Pakistan: Ook Taliban in
nieuw Afghaans bestuur
BUITENLAND
Colin Powell werkt aan een nieuwe wereldorde
Baby VS blijkt besmet
met miltvuurbacteriën
Meer kritiek op aanhoudende Amerikaanse aanvallen
Poederpsychose en
biopaniek in Nederland
Blair achter
eigen staat
Palestijnen
g_—
serpen ook
fletten af
IcroN - De Verenigde
[ombarderen Afghanis-
6t bommen en voedsel
met pamfletten. Dat
j\merikaanse minister
fcnsie Rumsfeld. Was-
jhoopt zo in het land
[krijgen voor zijn anti-
hecampagne. „Wij pro-
fe Afghanen duidelijk te
dat \vij eraan werken
Igvrijden van de Taliban
terroristische bondge-
1 aldus de bewindsman,
[jen is de VS begonnen
jciale radiouitzendingen
Wianistan. Amerikaanse
gen werpen echter nog
fiio's af.
gezant voor
uur na Taliban
IAD - De Amerikaanse
[van buitenlandse za-
pell heeft een speciale
Aangewezen die met de
jde Naties moet overleg
den Afghaans bestuur
yentuele val van de Tali-
minister zei gisteren op
I Pakistan naar India dat
uidige beleidsdirecteur
I ministerie, Richard
lie taak heeft gegeven,
pt Bush zei eerder al een
gelegd te zien voor de
fen toekomstig Afghanis-
jresident heeft evenwel
ds gezegd zich niet met
omstig bestuur van het
villen bemoeien.
rika hekelt
laties Israël
IGton - De Amerikaanse
heeft gisteren opnieuw
kritiek geleverd op de
tieliquidatiepolitiek ten
van vermeende Pales-
ioristen. Woordvoer-
ervan het ministerie
enlandse zaken wees
rgelijking met de eigen
ie tegen het al-Qaeda-
van Osama bin Laden
and. „Wij zijn tegen
dvan gerichte moor
lus Reeker. Israël heeft
aties een tijdje opge-
laar lijkt ze dezer da
bben hervat. De Israë-
jering noemt de tactiek
van zelfverdediging,
antal burgerslachtof-
en minimum beperkt.
Idvoedseltop
tgesteld
cques Diouf, de alge-
ecteur van de voedsel-
juworganisatie van de
eNaties (FAO), heeft
eld de Wereldvoedselt-
stellen. De top zou in
er in Italië plaatsheb-
ufwil de top, waarbij
gesproken 180 staats -
zijn vertegenwoordigd,
i2002 verplaatsen. De
mst zou eerst in Rome
l in Rimini en uiteinde-
in Rome. Het geweld
op van de G8 in Genua
s aanvankelijk de re-
het geschuif. Nu
gespannen situatie in
I als reden genoemd.
;ië stuit op
s plutonium
Ce politie in de voor-
Bvjetrepubliek Georgië
In tijdens huiszoekin-
fe hoofdstad Tbilisi
lp 23 metalen kistjes
Ionium. Het radioactie-
paal zat verstopt onder
Re. Drie personen zijn
perd. Het is nog niet be-
|ar het plutonium van-
pit en of er een verband
poristische groepen als
Ins al-Qaeda.
te politieman
ÏTC geborgen
k - Bijna vijf weken na
'gen op het World Tra-
r in New York zijn zon-
d de eerste stoffelijke
(borgen van een poli-
n een plechtige stoet
1 lichaam door colle-
fhet mortuarium ge-
log 22 politiefunctio-
worden vermist. Hulp-
hebben tot dusver 453
tborgen uit de puinho-
heeft burgemeester
psteravond meege-
n 398 lichamen is de
bekend. In totaal
nsen staan nog als ver-
oek.
lurgeld niet
itserland'
et is niet aannemelijk
ritserse banken veel
terroristen is onderge-
'at vindt Dina Balley-
nieuwe baas van de
t dienst tegen witwas-
a. gisteren gezegd. In
krant L'Agefi zegt ze er-
hugd te zijn dat de
wetten tegen witwas-
2 strengste ter wereld
en dat het land er 'ab-
en belang bij heeft
fld aan te trekken". Een
'tal rekeningen is ver
bonden en wordt on-
0p de rekeningen
it veel geld.
oen haao/cpd - De hulpdien
sten kwamen gisteren bliksem
snel in actie nadat een oude
man in het Duitse Chemnitz
meldde dat hij een postpakketje
had gekregen met daarop het
woord 'gift', Duits voor vergif.
