Praag wil zender
de stad uit sturen
EO's Dirk-Jan Bijker
plotseling overleden
EO toont Hitiers holocaust
MEDIA
'Programma's presenteren is als autorijd?
Catherine Keyl: 'Ik blijf gewoon deze!
Financiën is beste
radio-adverteerder
Radio Free Europe kan doelwit zijn
Fons de Poel
zet zelf een
tv-bedrijf op
MEDIA IK
Mieke van der Weij presenteert Nationale Nieuwsquiz NCRV
van onze medewerkster
Runa Hellinga
Boedapest - Radio Free Europe-
/Radio Liberty, de voormalige
Koude Oorlogszender die de op
positie tegen de communisten
ondersteunde, verhuist mogelijk
uit het centrum van Praag naar
een plek waar de zender beter te
bewaken is. De Tsjechische rege
ring is daarover in overleg met de
Amerikanen en met de zender
zelf.
RFE/RL is gevestigd in het voor
malige parlement in het hart
van de stad, langs een drukke
straat en vlak bij het drukke
Wencelausplein. De zender
heeft sinds enkele jaren ook uit
zendingen gericht op Irak en
Iran. Toen de zender in 1995
vanuit zijn zwaar bewaakte
hoofdkwartier in München ver
huisde naar het veel moeilijker
te bewaken Praagse parlements
gebouw, gingen er onmiddellijk
stemmen op dat RFE daarmee
kwetsbaarder werd voor terro
ristische acties.
Sinds 11 september is het
RFE/RL hoofdkwartier al om
ringd door een cordon van
pantserwagens. Samen met de
Amerikaanse ambassade is het
een van de zwaarst bewaakte
gebouwen in de stad.
Een week geleden meende de
Tsjechische Communistische
Partij dat het beter zou zijn om
de zender uit het centrum te
verwijderen en onder te bren
gen in een militair complex.
President Havel noemde dat
voorstel toen 'absurd'. Om zijn
solidariteit te betuigen bracht hij
maandag een bezoek aan de
zender, waarin hij zijn steun
voor het werk van de Centraal-
Aziatische redactie uitsprak en
RFE dankte voor hun hulp tij
dens zijn gevangenschap als
communistisch dissident
Maar volgens het Tsjechische
persbureau CTK hebben buiten
landse inlichtingendiensten ge
waarschuwd dat terroristen een
aanslag met een met explosie
ven gevulde truck plannen.
„Iedere verantwoordelijke rege
ring moet maatregelen nemen
om zulke aanslagen in het cen
trum van Praag en in het bijzon
der in een gevoelige regio als het
voormalige parlement te vermij
den", aldus minister van buiten
landse zaken Jan Kavan.
van onze mediaredactie
Hilversum - EO-programmama- g
ker en -presentator Dirk-Jan Bij-
ker is gisternacht overleden. Bij
ker, bekend van Bijker ontmoet
en Niets meer te verliezen, werd
55 jaar.
Dirk-Jan Bijker kampte met
hartproblemen. Hij trad in 1970
als regisseur/producer in dienst
van de EO. Negen jaar later
werd hij hoofd van de Dienst
Evangelische en Jeugdprogram
ma's. In 1984 ging hij aan de
slag als programmaleider radio
en televisie. Hij was onder meer
verantwoordelijk voor de bijbel
studieprogramma's met Henk
Binnendijk en het jongerenpro-
diemen/anp - TV-presentator
Fons de Poel heeft samen met
Jan van Galen (eindredacteur
KRO informatieve program
ma's) een nieuwe tv-productie-
maatschappij opgezet
Morton HiÜ Media gaat zich be
zighouden met de ontwikkeling
en productie van „kwalitatieve-,
informatieve- en entertainment-
programma's voor tv, internet
en evenementen".
Dat hebben de twee gisteren la
ten weten. Programma's als Het
gevoel van De Poel en De Liefde
worden door de nieuwe maat
schappij geproduceerd. De Poel
zet zijn werk bij KRO voort.
Dirk-Jan Bijker FotorWFA
gramma Windkracht 16.
