Topman Zwarts
weg bij Randstad
ECONOMIE
'Iedere Nederlander heeft wel 'genvoedsel' gegeten'
Brussel overweegt compensatie luchtvaart
Managers concerns
vliegen voorlopig niet
FNV wil arbeidsduurverkorting
voor uitzendkrachten bij KLM
j*
BV kan
worden
VS taboe voor
Arabische snack
Woonideeën in de RAI
Shell en Eneco
gaan eigen weg
België betaalt regeling Sabena
Europese kapper zorgt voor
'mooie ronde europrijzen'
over
NBBS
dinsdag 9 OKTOBER 2001
«windvoerder van
(minst te spreken
•kiteit die een van
candidaten van
u heeft gezocht.
mr. J. Lemstra
■mming en tegen
in gebeurd',
[rhandelt met ver-
ididaten. Het
reau T2Impact
agavond bekend
Je NBBS-reisbu-
Dat had tot gis-
leim moeten blij-
;enelen
te slepen
v,
i) Een actie om te-
hj zen zonnepane-
v( ran het energiebe-
o te populair. Eneco
pniet aan. Bij het
it zijn circa dui-
r jen binnen geko-
ïl chts twee- tot
Zaanvragen zijn te
rOe looptijd van de
k zegt een
x van Eneco. „Wij
Ie inkracht niet om
en te honoreren
oigvóór 31 decern -
e r alle financiële
n werken. Wij we-
volgend jaar gaat
t is ook afhanke-
chikbare milieu-
af
k
rhoogt
wies
T
©e exportkrediet-
n CM gaat binnen
vlies flink optrek-
rerhoging van
if meer valt niet
imen, zo heeft
'oorzitter G. van
ren gezegd. Daar-
»t hij dat de
premieverhoging
ieks gevolg is van
ip het World Tra-
'Q en het Penta-
lopen maand,
bij de NCM al
iet risicoprofiel
s veranderd,
vertraging van
he groei.
schrapt
anen
todlijdende Zwit-
rtmaatschappij
pt wereldwijd
.000 banen.
Corti heeft dat
ideeld aan de
werknemers
irganisatieplan-
ig de financië-
het bedrijf te
;n verlaagt Swiss -
de prijzen van
tanley
it kantoor
1 Amerikaanse za-
jan Stanley heeft
«toor in Manhat-
lan concurrent
lers. Na de aan-
len maand op het
penter wil Morgan
Jet meer te veel
incentreren. De
is de grootste
5|e voormalige
ij wil nu een
jactiviteiten bui-
onderbrengen.
:N
M
Grote ondeme-
B vestigingen in
riden kunnen er
kiezen een Euro-
vpchap te worden,
a',een nationale NV
ven. De ministers
aden hebben giste-
juridische struc-
pedgekeurd.
propese vennoot-
aamd naar het La-
s Europeae, laat
f p zich wachten,
fijke termijn tus-
goedkeuring en
geding van een
G» Over de Europe-
hg wordt al dertig
Volgens Euro-
^olkestein is de
Jetuur efficiënter
ijjnale bedrijven,
eptaan uit een fusie
naeer ondernemin-
J bestaand bedrijf
*je aantrekken, op
Jat het minstens
dochter in een an-
^eeft. De SE moet
'Vhreven in het
j hoofdkantoor in
j(«taat. De 'brieven-
j de SE dus niet
Jr de fiscale gevol-
•jropese wetgeving
organisatie van
e n Unice vindt de
genoeg gaan. Het
emers dwars dat
dossier nog niet
idien is er niet ge-
P stelsel van EU-
is de SE afhanke-
ischillende wetten
Eerste openbare hoorzitting in debat over biotechnologie
den haag/gpd - Het is vrijwel
uitgesloten dat er in Nederland
nog één consument rondloopt
die nog nooit een 'genproduct'
heeft gegeten. Sterker: het is niet
uit te sluiten dat vrijwel alle pro
ducten in de supermarkt op enige
manier te maken hebben met ge
netische modificatie.