Deskundigen in chemische en
biologische rampenbestrijding
spoedden zich ai naar de plek
des onheils toen een politieman
plots op de gedachte kwam dat
'gift' in het Engels cadeautje be
tekent. En dat bleek het uit de
Verenigde Staten afkomstige
poststuk ook te zijn. Het bevatte
geen eng wit poeder, maar een
mooie poster.
Het voorval in Duitsland schetst
de paranoia die wereldwijd is
ontstaan na de besmettingen
met de miltvuurbacterie (antrax)
via postpakketjes in Amerika. Zo
zat ook in het pakje dat gisteren
bij het kantoor van bondskanse
lier Schroder van Duitsland
werd bezorgd niets gevaarlijks.
Vanochtend waren er meldin
gen in Zweden: vier verdachte
brieven aan onder meer het
kantoor van de spijkerbroeken-
fabrikant Levi Strauss. En in En
geland werd verdacht poeder in
de kathedraal van Canterbury
gevonden, maar ook hier was
sprake van loos alarm.
Autoriteiten roepen op tot alert
heid en proberen in één adem
de bevolking te sussen. Maar de
angst voor het witte poeder
heeft de wereld in z'n greep en
de vrees wordt door alle geval
len van loos alarm alleen maar
aangewakkerd.
Paniek zaaien blijkt een koud
kunstje. Het her en der droppen
van dubieuze pakjes met witte
of bruine stoffen voldoet, soms
met teksten als 'De heilige oor
log begint' zoals in het Duitse
Wiesbaden het geval was. Vol
gens massapsycholoog dr. Jaap
van Ginneken is de paniek
rondom de mogelijke versprei
ding van de miltvuurbacterie via
de post in Nederland een gevolg
van buitensporige aandacht van
de media.
„De paniek ontstaat doordat
'miltvuur' en 'antrax' aanspre
kende namen zijn en doordat er
sprake is van een onzichtbaar
gevaar. Die paniek wordt ver
sterkt doordat media en publiek
zijn geïnteresseerd in de moge
lijkheid van een catastrofe, in
een ramp die duizend keer gro
ter is dan zich nu voordoet. Mijn
stelling is dat de aandacht en de
paniek door de mediahype bui
tenproportioneel wordenal
dus van Ginneken, verbonden
aan de Universiteit van Amster
dam.
Ondanks de 'valse' meldingen
gaan overal ter wereld de alarm
bellen rinkelen als er een ver
denking is. Medewerkers van
bedrijven waar poeder de post
kamer binnendringt worden in
bepaalde gevallen meteen in
quarantaine geplaatst en krijgen
antibiotica aangeboden. Getrof
fen kantoorgebouwen worden
ontsmet.
Dat gebeurde onder meer in het
Belgische Sint-Pieter-Woluwe,
waar een klant van een bank in
de stress schoot toen hij poeder
aantrof op de balie. Het bleken
sporen van de vorige klant, die
een koekje had gegeten met
poedersuiker. En een pizza met
een onbekend wit poeder ver
oorzaakte in een bankgebouw in
Brussel commotie. Ook hier
bleek geen sprake van de ge
vaarlijke bacterie.
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - De baby van een
medewerkster van ABC News in
New York heeft een huidinfectie
opgelopen door miltvuurbacil
len. Het nog geen jaar oude kind
van de ABC-employee heeft de
minder gevaarlijke vorm van
miltvuur, waarbij de bacillen het
lichaam binnendringen via de
huid. Aangenomen wordt dat
het jongetje de infectie heeft op
gelopen toen hij eind september
het gebouw van ABC bezocht.
Het kind wordt behandeld en de
prognose is goed, aldus burge
meester Giuliani van New York.
Een brief die is bezorgd bij het
kantoor van de Democratische
leider in de Amerikaanse Senaat,
Tom Daschle, bevat volgens eer
ste tests miltvuurbacteriën.