Begin 1993 verliet Bijker de EO
en begon hij zijn eigen produc
tiemaatschappij. Hij bleef echter
nauw bij zijn vorige werkgever
betrokken. Zo regisseerde hij het
kinderprogramma Mir@kel, dat
door zijn dochter Rebecca Bijker
wordt gepresenteerd.
Zelf kwam hij in beeld bij de
programma's Bijker ontmoet en
Niets meer te verliezen. In het
eerste programma sprak Bijker
met mensen die traumatische
ervaringen hadden opgelopen.
In Niets meer te verliezen sprak
hij met mensen over het nade
rende sterven. In de komende
maanden stonden van beide
programma's nog afleveringen
gepland. De EO kan nog niet
zeggen of deze afleveringen
worden overgenomen door ie
mand anders.
hilversum/mediaredactie - De
komst op 1 januari van de euro
legt de radio geen windeieren.
Dat blijkt uit de bestedingen van
radio-adverteerders. Het minis
terie van financiën heeft in de
eerste drie kwartalen voor ruim
negen miljoen gulden geadver
teerd. Dat is zeventien procent
van hun totale budget mediabe
stedingen. En daarmee staat het
ministerie op de eerste plaats
van grootbesteders.
Opvallend in de toptien van
grootste adverteerders is de do
minantie van (mobiele) telefo
niebedrijven. KPN Telecom
Presentatrice gaat stevig aan de slag bij TROS
staat op de tweede plek (negen
miljoen), gevolgd door libertel
(8,8 miljoen), KPN Mobüe (5,5
miljoen), Telfort (4,9 miljoen),
Staatsloterij (4,3 miljoen), Lever
Fabergé (4,1 miljoen), Uitzend
organisatie Randstad (vier mil
joen), Shell (kleine vier miljoen)
en Renault (3,9 miljoen).
De totale bestedingen op de ra
dio hebben de afgelopen jaren
een hoge vlucht genomen. In
1996 werd totaal op alle radio
zenders in Nederland voor 325
miljoen geadverteerd, een jaar
later was dat voor 422 miljoen
gulden.
door Monique Brandt
Hilversum - Incest, mannen die
zich hullen in vrouwenkleren,
vergaande dierenliefde, kinde
ren die op school worden ge
pest, vriendinnen die eikaars
mannen afpakken. Het is maar
een fractie van de problemen en
menselijke extremiteiten die
presentatrice/journaliste Cathe
rine Keyl de afgelopen jaren aan
zich voorbij zag trekken in haar
middagprogramma Catherine.
„Vijftienduizend gasten in 1043
programma's", zo rekent ze zelf
maar even voor.
Wat haar betreft had het nog
wel even door mogen gaan,
maar RTL 4 besliste anders. Pre
cies een jaar geleden kreeg ze
gedwongen rust opgelegd toen
de zender besloot het program
ma stop te zetten. De eisen van
sponsor Procter Gamble, die
het programma betaalde in ruil
voor reclamezendtijd, werden te
hoog naar de zin van de Holland
Media Groep (RTL 4, RTL 5 en
Yorin). Die klap kwam hard aan:
„Als het programma niet ge
scoord had, was het een ander
verhaal geweest, maar dat deed
het wel. Dat was heel frustre
rend."
Na een jaar bijkomen is Catheri
ne Keyl weer onder dak. TROS-
directeur Huib Boermans, die
haar jaren geleden in zijn toen
malige functie van HMG-baas
de kans gaf Catherine te maken,
benaderde haar een paar weken
geleden voor een aantal pro
gramma's. Volgens het kersverse
contract, dat per 1 januari in
gaat, zal ze de komende drie jaar
zo'n honderd talkshows maken
die een mengvorm zullen zijn
van journalistiek en informatie.
„Maar ook relaties en relatiepro
blemen komen aan bod. Ik denk
dat er aan zo'n programma veel
behoefte is, maar je ziet het te
genwoordig vrijwel niet op tv.
Sowieso zijn dit soort shows als
voorheen Sonja op Zaterdag of
Willem Duys vrijwel niet op de
buis."
Kamerbreed
Daarnaast zal ze met Ivo Niehe
het late night-programma Stu
dio 2 gaan presenteren, en komt
er een tv-versie van Kamer
breed, het politieke radiopro
gramma dat de TROS al jaren op
zaterdagochtend via Radio 1 uit
zendt. „Ik wil politiek graag
weer een beetje aantrekkelijk
maken voor gewone mensen.
