De peuter die van de trap is gevallerg GESPREK VAN DE DAG Land van wodka valt voor alcoholvrij bier Kinderarts: Het heeft geen zin om kwaad te worden op de ouders pps Feiten ZATERDAG 8 DECEMBER MENSELIJK Het net een week oude Duitsertje ALEXANDER en zijn moeder Sa bine demonstreren in de St. Lu- cas-kliniek in Solingen een nieuw ANTI-KIDNAPSYSTEEM. Om te voorkomen dat iemand er op de kraamafdeling met het kind van een ander vandoor gaat, draagt de baby een bandje om de pols, en de moeder een soort horloge met ontvanger. Het alarm gaat af als ouder en bore ling langer dan twee seconden verder van elkaar zijn verwijderd dan een van tevoren ingestelde afstand. Het systeem werd ont wikkeld door MedCom in het Duitse Haan. Inbrekers hebben uit een kelder in Berlijn een col lectie kleurenfoto's van ADOLF HITLER gestolen, zo meldt het Duitse dag blad Bild. Het gaat om 98 originele foto's van Hitiers huisfotograaf Walter Frentz, een assistent van nazi-cineaste Leni Riefen- stahl. De foto's waren in het bezit van de zoon van Frentz. Hij bewaarde ze in twee onopvallende houten koffers. Omdat er behalve de foto's geen waardevolle spullen worden vermist, denkt de politie aan een gerichte diefstal. Volgens een expert kunnen de fo to's in extreemrechtse kringen gemakkelijk 250.000 mark opleveren. De foto's zijn gemaakt tus sen 1939 en 1943 en to nen Hitier tijdens een wan deling met onder anderen zijn propagand'aminister Joseph Goebbels, zijn vrouw Eva Braun en zijn hond Blondi. Jo Klijn uit Eindhoven is'woensdag op haar honderdste verjaardag overleden, precies zoals ze drie weken van te voren had gedroomd. ,,We zijn er beduusd van", vertelt familielid Riek Bijlard. ,,Het is zo wonderlijk en onbegrij pelijk. Drie weken geleden had ze het me al voorspeld. 'Ik heb een nare DROOM gehad, ik word op mijn verjaar dag begraven', zei ze." En dat terwijl tante Jo, zoals ie dereen haar kende, tot voor kort in goede gezondheid ver keerde. ,,Twee dagen voor vijf december, de dag van haar honderdste verjaardag, werd ze ziek", aldus Riek Bijlard. Achteraf bleek dat ze een lichte hartinfarct heeft gehad. ,,Wij dachten dat het van de spanning kwam. We vroegen nog of ze wilde afzien van het feest, maar zij wil de het echt vieren." Na afloop van het feest voelde de ja rige zich moe en ging naar bed. ,,lk zei nog tegen haar: 'Zie je wel dat nare dromen niet uitkomen?' Maar zij ant woordde: 'Jullie zullen eens wat zien'. En inderdaad, op het moment dat we thuis kwamen, belde de dokter." Jo Klijn had een tweede hartinfarct gehad. Diezelfde avond om kwart over tien was ze overleden. De politie van de Chinese metropool Shanghai heeft voortijdig een einde ge maakt aan een optreden van de populaire Britse dj FATBOY SLIM. Volgens verscheidene Aziatische media vonden agenten dat de menigte te wild danste op zijn muziek. Ze riepen de organisatie daarom op alleen nog maar rustige romantische muziek toe te staan. Fat boy Slim mocht na enig aandringen nog wel een toegift geven in de Typhoon Club, maar daar na kon hij zijn apparatuur weer inpakken. De vroegere BABYSIT van de oudste en langst dienende senator in de Amerikaanse geschiedenis is overleden. Maandag, twee dagen voordat senator Strom Thurmond 99 werd, stierf de 109-jarige Lois Crouch Matheny Addy, bijna een eeuw na hun kennismaking. Als 12-jarig meisje paste Addy voor het eerst op de kleine Strom, wiens vader een collega was van Addy's zwager. Strom hield vooral van