lier speelt hoofdrol in spannende NCRV-serie
MEDIA
Live op tv: De Grote
Louis van Gaal-show
Aids komt niet van naar WC gaan
Siciliaanse maffia in beeld
iësta voor ons allen'
Wereldomroep start met
Arabisch nieuws via internet
648
zaterdag 1 DECEMBER 2001
ipd - Het was dringen ge-
L gisterochtend in het
f Bos. De weinige parkeer-
>n op het KNVB-complex
p volgepropt met tiental-
aalzenders, radiowagens
biele tv-studio's. Heel
land was uitgerukt voor
sconferentie van Louis
lal, die op twee zenders
c live te aanschouwen
jet was net geen primeur
et betaald voetbal, want
g eerder verzorgde RTL 5
Ijk een rechtstreeks ver-
nuit de Arena vanwege
tslag van Co Adriaanse.
ste 5 Leede, de perschef van
srh
de KNVB, hoorde donderdag
dat de persconferentie van
Louis van Gaal live zou worden
uitgezonden door de NOS: „Ik
dacht echt dat ik in de maling
werd genomen."
Zoals wel meer mensen was De
Leede verbaasd. „Of dit onder
werp een live uitzending waard
is vraag ik me af."
Bij de NOS vond men het wel
degelijk de moeite waard om 'li
ve' te gaan. Chris van Nijnatten,
chef voetbal van Studio Sport:
„Het idee ontstond spontaan tij
dens een werkoverleg. En we
hadden gelijk allemaal iets van,
ja waarom niet? Het onderwerp
houdt de mensen in Nederland
nu eenmaal enorm bezig." En
iemand anders van de Studio
Sport-equipe: „Hier wordt mas
saal naar gekeken en dat is altijd
beter voor de zender dan de
herhaling van Lingo ofzo."
Minder blij waren de program
mamakers van de VPRO die gis
teren een uur zendtijd moesten
afstaan op Radio 1. Het journaal
van elf uur op die zender moest
ook al wijken voor de 'Grote
Louis van Gaal-show'.
Van Gaal zelf, ondanks zijn
schijnbare afkeer van de pers
een mediadier bij uitstek, maak
te ogenblikkelijk handig gebruik
van de live-uitzending. Toen hij
even over zijn neus wreef en de
fotocamera's meteen ratelden,
onderbrak hij zijn betoog en
richtte zich rechtstreeks tot de
tv-kijker. „Ziet u nu hoe het
werkt? Van Gaal zit even aan
zijn neus en gelijk flitsen ze alle
maal. En als het zo uitkomt
drukken ze die foto morgen af
ter ondersteuning van een be
paalde tendens in de verhalen."
hilversum/mediaredactie - De
Radio Nederland Wereldom
roep start over drie maanden
met Arabisch nieuws via inter
net. Dat zei RNW-directeur Lo-
dewijk Bouwens gistermiddag
tijdens een bijeenkomst van de
Broadcast Business Club in
Bussum. Er is bewust gekozen
voor internet, omdat de Arabi
sche wereld een tv-cultuur
kent. Radio-uitzendingen lig
gen daarom niet voor de hand.
Het ministerie van Buitenland
se Zaken heeft inmiddels intern
besloten om geld te geven om
de internetvoorziening moge
lijk te maken. Enkele jaren ge
leden heeft de omroep de Ara
bische afdeling, die tot dan toe
vanuit Hilversum uitzendingen
verzorgde voor in Arabische
landen wonende Nederlanders,
geschrapt. De meeste mede
werkers zijn na het verdwijnen
van hun werkplek hier aan de
slag gegaan bij Al Jazeera, de
zender die nu vanuit Afghanis
tan de berichtgeving over de
strijd tegen het terrorisme
volgt. Oud-medewerkers keren
terug naar Nederland om de
redactie op poten te zetten.
