Controle op aankomende reiziger
BIN N EN-BUITEN LAND
Vergrijzende Tories liggen nog wel even aan lager wal
Washington Post looft
beveiliging op Schiphol
Koersk in haven Moermansk
Koning Zahir maakt Rome nerveus
Afghanen Nederland doen
mee aan vorming regering
Berlusconi maatje te
klein voor staatsman
'JSF moet F16 opvolgen'
De Woonbeurs
Amsterdam
Nobelprijs voor
geneesmiddelen
thok
ken
^Tussen Bergen en
Ji Zee heeft zich giste-
ihte aardbeving voor-
algens B. Dost van
jhad de aardschok
jvan 2,7 op de Schaal
jr. De regio Alkmaar
U vorige maand op-
loor aardschokken,
oorzaak is gaswin-
chte arts
fi-actief
- De directie van de
fodhoven heeft een
uts op non-actief ge-
ppenbaar ministerie
le man ervan dat hij
|2 seksueel aan een
eeft vergrepen. De
f' it dit. Hij werkte
huisarts in Nieu-
DONDERDAG 11 OKTOBER 2001
door Richard Mooyman-ANP
schiphol - De controle op aanko
mende passagiers op Schiphol is
verscherpt. Reizigers vanuit bui
tenlandse bestemmingen waar
de beveiliging onvoldoende is,
worden bij de gate aan een extra
onderzoek onderworpen. Dit om
te verhinderen dat zij eventueel
meegesmokkelde wapens op
Schiphol doorgeven.
Door de onlangs ingevoerde op
zet van de beveiliging op Schip
hol is het in theorie mogelijk dat
vertrekkende reizigers na de se
curity-check een wapen aanne
men van een aankomende pas
sagier. De veiligheidscontrole bij
het instappen is eerder dit jaar
namelijk afgeschaft.
In plaats daarvan worden de rei
zigers op Schiphol veel eerder,
namelijk direct na het inchec
ken, centraal gecontroleerd. Na
de aanslagen in de VS zijn overi
gens meteen al de controles op
vertrekkende reizigers bij de ga-
te opnieuw ingevoerd voor ge
voelige bestemmingen, zoals de
VS en het Midden-Oosten.
De Europese Commissie wil een
internationaal team van des
kundigen samenstellen, dat na
gaat of de luchthavens de voor
geschreven veiligheidsmaatre
gelen naleven. Het team bestaat
uit specialisten uit de lidstaten,
aangevuld met vertegenwoordi
gers namens de Commissie, zo
heeft eurocommissaris De Pala-
cio (transport) gisteren meege
deeld.
De Commissie, het dagelijks be
stuur van de EU, is akkoord ge
gaan met voorstellen voor meer
veiligheid. Ze behelzen onder
meer het scheiden van aanko
mende en vertrekkende passa
giers. Als dat niet mogelijk is -
zoals op Schiphol - moeten ver
trekkende reizigers vlak voor de
ingang van het vliegtuig worden
gecontroleerd.
Schiphol zou bij deze opzet het
nieuwe centrale beveiligingssys
teem weer moeten terugdraaien.
Volgens een woordvoerster van
de luchthaven is daarover in
Brussel voor zover bekend ech
ter nog geen formeel besluit ge
nomen. „Maar als dat verplicht
wordt, zullen we ons daaraan
uiteraard moeten houden."
De Commissie ging ook akkoord
met De Palacio's ideeën voor
(beperkte) steun aan luchtvaart
maatschappijen. De Commissie
staat alleen toe dat maatschap
pijen financiële steun krijgen
voor de periode van 11 tot 15
september, toen vliegen op de
VS niet mogelijk was. Ook wordt
de staatsgarantie voor verzeke
ringen voor de sector verlengd
tot eind dit jaar.
if geëist
huisarts
het aan justitie ligt
i-jarige ex-huisarts
rie maanden de cel
t hij zes maanden
elijk wegens hulp bij
Die straffen eiste de
i justitie gisteren
iitbank in Assen. De
jrdt door justitie ver
at hij in januari vorig
orgvuldige wijze zou
loipen bij de zelf-
een 81-jarige inwo-
lerveen. Hij verstrek-
lel pentobarbital.
