbant. De 'on
menselijke leefsituatie' van Sa
rah en alle andere zwangere
vrouwen in het AZC, vond zij
'volstrekt niet door de beugel
kunnen'.
Sarah herinnert zich nog goed
hoe de ontwikkelingen 'ineens
heel erg snel' gingen toen dit
'zwaargewicht' zich met haar
wel en wee ging bemoeien. „Ze
gaf me een juridisch artikel
waarmee ik de leiding van het
AZC om de oren kon slaan. Ook
heeft zij verschillende gesprek
ken met de directeur van het
centrum gevoerd. En ineens
bleek dat mijn overgang toch
geregeld kon worden. En snel
ook. Binnen een week nog wel.
Waarschijnlijk heeft AZC Leider
dorp eieren voor zijn geld geko
zen. Ik mocht weg omdat ik te
lastig was. En omdat ik te veel
negatieve publiciteit naar me
toetrok. Er zijn zelfs kamervra
gen gesteld over de positie van
zwangere vrouwen in Leider
dorp."
Dat Sarah een pain in the ass is,
realiseert ze zich maar al te
goed. In AZC Leiderdorp stond
ze bij vriend en vijand als een
Sarah Sjtein met man en kind in haar nieuwe kamer in het AZC Rotterdam. „Een wereld van verschil met Leiderdorp", vindt ze.
Foto: Joep van der Pal
kenau te boek, die het anderen
knap lastig kon maken als ze
haar zin niet kreeg. Zoals in die
stormachtige najaarsnacht, toen
plafonddelen van de Leider-
dorpse paviljoententen naar be
neden kwamen zetten. Alle be
woners van het AZC moesten in
allerijl worden geëvacueerd,
maar Sarah weigerde een stap te
zetten zonder brancard. Ze voel
de zich 'misselijk van angst' en
kon niet meer op haar benen
staan. „In dat opzicht sta ik mis
schien wel model voor een
nieuw type asielzoeker. Ik ben
niet iemand die deemoedig
knikt als er iets voor me geregeld
wordt. Natuurlijk ben ik blij dat
ik in Nederland opgevangen
word, maar ik vind net zo goed
dat ik het recht heb om voor
mezelf op te komen. Dat dit
soms irritaties opwekt neem ik
voor lief. Ik weet dat iedereen
uitsluitend dankbaarheid ver
wacht. Maar zo zit ik niet in el
kaar."
Die recalcitrante houding heeft
haar ver gebracht. Kamer 106 op
de tweede etage van AZC Rotter
dam is niet groot, maar wel ge
rieflijk. Zo heeft Sarah de be
schikking over een badkamer
met ligbad en een mini-keuken
tje met magnetron. Een keuken
tafel met inklapbare stoelen,
twee bedden, twee hoge meta
len kledingkastjes en sinds kort
een wiegje voor Idris, maken de
inboedel compleet. Maar het
belangrijkste is dat het Tsje
tsjeense gezin in deze kamer
privacy heeft. „In Leiderdorp
was alles gemeenschappelijk be
zit. De keuken, de douches, het
toilet. Alleen het bed hoefde ik
met niemand te delen. Hier is
dat gelukkig beter geregeld.
Daar kan ik nog steeds van ge
nieten."
Hoe de toekomst van het Tsje
tsjeense drietal eruit ziet, is nog
volstrekt onduidelijk. De asiel
procedure loopt nog, maar de
kans dat zij in Nederland mogen
blijven lijkt niet al te groot. „We
hebben al twee negatieve be
schikkingen gehad", legt Sarah
uit. Toch geeft ze de moed niet
op. „We hebben nu een andere
pro deo advocaat, want de vori
ge heeft er met zijn pet naar ge
gooid. Toen die nieuwe ons
dossier zag vroeg hij zich ver
wonderd af wat zijn voorganger
in al die maanden had uitge
voerd. Laten we hopen dat deze
zijn werk beter doet."
Terug naar Grozny is uitgeslo
ten, stelt Sarah beslist. „De hele
stad ligt in puin. Er is daar hele
maal niets meer." Dat weet ze
van andere vluchtelingen die re
cent in Nederland zijn aangeko
men. Ook volgt ze de berichtge
ving in de Nederlandse media,
en surft ze af en toe in de biblio
theek via internet naar de site
van Radio Kavkaz. Met bewo
ners in haar geboorteland heeft
ze al sinds haar vertrek uit een
vluchtelingenkamp in Ingoesje-
tië geen rechtstreeks contact
meer. 1KAlle verbindingen zijn
verbroken."
Het liefst blijft ze in Nederland.
„De mensen zijn hier heel open.
Het is niet zo moeilijk om in dit
land vrienden te maken. Zo
wandel ik bijna elke dag door
het park, achter het AZC. Som
mige vaste bezoekers groeten
me al. Zoals die man met een
enorm grote hond, met wie we
regelmatig een praatje maken.
