PvdA wil steviger aanpak
ruimtelijk beleid kabinet
BINNENLAND
Leeuwarden wil
burgemeester kwijt
Geen sportclubs, soms ook geen warm eten
Salmonellabacterie
niet uit te roeien
Onderzoek naar
reacties scholen
in zaak Nulde
Gebied Haarlem-Schiphol-Almere als geheel beschouwen
Stok vooruit en oversteken maar
Royaal gebaar
Voor aap
Borst achter tandartsen
'Lever van levende donor'
aatje voor
lingisolatie
Ac - Minister Zalm (fi-
n) schiet een half miljard
voor om meer wonin-
]d Schiphol te kunnen
n. Normaal gesproken
Ie luchtvaartsector zelf,
liet motto 'de vervuiler
1 voor de kosten van iso-
,draaien. Gezien echter
blemen van deze be-
j: heeft minister Netelen-
jlceer) met succes bij Fi-
D aangeklopt voor extra
De isolatie van zo'n
huizen moet voor 2003
jt deel van
lullen terecht
(N Een groot deel van
lullen met pijnstillers die
ien weekeinde werden
n uit het Nijmeegse Rad-
ekenhuis, is gevonden,
bewerker van een in-
ntra voor verslaafden
ie de ampullen gister-
in een tas. De politie
teravond ook ampullen
een woning in Nijmegen,
an de levensgevaarlijke
ten zijn nog zoek.
idje bij
ïaans gezin
i - Bij de woning van een
ns gezin in Dalfsen is
(geprobeerd brand te
n. De politie neemt de
jog op en gaat uit van
aslag met racistische
en. Aan de deur van de
[was een pvc-buis met
nd materiaal bevestigd.
5 viel echter van de deur-
fen brandde daarna op
pp je van de woning op.
toners hadden niets ge-
ndstichter'
kee gepakt
hem - Een 18-jarige in-
tan Werkendam is aan-
len op verdenking van
Öchting in een moskee
pchem op 23 september,
fee kan niet zeggen of
leen gerichte actie of
Igheid ging. Ook is niet
jk of er meer arrestaties
[verwacht.
laagde proef
rijopleiding
fH Een proef met een
ïwde rijopleiding in Gel-
lis volgens de initiatief-
Igeslaagd. Van de deel-
iaan de Rijopleiding In
p (RIS) slaagde 83 pro
léén keer, 40 procent
lan bij de gewone oplei-
ide Rijopleiding In Stap-
Igt de cursist vier modu-
Érvan de eerste drie suc-
piet een toets moeten
[afgesloten. Ook moeten
mers een slipcursus vol-
blgens het Regionaal Or-
peersveiligheid Gelder-
(eft de nieuwe rijoplei-
I cursisten meer zelfver-
p. Daardoor slagen ze
e tegen
oddropping'
ioam - Circa vijftig actie
fs hebben gisteren uit hi
ptest brood gegooid
It Amerikaans consulaat
Sterdam. Agenten die bij
irond het terrein de
pielden, lieten de actie-
s rustig begaan. De ac-
lers protesteerden met
iddropping' tegen de
ise acties in Afghanis-
I bomalarm
hooi
in - Zes vestigingen
Regionaal Opleidings
ei ROC Aventus in Apel-
ijn gisterochtend ont-
na een bommelding,
izend leerlingen moes-
jebouwen verlaten
een onderzoek werd in-
De politie trof geen
n. Het is het tweede loze
irm. Vorige week woens-
td het Edison College
id na een valse bom-
l
merts trekt
terug
gen - De Groningse
er S. Lammerts trekt
ug als kandidaat-lijst-
van Leefbaar Neder-
hebben zich 22 men-
didaat gesteld, maar
'tal ziet in dat het beter
diter één serieuze kan
egaan staan," aldus
ns. Hij wil M. Kneep-
n de Rotterdamse Stads-
aar voren schuiven als
tiefvoor de 'ultrarechtse'
'yn Het congres van
r Nederland kiest op 25
'er een lijsttrekker.
dinsdag 16 oktober 2001
putten/anp - Het recherche
team dat onderzoek doet naar
het meisje waarvan het hoofd,
het rompje en vermoedelijk een
hand is gevonden, gaat aangele
verde informatie van zo'n 450
basisscholen nader onderzoe
ken. De formulieren van de
scholen bevatten bijvoorbeeld
informatie over meisjes die mo
gelijk vermist worden, langdurig
ziek zijn of verhuisd zijn.