paardjerijden, zei Addy in 1995 in een interview. Addy, die in 1913 bovendien het inauguratiefeest van president Truman bijwoonde, was volgens Thurmond 'een heel fijne vrouw die goed op mij en alle andere kinderen paste'. Ad dy ging er in vraaggesprekken prat op aan alle nationale verkiezingen te hebben deelgenomen sinds 1920, toen het vrouwenkiesrecht werd ingevoerd. Als het even kon, stemde ze op Thurmond. De Republikein heeft gezegd zich voor de Senaatsverkiezingen van eind 2002 niet her kiesbaar te stellen. Kan een BALLON op eigen kracht de halve wereld rondzweven? „Onmoge lijk", zegt Monique Some- rs, weerdeskundige van het KNMI in De Bilt gedeci deerd. Toch kreeg basis school De Smeten uit Val- kenswaard vorige week het adreskaartje van de negen jarige Robin Tils in de bus, gepost in JAPAN. Met an dere woorden: de ballon zou dus in Japan terecht zijn gekomen. Volgens So- mers kunnen zelfs de weer ballonnen van het KNMI zo'n afstand niet afleggen. ,,En die zijn van speciaal materiaal gemaakt. Om zo ver te komen op luchtstro men, moet een ballon tot een hoogte van twintig kilo- 1 meter stijgen. En dat kan zo'n gewone ballon niet." Dins dag 5 juni verkozen de ballonnen met een adreskaartje het luchtruim. De wedstrijd was ter ere van het 25-jarig jubileum van de basisschool in Valkenswaard. Helaas voor Robin werd de wedstrijd na de zomer al beëindigd. Dennis Senders, een schoolgenoot van Robin kreeg de eerste prijs: zijn ballon kwam na 171 kilometer in Duits land terecht. De 49 Zuid-Chinese TIJ GERS in de dierentuinen van de Volksrepubliek doen het veel te weinig. Het afgelopen jaar hebben de zeldzame roofdieren maar één kleintje op de wereld gezet. Zes jaar lang hebben dierenvrienden zich ingezet voor het be houd van de tijgersoort, maar tot substantiële voortplanting heeft dat niet geleid. In 1997 wees een klein onderzoek uit dat een kwart van de manne tjestijgers geen zaad pro duceert en de meeste an dere sperma van lage kwa liteit aanmaken. Er zit maar één ding op om uit sterven te voorkomen, heb ben deskundigen van de Beschermingsvereniging voor de Zuid-Chinese Tij ger geconcludeerd: VIA GRA. De wetenschappers besloten deze week twee mannetjestijgers in de die rentuin van Chongqing de blauwe potentiepil toe te dienen, meldde het pers bureau Xinhua. Wanneer de speciale behandeling gaat beginnen, is nog niet bekend. In het wild is de Zuid-Chinese tijger zo goed als uitgestorven. In China leven er nog hooguit 30 buiten de dierentuinen. Vlees verkopen aan vegetariërs lijkt makkelijker, maar een Russische bier brouwer is in het onmogelijke geslaagd. In het land met de hoogste alcoholcon sumptie ter wereld blijkt het alcohol vrije biertje 'Baltika Nul' een door slaand succes. Amper tien maanden geleden dook Baltüka Nul voor het eerst op in de kiosken van Rusland. „In een paar maanden tijd zijn de verkopen met zeker 150 procent gestegen", aldus een woordvoerder. Een klein wonder in het land van wod ka. Wodka is al eeuwen een onderdeel van het dagelijks leven van de Rus, met een gemiddelde consumptie van zo'n 14,5 liter alcohol per jaar. Tsaar Peter de Grote dronk volgens de overlevering 36 glazen per dag, de soldaten in de Tweede Wereldoorlog kregen als rant soen dagelijks twee bekers wodka en een bezoeker die niet minstens half dronken naar huis gaat beledigt zijn gastheer. Langzaam vindt er een kentering plaats. De productie van wodka daalde vorig jaar met 9 procent. De verkoop