AANVAL OP AFGHANISTAN
Taliban: Aanval
bij daglicht op
hoofdkwartier
Vechten is het enige werk dat er is in Afghanistan
Britse journaliste vrij
X
Noord-Korea:
Wereldoorlog
in het verschiet
Puinruimen in Kabul
'VS schenden persvrijheid'
Happy hour
Wereldwijd anti-Amerikaanse reacties
Propaganda sluipt Voice
of America binnen
jen levert
uit
dinsdag 9 OKTOBER 2001
lachte i
LGroot-Brittannië heeft
jn een man aan Frankrijk
,-eren die een belangrij-
leelde bij een reeks aan-
Parijs en Lyon, zes
[eden. De man werd in
jgehouden na de aan-
loor moslimfundamen-
op metrostations. Bij
zrvan vielen acht doden
tallen gewonden. De
irdt ervan verdacht de
aden te hebben gefi-
rukt feest
lew York
3rk - Met een kleinere
dan gebruikelijk is giste-
[ew York de Dag van
ius gevierd. Het was het
jpenbare feest sinds de
jen van 11 september,
jrgaans flink uitrukkende
'en brandweer hadden
afvaardigingen. De dien-
iloren honderden men-
pr de aanslagen.
statie na
foongesprek
yo - De Bosnische politie
jsteren een man aange-
h die ervan wordt ver
banden te onderhouden
Qaeda organisatie
ia bin Laden. Dat
lister van binnenland
van de moslim-Kroati-
leratie, Muhamed Besic,
jemaakt. De man had
jesprekken gevoerd
naaste medewerker
ia bin Laden over de
van vervalste paspoor-
lal-Qaeda.
statie Miami
rgissing'
- Een jonge Colombi-
i Miami door de Ameri-
ëderale recherche (FBI)
>uden in verband met
lagen op 11 september,
lie van de 20-jarige ver
leeft dit gisteren in
meegedeeld. De familie
het om een vergissing
kan en dat hun zoon
let de aanslagen te ma-
léft. Hij werd op 15 sep-
'iaangehouden op de
iven van Miami waar hij
aar werkte.
se agenten
ghanistan
In Afghanistan bevin-
op dit moment agen-
j de Franse inlichtingen-
lie contact hebben ge-
let strijdkrachten van de
ise oppositie. Dat heeft
se minister van defensie
gisteren gezegd.
seoul/rtr - Noord-Korea heeft
vanochtend gezegd dat er een
wereldoorlog in het verschiet
ligt na de geallieerde aanvallen
op Afghanistan. „De wereld
krijgt te maken met een nieuwe
oorlog", liet het Noord-Kore
aanse ministerie van buiten
landse zaken weten in een eer
ste reactie op de aanvallen.
Het communistische land zegt
tegenstander van terrorisme te
zijn, maar vindt dat gewapende
krachten niet mogen worden in
gezet. „We hopen dat de acties
van de VS niet de bron zijn van
een vicieuze cirkel van terroris
me en vergelding. Dat kan de
wereld in een holocaust van
oorlog storten", aldus het mi
nisterie.
De Verenigde Staten beschou
wen Noord-Korea als een
'schurkenstaat'. Zo'n staat kan
via bijvoorbeeld terrorisme en
wapens een bedreiging voor de
(Amerikaanse) veiligheid vor
men. De regering in Pyongyang
betreurt dat het land nog steeds
op die lijst van schurkenstaten
staat. „We hebben gedaan wat
nodig was om het terrorisme te
bestrijden."
Daags na de aanslagen in de VS
op 11 september sprak Pyongy
ang van een 'betreurenswaardig
drama'.
kabul - Een bulldozer ruimt puin in de resten van een gebouw in de
Afghaanse hoofdstad Kabul. Minstens vier mensen kwamen om het
leven en een persoon raakte vannacht gewond het kantoor, opgericht
om de vele landmijnen in Afghanistan op te ruimen, werd geraakt tij
dens de Amerikaanse en Britse aanvallen. De medewerkers van de
door de Verenigde Naties ondersteunde organisatie waren in het ge
bouw aan het overnachten. Foto: Reuters/Sayed Salahuddin
door onze correspondent
Frank Hendrickx
kuorogh - De eerste bombardementen
van de Verenigde Staten hebben de oppo
sitiegroepen in het noorden van Afghanis
tan optimistisch gestemd. Massale aanval
len op de posities van de Taliban blijven
voorlopig uit, maar de oorlog bepaalt het
dagelijkse leven in Afghanistan. „Vechten
is het enige werk dat er is."
