In de ban van de profeet
GELOOF SAMENLEVING
Antistof tegen
het kwaad
'Harry Potter is de messias voor de mensen van nu'
Aartsbisdom wil openheid over kerkdienst koninklijk huwelijk
Vruchtbaarheidssymbolen
den haac/cpd - Er moet duidelijkheid
komen over het karakter van de kerke
lijke inzegening van het huwelijk tussen
Willem-Alexander en Maxima Zorre-
guieta, vindt het aartsbisdom in
Utrecht. „Het zou een goede zaak zijn
als het hof snel openheid van zaken
geeft", vindt L. Sinselmeijer, woord
voerder van kardinaal Simoriis.
Blijft Maxima nu katholiek of niet? En
zo ja, is er dan nog een rol voor een
priester weggelegd bij de kerkelijke in
zegening van haar huwelijk met kroon
prins Willem-Alexander? Volgens ver
schillende bronnen staat de naam van
'hofdominee' Carel ter Linden op de
invitatie voor het kroonprinselijk huwe
lijk op 2 februari. Deze week werd het
programma van de bruiloft officieel be
kendgemaakt. Maar over de dienst in
de Nieuwe Kerk valt niet meer op te
maken dan de lengte van de ceremo
nie: anderhalf uur.
De van oorsprong katholieke Maxima
hield zich bij de aankondiging van de
verloving, eind maart van dit jaar, nog
op de vlakte over welk geloof ze zou
aannemen. Ze ging zich oriënteren op
de Nederlandse Hervormde kerk. „De
ze beslissing zal ik niet in haast ne
men", zei ze. Willem-Alexander maakte
wel duidelijk dat eventuele kinderen
Nederlands Hervormd gedoopt zullen
worden, waardoor het Huis protestants
blijft. Kardinaal Simonis sprak direct na
de aankondiging van de verloving de
innige hoop uit dat de verloofde van de
kroonprins haar katholieke geloof zou
behouden. Met het hof is afgesproken
dat het, aartsbisdom op de hoogte
wordt gesteld van Maxima's besluit
voordat dit openbaar wordt gemaakt.
„Maar tot nu toe we hebben nog niets
gehoord. En we weten ook niet of er tij
dens de plechtigheid nog een rol voor
een priester is weggelegd."
Ter Linden wordt ook wel omschreven
als de geestelijk leidsman van Willem-
Alexander. De dominee leidde in mei
ook de kerkdienst van de jongste broer
van de kroonprins, Constantijn en zijn
vrouw Laurentien.
Tot diep in de twintigste eeuw trouw
den de Oranjes niet met katholieken.
Pas tijdens de afgelopen generatie
kwam daar verandering in, de prinses
sen Irene en Christina kozen voor ka
tholieke mannen en werden zelf ook
katholiek. Prins Maurits trouwde in
1998 met een katholieke vrouw, Marilè-
ne van den Broek. Hun oecumenische
huwelijksinzegening werd door velen
als een misser gezien, waarbij tot ont
steltenis van velen prinses Juliana en
prinses Margriet ter communie gingen.
donderdag 22 NOVEMBEt
'Ontslagen SoW
noodzakelijk'
utrecht - Het is noodzakelijk
om op korte termijn 150 van de
500 arbeidsplaatsen bij de dien
stencentra van de Samen-op-
Wegkerken te schrappen. Van
alle bezuinigingsvarianten is
deze maatregel de minst slech
te. Dat concluderen de synode
commissies van rapport voor
Financiële Zaken en Algemene
Zaken na bestudering van de
voorstellen voor de omvangrij
ke inkrimping bij de drie ker
ken. De synodecommissies
hebben felle kritiek op de ge
brekkige financiële informatie
die ze van het SoW-bestuur
hebben ontvangen. Ze noemen
het onthutsend dat het bestuur
erkent geen totaalbeeld te heb
ben van de oorzaak van de fi
nanciële crisis.
'Imam' Haselhoef
weer aan de slag
den haag - De zelfbenoemde
imam A. Haselhoef mag weer
aan de slag als geestelijk verzor
ger bij het psychomedisch cen
trum Parnassia in Den Haag.
De instelling had hem twee we
ken geleden met verlof ge
stuurd na zijn omstreden uit
spraken over homoseksualiteit
en de commotie die daarover
was ontstaan. Parnassia acht
het verantwoord dat Haselhoef
zijn werk weer oppakt. Hasel
hoef had eind oktober in een
radioprogramma gezegd dat hij
achter de richtlijn in de koran
staat die zegt dat homoseksue
len die in het openbaar de lief
de bedrijven, onder bepaalde
voorwaarden de doodstraf
moeten krijgen.
