DENKSPORT
«1
Gemakzucht bij eindspel kost punten
Eerste indruk: rechtsomkeert!
Identieke wk-voetbalzegel in zes landen
't Onstein
verrassend
itgeschakeld
c
ZATERDAG 17 NOVEMBER 2001
BRIDGE
PUZZEL
DAMMEN
l
Marijke van der Pas
Eric van Dusseldorp
■in, met Anton Maas, Vincent Ram-
mJansma en Louk Verhees, is rege-
idskampioen. Deze vier mannen
n bij het EK op Tenerife ook samen
chhoff-Paulissen het nationale
)e verrassing is groot als 't Onstein er
jen niet in slaagt zich bij de eerste
|de meesterklasse viertallencompeti-
elen. Het eindigt derde, achter Mo-
De Lombard en moet daarom aan-
[in de kwartfinales tegen het als zesde
;de Pegasus.
van de vier zittingen, 't Onstein
een voorsprong van 23 IMP, moet
-speler Louk Verhees met spoed
[t ziekenhuis omdat een dokter onder
;zigen een acute blindedarmontste-
istateert. Niek Brink, lid van het
team van 't Onstein, wordt tussen de
uwers uitgeplukt om in te vallen. Na
e zitting is de stand gelijk.
tóe zitting geeft veel wilde spellen te
Pegasus gaat in een maakbare 7SA
•Een spel later is de stand weer gelijk
^ïsus 74 maakt waar 't Onstein in de
Be blijft hangen. Dan gaat 't Onstein
Y lefheer buiten in 7* één down. 't On-
aat veertien IMP achter als het spel
•erste diagram op tafel komt.
4 A 5 4
*-
V 75
VB 109875
4 B 8 7 3
*75
AH B632
4
ent met 1* en zuid volgt 24. West
(bod in de kleur van de tegenpartij
hier een hartenfit en is inviterend of
en noord 4*. Maas en Ramondt
:den door naar 54 waarna OW be-
632
N
O
Z
4 H V 10 2
A H B 9 8 4
4 10 8
6
ers nog 5* te bieden. Als Ramondt als
ien et 44, de kleur van zijn partner start,
sch gemaakt. De leider trekt de troe-
jarkeert een van zijn ruitens op een
iveren. Gemiste kans voor 't Onstein
slagen op had kunnen rapen,
andere tafel begint het bieden ook
•2f-34. Hier biedt noord 44, oost 4*
44. Dat is een reden voor oost om
rqS VI02 in handen 54 te doubleren.
p zich de juiste beslissing. Brink
be met 4A en ziet tot zijn schrik een
an ïart in de dummy verschijnen. Hij
L harten na te spelen en dat pakt ver-
t. De leider troeft, incasseert 4A,
ver naar 4V en gooit op ♦V zijn laat-
;n weg. Brink mag maken, maar
en vijf hoge klaveren in de dummy
54 niet meer down. Als Brink in de
slag schoppen naspeelt, kan de lei
contract niet meer maken. Het spel
nstein 15 IMP en het lijkt gedaan,
iag in krijgt nog een kans terug te ko-
aa Pegasus op het spel uit het tweede
46a i down is gegaan in 64.
4 A 8 6 4 2
*VB 102
6
B 10 3
36 5
w4> o
di®|f 96 4 2 z
4 H B 9 7 5 3
*7
4B 1084
85
4 V 10
*843
4AHV9752
7
de n
an zuid biedt west 2SA, een tweek-
iel met de twee laagst overgebleven
Als oost met 34 voorkeur geeft,
tmans, best begrijpelijk met zo'n
3n(j, id, 6^. Na 4A speelt zuid troef na en
el down. De leider kan slechts één
ïtroeven en moet de tegenpartij nog
enslag gunnen.
emt als west na een zelfde biedver-
loegen met 5^. 't Onstein kan dus
de achterstand inlopen. Zuid start
in speelt 4H na. Het enige wat Jans-
t te doen is introeven met een hoge
Daarna kan hij *A spelen, een
roeven, terug naar de dummy gaan
ingetroefde schoppen en een twee-
li troeven. Weer terug in de dummy
ingetroefde schoppen kan de leider
en trekken. Noord krijgt alleen nog
leider maakt een fout. Hij troeft de
«lde ruiten zuinig in met 49. Noord
er met de tien en speelt troef na. Nu
nog slechts één harten troeven. Hij
last 4A en ♦ÏO nog een harten af en
s één down.
