Noord-Ierse regering op instorten BUITENLAND Menselijke fout blijkt oorzaak vliegtuigdrama Milaan Nervositeit in kringen rond Afghaanse koning neemt toe Samenwerking met VS bedreigt Saudisch koningshuis Berging Koersk toch succesvol afgerond 'Taliban zullen broer niet levend laten gaan' Unionisten doen vergeefse poging Sinn Féin uit regionaal bestuur te wippen ïg stijgt wiesië na renten Australiërs pikken groep asielzoekers van schip op -Jstorm in I zes doden In het Centraal- rje Belize zijn door ,rm zes mensen Zo'n 100.000 uit de kustregio ge- Bet kleine land aan ie Zee heeft 240.000 e wervelstrom Iris e kust met wind- )i ruim 230 kilome- 3e storm gaat ge- ïorme regenval. De i opvarenden van jor de kust een -Raakten. Het landje Van toerisme en de Vit. Over de nationa- Jidoden is niets be- hen dumpen etekelingen .juid-Koreaanse po- fit vissers gearres- van worden ver in van 26 gestikte tekelingen in zee te ipt. De 26 doden uit van een groep 2,hinezen die Zuid- 'Öjprobeerde bin- yeBi. De Zuid-Kore- Asboot had de illega len zaterdag over- h een Chinees ■fele Zee, en hen jet ruim. De mis daan het licht toen 1134 overige verste- ftsteerde toen zij dinsdag 9 OKTOBER 2001 door onze correspondent Harm Harkema londen - Het wankele Noord-Ier se vredesproces strompelde gis teren naar een nieuwe crisis, na dat pogingen van de Unionisten om de vertegenwoordigers van het republikeinse Sinn Féin uit de regering te zetten waren mislukt. Unionistenleider en Nobelprijs winnaar David Trimble en zijn partij, de UUP, weigeren nog langer samen te werken met Sinn Féin, omdat het verboden Ierse Republikeinse Leger (IRA) nog steeds geen wapens heeft vernietigd. Sinn Féin is de poli tieke tak van de IRA. De poging van Trimble en zijn radicale ge loofsgenoot Ian Paisley misluk te, omdat zij geen enkele steun kregen van de gematigde natio nalistische SDIJP van mede-No belprijswinnaar John Hume. Nu Sein Féin niet uit de regering is gezet, staat het zo goed als vast dat de Unionisten zich eruit te rugtrekken, en daarmee de rege ring opblazen. De Britse rege ring staat dan voor de keus om nieuwe verkiezingen uit te schrijven, of de provincie weer direct onder het bestuur van Londen te brengen. Wat Trim ble betreft, komt het niet zo ver. Hij hoopt dat de IRA als gevolg van zijn harde opstelling op kor te termijn alsnog gaat ontwape nen. In de Britse en Ierse pers wordt er sinds enkele dagen op gespeculeerd dat dat inderdaad gaat gebeuren. Onderwijsminis ter Martin McGuiness van Sinn Féin, die het geweld definitief op zou willen geven, zou be noemd zijn tot chef-staf van de IRA. De druk op de IRA - die in ruime kring wordt beschouwd als tenoristische organisatie - om de wapens in te leveren, is toegenomen als gevolg van de aanslagen in de Verenigde Sta ten. De steun voor de IRA in de Verenigde Staten brokkelde eer- y uit van een groep "amerlid •ia gedood ji lid van het Co- parlement is giste- a om het leven ge- jAlfredo Colmena- iaf een mötor onder én terwijl hij in zijn tti dure winkelstraat log niet duidelijk moord zit. De 48- /emeur is het lentslid binnen door geweld om it, nadat afgelo- >ok al een Con- loodgeschoten. jffers kwamen uit door geweld ge- JtArauca. >spondent licale moslims in :he hoofdstad Ja de spanning daar :d door buitenlan en hen met geweld .Tot een aangekon- ianval op de zwaar- 11jierikaanse ambas- iet echter niet. oj beschouwen de I aanvallen op Af- m| een aanval van het -festen op de islam, -feche regering pro- ii verklaring de kool sparen. Ze wil het iet van zich ver- it buitenlandse iteringen zijn on- de crisis te boven te kan ze radicale al te hard aanpak- S voor grote sociale oep radicalen is maar speelt in op ontevredenheid Mi de bevolking. l ambassades, ^ïe Australische, de en de Britse, had- Igenoten opgeroe- |blijven. De Neder- ;ade roept al enige .