Levenslang voor voornamen
ikste
GESPREK VAN DE DAG
ypo#
Spaans vorstenpaar
bezoekt de Bijlmer
Lfoe
Leerlingen hebben een stem
Lonny kookt voo
luchtreizigers
Kalender
WOENSDAG 17 OKTOBER ;1
MENSELIJK
Ter nagedachtenis van de geallieerde slachtoffers van de
Eerste Wereldoorlog wordt in het West-Vlaamse leper op
31 oktober voor de 25.000ste keer de LAST POST gebla
zen. De Britse prins Philip, echtgenoot van koningin Eli
sabeth, zal daarbij aanwezig zijn in het gezelschap van
de Belgische kroonprins Filip. Dat heeft het Belgische le
ger gisteren bekendgemaakt. In de zogeheten 'Flanders-
fields' rondom leper verloren tussen 1914 en 1918 in to
taal 54.896 soldaten uit het Britse Gemenebest het le
ven. Vanaf 1928 spelen vrijwilligers, vooral leden van de
plaatselijke brandweer en oud-strijders, er elke avond on
der een grote boog waarin de namen van alle slachtoffers
zijn gekerfd ter nagedachtenis de herdenkingsmelodie
'Last Post'. Woensdag 31 oktober is dat voor de
25.000ste keer het geval.
Een Amerikaanse BERGBEKLIMMER ZONDER ONDER
BENEN heeft zijn droom niet kunnen waarmaken. De
45-jarige Ed Hommer moest de beklimming van de
Mount Everest staken wegens slecht weer. Hommer, die
zijn onderbenen door een vliegtuigongeluk verloor, is de
eerste persoon met zo'n handicap die probeerde de 8850
meter hoge berg te bedwingen vanuit Tibet. Door hevige
sneeuwval en keiharde wind moest de Amerikaan, samen
met zijn zeskoppige team, de tocht afblazen. Hij was
toen al niet ver meer van de top. Na afloop zei hij behoor
lijk teleurgesteld te zijn, maar het zeker nog eens te wil
len proberen. Een Amerikaanse man met een kunstbeen
slaagde ruim drie jr.v geleden wel in zijn opzet om de
berg te beklimmen. Een Koreaan, wiens handen waren
geamputeerd, moest vorig jaar oktober zijn poging om de
hoogste berg ter wereld te bedwingen op 7300 meter
hoogte opgeven.
WIM KERSTEN, ma
ker van de carnavals
hits 'Bij ons staat op
de keukendeur'
(1970) en 'Bloeme
tjesgordijn' (1980),
is gisteren op 77-ja-
rige leeftijd overle
den. Dat werd gister
avond meegedeeld
tijdens de viering
van het 25-jarig be
staan van het Thea
ter aan de Parade,
de schouwburg van Den Bosch. Kersten maakte van
1969 tot 1974 deel uit van het duo De Twee Pinten dat
zich, evenals Vader Abraham en de Deurzakkers, specia
liseerde in het carnavalsgenre. Maar volgens E. de van
der Schuren van het theater was Kersten het hele jaar
door actief in het Bossche theaterleven. ,,Het frappante
is dat Wim precies 25 jaar geleden, op dezelfde dag, op
trad tijdens de opening van de schouwburg", aldus De
van der Schuren. In 1974 verliet Kersten De Twee Pin
ten, en sloot zich later aan bij de Viltjes. Bij ons staat op
de keukendeur stamt uit de Pinten-tijd, Bloemetjesgor
dijn schreef Kersten voor de Viltjes. Vanwege zijn ver
diensten werd hij in 1988onderscheiden meteen Edi
son in de categorie volksrepertoire.
