'Wereldraad van Kerken te ambitieus in aanpak gewe GELOOF SAMENLEVING KERKDIENSTEN Christenen willen meer naar Israël Ramadangebed SoW-bestuur: Veelzijdig in kerk komt wél tot uiti LEIDEN Hervormd: Herv. Gem. Marekerk Zo 10 ds Wisse, Rijnsburg, 17 ds Beens, Katwijk a/Zee. Samen op Weg-kerken: Bevrijdingskerk Zo 10 ds Stolk. Hooglandse Kerk Zo 10 Open Deurdienst, prof dr Bar nard, 11.45 Oec. studentendienst, dr Oomen, Nijme gen De Regenboog Oec. Zo 10 ds Smidt en pastor vd Bosch mmv Regenboogkoor. Maranathakerk Zo 10 ds Rooze. Stevenshof,(rk Mariakerk) Zo 11 hr vd Veen Vredeskerk Zo 10 ds Schouten. Rooms-katholiek: Anthonius, Boshuizerlaan, Za 17 30 Woord- en Com munieviering met volkszang, Zo 10 Euch. viering mmv gem. koor. Leonardus, Haagweg, Zo 11 Woord- en Communievie ring met volkszang. Mariakerk, Rijndijk, Za 19 Euch. viering met volks zang, Zo 9.30 Woord- en Communieviering mmv gem koor. O.L.Vr. en St. Jozef, Herensingel, Za 19 en Zo 11.15 Vieringen. St. Lodewijk, Steenschuur, Za 10 en 19, Zo 8.30, 10 Hoogmis, 11.30, 18, 19 Lof St. Petrus, Lammenschansweg, Za 19 Woord en Com muniedienst met samenzang, Zo 9.30 Eucharistievie ring met samenzang Hartebrug Za 19 Avondmis, Zo 11 Hoogmis. Ziekenhuizen/verpleeghuizen: Diaconessenhuis Zo 10.15 ds Kooijman. Groenhoven Zo 10 ds Verdoorn, Waddinxveen. LUMC Zo 10 ds Houtkoop-Faber Overrhyn Zo 11 ds Schelhaas. Diversen: Anglican Church of St. James, Lak Theater, room 005, Cleveringaplaats 1 Zo 19 Informal evening service "Ti me 4 God" every Sunday. Baptistengem. Kooikapel, Driftstraat Zo 10 ds Stich ter. Bijeenkomst van Christenen, Langebrug 63 Zo 10 en 18.30 Woordprediking. Christengemeenschap, Vestestraat 49 Zo 10 Zondag- morgenviering. Christen Gemeente Leiden Groenesteeg 107 Zo 10. Chr. Geref. Kerk Steenschuur, Zo 9.30 en 17 dr Den Hertog. Chr. Wetenschap, Steensch. 6, Zo 10.30. Doopsgezinde-Remonstr. Gem. Lokhorstk., Pieters- kerkstr., Zo 10.15 ds Kattenberg. Eglise Wallone (Waalse kerk) Zo 10.30 pasteur Ribs. Evang. Gemeenschap, Middelstegracht 3, Zo 10 hr Haverkamp, Ermelo. Evangeliegem. De Deur, Kagerstraat la, Zo 11 en 18, woe 19.30. Evang. Luth. Gem. Hoogl. Kerkgr., Zo 14.30 drs vd Meij-Semstra. Gem. Eben Haezer, Rijndijk 61, Zo 10 hr v Zuijlekom, 19 Geen opgave. Geref. Kerk Vrijg. Herengracht, Zo 10 ds vd Laan, 17 hr Heek. Johan Maasbach Wereldzending Bethlehemskerk, Lammermarkt, Zo 10 Eredienst Kerk van J. Chr. vd Heiligen der L. Dagen, Brahmsl., Zo 11.20 Avondmaals vergadering, 13 Internationale Gem. (Engelstalig). Leger des Heils, hoek Vestestr/Groenesteeg, Zo 10 Samenkomst. Nieuw-Apost. Kerk H. Rijnd. 24, Zo 10. Woe 20. Oud-Kath. K., Zoeterw. Singel, Zo 10 Euch. viering mmv koor. Prayer House Meetings, Hansenstr. 22a, Zo 10, Do 19.30. Rhema Christen Gem., Turkooislaan 131, Zo 13.30 hr Agtereek. Volle Evangelie Gem., Haarlemmerweg 36, Zo 11 ev. Schreuder. Zevendedag-adventisten, De Ontmoeting, Noordhof land V.schoten, elke Za 11 AARLANDERVEEN Chr. Geref. Kerk Zo 9.30 en 16.30 ds Polinder. Geref. Kerk Zo 10 ds Verdoorn, Waddinxveen. 