rkers
zondagmiddag alweer een poos geleden krijgt regisseur Boris
onen voor het eerst het script voor de dramaserie De 9 dagen
gier onder ogen. 'Hoe willen ze dit in godsnaam gaan doen?', is
ste reactie als hij de wirwar van verhaallijnen op zich laat in-
1. Misdaad, zwendel, drugshandel, jeugdherinneringen, oorlogs
i's, persoonlijke relaties en een hoofdrol voor een zeker niet alle-
acteur: de ontzagwekkende gier Nanga.
irrit de Lange
de eerste bladzijde, met
1st van de gier, wist ik dat
ipeciaals in handen had",
iris Paval Conen (Tem-
lasa Poëtica, Fort Alpha),
isten Carel Donck en Wil-
.pteyn (De zomer van '45
irte Sneeuw) zijn dan al
rie jaar met het script be-
|r een achtdelige vervolg-
aarin het draait om maar
ffittien belangrijke perso-
vele intriges geloofwaar-
voeren de schrij-
ë*er °P' Wapwie-
oor het zwerk boven Rot-
e ini de verhaallijnen aan el-
eeft. Het resultaat is een
grootste dramaprojecten
NCRV, die een waardige
er zocht voor series als Ijs
ïelmina, met een onge-
udget van zo'n miljoen
per episode,
erste aflevering is de on-
lijk zieke architect Victor
huuans (Jan Decleir), de eer
een gier voor het raam
y kantoor aantreft. Poli-
ït ercheur Martin Jonker
|ea(jLeysen) ziet boven de
n een misdrijf dezelfde
l-vaarlijk rondcirkelen,
vraagt iedereen zich
ie roofvogel boven Rot-
te zoeken heeft. Later
at het dier ontsnapt is uit
entuin in Berlijn en in
Rotterdam op zoek is naar zijn
verloren vrouwtje, Aguilla.
Gedurende negen dagen krijgt
vrijwel ieder personage te ma
ken met de mysterieuze ver
schijning boven de stad: Maria
(Lillian Vieira), een Braziliaanse
taxichauffeur die als zij de gier
een tijdje nieuwsgierig volgt on
willekeurig betrokken raakt bij
een misdrijf, Esther Kleinveld
(Saskia Temmink) die Victor en
zijn bouwwerken moet fotogra
feren en haar vriend Peter Mar
tens (Tijn Docter) die beurshan
delaar is en betrokken raakt bij
de louche praktijken van de
schatrijke zakenman Leon
Schiffer (Hans Trentelman).
Allure
„Het mocht in onze ogen geen
recht-toe-recht-aan politiever
haal worden dat al het andere
overheerst", zegt Carel Donck.
„We wilden boven de clichés en
wetmatigheden daarvan uitstij
gen." Met een grandioze rolbe
zetting, een decor van Ameri
kaanse allure en een verhaal dat
de spanning van een thriller
combineert met de tragiek van
de afzonderlijke hoofdpersonen,
is dat doel glansrijk behaald.
Voor de dramaliefhebber bete
kent De 9 dagen van de gier een
laatste krachtsinspanning, want
daarna is het gedaan met deze
vorm van drama op tv. De om
roepen willen voortaan langlo
pende series met opzichzelf
staande episodes. Om deze serie
tot een succes te maken is dan
ook niets aan het toeval overge
laten. „Er zijn risico's genomen,
financieel en productioneel,
zonder de garantie van hoge
kijkcijfers", aldus scenarioschrij
ver Carel Donck.
Metropool
De opnamen duurden 130 da
gen, de cast telt vijftig acteurs en
actrices, er deden meer dan dui
zend figuranten mee en er werd
gefilmd in Rotterdam, België,
Frankrijk en Duitsland. Er is ge
kozen voor Rotterdam, omdat
dit volgens Conen de enige me
tropool van Nederland is.