^voorzichtigheid en in van samenscho- npzg n°g geen reden itregelen. <-fcuitenlandse zaken tyuda toonde zich en zei 'notie' te ne- verklaring van de %ten dat hun acties militaire installa- stische trainings- fghanistan, en niet .olking van het land 'Uilam. gt er bij de Ver- op aan de acties logelijk te houden ige slachtoffers te tegelijkertijd wordt tolking opgeroepen as te beheersen', aderden radicale «onstreerden giste- *|ambassade van de pi vesting was om- C j politie joeg de me- met traangas toen w te dicht naderde. Te plaatsen werden istraties gehouden, n het 'Front tot Be- ~Tn de Islam' heb- "ing een ultimatum Allen dat de banden inigde Staten wor- -tn. Ook de invloed- 'aad van geestelijk J aan op het bevrie- iplomatieke betrek- Verenigde Staten, t Derde Wereldoor- Jtenigde Staten een ■gen de islam' be door onze correspondent Hans Celeijnse rome - De botsing tussen twee vliegtuigen van gistermorgen op de Milanese vluchthaven Linate is niet het gevolg van een terro ristische actie. Volgens het Itali aanse ministerie van binnen landse zaken is het drama, waarbij 118 doden vielen, ver oorzaakt door een menselijke fout. Die is vermoedelijk ge maakt door de twee Duitse pilo ten van een privé-vliegtuigje dat op de verkeerde baan taxiede, en daar in botsing kwam met een opstijgende passagiersjet van de Zweedse luchtvaartmaat schappij SAS. Aan boord van het Zweedse toe stel, dat als bestemming Kopen hagen had, bevonden zich 104 passagiers en zes bemannings leden. Zij zijn volgens de lucht vaartautoriteiten allen dood. Gistermiddag waren veertig li chamen geborgen uit de wrak stukken van de SAS MD-87. Het toestel knalde na de botsing met de Cessna, waarin zich behalve de piloten twee Italiaanse passa giers bevonden, op een bagage- loods, vloog in brand en brak in stukken. In de loods werkten op dat moment twintig mensen. Vier van hen overleefden de vlammenzee niet. De vier inzittenden van de Ces sna kwamen eveneens om het leven. Ook hun toestel brandde uit. Onder de slachtoffers in het SAS-vliegtuig waren 56 Italia nen. De rest was van elders af komstig. Het was gisteravond nog niet duidelijk of zich ook Nederlandse passagiers aan De resten van het uitgebrande toestel liggen in de verwoeste loods op Linate. Foto: ANSA/Carlo Ferraro boord bevonden. Het zicht op het vliegveld was maandagmorgen zeer slecht. Er hing een dikke mist. Het vlieg- drama is een van de ergste in de Italiaanse luchtvaartgeschiede nis. Het vliegveld Linate, dat dicht bij het stadscentrum ligt, wordt zeer vaak gesloten we gens mist. Dat en de drukte ma ken het kleine vliegveld omstre den. Veel maatschappijen geven de voorkeur aan Linate boven het nieuwe vliegveld Malpensa buiten Milaan. De afstand van bijna zestig kilometer tot het stadscentrum wordt voor de passagiers te bezwaarlijk gevon den. Twee onderzoekscommissies zijn ingesteld om de exacte toe dracht van het ongeval te onder zoeken. Volgens het ministerie is het nog te vroeg om vergaan de conclusies te trekken. Het vliegveld werd tot gisteravond gesloten om brandweer en red dingswerkers ruim baan te kun nen geven. Daardoor moesten anderen vluchten, onder meer van de KLM, worden omgeleid naar Malpensa. door onze correspondent Hans Celeijnse rome - De Italiaanse autoriteiten hebben de bewaking van de in Rome in ballingschap levende Afghaanse