19 Zangdienst Herv. kerk. Herv. Gem. Zo 10 ds Bosma, 's Gravenhage, 19 Zang- dienst, hr vd Kamp, Beverwi|k. R.K. Petrus en Paulus Zo 11 Gezins Woord- en Com munieviering ABBENES SoW Gem. Zo 9.30 ds Vollebrecht, Sassenheim. ALPHEN AAN DEN RIJN Hervormd: Adventskerk Zo 10 ds vd Geer, 18.30 ds Henzen Oudhoornse kerk Zo 10 ds Oort, R'dam. Sionskerk (Meteoorlaan) Zo 9.30 ds Kastelein, Oude water, 18.30 ds Ouwendijk. Gereformeerde kerken: Maranathakerk Zo 10 ds De Lange, A'dam, 18.30 Zangdienst, mw drs vd Zwaag-de Haan, Ter Aar mmv Geref. kerkkoor Boskoop. Salvatorikerk Zo 10 ds Boer, Zeist, 18.30 zie Marana thakerk. Samen op Weg: De Bron Zo 9.30 Jeugddienst, ds De Jong, 16 30 Tho masviering. ds Nieuwenhuis. G.Herderkerk Zo 10.30 ds Wigmans. Kerk en Zanen Zo 10 ds Henzen Driehoorne Zo 19 Geen dienst. Rooms-katholiek: Bonifaciuskerk Za 19 Woord- en Communieviering, Zo 10.30 Woord- en Communieviering mmv koor In Bet- ween. De Bron Zo 11 Euch. viering mmv Broncantorij. Piuskerk Za 19 Gezinsmis, Zo 9.30 Communieviering. Diversen: Bapt.gem. Noord, aula Wellantcollege, Kalkovenw. 62, ZolOhrvd Hof. Bapt.gem. Noord, aula van Castellum, Ambonstr. 1, Zo 10 ds Snoei. Bapt.gem., Triomfatorkapel, Havenstr., Zo 10 ev Frm- sel, 18.30 ds Koekkoek mmv De Lichtdragers. Christengem. 'De Hoeksteen', Gebouw Nabij, Laur- aplein 2, Zo 10 Geen opgave. Evang.gem. 'De Ark', Pr. Hendrikstr. 54, Zo 10 Jeugd dienst. Evang.Gem. Nieuw Leven, aula Scala College, Dia- mantstr. 31, Zo 10 Opwekkmgs Samenkomst. Geref. Kerk Vrijg., Goede Herderkerk, Ten Harmsen- straat Zo 8.45 ds Bouwsma, Gouda, 16.30 H.A., ds De Vries. Leger des Heils, Zonneweg 3,, Zo 10 Samenkomst. Ned. Geref. Kerk, aula Chr. Lyceum, Halverwege 34, Zo 9.30 en 16.30 ds De Jonge. Oud-Geref. Gem., Hooftstr. 240, Zo 9.30 en 16. Pinkstergem. 'Het Licht', A. v. Burenlaan 15, Zo 10 Remonstr. Gem., Van Mandersloostr. 36, Zo 10 ds Pe ters. BENTHUIZEN Herv. Gem. Zo 9.30 ds Visser, Katwijk, 18 ds Weg man, Ameide. SoW Gem., De Hoeksteen, Zo 10 hr Karstens, Leiden. HAZERSWOUDE Geref. Kerk Zo 10 ds Hortensius, Leiden, 12 Jonge- rendienst, 17 ds v Hooijdonk, Boskoop. Herv. Gem. Zo 9.30 ds vd Top, 18.30 ds Weegink, Katwijk a/Zee. RK Engelbew. kerk, dorp Za 19 Euch. viering mmv Young Voices, Zo 10.30 Euch viering mmv Ceciliako- or RK kerk, Rijndijk, Het Anker, Za 19 Viering mmv Ber- narduskoor. RK Bernarduskerk Zo 10 Gezinsviering mmv kinder koor. HILLEGOM Chr. Geref. Kerk Zo 10 ds Bruijne, Den Haag, 18 30 ds Trommel, Lisse. Christen Gem., Gebouw Hillegomse muziekschool, Henri Dunantplein 4, Zo 10 H.A. en Woordverkondi- g'ng- S.O.W. diensten: De Hoeksteen, Zo 10 ds Hofland. Maartenskerk Zo 10 Geen dienst. RK Martinus kerk. Za 19 en Zo 10 Geen opgave, 14.30 Euch. viering in de Poolse taal. RK St. Jozef kerk Za 19 en Zo 10 Geen opgave. HOOGMADE Herv. Gem. Zo 10 ds Ommermg O.L.Vr. kerk Zo 10 Euch. viering mmv Greg. koor. DE KAAG Herv. Gem. Zo 10 ds Meijer, Haarlem. RK Johannes kerk Za 19 Woord- en Communieviering. KATWIJK AAN DEN RIJN Beeld van het