In de aanloop naar het Kamer
debat over de Integrale Nota
Biotechnologie, begin volgend
jaar, hield de Tijdelijke Commis
sie Biotechnologie en Voedsel
gisteren zijn eerste openbare
hoorzitting. Onder leiding van
voorzitter Jan Terlouw werd in
Den Haag een rits deskundigen
aan de tand gevoeld om ant
woorden te krijgen op vele con-
sumentenvragen. Wie eenduidi
ge antwoorden verwachtte,
kwam bedrogen uit. Over bio
technologie bestaan nog vooral
vragen en dat is nou ook juist
waar tegenstanders zo'n be
zwaar tegen hebben.
Bij genetische modificatie wordt
erfelijk materiaal van, bijvoor
beeld, het ene gewas overge
bracht op het andere. Zo kan
maïs bewerkt worden dat er
geen bestrijdingsmiddelen meer
nodig zijn bij het verbouwen er
van. Andere mogelijkheid is om
gewassen bestand te maken te
gen bijvoorbeeld grote droogte;
een oplossing voor de landbouw
in grote delen van de derde we
reld. Of wat te denken van ba
nanen die er bij het eten voor
zorgen dat je automatisch bent
ingeënt tegen malaria.
Geschrokken door voedselcrises
als de varkenspest, BSE en di-
oxinekippen, lijken veel consu
menten echter angstig voor
voedsel waarmee 'gerommeld
den haag/gpd - Bestuursvoorzit-
ter Hans Zwarts (6i) van uitzend
concern Randstad stapt op per i
januari 2002. Zwarts heeft vijf
jaar aan het hoofd gestaan van
de uitzendorganisatie. De raad
van commissarissen zegt het be
sluit van Zwarts, die uit eigen be
weging vertrekt, te betreuren.
Randstad maakte het besluit gis
teravond na het sluiten van de
beurs bekend.
Volgens voorzitter Jaap Peters
van de raad van commissarissen
heeft Randstad onder de leiding
van Zwarts 'een sterke interna
tionale groei doorgemaakt'. De
raad roemt zijn inzet en betrok
kenheid bjj het bedrijf.
Zwarts trad in 1997 als topman
in dienst van Randstad. Hij nam
het stokje over van oprichter
Frits Goldschmeding, die het
uitzendconcern bijna veertig
jaar geleden begon. Goldschme-
Randstad-topman Hans Zwarts.
Foto: Fotobureau Dijkstra/Peter Brom
Extra beveiliging bij grote bedrijven
Rijswijk/ANP - Het zakelijke
vliegverkeer droogt verder op,
nu de Amerikaanse vergeldings
acties zijn begonnen. Al na de
aanslagen van 11 september be
sloten veel bedrijven om hun
topkader niet meer de hele we
reld over te laten vliegen. Nu
krijgt vooral het verkeer op het
Midden-Oosten een extra klap.
KLM liep bij de introductie van
het winterprogramma al vooruit
op een verminderde vraag naar
reizen. „In de vijftien procent
capaciteitsreductie is daarmee
rekening gehouden", aldus een
woordvoerder. Na de aanslagen
in de VS liep de zakelijke vluch
ten met 35 procent terug.
Oliemaatschappij Shell doet
geen expliciete mededelingen
over het veiligheidsbeleid. „De
veiligheid van onze medewer
kers heeft de hoogste prioriteit.
Op basis daarvan hebben we
maatregelen getroffen", zegt een
woordvoerder. Concurrent
Texaco is al evenzeer voorzich
tig. „Mede gezien het feit dat
ons bedrijf Amerikaans is", al
dus een woordvoerder. „De rei
zen zijn tot een minimum be
perkt. De strengere maatregelen
die sinds 11 september gelden,
zijn nog onverminderd van
kracht."