cijfers van bier stegen het afgelopen de cennium tussen 10 en 30 procent per jaar. De unie van Russische bierprodu centen noemt de opkomst van de mid denklasse, de belangrijkste consument van bier, als reden voor de stijgende verkoop. Dezelfde groep drinkt nu Baltika Nul, volgens de woordvoerder 'mensen die werken en studeren en bega; hun gezondheid'. Het laatste is niet onbelangrijk. De gemidf Russische man sterft mede dofc coholmisbruik op 59-jarige lee jaar eerder dan mannen in Wtj^j Pa' die eed i Frank Hendrickx JU nd rm£ tim >ng< kui Zo'n 2000 kinderen die geestelijk of lichamelijk worden mishandeld, moeten wachten op hulp. Foto: GPD/Phil Nijhuis Ze worden geslagen, seksueel misbruikt en emotioneel ver waarloosd. Zo'n 2000 kinderen die geestelijk of lichamelijk wor den mishandeld, moeten wach ten op hulp. De jeugdzorg is een bureaucratische mallemolen waar geen huisarts meer door heen komt. „Gooi die manager de deur uit, ik wil gewoon weer een wijkverpleegster." De vierjarige Jeffrey ziet er slecht uit. Een bleek koppie boven een mager lijfje. Als huisarts Joke van Ballegooijen het jochie on derzoekt, blijkt dat hij moeilijk naar de wc gaat en pijn heeft aan zijn plasser. Vermoedens van seksueel misbruik spoken door haar hoofd. Dat het kind ernstig ondervoed en emotio neel verwaarloosd is, staat voor de huisarts als een paal boven water. In de spreekkamer van haar praktijk in de Haagse achter- standsbuurt zit ook de moeder van Jeffrey. Een alleenstaande jonge vrouw, net twintig. Ze ver dient de kost als drugskoerier. Van Ballegooijen vraagt hoe het komt dat haar zoontje er zo slecht uitziet. „Geen geld om eten te kopen", mompelt de moeder. Zelf is ze niet verslaafd, maar bij haar thuis komen wel veel druggebruikers over de vloer. De vrouw wil hulp voor zichzelf en Jeffrey, de huisarts gaat aan de slag. „Ik bel met jeugdzorg: ze moeten een maand wachten. Dat is heel lang voor een klein kind waar het duidelijk slecht mee gaat!" Van Ballegooijen belt het advies- en meldpunt kinder mishandeling, die belooft actie te ondernemen. Na een maand blijkt dat er niets is gebeurd, 'ze kregen er geen vinger achter', waarna moeder en zoon zijn aangemeld bij de Raad voor de Kinderbescherming. Voor de komst van een gezinsvoogd geldt een wachttijd van zeven maanden. Een jaar lang bestaat Jeffrey slechts op papier, er komt geen hulpverlener over de vloer. Hij is nog bleker en magerder gewor den, heeft moeite met poepen en gebruikt veel vieze scheld woorden. Moeder is inmiddels weer zwanger. Van Ballegooijen: „Ik voel mij machteloos, ik stuit op een muur van bureaucratie. Al die dure mensen - intakers, zorgcoördinatoren, managers - die de hele dag achter hun bu reau zitten, moeten ze eruit gooien. Weg ermee! Ik ben al 25 jaar huisarts en verlang terug naar vroeger. Toen belde je de wijkverpleegster of de maat schappelijk werkster als er mis standen waren in het gezin. De hulpverlener was veel sneller ter plekke!" Zestig hoogleraren onderschrij ven deze noodkreet. In een brandbrief eisen psychiaters, psychologen, sociologen, kin derartsen en orthopedagogen extra geld om hulp aan mishan delde kinderen strakker te orga niseren. De hele jeugdzorg moet onder één dak komen, zodat verwaarloosde, misbruikte en mishandelde minderjarigen niet langer van hot naar her worden doorverwezen. Bovendien moe ten ook ouders veel eerder wor den geholpen. Eén van de initiatiefnemers is psychiater Andries van