interieur van de Dorpskerk in Katwijk aan den Rijn. Archieffoto: Leidsch Dagblad Geref. Open Hofkerk Zo 10 ds vd Horst. Herv. Gem. Dorpsk. Zo 10 en 18.30 H.A., ds De Graaf. Ontmoetingskerk Zo 10 en 18.30 ds Smit. RK H. Joannes de Doper Za 19 Euch. viering, Zo 10 Communieviering mmv "Vocalis'. KATWIJK AAN ZEE Hervormd: De Hoeksteen Zo 10 H.A.ds Kamphoprst. Ichthuskerk Zo 10 ds Stam, 18 ds v Vlastuin. Maranatha-Centrum, Rijnsoever, Zo 10 ds Ten Voorde, 18 ds Blom. Nieuwe Kerk Zo 10 ds Geene, 18 ds Ten Voorde. Oude Kerk Zo 10 ds Weegink, 18 ds Vlietstra. Pniëlkerk Zo 9.30 ds Vliestra, 18 ds Stam. Diversen: Baptisten Gem., L. De Colingnylaan 2, Zo 10 ds Bak ker. Chr. Geref. Kerk Zo 10 en 17 ds Hoefnagel. De Stek, Evang. Gem., Pr. Hendrikkade 11 Zo 9 en 11 Zoekersdiensten Geref. Gem. in Ned., Louwestr., Zo 10 en 17 Dienst des Woords. Geref. Kerk Vrijg. Zo 9.30 en 16.30 ds Anderson. Herv. Gem. De Rank, Andreas College, ing. Helmberg weg Zo 10 ds v Veen Marinevliegkamp Valkenburg 3e Zo vd maand R.K. dienst. Ned. Geref. Kerk, Andreas College, ing. Rijnsoever Zo 10 en 19 ds Struik. Overduin Zo 14.30 hr Bergman Soefi, Zuidduinseweg, elke le en 3e zondag 16. Triumfatorkerk Zo 10 ds Heeneman. Vredeskerk Zo 10 Jeugddienst, hr vd Land. Wasse naar, 17 ds vd Horst (VLOK). KOUDEKERK AAN DEN RIJN Geref. Kerk Zo 10 SoW-dienst, mw De Kivet, 19 SoW- dienst, ds Boogert. Herv. Gem. Zo 10 en 19 SoW-diensten Geref. kerk. LANGELAAR R.K. Adrianus kerk Za 19 Woord- en Gebedsdienst mmv dameskoor, Zo 9.30 Woord- en Communievie ring. LEIDERDORP Bapt.gem., wijkgeb. Zijlkw., Zo 10 hr Salverda, Don gen. Dorpskerk Zo 10 mw ds Parigger, 17 Thomasviering, mw ds Karreman. Geref. Gem., Hoofdstr. 73, Zo 10 en 16 ds vd Heiden, Oost kapel le Kapel Scheppingskerk, dienst voor doven, Zo 10 Geen dienst. Levenstroom Gemeente, Touwbaan 3, Zo 10 pastor Zijlstra sr., 19 Dienst. Leythenrode Zo 10.30 hr v Wallinga. Rijnland Ziekenhuis Zo 10 Woord- en Communievie ring, pastor Hendriks-Vaessen RK De Menswording Za 19 Euch. viering mmv jonge renkoor, Zo 9.30 Euch. viering. Scheppingskerk Zo 10 mw ds Karreman. LEIMUIDEN Geref. Kerk Zo 9.30 H.A., ds Paans-Spoelstra, 19 Gez. dienst met Rijnsaterwoude, ds De Haan, Zevenhoven. Herv. Gem. Zo 9.30 ds De Ruyter. RK St. Jan kerk Za 19 en Zo 9.30 Viering. LISSE Chr. Geref. Kerk Zo 10 en 16.30 ds Trommel Evangeliegem. Heereweg 52a, Zo 9.45 hr Brands. Geref. Gem. Zo 10 Leesdienst, 19 ds Van der Heiden. Geref. Kerk Zo 10 drs Wolters, Katwijk a/d Rijn. Geref. Kerk Vrijg. Prinsessestr.l, Zo 9.30 ds v Veen, 16.30 ds Geersing, Amersfoort. Grote Kerk Zo 10 ds Voordauw, Driebergen. Pauluskerk Zo 10 H.A ,ds Minnema, 19 ds Minnema RK Agathakerk Za 19 Euch. viering, Zo 10 Euch. vie ring mmv groot koor RK Engelbewaarderskerk Za 19 Euch. viering mmv gem koor. RK Mariakerk Zo 10 Gezinsviering mmv kinderkoor NIEUWKOOP Evang. gem. gebouw, De Rank. Regthuysplein, Zo 12 Herv. Gem. 9 30 ds Dierx, Oude Wetering. 