Van de 7800 verstuurde brieven
aan alle basisscholen in Neder
land zijn er inmiddels ongeveer
5000 retour gestuurd. De scho
len werden benaderd in de
zoektocht naar de identiteit van
het meisje, dat tussen de vijf en
zeven jaar moet zijn.
Het rompje werd eind augustus
gevonden op het strand bij Put
ten. Het hoofdje dook enkele
dagen later op bij Hoek van Hol
land. Zaterdag vonden twee
meisjes in het Veluwemeer bij
Harderwijk een kinderhandje.
Onderzoek door het Nederlands
Forensisch Instituut moet deze
week uitwijzen of dat het een
handje betreft van het meisje
betreft.
COMMENTAAR
door onze Haagse redacteur
Hans Jacobs
den haag Meer ruimtelijke
armslag voor de steden, geen ge
rommel meer in de marges en
duidelijke, heldere regels voor
het landelijk gebied. Dat zijn de
uitgangspunten van de PvdA bij
de besprekingen over de toekom
stige ontwikkeling van Neder
land. Oud-minister Peper over
handigde de voorstellen gisteren
aan fractievoorzitter Melkert. La
ter dit jaar komt het kabinet met
een verdere uitwerking van de ei
gen plannen, waarvoor in de
'Vijfde Nota ruimtelijke ordening'
door minister Pronk (VROM) het
startsein is gegeven.
De PvdA vindt de voornemens
van de eigen minister veel te
vaag. Er worden te weinig keu
zes gemaakt. Zo komt er in de
optiek van de bewindsman tus
sen steden en het echte platte
land een soort schemergebied,
balansgebieden of bufferzones
geheten. Die moeten weg, stelt
de grootste regeringspartij in de
eigen nota 'Open land, groene
steden'. De PvdA kiest voor een
strikte scheiding tussen landelij
ke en stedelijke gebieden, waar
bij de 'steden' overigens wel een
ruimere jas krijgen om al hun
taken binnen de eigen grenzen
te herbergen. Aan de grenzen
moet minstens twintig jaar niet
meer worden gemorreld.
Volgens de plannenmakers zijn
er drie soorten stedelijke gebie
den. Allereerst is er de zelfstan
dige stad, zoals Leiden en Haar
lem, die de eigen broek kan op
houden en zich verder moet
ontwikkelen en moderniseren.
Verder ziet de PvdA netwerkste
den, zoals Utrecht, waar meer-
Amsterdam - Gisteren was het de internationale Dag van de Witte Stok. De Amsterdamse afdeling van de
Nederlandse Vereniging van Blinden en Slechtzienden probeerde in de Van Baerlestraat duidelijk te maken
wat het in de praktijk betekent om met een visuele handicap door het leven te gaan.
Foto: ANP/Juan Vrijdag
dere kernen aan elkaar geklon
ken zijn, en de 'meerstedenstad'
- agglomeraties waar de steden-
kluwen helemaal niet meer is te
ontwarren.
Voor elk van die steden ziet de
partij verschillende toekomst
perspectieven, waarbij in de
Randstad wordt gekozen voor
een gezamenlijk beleid voor ste
den als Haarlem, Almere, Am
sterdam en ook Hoofddorp en
Schiphol. Daar waar nog flink
gebouwd gaat worden, moet
eerst worden gezorgd dat de in
frastructuur klaar is, alvorens
huizen worden opgeleverd. Ook
moet het ruimtebeslag voor par
keren worden verminderd door
auto's inpandig of ondergronds
te stallen. Op die manier blijft er
in de steden ook nog ruimte
voor groen.
De PvdA wil een groot aantal
nationale landschappen aanwij-
Van Maaren al eerder omstreden
leeuwarden/gpd - De gemeente
Leeuwarden onderhandelt met
burgemeester Van Maaren-van
Balen over een spoedig vertrek.