Washington is daarmee de vier
de plaats in de Verenigde Staten
waar antraxbacillen zijn opge
doken.
De nervositeit in Amerika over
een bacteriologische terreuraan-
val is met deze nieuwe geval
sterk gegroeid.
Het opduiken van de bacterie in
Washington werd gisteren be
kend gemaakt door president
Bush zelf, die net daarvoor had
gesproken met Daschle. Diens
medewerkers, enkele politie
agenten en postbehandelaars
zijn gisteren uit voorzorg behan
deld met antibiotica.
De autoriteiten weten tot op he
den niet wie er achter de brie
ven zit. Hoewel er geen bewijs
voor is, wordt niet uitgesloten
dat het leden of sympathisanten
van het al-Qaedanetwerk zijn.
De FBI onderzoekt of er een re
latie is tussen de verschillende
gevallen en 11 september. Giste
ren doken er berichten op dat
de vrouw van een redacteur van
American Media appartemen
ten heeft verhuurd aan enkele
kapers.
Bij American Media in Florida
werd het eerste geval van milt
vuur anderhalve week geleden
ontdekt Volgens de FBI wordt
de link vooralsnog beschouwd
als 'toeval'. Een apotheek heeft
tegen eert plaatselijke krant ge
zegd dat hij antibiotica en een
zalf heeft verkocht aan een van
de kapers, wiens hand rood en
geïrriteerd was.
Tot dusver is er één dode geval
len door miltvuur. Bob Stevens
werkte bij American Media in
Boca Raton, Florida. Enkele
mensen zijn ziek geworden, on
der wie de medewerkster van
NBC-presentator Tom Brokaw,
die de aan hem gerichte brief in
handen had gehad en huidzwe-
ren kreeg.
Bij alle andere gevallen gaat het
alleen om blootstelling aan de
bacterie, niet om infecties.
Ook gisteren is er weer talloze
malen alarm geslagen, maar
bleken de meldingen van ver
dachte brieven of mogelijk ge
vaarlijk wit poeder loos alarm.
Enveloppen met poeder kwa
men binnen bij negentig abor
tusklinieken en kantoren voor
geboorteplanning van de Plan
ned Parenthood Federatie. De
afzender was 'Het leger van
God, een anti-abortusgroepe
ring die het geweld niet schuwt.
londen/afp-rtr - Ma de Ameri
kaanse president Bush heeft ook
de Britse premier Blair zich gis
teren uitgesproken voor het uit
roepen van een 'levenvatbare'
Palestijnse staat. Blair zei dat de
tijd rijp is om het vredesproces
in weer in gang te zetten.
Blair legde zijn verklaring af tij
dens een ontmoeting met de
Palestijnse leider Arafat. Blair zei
dat het uitroepen van een Pales
tijnse staat onderdeel dient te
zijn van een breder pakket
maatregelen. Daarin dienen ook
veiligheidsgaranties voor Israël
te worden vastgelegd.
Volgens Blair is het met het oog
op de strijd tegen Osama bin
Laden van groot belang dat er
snel een vredesakkoord komt in
het Midden-Oosten. Bin Laden
heeft zich opgeworpen als een
fanatiek pleitbezorger van de
Palestijnse zaak.
islamabad/rtr - De toekomstige
regering in Afghanistan moet
naast leden van de oppositie ook
enkele vertegenwoordigers van
de Taliban omvatten. Dat heeft
de Pakistaanse president Mushar
raf afgesproken met Amerika, zo
zei hij vanmorgen. Kort daarvoor
had Musharraf overleg gevoerd
met de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Powell.
Musharraf: „De vroegere koning
Zahir Shah, politieke leiders, ge
matigde Talibanleiders, mensen
van de Noordelijke Alliantie,
stamoudsten, Afghanen die in
het buitenland wonen: ze kun
nen allemaal een rol spelen in
de regering." De Pakistaanse
president herhaalde zijn steun
voor de Amerikaanse acties te
gen het terrorisme maar bena
drukte opnieuw dat de aanval
len op Afghanistan 'kort en
doelgericht' moeten zijn.