koning Mohammed Zahir Shah verscherpt. Helikop ters patrouilleerden gisteren bo ven het villadorp Olgiate, even buiten de stad, waar de 87-jarige koning en zijn familieleden resi deren. Bij de ingangen van het exclusieve dorp, waar ook de Nederlandse voetballer Jaap Stam een optrekje heeft gevon den, is de politiebewaking ver scherpt. Er was al eerder poging tot een aanslag op de koning gemeld. Zahir wordt door velen gezien als een belangrijke kracht die het verdeelde Afghaanse verzet zou kunnen verenigen. De ko ning, in 1973 door zijn neef af gezet bij een paleisrevolutie, zou de weg kunnen plaveien voor een nieuwe regering als het hui dige Taliban-bewind uit Kabul is verdreven. Vertegenwoordigers van het ver zet, de Noordelijke Alliantie, plegen in een Romeins hotel al dagen overleg met de koning over zijn mogelijke terugkeer naar Afghanistan. Een dag na de Amerikaanse bombardementen op Afghanistan liet de koning weten de acties tegen Taliban en Bin Ladens terreurgroep te steu nen. Hij riep de Amerikanen echter ook op om de territoriale integriteit van het land te res pecteren en de burgerbevolking te sparen. Kringen rond de koning hebben al vóór de Amerikaanse aanval len benadrukt niets te zien in acties van Amerikaanse grond troepen op Afghaanse bodem. Volgens Zahir zou dat juist con traproductief werken. Afghanen mogen verdeeld zijn, maar zo dra vreemdelingen hun land binnenvallen, keren zij zich ge zamenlijk tegen hen, heeft hij al laten weten. Over het plan van de koning om met enkele vertrouwelingen eerst naar Pakistan af te reizen, en vervolgens naar Afghanistan, door onze correspondent Dora Rovers Cairo - Als er één land in het Midden-Oosten is dat dreigt te splijten als gevolg van de jacht op de daders van de aanslagen op het WTC en Pentagon, dan is het Saudi-Arabië. Miljoenen inwoners van zijn geboorteland beschou wen Osama bin Laden niet als terrorist. „We vinden het goed wat hij zegt. W.e zijn het met hem eens", zegt een Saudische advocaat. Het belangrijkste mikpunt van de anti-terreurcoalitie geniet grote populariteit in Saudi-Ara bië, terwijl de enkele duizenden leden van het regerende ko ningshuis de VS juist behulp zaam zijn bij het uitschakelen van de verbannen Saudiër. De kloof tussen volk en regime is groot. De ongemakkelijke coalitie met de Amerikanen werkt zelfs als een splijtzwam binnen de al machtige tak van nakomelingen van Ibn Saud, de eerste koning van Saudi-Arabië. Terwijl de zie ke koning Fahd zijn dagen voor namelijk in Zwitserland slijt, ru ziën kroonprins Abdullah en minister van defensie prins Sul tan, over de te volgen koers. Abdullah bin Abdul Aziz, die de touwtjes sinds 1997 in feite in handen heeft, legde de verzoe ken van Washington naast zich neer om openlijk deel te nemen aan de alliantie onder leiding van de VS. Minister Sultan bin Abdul Aziz pleitte daarentegen voor gebruik van de naar hem Anti-Amerikanisme in Saudi-Arabië: zondag nog vonden vijf mensen, onder wie twee Amerikanen, de dood bij een bomaanslag in Khobar. Foto: AP/Hasan Jamali genoemde luchtmachtbasis bij Al Kharj, die door Amerikanen wordt bemand. De onderlinge machtsstrijd, met de troonopvolging als inzet, bleef de afgelopen weken niet onopgemerkt. Washington stuurde zijn minister van defen sie Rumsfeld naar Riyad om in vloed uit te oefenen op de laat ste stand van zaken in de zig- zagpolitiek. De Amerikanen wil len het cruciale koningshuis koste wat kost binnen hun kamp houden. De Saudiërs waren altijd al van vitaal belang, omdat ze over 25 procent van 's werelds bekende oliereserves beschikken. Nu