Beide partijen hebben advoca
ten in de ring gestuurd. PvdA-
wethouder en loco-burgemees
ter De Haan zegt namens de ge
meente, dat het gesprek gaat
'over de positie van de burge
meester'. Binnen enkele dagen
kunnen de onderhandelingen
worden afgerond, aldus De
Haan. Punt van onderhandeling
is een financiële regeling.
Het voortijdige vertrek van de
burgemeester zal de gemeente
volgens goed ingelichte bron
nen zo'n twee miljoen gulden
kosten. Na haar ontslag door
Binnenlandse Zaken zal zij vrij
zijn een andere baan te zoeken.
De bezoldiging hiervoor komt
dan niet in mindering op de af
koopsom die ze van Leeuwar
den ontvangt.
Loco-burgemeester De Haan wil
niet toelichten wat de aanlei
ding voor de bestuurscrisis is.
Burgemeester Van Maaren,
voormalig wethouder van Haar
lem, haalde zich deze zomer de
woede van de wethouders op de
hals, toen zij tijdens De Haans
vakantie een externe adviseur
vroeg de belastingdienst van de
gemeente door te lichten.
Haar start in Leeuwarden, begin
1999, was stroef. Na een jaar zei
Van Maaren, dat zij erg moest
wennen aan 'de Friese mentali
teit'. Omgekeerd kon ook de
den haag/anp - Het ziet ernaar
uit dat de tandartsen minister
Borst (volksgezondheid) over
tuigd hebben om tot een ander
pakket voor tandartszorg te ko
men en het tandartstarief met
18 gulden te verhogen. Ze vraagt
het College Tarieven Gezond
heidszorg (CTG) beleidsregels
hiervoor op te stellen. Daarna
zal ze een besluit nemen, zo
heeft ze gisteren aan de Tweede
Kamer geschreven.
Alle tandheelkundige zorg zit
sinds 1995 in de aanvullende
verzekering van het zieken
fonds. Alleen preventieve zorg
zit in het gewone pakket, zoals
periodieke controle en verwijde
ring van tandsteen. Ruim 90
procent van de ziekenfondspati-
Aantal arme kinderen groeit in Nederland
door Cees Maas
den haag - Het aantal arme kinderen in
Nederland groeit. Eén op de tien minder
jarigen heeft geen rooie duit te besteden
omdat hij of zij opgroeit in een gezin dat
moet rondkomen van een bijstandsuitke
ring. Sinds 1990 is het aantal kinderen in
bijstandsgezinnen gegroeid met 15 pro
cent. Dat blijkt uit een onderzoek dat de
Erasmus Universiteit uitvoerde voor de
interdepartementale Commissie
Jeugdonderzoek (CJO) van de rijksover
heid.
Uit geldgebrek kunnen vier van de vijf ar
me kinderen bijna nooit met vakantie of
een dagje uit. Lid zijn van een sportclub
is er meestal niet bij en verjaardagsfees
tjes worden jaren overgeslagen. Er kan
niet voldoende kleding worden gekocht
en warm eten staat ook niet dagelijks op
tafel. „Ik vind de uitkomsten schokkend,
ook omdat het niet eerlijk is. Armoede
mag geen negatieve gevolgen hebben
voor kinderen, omdat kinderen geen
schuld dragen," zegt dr. Erik Snel van de
Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij pro
duceerde met twee collega-onderzoekers
het rapport 'Kinderen in armoede. Op
groeien in de marge van Nederland'.
Nu is arm een relatief begrip, en Snel is
de eerste om dat toe te geven. „Natuur
lijk. Als je kijkt naar derdewereldkinderen
zijn arme Nederlandse kinderen nog heel
rijk, maar naar Nederlandse maatstaven
gemeten zijn ze wel degelijk arm, en ze
lijden eronder."
Bepaalde groepen kinderen zijn slechter
af in Nederland. Uit het onderzoek blijkt
dat kinderen van minderheden sterk zijn
oververtegenwoordigd onder de arme
kinderen. Bijna de helft van alle Marok
kaanse minderjarigen groeit op in huis
houdens met een laag inkomen.
