GELOOF SAMENLEVING 'Als het niet uit mijn ballen komt, krijg ik het niet uit m'n KERKD SEIMSTEftï Zangeres Simons in Opendeurdienst leiden - De Surinaamse zange res Truus Simons treedt mor gen op tijdens de Opendeur dienst in de Hooglandse kerk. In de dienst, die om 10.00 uur begint, zingt zij gospel en Ne derlandstalige geloofsliederen. Dominee Alblas gaat voor in de dienst, die het thema 'een spiri tueel idee' draagt. Karma: leven of geleefd worden leiden - Beheerst toeval of rechtvaardigheid ons leven? Het Theosofisch Genootschap gaat er van uit dat als karma be staat (de wet van oorzaak en ge volg), wij zelf richting aan ons leven kunnen geven. Hoe kar ma werkt kunt u dinsdagavond vanaf 20.15 uur te weten komen tijdens een lezing van het ge nootschap in het Leonardus- huis aan de Haagweg 14 in Lei den. informatie: 071-3617417. Wijziging seminar toekomstbeeld alphen aan den rijn - Het laat ste deel van het seminar over Bijbelse toekomstverwachting vindt plaats op een andere dag dan aangekondigd. Deze lezing van het tijdschrift Het Zoeklicht, met de titel 'De vijgeboom draagt vrucht' wordt niet ge houden op 20, maar op 13 de cember. De datum van de an dere lezing -12 december - blijft onveranderd. Beide begin nen om 20.00 uur. Informatie: 0172-439014. Cel voor Franse pedo-sekteleider melun - Een rechtbank in het Franse Melun heeft een sekte leider veroordeeld tot vijftien jaar cel wegens seksueel mis bruik van ldnderen en ver krachting. De 67-jarige Guy- Claude Burger vergreep zich in een kasteel, dat de hoofdzetel van zijn 'Instinctotherapie'-sek- te was, aan volwassen aanhan gers en minderjarigen. Burger had een 'theorie' ontwikkeld waarin seksueel verkeer tussen volwassenen en kinderen werd gerechtvaardigd. KERKDIENSTEN WEEKEINDE 8/9 DECEMBER 2001 LEIDEN Hervormd: Herv. Gem. Marekerk Zo 10 kand. drs Geuze, Hazers- woude, 17 kand. Plug, Katwijk. Samen op Weg-kerken: Bevrijdingskerk Zo 10 H.A., ds Schelhaas. Hooglandse Kerk Zo 10 ds Alblas, 11.45 Oec. studen- tendienst, pastor vd Loos. De Regenboog Oec. Zo 10 ds Boon en pastor vd Bosch. Maranathakerk Zo 10 H.A., ds Stolk. Stevenshof, rk Mariakerk Zo 11 ds Wolthaus. Vredeskerk Zo 10 ds vd Velden. Rooms-katholiek: Anthonius, Boshuizerlaan, Za 17.30 Woord- en Com munieviering met volkszang, Zo 10 Euch. viering mmv gem. koor. Leonardus, Haagweg, Zo 11 Woord- en Communievie ring mmv dameskoor. Mariakerk, Rijndijk, Za 19 Euch. viering met volks zang, Zo 9.30 Woord- en Communieviering mmv gem. koor. O.L.Vr. en St. Jozef, Herensingel, Za 19 Euch. viering, Zo 9.30 Euch. viering in de Poolse taal, 11.15 Euch. viering mmv Josephkoor. St. Lodewijk, Steenschuur, Za 10 en 19, Zo 8.30, 10 Hoogmis, 11.30, 18, 19 Lof. St. Petrus, Lammenschansweg, Za 19 Euch. viering mmv cantory, Zo 9.30 Euch. viering mmv gem. koor. HartebrugZa 19 Avondmis, Zo 11 Hoogmis. Ziekenhuizen/verpleeghuizen: Diaconessenhuis Zo 