De zon brandt ongenadig op de huid,
een stofwolk hangt boven de rivier en op
een paar honderd meter afstand verrij
zen onherbergzame bergen op. Drie sol
daten zijn te paard op weg naar het front
en maken lachend de laatste foto's van
elkaar. De Afghaanse idylle is compleet
als op de achtergrond artilleriegeschut
opklinkt. Het geknal van de kanonnen
echoot na tussen de bergen.
Er is weer een nieuwe oorlog begonnen
in Afghanistan en soldaat Fasel Achmad
is bereid te sterven in de strijd tegen de
Taliban. „We vechten voor de vrijheid
van ons land", oreert de 32-jarige soldaat
ernstig als hij van zijn paard is gestapt.
Zijn twee jongere vrienden in camoufla
gepak knikken instemmend. De mannen
moeten onder het bevel van generaal Is-
haqi Khan van de Noordelijke Alliantie -
de anti-Talibanoppositie in Afghanis
tan - de strategische belangrijke bergke
ten Kalakata heroveren.
De eerste bombardementen van de Ame
rikanen hebben Achmad en zijn vrien
den optimistisch gestemd. „Ik hoop dat
ze alleen de kampen van terroristen ra
ken en militair materiaal van de Taliban,
maar zelfs als er wel burgers sterven,
vind ik dat niet erg. De Taliban moet hoe
dan ook verdreven worden. Mijn eigen
leven en dat van mijn familie is niet be
langrijk."
Schuilen voor de oorlog lijkt in Afghanis
tan niet mogelijk. In het dorpje Dushte
Kala, dat langs de zwaar beschadigde
weg richting het front ligt, zijn bijna geen
mannen zonder wapens te vinden. Het
dorp is niet meer dan een verzameling
van met gedroogde modder gebouwde
hutten en enkele smalle, hobbelige
straatjes waar onophoudelijk stofwolken
doorheen jagen. Kinderen lopen er op
blote voeten te bedelen en vrouwen zijn
nauwelijks zichtbaar.
De bombardementen van de Amerika
nen zijn in het dorpje het gesprek van de
dag. De winkelier Bozar houdt de man
nen op de hoogte van de laatste verwik
kelingen. In zijn houten keet met voorna
melijk Arabische goederen staat een klei
ne wereldontvanger. Bozar heeft gehoord
dat in Kabul het ministerie van defensie
is gebombardeerd en dat in de sleden
Mazar-i Sherif, Jalalabad en Khandahar
ook grote schade is aangericht. Ook is hij
op de hoogte van de nog steeds onbeves
tigde berichten dat de Noordelijke Allian
tie oprukt naar Mazar-i Sherif. „De oor
log is begonnen", vat winkelier Bozar de
ontwikkelingen kernachtig samen.
In een theehuis verderop werken enkele
mannen een bord plov naar binnen ter
wijl een Kalasjnikov nonchalant op de ta
fel ligt. Achter het theehuis schiet iemand
al vast zijn geweer leeg. „Ze zijn aan het
oefenen", zegt Shahib Mastur, een stu
dent die uit Kabul is gevlucht. „Vechten
is tenslotte het enige werk dat er is", zegt
hij. „Nu er oorlog is, zullen al deze man
nen hier in het theehuis naar het front
gaan."
Generaal Ishaqu Khan is één van de vele
mannen in Afghanistan die al meer dan
twee decennia vechten. Het lawaai van
het geschut doet zijn hoofdkwartier in
het bij het front gelegen dorpje Kuorogh
trillen, maar Khan lijkt helemaal niets te
horen of te merken van het voor hem
vertrouwde geluid. De schrikreactie van
zijn bezoekers brengt een glimlach op de
lippen van de kleine generaal. „Maak je
niet druk, dat zijn mijn mannen die
schieten."
Generaal Khan begint vervolgens aan een
verhaal dat al weken te horen is in noor
delijk Afghanistan. Het verhaal kan in
één zin samengevat worden: De onder
gang van de Taliban is nabij. „Ik wacht
nu op het bevel van mijn minister van
defensie. Maar ik denk dat we binnen en
kele dagen vanaf meerdere kanten zullen
aanvallen", aldus de generaal.
Niemand weet echter hoeveel van de
straaljagers, transportvliegtuigen, stin
gers en scuds van de Taliban zijn vernie
tigd in de bombardementen. Ook is on
bekend hoeveel van de ongeveer 45.000
strijders van de Taliban tot het bittere
einde willen vechten. „De laatste dagen
is het aantal overlopers toegenomen",
beweert Khan. „Zij worden bang en wij
willen graag samenwerken met iedereen
die vrede val."