veto 'aatste kans van 't Onstein. Het
>rdt uitgeschakeld in de kwartfinale,
ities moeten even de ijskast in. Pe-
Hok plaatsen zich voor de halve fi-
daar wacht hen respectievelijk Mo-
De Lombard als tegenstanders. Die
len worden gespeeld op 24 en 25
er in het Go Centrum in Amstel-
1
2
3
4
5
6
7
8
9
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
25
26
27
28
29
30
3^
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
JP87
Oplossing ®jfs
nummer 45
De twee gevraagde woorden van de puz
zel van vorige week waren:
KAMERFIETS en STRAALLAMP
rrLR
OINIOI PIOI L
PlUlB
l |N|FBs| l
a| l|
BBBHB BBB ÜUUUU
QQQUQ QQDE1GI LIUIJU
Kruiswoordraadsel
nummer 46
Horizontaal:
1. Sportartikel: 5. theorie van het mense
lijk handelen: 10. ongebonden; 11. roem;
12. etsgereedschap; 14. schande; 16. rei
nigingsmiddel; 18. lichaamsslagader; 20.
catastrofe; 22. uitvoering; 23. keurig; 24.
voorzetsel; 25. voertuig; 27. alleen; 29.
evenzo; 30. Griekse letter; 32. streek; 34.
afwezig; 35. lust; 37. argument; 39. num
mer; 42. zode; 44. inviteren; 46. cultusge-
bruik; 48. vreemde munt; 49. zeehond;
50. brandgang; 51. gele verfstof; 53. dom-
vroom; 55. onbesmet; 56. deurraampje;
58. Germaanse godheid; 60. wilde haver;
61. haaruitval; 62. fatale klap; 63. defect.
Verticaal:
1. Danszaal; 2. buigzaam; 3. halsbont; 4.
deel van een kachel; 6. vergiffenis; 7.
vreemde munt; 8. spits uitlopende lap; 9.
insect; 12. handelsterm; 13. vrouwelijke
titel (It.); 1-4. viseter; 15. rede; 17. oude
Franse munt; 19. elasticiteit; 21. nacht
vlinder; 26. niet rechtstreekse route; 27.
met,ee;fl eg bewerken; 28. schoplvak; 29.
vreemde munt; 31. gelofte; 33. zwarte
delfstof; 36. stijgen; 37. componist; 38.
koolstofpoeder; 39. bevel; 40. inhouds
maat; 41. rivierkromming; 43. waterdoor-
latend; 45. hondensoort; 47. vlekkenwa
ter; 52. bloem; 53. Griekse letter; 54.
wenteling; 55. spoorstaaf; 57. toverheks;
59. gril.
Welke twee woorden worden gevormd
door de letters uit de volgende vakjes:
21-51-54-30-15-1-7-60-47 en 9-5-41-42-
11-32-17-44?
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, bij voorkeur per briefkaart,
dienen uiterlijk woensdag a.s. in het bezit te zijn van het Redactiesecretariaat Leidsch
Dagblad, Postbus 54, 2300 AB Leiden. Onder de inzenders worden twee cadeaubonnen
van 25 gulden verloot.
BBO QBD BBB
I I1lTlElRlAlTl°lRl
Winnaars
P. v/d Kerkhof, Balsemkruid 49, Voorhout
(cryptogram)
H.J. Verhoog, Alexanderstraat 8, Leiden
(kruiswoord)
Cryptogram nummer 46
Horizontaal:
4.Vogel die langs het water wandelt (11); 8. Verheven
vers in de bijbel (8); 9. Bouwmateriaal voor de vlucht
(4); 11. Bevordering voor een voorstel (8); 12. Familie
van een windhond? (6); 13. Bridgers? (15); 15.
Kernachtige maten (13); 17. Goed zoeken om te ver
dwijnen! (9); 19. Een schuiver meer verkwikken (5)j
21. Dat dier heeft een band met de tijd (8); 22.
Middel om het verkeer te vangen (8).