18.30 Ves per, dsScherff. Remonstr. Gem. Zo 10 mw Jonquière. RK O.L.Vr. kerk Za 19 Woord- en Communie mmv De Horizon, Zo 11 Woord- en Communieviering. NIEUWVEEN Geref. Kerk Zo 9.30 ds v Dalen. Den Haag. Herv. Gem. Zo 9 30 ds Sparreboom, 18.30 ds Mole naar, Nw. Loosdrecht. RK Nicolaas kerk Zo 11 Euch. viering mmv Canta Li bre. NOORDWIJK Buurtkerk Zo 10 ds Roolvink. Gem. v. Christenen 'De Ark' (Picke pl. 1) Zo 10 hr v Duin, 19 Thema-avond. Grote of St. Jeroenskerk Zo 10 hr v Ankeren, 17 dr vd Sluijs. Kerk aan Zee (Hoofdstr.) Zo 10 ds Verseput Northgo Scholengem. Zo 10 ds v Campen. Prot. Bond (aula O. Zeew.) Zo 10.30 ds Brüsewitz, Leiden. RK Maria ter Zee Za 19 Euch. viering, Zo 10.30 Woord- en Communiedienst mmv herenkoor. RK Jeroen kerk Za 19 Woord- en Communieviering mmv herenkoor, Zo 10 Euch. viering mmv gem. koor. Vinkenlaankerk Zo 10 ds Slofstra W. vd Bergh zorgcentrum Zo 11 hr Rus. NOORDWIJKERHOUT Evang. Gem. Beréa Bollenstreek (De Schelft Zo 10 hr v Delft. Herv. Gem. Dorpskerk Zo 10 mw Schultheiss, Sassen heim. Oec. Bavo-kapel Zo 10 Gem. viering, pastor Roosjen. RK H. Hart kerk, De Zilk, Za 19 Euch. viering, Zo 10 Woord- en Communieviering mmv gem. koor. RK Jozefkerk Za 19 Euch viering, Zo 9 Euch. viering, 10.30 Euch. viering mmv Cadans. RK Victor kerk. Za 19 Woord- en Communieviering mmv herenkoor, Zo 10.30 Euch. viering mmv dames koor. OEGSTGEEST Kruispunt, Endegeest Zo 10.30 ds Gilhuis. Geref. Kerk Vrijg., Rehoboth kerk, Lijtweg 1, Zo 9.30 Leesdienst, 16.30 ds Telgenhof. Groene of Will.kerk Zo 10 mw ds Driessen. Ned. Geref. Kerk, Gem. centrum, Lijtw. Zo 8.45 ds Boshuizen, 16 ds De Jong, Zeist. Pauluskerk Za 11 - 12 'Open huis' in de Paulus, Zo 10 ds Da Costa, 19 Radiogem. Bloemendaal, ds Kleijne mmv Rijnstreekkoor. Regenboogkerk Zo 10 ds Plomp. RK Will. Kerk Za 19 Woord- en Gebedsviering mmv da meskoor, Zo 10.30 Euch viering mmv Schola Canto rum. Van Wijckersloot R.K. diensten, Za 18.30 en Zo 9.45, Prot. dienst Zo 16 ds Weegink. Volle-Evang. Gem., Gem. centrum Zo 16. Vrijz. Hervormd, Gemeentecentrum, Lijtw. Zo 10.30 ds Kooman, Oegstgeest. OUD-ADE RK Kerk Zo 10.30 Woord- en Communieviering mmv dameskoor. OUDE EN NIEUWE WETERING Geref. Kerk Zo 9.30 ds Verburg, Leiden. Herv. Gem. Zo 9.30 ds Scherff, Nieuwkoop. Remonstr. Gem. Zo 10 Geen dienst. RK Jacobus kerk Za 19 Euch. viering mmv par. koor, Zo 11 Gezinsviering mmv de Meerklank. ROELOFARENDSVEEN RK Maria kerk Za 19 Euch. viering mmv gem. koor. Zo 11 Euch viering mmv cantores. St. Petrus Banden Za 19 Geen viering, Zo 9.30 Euch. viering mmv gem. koor. RIJNSATERWOUDE Herv. Gem. Zo 9 30 prof De Kruijf, Alphen a/d Rijn, 19 Gez. dienst Geref. kerk Leimuiden, ds De Haan, Zevenhoven. RIJNSBURG Chr. Geref. Kerk Zo 9.30 en 17 ds Middelkoop. Evang. Chr. Gem., Chr. Lyceum W.A. Visser 't Hooft, Zo 10 Geen opgave. Geref. Kerk Vrijg. Zo 9.30 en 17.15 ds Storm. Grote Kerk Zo 9.30 ds Snel, 17 ds Smaling, Oegst geest. Herv. Bethelkerk Zo 9 30 ds Alblas, Katwijk a/Zee, 15 Philadelphiadienst, ds Verboom. Immanuelkerk Zo 9 en 10.30 ds Cziria, 17 ds Snel Maranathakerk Zo 9.30 hr Bergman, 17 ds Terpstra. Petrakerk Zo 9.30 ds Terpstra, 17 