Punctualiteit NS op dieptepunt
ECONOMIE
Amerikanen winnen Nobelprijs economie
met theorie over informatie-ongelijkheid
Spaarhypotheek meer in trek
Oordeel van reizigers was ook nog nooit zo slecht
Kantoor onderweg
Japanse vakbond dreigt ABN Amro met rechter
eur weg
TG Petten
Postbode wordt
goedkopere
arbeidskracht
Megaboete voor DaimlerChrysler
Animo overstap naar andere
stroomleverancier is klein
TNO en RTVM mogen op de
vrije markt blijven concurreren
Euro wordt wereldmunt
schrapt
~jo banen
"T de Philips-fabriek
Efcch-Limburgse Has-
nen nog voor het
Jjtjaar 750 banen,
«.de directie laten we-
(jf een wereldwijde
joperatie 592 banen
Jwijnen. De extra
|n nodig om het be-
.je termijn weer ge
ien, en de toekomst
2Jeltse vestiging veilig
maakte de directie
;nd. In de Philips-
jsselt worden on-
•rewritable-drives
werken 2.100 men-
de van
»ij grenzen
H maandag 15 okto-
i België-Frankrijk of
amburg wil passe-
kkades van vracht-
feurs verwachten,
jlaats in het kader
1 mationale actiedag
rkdruk die chauf-
cvinden. Nederland-
is doen niet mee. Ze
'alleen in een chauf-
ant bij Oldenzaal.
jenoten heeft minis-
>os een open brief
larin de eisen van
rs op een rij worden
{go-doos
ind speeltje
In Amsterdam
J ninvijfleeftijdsca-
t ;t beste speelgoed
jekendgemaakt.
naar was Lego met
tielberg Moviema-
;elwaarde 499,-.
lades mocht de
'de afgelopen weken
kiezen. In de cate-
t r koos het publiek
Smart 79,95),
i ische variant van
i lectro-spel. In de
j orie (4-6) jaar won
net 'Ik leer schrij-
een speelse ma-
ijven te oefenen,
tie step-skate-
hboard genaamd
de firma Mattel
bij de junior-cate-
ir). In de laatste
werd de Monopoly
99,95) gekozen.
redt
sites
i Intemetprovider
1 iet heeft vannacht
in 2000 per ongeluk
i netsites van parti-
1 en te redden. Vol-
Irijf zijn ongeveer
rwruggehaald. Onge-
ts konden niet wor-
ïaald. Maar een
}?jen hun site ook el-
ïgen, zijn er uit-
iö-geveer vijftig sites
jjt aan. Het bedrijf
i liaan te doen om de
i2<lklanten weer aan
:lpen. Gisteren
ïoiijk dat het bedrijf
üe sites van 2000
^abonnees had ver-
iopr een fout in de
j°| 1 een programma
io^ site-namen van
systeem wissen.
erboden in
«elektronica
6j
Europese Com-
gisteren een fusie
:anse elektronica-
hneider en Legrand
'olgens Europees
s Monti (Concur-
zouden beide par-
dominante rol spe-
anse thuismarkt,
rporal de groothan-
N. lemen zou komen.
j( nieuwe concern
2 eersende marktpo-
verworven in on-
i lanje, Italië, Groot-
n Denemarken.
donderdag 11 OKTOBER 2001
rotterdam/anp - Consumenten
nemen ook op de hypotheek
markt steeds minder risico. Het
aandeel van de spaarhypotheek
is dit jaar toegenomen ten nade
le van de combinatielening
waarbij een deel op beleggingen
is gebaseerd. De interesse in de
beleggingshypotheek is gestabi
liseerd.
Dat blijkt uit het jaarlijkse on
derzoek Monitor Hypotheekbe-
leid van onderzoeksbureau
Blauw onder zevenhonderd
mensen die recent een hypo
theek afsloten of dat van plan
zijn. De peiling wordt in de
maanden juni, juli en augustus
gehouden.