10.15 pastor Paridaans. Groenhoven Zo 10 ds Vegter, Oegstgeest. LUMC Zo 10 pastor De Jong. Overrhyn Zo 11 ds Kuiper. Diversen: Anglican Church of St. James, Lak Theater, room 005, Cleveringaplaats 1 Zo 19 Informal evening service "Ti me 4 God" every Sunday. Baptistengem. Kooikapel, Driftstraat Zo 10 ds Stich ter. Bijeenkomst van Christenen, Langebrug 63 Zo 10 en 18.30 Woordprediking. Christengemeenschap, Vestestraat 49 Zo 10.30 Geen opgave. Christen Gemeente Leiden Groenesteeg 107 Zo 10. Chr. Geref. Kerk Steenschuur, Zo 9.30 ds Manni, 18.30 prof dr Den Hertog. Chr. Wetenschap, Steensch. 6, Zo 10.30. Doopsgezinde-Remonstr. Gem. Lokhorstk., Pieters- kerkstr., Zo 10.15 ds Kubacki. Eglise Wallone (Waalse kerk) Zo 10.30 pasteur vd Grijp, Utrecht, 19.30 Chants d'Avent, drv Bruggen. Evang. Gemeenschap, Middelstegracht 3, Zo 10 hr Stolk, Zwijndrecht. Evangeliegem. De Deur, Kagerstraat la, Zo 11 en 18, woe 19.30. Evang. Luth. Gem. Hoogl. Kerkgr., Zo 10.15 ds Hap pee. Gem. Eben Haezer, Rijndijk 61, Zo 10 hr v Zuijlekom, 19 Geen opgave. Geref. Kerk Vrijg. Herengracht, Zo 10 en 17 Geen op gave. Johan Maasbach Wereldzending Bethlehemskerk, Lammermarkt, Zo 10 Eredienst. Kerk van J. Chr. vd Heiligen der L. Dagen, Brahmsl., Zo 11.20 Avondmaals vergadering, 13 Internationale Gem. (Engelstalig). Leger des Heils, hoek Vestestr./Groenesteeg, Zo 10 Samenkomst. Nieuw-Apost. Kerk H. Rijnd. 24, Zo 10, Woe 20. Oud-Kath. K., Zoeterw. Singel, Za 19 Euch. viering Prayer House Meetings, Hansenstr. 22a, Zo 10, Do 19.30. Rhema Christen Gem., Turkooislaan 131, Zo 13.30 hr Agtereek. Volle Evangelie Gem., Haarlemmerweg 36, Zo 11 ev. Schreuder. Zevendedag-adventisten, De Ontmoeting, Noordhof land V.schoten, elke Za 11 AARLANDERVEEN Chr. Geref. Kerk Zo 9.30 en 16.30 H.A., ds Starren- veld. Geref. Kerk Zo 10 en 18.30 ds Wielsma, Uithoorn. Herv. Gem. Zo 10 H.A., ds Vlasblom, Ter Aar, 19 H.A., hr vd Kamp. R.K. Petrus en Paulus Zo 11 Woord- en Communievie ring mmv gem. koor. ABBENES SoW Gem. Zo 9.30 hr Hoffenaar, Voorhout. ALPHEN AAN DEN RIJN Hervormd: Adventskerk Zo 10 ds vd Geer, 18.30 ds v Velzen, Woerden. Oudhoornse kerk Zo 10 ds Baudet. Sionskerk (Meteoorlaan) Zo 9.30 ds Ouwendijk, 18.30 ds Prosman, Zoetermeer. Gereformeerde kerken: Maranathakerk Zo 10 ds Kuiper, Noordwijk, 17 Jeugd dienst, ds Henzen. Salvatorikerk Zo 10 ds vd Linden, 17 zie Maranatha kerk. Samen op Weg: De Bron Zo 9.30 ds De Jong, 16.30 Vesper, ds Huize bosch. G.Herderkerk Zo 10.30 ds Huizebosch. Kerk en Zanen Zo 10 mw drs v Meggelen, Lopik. Driehoorne Zo 19 H.A., ds De Jong. Rooms-katholiek: Bonifaciuskerk Za 19 Woord- en Communieviering, Zo 10.30 Jongerenviering mmv In Bonus. De Bron Zo 11 Viering mmv Broncantorij. Piuskerk Zo 9.30 Communieviering. Diversen: Bapt.gem. Noord, aula Wellantcollege, Kalkovenw. 62, Zo 10 hr Stringer. Bapt.gem. Noord, aula van Castellum, Ambonstr. 