Dat is hoog nodig, want nu is
het zo abstract dat het mensen
afstoot. Dus geen gekissebis
over wie wel of niet in een be
paalde commissie moet, maar
concrete issues die het grote pu
bliek bezighouden. Aan het suc
ces van Kamerbreed zie je dat er
best wel belangstelling voor is,
als je het maar op de goede ma
nier brengt."
Catherine Keyl had zelf het afge
lopen jaar overigens niet over
belangstelling te klagen. „Ik heb
vrij veel aanbiedingen gehad. Zo
wilde RTL graag dat ik weer een
talkshow voor ze ging maken,
150 per jaar, drie jaar lang. Maar
door het afgelopen jaar ben ik
gaan inzien dat er behalve werk
nog andere dingen de moeite
waard zijn. Ik heb de afgelopen
jaren zo ongelooflijk hard ge
werkt, dat wil je niet weten, 's
Morgens om zeven uur weg, en
dan werken tot twaalf uur 's
nachts, elke dag weer. Altijd
maar bereikbaar zijn, geleefd
worden door je agenda. Mensen
dachten dat ik even die vloer op
moest om een programmaatje
op te nemen en dan weer naar
huis kon, nou, zo was het dus
niet."
Vooral de eerste maanden na
het stopzetten van Catherine
waren zwaar", zo vertelt Keyl.
„Ik moest mijn eigen ritme weer
vinden. Ik kreeg ook pijntjes, op
elk denkbare plek. Ik had zo
lang doorgeraasd dat ik daar
nooit acht op kon slaan. Nu
kwam het er kennelijk allemaal
uit. Gelukkig kan ik nu weer ge
nieten van kleine dingen. Een
mooie maan, een bos dat ver
kleurt door de herfst. Ik geniet er
alleen al van dat ik mijn telefoon
niet mee hoef te nemen als ik
een wandeling ga maken. Ik wil
het gewoon eens wat rustiger
aan doen. En bij de TROS krijg
ik alle vrijheid daartoe."
Fatsoenlijk
De komende maanden gaat Keyl
met haar nieuwe TROS-collega's
aan de slag om een goede for
mule te bedenken
talkshow. Wat h
maakt het 'geen ba L 1
programma bestemt
commerciële of pi
der.
„Ik werk met mensi d|0
bloedgroepen. Ik zal 0n
Lunch-tv, bij Mire f.
De regisseur kende
Mireille zelf ook, ei^
de hele technische 0'
verschil tussen publfl 0
mercieel is dus ma
lijk. Onlangs kreeg
overstap te horen "V nt
fatsoenlijke wereld', ne
ik wel even boos o
RTL werken fatsoe j q
sen." Groot verschil
bij de publieke omn
cipe niets meer m
van doen heeft. Da )ej
om, al heeft Proctei:M
volgens haar nooit PG
invloed willen uitoef!
programma. „Ik heb^ K
gehad bij RTL, spofc. c
Alleen weet ik nu zefodc
programma's niet
gezet omdat de gelq 2:
zo wil." Bic
Burgerlijke staat: gehuwd
Werk: filmregisseur/scenario
schrijver
Hobby's: luiwammesen
Krant: de Volkskrant en NRC
Handelsblad
Tijdschrift: de weekbladen, zo
als VN en de Groene Amster
dammer
Boek: Tot het bittere einde van
Victor Klemperer
Film: Kaos van de gebroeders
Taviani
Muziek: alles van Bach en de
strijkkwartetten van het Schön-
berg Kwartet
Website: daar weet ik niets van
Voor welk televisieprogramma
mocht je vroeger opblijven?
Toen ik klein was bestond er
nog geen televisie. Maar ik
mocht op donderdagavond
luisteren naar de Steravond van
de NCRV. Met Johan Bodegra
ven en het mastklimmen, dat
was een spelletje. Ook hoorde
ik af en toe De bonte dinsdag-
avondtrein van de AVRO.
Als je baas van een tv-zender
zou worden, wat zou je eerste
maatregel zijn?