Van de ondervraagden koos ne
gentien procent voor de spaar
hypotheek. Vorig jaar bedroeg
dat percentage vijftien. De com
binatiehypotheek blijft het po
pulairst met 26 procent, maar
een jaar eerder was dat nog 33
procent. De beleggingshypo
theek was zowel in 2001 als 2000
voor negentien procent van de
hypotheekafsluiters de juist
vorm.
De onzekere tijden op de beurs
zorgen er voor dat consumen
ten steeds voorzichtiger worden
met geld. Het CBS constateerde
begin oktober al dat de spaarzin
in Nederland groot is in 2001. In
de eerste acht maanden be
droeg het totale Nederlandse
spaarsaldo ƒ28,9 miljard, liefst
dertien keer meer in vergelijking
met dezelfde periode vorig jaar.
utrecht/anp - Steeds minder
treinen rijden op tijd. Ook in de
ogen van de reizigers. Dat blijkt
uit het driemaandelijkse onder
zoek naar de klanttevredenheid
en punctualiteit van de Neder
landse Spoorwegen (NS) dat gis
teren is gepubliceerd. Meer dan
twintig procent van de treinen
vertrok niet volgens het spoor
boekje. Nog nooit sinds de invoe
ring van het onderzoek scoorden
de NS zo slecht.
In het derde kwartaal van dit
jaar reed 79,1 procent van de
treinen op tijd, tegen 81 procent
vorig kwartaal. Bij de invoering
van het onderzoek, derde kwar
taal 2000, gold dat nog voor 86,7
procent. Ook de gerealiseerde
aansluitingen hebben het laag
ste niveau bereikt: 88,7 procent.
Het aantal treinen dat niet reed,
is gestegen tot 2,8 procent.
De rapportcijfers die de reizigers
in het derde kwartaal aan de NS
gaven, zijn navenant. Voor op
tijd rijden een 4,7 (vorig kwar
taal 5,3), aansluitingen trein op
trein een 5,6 (was 5,9), beschik
baarheid zitplaats een 7,0 (was
6,9), informatie bij vertragingen
een 5,5 (was 5,7) en klantge
richtheid personeel een 6,3 (was
6,3). Ook het algemene oordeel
van de reizigers heeft met een
6,0 een dieptepunt bereikt (was
ooit 6,9).
Het onderzoek wordt elk kwar
taal uitgevoerd door de NS sa
men met consumentenorgani
saties en de overheid. Een NS-
woordvoerster beaamt dat de
klanten niet te spreken zijn over
de dienstverlening. „Maar dat
zijn wij zelf ook niet." De NS
heeft voor twee miljard aan
zwundrecht - Het nieuwe kantoor van het hijs- en bergingsbedrijf Mammoet-Van Seumeren is vanochtend op transport gegaan van Zwijndrecht naar Schiedam. Mammoet-Van
Seumeren heeft een naam hoogt te houden als het gaat om bijzondere transporten. Het bedrijf was deze week ook in het nieuws met de berging van de kernonderzeeër Koersk. Fo
to: ANP/Aad van Leeuwen.
door onze correspondent
Peter van Nuijsenburg
tokyo - ABN Amro dreigt in To
kyo voor de rechter te worden
gesleept wegens het ontslag van
honderd medewerkers. De Ja
panse vakbond voor buiten
lands bankpersoneel (JVBB) zei
vanochtend tot deze stap te zul
len overgaan als de bank zich
morgenmiddag twaalf uur niet
bereid verklaart tot nader over-
leg.
De bond noemt het optreden
van de ABN Amro-top in Tokyo
'schandalig'. Men hekelt vooral
de wijze waarop de medewer
kers geïnformeerd werden en de
onwil om voor een 'fatsoenlijke
afvloeiingsregeling' te zorgen.
Een woordvoerder van ABN
Amro liet vanochtend weten dat
volgens de Japanse arbeidswet
geving is gehandeld. „We ont
kennen dat wij het personeel
niet correct behandeld heb
ben," aldus de woordvoerder.