Geen zin of tijd om lang in de RIJ te staan voor bijvoor
beeld een paspoort, een kaartje voor het theater, de ver
koopstart van een woningbouwproject, of het begin van
de uitverkoop? In Londen regelt het bedrijfje Q4U, voor
zo'n zeventig gulden per uur, iemand die de honneurs
waarneemt. Een woordvoerder van het bedrijfje zei al te
beschikken over tachtig mensen, voornamelijk langdurig
werklozen tussen 20 en 50 jaar, die bereid zijn voor een
ander in de rij te gaan staan. Werklozen, aldus een
woordvoerder van het bedrijf zijn gewend om in de rij te
staan. „Kennis of ervaring zijn niet vereist, het enige
waar men over dient te beschikken is een hoop geduld."
Hoewel het verhaal van het bedrijf niet aan alle kanten
even sterk leek - een aanvrager van bijvoorbeeld een pas
poort zal toch zelf een handtekening moeten zetten - zei
de woordvoerder van Q4U binnen een jaar te willen uit
breiden tot zo'n 2500 losse krachten die voor een ander
in een rij gaan staan.
De Japanse ambassade in de Verenigde Staten heeft om
andere KENTEKENS gevraagd voor haar diplomaten en
hun familieleden. Nu hebben zij allemaal nog de letters
AF in hun kenteken. Omdat Amerikanen daardoor dach
ten dat de Japanners Afghanen waren, zijn zij uitgeschol
den, aldus het Japanse persbureau Kyodo.
Het Spaanse koningspaar gaat
bij hun staatsbezoek aan Neder
land dat volgende week dinsdag
begint, op bezoek in de Bijlmer.
Koning Juan Carlos en koningin
Sofia krijgen een presentatie van
de renovatie van deze Amster
damse 'probleemwijk' en de
nieuwe stedelijke ontwikkelin
gen rondom het Ajax-stadion.
Daarna volgt een uitstapje naar
de wijk Ganzenhoef en de Are
na-boulevard, alvorens het ko
ninklijk gezelschap terugkeert
naar het paleis op de Dam voor
het staatsbanket.
Het staatsbezoek kent twee pri
meurs. Méxima Zorreguieta
doet voor het eerst mee en ont
moet de Spaanse gasten in het
paleis op de Dam. Het was in
het Spaanse Sevilla dat Maxima
kennismaakte met haar huidige
verloofde, prins Willem-Alexan-
der. Maxima heeft koningin So
fia afgelopen zomer al ontmoet
bij het huwelijk van de Noorse
kroonprins Haakon. Daarnaast
doen nog steeds verhalen de
ronde dat het Spaanse ko
ningspaar een bemiddelende rol
zou hebben gespeeld bij het
overtuigen van Jorge Zorre
guieta om af te zien van het bij
wonen van het huwelijk van zijn
dochter.
Opmerkelijk is ook de aanwezig
heid van prinses Irene's oudste
zoon Carlos bij de zogenoemde
tegenprestatie die het Spaanse
koningspaar op de tweede dag
van het bezoek aanbiedt in het
Haagse Gemeentemuseum. Het
koningspaar opent dan een ten
toonstelling van meesterwerken
uit het Madrileense Reina Sofia
museum, onder het motto Van
Picasso tot Tapies'.
De vader van Carlos, Carel Hugo
van Bourbon-Parma, be
schouwde zichzelf ten tijde van
zijn huwelijk met prinses Irene
in 1964 nog als gerechtigde op
Spaanse troon. De Spaanse dic
tator Franco had echter zijn oog
laten vallen op Juan Carlos de
Borbon, die hij in 1969 aanwees
als zijn mogelijke opvolger. Na
het overlijden van Franco werd
Juan Carlos in 1975 ook daad
werkelijk koning van Spanje, en
niet lang daarna deed Carel Hu-
go afstand van zijn aanspraken.
Sindsdien gaan de families
vriendschappelijk met elkaar
om. Carlos (31) is dan ook geen
onbekende aan het Spaanse hof.
Carlos is sinds enige tijd, als op
volger van zijn grootvader prins
Bemhard, voorzitter van het
Spaans, Portugees, Ibero-Ameri-
kaans Instituut, waarbij onder
meer alle Zuid-Amerikaanse
ambassadeurs zijn aangesloten.