De oorzaken van het groeiend aantal ar
me kinderen liggen in de politiek en in
maatschappelijke processen. Dr. Snel:
„Kinderen en jongeren behoren tot de
leeftijdsgroep die in verhouding het
vaakst in armoede leeft. Vroeger viel deze
twijfelachtige eer te beurt aan de oude
ren. Er zijn dus de afgelopen tien jaar
grote verschuivingen in de maatschappij
geweest. Deels door het overheidsbeleid,
denk aan de versobering van de kinder
bijslag midden jaren negentig, en deels
door de individualisering van de maat
schappij en het toenemend aantal een
oudergezinnen."
Ongeveer de helft van de groei van het
aantal arme kinderen kan worden toege
schreven aan het eveneens toegenomen
aantal eenoudergezinnen, een huishoud-
type met, zoals het rapport het noemt,
een hoog armoederisico.
Toch is het niet altijd pure ellende wat de
onderzoekers tegenkwamen in hun inter
views met 54 ouders. Dr. Snel: „Een
tweede opvallende bevinding zijn de gro
te verschillen in de wijze waarop ouders
en kinderen uit arme gezinnen hun situ
atie ervaren. Sommige ouders zeggen dat
ze ondanks alles nog wel kunnen rond
komen. En uit verhalen van moeders
blijkt een enorme creativiteit en opoffe
ringsgezindheid waarmee ze steeds maar
weer oplossingen weten te vinden voor
moeilijke situaties. Maar aan de andere
kant zie je veel depressieve ouders die
zich overbodig voelen en het niet meer
zien zitten. Ze voelen zich schuldig, juist
tegenover de kinderen."
Ook bij de kinderen zelf ontdekten de
onderzoekers grote verschillen in hoe ze
op hun armoede reageerden. Sommigen
zoeken zelf oplossingen door baantjes
aan te nemen en verjaardagsgeld op te
sparen en anderen proberen de mentale
spanningen die het gevolg zijn van ar
moede te vermijden. Bijvoorbeeld door
geen vriendjes thuis uit te nodigen en zo
de armoede te verbergen.
zen, veel meer dan het kabinet
heeft voorgesteld. Gedacht
wordt bijvoorbeeld aan De Ve
nen, de Utrechtse Heuvelrug-
/Kromme Rijn/Plassengebied
en de hele provincie Zeeland. In
die gebieden komt geen algehe
le bouwstop, maar alle ontwik
kelingen moeten wel voldoen
aan de eis dat ze bijdragen aan
de kwaliteitsverbetering op
landschappelijk, natuurlijk en
recreatief gebied. Niet alle na
tuurgebieden hoeven even goed
bereikbaar te zijn, maar langs de
kust zouden een paar plaatsen
wel beter openbaar vervoer
moeten krijgen, aldus de PvdA.
De PvdA stelt voor de rol van de
minister van ruimtelijke orde
ning te versterken, en vergelijk
baar te maken met die van de
minister van financiën, die zich
ook mag bemoeien met het be
leid op andere departementen.
Minister Klaas de Vries weet zich de vriend van alle rijks
ambtenaren. De minister van binnenlandse zaken sloot gis
teren met de bonden een CAO af, die voorziet in een loon
stijging van 4,2 procent. Dat is een redelijk royaal gebaar van
de baas van het overheidspersoneel op een moment dat de
economische omstandigheden niet florissant zijn.
Ambtenaren zelf zien het CAO-akkoord als een inhaal-ope
ratie. Zij zijn de afgelopen decennia met hun inkomen ach
tergebleven bij de markt, waardoor de overheid steeds meer
moeite kreeg om goed opgeleid personeel binnen te halen.
Jonge academici meden de overheid vanwege een stoffig
imago en vooral vanwege een matig inkomen. Als werkgever
verloor de overheid zo steeds meer terrein aan het particu
liere bedrijfsleven, zo redeneren zij.