In het Engels, natuurlijk, want
mijn Nederlands is nog te
slecht."
Plannen heeft Sarah genoeg. „In
Tsjetsjenië gaf ik aerobiclessen
aan vrouwen. Asian gaf daar
gymles aan kleine kinderen. Het
is mijn droom om in Nederland
ergens voor onszelf te beginnen.
Een sportschool of zoiets derge
lijks. Holland heeft jullie beroep
hard nodig, hoor ik vaak. Maar
zo lang die procedure nog loopt,
mag ik niets doen. Behalve af
wachten. En dat valt soms niet
mee."
Toch had het nog veel slechter
gekund, realiseert zij zich. „Ik
heb het geluk dat ik uit de ano
nimiteit ben getild. En dat heel
veel mensen mij een duwtje in
de goede richting hebben gege
ven. Daardoor zit ik nu in Rot
terdam, en kan ik voorzichtig
dromen van een betere toe
komst. Maar in die paviljoen
tenten in Leiderdorp zitten nog
minstens tien andere zwangere
vrouwen. Onder omstandighe
den waar ik echt niet jaloers op
ben. Hoe zij het nu hebben,
daar durf ik eigenlijk nauwelijks
over na te denken."
Ene Went
- Soms schrikt Sarah Sjtein (21) midden in de nacht wak-
slaap. Van het klapperen van een deur, of van een vlage-
die vrijpostig door het openstaande bovenlicht van haar
„Dan denk ik: goddank dat ik niet meer in Leiderdorp in
liige, aftandse paviljoententen woon. Dat was een nacht-
ik het liefst zo snel mogelijk wil vergeten."
5riuiL
Dier
je jaarwisseling kreeg de
t anonieme Tsjetsjeense
inge Sarah Sjtein uit
plotseling een gezicht.
;oek van het Leidsch
jd legde de zwangere
1 veB4 uur van haar leven in
ecj Jljoententen van Asielzoe-
ïtrum Leiderdorp op
jpapier vast. Dat was be
nzeen opgewekt verhaal,
ulaithreef Sarah hoe zij met
leren een kamertje van
!vier moest delen. 'De
zijn van bordkarton,
igeltje rook sijpelt zo
me naar de andere ka-
:er gezond voor een
verwachting'. En 'De
alleen met een sleutel
deel hem met vijftien
uit het paviljoen. Soms
inlang bezet. Erg lastig,
ju ik zwanger ben moet ik
liassen'.
leis is Sarah Sjtein de
trotse moeder van een zoontje,
Idris. Op 1 mei is hij blakend en
blozend ter wereld gekomen,
met een lengte van 47 centime
ter en een geboortegewicht van
3070 gram. Niet in een tochtige,
lawaaiige Leiderdorpse pavil
joentent, maar op kamer 106
van Asielzoekerscentrum Rot
terdam aan de Dordrechtse-
straatweg. „Een wereld van ver
schil", vindt zij. „Leiderdorp
was een nachtmerrie, Rotter
dam is een verademing."
Ze had het niet kunnen voor
spellen, maar na publicatie van
haar dagboek in de krant is Sa
rahs leven plotseling in een
stroomversnelling gekomen. Tot
dat moment was haar situatie
ronduit uitzichtloos. Te meer
omdat haar echtgenoot Asian na
een flink uit de hand gelopen
echtelijke twist 'ter afkoeling' op
transfer was gezet naar AZC
Rotterdam. De spanning was
AAN HET WERK
s Leidsch DagbladARCHIlïVEN
ANNO 1901
Zaterdag 7 December
LEIDERDORP - Wij hebben een bezoek gebracht
aan de nieuwe pottenbakkerij waar Will. C. Brouwer
zich in een eigen werkplaats verheugt. Bij een hou
ten ophaalbrug is het buiten 'Vredenlust'. In den
tuin zijn werkplaatsen aangebouwd en een flinke
oven, die spoedig te klein moge blijken. Brouwer is
er dan ook druk aan den gang en in lange rijen staat
allerlei vaatwerk op de warme ontvangst van het
ovenvuur te wachten.
En genoegen doet het ons te zien, dat het uitslui
tend gebruiksdingen zijn. De mooie melkkannetjes,
die vroeger maar in beperkte hoeveelheid te krijgen
waren, zijn nu in grooten getale vermenigvuldigd.
Daaronder allerlei nieuwe modellen voor velerlei ge
bruik, die zonder opgesmukte versiering in nobelerf
eenvoud bekneed zijn.
Dat zijn juist de dingen, die wij in het dagelijksch'le
ven te lang gemist hebben, die noodiger zijn dan het
moderne phantasie goedje, dat gekocht wordt om
nooit te gebruiken!