Verticaal:
1. Hierdoor stagneert de toevoer van elektriciteit en
water (13); 2. Lopen om uit te gaan (11); 3.
Hoopgevende kleur? (8); 5. Familie van een wezel (9);
6. Bridgers hebben er slag van (5); 7. Voorstellingen
die toenemen (11); 10. De chef van de bakkerij? (9);
14. Doen mislukken met een projectiel (10) 16. Ginds
is het ouderwets (7); 18. Niet afkijken, Barend! (6);
20. Schone vorstin (5).
Oplossing
nummer 45
Horizontaal: 5. Streekroman;
7. loopjongens; 8. kakelen; 9.
raap; 11. rustplaats; 13. beuk;
14. sterk; 15. pakkamer; 17.
modderfiguur; 19. kwartet
spel; 21. leenheren.
Verticaal: 1. Stootkussen; 2.
peppil; 3. hongerstaker; 4.
baanvak; 6. kroonlamp; 8.
karos; 10. vuurzuil; 12. pik
houweel; 16. aliassen; 18.
durend; 20. even.
„Ja, het eindspel hoort ook bij
het damspel" schreef groot
meester Harm Wiersma eens
aan het eind van een analyse
van een duel dat hijzelf had ge
wonnen. Zijn tegenstander had
uitstekend gedamd, maar door
een onnodige fout in het laatste
partijgedeelte een puntendeling
verspeeld.
Wijlen J.F. Moser, één van Ne
derlands grootste eindspelvor
sers, schreef al eens, in de inlei
ding van zijn monumentale
werk Strategie der honderd vel
den: 'Als men als toeschouwer
bij wedstrijden vertoeft is het
ontstellend (om te zien, bedoelt
de schrijver hier;EvD) hoeveel
partijen door onjuiste eindspel
behandeling verknoeid worden:
'straal' gewonnen standen die in
remise eindigen of erger: nog
verloren worden, en remisestan
den die domweg verloren gaan
door gebrek aan kennis'. Scepti
ci mogen dan beweren dat de
eerbiedwaardige Moser zelf ont
stellend veel punten verspeelde
in de opening en het midden
spel, partijgedeelten die hij min
der beheerste, maar de man had
natuurlijk wel gelijk: het eind
spel, dat door de meeste dam
mers als minder boeiend wordt
ervaren, raffelt men vaak maar
een beetje af, terwijl er (anno
2001 nog) tijd genoeg voor is om
het benodigde rekenwerk te ver
richten.
Voor een tiental kan een derge
lijke laksheid de nodige punten
kosten. De eerste tientalcoach
van Damclub Huissen (Gld.)
had er wat op gevonden: een
speler die na de tijdcontrole op
m
li
a
p
R
R
ll
11
R
1
Uï
Diagram nr. 1
de 50ste zet een punt verspeel
de, diende een boete van 25 gul
den te betalen. Aan het eind van
de competitie was het altijd Chi
nezen geblazen!
Zwart: M. van Dieken
Wit: P. Sjatsov
Een fragment uit de wedstrijd
IJmuiden - Cema De Vaste Zet,
Eerste klasse A.
De stand van diagram 1 is, zo
lijk het, eenvoudig uit te reke
nen. Toch worden er binnen
één zet twee fouten gemaakt. De
sterke Rus Sjatsov (rating 1445!)
dacht er makkelijk over. 61.26-
31?? (Hier was 26-17 gewonnen.
Men zie: (34-30) 44-39 (40-45)
39-34 en nu op (45-50) 17-6
met snelle winst en op (35-40)
23-18 -wellicht had de Rus dit
simpele trucje overzien- (40x29)
17-50 (29-34) 18-12 (34-40) 12-
7 (40-44) 50x6 (45-50) 7-1 en
wint.)
Partijverloop: b (Zwart doet de
enig foute zet. Zowel na (34-39)
44x33 (35-40) als na (35-40)
44x35 (34-39) ontbreekt een
winnend trucje. Nu klopt het
weer voor wit:) 62.44-39,40-45;
Diagram nr. 2
63.31-4!, 35-40; 64. 23-18 en
wint.
Zwart: S. Winkel
Wit: R. Palmer
Een fragment uit het duel Aino
Tilburg - Witte van Moort. Zie
diagram 2.