„'Manhattan aan de Maas' over
stijgt de poppenhuisachtige ge
veltjessfeer van Amsterdam, die
al tot vervelens toe de achter
grond vormt voor films en se-
ries.Tien jaar geleden had deze
serie niet gemaakt kunnen wor
den," zegt Conen stellig. Via in
genieuze computertechnieken
konden de makers in één klap
de stroom boven heel Rotter
dam laten uitvallen, militaire
vliegtuigen laag over laten sche
ren, hoge torenflats weer in de
steigers zetten alsof ze nog in
aanbouw zijn en de gier in elke
gewenst richting door de lucht
boven de Maasstad sturen.
Ondanks deze 'on-Nederlandse'
visuele effecten rees de vraag:
waar vind je een geschikte gier?
En hoe regisseer je zo'n vogel?
Als Conen hoort van het gieren-
trainingscentrum van Philippe
Hertel in het Franse dorp Pro-
vins, springt hij terstond in de
TGV. Even later staat de regis
seur oog in oog met zijn hoofd
rolspelers: de Himalaya-gier
Nanga, met vleugels met een
spanwijdte van bijna drie meter,
waardig blijven. Het moet geen
Walt Disney-figuur worden.
Juist die symbolische betekenis
van gieren fascineerde ons toen
we ons erin gingen verdiepen.
We lazen dat gieren 'dromen'
waar ze een dood dier kunnen
vinden, ze 'voorvoelen' hun
prooi. En ook: als je de hersens
van een gier eet, kun je de toe
komst voorspellen. Zo ontstond
het idee voor een gier die als een
soort kroongetuige steeds als
eerste ter plekke is als er iemand
wordt vermoord."
Het is uiteraard ondenkbaar om
een gier daadwerkelijk boven
Rotterdam los te laten. Om dit
probleem te ondervangen is van
de vogel een computeranimatie
gemaakt, een zogenoemde 'digi-
gier'. Nanga zelf is in totaal twee
weken gefilmd. „En zelfs een
gier heeft menselijke trekjes",
zegt Conen.
Groggy
„Na de trip met de TGV kwam
het arme beest helemaal groggy
aan. Het dier dient gepaaid te
worden met bij voorkeur mals
kuikenvlees. Maar ook weer niet
te veel, want dan dut 'ie in en is
er geen beweging meer in te
krijgen. "En zo kwam het dat re
gisseur en crew soms uren on
deruitgezakt naar de vogel zaten
te staren tot het dier bereid was
de kop op te heffen of de vleu
gels te spreiden. Conen: „Hoe
wel het niet zo was dat we hem
rustig over zijn kop konden aai
en, is Nanga toch een soort
mascotte van de ploeg gewor
den."
De 9 dagen van de gier, achtdeli
ge dramareeks vanaf woensdag
12 december, NCRV, Nederland
1, 21.00 uur.
De gier en Jan Decleir kijken elkaar onderzoekend aan. Foto: Jaap Vrenegoor
en zijn verloren liefde Aguilla,
die een bijrol heeft als 'gevange
ne' in de dierentuin van Rotter
dam.
Het Middeleeuwse stadje Pro-
vins vormt het decor voor Her
tels toeristische roofvogelshows
waarin de meest ontzagwekken
de gieren, buizerds, valken en
uilen op commando laag over
het publiek scheren. Nanga was
dus al getraind, „maar een gier
is nou eenmaal geen golden re-
triever", aldus Conen.
„Het is geen gemakkelijk vogel
om mee te werken", licht de gie-
rentrainer toe. „Bovendien heeft
een wilde gier niets te zoeken
boven Rotterdam. Die zit liever
in de bergen. Het zijn erg intelli
gente dieren, die zich niet zo
maar laren manipuleren. Van
nature zijn ze agressief. We kun
nen ze tot niets dwingen."
„We wilden de gier in het ver
haal niet al te zeer vermenselij
ken", zegt Donck. „Zo'n vogel
moet ongrijpbaar en geloof
je Europarade te horen via 1235 radiostations
tens
t mothy Beldman
)oetuM - De begintune van
:t Ofoparade van de Wereld-
p moet herinneringen
)en bij de trouwe radio
aar die nu in de veertig is.
als tiener of twintiger
g die geheid af op de
'De grootste familie van
land' zond de Europese
rtig uit, samengesteld aan
ld van verkoopresultaten
auf; platenindustrie in acht
enden. Dat werd er altijd
ckelijk bij vermeld. Lo-
want er werd met argus
gekeken naar de concur-
'eronica. Die zond tenslot-
een topveertig uit, maar
tongen beweren dat dit
objectieve lijst was. Het
rder gaan om welke single
3 2 it móest worden, en dus
f de zanger, zangeres of
al een hit had.
