1 Waar zijn Komrij's humor en brille? BOEKEN Gedichten als I gele memoblaadje! J* Jamie Oliver kookt nu voor het hele gezin 'Altijd leuk als je van striptekenaars post krijgt' Vrijdag 23 november 2oA( BIBLIOFIEL door Martin Hendriksma In de rubriek Bibliofiel spreken boekenliefhebbers zich uit over hun collectie. Deze week Joost Pollmann, stripverzamelaar en publicist. Ben je nog wel een verzamelaar als je elke week automatisch een halve meter van je favoriete boeken in de brievenbus krijgt gekieperd? Joost Pollmann, die dat overkomt, vindt van niet. „Het gros van mijn verzameling stripboeken heb ik opgeraapt van de deurmat. Daar hoefde ik niets voor te doen. Onder verza melen versta ik toch meer actie ve handelingen." Hij noemt die postzendingen een 'dubieuze luxe'. „Natuurlijk is het leuk om stripalbums uit de hele wereld zo in huis te krijgen. Anderzijds: waar haal je de tijd vandaan om het allemaal te gaan bekijken? Dat is een voortdurende frustra tie." Zijn liefde voor het strip boek kwam min of meer toeval lig tot stand. Samen met een vriend had Pollmann in 1993 de volkstuintentoonstelling Hol lands buitenhuisje in Spaarn- woude opgezet. Een van de deelnemende kunstenaars was Joost Swarte. „Hij vroeg of ik ook de Haarlemse Stripdagen wilde organiseren. Ik kende de stripwereld al een beetje via mijn broer (de striptekenaar Pe ter Pontiac, mh), dus dat leek me wel spannend." Zijn stripcollectie omvatte des- NET VERSCHENEN Op zoek naar de heilige graal door Michiel Frackers (Vassal- lucci, ƒ30,74). Als werkloos af gestudeerde richtte Michiel Frackers in 1991 Planet Internet op, verwierf tientallen miljoe nen startkapitaal van partijen als KPN en schoot binnen twee jaar met BitMagic naar een pa pieren vermogen van 50 mil joen gulden - en weer terug, na het faillissement van BitMagic. Dit boek is zijn verhaal. Iedereen is in de war door Youp van 't Hek (Thomas Rap, 14,99). Deze bundel bevat een selectie van de columns die Van 't Hek in de periode september 2000 tot en met juli van dit jaar voor NRC Handelsblad schreef. Caroline door Felix Thijssen (Luitingh-Sijthoff, 29,75). Thijssens vijfde Max Winter- mysterie. Caroline is lelijk en heeft niets. Haar vader is haar vader niet en haar beroemde moeder loopt liever over het plankier in Parijs en New York dan aandacht te besteden aan het lelijke eendje. Als Caroline op raadselachtige wijze ver dwijnt, moet privé-detective Max Winter de scherven oprui men. tijds niet meer dan alle Kuifjes, het werk van Blake Mortimer, een paar edities van het strip tijdschrift Tante Leny en één en kel exemplaar van het stripblad Raw van Art Spiegelman. In middels heeft Pollmann, los van zijn verzameling op kantoor en de overige boeken in de woon kamer. ettelijke meters strips en stripbladen in zijn werkkamer staan. Originele kunstwerken van bevriende tekenaars sieren de wanden, al betreft dat in een enkel geval niet meer dan een ingelijste ansichtkaart. .Altijd leuk als je van striptekenaars post krijgt." Hij rekent het 'hallucinerende werk' van de jonge Franse teke naar David B. tot zijn favorieten. Plus de magisch-realistische strips van de Israëlische strip maker Batiz Kolton 'alsof ze de tekeningen zo uit een tube op het papier heeft geknepen'. All time favourites zijn George Her- rimans Krazy Kat en het werk van de Amsterdamse stripteke naar Typex. Maar net zo makke lijk raakt Pollmann in vervoering van Donald Bebek, de Indonesi sche versie van Donald Duck. Voor het praktische probleem van elke verzamelaar - te weinig ruimte - weet hij een mooie op lossing. „Een Zwitserse vriend schonk zijn 40.000 albums tel lende stripverzameling aan een bibliotheek in Lausanne. Als te genprestatie kreeg hij daar een betaalde baan om zijn collectie te