De JVBB belegde gisteren in To
kyo een persconferentie waarin
zij haar visie gaf over de gang
van zaken sinds de medewer
kers van de investeringsafdeling
(equities) op 26 september ont
slag werd aangezegd. Dat is een
opzienbarende stap in een land
waar arbeidsconflicten door
gaans via overleg achter geslo
ten deuren worden opgelost.
Het voornamelijk Japanse per
soneel werd vorige maand door
ABN Amro-topman Overmars in
het Engels van het ontslag op de
hoogte gebracht. De afdeling
wordt opgeheven. Als reden
noemde Overmars de grote ver
liezen (1,9 miljard yen, 380 mil
joen gulden) die de afdeling
heeft gemaakt. De honderd man
die moeten afvloeien werden
voor de keus gesteld: bij vrijwil
lig ontslag kregen ze drie maan
den salaris mee; als ze weiger
den wachtte hen gedwongen
ontslag met slechts een maand
extra salaris. Ze kregen tot vier
oktober bedenktijd. Het perso
neel werd met ingang van 27
september de toegang tot het
kantoor ontzegd.
De bedenktijd is tot morgen ver
lengd. Dat was de enige conses-
sie waartoe de bank bereid was.
Ze weigerde de ontslagpremie te
verhogen tot zes maanden sala
ris, ofschoon de bank bij eerde
re ontslagronden twee jaar extra
salaris had uitgekeerd, aldus de
bond. Het plotselinge ontslag
van de honderd medewerkers
wekte in bankkringen in Tokyo
grote verbazing. ABN Amro had
de afgelopen twee jaar specialis
ten aangetrokken, juist om als
investeringsbank in Japan een
poot aan de grond te krijgen. De
meeste medewerkers waren
derhalve nog geen twee jaar in
dienst. Hoe onverwacht het be
sluit om de afdeling op te heffen
was, blijkt ook het feit dat een
paar weken eerder nog een duur
betaalde kracht uit Engeland
was geronseld.
ill
De directievoorzit-
Nucleair Research
ancy Group (NRG)
Versteegh, is opge-
is een dochter van
inderzoek Centrum
ïCN) en de Kema.
over de koers van
an het vertrek van
swi grondslag. De be-
gillen daar niet op
r hij directievoorzit-
werd, was Versteegh
erkzaam bij het EC-
Ificentrum legde een
i terug het accent
werkzaamheden op
hergie. De nucleaire
Werden, samen met
_ja, ondergebracht bij
G. Onder Versteegh
—i commerciëlere en
wdkere koers gaan va-
i Kema zouden vol-
wirs moeite hebben
die dochter NRG in-
50 fes. ECN-directeur
ceft bij NRG tijdelijk
°°fen Versteegh over-
door James McConlgal
den haag - Wie op een economi
sche markt opereert, beschikt
maar zelden over dezelfde Infor
matie als andere partijen op die
markt. Wat de gevolgen zijn van
die ongelijke informatie Is moei
lijk voorspelbaar vanuit de tradi
tionele economie. De drie Ameri
kaanse economen die gisteren de
Nobelprijs voor economie won
nen, legden aan het begin van de
jaren zeventig de basis voor de
theorie van de Informatie econo
mie, die inzichtelijk maakt hoe
markten opereren bij aanwezig
heid van ongelijke ('asymmetri
sche') Informatie.
„Het is al heel lang onderdeel
van de economische weten
schap, maar het is ontegenzeg
lijk een prachtig stuk werk dat
deze heren hebben verricht,"
luidt de eerste reactie van
hoofddocent G. Post van de fa
culteit economie aan de aan de
Erasmus universiteit in Rotter
dam.
De Zweedse Academie voor We
tenschappen kende de prijs toe
aan George A. Akerlof (61), A.
Michael Spence (58) en Joseph
E. Stiglitz (58). Post is vooral de
laatste naam opgevallen, omdat
Stiglitz in 1999 opstapte bij de
Wereldbank uit protest tegen
De drie winnaars van de Nobelprijs voor de economie. Van links naar rechts Michael Spence, George
Akerlof en Joseph Stiglitz. Foto: EPA/Pressens Bild
het beleid van deze internatio
nale instelling, dat hij te star en
te eenzijdig vond.