Adviesbureau DHV Consultancy
laat alle werknemers hog op za
kenreis gaan. „Maar natuurlijk
dwingen wij niemand het vlieg
tuig in. Als een werknemer bang
is, zoeken we een andere oplos
sing." DHV Consultancy heeft
direct na de aanslagen in de VS
alle werknemers uit Pakistan te
ruggehaald.
DSM en het Amerikaanse Dow
Benelux controleren sinds giste
ren strenger bij de ingangen van
hun chemiebedrijven in Geleen
en Terneuzen. In een brief aan
het personeel verwijst DSM naar
de 'recente gebeurtenissen in
onder meer de Verenigde Sta
ten'. Dow Benelux in Terneuzen
heeft 'alarmfase drie' afgekon
digd. Ook hier wordt .gecontro
leerd bij de ingangen. „We zijn
extra voorzichtig omdat de vei
ligheid van onze werknemers de
hoogste prioriteit heeft En Dow
is een Amerikaans bedrijf."
sau paulo/gpd - Reikhalzend
werd er binnen fastfoodketen
Habib's uitgekeken naar het
einde van dit jaar. In december
had het Braziliaanse bedrijf haar
eerste filiaal in de VS willen ope
nen. Maar daar ziet directeur
Bechior Saraiva nu van af. Hij
voorziet dat geen enkele Ameri
kaan na de aanslagen op de
WTC-torens trek heeft in de Ara
bische snacks van Habib's.
Saraiva rekent erop dat hij zijn
expansieplannen de komende
jaren noodgedwongen in de
koelkast moet houden. Vanuit
Florida had Saraiva de Ameri
kaanse markt willen gaan ver
overen met zijn succesvolle Ara
bische gerechten waarvoor de
Brazilianen in de rij staan. Jaar
lijks verkoopt hij 300 miljoen
snacks in 180 vestigingen die
Habib's in Brazilië telt. Ook in
Mexico heeft het bedrijf al zijn
vleugels uitgeslagen. Saraiva zit
sinds de elfde september ook
met zijn bedrijfslogo in de
maag. Wil hij in de VS ooit een
klant naar binnen kunnen lok
ken, dan zal zijn vignet eraan
moeten. Dat bestaat uit de la
chende kop van een Arabier met
een fez. Saraiva: „Misschien
moeten we toch maar gaan den
ken aan een grote H, zoals de M
van McDonalds."
is' en zijn de mogelijke voorde
len naar de achtergrond ver
dwenen. En dat is heel jammer,
vindt dr. R. van Leen van de Ne
derlandse Industriële en Agrari
sche Biotechnologie Associatie.
Hij was gisteren één van de des
kundigen die benadrukten dat
het één niets te maken heeft
met het ander. „Er is nog nooit
iets fout gegaan met genvoedsel.
Alles wat we nu doen, gaat vol
gens protocollen en is geen be
dreiging voor de volksgezond
heid. Voedselcrises komen voort
uit verkeerde productbehande
ling of gesjouw met dieren. Dat
is heel iets anders."
De consument die geen trek
heeft in 'genvoedsel' kan vol
gens dr. S. Hertzberger, hoofd
kwaliteit en interne informatie
van Albert Heijn, prima terecht
bij haar supermarktketen. Niet
genetisch gemodificeerd is bij
AH niet genetisch gemodifi
ceerd. Niet helemaal blijkt even
later. „Daar kun je nauwelijks
zekerheid over krijgen", meent
ingenieur R. Hiel van het Pro
ductschap Margarine, Vetten en
Oliën. „Wat voor dieren geldt,
geldt ook voor grondstoffen.
Talloze grondstoffen gaan de
hele wereld rond en belanden in
allerlei opslagplaatsen, alvorens
ze terecht komen in een diep
vriespizza."
Grote tegenvaller voor de com
missie van Terlouw is het afha
ken van vijftien maatschappelij
ke organisaties in het gendebat.