hof wijst
claims af
t Hooggerechtshof
eft vandaag een eis
•derlandse krijgsge-
roor schadevergoe-
uses afgewezen. Tot
:rs, zeven voormali-
rangenen en een
;edwongen werd
:e zijn, behoorde
de in februari
den oud-voorzitter
ïting Japanse Ere-
den bij
igelukken
e helikopteronge-
ben dinsdag in Italië
il zes mensen het le-
Eerst botste tussen
Pisa een traumahe-
iichte mist op een
:e piloten en drie
cwamen daarbij om.
e bij Cuneo in het
n een tweede heli-
De piloot, die al-
toestel zat, was op
gruwelijke
I opjongen
HRO - In Brazilië is
m jongen (13) gecas-
aarna vermoord,
n werd gevonden in
de omgeving van de
lis. Sinds 1991 zijn
I twintig kinderen uit
;n in Brazilië gecas-
n het leven ge-
ïsenrechtenorgani-
izilië beschuldigen
rvan veel te weinig te
e opsporing van de
februari is er één ar-
icht, maar de moor-
ewoon door.
d village
iki dicht
Exploitant Huis Ten
'an het in proble-
cte Holland Village in
:hrapt honderd ba-
t het themapark aan
n het jaar. Deze
n maken deel uit van
igsproject. Naar ver
tillen de banken,
Industrial Bank of
meer dan 20 miljard
iljoen gulden) aan
rijtschelden. Een:
ag scholden de ban-
rt van dit jaar al
lent Sri
naar huis
President Kumara-
Sri Lanka heeft giste-
lement naar huis ge-
deed dat omdat haar
itevende op een ne-
le kamer, nadat en-
'an haar partij naar
e waren overgelo-
ag zou het parie
nen over een door
e ingediende motie
uwen.
lig zoek in
i Spanje
en chartervliegtuig
ensen aan boord dat
i naar Algerije is gis-
ïpe Spaanse oostkust
■t- Het toestel, eigen-
ft bedrijf Flightline,
celona op weg naar
>e Oran, toen het
r radar verdween.
Ie werd gisteravond
1 tot vanmorgen.
moermansk - Onder een staalgrijze lucht is de Giant-4 gisteren met haar lugubere vracht de Koersk de haven van Rosljakovo, in de buurt van Moermansk, binnengevaren, aan wal
gadegeslagen door nabestaanden van de 118 omgekomen opvarenden van de kernonderzeeër en talloze marinemensen. De Nederlandse bergers die de klus klaarden, zijn bedolven
onder bloemen, taarten, faxen en e-mails. Particulieren, instellingen en zelfs concurrenten hebben de bergers uitvoerig gefeliciteerd. Foto: AP
door onze correspondent
Hans Geleijnse
rome - Het onderdak dat Rome
verschaft aan de 86-jarige Af
ghaanse koning Mohammed
Zahir Shah zorgt voor zenuwen
bij de Italiaanse autoriteiten. Ze
zijn bang dat de aanwezigheid
van de vorst extremistische
moslims kan aantrekken. De in
1973 verdreven koning onder
houdt nauwe contacten met de
Afghaanse oppositie, ter voorbe
reiding op een nieuwe bestuurs
structuur in Kabul als de Tali
ban zouden worden verdreven.
Op het moment werken de ko
ning en zijn adviseurs vooral sa
men met vertegenwoordigers
van de tegen de Taliban strij
dende Noordelijke Alliantie. Zijn
woordvoerders benadrukten
gisteren dat er echter geen spra
ke zal zijn van uitsluiting van
andere 'groepen uit de samenle
ving'. Erg vlot verlopen de be
sprekingen tussen de talloze
groepen volgens ingewijden
niet.