beheren.' Grinnikend: „Dat zie ik wel zitten als voorland." poezie recensie Fleur Speet 'Alle goeds' door Ingmar Heytze. Uitgeverij Podium. Prijs:/34,90. Joost Pollmann met dochter voor een deel van zijn boekencollectie.Foto: United Photos De Boer/Cynthia van Dijke Neem het gedicht "Weerloos": Drie zonnebrillen zonder pootjes. Bovendien: het regent buiten. Dit gedicht komt uit de dikke bundel Alle goeds van Ingmar Heytze, waarin Aan de bruid, De allesvrezer en Sta op en wankel - zijn drie eerdere dichtbundels - zijn samengebracht. Onder de titel 'Poste restante' zijn daar nog twaalf gedichten aan toege voegd. Utrecht en lege glazen zijn zo ongeveer de meest voor komende woorden in dit over zicht van deze Utrechtse dich ter. Met recht kan hij de glazen in middels heffen en ledigen, want met Alle goeds viert Heytze zijn jubileum: hij dicht inmiddels al weer tien jaar. Het geciteerde gedicht 'Weerloos' geeft aan hoe Heytze dat in die tien jaar zo'n beetje gedaan heeft: met grote eenvoud, ironische ontnuchte ring en naar mijn smaak wat al te vaak met het moderne adagi um what you see is what you get. Mijn eerste gedachten bij zulke gedichten zijn 'Tsja' en 'Nou en? Er is geen raadsel, het haakt niet in op universele gevoelens of oermythen waarmee mijn ziel geraakt zou worden. En er hoeft al evenmin gepuzzeld te worden met de taal zodat je als bij een oester het geheim van de poëzie kan openbreken. Waarschijnlijk zoek ik te veel, en ik vind dus te weinig. 'Gele vlinders op de muren/ te gen het vergeten' begint dicht 'Memo's' en dat mooie metafoor, zonder En ook de rest van het over de dwingende lokri die klevende blaadjes, Maar hoewel ik het mooi vind, doe ik er ni« en blijft er niet meer h dan dat vondstige beeld. J zo'n geel memoblaadje v op een gegeven moment grond en werp je het vergeet het weer tot je nieuw tegenkomt. Dat vergeten heeft waan lijk sterk te maken met verwijzingen, parodieën e tiches van Heytze! Want seert zich nogal eens op ren. Om er een paar te no Jan Arends, Paul van 0 ('BOEM Zebrapad' in j 'BOEM PAUKESLAG'; hoff of het tot treurnis toe rodieerde gedicht 'Jonge s! '1ini Kopland dat nu 'Warme heet. Het is mij net te veel te flauw, al ontstaat son glimlach. Maar een blijvend inziti ||g dat mijn wereldbeeld na zen van een van Heyta dichten is gaan wankelen gj Heytze speelt daarvoor een spel. Geen wonder rit Komrij dan ook een op het werk van. Heytze a Komrij grossiert immers ii »jk kerades. Maar wat Komri ook heeft - en dat maakt: dichten zo krachtig - is eijVOi lancholische diepte. Hij li yj weliswaar achter de fagac hij opwerpt te verschuilen geeft de lezer toch de ka jrl blik in de krochten va ac dichtersziel te werpen. le goeds, de titel suggere al, mis ik die diepe 1 Dat maakt hoogst niei naar wat Heytze nou a l" écht raakt. Amsterdam, 6 september 1898. De acht tienjarige Wilhelmina wordt ingehuldigd als koningin van Nederland. Op deze dag eindigt 'De klopgeest', de pas verschenen roman van Gerrit Komrij, waarin een dan dy en een socialist greep proberen te krij gen op de nieuwe tijd. roman recensie Hans Warren 'De klopgeest' door Gerrit Komrij. Uitgeverij De Bezige Bij. Prijs: 39,90 gulden. De meest afwijzende recensie over Gerrit Komrij werd vermoedelijk door Gerrit Komrij zelf geschreven. Het is tekenend voor zijn positie in de Nederlandse cul tuur: ogenschijnlijk onaantastbaar, maar door niemand helemaal serieus geno men. Een beetje de tragiek van de clown. Vooral aan het begin van zijn loopbaan speelde hij zo graag de paljas dat het bij na iedereen ontgaat hoeveel zinnigs hij over de letteren en het leven, de mens en de wereld te zeggen heeft. Het bedoelde negatieve stuk verscheen naar aanleiding van de roman Dubbelster en is te vinden in de