Geen congres
zinloos geweld
utrecht - Wegens onvoldoende
belangstelling gaat het congres
over spiritualiteit en zinloos ge
weld zaterdag in Utrecht niet
door. Het congres was georga
niseerd door het Landelijk plat
form tegen geweld op straat en
de Samen-op-Wegkerken. In
clusief lunch zou het congres
75 gulden per dag kosten. Een
groot deel van dit bedrag was
bestemd voor de Deetmanprijs.
Burgemeester Deetman van
Den Haag is voorzitter van het
landelijk platform. De prijs is
bedoeld voor een plan ter be
strijding van zinloos geweld.
kampen/anp - Harry Potter is een 'moderne messias'
die appelleert aan de diepe religieuze gevoelens van de
hedendaagse mens. Zijn rol als magische kinderheld al
leen kan het succes van de boeken van J.K. Rowling en
de daarop gebaseerde film niet verklaren.
De theoloog en ethicus prof. dr. F. de Lange ziet duide
lijke parallellen tussen Harry Potter en de talloze messi-
asfiguren in de geschiedenis. Na een onaanzienlijk be
gin Qezus in een kribbe in de stal, Harry Potter in de be-
zemkast van de familie Duffeling), groeien zij uit tot ver
losser van de mensheid. Harry Potter is ook, net als an
dere messiassen, een figuur waarmee je je kunt identifi
ceren en die tot navolging noodt. „Harry Potter appel
leert aan elementaire religieuze gevoelens die weinig te
maken hebben met de vraag of je naai- de kerk gaat of in
God gelooft", aldus De Lange, hoogleraar ethiek aan de
Theologische Universiteit Kampen. De verhalen over de
tovenaarsleerling bevatten volgens De Lange oerbeel
den waar onze cultuur nog steeds van is doortrokken.
„Onze cultuur is veel religieuzer dan veel mensen wel
zouden willen."
Er is echter een groot verschil tussen de verlossers die
de verschillende godsdiensten hebben voortgebracht en
Harry Potter: zijn magische universum kent wel spoken
en geesten, maar geen goden en engelen. De bood
schap van 'messias' Harry Potter, toonbeeld van 'onver
schrokken moed', is dat de mens helemaal op eigen
kracht moet zien het kwade te overwinnen, aldus De
Lange. „Daarom past Harry Potter in ons wereldbeeld."
De Lange noemt Harry Potter modern omdat, anders
dan in het postmoderne levensgevoel, goed en kwaad in
de boeken van Rowling duidelijk van elkaar te onder
scheiden zijn. Bovendien zet hij zich in voor 'ouder
wets-moderne' fatsoenswaarden als integriteit, eerlijk
heid en opkomen voor elkaar. „Harry Potter is een
deugdzaam jongetje."
Daarom is het succes van de Potter-boeken ook deels
uit nostalgie te verklaren, denkt De Lange. De aantrek
kingskracht van de 'techniekvijandige' wereld van de to-
verschool Zweinstein is daar ook in gelegen. Op Zwein-
stein verplaatsen mensen zich het liefst per bezemsteel
en verzenden ze hun post per uil. In onze verzakelijkte
en door technologie gedomineerde wereld spreekt die
droomwereld aan, aldus De Lange.
Toch moeten we de verhalen over Hany Potter niet te
veel met een religieuze en moraliserende bril lezen,
waarschuwt de Kamper theoloog. „Hany Potter gaat in
tegen het fatsoen van de benepen burgerlijkheid en ver
tegenwoordigt ook een fantasiewereld waarin het leuk is
en waarin je gekke dingen mag doen."
Bangkok - Twee monsterachtige fallussen op pootjes bewaken de ingang van een tem
pel in de Thaise hoofdstad Bangkok, gewijd aan de godin Tuptin. Aanhangers komen
hier om wierook, witte jasmijnbloesem en lotus te offeren, maar de laatste jaren staat
het tempelterrein ook vol met minder conventionele giften van gelovigen: tienduizen
den fallussen, groot, klein, realistisch en gestileerd. De herkomst van de Tuptin-verering
is in nevelen gehuld, maar tegenwoordig vervult ze onmiskenbaar de functie van vrucht
baarheidsgodin. Gelovigen komen bij haar met problemen rond seksualiteit, zwanger
schap en geboorte. Op de achtergrond staat een enorme ficusboom, waar volgens het
Thaise volksgeloof een geest huist.