1 daaraan tegengas te bie-
edacht radioman Ad Ro
zijn' Europarade. Bij de
start van iedere radioshow klonk
de aankondiging in vele talen,
om het Europese te onderstre
pen. De speciale jubileumuit
zending deze maand wordt in
geleid met feestelijke woorden.
Zo klinkt er 'fiësta voor ons al
len'.
Geesteskind
Het geesteskind van Roland
vierde gisteren zijn 25ste ver
jaardag. „De Europarade is heel
strak geproduceerd. De ene hit
dendert door in de volgende.
Het format barst van de ener
gie". Dat verklaart volgens hem
het succes. Hij stond in 1976
aan de wieg van het radiopro
gramma. „Ferry Maat, Hugo van
Gelderen en ik waren op zoek
naar iets nieuws", aldus Roland.
Tien jaar later zou de Wereld
omroep samen met Ad Roland
beginnen met het aanbieden
van het programma aan buiten
landse radiostations. Eerst in het
Spaans, toen in het Frans. In
middels wordt de Europese ver
sie in vijf talen opgenomen en
via cd eens per maand ver
stuurd naar 1235 radiostations
in 116 landen. Na de recente
uitbreiding in Indonesië en
Zuid-Azië stemmen ruim 35
miljoen luisteraars af. Zij horen
Alfonso Montealegre Moure
(Spaans), Howard Shannon (En
gels). Luis Henrique de Freitas-
Padus (Portugees), Stephane
Roussel (Frans) en nieuwkomer
Eka Tanjung (Indonesisch) op
hun eigen wijze - de een frivoler
dan de ander - de hitlijst pre
senteren. De informatie van de
bestverkochte singles uit acht
tien Europese landen wordt ad
ministratief verwerkt in Hilver
sum voordat zij ermee de studio
induiken. De Europarade heeft
een enorm bereik. „Hierdoor
draaien we de hits uit alle uit
hoeken van Europa."
Als blijk van waardering kreeg
de peetvader van de hitlijst uit
handen van Jemey Kaagman,
directeur van Conamus, een zil
veren cd overhandigd.
AVRO-radio
herdenkt
George Harrison
hilversum/gpd - Het AVRO-
radioprogramma Het
Steenen Tijdperk besteedt
morgenmiddag uitgebreid
aandacht aan het leven van
George Harrison. Aan de
hand van interviewfragmen
ten, bijzondere studio-opna
mes en veel liedjes geeft pre
sentator Jeffrey Willems een
overzicht van het leven van
de ex-Beatle, die donderdag
overleed. De uitzending op
Radio 2 begint om 14.00 uur.
Of de publieke omroepen dit
weekeinde verder een speci
aal programma op radio of
televisie uitzenden was gis
teravond nog niet bekend. De
KRO had aanvankelijk het
plan een oude Beatles-film
op het scherm te brengen-
maar bleek inmiddels niet
meer in het bezit te zijn van
de rechten.
De zenders van HMG (RTL 4,
5, Yorin) en SBS (SBS 6, Net 5
en V8) zijn in elk geval niet
van plan hun programmering
om te gooien.
Kinderprogramma klokhuis neemt vooroordelen weg
door Dolf Rogmans
Hilversum - Hoe krijg je aids?
Van naar het toilet gaan, zoenen
of onveilig vrijen? Het jeugdpro
gramma Klokhuis legt het zater
dag en zondag allemaal uit aan
de jonge kijkers. Klokhuis koos
voor het niet alledaagse onder
werp omdat het zaterdag Werel-
daidsdag is.