1, Zo 10 hr Spaargaren, Bapt.gem., Triomfatorkapel, Havenstr., Zo 10 ds v Klaveren, 18.30 ds Koekkoek mmv combo. Christengem. 'De Hoeksteen', Gebouw Nabij, Laur- aplein 2, Zo 10 hr Brands, Lisse. Evang.gem. 'De Ark', Pr. Hendrikstr. 54, Zo 10 hr Dro- lenga. Evang.Gem. Nieuw Leven, aula Scala College, Dia- mantstr. 31, Zo 10 Opwekkings Samenkomst. Geref. Kerk Vrijg., (Goede Herderkerk), Ten Harmsen- straat 14, Zo 8.45 ds Batteau, Den Haag, 16.30 ds De Vries. Leger des Heils, Zonneweg 3,, Zo 10 Samenkomst. Ned. Geref. Kerk, aula Chr. Lyceum, Halverwege 34, Zo 9.3,0 hr Pool, Utrecht, 16.30 Leesdienst, hr Schol- ma. Oud-Geref. Gem., Hooftstr. 240, Zo 9.30 en 16. Pinkstergem. 'Het Licht', A. v. Burenlaan 15, Zo 10. Remonstr. Gem., Van Mandersloostr. 36, Zo 10 ds Tromp. BENTHUIZEN Herv. Gem. Zo 9.30 ds Krijgsman, 18 ds v Vreeswijk, Bergambacht. SoW Gem., De Hoeksteen, Zo 10 ds vd Spek, Delft. HAZERSWOUDE Geref. Kerk Zo 10 ds Lorier, 17 ds en mw Lorier. Herv. Gem. Zo 9.30 ds v Dis, Nieuwegein, 18.30 ds vd Top. RK Engelbew. kerk, dorp Za 19 Woordviering mmv Young Voices, Zo 10.30 Gezinsviering mmv kinder koor. RK kerk, Rijndijk, Het Anker, Za 19 Viering met volks zang, Zo 19 Gezinsviering mmv kinderkoor. RK Bernarduskerk Zo 10 Geen dienst. HILLEGOM Chr. Geref. Kerk Zo 10 hr v Noord, A'dam, 19 ds Jan sen, Aalsmeer. Christen Gem., Gebouw muziekschool, Henri Dunant- plein 4, Zo 10 H.A. en Woordverkondiging. S.O.W. diensten: De Hoeksteen, Zo 10 Geen dienst. Maartenskerk Zo 10 ds Nak. RK Martinus kerk. Za 19 Geen viering, Zo 10 Euch viering, 14.30 Euch. viering in de Poolse taal. RK St. Jozef kerk Za 19 Euch. viering, Zo 10 Woord en Communieviering mmv gem. koor. HOOGMADE Herv. Gem. Zo 10 ds Ommering. O.L.Vr. kerk Zo 10 Woord- en Communieviering mmv Jeugdkoor. DE KAAG Herv. Gem. Zo 10 ds Moll, Bodegraven. RK Johannes kerk Za 19 Euch. viering. KATWIJK AAN DEN RIJN Geref. Open Hofkerk Zo 10 ds Elderman, Bodegraven, 17 Gloriedienst, hrv Laar, Nw. Vennep. Herv. Gem. Dorpsk. Zo 10 ds Kattenberg, Leiden, 18.30 ds De Graaf. Ontmoetingskerk Zo 10 en 18.30 ds Smit. RK H. Joannes de Doper Za 19 Euch. viering, Zo 10 Euch. viering mmv 'Cantemus', KATWIJK AAN ZEE Het meer dan tweehonderd jaar oude orgel van de Oudshoornse kerk in Alphen. Foto: archief Leidsch Dagblad Hervormd: De Hoeksteen Zo 10 ds Beens. Ichthuskerk Zo 10 ds Blom, 18 dsTen Voorde. Maranatha-Centrum, Rijnsoever, Zo 10 ds v Vlastuin, 18 ds Alblas. Nieuwe Kerk Zo 10 ds Alblas, 18 ds Beens. Oude Kerk Zo 10 ds Vlietstra, 18 ds Stam. Pniëlkerk Zo 9.30 ds Gorissen, 18 ds Vlietstra. Diversen: Baptisten Gem., L. De Colingnylaan 2, Zo 10 ds vd Plas. Chr. Geref. Kerk Zo 10 en 17 H.A., ds Hoefnagel, De Stek, Evang. Gem., Pr. Hendrikkade 11 Zo 9 en 11 Zoekersdiensten. Geref. Gem. in Ned., Louwestr., Zo 10 en 17 Dienst des Woords. Geref. Kerk Vrjjg. Zo 9.30 en 16.30 H.A., ds Ander son. Herv. Gem. De Rank, Andreas College, ing. Helmberg weg 