Geen dienst. RK Laurentius Gem., Chr. Tuinbouwschool, Zo 10.30 Euch. viering mmv 'Cantemus'. RIJPWETERING RK O.L.Vr. kerk, Za 19 Woord- en Communieviering. SASSENHEIM Chr. Geref. Kerk Zo 10 en 17 drs Brienen. Geref. Kerk Zo 10 ds Moll, 19 Gez dien* Herv. Gem. Zo 10 mw ds Bos mmv Sou ds Fockens. RK Pancratius kerk Za 19 Euch. vierir koor, Zo 10 Euch. viering mmv 'Vivace'. Vrijz. Geloofsgem. NPB, Jul.Laan 17, Sachs, Den Haag. STOMPWIJK RK Laurentius kerk Za 19 en Zo 11 Vierr TER AAR Herv. Gem. Zo 9.30 ds Vlasblom, 18.3 Waardenburg-Neerijen. Geref. Kerk Zo 9.30 ds vd Zwaag-de Ha; Evang. Gem. Nieuw Leven, Dorpshuis, Zo 19 Opwekkingssamenkomst. VALKENBURG Geref. Kerk Zo 10 ds vd Bosch. Geref. Kerk Vrijg. Zo 9.30 en 18.30 dsC- Herv. Gem. Zo 10 dr Verboom, Waddic ds Brunt. VOORHOUT Herv./Geref. Kerkgem. Zo 10 ds Martens RK Bartholomeuskerk Za 19 Euch. vier denkoor, Zo 10.30 Euch. viering mmv B> VOORSCHOTEN Church of St. James (Anglican), British Hooflaan 3, Zo 10.30, 1st All-Age, 2n Communion, 3rd en 5th Morning Prayer Aula-basisgem. In 'De Groene Kikker', pints, Zo 10.30 Woorddienst. De Ontmoeting, Noordhofland, Zo 10 hr Dorpskerk Zo 10 ds Fröberg. Herv. Gem. 'Rehoboth' Van Leeuwenl 9.30 ds Siebelink, Klaaswaal, 16.30 Ridderkerk. Het Kruispunt Zo 10 ds Ledegang, 19 ds Hulp en Heil-kerk Schakenbos, Leidsch- pater De Rooij. ve RK M. Godskerk Zo 9.30 Oec. viering, D kooper en ds Bakker. RK Laurentiuskerk Zo 11 Euch. viering. WARMOND Herv. Gem. SoW Zo 10 ds Smit. RK Matthiaskerk Za 19 Euch. viering, Zo ring mmv herenkoor. WASSENAAR Protestantse Gemeente van Wassenaar: Dorpscentrum Zo 9.30 ds Veldhuizen, Zp Messiaskerk Zo 10 ds Schelhaas, Den Ha h Dorpskerk Zo 10 Cantatediénst, ds vd B j v Dis, Vreeswijk-Nieuwegein. Kievietkerk Zo 10 ds Visser, Den Haag. RK Goede Herderkerk Za 17 Euch. vieri ch. viering mmv Schola Cantorum. RK Jozefkerk Za 19 Woord- en Commir 9.30 Euch. viering mmv herenkoor. RK Willibrord Za 19 en Zo 9 30 Vieringe Vrijzinnige Geloofsgem. NPB, Kerkdam, ds Snoeker-van Dunné, Abcoude. WOUBRUGGE Geref. Kerk Zo 9.30 ds Kerssen, Zwamrn Geen dienst. Herv. Gem. Zo 9.30 ds Alblas, Katwijk Geer, Alphen a/d Rijn. RK Goede Herderkerk Zo 10 Euch vie Ritmisch Koor Vrijzinnige Geloofsgem. NPB Zo 10.30(1 ZOETERWOUDE Herv. Gem. Zo 10 dr Venema, Leiden RK Dienaarkerk Zo 9.30 Hoogmis. 0: RK St. Jankerk Za 19 Gezongen viering, v RK Emmauskerk Zo 9.30 H. Mis. RK Meerburgkerk (H. Rijndijk) Za 19 mmv jongerenkoor. Zo 11 Euch vierir: koor. ZWAMMERDAM Geref. Kerk Zo 10 ds Bikker, Woubrugge Herv. Gem. Zo 10 ds Ouwendijk, Alp 18.30 ds Verboom, Rijnsburg. Remonstrants Ger. Gem. Zo 10 ds Postn De Bruggen, zaal 1 Dorpshuis Zo 11 0e( tor Hoeksel. Lezing over christenvervolging alphen aan den rijn - Dr. H.W. Singor, wetenschappelijk me dewerker Oude Geschiedenis van de Universiteit Leiden, geeft maandagavond vanaf 20.00 uur een lezing over 'De Christenvervolging in het Ro meinse Rijk'. De lezing is een van de vier klassiek-culturele lezingen die plaatsvinden op het Groene Hart Lyceum. De toegang voor