De VS hebben afgelopen nacht
aanvallen uitgevoerd op Kabul
en Kandahar. Volgens de Ameri
kaanse minister van defensie
Rumsfeld zullen de luchtaanval
len bij de hoofdstad vanaf nu
geconcentreerd worden op de
Talibantroepen ten noorden van
Kabul.
Bij de acties rond Kandahar is
vermoedelijk een AC-130 vlieg
tuig van de Amerikaanse specia
le troepen ingezet. Dat is een
viermotorig propellervliegtuig,
bewapend met kanonnen en
mitrailleurs, dat vooral 's nachts
wordt ingezet voor aanvallen op
gronddoelen. De AC-130 vliegt
relatief langzaam en laag. Het
lijkt er dan ook op dat de Ameri
kanen vinden dat ze genoeg af
weergeschut van de Taliban
hebben vernield om zulke toe
stellen te kunnen inzetten.
Gisteren, op de dag dat Powell
in Pakistan aankwam, hebben
de Indiase strijdkrachten in de
omstreden deelstaat Kashmir
het vuur geopend op een Pakis
taanse stelling. Hierbij is ten
minste een Pakistaan gedood en
zouden 25 anderen gewond zijn
geraakt. India zou artillerie en
mortieren hebben ingezet. Pa
kistan sprak van een 'terroristi
sche daad' van aartsvijand In
dia. Volgens dat land ging het
om een poging om infiltratie
van separatistische guerrillastrij
ders te voorkomen.
Powell zei in Islamabad dat de
VS Pakistan en India wil aan
sporen de dialoog over het con
flict te hervatten, en de landen
wil aanzetten tot het respecte
ren van de zogeheten Line of
Control, die beide delen van
Kashmir van elkaar scheidt.
Met die opmerking schaart hij
zich feitelijk in het kamp van In
dia. Dat stelt zich op het stand
punt dat de meeste aanslagen
en gewelddaden in het Indiase
deel van Kashmir gepleegd wor
den door islamitische terroris
ten, afkomstig uit Pakistan. Is
lamabad ontkent dat en zegt de
'verzetsstrijders' slechts verbaal
te steunen.
President Bush zei in Washing
ton dat India en Pakistan zich
rustig zouden moeten houden
'tijdens onze activiteiten in Af
ghanistan". „En eigenlijk voor
altijd aldus de president. Hij
zei dat Powell zowel in Pakistan
als in India zal aandringen op
vermindering van de onderlinge
spanning.
islamabad-washington/anp-
rtr-afp-dpa - De al meer dan
een week aanhoudende aanval
len op Afghanistan lijken in toe
nemende mate te stuiten op kri
tiek binnen de door de VS gelei
de coalitie tegen terrorisme. In
onder meer Pakistan, Saudi -
Arabië, de Golfstaten, Indonesië
en Maleisië is er steeds meer
publieke en politieke onvrede
over de duur van de militaire ac
ties en over de burgerslachtof
fers die er vallen.
Ook in Westerse landen lijkt de
kritiek wat aan te zwellen, en
binnen de Verenigde Naties
worden eveneens openlijk
vraagtekens gezet bij de voort
durende bombardementen,
vooral ook gezien de wapens die
worden gebruikt. Zowel The
New York Times als de Washing
ton Post berichtte gisteren dat
de VS tot dusver zeker vijftig
zware clusterbommen van het
typte CBU-87 hebben afgewor
pen boven Afghanistan.
Het Pentagon wilde de berich
ten bevestigen noch ontkennen.
Het departement zei wel dat al
leen militaire doelen worden
aangevallen. Tijdens de Golfoor
log zijn vele duizenden cluster-
bommen van het type CBU-87
gebruikt. Clusterbommen be
vatten kleinere bommen, die na
inslag over een groot oppervlak
tot ontploffing moeten komen.
Bij de CBU-87 is dat 'inslagge-
bied' 200 bij 400 meter. Cluster
bommen vormen over het alge
meen een groter gevaar voor
burgers, zeker omdat lang niet
alle bommen direct ontploffen.
Pakistan, dat een grote groep
sympathisanten van de Taliban
herbergt, heeft de bezoekende
Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken Colin Powell
gisteren gevraagd burgerslacht
offers zoveel mogelijk te voorko
men en de militaire acties zo
kort mogelijk te houden. Ook
Indonesië, het grootste moslim
land ter wereld, en Saudi-Arabië
hebben daarop aangedrongen.