vormt Riyad ook een uiterst be langrijke schakel in de inspan ningen van Washington om de rest van de Arabische wereld - waar het anti-Amerikanisme hoogtij viert - mee te krijgen. Het Saudische koningshuis is huiverig. Washingtons vitale bondgenoot vreest dat met zijn steun aan de VS de kritieke pe riode van na de Golfoorlog te rugkeert. Fundamentalistische moslims ageerden toen tegen de corruptie van het regime en te gen de sterke banden van de ko ning met het Westen. Het ko ningshuis zette de oliedollars toen in om het verzet in te to men. Waar mogelijk werden lu- cratieve banen en contracten geboden. Degenen die niet om koopbaar bleken, wachtte arres tatie of verbanning. Eén van de muiters die de deur werd gewezen, was Osama bin Laden. Zijn terroristische daden vinden niet per definitie weer klank in zijn vaderland, de mo tieven wél. De onvrede over de corruptie en over de pro-Ameri kaanse houding van het bewind zijn niet verdwenen. De Ameri kaanse steun aan Israël en de Brits-Amerikaanse bombarde menten op Irak zetten eveneens kwaad bloed. Binnenslands onstaat dan ook steeds meer onvrede over de duizenden Amerikaanse en Brit se soldaten, die na de Golfoor log op Saudische bodem zijn ge bleven. De woede over de aan wezigheid van 'buitenlandse heidenen' in het religieus gezien belangrijke Saudi-Arabië - de heilige plaatsen Mekka en Medi na vormen de bakermat van de islam - kwam direct na de ter reurdaden van 11 september tot uitbarsting. der dit jaar al af, nadat IRA-le- den in het Zuid-Amerikaanse Colombia waren aangehouden. Daar wisselden ze kennis uit met marxistische guerrillastrij ders. Ook een bezoek van Sinn Féin-leider Gerry Adams aan Cuba viel slecht in de VS. Een belangrijk deel van de politieke macht die Adams en zijn partij de afgelopen jaren hebben we ten op te bouwen, is te danken geweest aan steun uit de Ver enigde Staten. moermansk/anp - Na weken van spanning en tegenslagen zijn Nederlandse bergers van Mammoet en Smit er gisteren in geslaagd de vorig jaar gezonken Russische kemonderzeeër Koersk te bergen. Zij trokken het wrak los van de zeebodem los en koppelden het onder het ber gingsponton Giant-4. Dat is nu met zijn last onderweg naar Moermansk. De bergingsoperatie kwam in de nacht van zondag op maandag in een stroomversnelling. Het lukte de bergers alle 26 hijskra nen met de Koersk te verbinden. Bij de eerste tests van de kabels bleek dat de onderzeeër minder in de bodem vastgezogen lag dan was gevreesd. In de loop van de nacht voerden de bergers de trekspanning op, waarop de lugubere vracht definitief los kwam uit de bodem van de Ba- rentsz Zee. De bergers zetten het optakelen van de Koersk, die op een diepte van bijna 110 meter lag, gedu rende de dag in hoog tempo voort Op die manier wilden zij optimaal profiteren van het gunstige weer in het Arctisch ge bied. Rond vijf uur gistermiddag werd het wrak definitief vastge klonken onder het bergingspon ton Giant-4. De Giant-4 was toen al een paar uur met een slakkengang onder weg naar Moermansk. Nadat ook de laatste technische han delingen waren afgerond, zoals het plaatsen van een stalen net rond de voorkant, werd de vaar- snelheid opgevoerd. Het net moet voorkomen dat onderweg wrakstukken uit de Koersk val len. De bergers hebben de neus eerder afgezaagd. Die rust nog op de zeebodem. De Giant-4 arriveert naar ver wachting morgen in de haven van Rosljakovo, vlakbij Moer mansk. Alle scheepvaartverkeer wordt gedurende enkele uren in het gebied verboden als de combinatie de haven nadert. Tijdens de berging is geen ver hoogde radioactiviteit