deze lezing aan de Tolstraat 11 is gratis. Informa tie: 0172-449010. Jeugddienst over de islam katwijk aan zee - Wat weet jij eigenlijk van de islam? Met dit thema gaat Sipke van der Land morgenvroeg vanaf 10.00 uur aan de slag tijdens de jeugd dienst in de Vredeskerk aan de Voorstraat. Het koor de Revival Singers uit Katwijk treedt ook op. Muziek en bijbelstudie voorschoten - Iedereen die ge ïnteresseerd is in de bijbel en het evangelie kan morgenavond zijn hart ophalen tijdens de Vriendendienst in Voorschoten. In het Bondsgebouw aan de Leidsweg 100 spreekt Ruud van Delft over het onderwerp Angst. Van Delft is als evangelist ver bonden aan de Baptistenge meente in Leiden en medewer ker van Agapè (een organisatie voor evangelisatie en toerus ting). De avond begint om 20.00 uur. Informatie: 071- 5610825/5615350. Eredoctoraat Huub Oosterhuis Amsterdam - De dichter en the oloog Huub Oosterhuis ont vangt volgend jaar een eredoc toraat van de Vrije Universiteit in Amsterdam. Volgens de VU betekent Oosterhuis al ruim veertig jaar veel voor de oecu menische liedcultuur en de ver nieuwing van de liturgie in de Rooms-Katholieke Kerk. Oos terhuis (68) schreef honderden liederen die wijd verspreid zijn. Ze zijn vertaald in bijna alle Eu ropese talen. Ook blijkt volgens de VU vaak dat mensen die zich om welke reden dan ook niet (meer) kunnen vinden in de traditionele kerken, veel aan de liederen van Oosterhuis heb ben. door Wiebe van der Hout Amersfoort - Op straat en in het openbaar ver voer is Ineke Bakker, secretaris van de Neder landse Raad van Kerken niet bang. Maar na een studieverlof over geweld kreeg de theologe wel meer begrip voor de blijvende angst na aan den lijve ondervonden agressie. Volgende week za terdag is Bakker een van de sprekers op het multireligieuze congres 'Spiritualiteit en zinloos geweld' in de Utrechtse Jacobikerk. Drie van de elf jaar dat Ineke Bakker in Mid den-Amerika werkte als docente theologie ver keerde ze in oorlogsgebied in Nicaragua. „Nachtelijke schietpartijen, hinderlagen, altijd voor donker thuis zijn. Het heeft gemaakt dat ik heel goed oplet. Een kleine groep zorgde daar voor een grote ontwrichting. Terug hier was ik eigenlijk verrast door de veiligheid." De Raad van Kerken zit midden in het vierjari ge project 'Geweld niet gewild', een eigen uit werking van het decennium om geweld te overwinnen van de Wereldraad van Kerken. Ineke Bakker vindt dat de Wereldraad te ambi tieus is met die titel, omdat 'de realiteit zich niet altijd voor geweldloosheid leent. In alle nuchterheid hebben wij een bescheidener motto gekozen.' De individualisering wordt als een belangrijke factor gezien in de toename van geweld. „De grens tussen assertiviteit, het voor jezelf opko men, en agressiviteit blijkt dun te zijn. Mon digheid, zelfstandigheid en autonomie slaan gemakkelijk door. De individuele, calculeren de burger moet weer leren omzien naar de an der. De Raad van Kerken pleit voor versterking van sociale verbanden in wijken en buurten. De kerkelijke diaconie kan