Dat er na een eventuele afgang van de
Taliban een nieuwe strijd om de macht
zal beginnen, gelooft Khan niet. „Dat
moeten we voorkomen", zegt de gene
raal. „Afghanistan moet een normaal
land worden."
Informatie uit de lucht voor doeltreffende aanvallen
Lacrosse: Satelliet maakt radarbeelden, scherpte: 1-2 m. Werkt als flitscamera, maakt
momentopname met 'licht' van radiogolflengten om doelgebied te zien. Andere satellieten
n verbeterde Crystal KH-11 en Global Positioning Satellieten (GPS).
Senior Span: Satelliet
verbinding om gegegevens
'live' te versturen.
Speciale belichtingsradar
vindt vaste doelen.
Bewegend doelindicator
(MTI) spoort voertuigen op.
is*
Lockheed Martin U-2R:
Bemanning: 1Duur normale missie: 9 uur
Nimrod R1
e 0 m. Arabisch
btu-sprekende
I eren luisteren
)odschappen af
ivet Joint
w. Elektronische
dverkenning
1 km rond doel
Hawker Siddeley
Nimrod RMk1:
Rivet Joint: bemanning: 25. Elektronicaspecialistenlokaliseren Taliban-eenheden luchtaf-
weerraketten en radarposten. Inlichtingenofficieren met kennis van het gebied maken
een 'globaal plaatje'.Vijandige troepenbewegingen en waarschuwingen worden binnen
30 tot 120 seconden gemeld aan
grondtroepen.
Vier camera's
maken gedetail
leerde foto's
van activiteiten
op de grond
Min Afghanistan
Antenne
J-Stars
10-13.000 m
'gt in cirkels
nd doelwit
iry Buffalo
1500 m.
mobiele raket-
innchtingen op
e idator UAV
r"ri Kan 20 uur in
ht blijven met
id van 80 km/u
Doel
gebied
islamabad/rtr-anp - De Britse
journaliste Yvonne Ridley is gis
teren vrijgelaten, nadat ze ruim
een week in een gevangenis in
Afghanistan had doorgebracht.
Dat heeft de ambassadeur van
de Taliban in Pakistan, mullah
Abdul Zaeef, bekendgemaakt.
De Taliban hadden zondag aan
gekondigd dat de 43-jarige Rid
ley, werkzaam voor de Britse
krant Daily Express en de zon
dagskrant Sunday Express, gis
termorgen zou worden vrijgela
ten. Ridley zei na aankomst in
Pakistan dat de Taliban haar
met respect hebben behandeld.
Ze zei zo snel mogelijk naar huis
te willen. Ridley zei in een korte
verklaring in een goede gezond
heid te verkeren.
Een Britse diplomaat verklaarde
tegenover de BBC dat haar vrij
lating was vertraagd door de
Amerikaanse aanvallen op Af
ghanistan. Volgens de Taliban-
ambassadeur was Ridley om
12.00 uur in vrijheid gesteld en
daama begeleid naar de grens
met Pakistan.
Ridley was anderhalve week ge-
De Britse journaliste Yvonne Rid
ley. Foto: Archief
leden aangehouden door de Ta
liban op verdenking van spiona
ge. Het Afghaanse regime meld
de vrijdag dat daar geen bewij
zen voor waren. Wel had Ridley
de regels van de Taliban over
treden door zonder toestem
ming het land binnen te komen.
Hairy Buffalo: omgebouwde Lockheed NP-3C vol met electronica.
Codenamed "Hairy Buffalo".Gronddoelsensoren en
data-verbindingen geven binnen zeven minuten
informatie door over aard en positie van
bewegende doelen aan aanvalsvliegtuigen.
Global Hawk en Predator:
Hoog en laagvliegende verkenningsrobots
verkennen terrein met foto's,
video, radar en infra-rood. Kan
binnenIO minuten vitale gegevens
overTaliban-doelen doorgeven.
Bronnen Jane's, Aviation Week, World Air Power. Ken Petne
Operator biedt zijn 'dient'
informatie over het doelwit aan.
Staat in verbinding met
commandocentruof in direct
contact met piloten van -F's-16,
Harriers of Apache helikopters.
O GRAPHIC NEWS/D/GPD
Rijswijk/ANP - De Verenigde
Staten hebben geprobeerd de
berichtgeving van Arabische
nieuwszenders te beïnvloeden.
Dat heeft het Internationaal Pers
Instituut (IPI) in Wenen, waarin
de Nederlandse Vereniging van
Journalisten (NVJ) participeert,
gisteren gemeld.
