Amerika in
hoogste staat
van alarm
AANVAL OP AFGHANISTAN
F
Crackers pindakaas
voor Afghanen
Risico's aanval
Extra controles bij waterreservoirs
Bush: VS vriend van het
volk van Afghanistan
Bin Laden: De winden
van verandering waaien
Kleine tegendemonstraties
Kok: Nederland vooraf niet gewaarschuwd over aanval
Nog nauwelijks
vluchtelingen
uit Afghanistan
ël: Wel hulp,
=n deelname
iv - Israël heeft gister-
de Verenigde Staten alle
jjke hulp toegezegd, maar
leertijd duidelijk gemaakt
jt zich niet beschouwt als
«nier aan de oorlog in Af-
tan. Premier Ariel Sharon
>p Amerikaans verzoek
;n dat zijn land zich op
tergrond zal houden zo
et niet wordt aangevallen,
sche defensie-deskundi-
hten acties van Bin-La-
d-Qaeda' of de Taliban
sraël momenteel on-
:hijnlijk. Wel houden ze
ng met de mogelijkheid
licale Palestijnse organi-
zullen proberen met een
culaire terreuractie een
e front' te vormen.
igheidsraad
daag bijeen
vRK - De Veiligheidsraad
Verenigde Naties komt
indaag op verzoek van de
gde Staten en Groot-Brit -
bijeen om de aanvallen
de lucht en vanaf zee op
i-doelwitten in Afghanis-
bespreken. Een woord-
ir verklaarde gisteravond
ïerikaanse en Britse di-
ten de dertien overige le
n de Veiligheidsraad ach-
loten deuren zullen in-
1. Eerder stelde de Raad
f VS het recht hebben op
eduele of collectieve zelf-
iging"-
pnesië roept
tot beperking
ta - De Indonesische re-
heeft vandaag de Ver-
Staten opgeroepen de
dingsaanvallen tegen Af-
tan te beperken. In de
ring werd geen directe
op de acties onder Ame-
se leiding geuit, wat naar
:hting tot een scherpe re-
an radicale moslims
)ie hebben vandaag de
ing opgeroepen de Ame-
se ambassade in Jakarta
geren.
irzichtige
jn van China
- China heeft vandaag
orzichtige steun uitge-
in voor de Amerikaanse
len op Afghanistan. Pe-
eroordeelde terrorisme in
>rm en riep op alles eraan
n slachtoffers onder de
bevolking van Afghanis-
voorkomen.
wijst
ivallen af
an - Iran heeft de gisteren
uien aanvallen op Afgha-
van de hand gewezen,
Asefi van het mi-
van buitenlandse zaken
[van 'reusachtige Ameri-
aanvallen'. Die zijn 'on-
ardbaar', zei hij. Hij waar-
verder dat Teheran
pingen van het luchtruim
wateren van de
psche republiek Iran niet
|ereren.
eiliging
iphol gelijk
loi - De beveiliging op
iol wordt vooralsnog niet
lerpt. Zowel de luchtha-
S de Koninklijke Mare-
se denkt voorlopig uit de
te kunnen met de veilig-
naatregelen die al golden
de terreuraanslagen in
'ork en Washington. Het
srkeer op de luchthaven
ook gisteravond nor-
passen in
tenland'
ncton - De Amerikaanse
heeft de Amerikanen
buitenland gewaar-
uiterst voorzichtig te
militaire acties in Af-
kunnen leiden tot
tegen Amerika-
Amerikaanse belangen
buitenland, aldus de re
in Washington. Ook
n sterke anti-Amerikaan-
Delens die in sommige
i leven worden versterkt.
rlopers naar
ositie Taliban
in - In de afgelopen twee
zijn zeker driehonderd
van de regerende Tali-
Afghanistan overgelopen
strijdkrachten van de
Een zegsman van de
Noordelijke Alliantie
gisteravond tegen het
persbureau IRNA ge-
alliantie rekent erop
10.000 man van de
met de gedachte spelen
te lopen naar de op-
COMMENTAAR
Amerikaanse en Britse strijdkrachten zijn gisteravond begon
nen met de langverwachte aanval op het Taliban-regime in
Afghanistan en de kampen van terroristenleider Osama bin
Laden. Het militaire antwoord op de aanslagen in New York
en Washington van 11 september was onvermijdelijk, al was
het maar omdat er voor president Bush nauwelijks andere
opties waren. Maar aan de oorlogsvoering kleven grote risi
co's.