Ik zou op de zondagavond van
acht tot twaalf een live kunst
programma willen. Met ver
schillende tafels en verschillen
de presentatoren, die dan men
sen uit allerlei disciplines van
de kunsten ontvangen.
Voor welke presentator of welk
programma zet je de radio aan?
Radio 4 voor de klassieke mu
ziek en Radio 1 voor nieuws en
sport. Wat ik ook heel graag
hoorde was die zomerserie van
In deze rubriek onderwerpt Herman Elzinga de kijk op diverse media
van uiteenlopende personen aan een nader onderzoek. Vandaag fil
mer Pieter Verhoeff (63).
de VPRO met die drie uur du
rende interviews.
Als je leven wordt verfilmd, wie
moet jou dan gaan spelen?
Dat is al gebeurd in het door
mijzelf geschreven en geregis
seerde Vuurtoren, dat in 1994
bij de VPRO te zien is geweest.
Het ging over mijn puberjaren
in Friesland en de serie was ook
in het Fries. Hans Heerschop
speelde mij.
Hoe vind je dat je overkomt in
de media?
Dat weet ik niet zo. Als wel een
vriendelijke man, geloof ik.
Maar ik heb er nooit onderzoek
naar gedaan.
Wie bewonder je in je vak?
Heel veel ambachtslieden, van
belichters tot cameralieden.
Verder Willem van de Sande
Bakhuyzen, de maker van de
serie Bij ons in de Jordaan. En
Jos de Putter, die de schitteren
de documentaire Het is een
schone dag geweest maakte. En
natuurlijk Monic Hendrickx uit
mijn eigen film Nynke. Zij is fe
nomenaal.
Denk je dat je qua werk ooit nog
eens iets totaal anders gaat
doen?
Nee.
Wat was je grootste blunder?
Mijn samenwerking met de
filmproductiemaatschappij All
Arts ten tijde van de film De
zondagsjongen. Ze hadden gi
gantische artistieke pretenties,
maar er was helaas ook sprake
van enorm mismanagement. Ik
had dat eerder moeten zien.
Een goede producent is heel
belangrijk bij het maken van
een film, maar hier ging het he
lemaal mis.
Als welke historische figuur stap
je uit de tijdmachine?
Als Erik de Noorman. Een fictief
figuur natuurlijk, maar als jon
getje was het voor mij iemand
uit de werkelijkheid.
Met wie zou je liever niet aan
spoelen op een onbewoond ei
land?
Willibrord Fréquin is waar
schijnlijk al vaak genoemd en
dat zijn natuurlijk voor de hand
liggende keuzes, net als Menno
Buch. Er zijn een hele hoop
mensen waar ik liever niet mee
verkeer, maar vijanden heb ik
niet echt.
Veel mensen stappen momen
teel liever niet in een vliegtuig.
Stek Hollywood belt en wil dat
je een film komt maken. Wat
doe je?
Ik ben niet zo hijgerig om graag
naar Hollywood te willen. Maar
misschien moet ik nog naar
Amerika om Nynke te promo
ten, omdat de film meedoet in
de strijd om een Oscar. Ik zou
zonder aarzelen aan boord van
een vliegtuig stappen. Toen ik
in Amsterdam ging wonen
werd mijn moeder al bang van
alle verhalen over de grote stad.
In mijn straat gebeurt nooit
wat, zei ik dan. Met de meeste
vliegtuigen gaat het ook goed.
Nieuwe televisiereeks vol inktzwarte beelden
lOt
)kk;
Hilversum - De nauwgezette re
constructie van de holocaust
door de Duitse historicus, docu
mentairemaker en auteur Guido
Knopp kluisterde vorig jaar mil
joenen kijkers aan de tv-zender
ZDF. Knopp stuitte naar eigen
zeggen tijdens zijn zoektocht
naar de achtergronden van de
genocide op nieuwe getuigenis
sen en bewijsmateriaal.
Zijn poging 'de witte plekken in
de geschiedenis op te vullen'
stuitte desalniettemin op kritiek.
Het resultaat van de documen
taireserie Hitiers Holocaust is op
het eerste gezicht dan ook de
zoveelste aaneenschakeling van
zwart-wit beelden van stapels
lijken, mensonterende slachtin
gen en onbegrijpelijke haat.