gemeten, maar voor alle zekerheid is wel een evacuatieplan voor Rosljak ovo gemaakt. Aan boord van de onderzeeër bevinden zich 24 kruisraketten en twee kernreac toren. Wekenlang leek het erop dat het berger Smit en hijs- en trans portbedrijf Mammoet niet zou lukken de Koersk op tijd te lich ten. De techniek wilde niet mee werken, en ook het weer zat te gen. Voor de Nederlanders stond hun reputatie op het spel. In Russische media werd sma lend gereageerd op het frequen te uitstel van de operatie. Met de berging van de Koersk lost president Poetin van Rus land de belofte in die hij na het ongeluk in augustus vorig jaar deed. Poetin üet zich gisteren positief uit over de operatie. De Koersk verging na een aantal ex plosies. Waardoor die veroor zaakt zijn, wordt mogelijk dui delijk als de onderzeeër kan worden onderzocht. Alle 118 opvarenden verloren het leven. Het leeuwendeel van de licha men is nog aan boord van de stalen doodskist. canberra/ap Een schip van de Australische marine heeft giste ren een groot aantal asielzoe kers van een zinkende Indonesi sche boot opgepikt, een dag na dat enkele asielzoekers en kin deren waren gered die over boord waren gesprongen in een kennelijke poging asiel af te dwingen. Een woordvoerder van immi gratieminister Ruddock zei dat de boot was gaan zinken, en dat de 187 Iraakse vluchtelingen aan boord waren genomen van de 'HMAS Adelaide'. Hij zei dat waarschijnlijk iedereen was op gepikt, maar dat pas later duide lijk zou worden of dit inderdaad het geval is. Over de toestand van de asielzoekers werden geen mededelingen gedaan. Eerder noemde de Australische premier John Howard de vluch telingen afpersers, omdat zij kinderen in de oceaan zouden hebben gegooid toen de Adelai de hun boot dwong de Australi sche wateren te verlaten. De drenkelingen droegen reddings vesten en Howard sprak van een poging 'Australië moreel te chanteren'. Het incident deed zich voor op ongeveer 45 kilo meter van Christmas Island. konden gisteravond geen mede delingen worden gedaan. Een speciale boodschapper, ver moedelijk de voormalige minis ter van buitenlandse zaken Amin Arsala, zou hem vooraf gaan voor overleg met de Pakis taanse regering. Hamid Sidig, een van de adjudanten van de koning, zei gisteravond laat des gevraagd dat in het hotel 'een spoedvergadering' plaatsvond met de Noordelijke Alliantie. Hij wilde geen verder commentaar leveren. De buitenlandse gemeenschap viel daarna vrijwel dagelijks ten prooi aan pesterijen van mili tante jongeren. De religieuze politie verrichtte arrestaties. „De harde kem blijft, maar de meer derheid beëindigt haar contrac ten en maakt dat ze weg komt", meldde een anonieme Brit aan een Engelse krant. Al vóór de aanslagen in de VS was de Saudische regering ver ontrust over de aanhang voor Bin Laden. Een videoband met trainingen van zijn Al-Queda netwerk en met citaten uit de koran vond gretig aftrek. „Wat hij doet en wat hij zegt, komt overeen met wat de meeste moslims willen zeggen, maar niet kunnen zeggen", voert een Saudische advocaat aan als re den voor Bin Ladens populari teit. De terroristenleider wordt in zijn vaderland beschouwd als het geweten van de islam. Dat is niet vreemd, gezien de invloed van de puriteinse Wahhabi-sek- te in Saudi-Arabië. Bin Ladens religieuze kijk op de wereld wijkt niet af van die van de gemiddel de Saudi, aldus Robert Vitalis, Midden-Oosten kenner van de universiteit van Pennsylvania. Het koningshuis is trouwens medeverantwoordelijk voor reli gieus fanatisme. Om zijn eretitel als bewaker van de twee heilige plaatsen waar te maken, steunt