Volgens het instituut hebben de
Verenigde Staten de emir van de
golfstaat Qatar, Hamid bin Kha
lifa, gevraagd het nieuws van de
nieuwszender al-Jazeera te be
ïnvloeden. De emir moest zijn
positie gebruiken om het
nieuws op de zender wat te 'ver
amerikaniseren'.
De onafhankelijke televisiezen
der herhaalde zondagavond een
interview met Osama bin Laden.
Ook maakte hij tijd vrij voor an-
ti-amerikaanse deskundigen.
De nieuwszender en de emir
reageerden niet op de Ameri-
COMMENTAAR
Jongeren drinken veel en jongeren drinken op steeds jongere
leeftijd. Alcohol is in onze samenleving een ruim geaccep
teerd genotmiddel. Naoorlogse generaties hebben de alco
holconsumptie binnens- en buitenshuis stevig opgevoerd.
En de jongste generatie profiteert van de lagere drempels.
Populaire mixdrankjes zijn voor tieners vrij in de supermarkt
verkrijgbaar en cafés lokken steeds vaker jongeren met aan
gepaste tarieven. Met deze happy hours wordt het weekein
de al vroeg ingeluid en de bodem gelegd voor een ruime al
coholconsumptie.
Alcoholgebruik onder jongeren is een fors maatschappelijk
probleem geworden. Alcohol - al dan niet in combinatie met
het gebruik van andere verslavende middelen - is steeds va
ker oorzaak van geweld dat inmiddels benoemd wordt als
'zinloos geweld'. Ouders en politici roepen al geruime tijd
om maatregelen, waarbij de rolverdeling is dat ouders over
wegend verontrust zijn en de overheid wordt beschouwd als
de partij die oplossingen verzorgt.
Opeenvolgende kabinetten worstelen met een keuze tussen
draconische maatregelen die niet hanteerbaar zijn en prakti
sche oplossingen die afgedwongen kunnen worden. Ergens
daar tussenin ligt het idee om voor jongeren een leefüjds-
kaart in te voeren. Deze vorm van identificatieplicht wordt in
Groot-Brittannië met een zeker succes gehanteerd. Jongeren
moeten met de kaart aantonen dat zij de vereiste leeftijd
hebben om alcohol te kopen - waarvoor nog altijd een grens
staat van 16 jaar - of te nuttigen. Het zou een on-Nederland-
se, maar wel heel praktische manier zijn in het aanpakken
van overmatig alcoholgebruik onder jongeren.
Minder verreikend maar wellicht sneller te realiseren is het
uitbannen van het gebruik in de horeca om jongeren met
aangepaste tarieven tijdens happy hours tot grote alcohol-
consumptie aan te zetten. Een horecawereld die zijn verant
woordelijkheid kent en een minister van volksgezondheid
die alert is zouden samen een trendbreuk kunnen forceren
als zij afspreken het happy hour af te schaffen.
kabul/ap - gpd - De Talibanbe-
stuurders van Afghanistan heb
ben gemeld dat de zuidelijke stad
Kandahar, waar zij hun hoofd
kwartier hebben, vanmorgen bij
daglicht vanaf grote hoogte is
gebombardeerd. De aanval volg
de enkele uren nadat Amerikaan
se vliegtuigen een tweede nach
telijke aanvalsgolf hadden uitge
voerd, waarbij naar verluidt vier
Afghaanse VN-medewerkers bij
zijn omgekomen.
Gisteravond werden van grote
hoogte drie bommen op Kabul
afgeworpen. De VN-medewer-
kers die daarbij om het leven ge
komen waren werkzaam bij het
ruimen van mijnen, waarmee de
Afghaanse hoofdstad bezaaid is.
Artsen in het Wazir Akbar Khan
ziekenhuis zeiden een vijfde
man te hebben behandeld voor
lichte verwondingen.
De bombardementen op doelen
in Afghanistan leidden gisteren
in Pakistan, het Midden-Oosten
en op de Filipijnen tot verhitte
anti-Amerikaanse reacties. Beto
gers vielen in de Pakistaanse
stad Quetta, niet ver van de
grens met Afghanistan, kanto
ren van VN-hulporganisaties,
aan. Zij staken het gebouw van
Unicef, de VN-organisatie voor
kinderen, in brand. Op span
doeken was te lezen 'Dood aan
de VS' en 'Bush is een terrorist'.
Ruim 10.000 moslims hebben
vanochtend in de Filipijnse stad
Marawi gedemonstreerd tegen
de geallieerde aanvallen op Af
ghanistan. De demonstranten
riepen op tot een heilige oorlog
en bejubelden Osama bin La
den.