De Amerikanen hebben op weinig minder ingezet dan om
verwerping van het Taliban-regime en het oppakken of om
zeep helpen van Bin Laden. De middelen die daarvoor wor
den ingezet, zijn gevarieerd: naast kruisraketten en bommen
ook diplomatieke druk en humanitaire hulp aan de Afghaan
se bevolking, om die zo voor zich te winnen. Maar het is zeer
de vraag of een vervanging van de Talibanmachthebbers
door een coalitie van verzetsgroepen rond de Afghaanse ex-
koning en de Noordelijke Alliantie stabiliteit en democratie
ozal brengen in het land.
Ook de jacht op Osama bin Laden is een riskante operatie.
De terroristenleider moet in staat worden geacht als een
soort David tegen de Westerse Goliath gevaarlijke tegenacties
te ondernemen in de vorm van nieuwe terreuraanslagen in
Europa en de VS. Daarbij kan hij rekenen op steun en sym
pathie onder grote delen van de islamitische wereldbevol
king. De Amerikanen hebben wel verschillende gematigde
Arabische regimes achter een diplomatieke coalitie tegen de
Taliban weten te krijgen. Maar daarmee is de dreigende kloof
tussen de islamitische en de Westerse wereld niet automa
tisch gedicht, zoals de onrust in grote moslimlanden als Pa
kistan en Indonesië aantoont.
De werkelijke oorzaak van de kloof tussen het Westen en de
Arabische wereld ligt niet in de godsdienst of het terrorisme,
maar in de schrijnende armoede in veel landen en in de con
flicten in het Midden-Oosten. Enige bezinning daarop in het
Westen is op termijn net zo onvermijdelijk als de militaire
actie tegen Kaboel en Bin Laden.
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - Politie en andere
opsporingsdiensten in de Ver
enigde Staten zijn in hoogste
staat van paraatheid gebracht, in
reactie op de Amerikaanse en
Britse luchtaanvallen op Afgha
nistan. De FBI heeft de veilig
heidsdiensten gevraagd alert te
zijn op mogelijke terroristische of
gewelddadige acties.
Er zijn geen concrete dreigin
gen, maar volgens een FBI-ver-
klaring worden voorzorgsmaat
regelen genomen voor de 'mo
gelijkheid van een nieuwe terro
ristische actie ergens in de we
reld'. Regeringsfunctionarissen
zijn bang dat de militaire actie
nieuwe terreuraanvallen van het
Al- Qaeda-netwerk op gang
brengen. De alarmfase blijft
voor onbepaalde tijd van kracht.
De veiligheidsmaatregelen in
havens en op luchthavens zijn
gisteren ook verhoogd, maar het
vliegverkeer ging normaal door.
De kustwacht heeft de controle
van havens en kustlijn opge
voerd. De VS telt meer dan drie
honderd havens. Er zijn veilig
heidszones ingevoerd en in de
belangrijkste havens patrouille
ren gewapende bewakers.
In Washington, een van de twee
doelwitten op 11 september,
waren al strenge maatregelen
van kracht en er is gisteren extra
personeel opgeroepen. De
meeste overheidsgebouwen zijn
vandaag dicht vanwege een
feestdag. Ook de beurs op Wall
Street is gesloten.
Er komen geen extra maatrege
len rond het Witte Huis, aldus
de geheime dienst. De wegen
rond het woon- en werkverblijf
van de Amerikaanse president
zijn al sinds 11 september afge
sloten voor verkeer. President
Bush wordt sindsdien zwaar be
waakt. Hij en vice-president
Dick Cheney zijn uit voorzorg
weer op aparte lokaties onder
gebracht.
De burgemeester van New York,
Rudolph Giuliani, zei gisteren
dat er meer politie en veilig
heidsmensen zijn geposteerd op
'gevoelige' plekken. Vanuit ver
schillende staten werd gemeld
dat er extra controles zijn bij
elektriciteitscentrales en water
reservoirs. Ook tunnels, brug
gen, spoorwegen, moskeeën
worden bewaakt.
washington/islamabad/gpd -
Naast bommen heeft het gister
avond laat ook voedsel geregend
boven Afghanistan. Amerikaan
se vliegtuigen voerden voedsel-
droppingen uit kort nadat de
eerste bombardementsvluchten
waren uitgevoerd.