10, Zo lOdsOort. Marinevliegkamp Valkenburg 3e Zo vd maand R.K. dienst. Ned. Geref. Kerk, Andreas College, ing. Rijnsoever 293, Zo 10 ds vd Heuvel, 19 ds Eikelboom. Overduin Zo 14.30 ds Kuiper. Soefi, Zuidduinseweg, elke le en 3e zondag 16. Triumfatorkerk Zo 10 ds Smilde. Vredeskerk Zo 10 ds vd Horst, 17 ds Smilde (VLOK). KOUDEKERK AAN DEN RIJN Geref. Kerk Zo 10 ds vd Lugt, 19 SoW-zangdienst, ds Ommering. Herv. Gem. Zo 10 ds Bluemink, 19 SoW-dienst Geref kerk. LANGERAAR R.K. Adrianus kerk Za 19 Euch. viering (greg.), Zo 9.30 Woord- en Gebedsdienst. LEIDERDORP Bapt.gem., wijkgeb. Zijlkw., Zo 10 hr Baan Giessen- burg. Dorpskerk Zo 10 ds Zwaan, 15 Dienst voor mensen met een verstandelijke handicap, hr vd Bos, 18.30 ds Hemstede. Geref. Gem., Hoofdstr. 73, Zo 10 en 16.30 Leesdienst Kapel Scheppingskerk, dienst voor doven, Zo 10 hr vd Bos. Levenstroom Gemeente, Touwbaan 3, Zo 10 pastor Zijlstra sr., 19 ev Zijlstra. Leythenrode Zo 10,30 Woord- en Communiedienst, pastor Werner-Jordense mmv koor Sine Nomine, Bos koop. Rijnland Ziekenhuis, Zo 10 H.A., ds Brommet. RK De Menswording Za 19 Woord- en Communie dienst mmv jongerenkoor, Zo 9.30 Euch, viering mmv gem. koor. Scheppingskerk Zo 10 H.A., mw ds Karreman, 17 Fa- miliedienst met Woord, beeld en geluid. LEIMUIDEN Geref. Kerk Zo 9.30 ds Paans-Spoelstra. Herv. Gem. Zo 9.30 hr vd Linden, Katwijk. RK St. Jan kerk Za 19 en Zo 9.30 Viering. LISSE Chr. Geref. Kerk Zo 10 en 16.30 ds Trommel. Evangeliegem. Heereweg 52a, Zo 9.45 hr Piet. Geref. Gem. Zo 10 Leesdienst, 18.30 hr Pater. Geref. Kerk Zo 10 drs vd Bosch, Valkenburg. Geref. Kerk Vrijg. Prinsessestr.l, Zo 10 ds Grutter, Rijnsburg, 19 ds Brink, Waddinxveen. Grote Kerk Zo 10 ds Westra, Sassenheim, 17 Jeugd dienst, ds Haasnoot. Pauluskerk Zo 10 ds Verweij. RK Agathakerk Za 19 Euch. viering, Zo 10 Euch. vie ring mmv groot koor. RK Engelbewaarderskerk Zo 10 Euch. viering mmv gem. koor. RK Mariakerk Za 19 Euch. viering mmv koor. NIEUWKOOP Evang. gem. gebouw, De Rank. Regthuysplein, Zo 12. Herv. Gem. 9.30 en 18.30 H.A., ds Scherff. Remonstr. Gem. Zo 10 ds Barnard. RK O.L.Vr. kerk Za 19 Woord- en Communieviering, Zo 11 Woord- en Communieviering mmv Allegro. NIEUWVEEN Geref. Kerk Zo 9.30 ds Heneman, Katwijk. Herv. Gem. Zo 9.30 ds Sparreboom, 18.30 hr Goed hart, Nieuwkoop. RK Nicolaas kerk Zo 11 Woord- en Communieviering mmv Caeciliakoor. NOORDWIJK Buurtkerk Zo 10 ds Schouten, Leiden. Buurthuis Zo 10 Jeugdkapel, hr Elgersma. Gem. v. Christenen 'De Ark', Picképlein Zo 10 hr Adel- mund, 19 Rust/Open huis. Grote of St. Jeroenskerk Zo 10 ds Carstens, 17 ds v Vlastuin, 19 Vesper, ds Carstens. De Kapel 19 Vesperviering, ds Kuiper. Kerk aan Zee (Hoofdstr.) Zo 10 ds v Houwelingen. Northgo Scholengem. Zo 10 ds vd Sluijs. Prot. Bond (aula O. Zeew.) Zo 10.30 Geen dienst. RK Maria ter Zee Za 19 Euch. viering mmv herenkoor, Zo 10.30 Euch. viering mmv dameskoor. RK Jeroen kerk