De Filipijnse regering steunt
evenwel de Amerikaanse aan
vallen. Op de Filipijnen leven
vooral katholieken, met alleen in
het zuiden een moslim-minder
heid.
In de Gazastrook kwam het gis
teren tot felle gevechten tussën
radicale Palestijnen, veelal aan
hangers van de Hamas-bewe-
ging, en de Palestijnse politie.
Voor het eerst sinds het begin
van de tweede opstand in de be
zette gebieden schoot de Pales
tijnse politie op Palestijnse beto
gers. Drie mensen kwamen om
het leven en mogelijk zeventig
raakten gewond. Een woord
voerder van de politie sprak le
gen dat agenten demonstranten
hadden gedood. Volgens hen
zouden vermomde onbekenden
hebben geschoten.
kaanse bemoeienis. De zender
gaf aan dat hij als onafhankelij
ke bron beide kanten moest be
lichten. Al-Jazeera staat bekend
als een vrije, onafhankelijke
nieuwszender die eerder proble
men heeft gehad met landen als
Saudi-Arabië en Algerije wegens
zijn berichtgeving.
NVJ-voorzitter Ron Abram
noemt deze 'propaganda-oor
log' een gevaar voor de persvrij
heid. Hij stelt dat de vuistregel
van de journalistiek moet zijn
dat alles wat nieuwswaardig is,
wordt gepubliceerd. „Het grote
gevaar is dat overheden nu met
beperkende maatregelen ko
men", zegt de voorzitter, „Ook
in Nederland. Minister Van Box
tel van integratie begon er al
mee, door indirect te zeggen dat
de media nu voorzichtiger moe
ten zijn."
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - De wereldomroep
van de Verenigde Staten, de
Voice of America, gaat langer uit
zenden in Afghanistan. Er zullen
'politieberichten' worden uitge
zonden, waarin 12,5 miljoen gul
den wordt uitgeloofd voor infor
matie die leidt tot de arrestatie
van Osama bin Laden. Ook wor
den er commentaren uitgezon
den waarin het beleid van de VS
wordt uitgelegd.
Terwijl er een discussie woedt
over de journalistieke onafhan
kelijkheid van de staatszender
schuift de staatsomroep ietsje
dichter bij zijn broodheer, de
Verenigde Staten. De nieuwe
hoofdredacteur Robert Reilly,
benoemd door president Geor
ge Bush, is nog niet officieel in
functie. Toch laat hij zich al gel
den. Ook al zal de zender Afgha-
nen niet oproepen over te lo
pen, Reilly vindt dat de VS goed
doen in Afghanistan, en dat mag
gehoord worden.
Amerika hoopt dat de Afghan en
hun harde regime zelf zullen
omverwerpen en zich zullen ke
ren tegen de aanwezigheid van
Osama bin Laden in hun land.
Informatie, propaganda, is daar
bij een belangrijk instrument.
De VS willen hun kant van de
zaak uitleggen en Afghanen aan
hun kant krijgen.
Om dat te bereiken worden bo
ven Afghanistan folders afge- I
worpen met een eenvoudige
boodschap: help de Amerikanen
tegen Osama. Ook wordt er een
vliegtuig met zendapparatuur
aan boord ingezet. Dat zendt
boodschappen uit via de korte
golf, die door Afghanen op htm
radio ontvangen kunnen wor
den.
Maar ook de Voice of America
zal worden gebruikt om de
boodschap van de Amerikaanse
regering te verspreiden in Af
ghanistan. De Voice of America
heeft nu eenmaal de infrastruc
tuur om luisteraars in Afghanis
tan te bereiken. Dagelijks zijn er
uitzendingen van twee uur en
een kwartier in de talen Pashtoe
en Dari, een half uur langer dan
eerst.
Dat lijkt op overbids propagan
da en is in strijd met het beleid
dat de journalisten van de Voice
of America de laatste jaren heb
ben gevoerd. De radiozender
ging in de ogen van verschillen
de Amerikaanse politici en rege
ringsfunctionarissen te ver toen
hij vorige maand delen van een
interview met mullah Moham
med Omar uitzond. Het minis
terie van buitenlandse zaken
probeerde de uitzending tever
geefs tegen te houden. Tot woe
de van het ministerie ging was
de stem van de Taliban-leider te
horen op een zender betaald
door de Amerikaanse belasting
betaler. De hoofdredacteur werd
ontslagen en president Bush be
sloot de conservatieve Reilly aan
te trekken.