Voedselpakketten en medicij
nen zijn afgeworpen boven ge
bieden die in handen zijn van
de Taliban, zo maakte minister
van defensie Donald Rumsfeld
bekend. Voor de humanitaire
klus werden C-17 transport
vliegtuigen ingezet. Het is de be
doeling dat er in totaal meer
dan 37.000 pakketten per para
chute worden neergelaten.
De gele plastic pakjes bevatten
crackers, jam, pindakaas en bo
nen met tomatensaus of aard
appel. De voedselpakketten die
volgens het Pentagon gisteren
met een zachte plof op Afghaan
se bodem zijn geland, zijn ge
vuld met veel vitaminen en
mineralen maar geen vlees.
In de pakketten ter grootte van
een boek zit genoeg eten voor
één persoon op een dag, zo'n
2200 calorieën, aldus het minis
terie van defensie. De voedsel
pakketten hebben een duidelij
ke afzender. Er staat een Ameri
kaanse vlag op en een begroe
ting in het Engels, 'dit voedsel is
gegeven door de Verenigde Sta
ten van Amerika'. Ook staat er
een afbeelding op van een la
chende persoon die uit een zak
je eet. De levensmiddelen zitten
verpakt in plastic zakjes.
Volgens minister van Defensie
Rumsfeld hebben de twee C17-
vrachtvliegtuigen behalve voed
selpakketten ook folders gedropt
met informatie over de actie van
de VS. Ook wardl er radio-uit
zendingen met Amerikaanse
uitleg.
De droppingen werden alleen
uitgevoerd in gebieden waar de
luchtafweer van de Taliban geen
bedreiging vormt voor de Ame
rikaanse vliegtuigen, aldus de
bewindsman. De toestellen
wierpen de voorraden van grote
hoogte af. Eerder verklaarde
Rumsfeld nog dat er geen hu
manitaire vluchten uitgevoerd
zouden worden voordat de hele
luchtafweer van de Taliban zou
zijn uitgeschakeld.
De C-17's vertrokken van de
Amerikaanse luchtmachtbasis
Ramstein in Duitsland. De tqe-
stellen vlogen vervolgens door
Russisch luchtruim alvorens ze
de plaats van bestemming be
reikten.
Washington/ANP - Hieronder
delen uit de toespraak van de
Amerikaanse president Bush gis
teren waarin hij de vergeldings-
aanval op doelen van de Taliban
aankondigt.
„In mijn opdracht zijn de Ver
enigde Staten begonnen met
aanvallen op trainingskampen
van de terroristen van Al-Qaeda
en militaire installaties van het
Talibanregime in Afghanistan.
Deze zorgvuldig gerichte acties
zijn bedoeld om het gebruik van
Afghanistan als basis van waar
uit terroristen opereren en de
militaire mogelijkheden van het
Talibanregime te ontwrichten.
We doen deze operatie samen
met onze loyale vriend Groot-
Brittannië. Andere goede vrien
den, waaronder Canada, Austra
lië, Duitsland en Frankrijk, heb
ben troepen beloofd als de ope
ratie zich verder ontwikkeld.
Meer dan veertig landen in het
Midden-Oosten, Afrika, Europa
en in Azië hebben toestemming
gegeven om gebruik te maken
van hun luchtruim. Veel meer
hebben hun informatie gedeeld.
We worden gesteund door de
collectieve wil van de wereld.
Meer dan twee weken geleden
heb ik de leiders van de Taliban
een aantal specifiek en duidelij
ke zaken gevraagd: sluit de trai
ningskampen van de terroristen,
draag de leiders van het netwerk
van al-Qaeda en laat alle buiten
landers vrij, onder wie Ameri
kaanse burgers die op onjuiste
gronden gevangen zitten.
Aan geen een van deze verzoe
ken is tegemoet gekomen. En
nu, zal de Taliban de prijs beta
len.
Door hun kampen te vernieti
gen en hun communicatie te
ontwrichten maken we het
moeilijker voor het terreurnet
werk nieuwe rekruten te trainen
en hun kwaadaardige plannen
te coördineren.
Aanvankelijk zullen de terroris
ten zich dieper verschuilen in
hun grotten en andere ver
schanste schuilplaatsen. Onze
militaire actie is ook erop ge
richt om de weg te banen voor
langdurige, allesomvattende en
meedogenloze operaties waar
mee we ze verjagen en voor het
gerecht slepen.
Tegelijkertijd zullen de onder
drukte mensen in Afghanistan
de generositeit van Amerika en
zijn bondgenoten leren kennen.