Za 19 Euch. viering mmv dameskoor, Zo 10 Euch. viering mmv herenkoor. Vinkenlaankerk Zo 10 ds Doesburg, Leiderdorp. W. vd Bergh zorgcentrum Zo 11 ds Slofstra. NOORDWIJKERHOUT Evang. Gem. Beréa Bollenstreek, De Schelft Zo 10 mw vd Loo. Herv. Gem. Dorpskerk Zo 10 ds Binnendijk. Oec. Bavo-kapel Zo 10 Gem. viering, ds Mondeel. RK H. Hart kerk, De Zilk, Za 19 Euch. viering, Zo 10 Gezinsviering mmv kinderkoor. RK Jozefkerk Za 19 Euch. viering, Zo 9 Euch. viering, 10.30 Euch. viering mmv gem. koor. RK Victor kerk. Za 19 Euch. viering mmv dameskoor, Zo 10.30 Euch. viering mmv mannakoor. OEGSTGEEST Kruispunt, Endegeest Zo 10.30 pastor vd Borne. Geref. Kerk Vrijg., Rehoboth kerk, Lijtweg 1, Zo 9.30 en 16.30 H.A., ds Telgenhof. Groene of Will.kerk Zo 10 ds Kooman mmv blokfluit- groep. Ned. Geref. Kerk, Gem. centrum, Lijtw. Zo 8.45 hr Broek, 16 drs Langbroek-Knoeff. Pauluskerk Za 15.30 drs Taal 'over ikonen', Zo 10 ds Vermeulen. Regenboogkerk Zo 10 ds Plomp. RK Will. Kerk Za 19 Euch. viering, Zo 10.30 Euch. viering mmv gem. koor. Van Wijckersloot R.K. diensten, Za 18.30 en Zo 9.45, Prot. dienst Zo 16 ds Plomp. Volle-Evang. Gem., Gem. centrum Zo 16. Vrijz. Hervormd, Gemeentecentrum, Lijtw. Zo 10.30 dr Meijering. OUD-ADE RK Kerk Zo 10.30 Woord- en Communieviering mmv gem. koor. OUDE EN NIEUWE WETERING Geref. Kerk Zo 9.30 ds Breukelaar. Herv. Gem. Zo 9.30 ds v 't Kruis, Alphen a/d Rijn. Remonstr. Gem. Zo 10 mw Thieme-Tiesing, Gouda. RK Jacobuskerk Za 19 Woord- en Communieviering mmv Faith, Zo 11 Euch. viering mmv par.koor. ROELOFARENDSVEEN RK Maria kerk Za 19 Geen viering, Zo 11 Euch. viering mmv gem, koor. St. Petrus Banden Za 19 Euch. viering mmv gem. koor, Zo 9.30 Euch. viering. RIJNSATERWOUDE Herv. Gem. Zo 9.30 H.A., dr vd Linden, 19 hr Schoen maker, Leimuiden. RIJNSBURG Chr. Geref. Kerk Zo 9.30 en 17 ds Middelkoop. Evang. Chr. Gem., Chr. Lyceum W.A. Visser 't Hooft, Zo 10 Geen opgave. Geref. Kerk Vrijg. Zo 9.30 ds Storm, 17.15 ds Grutter. Grote Kerk Zo 9.30 ds Wisse, 17 ds Verboom. Herv. Bethelkerk Zo 9.30 ds Brunt, Valkenburg Immanuelkerk Zo 9 en 10.30 ds Terpstra, 17 ds Czi- ria. Maranathakerk Zo 9.30 ds Cziria, 17 ds Paas. Petrakerk Zo 19.30 ds Paas, 17 ds Terpstra. RIJPWETERING RK O.L.Vr. kerk, Za 19 Euch. viering mmv gem. koor. SASSENHEIM Chr. Geref. Kerk Zo 10 en 17 drs Brienen. Geref. Kerk Zo 10 mw ds Bosma, 19 Gez. dienst Herv. kerk. 1 Herv. Gem. Zo 10 Gez. dienst Geref. kejta Bosma. jjj RK Pancratius kerk Za 19 Woord- en Cji' ring, Zo 10 Woord- en Communieviering^ koor, Do 19 Advent-vesper. 