Vooral vertegenwoordigers van
de in het zuiden wonende
Pashtun-meerderheid in het
land zijn beducht voor de in
vloed van de Noordelijke Allian
tie. Dat zou ook de reden zijn
om de 'Loya Jirga' - het in 1964
afgeschafte bestuur van stam
hoofden en religieuze en politie
ke leiders - pas te installeren als
zeker is dat die in hoofdstad Ka-
bul bijeen kan komen. „Geen
enkele groep kan de hoofdstad
als zijn bezit claimen", aldus
een adviseur van de koning.
Hamid Sidig, de in Duitsland
woonachtige voorzitter van de
Afghaanse vluchtelingenorgani
satie, zei gisteren desgevraagd
dat de koning 'in de huidige si
tuatie' alleen met regeringsdele
gaties praat. Maandag ontvangt
hij zo'n delegatie uit Duitsland.
Sidig, na 22 jaar samenwerking
met de koning een vertrouwe
ling, zei niets te weten over een
bezoek van een delegatie van
gevluchte Afghanen uit Neder
land.
Dat was aangekondigd door
voorzitter Faquiri van de Fede
ratie van Afghaanse Vluchtelin
gen Organisaties in Nederland
(Favon). Sidig zei Faquiri niet te
kennen, en benadrukte dat de
koning ook te maken heeft met
de veiligheidsmaatregelen van
Italië. „Zonder permissie komt
er niemand bij hem", zei hij.
Over de voortgang van het on
derlinge overleg wilde hij niets
meedelen. Maar dat de strijd
vooral op het diplomatieke front
plaatsvindt, blijkt uit een ko
ninklijke brief die binnenkort
naar VN-topman Annan gaat.
Over de inhoud wilde Sidig niets
zeggen, maar volgens ingewij
den gaat het om het vraagstuk
van erkenning van een nieuwe
Afghaanse regering.
den haag/gpd - De Afghaanse
vluchtelingen in Nederland
gaan actief deelnemen aan de
vorming van een nieuwe rege
ring in Afghanistan als daar het
Taliban-regime is verslagen. Za
terdag, tijdens een bezoek aan
de oude koning Zahir Shah in
Rome, zal een delegatie van
vluchtelingen een pleidooi hou
den voor de vorming van een
nieuwe democratische regering.
„We willen een gekozen rege
ring. De intellectuelen en tech
nocraten die zijn gevlucht en
verspreid over de wereld wonen,
moeten daarin worden betrok
ken.
Een bewaker met een machinegeweer staat voor het huis van koning Zahir Shah in een Romeinse villa
wijk. Foto: AP/Pier Paolo Cito
Dat standpunt zullen we de ko
ning meedelen", zegt Rateb Fa
quiri, de vice-voorzitter van de
Favon, de Federatie van Af
ghaanse Vluchtelingenorganisa
ties in Nederland. De democraat
Faquiri sluit niet uit dat hijzelf
deel gaat nemen in de regering.
„Dat hangt af van de constitue
rende raad, het soort regering
dat er komt en de wil van de ko
ning. Wat ik wil is gewoon deel
nemen aan de wederopbouw
van mijn land", zegt hij.
Onder leiding van de koning
zijn de verschillende groeperin
gen die binnen en buiten het
land strijden of oppositie vor
men tegen de Taliban het begin
deze maand eens geworden
over een voorlopig bestuur voor
het land. Er moet een hoge raad
van nationale eenheid komen,
een constitutionele raad, die de
zogeheten Loya Jirga bijeen
moet roepen. Die bestaat uit lo
kale, etnische en militaire lei
ders en religieuze voormannen.
Deze vergadering benoemt dan
een staatshoofd en een voorlo
pige regering. De hoge raad van
nationale eenheid wordt bin
nenkort in Rome samengesteld.
Tot nog toe heeft de koning
voornamelijk met legercom
mandanten gesproken en is het,
volgens Faquiri hoog tijd dat de
intellectuelen een stem in het
kapittel krijgen.
door Richard Mooyman
schiphol - De beveiliging van
Schiphol is uitstekend, zo meld
de premier Kok vorige week na
een werkbezoek. Kort daarop
beweerde de Marechausseever
eniging het tegendeel. De bevei
liging van de nationale luchtha
ven is onvoldoende, zo luidde
de verontrustende boodschap.