Dantzig, voorzitter van RAAK, Reflectie- en Actiegroep Aanpak Kinder mishandeling. „Ik heb het vol gende beeld voor ogen: een moeder komt met haar baby op het consultatiebureau. Het kind wordt onderzocht en vervolgens krijgt de ouder een gesprek over opvoeding en verzorging. Zo van: 'Het valt niet mee hè om kinderen goed op te voeden. Welke moeilijkheden heeft u?' We gaan er nu nog te veel vanuit dat opvoeding iets is wat vanzelf goed gaat. Dat is onzin. Ieder een moet zich wel eens inhou den om pen kind, dat het bloed onder je nagels vandaan haalt, niet uit het raam te gooien." Volwassenen die zelf een rot- jeugd hebben gehad, ondervin den de meeste problemen met opvoeden, vertelt de psychiater. „Sommige ouders die vroeger zijn mishandeld, zijn geneigd om hun eigen kinderen ook te slaan. Hun mishandeling heb ben ze nooit verwerkt. Boven dien zijn ze door hun eigen ou ders opgezadeld met een schuldgevoel: ze zijn in elkaar geslagen omdat ze lastig waren. Het is dus hun eigen schuld. Uit schaamte zoeken ze nauwelijks hulp, ze verbergen hun verle den." Huisarts Van Ballegooijen: „Ou ders die mishandelen, zijn als kind veel tekort gekomen. Dat zie ik regelmatig in mijn prak tijk. Op het moment dat zij zelf liefde moeten geven, raken zij totaal in verwarring. Er komt zo veel woede en gevoel van on macht naar boven, dat ze hun eigen kinderen gaan slaan." Van Dantzig: „Mishandeling is geen uiting van asociaal gedrag. Een heel ander voorbeeld. Een man die op zijn werk de hele dag wordt gekoeioneerd door zijn chef, kan thuis zijn gezag laten gelden door zijn kinderen te slaan. Ook deze mensen hebben begeleiding nodig. En nogmaals, ik wil absoluut niet dat ouders worden gecontroleerd of ze hun kind wel goed opvoeden. Ze moeten worden geholpen, dat is wat anders." Artsen die vermoeden dat er sprake is van kindermishande ling, vinden het doorgaans heel moeilijk om dat met ouders te bespreken. „Je weet het name lijk nooit honderd procent ze ker. Er is geen vader of moeder die openlijk zegt: 'Ik heb er ont zettend spijt van, dokter, maar ik heb voor één keer toch zo enorm hard uitgehaald naar die kleine", vertelt kinderarts H. Heijmans, hoofd van het Em- ma-kinderziekenhuis in het Academisch Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam. Ook hier worden regelmatig kin deren opgenomen die zijn mis handeld. Als het verhaal over de peuter die van de trap is geval len vaag is, gaan artsen het kind nader onderzoeken. Vinden zij bijvoorbeeld rare brandwonden en bloeduitstortingen op de gekste plekken, dan worden de ouders ontboden voor een ge sprek. Het Emma-kinderzieken- huis heeft daar speciale consu lenten voor in huis. Heijmans: „Ouders voelen zich natuurlijk aangevallen, zijn bele digd, worden kwaad. Als ze ont kennen en volhouden dat het kind van de trap is gedonderd, moet de betrokken arts volhou den dat hij toch zijn twijfels heeft. Dat hij zich ernstig zorgen maakt over de gezondheid van 1° hun kind. Daar moet je ijar rend op inspelen, want ite cipe willen alle ouders, ah slaan ze nog zo hard, hebt voor hun kind." gi De kinderarts vertelt 'data hart af en toe omdraait' i ziet wat er zoal op zijn ai belandt. „Baby's met blo gen in hun hoofd, omda|| hard door elkaar zijn ges Daar word je echt niet gO< Dan moet ik mezelf everttc spreken dat het geen enlf s heeft om heel kwaad te \»n op die ouders. Een goedèri trouwensrelatie opbouwjp enige manier om ervoor (u gen dat ze beter met hurtgt