daar een grote rol in spelen." De term 'zinloos geweld' vindt Ineke Bakker ongelukkig. „Toch gebruik ik hem wel, omdat hij ingeburgerd is. Bovendien leidt hij tot de bezinnende vraag of er zinvol geweld is. Ik ben huiverig voor wat gerechtvaardigd of zelfs goed geweld wordt genoemd. Zelfs als de be doeling goed is, zijn er consequenties die je onmogelijk positief kunt noemen. Maar je kunt terroristen niet oppakken door er een agent met een bonnenboekje op af te sturen." Alle religies hebben volgens Bakker een ge- welds- en een vredespotentieel. In haar studie- verslag meldt ze zeshonderd plaatsen in de bijbel met vermeldingen van volkeren of indi viduen die anderen overvielen en vernietig den. Duizend keren ontsteekt God in toom en straft met dood en ondergang. En op nog eens ruim honderd plaatsen geeft God opdracht mensen te doden. „De bijbel geeft een beschrijving van de con crete en lastige werkelijkheid van mensen on derling en van hun omgang met God. Daarin speelt geweld een rol. Je kunt wel een zekere ontwikkeling zien. Het oog om oog en tand om tand is al bedoeld om het geweld te rem men: niet meer terugdoen dan jou is aange daan. Bij de profeten krijg je de verwachting dat zwaarden tot ploegscharen zullen worden omgesmeed en bij Jezus volgt het toekeren van de andere wang bij het krijgen van een klap." Ronduit gevaarlijk vindt de secretaris van de Raad van Kerken het zelfbeeld van 'wij de goe den en zij de slechten' op basis van de exclu sieve waarheidsclaim van het eigen geloof. „De gelijkschakeling van de westerse en bijbel se waarden zoals dat in Amerika soms gebeurt na de aanslagen van 11 september is daar een voorbeeld van. Bedenk dat op 11 september 1973 met hulp van de CIA de democratisch ge kozen Chileense president Salvador Allende werd vermoord." Kerken, en ook 'haar' Raad, moeten Ineke Bakker voorzichtig zijn met vt en standpunten. „Toch worden er bi aan het maatschappelijk debat vero de kerken. Minister Frank de Grave sie vraagt ons om onze visie. En ooi medewerkers van het Riagg hoge ve gen te hebben van wat pastores, dia bezoekwerkers van kerken kunnen I bij het signaleren van bijvoorbeeld I geweld." De oecumenische dienst van bezint bed van de Raad van Kerken, met ni ken en ook moslims, kort na de aait Amerika ziet de secretaris als een go lijke bijdrage. „Wrang dat er een ra# om tot zo'n bijeenkomst te komen,Ir hopen dat brede samenwerking oolle gelegenheden mogelijk is, misschiet een afsluitend evenement van 'Gew wild' in 2004." amsterdam/anp - De organisa tie Christenen voor Israël wil de komende maanden meer soli- dariteitsreizen naar Israël orga niseren. De stichting uit Nijkerk wil de Israëliërs daarmee be moedigen, nu tienduizenden toeristen wegblijven uit vrees voor het geweld in het land. De Israëlische minister Elon van toerisme heeft zijn volledige medewerking toegezegd bij de organisatie van de reizen, zei de orthodoxe rabbijn L. van de Kamp na aankomst op Schip hol. Hij leidde de afgelopen tien dagen de eerste soüdariteitsreis van Christenen