Het instituut geeft onder meer
jaarlijks een beurs aan een jonge
wetenschapper voor onderzoek
naar de economische, politieke
of culturele relaties tussen Ne
derland en Latijns-Amerika.
De Spaanse gasten bezoeken
verder het Internationaal Ge
rechtshof in Den Haag, gevolgd
door een ontvangst in de Kamer
en lunch in de Ridderzaal. Op
de laatste dag van het driedaag
se bezoek gaat het gezelschap
naar het RIVM in Bilthoven en
naar Utrecht, waar koning Juan
Carlos in de Domkerk een ere
doctoraat ontvangt. Aan het
eind van de dag is er ook nog
een korte visite aan de testfacili
teiten van het Europese ruimte
vaartprogramma bij Es tec in
Noordwijk.
De scholierenwebsite unvw.leerlin-
gen.com wil een spreekbuis zijn
voor jongeren tussen 12 en 20 jaar.
Via een open forum, maar ook via
onderzoeken, die geregeld worden
gehouden, kunnen ze hun stem la
ten horen.
Leerlingen.com is anderhalf jaar
geleden opgezet door het Hilver-
sumse bedrijf Spill bv. Peter Dries-
sen (33) van Spül benadrukt dat
het opgeheven vingertje op de site
ontbreekt. Voor en door jongeren
is het beleid. „Om ons heen zit een
laag van webmasters, meestal jon
ge jongens die een onderdeel be
heren. Ze moeten zich houden aan
de huisstijl, maar verder bemoeien
we ons er niet mee en zijn ze hele
maal vrij in de invulling, tenzij de
inhoud in strijd met de goede ze
den of commercieel is. We hebben
het liefste dat jongeren hun eigen
verantwoordelijkheid kennen en
nemen."
Eelco van der Wiel (15) beheert
een van de onderdelen: liefde. Hij
gaat steeds verder en komt steeds
met nieuwe dingen. De mister- en
miss-scholierenverkiezing is een
succes. Leerlingen kunnen elke
maand een winnaar kiezen door
hun stem uit te brengen, naar aan
leiding van de fotootjes en teksten
die op de site staan. Ook op de an
dere pagina's zijn steeds wisselen
de foto's te zien van de kandidaten
tussen 12 en 25 jaar, van wie er op
vallend veel uit Vlaanderen afkom
stig zijn.
Joris Hoendervangers (16) zorgt
voor het onderdeel huiswerk op de
site, waarop scripties, werkstukken
en boekuittreksels staan. Niet af
komstig uit kant-en-klare boeken,
maar van andere scholieren die
hun zelfgemaakte werkstukken en
spreekbeurten ter beschikking stel
len. De bezoekers kunnen ze als
basis gebruiken. Medewerker Mare
de Kok: „Het lezen van boekversla
gen op internet kan motiveren om
echt boeken te gaan lezen.
Vooral in het begin moedigden
scholen de werkwijze aan, omdat
scholieren op die manier zouden
worden gestimuleerd van het in
ternet gebruik te maken. Dat is in
middels niet meer nodig, volgens
Driessen heeft 95 procent toegang
tot het web.
Leerlingen.com bevat verder een
column over actuele gebeurtenis
sen, geschreven door Marlies
Wijngaarden, ook een jongere. De
ze week heeft ze het over Afghanis
tan versus Amerika. De bezoekers
van de site kunnen daarop reage
ren.
De site wordt dagelijks door tien
tot vijftienduizend jongeren be
zocht. Van hen is 58 procent
vrouw en 42 procent man. Recla
me wordt zoveel mogelijk van de
site geweerd. „Omdat we met al
die jonge webmasters werken zijn
we redelijk snel kostendekkend.
Vanuit Spill zijn we ongeveer drie
dagen per week met de site bezig."