Onder meer Greenpeace, Novib,
stichting Natuur en Milieu, Mi
lieudefensie en het Nederlands
Platform Gentechnologie vinden
de werkwijze van de commissie
niet 'transparant genoeg' omdat
niet alle bijeenkomsten open
baar zijn. Terlouw noemt dat
onzin.Alle verslagen van die
bijeenkomsten zijn openbaar."
Ook was er kritiek op een voor
lichtingsfilmpje van de commis
sie waarin genetische manipula
tie als te positief werd voorge
steld. De belangenorganisaties
houden eind deze maand een
eigen conferentie. De commis
sie van Terlouw houdt de ko
mende maanden in het hele
land discussiebijeenkomsten die
openbaar toegankelijk zijn. Ook
heeft de commissie een inter
netpagina: www.etenengenen-
.nl.
ding haalde destijds met de ex-
bankier Zwarts een buitenstaan
der binnen. In de eerste kennis-
makingsweken bezocht Zwarts
verschillende vestigingen om
het concern goed te leren ken
nen. Daarbij stak hij zelf ook de
mouwen uit de zakken.
Onder Zwarts voorganger groei
de het bedrijf uit tot een miljar
denconcern. Tijdens Zwarts pe
riode verlegde Randstad de ho
rizon. Het bedrijf groeide in vijf
jaar tijd sterk op internationaal
niveau. In 1997 kwam 34 pro
cent van de omzet buiten Ne
derland, vorig jaar was dat 60
procent.
De afgelopen periode maakte
Randstad echter een moeilijke
tijd mee. Hoewel de hele sector
te kampen had met een nijpend
personeelsgebrek, en dus uit
zendkrachten, presteerde Rand
stad het eerste halfjaar van 2001
slechter dan de concurrentie.
Dit kwam vooral door fikse in
vesteringen in Amerika en
Duitsland. Randstad investeerde
miljoenen gulden omdat de
vraag naar uitzendkrachten daar
in het jaar 2000 explosief zou
groeien. Niets was minder waar
en de investeringen bleken nut
teloos.
In de eerste zes maanden van
dit jaar daalde de nettowinst
met 80 procent.
Cleem Farla (56) volgt Zwarts
op. Farla, die sinds 1973 in
dienst is van Randstad, is als lid
van de raad van bestuur op dit
ogenblik verantwoordelijk voor
Randstad Europa.
Amsterdam - Vanaf vandaag tot en met zondag wordt in het RAI-complex in Amsterdam de jaarlijkse woonbeurs gehouden. Tot de nieuwtjes
die er worden gepresenteerd voor toepassing in en rondom het huis behoort een dakvenster dat met enkele simpele handgrepen kan worden
omgetoverd in een - weliswaar minuscuul - balkon. Foto: GPD/Evert Elzinga
door Henk Geist
schiphol - Uitzendkrachten en
gedetacheerden van Randstad
bij KLM moeten evenals het vas
te personeel van de luchtvaart
maatschappij in aanmerking ko
men voor arbeidsduurverkor
ting. Dat bepleit FNV Bondge
noten in reactie op het plan om
deze arbeidskrachten snel te la
ten afvloeien.
FNV-bestuurder Westerhof:
„Wij hebben de indruk dat de
KLM al afscheid heeft genomen
van haar uitzendkrachten. Maar
de meesten hebben een vast
dienstverband bij Randstad en
daar kun je als gevolg van de
Flexwet niet zo gemakkelijk af
scheid van nemen.
Ik vind niet dat ze u bij KLM
moeten ontslaanzei hij giste
ren op een matig bezochte in
formatiebijeenkomst in WTC-
Schiphol. „Randstad wil nu in
eerste instantie de uitzend
krachten snel elders herplaat
sen. Maar die passende vervan
gende arbeid is moeilijk te vin
den, omdat de hele luchtvaart
en reissector met een terugslag
te maken heeft." Mocht de ar
beidsduurverkorting er niet
doorkomen dan wil Westerhof
een soort terugkeergarantie.