Nu staat Klokhuis er om bekend
dat het onderwerpen die inge
wikkeld zijn of gevoelig liggen
niet schuwt. Aids valt in beide
categorieën. De programmama
kers kozen ervoor het onder
werp zoveel mogelijk 'recht voor
zijn raap' te benaderen, vertelt
regisseur Jeanine van Gooi. De
eerste uitzending gaat vooral
over 'de feiten' en probeert
daarmee zoveel mogelijk voor
oordelen weg te nemen. In de
uitzending stellen kinderen de
meest gangbare vragen over
aids en Klokhuis gaat op bezoek
bij deskundigen om het ant
woord te vernemen.
Daarbij wordt het soms knap in
gewikkeld. Zo probeert Klokhuis
uit te leggen dat het met name
de t-cellen zijn die door hiv wor
den aangetast. Die nuance zal
veel kinderen waarschijnlijk
ontgaan. Veel praktischer wordt
het programma als vragen aan
bod komen als: krijg ik het van
knuffelen (nee), van vrijen zon
der condoom (ja), van het toilet
(nee) of een klein wondje (nee,
maar wel altijd oppassen met
bloed).
Kinderen
Van Gooi is niet zo bang dat kin
deren de uitleg onvoldoende
snappen. „We hebben ook nog
de internetsite (hetklokhuis.nl).
Daar staat de informatie ook en
kinderen kunnen er vragen stel
len. Daar wordt enorm veel ge
bruik van gemaakt. Wij zijn erg
blij met internet. Het is een
prachtige aanvulling op het tele
visieprogramma.
In de tweede aflevering gaat
Klokhuis op bezoek bij drie
mensen die aids hebben of hiv-
geïnfecteerd zijn. Van Gooi: „We
hebben de feiten en emoties be
wust gescheiden. En we hebben
ook met opzet geen zwarten of
homo's gekozen als voorbeel
den. Dat voldoet zo aan de be
kende vooroordelen over aids."
In plaats daarvan gaat Klokhuis
op bezoek bij Clazien en Jan (9).
De vader van Jan overleed in
1993 aan aids toen Jan een half
jaar oud was. Zowel de jongen
als zijn moeder Clazien zijn ook
besmet. Hun leven staat op de
kop na de ontdekking dat bei
den ziek zijn. Ze wonen bij de
grootouders van Jan en ze moe
ten dagelijks een flinke hoeveel
heid pillen slikken om de ziekte
te onderdrukken.
Als gevolg van de aids-remmers
leiden met aids en hiv besmette
mensen inmiddels een redelijk
gewoon leven. Alhoewel ge
woon. De dagelijkse hoeveel
heid pillen is geen pretje. Ook
zijn er bijwerkingen. De conditie
van Jan is niet zo goed als die
van zijn vriendjes. En dat wreekt
zich tijdens het voetballen. En
de moeder van Jan heeft last van
zwellingen op haar rug.
Maar veel vervelender is de on
zekerheid over het verloop van
de ziekte. En het is lastig zo niet
onmogelijk intieme relaties met
andere mensen aan te gaan. Jan
heeft daar nu nog geen last van.
Zijn vriendjes voetballen graag
met hem. Maar in de uitzending
komt ook Sigrid aan het woord.
Zij heeft hiv en het moment dat
ze dat aan een vriend vertelt,
weet ze dat de relatie zo goed als
voorbij is.
Het Klokhuis, vandaag en mor
gen om 18.30 uur bij de NPS op
Nederland 3.
'De besten worden hier het eerst vermoord'
Hilversum - De Italiaanse foto
grafe Letizia Battaglia fotogra
feert in Palermo sinds de jaren
zeventig de slachtoffers van de
gewelddadige strijd tussen de
maffia en de overheid. Haar fo
to's halen geregeld de voorpagi
na's van de internationale dag
bladen. In de documentaire De
Vrouw Met De Camera een por
tret van Battaglia, de 'fotografe
van de dood'.