Jacques Geluk
Lonny Gerungan. Foto: PR
De bekende televisiekok
Lonny Gerungan gaat ko
ken voor de luchtvaart
maatschappij Garuda In
donesia. Passagiers krij
gen binnenkort menu's
voorgeschoteld op basis
van zijn Indonesische re
cepten. De in Nederland
woonachtige Gerungan
voelt zich 'vereerd' om
voor de nationale Indone
sische vliegmaatschappij
te mogen werken.
Tijdens de presentatie in
het Hiltonhotel op Schip
hol bekende hij gisteren
ooit te hebben gesollici
teerd als steward bij Garu
da. Hij werd afgewezen.
„Nu is het me toch ge
lukt", zo grapte Gerungan.
De maaltijden zullen on
der zijn supervisie worden
bereid door een catering
bedrijf vlakbij Schiphol.
Lonny Gerungan brengt
overigens onder eigen
naam al kant-en-klaarm-
aaltijden aan de man in
de supermarkt. Hij heeft
inmiddels afscheid geno
men van zijn restaurant in
Amsterdam om zich volle
dig te kunnen wijden aan
culinaire tv-programma's
en kookboeken.
De gedreven Gerungan is
al jaren druk metl gr
den van traditionel n
cepten uit zijn ge
land. Hij zoekt 01
op in afgelegen do
stelt hun meestal 1
ling overgeleverde
ten op schrift. „Aa
nemen zij die mee
graf. Dat is zonde.'
Volgend jaar hoop
soort culinaire bijl
publiceren met du yc
authentieke recep; wi
zijn spijt zijn de ja
generaties in Indo: an
evenals hun Europ ;oe
leeftijdsgenoten eci iee
vooral geïnteressa ui
fast-food. |d 1
De genodigden iniuds
ton lieten zich het
tuigeten goed smal
Sommigen schroll
van de Lawar Da«
la, een heftige salami
lente-uitjes, spat I
pers en koriander }f
morees recept. Lel
friszuur en toch pi ju
dus de chefkok \1 igj
passagiers krijgem ch
mildere variant va |dt
zo meldde Garuda sv<
stellend.
Richard Mooyman
'Achternamen raken steeds meer op de achtergrond'
Waarom heet het ene kind Kees en het andere Floris-Jan? En Roderi-
que en Diederi(c)k komen geheid uit een 'goed nest'. En er is een grote
kans dat Angelique en Desiree in de jaren zeventig zijn geboren. En
zijn Tim, Daan en Pien representanten van het no-nonsense tijdperk?
Hoe cultureel bepaald is de voornaam?
Het geven van een naam aan een baby is een van de feestelijkste
onderdelen van het zwanger zijn. Hier en daar leidt het weieens
even tot een pittige discussie, maar dat mag geen naam hebben.
Soms wordt het naamgeven ervaren als een ingewikkelde aangele
genheid, want de naam moet wel levenslang
de naam wordt later zowel tijdens een zwoele
nacht, een saai etentje als tijdens een hevige
ruzie genoemd.
De voornaam wordt daarnaast steeds be
langrijker. De identificatie ermee is groei
ende, terwijl de achternaam volgens na-
mendeskundige Doreen GerTet-
zen van het Meertens
Instituut
mee. En
minder belangrijk wordt. We willen in steeds grotere mate zelf ie
mand zijn en onze identiteit niet afhankelijk laten zijn van het gezin
waar we toe behoren.
Daarnaast zijn de omgangsvormen informeler. Veel mensen - voor
al op het werk - kennen elkaar wel bij de voornaam en niet bij de
achternaam. Die 'toevoeging' is nog wel aanwezig, maar zal een
meer sluimerende status krijgen. „Het is zelfs aannemelijk te veron
derstellen dat telefoonboeken of het vervolg daarop op den duur op
voornamen worden gerangschikt", denkt Gerritzen. Haar voornaam
Doreen komt van Theodora dat net als Dieudonné Godsgeschenk
betekent.