De cijfers wijzen anders uit. In weerwil van een slecht imago
blijkt de overheid een behoorlijke werkgever te zijn. Het ge
middelde jaarloon van het overheidspersoneel ligt nog altijd
aanmerkelijk hoger dan dat in het bedrijfsleven. In 2000 ver
diende een ambtenaar gemiddeld 64.000 gulden, terwijl het
inkomen in de particuliere sector op een niveau van 53.000
gulden lag, zo blijkt uit juist gisteren gepresenteerde cijfers
van het Centraal Bureau voor de Statistiek.
De forse loonstijging voor het overheidspersoneel komt op
een vreemd moment. Minister De Vries maakt een royale af
spraak met de bonden van overheidspersoneel, terwijl zijn
collega van sociale zaken Vermeend nota bene de vakcentra
les aanmoedigt tot loonmatiging. Nog begin deze maand
probeerde Vermeend tevergeefs met de sociale partners tot
afspraken te komen. De neergang van de conjunctuur plus
de negatieve invloed van de aanslagen op de VS op de eco
nomie maakten volgens Vermeend loonmatiging hard nodig.
Ambtenaren zij een mooi inkomen gegund. Maar op deze
manier maakt het kabinet-Kok zich enigszins ongeloofwaar
dig in de discussie over de noodzaak van loonmatiging.
Leeuwarder gemeenteraad niet
goed met de burgemeester uit
de voeten.
Van Maaren volgde in 1999
Hayo Apotheker op. Zij was
voordien acht jaar burgemeester
van Weert. Daar was zij omstre
den, evenals tijdens haar wet
houderschap in Haarlem (1982-
1990). Partijen vonden haar in
Weert te voortvarend in haar
aanpak. Bij haar komst naar
Leeuwarden nam zij zich voor
'een dienende leider' te zijn, die
bruggen slaat tussen partijen en
bevolkingsgroepen.
Al vrij snel na haar aantreden
stak kritiek op haar functioneren
de kop op. In bestuurlijke en
ambtelijke kring heette het dat
zij te weinig leiderschap toonde.
Zelf oordeelde Van Maaren dat
ze de eerste anderhalf jaar niet
goed had gefunctioneerd. „Ik
heb Leeuwarden te kort ge
daan", zei ze begin dit jaar. Vol
gens haar was het hierna beter
gegaan.
Eind vorig jaar werd bekend dat
zij van het ministerie van bin
nenlandse zaken een coach had
gekregen om haar te begeleiden.
De verhouding tussen de burge
meester enerzijds en de wet
houders en de ambtenaren an
derzijds bleef echter problema
tisch. Deze zomer is PvdA-leider
Ad Melkert vanuit Leeuwarden
gevraagd naar een andere func
tie voor Van Maaren uit te kij
ken.
im% BEWAKING
H MET HONDEN
a 4r 1
Rijswijk - Actievoerders van de Actiecampagne Koen hebben zich
vastgeketend aan de hekken van het Biomedical Primate Research
Center in Rijswijk. Ze willen dat er een einde komt aan de dierproeven
bij het bedrijf. BPRC werd gistermiddag ook korte tijd ontruimd na
een bommelding. Het is nog onduidelijk of er een verband bestaat
tussen de actie en het loze alarm.Foto: ANP/Roger Dohmen
enten is voor de tandartszorg
aanvullend verzekerd.
De tandartsorganisatie NMT en
de Zorgverzekeraars Nederland
willen dat tandsteenverwijde
ring in de aanvullende verzeke
ring komt. Omgekeerd worden
dan enkele behandelingen aan
het gewone pakket toegevoegd:
een incidenteel consult bij pijn-
klachten, röntgendiagnostiek,
trekken en de behandeling van
beschadigde voortanden bij jon
geren tot 18 jaar. Periodieke
controle wordt voor volwasse
nen een keer per jaar.
De tandartsen hebben deze zo
mer acties gevoerd om hun zin
te krijgen, onder meer door
geen nieuwe patiënten aan te
nemen.
den hjkag/gpd - De salmonella-
bacterie heeft weer hevig toege
slagen. Vier doden inmiddels al
in een Zwols verpleegcentrum.
Een vijfde hoogbejaarde bewo
ner verkeert nog in levensge
vaar. Ondanks scherpe maatre
gelen, uitgebreide voorlichting
en strenge voorschriften kan de
bacterie telkens weer slachtof
fers maken.