Uitzendkrachten Tanja Stins uit
Haarlem en Martine van der
Spek uit Sassenheim kregen
twee weken geleden nog te ho
ren dat ze konden solliciteren
naar een vaste aanstelling bij de
KLM. Nu dreigt voor hen de
zoektocht naar een andere
baan.
Met een seizoenscontract van
een half jaar werken ze via de
KLM op afdeling afhandeling bij
Transavia. Ze moeten mensen
inchecken bij de balies of bij het
vliegtuig. Na afloop van het con
tract (per 31 oktober) lag een
eenjarig contract bij de KLM in
het verschiet en daarna de vaste
aanstelling. „Zo is iedereen hier
begonnen. Een opstapje naar
een vaste baan", zegt Van der
Spek. „Toen kwam het Amerika-
verhaal. Als die aanslag niet was
gebeurd hadden we bijna alle
maal dat jaarcontract gekre
gen."
„We twijfelen nu of we elders
moeten gaan solliciteren, want
officieel hebben we nog niks ge
hoord. Het is allemaal gissen",
zegt Stins. „Waarom lieten ze
ons twee weken geleden dan
nog solliciteren voor dat jaar
contract?" Van der Spek voor
ziet dat het nog lastig wordt om
een passende andere baan te
vinden. „Ook bij de reisbureau's
en dergelijke wordt nu inge
krompen. We zaten hier niet op
te wachten, we wilden graag
doorstromen bij de KLM. Het is
nu allemaal heel onzeker."
den haag/anp Shell en Eneco
heffen hun gezamenlijke ener-
giehandel op. Na twee jaar sa
menwerken in Eneco Shell
Energy zien beide meer kansen
als onafhankelijke speler, zo ver
klaarden zij gisteren. Na de ont
koppeling scheiden hun wegen
zich. De partners hoopten te
profiteren van eikaars ervaring
en kennis.
Het tweetal ontkent eensgezind
dat het hele avontuur een grote
teleurstelling is gebleken.
Energiebedrijf Eneco stort zich
in de jacht op de circa 60.000
middelgrote stroomverbruikers
die per januari 2002 af zijn van
de verplichte winkelnering bij
de regionale distributeur.
Eneco krijgt de klandizie van de
opgebroken gezamenlijke on
derneming mee. Shell wil alle
kracht inzetten om de Europese
energiemarkt te veroveren. „We
willen snel en flexibel kunnen
handelen", aldus de woordvoer
der.
brussel - De Belgische overheid is bereid om mee te betalen aan het
sociaal plan voor Sabena dat in surseance verkeert. Minister Daems
van overheidsbedrijven voegde er gisteren aan toe dat de regeling
van de overheid voor de hele Belgische luchtvaartsector geldt. Sabe
na, waar 12.000 mensen werken, moet fors inkrimpen, als het al
blijft bestaan. Vorige week werd chartermaatschappij City Bird fail
liet verklaard. Op initiatief van de overheid overleggen bonden en
Sabena over een regeling voor werktijdverkorting op staatskosten.
door Cees Manders
De kappersbond Anko, waarvan
6.000 van de 12.500 kappers lid
zijn, is nog maar kort geleden
ontzettend geschrokken.
Vergaande staatssteun blijft taboe in Europese Unie
door onze correspondent
Mare Peeperkorn
brussel - De Europese Commissie
overweegt financiële steun aan
luchtvaartmaatschappijen toe te
staan als compensatie voor de
verliezen de eerste vier dagen na
de aanslagen op New York en
Washington. Verdergaande
staatssteun om wankele maat
schappijen overeind te houden,
blijft verboden. Brussel wil daar
naast verplichte regels om de vei
ligheid op luchthavens te verho
gen.