1 r Vrijz. Geloofsgem. NPB, Jul.Laan 17, Zcj opgave. STOMPWIJK RK Laurentiuskerk Za 19 en Zo 11 Vierinjp- TER AAR Herv. Gem. Zo 9.30 hr Bergman, Katwijk ds Vlasblom. Geref. Kerk Zo 9.30 drs v Hilten, Uithoo Rijnsburger. Evang. Gem. Nieuw Leven, Dorpshuis, I 19 Opwekkingssamenkomst. VALKENBURG Geref. Kerk Zo 10 ds vd Bosch-Heij. Geref. Kerk Vrijg. Zo 9.30 ds vd Haar, Laan. Herv. Gem. Zo 10 dr Vermeulen, 18.30 d wijk. t VOORHOUT Herv./Geref. Kerkgem. Zo 10 Jongerendi c Schuytvlot, Leiden. RK Bartholomeuskerk Za 19 en Zo 10.3 ring met volkszang. Ier VOORSCHOTEN Church of St. James (Anglican), British Pa Hooflaan 3, Zo 10.30, 1st All-Age, 2nd[z Communion, 3rd en 5th Morning Prayer. Aula-basisgem. In 'De Groene Kikker','W pints, Zo 10.30 Geen dienst. .i De Ontmoeting, Noordhofland, Zo 10 is Leest, Leiden. Dorpskerk Zo 10 ds Bakker. ej Herv. Gem. 'Rehoboth', Van Leeuwen!) 9.30 H.A., ds Boon, Krabbendijke, 16.3-s' Katwijk. hg Het Kruispunt Zo 10 en 19 ds Ledegang. jjc Hulp en Heil-kerk Schakenbqs, Leidschec pater De Rooij. RK M. Godskerk Zo 9.30 Euch. viering. M RK Laurentiuskerk Zo 11 Euch. viering. [Z WARMOND E Herv. Gem. SoW Zo 10 ds Vollebregt, Sassrll RK Matthiaskerk Za 19 Woord- en ComAe mmv cantores, Zo 10 Woord- en Corns 1 mmv Kereonie-koor. WASSENAAR Protestantse Gemeente van Wassenaar: ilg Dorpscentrum Zo 9.30 ds v Trigt, Ede. hg Messiaskerk Zo 10 ds Hellendoorn. [T Dorpskerk Zo 10 ds vd Boon, 16.30 ds GfV wijk a/Zee. pd Kievietkerk Zo 10 ds v Es. vli RK Goede Herderkerk Za 17 Euch. vierin; n( zins Themaviering. RK Jozefkerk Za 19 Euch. viering mmv g*1 9.30 Woord-en Communieviering. z RK Willibrord Za 19 en Zo 9.30 Vieringen, jg Vrijzinnige Geloofsgem. NPB, Kerkdam, .w Fockema Andreae. V di WOUBRUGGE o Geref. Kerk Zo 9.30 ds vd Wal, HoofddorpU( Herwijnen, Haarlem. Herv. Gem. Zo 9.30 ds De Graaf, KatwijkP Dis, Nieuwegein. V€ RK Goede Herderkerk Zo 10 Euch. viering^ Kombo. bp Vrijzinnige Geloofsgem. NPB Zo 10.30 Ge^ ZOETERWOUDE ïte Herv. Gem. Zo lOdsDeWijer. j RK Dienaarkerk Za 19 Eigentijdse viering RK St. Jankerk Zo 9.30 Hoogmis. m RK Emmauskerk Zo 9.30 H. Mis. -at RK Meerburgkerk (H. Rijndijk) Za 19 Ei c mmv dameskoor, Zo 11 Woord- en Comijg, mmv jongerenkoor. ZWAMMERDAM S1 Geref. Kerk Zo 10 ds Kerssen, 18.30 |n dienst, kand. Geerlof, Alphen a/d Rijn. j,, Herv. Gem. Zo 10 ds Heikoop, Nieuwe/, Gez. dienst Geref. kerk. Remonstrants Ger. Gem. Zo 10 Geen diens De Bruggen, zaal 1 Dorpshuis Zo 11 Oec.j r tor Hoeksel mmv huiskoor. Leidsch Dagblad kijkt vanaf maandag met recensentenoog naar performance op de kansel door Afke van der Tooien Hoe spannend is het nog in de kerk? Is het be grip 'preek' synoniem met saai en ouderwets? Hoe boei je als voorganger een modern publiek dat wordt overspoeld met snel en lekker, en zich niet zomaar de les laat lezen? Het Leidsch Dag blad gaat vanaf volgende week ter kerke voor een wekelijkse recensie op maandag onder de naam 'Preektijgers'. Een aantal kenners komt nu alvast aan het woord over de preek als theater en performance. Preken is gewoon een vak, stelde eens com municatiewetenschapper en hervormd voor ganger Anne van der Meiden. Een vak dat je kan leren. Ook al is er een wezenlijk verschil tussen een kerk dienst en een thea tervoorstelling, 