Foto: EPA/Stephen Shaver
Ladders zijn voor glazenwas
sers, schilders, dakbedekkers,
appelplukkers, klusjesman
nen, loodgieters - in het ge
wone leven. In de bijbel
wordt een ladder gebruikt
door de engelen. Jakob
vlucht uit Beersjewa en over
nacht in de woestijn. Hij
maakt van een paai- stenen
een hoofdkussen en gaat sla
pen. Dan
droomt hij
over een lad
der die van
de aarde tot
in de hemel
reikt en
waarlangs
engelen op
en neer klim
men.
Engelen wor
den in de
joodse tradi
tie gezien als
de bood
schappers
van God. Die
'boodschap
pers' kunnen
alle gestalten
aannemen,
want het zijn
'vormen van
intelligentie'.
Althans vol
gens de mid
deleeuwse commentator
Moses Maimonides, die ook
de menselijk geest als een
engel zag, omdat de mense
lijke geest de signalen van
God kan opvangen.
Stel je voor: je alleen bent in
de woestijn, het is donker,
koud en onherbergzaam; je
weet waar je naartoe wilt
vluchten, maar niet hoe je er
komt. En dan herstellen de
droombeelden het vertrou
wen dat wat er ook gebeurt,
de communicatie tussen de
wereld van het onherbergza
me leven en de wereld van
waarin alles wordt beslist, in
tact blijft. De richtinggeven
de, waardevolle signalen zul
len blijven komen: als ge
dachten, als inspiraties, als
intuïties, maai- ook als hand
reikingen van buitenaf.
Voor mij zijn engelen al die
genen die iets doen of zeg
gen of door hun aanwezig
heid iets duidelijk maken wat
iemand verder helpt in het
leven. Vrienden die op het
juiste moment (aan)bellen
en troosten. Geïnterviewden
die precies dat zinnetje zeg
gen dat nodig is om iets te
begrijpen wat tot dan toe on
begrijpelijk leek. Ouders die
op het juiste moment ingrij
pen om een kind te behoe
den voor kwaad. Een huis
dier dat even bij je komte
je duidelijk maakt dat het
aan niets ontbreekt. Eenl
dankje op het moment da
aan jezelf twijfelt. Een boe
dat je openslaat, een blikt
op iets valt, een uitnodigii
alles waar door je een stap
kunt maken, weg van hett
gesloten zitten in je eigen
hoofd, hart of bedoening
Een eng
was dez)
week de
man die
zijn erfej
met zijn
vriendeti
deelde d
niet alles
automa
tisch, vai
zelfspre^
kend - n
de opko]
bracht
ven kun
alleen ai
je vanee
verbindi
met and
ren bew
bent, ter
je, tegeli
kertijd,
door tej
ven de\
binding
met anderen maakt. Het
kwaad is in de joodse myi
ke traditie alles wat de eet
heid verstoort. 'Geven' isi
een antistof tegen het kw
Zo veel heibel ontstaat er
door erfenissen of het ven
len van de boedel bij sche
dingen en bij het uit elkaa
gaan van compagnons. Z(
bij Jakob en zijn oom Lab
Jakob heeft veertien jaarv
zijn oom gewerkt, en dier
in voorspoed geweldig op
vooruit gegaan. Maar alsj
kob na twintig jaar terugï
naar zijn geboorteland, pi
beert Laban hem zonder j
cent te laten gaan.
Laban ziet alleen wat god
voor hemzelf, althans wat
denkt dat goed is voor ha
zelf. Het gevolg is dat zijn'
dochters, zijn kleinkinder|
zijn schoonzoon en het oi
grote deel van zijn kudde'
buiten zijn bereik komen!
Hoe anders de man die zij
erfenis deelde. Datgene w
hij niet kon gebruiken, d
waaraan wel herinnering
vastzitten, zal hij overall
spreid terugvinden bij zip
dankbare vrienden. Hij b
hen tot deel van zijn wen!
gemaakt, de binding en d
eenheid met hen - en in d
wereld - vergroot. Een enj
dus.