ANNO 1976
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dawn na plaatsing een ingevulde cheque (geen
overschrijvingskaart) ter waarde van vijf gulden (voor een exemplaar van 13 bij 18 in /wart wit) op te sturen naar het Leidsch
Dagblad. t.a.v. Leidsch Dagblad Archieven, postbus 54, 2300 AB Leiden of door contante betaling aan de balie van het Leidsch
Dagblad aan de Roosevelt straat 82. U ontvangt de foto binnen drie weken.
Margriet de Jong (49),
balletdocente en
eigenaresse van
Kreatief Danscentrum:
A Is klein meisje droomde ik
#1 van spitzen en tutu's. Ik
moest en zou balletdanseres
worden. Uiteindelijk werd het
docente. Gelukkig maar. Mijn
ba IIet ju ff rouw van vroeger sti
muleerde mij om het dansvak
in te gaan. Maar niet als profes
sionele danseres bij het Neder
lands Dans Theater of zo. Dat
zou ik niet redden. Zij raadde
mij de pedagogische richting
van de balletacademie aan. En
ik heb daar nooit een moment
spijt van gehad. Ik heb van
mijn hobby mijn werk gemaakt.
Samen met mijn man die de
zakelijke kant voor rekening
neemt, run ik nu al 24 jaar een
balletschool in Leiderdorp. We
hebben momenteel zo'h 500
leerlingen. Ze krijgen les van
mij of van Ellis, een docente
die al 7 jaar bij ons werkt. Ook
hebben we nu twee geweldige
stagiaires. Die doen het zo
leuk. We zijn momenteel bezig
met de dansvoorstelling die we
om het jaar in de Leidse
Schouwburg geven. Drie avon
den treden we op en alle kinde
ren, ongeveer 400, doen mee.
Daar leeft iedereen echt naar
toe, dat is zo leuk. Ach, ik heb
gewoon geweldig werk. Kinde
ren zien dansen, hun enthousi
asme, dat laadt je echt op. Je
krijgt zoveel terug van kinde
ren. Ze zijn nog zo probleem
loos, hè? Komen met zoveel
plezier naar de lessen. Daar
doe je het voor.
TEKST: MARIJN KRAMP
FOTO: JAN SCHEERDER
Woensdag 8 december
LEIDEN - "Het Leids schrij
verscollectief heeft niets te ma
ken met een literaire stroming.
Het is een kring van auteurs die
het gewoon gezellig vindt om
met elkaar om te gaan en af en
toe de behoefte hebben om ge
zamenlijk iets te ondernemen.
Sommigen van het collectief
hebben vroeger met elkaar op
de middelbare school gezeten,
anderen kennen elkaar nog uit
hun studententijd. Er is in elk
geval in de loop van de jaren
een sterke onderlinge band ge
groeid."
Dit zegt de Leidse auteur Bou-
dewijn Büch, die deel uitmaakt
van het collectief. Leden van
dit collectief zijn op het ogen
blik bezig aan een gemeen
schappelijk werk, dat vermoe
delijk in september van het vol
gend jaar zal verschijnen. Er
worden op het ogenblik onder
handelingen gevoerd met een
grote uitgeverij, waarbij echter
veel afhangt van de vraag of het
Leidse gemeentebestuur bereid
is om dit schrijversinitiatief met
een aanloopsubsidie te belo
nen. Het gaat volgens Boude-
wijn Büch om een uniek pro
ject: een boek van Leidse
schrijvers met als gemeen
schappelijk thema het Leidse
leven in de periode van de afge
lopen tien jaar. De tijd van de
universitaire bezettingen, de
democratisering op de scholen
en de hasj en flower power.
Boudewijn Büch spreekt zelf
van 'de tijd dat we nog dachten
dat alles mooi zou worden LEIDEN - Het plein bij de Hooglandse kerk biedt dezer dagen een on-
Het boek dat ongeveer 250 gebruikelijke aanblik: kinderen die spelen op en bij grafzerken. De
bladzijden zal tellen, heeft als grafzerken liggen buiten opgeslagen in verband met restauratie-
werktitel 'Het verborgen leven werkzaamheden aan de kerk.
van vijftien Leidse schrijvers' Foto. Archief Leidsch Dagblad
Buch wil achter dit aantal liever
nog een vraagteken plaatsen, omdat de medewerking van twee auteurs nog niet helemaal zeker is. Behalve
Boudewijn Büch zelf doen in elk geval aan dit project mee Maarten 't Hart, Maarten Biesheuvel, Anton Kor-
teweg, Manuel Kneepkens, Gerbrand Muller, Frank Koenegracht, Henk Werkhoven, Jaap Goedgebuure, Her
man Verhaar, Jan Geurt Gaarland, Paul Marijnis en F.B. Hotz. Van de schrijfster Hannes Meinkema en de si
noloog W. ledema is er een voorlopige toezegging.