bundel Erg!, geschreven door een meneer die zich Patrick Demompere noemde. Hij ontkent tot de dag van vandaag zich van deze schuilnaam bediend te hebben, maar iedere zin van Demompere schreeuwt het uit: ik ben van Komrij, ik ben van Komrij! Die volstrekte eigenheid mis je in zijn romans. Komrij is zich kennelijk terdege bewust van z'n tekort maar weigert nog altijd zich daarbij neer te leggen. Hij blijft veel energie in z'n experimenten met dit gen re steken. Want één ding is zeker: De klopgeest kun je allerminst als een tus sendoortje beschouwen. Uit allerlei din gen blijkt hoe grote zorg aan dit werk is besteed. Let op alle subtiele details in het beeld dat hij schetst van Amsterdam an no 1898. Er rijden paardentrams, de gaslantaarns branden, een muizenvallen- venter probeert z'n waren te slijten, op het plantsoen aan het Damrak is de nieu we beurs in aanbouw. Toch lijkt ondanks alle couleur locale de inhoud van de roman even grijs als het omslag. De personages komen maar niet tot leven, het verhaal krijgt maar geen fut. De zinnen zijn correct, ze missen even wel de vaart waarop je bij deze auteur re kent. Waar zijn z'n humor en z'n brille? De klopgeest geeft je na tweehonderd veertig bladzijden het gevoel of je gefopt bent. Natuurlijk is dat in de eerste plaats aan de onhandige aanpak te wijten, maar opzet is niet helemaal uitgesloten. De verteller en hoofdpersoon speelt name lijk graag met schijn en werkelijkheid. Hij is spiritist, sommige rijkaards betalen graag voor zijn seances. Het medium Hector geeft het bedrog toe tegenover z'n goede kennis George. De mensen krijgen nooit geesten, enkel trucs te zien. „De hogere klassen willen licht gelovig zijn", veronderstelt hij. George is een socialist, altijd in de weer met bro chures en propaganda. Hector probeert het leven van een dandy te leiden. Zijn weinige geld besteedt hij aan zaken om anderen de indruk te geven dat hij niet arm is: „Ik houd van smetteloze hand schoenen, een lavendelkleurige das, bloemen in mijn knoopsgat, vergulde wandelstokken." Het is duidelijk dat Komrij op z'n minst sympathie voor hem voelt en ook dat hij even goed de weg weet in het Amsterdam van weleer als zijn personage. Een stad vol woelingen. Op allerlei bij eenkomsten worden grootse plannen be raamd. Men wil de inhuldiging van de jonge vorstin aangrijpen voor demon straties. „Eén steen helpt meer dan dui zend vergaderingen. Eén bom helpt meer dan jullie eeuwige gedebatteer", beweert iemand zelfs. Inmiddels marcheren er opvallend veel militairen door de straten. Wanneer de 'stortbui van oranje' uitein delijk losbarst, komt er van de beraamde protesten niets terecht Tegen vermeen de activisten werd in een vroeg stadium met harde hand opgetreden. Hector regi streert het allemaal. Z'n relaas wordt slechts onderbroken voor een paar lange citaten die verbazend weinig aan het ge heel toevoegen: onder meer een stuk over het wezen van de dandy uit Baude- laires essay De schilder van het moderne leven en een fragment uit een fel antimo- narchistisch pamflet. De twee vrienden hebben op bladzijde 87 al geconcludeerd dat spiritisten 'wer ken met lucht' en socialisten 'bouwen op drijfzand'. Desondanks gaat George ge woon door met zijn vergaderingen, zoals Hector zijn geestensessies voortzet. Een seance loopt ongelukkig af: inbrekers slaan op het beslissende moment hun slag, een kostbare collectie juwelen wordt geroofd. Deze misdaadgeschiedenis krijgt even een nasleep, maar raakt daar na uit het zicht. In feite wordt er niet één verhaallijn in De klopgeest behoorlijk af gerond. Daardoor wordt de vraag waar om deze roman geschreven moest wor den alleen maar klemmender. Wil Komrij een verband leggen tussen de Wilhelmina-cultus van toen en de Maxi ma-rage van