Kok krijgt nu steun uit onver
dachte hoek. Volgens de gezag
hebbende Amerikaanse krant
Washington Post kunnen de VS
nog heel wat leren van Neder
land. Een verslaggever reisde
daarvoor speciaal af naar de
polder. Gezien door Amerikaan
se bril is Schiphol een lichtend
voorbeeld in deze steeds gevaar
lijkere wereld.
Volgens de krant beschikt
Schiphol over een goed getraind
korps veiligheidsbeambten, dat
opereert onder streng over
heidstoezicht. De functionaris
sen spreken ook nog eens ver
schillende talen. In tegenstelling
tot de Amerikaanse collega's
werken zij efficiënt en volgens
gestandaardiseerde procedures,
zo tekende de krant op.
De beveiliging op Amerikaanse
luchthavens is versnipperd om
dat de vliegmaatschappijen ver
antwoordelijk zijn. De functio
narissen worden vaak slecht be
taald. De krant pleit er dan ook
voor de beveiliging net als in
Nederland te standaardiseren,
en onder direct toezicht van de
overheid te plaatsen.
Dat reporter maakt ook melding
van een voorval tijdens zijn be
zoek. Een Amerikaans echtpaar
werd intensief ondervraagd over
de arabische stempels in het
paspoort van de man. Maar
daarmee was het koppel niet
van de Schiphol-beveiliging af.
Het kreeg daarna nog eens twee
paspoortcontroles en een con
trole van de handbagage voor
de kiezen.
Het dagblad is verder gechar
meerd van de hypermoderne
irisscan waarmee Schiphol bin
nenkort de identiteit van passa
giers gaat controleren. Deze
controletechniek door een sim
pele blik in de camera is volgens
deskundigen zowel veilig als
snel.
door onze correspondent
Hetty van Rooij
brussel - Hij is klein, maar de
schoudervullingen in een onge
twijfeld peperduur maatpak ma
ken hem breed. Met een veld
heersblik overziet hij de pers
zaal, zijn armen gespreid, zijn
houding zo indrukwekkend mo
gelijk. Hier staat een man die
iets belangrijks gaat zeggen.
Maar dat valt tegen. De Italiaan
se premier Berlusconi is op be
zoek bij de Europese Commissie
in Brussel, en hij heeft voor de
internationale pers maar één
boodschap. „Het is allemaal één
groot misverstand. Twee we
ken geleden zorgde Berlusconi
voor een diplomatiek schandaal,
door in Berlijn te beweren dat
de westerse beschaving superi
eur is aan de islam.
'Barbaars en dom' reageerde de
Belgische minister Michel van
buitenlandse zaken onmiddel
lijk. De Europese leiders rea
geerden verrast, maar ze speel
den toneel: een paar dagen eer
der had Berlusconi tijdens een
extra Europese top al beweerd
dat het superieure christelijke
erfgoed moet worden verdedigd
tegen de oprukkende islam. Die
woorden bleven binnenska
mers, omdat de eenheid van de
EU-leiders niet mocht worden
doorbroken.
Wat Berlusconi in Berlijn be
toogde, staat op band. Het valt
onmogelijk te ontkennen dat hij
heeft gezegd wat hij heeft ge
zegd, en toch ontkent hij het. En
daarbij gebruikt hij de oudste en
meest doorzichtige truc die er
bestaat: de boodschapper krijgt
de schuld.
De journalisten hebben niet
goed geluisterd, zijn woorden
zijn verdraaid en de hele wereld
is er vervolgens ingetrapt. „U
bent in de val gelopen", verze
kert hij de perszaal in Brussel.
Een misverstand!
Niemand is overtuigd, en dat
maakt de Italiaanse premier wat
onzeker. Hier staat een miljar
dair die de baas is in Italië, en
die via zijn commerciële tv-sta-
tions ook nog eens bepaalt waar
dat land naar kijkt en luistert.
Hij oogt als een man die de we
reld in zijn zak heeft, maar geld
en macht maken hem niet tot
de staatsman die serieus wordt
genomen. Berlusconi zwijgt. Hij
verwijst naar eerdere vage ver
klaringen, en hij herhaalt zijn re
frein: „Eén groot misverstand!"