Alle drie laureaten zijn bekend
geworden om de introductie in
de traditionele economische
wetenschap van elementen die
lastig te kwantificeren zijn, en
dus niet goed in bestaande mo
dellen pasten. Ze ontwikkelden
een algemene theorie daarvoor,
die zowel aan de aanbod- als
aan de vraagzijde laat zien wat
er gebeurt, en waarom, als
marktpartijen vanuit geheel ver
schillende informatieposities
opereren.
In het toekenningsrapport
wordt dat als volgt omschreven:
„Degene die geld leent weet
meer van zijn financiële positie
dan degene die het geld be
schikbaar stelt, directeuren we
ten meer van hun bedrijf dan de
aandeelhouders, een verzeke
ringnemer weet meer van zijn
mogelijke risico's dan een verze-
De drie economen hebben voor
al deze verschijnselen een alge
mene theorie ontwikkeld, die
werkt voor zowel traditionele
landbouwmarkten in ontwikke
lingslanden als voor de financië
le markten van het rijke Westen.
Post: „Het is geen verrassende
toekenning in de zin dat het om
een bekend en belangrijk gebied
in de economische wetenschap
gaat. Maar in de wetenschap
duurt het vaak lang voor duide
lijk wordt hoe belangrijk be
paald onderzoek en bepaalde
theorievorming is geweest."
Akerlof, van de universiteit van
Californië in Berkely, heeft re
centelijk onderzoek verricht
naar elementen van sociologie
en sociaal-psychologie die op de
economie van invloed zijn.
Spence, van de Stanford univer
siteit, is van huis uit econome
trist en werkte op het gebied van
bedrijfseconomie. Stiglitz van de
Columbia universiteit was ook
economisch adviseur van presi
dent Bill Clinton.
den haag/gpd - Postbodes
worden in de toekomst veel
minder gekwalificeerde en
dus lager betaalde krachten.
TPG, moederbedrijf van PTT
Post, wil vanaf 2003 bezuini
gen op de loonkosten.
Automatisering van het post
sorteren moet de komende
jaren een deel van het werk
van de postbesteller overne
men. TPG denkt hiermee in
2008 een besparing te berei
ken van 583 miljoen gulden.
Het gaat om 'zeer voorlopige'
berekeningen'.
Tegen beleggingsanalisten zei
TPG vorige maand dat de
postbezorging op termijn 20
procent goedkoper moet. Per
jaar moeten de kosten 4 tot 5
procent omlaag via natuurlijk
verloop. TPG zegt niet te wil
len snijden in de dienstverle
ning aan de klant. „Het gaat
om het proces van de bezor
ging zelf"
Het bedrijf constateert dat
het werk van postbodes de
laatste jaren snel eenvoudiger
is geworden, door meer elec-
tronische post, oprukkende
automatisering en minder
aangetekende stukken. Bij
PTT Post werken ongeveer
40.000 postbodes.
PTT-bestuurder Meindert
van den Berg (Abvakabo
FNV) zegt dat het plan past in
het al jaren durende streven
naar meer efficiency en kos
tenbesparing. Dat is al be
gonnen bij net invoeren van
de postcode. „Het vak van
postbode, dat vroeger veel
kennis van zaken vereiste, is
de afgelopen jaren tot op het
bot uitgeldeed. Hij hoeft al
leen nog maar post in brie
venbussen te gooien.
Er wordt al heel lang ge
knaagd aan de functie-eisen
voor postbodes. Wij zullen
TPG aanspreken op zijn
plicht mensen volwaardige
banen te geven tegen fat
soenlijke arbeidsvoorwaar
den."
De Centrale Ondernemings
raad van TPG is nog niet op
de hoogte gesteld van het
toekomstscenario. „Wij kun
nen er dus ook nog niet op
reageren", aldus vooriztter J.