Ruud Palmer moet hier iets ge
dacht hebben in de trant van:
waarom zou je gaan nadenken
als je toch gewoon een zet kan
doen. Partijverloop: 52. 7-1??,
27-32!; en hoe wit ook slaat, het
wordt altijd remise. Moser zou
zich in zijn graf hebben omge
draaid, want eenvoudig win
nend was 35-30! (34x25) 7-1
(18-22) 1-6 (22-28) 6x39 (27-
32) 39-43 (32-37) 43-48.
Ook op het allerhoogste niveau
worden punten vergooid in het
eindspel. Wat te denken van de
krachtmeting tussen wereld
kampioen Alexej Tsizjov en de
nummer drie van het afgelopen
WK Johan Krajenbrink. Het duel
werd gespeeld tijdens het Open
kampioenschap van Nijmegen
2001. Zie diagram 3.
Zwart: J. Krajenbrink
Diagram nr. 3
Wit* A. Tsizjov
De schijf op 11 is zwak en de
wereldkampioen bereidde al
enige zetten de komende door
braak voor:
47.29-23,18x49; 48.28-22,
49x21; 49.26x6,12-17 (de enig
serieuze verdediging); 50.22x11,
16x7; 51. 6-1, 7-11; 52.31-27,
20-25; 53.1-6,11-16; 54.6-1??
(Wit denkt te gemakkelijk over
dit het-zal-wel-winnen-eind-
spel. Correct was geweest 27-22
(16-21) 6-1 waarna uiteindelijk
winst volgt, al voert een analyse
hier te ver.)
54.25-30; 55.27-22,30-35;
56.22-17,3-8; 57.36-31,19-24;
58.31-27, 24-30; 59.1-7, 13-19?
(Nu had zwart de remise kun
nen pakken via (30-34) 7x45
(13-18) 45x3 (35-40) en nu of
wel 17-11 (16x7) 3-17 (7-12!)
ofwel 3-12 (40-44) 12-1 (16-21!)
Partijverloop: 60.17-11!, 19-
24; 61.11-6, 24-29; 62. 7x25, 35-
40; 63. 6-1 en zwart gaf het op.
Gelukkig hoefde Moser dit niet
meer mee te maken.
SCHAKEN
Enkele decennia lijkt de tijd te
hebben stilgestaan in schaakca
fé Gambiet aan de Bloemgracht
in Amsterdam. De gele muren
in het rokerige hol zijn al twintig
jaar niet meer gesausd, in de wc
hangen spinnenwebben en het
grootste wonder der techniek
was tot voor kort het koffiezet
apparaat. Nu is er zowaaj: eepJ19l-
pc met een internetaansluiting.
Bezoekers zijju er weinjj^bgiyp- f
ners vele. Warrige types zitten
dag in dag uit achter een
schaakbord, maar eten er ook,
lezen dé' kïant en doen er hun
middagdutje, 's Avonds worden
ze er dronken, tot diep in de
nacht. Maar toch weer anders
dronken dan in andere cafés, zo
openbaart barkeepster Lydia
van der Weide: „Toen een vrien
din in een buurtcafé ging wer
ken, bedacht ik me dat het ook
voor mij misschien eens tijd
werd om een cafeetje verderop
te kijken. Maar na een paar
avondjes tussen zweterige stom
dronken kerels, die tussen het
lallen door alleen maar over au
to's of het versieren van vrou
wen konden praten en vonden
dat ze na het aanbieden van een
drankje ogenblikkelijk het recht
verkregen om aan je benen te
zitten, wist ik het zeker: Gambiet
en al die maffe schakers zijn zo
gek nog niet." Het citaat staat in
het jubileumboekje van het café,
dat na twintig jaar verscheen
onder de alleszeggende titel
'Eerste indruk; rechtsomkeert...'.
Nou ja, boekje.... Het is eigenlijk
niet meer dan een extra editie
van het clubblad en het kost ook
maar een tientje, maai' de in
houd is vele malen leuker dan
van menig fraai gebonden boek
werk. Dat barkeepster Lydia be-
Td2 32.De4
Zwart lijkt op het oog het meest
bereikt te hebben, maar de mat-
aanval slaat niet door. Nu moet
hij ook de positie van zijn eigen
koning in de gaten houden.