Morgen buigt het dagelijks be
stuur van de Europese Unie zich
over de problemen in de lucht
vaartindustrie door de terreur
daden in de VS. Uit de nog ver
trouwelijke voorstellen blijkt dat
de Commissie een oogje toe wil
knijpen bij het toepassen van de
normaliter strikte regels voor
overheidssubsidies aan bedrij
ven. De verliezen voor maat
schappijen als de KLM en Luft
hansa direct na de aanslagen
waren zo hoog en onverwacht,
dat voor deze verliezen de natio
nale regeringen bij mogen
springen. De compensatie mag
nooit hoger zijn dan het geleden
verlies. De Europese Commissie
overweegt naast het toelaten
van steun de regeling dat de
overheid garant staat voor scha
de door aanslagen met vliegtui
gen te verlengen tot het einde
van het jaar. Maatschappijen
hoeven daardoor voorlopig geen
premie te betalen. Aanvankelijk
zou de staatsgarantie alleen
voor de maand oktober gelden.
Eurocommissaris De Palacio
(transport) dringt aan op ver
plichte Europese regels om de
veiligheid op luchthavens te ver
groten. Nu is dat een zaak van
ieder land zelf, waarbij richtlij
nen van de Europese en inter
nationale luchtvaartindustrie
het uitgangspunt zijn. Het voor
deel van EU-regels is dat bij
overtreding een luchthaven voor
de rechter kan worden gesleept.
De Palacio wil strikte eisen voor
de inrichting van de luchtha
vens. Aankomende en vertrek
kende passagiers moeten ge
scheiden blijven om het doorge
ven van bommen of wapens te
voorkomen. Patrouilles op
steeds wisselende tijden en ste
vig hekwerk, moeten terroristen
ontmoedigen. De controle op
alle bagage moet strenger, als
ook het onderzoek naar het ver
leden van grond- en vliegend
personeel.
De internationale organisatie
voor de burgerluchtvaart IATA
heeft becijferd dat als de slecht
ste prognoses uitkomen, de in
ternationale luchtvaart in 2001
een nettoverlies lijdt van twaalf
miljard dollar. Voor de aansla
gen in de VS raamde de lucht
vaartorganisatie het verlies nog
op 2,5 miljard dollar. Ervan uit
gaande dat het vervoer in de rest
van dit jaar met 15 procent af
neemt, verdrievoudigt dat ver
lies ongeveer, aldus de IATA
waarbij 274 maatschappijen zijn
aangesloten.
Nog 83 dagen
De Consumentenbond uitte de
beschuldiging dat juist kappers
bij de omrekening van gulden
naar euro in de fout gaan. Reac
ties in de trant van 'kan niet' en
'maar er wordt ook naar bene*
den afgerond!', moesten de ver
dachtmakingen aan deze edele
en belangrijke beroepsgroep
ontkrachten.
Maar nu is er een onderzoek
van het Franse ministerie van fi
nanciën. En daaruit blijkt dat
het ook in Frankrijk juist de
'coiffeurs' zijn die er maar niet
in slagen correct van franc naar
euro om te rekenen. Dus heeft
het dan toch iets met het beroep
te maken? Wat hebben die kap
pers tegen de euro? Kunnen ze
niet rekenen of willen ze niet re
kenen?
Het Ankobestuur zit er flink mee
in zijn maag. Vooral met de
imago-schade, dus met:#oe
vertel ik het m'n klant. Hans van
den Hoeven, beleidsmaker: „Wij
denken dat kappers bij het om
rekenen in de fout gaan, omdat
juist zij een groot gevoel hebben
voor schoonheid, voor esthetiek,
voor presentatie. Een europrijs
die er niet uitziet, kan een kap
per gewoon niet op zijn prijslijst
zetten. Zijn prijzen moeten
mooi en rond zijn, dat is hij aan
zijn stand verplicht, zou je kun
nen zeggen."
Dat die mooie, ronde prijzen
meestal ('niet altijd') afrondin
gen naar boven zijn en niet naar
beneden, ligt volgens de be
leidsmaker van de bond dan
aan de 'slordigheid' van de kap
pers. „Boze opzet? Ach. daar is
geen sprake van. Gewoon desin
teresse. Ze zijn te zeer met
schoonheid bezig."