Bierenbroodspot.
nieuwe treinen besteld, maar
die komen pas vanaf volgend
jaar op de rails.
Vandaag zijn wel het eerste van
150 gereviseerde rijtuigen van
Deutsche Bahn in ontvangst.
Deze rijtuigen zijn maar beperkt
inzetbaar. Ze hebben kleine toe
gangsdeuren, waardoor het
'proppen' is bij in- en uitstap
pen. De rijtuigen worden alleen
op langere trajecten ingezet met
weinig stops. In de 150 rijtuigen
is in principe plaats voor 10.000
passagiers.
Volgens een NS woordvoerder
zit het bedrijf 'met smart' op de
rijtuigen te wachten. Ze bieden
plaats aan 10.000 reizigers. Min
stens tien procent van de trei
nen van NS is in onderhoud en
dat lijkt alleen maar meer te
worden. „De laatste twee jaar
wordt er veel meer gereden met
de treinen die we hebben", legt
de woordvoerder uit. Onder
houd is daardoor vaker noodza
kelijk. NS investeert in totaal 125
miljoen gulden in de Duitse rij
tuigen. Het bedrijf beraadt zich
op een bestelling voor nieuwe
stoptreinen
brussel/gpd - De Europese
Commissie legt autofabrikant
DaimlerChrysler een boete op
van 158 miljoen gulden wegens
illegale prijsafspraken en het
blokkeren van de vrije handel in
personenwagens. Het is de vier
de keer in vier jaar tijd dat de
Commissie een autofabrikant
aanpakt. „Als een automobilist
de verkeersregels overtreedt,
schrijft de politie een boete uit.
Als een autofabrikant de con
currentieregels overtreedt, doen
wij dat", verdedigde Europees
Commissaris Monti (concurren
tie) gisteren het besluit.
DaimlerChrysler wordt verwe
ten in de jaren negentig stelsel
matig een eerlijke autohandel
gefrustreerd te hebben. Zo werd
het de Mercedesdealers in
Duitsland verboden auto's bui
ten de hen toegewezen gebie
den te verkopen. Prijsconcur
rentie werd op die manier be
perkt. Verder belemmerde het
hoofdkantoor van Daimler
Chrysler de verkoop van Merce-
dessen aan onafhankelijke lea
semaatschappijen. In België be
perkte DaimlerChrysler de
hoogte van de korting bij aan
koop van een nieuwe wagen.
De Commissie - het dagelijks
bestuur van de Europese Unie -
betitelt deze inbreuken op EU-
concurrentieregels als 'zeer ern
stig"De boete van 158 miljoen
gulden (72 miljoen euro) is de
derde hoogste die de Commissie
ooit oplegde. Volkswagen staat
nog steeds bovenaan met een
boete van tweehonderd miljoen
gulden wegens concurrentiever
valsing. Tetrapak (verpakkingen)
volgt met 165 miljoen.
arnhem/gpd - Middelgrote be
drijven staan niet te trappelen
om van stroomleverancier te
wisselen. Naar schatting stapt
tussen de tien en twintig pro
cent van deze bedrijven volgend
jaar over naar een andere leve
rancier. Dat heeft het Platform
Versnelling Liberalisering Ener
giemarkt gisteren bekendge
maakt (PTT).
Ongeveer 65.000 bedrijven mo
gen per 1 januari overstappen
omdat hun jaarlijkse stroomre
kening hoger is dan dertigdui
zend gulden. Zo'n 25.000 bedrij
ven zijn verplicht - ook al blijven
ze bij hun huidige leverancier -
een nieuwe meter aan te schaf
fen. Slechts een op de drie heeft
dat tot nu toe gedaan.
De nieuwe meters zijn op af
stand leesbaar. Zo kunnen ener
giebedrijven hun inkoopbeleid
beter afstemmen op het ver
bruik van hun klanten. Als de
bedrijven na 1 april nog geen
aanstalten hebben gemaakt om
een nieuwe meter te plaatsen,
lopen ze het risico van straf.