Voor de tientallen camera's laat
hij de kans lopen een bood
schap over het voetlicht te bren
gen, om woorden van verzoe
ning te spreken, of om zelfs
maar duidelijk te maken wat hij
dan wél heeft bedoeld. Hij komt
niet verder dan gemeenplaat
sen. Alle leiders van gematigde
islamitische landen zijn mijn
vrienden." En: „Italië zal bijdra
gen aan de vrede in de wereld."
Ineens lijken de schoudervullin
gen veel te breed.
den haag/gpd - Een Kamer
meerderheid ziet het liefst de
Amerikaanse Joint Strike Fighter
(JSF) als opvolger van de F16.
De JSF is technisch het beste
voor de beste prijs, vinden PvdA
en WD. De PvdA twijfelt er ech
ter aan of de Nederlandse indu
strie wel moet meebouwen aan
de JSF. De WD wil van wel.
CDA en D66 willen pas kiezen
als het kabinet volgende maand
zijn standpunt bekendmaakt.
Een uitgelekt rapport van het
Centraal Plan Bureau stelt dat
Nederland niet mee moet doen
aan de ontwikkeling van de JSF.
De investeringen leveren nau
welijks extra werk op. De 138
F16's moeten vanaf 2010 wor
den vervangen. Dat kost 12 tot
14 miljard gulden. Er zijn drie
kandidaten: de Eurofighter
Typhoon, de Rafale en de JSF.
(advertentie)
Kom naar
9 t/m 14 oktober 2001 RAI Amsterdam
di t/m vrij 10.00-22.00 uur
za en zo 10.00-18.00 uur
sponsors: Hypotheek Visie de CBW Erkende Woonwinkel
Kijk ook op
www.woonbeurs.nl
door onze correspondent
Harm Harkema
Blackpool - Wat het CDA is voor Neder
land, dat is de Conservatieve Partij voor
Groot-Brittannië. In de vorige eeuw was
het dé broedplaats van staatslieden en
deelden de Tories de lakens uit, nu lig
gen ze aan lager wal. Op het jaarlijkse
partijcongres van Conservatieven in
Blackpool bleek deze week dat ze daar
nog lang niet weg zijn.
Twintigduizend belangstellenden wer
den er vooraf verwacht bij het Labour-
congres in Brighton, en slechts zeven
duizend bij dat van de Conservatieven
in Blackpool. Het zijn cijfers die de hui
dige machtsverhoudingen tekenen.
Maar het kon in de praktijk nog erger.
Als gevolg van de wereldcrisis werd het
congres met een dag ingekort, en kre
gen hoteliers de ene na de andere an
nulering te verwerken. Zo'n driedui
zend belangstellenden kwamen uitein
delijk opdagen, een dieptepunt in de
naoorlogse geschiedenis van de Tories.
Bekende gezichten zaten er niet tussen.
Alle coryfeeën uit het verleden, van Ed
ward Heath tot Margaret Thatcher tot
John Major, hadden verkozen thuis te
blijven. Hetzij om de nieuwe partijlei
der Iain Duncan Smith niet voor de
voeten te lopen (Thatcher) hetzij uit
protest tegen de rechtse, anti-Europese
koers waarvoor de partij met Duncan
Smith heeft gekozen (Heath en Major).
Wat zich wel liet zien was een overmaat
aan heren en dames op leeftijd die nog
'Yorkshire pudding' en slappe thee nut
tigen, terwijl een steeds groter deel van
de natie zich al lang bekeerd heeft tot
pizza en cappucino. Zij bevestigden de
laatste statistieken over de Tories: de
gemiddelde leeftijd van de leden is ge
stegen tot boven de 65 jaar, en slechts
twee procent bestaat uit vrouwen die
jonger zijn dan 45 jaar. Jonge Conser
vatieven die in Blackpool nog te zien
waren, leken bovendien hun best te
doen er zo bejaard mogelijk uit te zien.