voor Israël. Volgens Van de Kamp is het dramatisch gesteld met de toe ristische sector in het land. Ho tels in veel steden hebben am per gasten. De rabbijn begrijpt niet goed waarom zoveel toeris ten Israël mijden. Ondanks de berichten over geweld gaat het leven in het land gewoon door, benadrukte hij. Tijdens de reis nam burgemees ter Ehud Olmert van Jeruzalem lijsten met namen en adressen van 100.000 Nederlandse chris tenen in ontvangst. Die onder schreven een verklaring van Ol mert dat Jeruzalem de 'ondeel bare en onopgeefbare hoofdstad van Israël' moet blijven. talooan - Afghaanse moslims verrichten de prosternatie, een van de doen da, we| tijdens Ramadan. De heilige vastenmaand is gisteren be- onderdelen van de salaat, het rituele gebed. Veel moslims die het nor- gonnen. Moslims mogen van zonsopgang tot -ondergang niet eten, maal gesproken niet nauw nemen met het vijf maal daags bidden, drinken, roken of seks bedrijven. Foto: EPA/Sergei Chirikov utrecht/anp - Het bestuur van de Samen-op-Wegkerken ver werpt de kritiek dat het geen recht doet aan de pluriformiteit die er binnen de kerken bestaat. Dit schrijft het triomoderamen in een reactie op de forse kritiek die ze in september van de kerngroep SoW in beweging in casseerde. De kerngroep van ruim zestig predikanten en andere gemeen teleden verweet de kerkleiding voorbij te gaan aan de grote ver scheidenheid van opvattingen onder gemeenteleden. Dit zou onder meer tot uiting komen als leden van het landelijke bestuur uitspraken doen over bijvoor beeld de euthanasiewet. Het bestuur schrijft dat het 'in een pluriforme kerk als de onze' soms moeilijk is om naar buiten te treden met een mening waar in de gehele achterban zich her kent. Dat gaat 'met vallen en op staan'. Maar de beschuldiging van eenzijdigheid gaat het be stuur te ver. De samenstelling van de besturende kerkelijke or ganen weerspiegelt namelijk volgens het landelijk bestuur wel degelijk de pluriformiteit. „De leden van de synoden zijn afkomstig uit de volle breedte van de kerk naar regio en moda liteit (stroming). Vergeleken met vele andere kerken in de wereld hebben wij in onze kerken een zeer brede vertej ging", schrijft het bes Over het verwijt dat k van de SoW-kerken o tisch zou zijn, zegt h deramen: „Door vele ambtdragers en genu is in de afgelopen ja cussieerd over de v en missie van de vera Alle gemaakte opmeri via de kerkelijk-den weg gewogen. Het ti men is niet gemacht grijpende wijzigingen via de ambtelijke vei? zijn ingebracht op hei aan te brengen." In een brief van i! schrijft de kerngroep steld te zijn dat de kri van september niet o da staat van de SoW- volgende week dom gint. „Deze gang van sterkt de beweging ij vatting dat de kei kleicji doende openstaat vol der de leden van leeft", aldus de ken sinds september uit| ruim 150 leden. De woordvoerder va kerken meldt dat de op de agenda van staat, maar integraal i in de informatienota I ken van de zogehi SoW-synode in decen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2001 | | pagina 14