De EO zendt vanavond de eerste
aflevering uit van de zesdelige
serie waarin de periode van de
Duitse inval in de Sovjet-Unie in
juni 1941 tot de bevrijding van
de concentratiekampen in 1945
aan bod komt. Knopp en zijn
team van zestien onderzoekers
hebben in archieven over de he
le wereld gezocht naar nieuw
materiaal. Miljoenen films heb
ben ze gezien, duizenden origi
nele documenten bekeken en
geanalyseerd, zo meldt het
voorwoord van het naar aanlei
ding van de serie verschenen
boek. Maar veel belangrijker zijn
volgens Knopp en co de ge
sprekken met meer dan 500
ooggetuigen, vaak joodse over
levenden die voor het eerst de
kracht vonden om hun verhaal
te laten optekenen. Over tien
jaar is de kans deze hoogbejaar-
Adolf Hitier staat centraal in de zesdelige EO-documentaireserie Hit-
Iers Holocaust. Foto: AP
de getuigen aan het woord te la
ten onherroepelijk voorbij, aldus
Knopp. „En dat geldt ook voor
het aantal daders dat bereid was
zich te laten ondervragen."
Het eerste deel, Mensenjacht,
toont hoe de Duitse troepen er
in het begin in slaagden snel
grote delen van het Sovjetrijk in
te nemen. De zogeheten Ein-
satzgruppen volgden om een
begin te maken met Hitiers doel:
de uitroeiing van de 'joodse bol
sjewistische intelligentsia', on
der welke noemer het nazi-regi
me de joden en de bolsjewisten
voor het gemak maar verstren
gelde. Allereerst betrof het man
nen, al snel werden, met de op
volle toeren draaiende propa
gandamachine als dekmantel,
ook vrouwen en kinderen mas
saal slachtoffer van
welen.
In de tv-serie vertelle
overlevenden, maan
oud-strijders over hi
ringen aan de vemii
joden. Hun verhalei
lardeerd met even
kende beelden. Er isi
materiaal te zien, zoi"j
speciale politie-eei
juli 1944 Litouwen u*
ken en joden zoekenLj
en bijeendrijven. Entte
brandstichting in def~'
van Bialystok, wa;
mensen omkwamei
het gevolg was van
bevelen, maar vooi
persoonlijke initiatie
roeragenten. Nieu1
biedt dit overigens
voegt slechts meer
details toe aan de oi
den die velen al in
hebben van de al bi
stroom document;
films en foto's.
„De geschiedenis
caust mag en kan
ven worden," zegt
zijn geen woorden
welijkheden kunnen^
waar de slachtoffers j Br
blootgesteld." In de
afleveringen behani'
achtereenvolgens d(
besluitvorming, gel
briek, verzet en be1
eric de bie
Hitiers Holocaust, HF F
documentaireserie, tl
avond, Nederland i,[
donderdag 11 OKTOi
[oi
door Aida Zeljkovic
Hilversum - NCRVs Nationale
Nieuwsquiz was een eindejaars-
evenement, maar is vanwege
het succes uitgegroeid tot een
13-delige televisieserie. Mieke
van der Weij presenteert dit jaar
samen met Harmen Siezen de
vernieuwde Nieuwsquiz. De 47-
jarige journaliste leest vier kran
ten per dag en vindt het belang
rijk om het nieuws te blijven
volgen.
„Ik wil weten wat er in de we
reld gebeurt, ik ben gek op
nieuws. Ik ben wel iemand die
bij vele omroepen heeft gewerkt
en ik ken veel mensen, maar
Harmen had ik nog nooit ont
moet. Ik heb er zin in om met
hem te werken. Hij heeft zo'n
lekkere droge humor", aldus
Mieke van der Weij.
Zij moet wel aan het program
ma wennen, want iets nieuws is
voor haar altijd inspannend.
„Het komt door alle onnozele
technische dingen die je in je
kop moet hebben. Als je een
programma vijf keer hebt ge
daan, doe je het automatisch
goed. Het is net als autorijden."
Bovendien houdt ze van ver
scheidenheid: „Ik vind het leuk
om iedere keer te moeten wen
nen, dat houd me scherp."