het bewind de islamitische ho geschool van Medina, lijdzaam toeziend hoe de hogeschool zich ontpopt tot broedplaats voor radicale moslims. Bekend is dat sommige afgestudeerden een plaats hebben gekregen in het netwerk van Bin Laden. Familie hulpverlener verwijt Berlijn slapte door onze correspondent Wierd Duk Berlijn - De Duitse regering doet veel te weinig voor de vrijlating van acht medewer kers van de internationale hulporganisatie 'Shelter Now', die sinds twee maanden in Ka- bul gevangen worden gehou den. Dit zegt Reinhold Taub- mann (38), broer van Georg Taubmann (45), de leider van het gearresteerde Shelter team. „De rood-groene rege ring heeft geen ruggengraat", aldus Taubmann. „Heeft kan selier Schroder of minister van buitenlandse zaken Fischer ooit hun lot ter sprake ge bracht? Ja, pas nu het te laat is." De vier Duitse, twee Ameri kaanse en twee Australische hulpverleners werden begin augustus door de fundamenta listische Taliban gearresteerd op verdenking van illegale ver spreiding van het christelijke geloof. Hierop staat in Afganis- tan als hoogste straf de dood straf. Ook zestien Afghaanse medewerkers werden in hech tenis genomen. Gisteren eiste Fischer de on middellijke en onvoorwaarde lijke vrijlating van de hulpver leners. Fischer zond boven dien topdiplomaat Jürgen Chrobog, voormalig ambassa deur in Washington, naar Pa kistan in een poging de Tali ban tot vrijlating te bewegen. „Maar ik vrees dat de tijd voor diplomatie voorbij is, en dat mijn broer daar niet meer le vend uitkomt", aldus een be zorgde Taubmann. Volgens het Duitse ministerie van buitenlandse zaken heb ben de gevangenen de Ameri kaans-Britse bombardementen 'redelijk doorstaan'. Hun Pa kistaanse advocaat, gespeciali seerd in de islamitische rechts spraak, zou gisteren contact met hen hebben gehad. Maar Reinhold Taubmann gelooft die berichten niet. „Ik heb al thans niks gehoord, en ik kan me niet voorstellen dat er con tact is geweest." Taubmann heeft eind septem ber, via de fax, voor het laatst iets van zijn broer vernomen. „Ik wilde nog naar hem toe. Ik ben wel vaker in Kabul op be zoek geweest. Maar na de aan vallen in Amerika was dat on mogelijk. Toen ik de beelden uit New York zag, wist ik: 'Dit is het einde Georg Taubmann, die met vrouw en twee kinderen in de Afghaanse hoofdstad leefde, heeft veel ervaring in de Cen- traal-Aziatische regio. Rein hold Taubmann: „Georg woonde sinds 1984 in Pesha war, in Pakistan, en is ander half jaar geleden naar Kabul verhuisd. Met zó veel kennis van de omstandigheden maak je je natuurlijk niet schuldig aan christelijke zending." Tijdens de bezoeken aan zijn broer leerde Reinhold de com promisloze opvattingen ken nen van 'de Arabieren': Tali- ban-sympathisanten, onder wie topterrorist Osama bin La den, afkomstig uit de Arabi sche wereld. „De Taliban gin gen nog wel. Die hadden ook niet zo'n probleem met Georgs christelijke opvatttingen. Daar discussieerden ze son» zelfs openlijk over. Maar d0Arabie- ren zijn gevaarlijker." Zaterdag deden de Taliban het aanbod de Shelter-medewer kers vrij te laten, in ruil voor de Amerikaanse toezegging af te zien van militaire aanvallen. Dit voorstel werd door Was hington en Berlijn als 'onac ceptabel' van de hand gewe zen, omdat het zou beteken dat de acht tot gijzelaars wer den gemaakt. Taubmann vindt niet dat zijn broer en de ande ren zijn 'geofferd'. „Maar Duitsland had natuurlijk veel eerder een diplomatiek offen sief moeten beginnen. Waar om dat niet is gebeurd? Geen idee."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2001 | | pagina 5