Het is volgens de namendeskundige twijfelachtig of de voornaam
iets zegt over het karakter van de persoon. „Namen zijn in sterke
mate losgegroeid van hun oorspronkelijke betekenis", weet ze.
Bemhard betekende ooit 'moge dit kind zo sterk worden
als een beer'
en de ou
ders die
hun kind
de naam
ud
Suzanne gaven, hoopten dat het mormeltje in de wieg 'zon eei
worden als een lelie'.
De laatste veertig jaar zijn de meeste ouders afgestapt van d
woonte om kinderen naar familieleden te vernoemen. Net; u
Middeleeuwen overigens. In de twaalfde en dertiende eeuv
de namen van opa en oma verdrongen door namen van he j
zoals Franciscus en Germaanse namen zoals Adelbert en G<
Dit gebeurde door de invloed van onder meer de kruistochi
rondtrekkende bedelorden. Toen de nieuwigheid van de he jjc
Germaanse namen er een beetje af was, werden deze name n
opgenomen in de oude traditie van vernoeming naar de na
milie.
Die oude idolen zijn vervangen door nieuwe. Johan en Rum
en Demi, Diana en Charles zijn daar voorbeelden van. Geni
lativeert: „Maar ouders noemen hun kinderen meestal niet
naar hun idool. Als voor Linda wordt gekozen, betekent dat
mevrouw De Mol is vernoemd. Meestal is het zo dat doorb
schijning op de buis positieve associaties met de naam Lind 0
den opgeroepen, waardoor zo'n naam wordt gekozen."
De meest gebruikte meisjesnaam op dit moment is Anne.
gens is dat Max. Dat blijkt uit de lijsten die worden bijgehi
door de Sociale Verzekeringsbank. Dit instituut houdt na
op basis van gegevens van de kinderbijslag de top-twin d<
kindernamen bij.
De afgelopen drie jaar is er een duidelijke voorkeur voa
jongensnamen. Naast Max zijn ook Lars, Bas en Tim in
de. Thomas en Jeroen blijven toppers, maar namen ak
en Michael die tot het midden van de jaren negentig v
kwamen, zijn bijna verdwenen. Blijvertjes onder de m
namen zijn Iris, Sanne, Kim en Lisa. Kimberly en Ch; pnj.
weer uit de top tien verdwenen.
De globalisering speelt eveneens een rol. Want eenl
Tim, Jeffrey, Vincent of Sophie heet, kan als wereldt
furore maken. Deze namen horen namelijk niet bij
cifieke taal. Scandinavische jongensnamen zoals N
Sven doen het goed, terwijl Franse meisjesnamen™
Monique, Danielle en Desiree lange tijd populairi
weest.
De grens van wat mag en wat niet is diffuus. Offi
heeft het met welvoeglijkheid te maken, maar vc ut
burgerlijke stand loopt er in Nederland een jon; j
rond die gebukt gaat onder de naam Turbo 11 °v
naam Rolls Frans Royce werd in 1977 in Arnhe
weigerd. De ambtenaar vond dat Emile Ratelt
want dat was de vader, te ver ging in zijn liefii enc
auto's. Ratelband ('eerst mooie vrouwen, dan e
mooie auto's') negeerde het verbod en hoew
als Frans ingeschreven staat, is zijn roepnas
„Het verhaal gaat dat je een familienaam ts
roepnaam mag gebruiken, maar ik hou nie
soort betutteling. Of hij als kind ermee gep
Nou en. Daar ben ik ook erg voor, want i
die dotjes al vroeg hoe het leven in elkaar
De naam van zijn nieuwste nazaat, Tsjali pi
gaf enige weken terug bij de aangifte eve
problemen. „De geschiedenis herhaalde
weer. Moeten zij weten, ik zit er niet me p^'
noem mijn dochter zoals ik dat wil. Ze| e,
d'r later heus wel een sofi-nummer."