De Saudische minister van bui
tenlandse zaken, prins Nayef
Ben Abdel Aziz, heeft de Ameri
kanen gisteren gevraagd bij de
strijd tegen het terrorisme alter
natieven zoeken voor de bom
bardementen op Afghanistan,
omdat 'onschuldige Afghanen
daarvan de dupe worden'.
Politieke partijen in het Westen
hebben ook al hun vraagtekens
geplaatst bij de aanvallen. De
'groene' partijen in Nederland
(Groenlinks), Duitsland en
Vlaanderen eisen een gevechts
pauze om humanitaire hulp
mogelijk te maken. De Hoge
Commissaris voor de Mensen
rechten Robinson vroeg daar al
eerder om, en gisteren sloot de
speciale VN-gezant voor voed
selvoorziening, Jean Ziegler zich
daarbij aan.
Volgens woordvoerder Fleischer
van het Witte Huis is er geen
sprake van afnemende interna
tionale steun voor de acties.
Het is een speelgoedgeweer, maar het gebaar tekent de Pakistaanse woede over de Amerikaanse aanvallen en de steun voor Bin Laden. Die kwamen gisteren opnieuw tot uiting
tijdens demonstraties als deze in Ouetta. Foto: AP/Jerome Delay
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - De focus verlegt zich de
zer dagen enigszins van de militaire
campagne tegen al-Oueda naar diploma
tieke inspanningen. Er moet eerst een
blauwdruk zijn voor een nieuw bestuur
in Afghanistan, voor de Taliban kunnen
worden verdreven. Ook zijn er zorgen
over de stabiliteit in de regio, door de
spanningen tussen Pakistan en India en
volksprotesten tegen de steun van de
Pakistaanse leider Musharraf aan Ameri
ka. Colin Powell, de Amerikaanse minis
ter van buitenlandse zaken, zet daarom
zijn diplomatieke gaven in.
In korte tijd is Powell uitgegroeid tot
een symbool van multilateralisme. Hij
is de stem van de rede, de personifica
tie van het geduld. Hij wordt gezien als
een belangrijke factor in de gematigde
koers die de Amerikaanse president
Bush tot dusver vaart. Bush is de prak
tische doener, die het buitenlands be
leid vooral ziet als een instrument om
Amerikaanse doelstellingen te berei
ken. Powell daarentegen mikt op niet
minder dan een nieuwe wereldorde.
Hij zorgde de afgelopen weken voor de
totstandkoming van de wereldwijde co
alitie, en zet zich nu in om die in stand
te houden.
Die opgave heeft hem in één klap ver
anderd van een minister die zijn greep
op de gebeurtenissen leek te verliezen
in een onmisbaar lid van het kernkabi
net van Bush. Vóór 11 september was
er in Europa veel onrust over de eenzij
dige koers die Amerika sinds het aan
treden van Bush was gaan varen. Voor
al van Colin Powell, die veel intematio-
naler is ingesteld dan Bush, werd een
grotere inbreng verwacht.
Al is onduidelijk hoe blijvend het huidi
ge Amerikaanse multilateralisme zal
zijn, het is ook nu de minister van bui
tenlandse zaken die internationale sa
menwerking propageert. Hij heeft zijn
ogen gericht op een toekomst waarin
de VS niet terugvallen in de afzijdigheid
die de start van de regering-Bush ken
merkte. Powell hoopt dat er iets goeds
en blijvends voorkomt uit de wereld
wijde coalitie tegen het terrorisme die
de afgelopen vijf weken tot stand is ge
komen.
In een essay in het Amerikaanse week
blad Newsweek beschrijft hij zijn visie
op de totstandkoming van een nieuwe
wereldorde. „Het proces van deelname
aan deze grote wereldwijde campagne
tegen het terrorisme geeft ons de kans
onze internationale relaties te verster-
Colin Powell, de denker op de achter
grond van doener George Bush. Foto:
Reuters/Larry Downing
ken en te veranderen, en samenwerkin
gen uit te breiden of aan te gaan", zegt
hij. Powell hoopt dat er een andere re
latie ontstaat met wereldmachten Rus
land en China. Hij ziet mogelijkheden
voor India en Pakistan om hun proble
men op te lossen, en zo te helpen de
stabiliteit in de regio te versterken. Zelf
zal hij daaraan proberen bij te dragen,
beloofde hij gisteren.