Zelf heeft Van der Weij twee
keer meegedaan aan de Natio
nale Nieuwsquiz en presenteer
de zij de kennisquiz Stop de tijd.
„Ik hou van quizzen waar ik zelf
aan mee kan doen, dus op mijn
eigen niveau. Tegenwoordig zijn
er op commerciële zenders van
die call-tv spelletjes, waar je een
woord moet raden. Ik zit daar
met open mond naar te kijken,
het is zo verbijsterend."
Ze ergert zich aan de incestueu-
Mieke van der Weij vindt het leuk om met Harmen Siezen samen te
werken: „Hij heeft zo'n lekkere droge humor". Foto: NCRV
ze programma's als Laat ze
maar lachen.Al die RTL 4
vriendjes zitten bij elkaar voort
durend op schoot te schateren
van het lachen. André van Duin
komt bij Ron Brandsteder weer
langs en dan hebben ze lol. Ik
voel me dan als kijker op een
klassieke manier buitengesloten
en dat vind ik vervelend."
Energie
Mieke van der Weij raakt haar
energie kwijt door hard te wer
ken. Voor deze journaliste, die
makkelijk van omroep en medi
um wisselt, is ieder programma
even belangrijk. Ze heeft geen
favoriet en om verschillende re
denen zijn ze haar allemaal
dierbaar.Als je vier kinderen
hebt kan je ook niet zeggen de
ene leuker is dan de andere. Zo
zie ik het." Naast de Nationale
Nieuwsquiz gaat ze vanaf 21 ok
tober Andere Ogen presenteren.
Dit is een nieuw programma,
waarin wekelijks buitenlandse
correspondenten die in Neder
land wonen over de actuele Ne
derlandse onderwerpen discus
siëren. Van der Weij behoudt
onder andere het radioprogram
ma Joumalistenforum op Radio
1 en ze blijft de Rijdende Rech
ter presenteren.
Ze vindt het prettig om haar ra
dio- en televisiewerk met elkaar
te kunnen combineren. „Ik
word vaak door mensen aange
sproken op mijn radiowerk,
maar dankzij de televisie weten
ze hoe ik eruit zie." Volgens haar
zal iemand die alleen voor de
radio werkt minder complimen
ten krijgen.
De kritiek van het publiek is
voor Van der Weij erg belangrijk.
„Ik vind het ontzettend prettig
als ik merk dat mensen het
waarderen wat ik doe, want daar
doe ik het allemaal voor." Ook
de kritieken uit de pers leest zij
altijd. „Ik weet dat het maar één
koekenbakker is die het allemaal
opschrijft, maar ik trek me daar
wel wat van aan. Op het mo
ment dat er iets aardigs gedrukt
staat ben ik trots, maar als er
iets negatiefs in de krant staat,
heb ik een slechte dag."
Acteren
Naast journalistiek was acteren
haar grote ambitie. Al op het
gymnasium speelde ze in het
jaarlijkse toneelstuk
haar studie Nederl;
kunde deed ze een ti
examen voor de toi
Amsterdam. Ze wert
Voor Van der Weij
als een grote klap.
een rol in het toneel
monologen.
„Ik denk niet dat er
actrice aan mij verloi
gaan en ik hoef die
actrice te worden ni<
waar te maken." „Ci
het eten en drinken
geest. Het is iets dat:
leven lang koester,
naar voorstellingen
ten. Daar zit je gew<
stoel en laat je het
afkomen. Het is een|
rust en het werkt vot
spannend." Eerder
zij drie jaar lang het
programma Kunsi
toekomst wil ze gr«
een programma vanl
kaliber maken, ma;
zij geen zeggenschc_
zie geen mogelijkheid'
leuk cultuurprogr;
ken, want bij de oi
daar weinig aandacl
zijn niet genoeg kijf
er hard voor knokki
voor elkaar te krijgt
heb niet zoveel mat
diawereld." pn.
M
ïr",
De eerste twaalf uitzn %e
van de Nationale Nii
zijn voorronden en d
is de finale-uitzendii at
voorronde staat één /ren
centraal. De finale im
Nieuwsquiz is op 27^ei
De beste deelnemer ^nx
huis met de titel Natf™
Nieuwskenner 2001.