32...Df4 33.Tel Dxe4 34.T8xe4
g5 35.Te7 Kg6 36.Txa7 Pe2
37.Le4+ Kh5 38.Kh2 Pd4
39.|feiÖ£-v|0.Kh2 Pd4 yU>
41.Td7 g4 42.Kg3ü
^'f^graip^
Een prachtige z
Diagram 1:
Stand na 26.Lg8+
paald niet bang hoeft te zijn
voor de mannelijke bewoners,
blijkt ook uit haar hilarische ver
haal over het bezoek van een
groep vrouwelijke studenten,
die in hun introductieweek wa
ren gedwongen een avondje
schaakles te komen nemen. De
schakers wisten niet wat ze met
de meisjes aan moesten, be
groeven hun geniale hoofden in
handen en kranten en pas toen
de dames weg waren, kwamen
de stoere verhalen los. Dat
bracht Lydia tot de mooiste zin
uit het boekje: "Ach ja, me scha
ker, you Jane."
Eigenaar van Gambiet is de 62-
jarige Menashe Goldberg, die
volgens stamgast Errit Petersma
zijn vrouw zodanig heeft geïn
strueerd, dat zijn leven nog
slechts bestaat uit drinken, ro
ken en schaken. Alle andere
denkbare taken besteedt hij uit,
zowel in zijn gezin als in zijn
kroeg. Het boekje zal er dan ook
meer ondanks dan dankzij
Goldberg gekomen zijn. Wie het
wil aanschaffen, zal de tocht
naar de Bloemgracht moeten
ondernemen. Geheel in de geest
van Gambiet is het elders niet te
Diagram 2:
Stand na 42.Kg3
verkrijgen. Er is namelijk geen
leven buiten Gambiet.
De partij van deze week komt
van het Europees kampioen
schap voor landenteams, dat de
afgelopen twee weken in Spanje
werd gehouden.
Van Wely - Lutz
1.PÉ3 Pf6 2.c4 e6 3.Pc3 d5 4.d4
Le7 5.Lf4 0-0 6.e3 c5 7.dxc5
Lxc5 8.cxd5 Pxd5 9.Pxd5 exd5
10.a3 Ld6 ll.Lxd6 Dxd6 I2.Le2
Pc6 13.0-0 Lg4 14.h3 Lxf3
15.Lxf3 Tfd8 16.Db3 Pe5 17.Le2
d4 18.exd4 Pc6 19.Dxb7 Tab8
20.Da6 Tb6 21.Da4 Pxd4
22.Tfel Txb2
Zwart heeft twee pionnen geof
ferd, er twee terug gewonnen en
heeft nu lekker actief spel. Van
Wely ziet echter ook kansen en
in de fase die nu volgt vliegen de
spelers elkaar naar de keel.
23.Lc4 h6 24.Te8+ Kh7 25.Lxf7
Df4 26.Lg8+
Zie diagram 1.
26...Kg6
Onmogelijk was 26...Kh8 vanwe
ge 27 Lc4+ Kh7 28.Ld3+ en wit
wint groot materiaal.
27.Da6+ Td6 28.Dfl Tf6 29.Dd3
Kh5 30.Ld5 Dxf2+ 31.Khl
prachtige zet. De witte ko
ning helpt mee om de zwarte
koning zijn velden te ontnemen.
Wit dreigt nu Td5 en snel mat.
42...Pe2+ 43.Txe2 Txd7 44.Tc2
Zwart geeft het op. Hij kan het
mat slechts met groot materiaal-
verlies voorkomen.
De laatste ronden van het toer
nooi werden overschaduwd
door het nieuws van het overlij-
den van Tony Miles. De Brit
werd maandagmorgen in zijn
huis in Birmingham gevonden,
nadat hij waarschijnlijk in zijn
slaap was overleden. De 46-jari-
ge Miles verbleef enkele malen
in psychiatrische ziekenhuizen
en was bovendien diabeticus.