Een hunner is zeker de nieuwe partij
leider, Duncan Smith (49), die oogt als
een boekhouder, en die indruk niet
wegneemt als hij zijn mond open doet.
Pijnlijk was het om te zien dat de afge
treden leider William Hague, die zich
verantwoordelijk acht voor de in juni
geleden desastreuze verkiezingsneder
laag, een veel groter - en zelfs geestdrif
tig - applaus kreeg dan zijn opvolger tij
dens diens eerste grote congresspeech.
Een 73-jarige afgevaardigde uit Hert
fordshire: „Het is eigenlijk spijtig dat
we William kwijt zijn. Als je Duncan
Smith nu ziet, weet je zeker dat Tony
Blair nog jarenlang in Downing Street
blijft zitten."
Malcolm Rifkind, oud-minister van
binnenlandse zaken onder John Major,
weet ook waarom: „Duncan Smith
komt continu over als een intens seri
euze persoon: hij kijkt ook altijd zeer
bezorgd. Dat is een probleem in de po
litiek, waar charisma, het teweeg bren
gen van enige opwinding en persoon
lijkheid van belang zijn. Hij heeft ook
niets frivools over zich, terwijl het pu
bliek dat toch graag ziet bij een potenti
ële premier."
Duncan Smith kreeg de handen dan
ook slechts plichtmatig op elkaar. Zijn
bijdrage over de strijd tegen het terro
risme was een slap aftreksel van het
kordate betoog dat premier Blair al we
kenlang afsteekt. En met zijn inzet voor
een nieuw binnenlands beleid wekte de
nieuwe voorman, die op grond van zijn
rechtse en anti-Europese voorkeuren
door de achterban in het zadel is gehol
pen, vooral verwarring.
Van oudsher houdt de rechterflank de
Tories van zo laag mogelijke belastin
gen, in combinatie met een zo klein
mogelijke overheid. Duncan Smith
echter heeft verbetering van de publie
ke voorzieningen, vooral onderwijs en
volksgezondheid, bovenaan de agenda
gezet. Niet alleen geeft hij daarmee im
pliciet toe dat het vooral voorgaande
Conservatieve regeringen zijn die ver
antwoordelijk zijn voor de deplorabele
staat waarin zorg en onderwijs verke
ren, ook heeft hij inmiddels afstand ge
nomen van zijn aanvankelijke belofte
dat de belasting verder omlaag moet.
Moeilijk te verteren voor het congres
was ook dat de nieuwe partijleider juist
op het vermaledijde Europese conti
nent inspiratie wil opdoen voor het
verbeteren van de publieke voorzienin
gen. Verder blijken de onverwacht
krachtdadige inspanningen van de
nieuwe leider om extreemrechtse en
xenofobe elementen uit de partij te zet
ten niet bepaald tot de topprioriteiten
van zijn achterban te horen.
Slechts één keer tijdens zijn speech
sloeg de applausmeter bovengemid
deld uit. Dat was toen Duncan Smith
eindelijk even ouderwets anti-Europee-
se uit de hoek kwam, en deelname aan
de euro tot in de eeuwigheid afwees.
Dergelijke ferme taal had het congres
veel vaker willen horen.
Stockholm/ANP - De Nobelprijs
voor Scheikunde is dÉjaar toe
gekend aan de Amerikanen Ber
ry Sharpless en William Knowles
en de Japanner Ryoji Noyori.
Het drietal wordt onderscheiden
voor onderzoek dat wordt toe
gepast bij de vervaardiging van
antibiotica, ontstekingsremmers
en hartmedicijnen.
De drie hebben moleculen ont
wikkeld die chemische proces
sen zó sturen dat slechts één
van twee mogelijke spiegelsym-
metrische vormen van het eind
product wordt aangemaakt. Veel
moleculen hebben twee vormen
die eikaars spiegelbeeld zijn.
Voor geneesmiddelen is vaak
slechts een van die vormen van
waarde, de andere kan zelfs
schadelijk zijn. Een voorbeeld
daarvan was Softenon. De ene
vorm werkte, het spiegelbeeld
was zeer schadelijk.