In de eerste twintig minuten
zien we Battaglia in haar foto
boek bladeren. De camera ver
schuift langzaam van haar ge
zicht naar de afbeeldingen waar
ze commentaar bij geeft. Ze
zucht van emotie of steekt haar
handen in een wanhopig gebaar
in de lucht. Bij een foto van een
gemaskerde jongen met een
neppistool zegt ze: „Kinderen
spelen graag moordenaartje.
Want moordenaar is op Sicilië
een symbool van macht."
Op de meeste foto's zijn bloedi
ge taferelen te zien. Zoals van
rechter Cesare Terranova, lid
van de antimaffia commissie,
doodgeschoten in zijn auto.
„Een aardig, fantastisch, sterk
goed mens", fluistert Battaglia.
„De besten worden hier het
eerst vermoord."
Op een andere foto staat een
prachtige vrouw met gesloten
ogen. „Haar man was de lijf
wacht van onderzoeksrechter
Falcone. Ze zijn beiden omge
komen door een autobom. Ik
vroeg haar of ze haar ogen wilde
sluiten voor de foto. Om niet al
haar emotie te laten zien aan de
buitenwereld." De fotografe
neemt een trek van haar sigaret
en kijkt hoofdschuddend naar
haar werk. „Ik raak van streek
als ik mijn eigen foto's terugzie.
Bij elk negatief zie ik bloed,
bloed, bloed. Ik laat een stukje
van mezelf achter in ieder ver
haal dat ik vertel met de came
ra."
De fotografe besloot op een ge
geven moment de politiek in te
gaan. „Ik wilde een betere maat
schappij nastreven. Ik voelde
me hierdoor gelukkig, want ik
deed iets aan het verval van
mijn stad. Uiteindelijk ben ik er
mee gestopt omdat ik niet meer
tegen de bureaucratie kon. Ik fo
tografeer nu weer, maar blijf wel
op de hoogte van de plaatselijke
politiek. Ik heb een unieke band
met deze vermaledijde stad."
Indringend
Tot zover verloopt De vrouw
met de camera op een mooie,
indringende manier. Dit stag
neert als programmamaker
Hans Keiler het nodig acht de
kijker op de complete maffiage
schiedenis van Sicilië te trakte
ren. Beginnend in de negentien
de eeuw is dit gedeelte meer een
documentaire in een documen
taire. Ondanks wat leuke feitjes
(De Amerikanen hadden in 1943
een snelle opmars op het eiland
doordat een in Amerika gevan
gen maffiabaas zijn Siciliaanse
broeders vroeg de geallieerden
behulpzaam te zijn), leidt het de
aandacht van Letizia Battaglia,
het eigenlijke onderwerp, af. Dit
verdient ze niet, want haar ver
haal is sterk genoeg om een do
cumentaire lang te boeien.
Na de geschiedenisles volgt er
een stuk over onderzoeksrechter
Roberto Scarpinato. Hij staat op
een Battaglia-foto omringd door
lijfwachten. „Die afbeelding
symboliseert het leven dat ik
leid", vertelt hij.Als je je een
maal tegen de maffia keert, ben
je getekend voor het le#n. Ze
vergeten namelijk niet. Er kan
dertig jaar overheen gaan, maar
ze zullen de rest van mijn leven
proberen me te vermoorden."
De documentaire sluit weer af
met de fotografe zelf. „Voel je je
vrij?" vraagt programmamaker
Hans Keiler aan haar. .Abso
luut", zegt Battaglia. „Want we
mogen ons niet door angst laten
leiden. Angst is een luxe. Soms
ben ik verdrietig of bezorgd,
maar ik voel me wel vrij. Voor
zover je dat kan zijn in deze ge
compliceerde wereld." Mooie
woorden van de vrouw met de
camera, die in haar eigen docu
mentaire wel iets meer het mid
delpunt had mogen zijn.
Jeroen Keijzer
Vrouw met de camera, morgen.
21.05 uur. VPRO. Nederland 3.
Battaglia in De vrouw met de camera. Foto: GPD