'aardse' communi catievaardigheden als welsprekendheid, mimiek en timing zijn bij allebei essen tieel. Dus: ook bij een preek gaat het niet alleen om de boodschap, maar ook om hoe die wordt gebracht. Een preek moet 'ver voeren, oproepen, uitdagen, en troos ten', vindt theologe en IKON-presenta- trice Jacobine Geel, die ooit de preek- wedstrijd van dag blad Trouw won. En dat effect bereik je niet met een inhou delijk voortreffelijke, maar omslachtig op gebouwde of mono toon voorgedragen preek. Aan de andere kant is het ook weer niet zo, dat je louter met een beroep op aangeleerde retorische vaardigheden een goe de preek kan neerzetten. Niemand die dit di recter verwoordde dan de rooms-katholieke pastor Pieter van Hoof, publiekswinnaar in diezelfde preekwedstrijd:Als het niet uit mijn ballen komt, krijg ik het niet uit mijn bek." Vroeger had je de ware 'preektijgers', die hun donderpreken over de kerkgangers uitstortten. Dat wordt bijna nergens meer gepikt. De voor ganger staat tegenwoordig meer te 'stamelen' dan te bulderen, signaleert ook theatermaker en predikant Ferdinand Borger. Onlangs schreef hij in het blad van de SoW-kerken een artikel: „Soms zit er in het voorgaan iets van een verontschuldiging. Ik sta hier ook maar. Ik probeer maar wat. U mag er ook anders over denken. Het is mijn mening maar." Borger waardeert dit als een adequate weerspiegeling van de tijdgeest. Zijn conclusie is verrassend genoeg niet dat dit de rol van de voorganger verzwakt. Het maakt die rol juist belangrijker. Want het is niet meer de leer die de gemeente samenbindt, maar een communicatief aspect als 'aangesproken worden'. „En jij als voorganger moet ervoor zorgen dat die ervaring er komt." Preken als Communicatie met een grote C. El ke zondag vindt in de Waalse Kerk in Leiden een letterlijke oefe ning in deze kunst plaats: als de studen ten van professor Henk de Roest hun preekvaardigheid op elkaar oefenen. De Roest doceert homile tiek ('leer van de kan selwelsprekendheid aan deLeidse faculteit godgeleerdheid. Natuurlijk is preken te leren, zegt ook hij. In Leiden gebeurt dat aan de hand van een 'stappenplan': eerst theorie (wat gebeurt er tussen de bijbel tekst, de predikant en de kerkganger), dan het practicum. Eén student houdt een preek, de anderen be spreken deze. De Roest: „Daarbij gaat het om twee vragen: wat was de bood schap, en wat wekte de preek voor gevoe lens op." Ook hier weer die na druk op 'de commu nicatieve uitwerking van de preek', zoals hij het uitdrukt, in plaats een rechttoe-rechtaan overdracht van 'de' waarheid. „Het gaat om de emotionele impact." De communicatie met de gemeente begint trouwens al in de week vóór de preek. Onderdeel van het stappenplan is dat de predikanten in spe als voorbereiding niet louter in hun eentje naar de bijbeltekst 'luisteren', maar hem ook aan gemeenteleden PREEKTIJGERS De preekstoel: de plek waar meriig voorganger