De salmonellabacterie gedijt
vooral in kip en eieren, maar
voelt zich ook goed bij varkens.
Besmetting kan voorkomen in
de stallen, slachterijen, slagerij
en, maar ook thuis in de koel
kast. Wie zelf besmet raakt,
merkt dit aan een ernstige voed-
selinfectie met hevige darm
klachten. Gezonde mensen heb
ben na een paar dagen nergens
meer last van. Voor wie minder
weerstand heeft - zoals de hoog
bejaarden in Zwolle, maar bij
voorbeeld ook zwangere vrou
wen, zieken en kleine kinderen -
kan de salmonella fataal zijn.
Hoe vaak de bacterie toeslaat is
nauwelijks te achterhalen. De
Keuringsdienst van Waren geeft
een grove schatting van zo'n
50.000 tot 100.000 salmonella
besmettingen per jaar. Het Voe
dingscentrum kan alleen het
aantal van één miljoen voedsel
vergiftigingen per jaar geven.
Daaronder vallen dus alle keren
dat iemand 'iets verkeerds' heeft
gegeten.
Al jaren wordt geprobeerd de
salmonellabacterie klein te krij
gen. Door bijvoorbeeld varkens
bepaald verzuurd voer te geven,
kan het aantal besmette dieren
drastisch omlaag. Zuur voeder
remt de infectie en doodt ziekte
kiemen. In kippenstallen kan
een luchtverversingssysteem
verspreiding van de bacterie te
gengaan, zo is vorig jaar ontdekt
op een proefboerderij in de Ver
enigde Staten.
Toch is een voedselvergiftiging
door salmonella nooit honderd
procent uit te sluiten. Heel vaak
gaat het mis in de keuken thuis.
De kipfilet goed gaar bakken en
geen rauwe eieren eten is de
beste remedie om de bacterie te
doden. Sinds 1 augustus hebben
kipproducten verplicht een
waarschuwingssticker op de
verpakking.
Maar de hoogbejaarden in
Zwolle zijn ziek geworden en
overleden na het eten van de
maaltijd uit de centrale keuken
van hun instelling. Voor keu
kens waarin voor grote groepen
wordt gekookt, geldt een specia
le hygiënecode. „In grote keu
kens heb je andere problemen",
zegt een woordvoerster van liet
Voedingscentrum. „Daar moet
je vaak grote hoeveelheden be
reid voedsel, nagerechten bij
voorbeeld, snel afkoelen en dat
is moeilijker dan kleine hoeveel
heden." Als je niet snel koelt,
heeft de bacterie alle kans om
toe te slaan. „Bij een graad of 37
gedijt de bacterie heel goed."
Toch kan het Voedingscentrum
zich ryet voorstellen dat in
Zwolle een besmet nagerecht de
oorzaak is. Al een paar jaar mo
gen ziekenhuizen en verpleeg
huizen alleen werken met ge
pasteuriseerde melk- en eier-
producten waardoor besmetting
wordt tegengegaan.
De Keuringsdienst van Waren
heeft nog geen idee wat de bron
van de besmetting in Zwolle is.
„Het onderzoek is lastig omdat
we geen monsters meer kunnen
krijgen van wat de beflbners vo
rige week hebben gegeten zegt
de woordvoerster.
Ouderen en zieken voortaan
geen kip of andere riskante ge
rechten meer geven, gaat het
Voedingscentrum te ver. „Er is
niets engs aan, als je maar zorg
vuldig met het eten omgaat."
groningen/anp - Binnenkort
zullen levende Nederlanders
een deel van hun lever afstaan
voor donatie. Dit verwacht de
Groningse leverschirurg M.
Slooff. De transplantatie is niet
zonder risico. Eén op de twee
honderd tot één op de vijftig do
noren kan door de ingreep over
lijden. Volgens Slooff zijn de
operaties toch nodig. Het tekort
aan levers voor transplantatie
neemt toe. De arts gaat ervan uit
dat vooral familieleden van le
verpatiënten hun lever willen af
staan. De Gezondheidsraad
brengt binnenkort een advies
uit.