nu? Dient de tijd die hij be schrijft, een periode die gekenmerkt wordt door 'het plezier in handelssuc ces', als een spiegel voor onze tijd? Het blijft gissen. Een vaag boek van een an ders zeer uitgesproken schrijver. TOP TIEN FICTIE 1. (2) Jeroen Brouwers, Gehei me kamers. AÜas, 49,90 2. (4) Marianne Frederiksson, Het zesde zintuig. De Geus, 49,60 3. (7) Nicholas Evans, De rook- springer. De Boekerij, 39,55 4. (-) J.K. Rowling, Harry Potter en de Steen der Wijzen. De Harmonie, 31,95 5. (10) Youp van 't Hek, Ieder een is in de war. De Bezige Bij, 15,00 6. (3) Catherine Millet, Het sek suele leven van Catherine M. De Bezige Bij, 35,00 7. (-) Ronald Giphart, Ten lief de! Podium, 33,06 8. (1) Harry Mulisch, D dekking van de hemel. De Bezige Bij, 27,50 nt 9. (-) Karei Glastra van passievrucht. Contact, 25,00 10. (-) Peter van Straatff33' ters zeurkalender. De Harmonie, 28,50 De boekentoptien wordl lijks samengesteld op ba verkoopcijfers van Athei Boekhandel en H. de Vrit ken in Haarlem, Boek Kooyker Ginsberg in Standaard Boekhandel ma in Hilversum, Boek Et Los in Bussum en Boekjbri De Ark in Almere. STRIPS kookboek recensie Ellen Scholtens 'Happy Days met The Naked Chef door Jamie Oliver. Uitgeverij Kosmos-Z&K. Prijs: 55,07. Het gelijknamige tv- programma Happy Days with the Naked Chef is elke dinsdag op BBC2 te zien van 21.30 - 22.00 uur. Hij heeft besloten zijn gerechten voortaan in andermans ovens te bakken. Na twee jaar lang conti nu een cameraploeg over de vloer te hebben gehad, is Jamie Oliver (26) toe aan enige priva cy. Zijn verhuizing naar een nieuw pakhuis mocht gefilmd worden, maar zijn nieuwe serie kookprogramma's speelt zich af in de indrukwekkende mansion van Jamiroquai-zanger Jay en andere sterrenlocaties. Alleen komt zijn vrouw Jools zo nu en dan opdraven in het tv-pro- gramma Happy Days with The Naked Chef. Zo heet ook het begeleidende kookboek van de Britse wonder boy dat in de Nederlandse ver taling is verschenen - hoewel hij het zelf liever een dagboek noemt met herinneringen aan de afgelopen jaren. Happy days is ook in andere opzichten een toepasselijke titel omdat eten volgens de favoriete schoon zoon van zo ongeveer half Enge land cilles heeft te maken met een goed gevoel. Koken draait volgens hem niet alleen om het vinden van verse ingrediënten en het bereiden van swingende gerechten. Het gaat om plezier hebben, lekker eten en tijd doorbrengen met vrienden en familie. Vandaar het hoge 'happy fami ly"-gehalte van de kersverse me neer en mevrouw Oliver die bij gebrek aan eigen kroost, ander mans kindertjes hebben opge trommeld voor het hoofdstuk Kidsclub. Althans bij het ter per door Jan Kuys. Met een bijdrage van Jacob Moerman Jan Bosschaert is groot tekenaar Tekenaar Jan Bosschaert is in Nederland vrijwel uitsluitend bekend door zijn prachtig gete kende pin-ups in Panorama. In Vlaanderen strekt zijn bekend heid veel verder. Met zijn illu straties in de jeugdboeken van Mare De Bel en zijn stripreeks Sam heeft hij een grote groep van vaste fans verworven. Voor al zijn bijzondere tekenwerk kreeg de Vlaming in 1991 de Bronzen Adhemar, de belang rijkste striponderscheiding van België uitgereikt. Bosschaert relativeert ten on rechte het belang van zijn werk. Dat heeft alles te maken met het feit dat hij het 'grote publiek' nog niet heeft bereikt. De serie Sam heeft een vaste kem van aanhangers, maar de grote ver koop laat nog op zich wachten. Mede daarom was het Bos- schaerts hartenwens nog eens een volwassenenstrip uit te brengen. Die is er nu. Samen met scenarist Jean Dufaux heeft Bosschaert jaguar (Casterman, 26,44) uitgegeven. En opnieuw bewijst Bosschaert zijn klasse. Jammer alleen dat scenarist Du faux gemeend heeft de lezer een warrig verhaal te