zullen omgaan." tri Huisarts Van Ballegooijdvi beaamt dit. Ze heeft nogtr goed contact met de mofci van Jeffrey. In afwachtinto komst van de gezinsvoojb beert ze familieleden in tn kelen die de jonge vrouvie beetje helpen. „Ik ben erj overtuigd dat ze het jochiO bewust heeft verwaarlooih doet geen enkele ouder. gaat hier om onvermogen moeder moet leren om n te zijn." fi Carine Neefjes (in verband met de naam van d met de privacy ise Jeffrey gefingeerd) Nu even iets interessants. Een paar maanden terug hoorde ik Tomas Ross op de radio. Ross is thriller schrijver. Het was een week na elf 1 september. Natuurlijk werd hem ge vraagd of de aanslag op New York inspiratie gaf voor een thriller. Ross antwoordde: „Ik ben momenteel met een ander boek bezig. Ik heb geen tijd om geïnspireerd te raken. Een mooi antwoord. Het deed meden- ken aan wat ik ooit las in een boek van Lawrence Sanders. Sanders schrijft ook thrillers. In één van zijn boeken spreekt een oude politieman over intuïtie. En volgens die politieman berust intuïtie op twee peilers. Ten eerste: een goed geheu gen voor de feiten. Ten tweede: uit die zee van feiten de juiste feiten met elkaar com bineren. Het voorbeeld dat Sanders gaf weet ik niet meer letterlijk - over geheugen gesproken - maar het ging ongeveer zo: een moeder vindt al een paar weken ach ter elkaar kleverige zakdoeken van haar kleine zoontje in de wasmand. Moeder herinnert zich dat een paar dagen geleden datzelfde zoontje en een vriendje schichtig reageerden toen zij hen onverwacht te genkwam in de buurt van school. Moeder vindt dat zoontje zo weinig eet de laatste tijd. Moeder mist wat kleingeld. En ineens denkt moeder: mijn zoontje pikt geld om met foute vriendjes snoep te kopen. Dat zou ik ook gedacht hebben, denkt u waarschijnlijk. Maar vergeet niet dat u de feiten hier keurig achter elkaar geserveerd krijgt. Terwijl de moeder uit een zee van feiten en gebeurtenissen deze zaken moet oppikken. En vervolgens met elkaar in verband moet brengen. Vrouwelijke intuï tie. Een mooi woord voor feitenkennis gezond verstand. Wat daar trouwens vrouwelijk of mannelijk aan is, zou ik zo gauw niet weten. In verband met die inspiratie nog het vol gende: een beroepsacteur heeft doorgaans controle over hetgeen hij op het toneel staat te doen. Je helemaal inleven in een rol is meer het idee dat de buitenstaander van ons vak heeft. Of zoals wijlen Siem Vroom het ooit uitdrukte: „Ik heb nog nooit een acteur ingeleefd de orkestbak in zien lopen.Toch heb ik een paar keer meegemaakt dat een rol met me op de loop ging. En ik, soms niet langer dan een seconde of tien, dingen deed op het toneel die ik niet gepland of gerepeteerd had. Maar dat gebeurde nooit de eerste of ïr tweede voorstelling. Die momenten van il bevlogenheid, ik weet even geen ander ,e woord, kwamen pas als er al zo'n twintig voorstellingen achter de rug waren. En ik »i dus een stevige basis had voor die Godde lijke vonk. De schrijver heeft feiten nodig om geïnspi reerd te raken. De moeder heeft feiten no dig om haar intuïtie te kunnen laten wer ken. En de acteur kan niet buiten een hoop repetities en voorstellingen voor zijn bevlogenheid. Vage begrippen: intuïtie en inspiratie. Ze komen in een fractie van een seconde tot ons. Maar aan die seconde is een eeuwigheid vooraf gegaan. Een eeu wigheid waarin we weinig anders doen dan goed ons huiswerk maken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2001 | | pagina 2