TAMARAH
BENIMA
Efraïm-gezin verkoopt huis en bedrijf en wacht op hemelse opname
door Wim Schrijver
Ze ogen als een gewoon gezinne
tje, de Jonkers in Ureterp. Een va
der, een moeder en twee kinde
ren. En dat ze heel normaal zijn,
willen ze graag laten zien. Ja, ze
behoren bij het Efraïm Genoot
schap, dat de afgelopen weken
geregeld als 'zelfmoordsekte'
werd neergezet. Maar ze zijn
niets engs van plan. „We nemen
echt geen zelfmoordpilletje."
Waarom zouden ze ook? Ze
hebben de vaste belofte dat de
hemelse opname van de 'bruid',
de ware gelovigen, vóór het ein
de van het jaar zal gebeuren. Ze
doen hun verhaal, niet omdat zij
zo belangrijk zijn, wel 'om de
mensen te vertellen dat ze nog
kunnen toetreden tot de bruid'.
Jan (47), Aukje (44), Foeke (12)
en Hendrikje (7) Jonker wonen
even buiten het dorp. In hun
huis wijst niets op het feit dat zij
ieder moment het einde van
hun aardse bestaan verwachten.
De vaat is keurig gedaan, de
vensterbanken gestoft. En aan
de voorkant staat nog het bord
'Bouwbedrijf Jonker', ook al
hebben ze dat van de hand ge
daan.
Aan de keukentafel vertellen ze
wat hun bezielt. Aanvankelijk,
toen de media zich op het ge
nootschap stortten nadat ou
ders hun kinderen van school
hielden en justitie een onder
zoek aankondigde, hadden ze
zich stil gehouden. Een broer
van Jonker vertelde wel voor de
televisie dat hij zich ernstig zor
gen maakte, desnoods de kinde
ren met geweld zou weghalen,
waarop beelden van een zelf
moordsekte werden getoond.
De Jonkers waren, net als de an
deren bij het Efraïm Genoot
schap, verbijsterd over die voor
stelling van zaken. „Jarenlang
zijn boekjes en folders verspreid
waarin precies stond wat we ge
loven. En toen waren we opeens
een gevaarlijke sekte. Het werke
lijke verhaal deed er niet toe."
Ze hebben eigenlijk niet zo veel
zin om alle beschuldigingen te
weerleggen, maar de hele beeld
vorming staat nu wel de belang
wekkende boodschap in de weg.
Nee, ze hebben familiebanden
niet radicaal verbroken. Hij
heeft wel een keer een broer de
deur gewezen die vloekend rea
geerde op hun verhaal. „Dat van
ons van alles wordt gezegd, is
niet erg, maar ik wil niet dat
Gods naam gelasterd wordt, of
die van de bruid." Op de inter
netsite (elia777.com) van het ge
nootschap valt dan ook te lezen:
„Past u ook op voor naaste fa
milie. Als de duivel de kans
krijgt zal hij die familie zeker ge
bruiken om u bij uw hemelse
Bruidegom (Jezus, red.) weg te
halen."
Het doet de Jonkers pijn dat ze
de kinderen van en naar school
moeten begeleiden of de deur
op slot moeten doen. Zij: „Je
wordt bang. En er wordt van al
les gezegd: toen we een week
endje weg waren, ging het vert
haal dat we ons huis hadden
leeg gehaald." Een 'zelfmoord-
sekte'! „Wat ze al niet bedenken.
De bijbel is er heel duidelijk over
dat het een grote zonde is je ei
gen leven te nemen."
Of zo'n verhaal dat de kinderen
geen tv meer mógen kijken. Jan
keek op den duur steeds min
der. „Je krijgt vanzelf moeite
met verkeerd 'voedsel', als bruid
wil je zo veel mogelijk zonder
vlek of rimpel voor Hem staan."
Aukje en de kinderen keken op
den duur ook zo weinig - Foeke
knikt instemmend - dat het de
natuurlijke gang van zaken was
dat eerst de kabels uit de tv gin
gen, en later het ding helemaal
verdween.
Zo is het de afgelopen jaren ook
met het geestelijk leven van het
gezin gegaan. Ze waren wel ge
reformeerd, maar deden er wei
nig aan. Tot hij een paar jaar ge
leden via een zakelijk contact
over het geloof in gesprek raakte
en boekjes te lezen kreeg van
Heinrich van Geene, geestelijk
leidsman van het Efraïm Ge
nootschap in Heinenoord.
Jonker las over de op handen
zijnde opname van de christe
nen, de verdrukking van zeven
jaar die volgt en het duizendja
rig vrederijk wat dan aanbreekt.