Terwijl we militaire doelen be
stoken verstrekken we ook
voedsel medicijnen en voorra
den aan de stervende en lij den-
President Bush ontspant na zijn toespraak met de aankondiging van de aanval op Taliban-doelen in Af
ghanistan. Foto: Reuters/William Philpott
de mannen en vrouwen en kin
deren van Afghanistan.
De Verenigde Staten zijn een
vriend van het volk van Afgha
nistan en we zijn de vrienden
van bijna 1 miljard mensen die
het islamitische geloof belijden.
Sinds 11 september heeft een
gehele natie van jonge Amerika
nen een nieuw begrip verwor
ven over de waarde van vrijheid,
wat dat kost en wat dat voor of
fers vergt.
De strijd wordt nu op vele fron
ten gedeeld. We zullen niet
wankelen, we zullen niet ver
moeid raken, we zullen niet aar
zelen en we zullen niet falen.
Vrede en vrijheid zullen zegevie
ren. Dank U. Moge God Ameri
ka blijven zegenen."
cairo/ap - De in Afghanistan ver
blijvende Saudische banneling
Osama bin Laden zei het volgen
de in een bandopname, die giste
ren openbaar werd gemaakt door
de Arabische nieuwszender Al-Ja-
zeera. De video-opname werd ge
maakt vóórdat de Verenigde Sta
ten gisteren hun vergeldingsaan-
valbegonnen
.Amerika is door Allah getroffen
op een van zijn gevoeligste plek
ken. Zijn hoogste gebouwen
werden vernietigd, Allah zij
dank. Daar is Amerika, van het
noorden tot het zuiden, van het
westen tot het oosten, vol van
angst. Allah zij dank.
Waar Amerika nu iets van
proeft, is onbeduidend in verge
lijking met wat wij tientallen ja
ren hebben doorgemaakt. Onze
natie maakt al meer dan tachtig
jaar deze vernedering en degra
datie mee. Haar zonen worden
gedood, haar bloed wordt ver
goten, haar heiligdommen aan
gevallen, en niemand hoort,
niemand stoort zich eraan.
Terwijl ik spreek worden miljoe
nen onschuldige kinderen ge
dood. Zij worden gedood in
Irak, zonder enige zonde te heb
ben begaan, en wij horen geen
veroordeling of een fatwa van de
heersers. Dezer dagen teisteren
Israëlische tanks Palestina, in
Jenin, Ramallah, Rafah, Beit Jal-
la, en andere plaatsen in het
land van de islam, en wij horen
niemand die zijn stem verheft of
iets onderneemt.
Toen mensen aan het einde van
de aarde, in Japan, met hon
derdduizenden, jongen en ou
den, werden vermoord, werd
dat niet als een oorlogsmisdaad
aangemerkt: er werd een recht
vaardiging voor gegeven. Miljoe
nen kinderen in Irak: er werd
een rechtvaardiging voor gege
ven. Maar toen zij enkele tien
tallen mensen in Nairobi en Dar
es Salaam verloren (bij aansla
gen op Amerikaanse ambassa
des), werd Sudan aangevallen
en werd Afghanistan aangeval
len. Hypocrisie schaarde zich
achter het hoofd van de wereld
wijde ongelovigen, achter de laf
aards van dit tijdperk, Amerika
en zij die het steunen.
Deze gebeurtenissen hebben de
wereld in twee kampen ver
deeld, de zijde van de gelovigen
en de zijde van de ongelovigen -
moge Allah je voor hen behoe-
Osama bin Laden op een video-opname die gisteren werd uitgezonden. Hij verwees naar de aanslagen
van 11 september. „Amerika, van het noorden tot het zuiden, van het westen tot het oosten, is vol van
angst. Allah zij dank." Foto: AP/Al Jazeera
den. Iedere moslim moet zijn
best doen zijn religie te laten ze
gevieren. De winden van het ge
loof zijn gaan waaien, de win
den van verandering zijn geko
men om een einde te maken
aan de onderdrukking van het
eiland van Mohammed - vrede
zij met hem.
Aan Amerika en zijn volk wil ik
maar een paar woorden zeggen:
ik zweer bij Allah, die de hemels
zonder pijlers heeft verheven,
dat noch Amerika noch de men
sen die er wonen, van veiligheid
zullen dromen, voordat wij dat
hebben in Palestina en niet voor
alle ongelovige legers het land
van Mohammed hebben verla
ten - vrede zij met hem."
den haag - Geen leuzen, alleen maar een spandoek. Amper een half
uur na het begin van de vergeldingsacties op Afghanistan gisteren de
monstreert een tiental vredesactivisten voor de Amerikaanse ambas
sade in Den Haag. Ze zijn 'totaal verslagen' over de start van wat zij
'de nieuwe oorlog' noemen. „Het is puur staatsterrorisme", zegt een
van hen. Weer een ander hekelt de hypocrisie van de Amerikanen.