Volgens PVE-voorzitter Dik kan
daarbij worden gedacht aan een
hogere stroomprijs.
Het probleem is niet alleen te
wijten aan laksheid bij bedrij
ven, maar ook aan de beperkte
capaciteit bij installatiebedrij
ven. De norm van vijf dagen,
waarbij de omschakeling van de
oude naar de nieuwe stroomle
verancier moet plaatsvinden, zal
niet altijd worden gehaald. De
energiebedrijven zijn nog bezig
hun geautomatiseerde klanten
administraties aan te passen
aan de geliberaliseerde markt.
In sommige gevallen zal de
overstap daarom twee tot drie
weken kunnen duren.
Inmiddels telt Nederland
610.000 klanten voor groene
stroom, drie keer zoveel als be
gin dit jaar. Met de binnenland
se productie van duurzaam op
gewekte stroom kunnen deze
klanten worden bediend. Als de
belangstelling blijft groeien
moet Nederland groene stroom
gaan importeren uit Duitsland,
Scandinavië en Engeland.
den haag/anp - Het onder-
zoeksinstituut TNO, universitei
ten en milieuonderzoeksbureau
RIVM mogen onder voorwaar
den blijven opereren op de vrije
markt. Het kabinet maakt voor
hen een uitzondering in de
nieuwe wet Markt en Overheid.
De wet wordt morgen voorge
legd aan de ministerraad.
Het ministerie van economische
zaken wil met de wet valse con
currentie tussen overheidsbe
drijven en ondernemingen uit
de vrije markt aan banden leg
gen. Voor TNO, het RIVM en de
Nederlandse universiteiten
wordt een uitzondering ge
maakt. Volgens het ministerie
hebben de instellingen een sleu
telfunctie in de kennis- en tech
nologie-ontwikkeling in Neder
land. Ze zijn daardoor, vindt het
ministerie, van groot econo
misch belang, en ze mogen zich
op het gebied van kennisover
dracht blijven begeven in de
marktsector. Bedrijven kunnen
straks bij de NMa klagen als ze
zich gedwarsboomd voelen
door de overheid
door Cees Manden
De euro is ons geld, zegt de Eu
ropese Centrale Bank. Maar een
groot deel komt straks In andere
handen. Handen waarin je die
munt niet direct zou verwach
ten. De euro wordt ook de munt
voor Turken, Senegalezen, Bul
garen en nog veel meer exoti
sche volkeren, ook al zijn ze
geen lid van de 'club'. De reden
Is dat ze zich nu al bedienen van
munten uit de eurozone.
Nog 8i dagen
Neem de Duitse mark. Zo'n der
tig tot veertig procent van de
Duitse marken circuleren buiten
de eurozone, voornamelijk In
Turkije, Bulgarije, Roemenië en
de republieken die tot het vroe
gere Joegoslavië behoorden. De
mark is na de dollar het geld dat
het meest buiten het eigen land
wordt gebruikt. De Franse franc
is ook betaalmiddel in Senegal,
Algerije en Ivoorkust, naast de
officiële munt de 'franc CFA'.
Dat de mark en de franc In die
landen wordt gebruikbaar is
niets mis mee, het geWurt le
gaal. Maar iedereen die dat Eu
ropese geld nu heeft moet wel
op tijd over op de euro. Vandaar
dat ae ECB tot diep ln Afrika en
in Klein Azië de euroboodschap
moet verkondigen. Daarbij
wordt de nadruk gelegd op de
echtheidskenmerken van het
euro-papiergeld. Nu al wordt
gemeld dat het criminele circuit
zijn voorraadje valse marken en
francs bij voorkeur ln die landen
probeert te slijten omdat daar
geen controle is. Datzelfde geldt
straks ook voor de valse euro. In
de eurozone zullen zeker ln het
begin de grote euro-coupures
worden getest op echtheid. In
de bazaar van Dakar gebeurt dat
natuurlijk niet, terwijl ook daar
de euro betaalmiddel zal wor
den. De euro wordt een wereld-
munt.