Gaandeweg raakte hij steeds
meer geboeid, zij maakte zich
zorgen. „Toen de dominee
kwam praten, kwam ik er open
lijk mee op de proppen."
Zij: „Ik wist nog van niks, ik be
greep er niets van. Ook niet dat
hij zijn keuze zonder ons had
gemaakt.Op een keer, we had
den toen wat woorden, ben ik
echt aangeraakt." Dat was begin
dit jaar.
Beiden hebben Van Geene 'her
kend en erkend' als de profeet
Elia, van wie aan het einde van
het Oude Testament is geprofe
teerd dat hij zal terugkeren en
als enige Gods geheimenissen
nader kan onthullen, 'voordat
de grote en geduchte dag des
Heren komt'. „We hebben op
basis van zijn boeken - en dat is
pure genade - echt voor God ge
kozen. Er staan zoveel waarhe
den in, dat kan geen mens uit
zichzelf bedenken. Wist je dat
Elia 11 september heeft voor
zegd?"
Behalve uit de boeken krijgen de
Jonkers via sabbatsvieringen en
zondagse samenkomsten „spe
ciaal voedsel". Dat is, kortweg,
alleen geestelijk te verwerken
voor mensen die werkelijk door
de Heilige Geest zijn aangeraakt
en zich door hem willen laten
veranderen.
Een geheiligd leven, om 'zonder
vlek of rimpel' te zijn, vraagt vol
gens de Jonkers keuzes. Zo ver
kocht Jonker ook onlangs zijn
huis en bedrijf. Ze moeten er
eind deze maand uit. „Als het
nodig is, zoeken we tijdelijk wat
anders", aldus Jonker. „De keu
zes die je maakt, zijn voor ieder
een verschillend. Je moet bereid
„Ik begrijp best dat buitenstaanders het moeilijk te begrijpen vinden", realiseert Jan Jonker zich. „Zoiets is ook bijna niet te begrijpen
niet door de Heilige Geest wordt geleid." Foto: GPD/Jan de Vries
zijn alles achter je te laten of
weg te doen wat je kan belem
meren om tot de bruid te beho
ren."
De kinderen gaan nog gewoon
naar school. Maar echt makke
lijk is het niet altijd, vertelt Foe
ke. „Soms is het wel moeilijk. Ze
roepen vaak maar wat." Tegen
de opname ziet hij niet op.
„Nee, ik word liever opgeno
men, dan dat ik door zeven jaar
verdrukking heen moet." En zijn
vriendjes? Foeke haalt zijn
schouders op: „Ze hebben zelf
voor de keuze gestaan."
Het is mooi om de tijd te heb
ben je goed op de opname voor
te bereiden, maar het is niet per
se noodzakelijk, legt Jonker uit.
„Je ziet dat mensen die drie of
vier weken terug toetraden ook
echt door God worden klaarge
maakt. Je bent dan natuurlijk
nooit geschikt, maar God zegt
dat als jij bereid bent, Hij het
verder zal doen in de tijd die je
nog rest."
Die boodschap willen de Jon
kers graag nog zoveel mogelijk
verspreiden. „Mensen hebben
tijd nodig om beslissingen te ne
men. Zelf hebben we er nogal
lang over gedaan. Maar die tijd
is er met meer voor.
Jonker wijst met nadruk de Ef-
raïm-internetsite. In een drin
gende oproep staat daarop dat
iedereen die denkt op een ande
re manier dan via Elia tot de
bruid toe te treden 'vreselijk
abuis' is. Maar er staat ook een
geloofsbelijdenis om biddend
'hardop voor uw Heer' te lezen.
„Het is nog niet te laat. Mijn
huis moet vol worden, zegt
God."
Hoe de opname van de bruid
precies zal gaan, weten ze niet.
„Het lichaam, met kleren aan,
zal in een oogwenk worden op
genomen. De bijbel zegti
Jezus op de wolken tegel
zullen gaan."
„Ik begrijp best dat buit?
ders het moeilijk te begrii
vinden", realiseert Jonk?
„Zoiets komt ook niet va
en is ook bijna niet te bes
als je niet door de Heilig
wordt geleid."
„We zijn nu meer met G]
zig, en intenser, hè Aukjfl
het duidelijk zijn: we hop
genomen te worden", alj
Jonker. De opname zelf,
geen twijfel over mogelil
gebeurt stellig dit j aar.