„Vandaag gaan ze voedsel droppen. Maar voor hoeveel Afghanen zal
dat al te laat zijn?" Ook in enkele andere steden (Leeuwarden, Gronin
gen, Utrecht en Amsterdam) zijn de eerste demonstranten de straat
op gegaan om hun afkeer van de oorlog kenbaar te maken. Het zijn
bescheiden demonstraties. Zo gaat in Groningen een dertigtal mensen
met fakkels de straat op onder het motto: „Wraak is geen oplossing."
Foto: GPD/Anne-Marie Kamp
den haag/gpd - Premier Wim Kok noemt de
aanval op Afghanistan onvermijdelijk. „Het
is een militair antwoord op een onaccepta
bele daad." De premier benadrukte gister
avond dat Nederland niet in oorlog is. „We
zijn niet militair bij deze acties betrokken."
Als de Amerikanen Nederland om militaire
bijstand verzoeken zal de regering dat ver
zoek zorgvuldig overwegen.
Kok zag het nieuws van de aanval op tv.
„We zijn niet vooraf gewaarschuwd." Vol
gens de premier is dat ook niet nodig, om
dat geen Nederlandse militairen meevech
ten. Kok heeft er in de Tweede Kamer her
haaldelijk op gewezen dat de Amerikanen
het recht hadden zonder ruggespraak met
de NAVO-bondgenoten tot de aanval over te
gaan. „Ik heb tien dagen gelden nog getele
foneerd met Bush en Blair. Toen begreep ik
dat ze gerichte militaire acties tegen de ter
roristen voorbereiden."
Nadat de aanvallen waren begonnen belde
de Amerikaanse minister van buitenlandse
zaken Powell wel met Kok. Hij verklaarde
dat de aanvallen vooral tegen militaire doe
len gericht zijn. Kok heeft Powell gezegd dat
Nederland bereid is zo nodig extra militaire
bijstand te leveren.
In reactie op de uitspraken van Osama bin
Laden dat de heilige oorlog nu begonnen is,
benadrukte de premier dat de actie gericht
is tegen het terrorisme. „Wij zijn niet met de
islam in conflict."
chaman/ap - Op de ochtend na
dat de Amerikaanse en Britse
strijdkrachten de vergeldings-
aanvallen op het Afghaanse Ta-
liban-bewind hadden ingezet,
bleef de gevreesde massale
vluchtelingenstroom vanuit het
bestookte land vooralsnog uit.
Op de belangrijkste grensover
gangen van Afghanistan naar
Pakistan was het vanochtend
niet drukker dan normaal.
Bij de grenspost Torkham in de
Khyber-pas bleef het in de eer
ste uren na zonsopkomst stil.
Niemand probeerde Afghanis
tan langs die grensovergang te
ontvluchten. Wel werd een
groep van ongeveer honderd Af
ghanen door de Pakistaanse
grenswacht belet om Afghanis
tan binnen te gaan. De grenspo
litie weigerde de poort in het
drie meter hoge grenshek te
openen voor de groep Afgha
nen, wat uiterst ongebruikelijk
is. De grenspolitie zei dat de Ta
liban aan het buurland Pakistan
hadden gevraagd de Afghanen
niet door te laten en dat de Pa
kistaanse autoriteiten aan dat
verzoek gehoor gaven.
Bij de grensovergang van Cha-
man, die ten noorden van de
stad Quetta ligt, versterkte Pa
kistan gisteravond zijn posities
door er extra agenten en para
militaire strijders te stationeren.
In de stad Chaman bestaat veel
steun voor de Taliban. Er werd
vanochtend een betoging tegen
de Verenigde Staten gehouden
en mensen hadden het over het
organiseren van een algemene
staking.
Tien- tot vijftienduizend Pakis-
tanen en Afghaanse vluchtelin
gen die in de buurt van het
vliegveld van Quetta in het zuid
westen van Pakistan wonen,
hadden zaterdag opdracht ge
kregen naar elders te vertrekken,
omdat het vliegveld doelwit zou
kunnen worden van een aan
slag.