In Europa is er veel waardering voor de
kalmerende werking van Powell. In de
VS is er meer kritiek. Daar is de minis
ter het middelpunt van een permanent
debat over de reikwijdte van de oorlog
tegen het terrorisme. Daar worden
vraagtekens gezet bij de rem die Powell
zet op de uitbreiding van de oorlog. En
ook is er kritiek op de handreikingen
van de VS aan landen die zelf terroris
ten herbergen, want hoe moreel juist of
onjuist is dat?
Verschillende commentatoren hebben
in de afgelopen weken betoogd dat Po
well fout zat toen hij de vader van Ge
orge Bush adviseerde de Golfoorlog te
beperken tot het verdrijven van Irak uit
Koeweit. En ook nu bepleiten zij dat de
regering-Bush volhardt in haar streven
het terrorisme in de wereld uit te ban
nen, en alle landen die zich niet aan
sluiten bij de coalitie de toom van de
VS te laten voelen.
Verdedigers van Powell benadrukken
dat de Powell-doctrine' maar één stre
ven heeft: kritisch tegen het licht hou
den of militaire actie wel beantwoordt
aan het doel dat de regering wil berei
ken. In de afgelopen weken heeft Po
well verschillende keren benadrukt de
'oorlog' tegen terrorisme niet te zien in
termen van een grote conventionele
militaire actie tegen een land, maar als
een combinatie van justitiële opspo
ring, het droogleggen van financiële
bronnen, diplomatieke inspanningen
en militaire acties. Ook is bekend dat
hij ageert tegen militaire actie tegen
Irak, omdat er geen bewijs is van be
trokkenheid van dat land bij al-Queda,
en omdat de wereldcoalitie daardoor in
gevaar komt.
Een andere koerswijziging in het beleid
van Washington is de belofte Afghanis
tan niet in de steek te laten na de ver
drijving van de Taliban. Tot voor kort
zeiden regeringsfunctionarissen in het
openbaar dat de bewoners van Afgha
nistan het beste zelf zouden kunnen
beslissen over een nieuw bestuur. Bush
heeft in het verleden ook verschillende
keren zijn afkeer van nation building'
geuit, maar daar kwam hij vorige week
enigszins van terug.
Het is niet duidelijk welke invloed Po
well heeft gehad op die gewijzigde
koers. Maar volgens de Washington
Post werkte de minister van buiten
landse zaken al begin oktober in die
richting. Toen waarschuwde hij de top
van het Congres dat er na de val van de
Taliban een brede coalitie aan de
macht zou moeten komen in Kabul,
'onder VN-mandaat, maar met steun
van de VS'. Nu is Powell zelf degene die
op zijn eerste buitenlandse reis sinds
11 september moet proberen de basis
te leggen voor zo'n nieuwe regering.
Saudi's klagen
over behandeling
van landgenoten
riyad/rtr-afp - Saudi-Arabië
heeft bij de Amerikaanse veilig
heidsdiensten geklaagd over de
slechte behandeling van Saudi
sche burgers sinds de aanslagen
van 11 september. Dat meldde
het Arabische dagblad Afcn-: gis
teren. Volgens de kranmeeft de
Saudische ambassadeur in Was
hington, prins Bandar bin Sul
tan, een protestbrief gestuurd
om zijn ongenoegen te uiten.
Okaz citeert tevens medewer
kers van de Saudische ambassa
de, die stellen dat er tot nu toe
173 Saudiërs in de VS zijn gear
resteerd of ondervraagd in ver
band met de aanslagen. Volgens
een medewerker van de ambas
sade zitten er nog 54 Saudiërs
vast. „De gezondheidstoestand
van de meesten is goed", aldus
de ambassademedewerker.
De FBI gaf vorige week een lijst
met namen van 22 vermeende
terroristen vrij. Op die lijst prij
ken de namen van negentien
Saudiërs. Maar volgens Saudi-
Arabië is een aantal \-ermeende
kapers al lang voor 11 septem
ber overleden.