Ouders kunnen uit veel boekjes
putten voor de mogelijke voor
naam van hun kind.
Foto: United Photos de Boer.
Irene Nieuwenhuijse
In de Haagse Seasons Galleries hangt een
mooie tentoonstelling van recente schilde
rijen van Jeroen Henneman. Op de ope
ningzondag vertelde de kunstenaar me
dat er een reproductie van zijn werk be
doeld voor een kalender voor 2002 was
geschrapt. Henneman laat zich inspire
ren door de anonieme grote stad. In zijn
stadslandschappen tref je lege torenflats
en wolkenkrabbers. Hij roept een verlaten
wereld op van verlichte ramen zonder
mensen daarachter. De beoogde plaat voor
die kalender was, zo begreep ik, ook zo'n
geordend oerwoud van beton hoog in de
lucht, vol en leeg tegelijk. Ze vonden het te
griezelig', veronderstelt Henneman. Sinds
11 september is namelijk alles anders. De
opdrachtgever voorde kalender was niet
een bollenkweker uit Lisse of zo. Het was
Elsevier, een uitgever dus en een grote en de
kalender was bedoeld voor het personeel.
De wolkenkrabber was lang zinnebeeld
van de vooruitgang. Hij stamt uit de 19de
eeuw, toen mensen nog dachten dat we het
steeds beter zouden krijgen. De eeuw gros
sierde in uiwindingen. Dat optimisme was
dan ook niet vergezocht. Toen de architec
ten eenmaal hadden ontdekt dat ze met
gietijzer en later met staal en de lift onge
veer tot in de hemel konden komen was het
hek van de dam die tot dan toe betrekkelijk
laag bij de grond gelegen had. Maar na
vooruitgang volgt altijd neergangen dat
mag je sinds 11 september letterlijk nemen
voor zover goede smaak dat toelaat. De
wolkenkrabber maakt als icoon van het
alsmaar meer, beter en hoger, zware tijden
mee. In New York vielen er twee van hun
fundament en sindsdien kijkt de New Yor
ker omhoog naar die andere die er nog
staan. Vroeger deden dat alleen de toeris
ten. Die keken omhoog met ontzag en be
wondering. De New Yorker nooit. Die re
kende zijn wolkenkrabbers tot het firma
ment. De hemel ging er naadloos in over.
De Amerikaanse Droom droomde je met de
ogen open, maar je hoefde er niet voor
naar boven te kijken. Dat was dus voor de
toeristen. Een stijve nek was al het minste
euvel na een dagje sightseeing in de Big
Apple. Van het van beneden tiaar boven
kijken en andersom. Ik heb nog op de Twin
Towers gestaan, dat zal een mens nog lang
horen. Tenslotte heeft de laatste wapen
broeder uit de Eerste Wereldoorlog, een
Belg die als jonge jongen nog zijn makkers
in de loopgraven van leper heeft zien cre
peren, ook de 21ste eeuw gehaald.
De wolkenkrabber zal niet verdwijnen. Ik
heb al eens beweerd en herhaal, er zal in de
VI
kortste keren op de plek een nieia
rens herrijzen dat bedrieglijk nan 81
op zijn voorganger lijkt. Manhatt
algemeen en Ground Zero in heil 5
zijn daarvoor te zeer aan de prijs
symbool van wat de mensenhad
delijk vermag heeft de skyscraper
De hoogste staat trouwens al gen De
ver van New York, in Kuala Lianf jet
hoofdstad van Maleisië, een tame !et
varende maar verder gebruikelijk ler
limstaat waar pas nog een polid 1110
zijnde homo achter de tralies ca'
Westers, blank of christelijk is der
krabber al lang niet meer. We vin
griezelig zeker met al zijn lichten
met mensen die je binnen ver
niet ziet, behalve als ze uit de
gen. Huisje, boompje, mensje,
een kalender anno 2002 belu
laai