vandaag de dag, zegt predikant Ferdinand Borger, eerder staat te 'stamelen' dan te Foto: Dick Hogewoning voorleggen. Elke kerkganger kijkt volgens De Roest met een recensentenoog naar de voorganger. „Er wordt nog steeds bij de koffie nagepraat over de preek. Ook over de stijl, de preektoon en het nonverbale gedrag." Al is het wel zo dat de kerkgangers tegenwoordig minder gespitst zijn op de preek dan vroeger. Men is andere ele menten van de dienst, zoals de liederen en ge beden, meer gaan waarderen. Grappig genoeg ligt dat bij de rooms-katholie- ken precies andersom. Daar ging het altijd meer om de spirituele werking van andere ele menten van de viering, maar heeft de preek meer nadruk gekregen, vertelt rector Huub Flohr van het seminarie van het bisdom Rot terdam. „Dat merkje alleen al aan het feit dat rooms-katholieken tegenwoordig zeggen: ik ga niet naar die kerk, want die pastoor preekt zo saai." Flohr vindt dat een goede ontwikkeling. „We hebben van de protestanten geleerd dat het een niet zonder het ander kan: je hebt de Sa cramenten én het Woord." Ook hij vindt dat preken is te leren, maar hij verwoordt dat an ders dan Van der Meiden en De Roest: „De ambtsdrager krijgt bij zijn wijding de Heilige Schrift toegereikt met de opdracht dat hij dat gene wat hij eruit voorleest zelf leeft. Hij moet zo vertrouwd met de Schrift raken, dat het zijn eigen levensverhaal wordt. De rooms-katholieke homilie is een 'gezag hebbende uitleg van de Heilige Schrift'. Dat wil niet zeggen dat het een droog, leerstellig verhaal moet worden, vindt Flohr. „Dat is voor theologen. Ik heb échte mensen in de kerk. Het aardige van een preek is, dat mensen er wat mee moeten kunnen in het dagelijks le ven." Dat betekent allereerst dat de pastoor rekening moet houden met zijn publiek. „Er kan een nogal heavy tekst op de liturgische agenda staan. Dat pak je dan bij kinderen anders aan dan bij ouderen. Neem een uitspraak als: met een molensteen om je hals in de diepte wor den gegooid. Dat is me nogal een godsbeeld! Hartstikke eng!" Het leggen van een verband tussen de overle vering en het heden is een cmcuuct^ de preek in alledrie de monotheïstisji 1 diensten. Dat kan heel net 11 september is geweest, minee of priester niet negeren, der zo'n directe aanleiding moet link zijn met de beleving van de Secretaris Leo Levie van de meente vertelt dat de maar één doel heeft: 'he stuk uit de Torah op de Rector Flohr specificeert: om de zinsvragen van de mensen, dat verband geen 'vervoering, uitd troost'. Flohr: „Wat is hét criterium voor eeit I preek? Dat mensen worden geraakt cd mee verder kunnen." Dit is het pimpel preken niet meer alleen een ambacljer daarvoor moeten de spreker en de lt een gemeenschappelijk geloof hebb>uj preken ook in diepste zin communijVa een grote C, maar dan wel de C vanp geloof.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2001 | | pagina 14