Als schaker was hij een van de
grootsten van zijn generatie. Hij
werd wereldjeugdkampioen in
1974 en behaalde vanaf dat mo
ment tot 1986 geweldige toer-
nooiresultaten. Miles was in Ne-
derland een welkome gast. Hij
won het Amsterdamse IBM-
toemooi in 1976 en 1977 en het
Tilburgse Interpolistoemooi in
1984 en 1985. Later werd hij
overschaduwd door Nigel Short
en Michael Adams, maar iedere
Britse schaker weet nog dat To- -
ny Miles de eerste grootmeester
van hun land was.
FILATELIE
Enkele maanden (in maart vol
gend jaar) voor het beginsignaal
voor het WK-voetbal in Korea en
Japan verschijnt voor filatelisten
en voetbalfans 'Ein echter Knal
ler'. Zes grote voetbalnaties ko
men dan met een gemeen
schappelijke uitgifte. Behalve
Brazilië, dat het initiatief voor
deze emissie nam, nemen
Duitsland, Frankrijk, Italië,
Uruguay en Argentinië deel.
Op de zegel de vlaggen van de
zeven landen die in de loop der
jaren de titel hebben veroverd.
Dat zijn de deelnemers aan de
gemeenschappelijke uitgifte
plus Engeland. Vreemd genoeg
staat echter de vlag van het Ver
enigd Koninkrijk op de zegel,
maar op deze fout zullen ze bij
de Duitse Post tegen die tijd al
wel zijn geattendeerd. Verder op
de Duitse zegel, die een waarde
krijgt van 56 (eurocent), het
woord Fuszballweltmeister.
Het thema 'voetbal' zal in
Duitsland ook in de jaren 2003
tot 2006, als om de volgende
wereldtitel zal worden gestre
den, steeds terugkeren. De ze
gels komen in de plaats van de
jaarlijkse serie 'Für den Sport'.
Guernsey vierde 1 augustus de
privatisering van de post met de
uitgifte van zes zegels (22 p,
27 p, 36 p, 40 p, 45 p en 65 p)
met daarop allerlei aspecten uit
de natuur, zoals een waterdrup
pel in een blad, een kolibrie, ho
ningraten en een pluimbol van
een paardebloem.
Zwitserland kwam 9 mei ter ge
legenheid van het 100-jarig be
staan van de Zwitserse chocola
de-industrie met een wereldpri
meur: een bruine 90 rappen-ze
gel die er uit ziet als een blokje
van een tablet chocolade en die
het aroma verspreidt van choco
lade. Hong Kong, China volgde
9 september dit voorbeeld met
de uitgifte van vier zegels (1,30,
2,50, 3,10 en 5,00 dollar) die een
fijne theearoma verspreiden. Op
alle zegels wordt thee geschon
ken.
In Japan zijn ze helemaal lyrisch
van Dick Bruna. Na enkele eer
dere series met tekeningen van
Bruna verscheen ter gelegen
heid van de dag van het Brief
Schrijven (23/7) opnieuw een
serie van veertien zegels (een
strip van 4 x 50 yen en 10 x
80 yen) in allerlei vormen. Bo
vendien in de tiendelige serie
Phila Nippon 2001 (1/8) een
50 yen met een Brunatekening.
Nog twee aardige emissies in Ja
pan: een 80 yen-zegel (2 juli)
waarmee 50 jaar ■RESCO
wordt gevierd (bloemen) en de
vierde Werelderfgoedserie
(23/8) bestaande uit tien 80 yen
zegels met allerlei tempels.
Ross Dependency, het antarcti
sche Nieuw-Zeelandse gebied,
heeft 7 november zijn 72ste tot
76ste zegel uitgebracht (tot nu
toe 71 zegels in 42 jaar). Een
mooie serie (40 c, 80 c, 90 c,
1,30, 1,50 en 2,00 dollar) met
daarop pinguïns. Ook Nieuw-
Zeeland kwam op dezelfde dag
en in dezelfde waarden met een
pinguïnserie.
De (4/11) was door de organisa
tie in het teken gezet van de
aanslag op het WTC in New
York en het Pentagon in Was
hington en kreeg het motto Uni
ted We Run mee. Kort daarvoor
(24/10) werd op het hoofdpost
kantoor van Washington D.C.
een 34 c.-zelfklevende patriottis
tische zegel gelanceerd met
daarop de Amerikaanse vlag en
de tekst United We Stand.