moeten voor schotelen met onbegrijpelijke verspringingen in tijd en plaats. Maar die tekeningen - prachtig!! Mark Retera in Lambiek Wie de slungelige student Dirk jan (nog) niet kent, moet daar snel iets aan doen. Deze strip held, die continu met zichzelf en de wereld overhoop ligt, is met de vaart van de hogesnel heidstrein op weg naar de sta tus van superberoemdheid. Be denker en schepper Mark Rete ra kreeg onlangs de Dirk Wiard- aprijs van het Amsterdamse Fonds voor de Kunst ('Het be langrijkste is misschien wel dat de jury onbedaarlijk in de lach schiet bij zijn werk'). Sinds gis teren is op een prestigieuze ex positie in de belangrijke Neder landse stripgalerie Lambiek in Amsterdam te zien waarom Dirkjan momenteel een van de leukere strips is. Retera begon met tekenen in studentenblaadjes en be kwaamde zich verder in het stripblad Sjosji en Algemeen Dagblad. Later maakte hij kari katuren van politici en sporthelden voor Panorama. Maar zijn echte doorbraak kwam met de introductie van de gortdroge humor van Dirk jan. De tentoonstelling (tot 31 januari in de Kerkstraat in Am sterdam) omvat een overzicht van het totale werk van Retera. Volgende week verschijnt bo vendien deel 5 (Silvester, ad viesprijs 15,40). Blake en Mortimer naar het verleden Bericht uit het verleden (Van Ditmar, adviesprijs 16,53) luidt de titel van de nieuwste namaak Blake en Mortimer, het Cl rr populaire duo dat in di vijftig door schepper Jat het leven werd geroep sindsdien niet meer 1 denken is uit de stripweri nieuwe album, het vij deel uit de reeks, is wegvi gemaakt door scenaris van Hamme en tekena Benoit, 'naar de persona: Edgar P. Jacobs'. Dat bi dat Yves Sente en Andi lard, die het vorige d( Voronov complot voor kening hadden genome hun diensten werden b: In het nieuwe album kifnr tweetal te maken met zoeker, die vanuit het ff van 1777 naar de jan van deze eeuw is geü meerd. Het door veelschrijvei Hamme gemaakte veil te helaas weinig prikkelend te felle inkleuringen lati nig aan de fantasie ovi danks de goede bedo om een oude serie nieui in te blazen, kan de oud sfeer van de jaren vijftip Dl delen lang maar niet benaderd. De Engelse succeskok Jamie Oliver. Foto: GPD se gaan van het boek waren ze kinderloos, want de eerste klei ne Jamie is onderweg. De best verkochte kookboeken schrijver van dit moment laat zien hoe leuk koken kan zijn door het pureren van tomaten en het kneden van deeg, door vormpjes uit te steken en tuin- boontjes te doppen. Maar hij wil vooral de ouders bereiken met zijn recepten voor gedroogde fruitgums en kleverige toffee cakejes met een chocoladelaag je. „Want je kinderen interesse laten krijgen voor eten is dé ma nier om het niveau van koken in dit land op te klikken." Daarin schuilt de kracht van The Naked Chef die gerechten graag ontdoet van overbodige poespas. Sommige mensen vin den hem niet meer zo leuk nu hij de markt heeft overvoerd met twee succesvolle kookboe ken, bijbehorende tv-series, co lumns in de Sunday Times en Marie-Claire en reclame voor de supermarktketen Sainsbury. Anderen geven de voorkeur aan Delia Smith en Gary Rhodes die op ingetogen wijze, stap voor stap uitleggen hoe een gerecht is opgebouwd. Maar er is maar één tv-kok die in staat is zijn liefde voor lekker eten van het scherm te laten spatten. Als je Jamie ziet goochelen, heb je meteen zin om zelf achter het aanrecht te gaan staan. Voor het bereiden van een 'ideale curry voor een avondje thuis' om maar eens een Happy Days-re- cept te noemen, ouderwetse steak-en-Guinness-taartjes of, misschien, als je net als hij pas getrouwd bent, Honeymoon Spaghetti. Dirkjan krijgt bezoek van een clown. Illustraties uit besproken boek

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2001 | | pagina 16