Berichtgeving over
aanval rap op gang
De evolutie van internet
MEDIA
Springend door de tv-historie
Nieuw glossy tijdschrift Japan
Wanders vervangt Petter
Yakut.a Cinema
Media dienen propaganda
Kijkers volgen
aanval op Ned. 2
M E D I A
VL*"
NCRV-serie De televisiejaren is een goed-nieuwsshow
Kees Baat
weer teru
op de rad
Hoofdredacteur: „Het land laat je niet meer los"
648
van onze mediaredactie
Hilversum - De berichtgeving op
televisie over de aanvallen van
Amerika op Afghanistan is giste
ren snel op gang gekomen. Toen
even na half zeven bekend werd
dat de VS vergeldingsacties wa
ren gestart, transformeerden Ne
derland 2, RTL 5 en SBS 6 gladjes
tot calamiteitenzenders.
RTL 5 was het eerst paraat met
telefoongesprekken met corres
pondenten Jaap van Deurzen in
Pakistan en Max Westerman in
New York. Enkele minuten later
volgde het NOS Journaal op Ne
derland 2. De publieke omroep
verplaatste Studio Sport in aller
ijl naar Nederland 1 om plaats te
maken voor het laatste nieuws
en vanaf 20.15 uur voor uitzen
dingen van de gezamenlijke pu
blieke nieuwsrubrieken.
De actualiteitenrubrieken had
den zich uiteraard goed voorbe
reid op de onvermijdelijke aan
val van de VS op Afghanistan.
Voor de allereerste ontwikkelin
gen werd teruggegrepen op het
'breaking news' van CNN, dat
vlekkerige donkergroene live
beelden van Kaboel toonde.
Even later werd overgeschakeld
op de inmiddels op gang geko
men eigen berichtgeving.
Op Nederland 2 kreeg de kijker
voornamelijk bespiegelingen
van deskundigen die bij Kees
Driehuis (Nova) en Sven Kockel-
man (Netwerk) in de studio aan
schoven, aangevuld met bijdra
gen van correspondenten en re
portages.
Voorbereid
RTL 5 had zich goed voorbereid
op het ontbreken van beeldma
teriaal van de aanvallen. De
commerciële zender bracht vrij
wel direct een gevarieerde uit
zending, compleet met straatin
terviews met New Yorkers, een
reconstructie van de gebeurte
nissen sinds de aanslagen op 11
september, een animatie van de
militaire strategie van de VS en
John Bernhard die het effect van
het weer in Afghanistan op de
militaire operatie uit de doeken
deed. SBS 6 liet duidelijk door
schemeren dat CNN de belang
rijkste nieuwsbron is: promi
nent onder in beeld prijkte de
vertaalde CNN-slogan 'Amerika
slaat terug'.
Minpuntje voor Nederland 2
was het missen van de verkla
ring die Osama bin Laden eer
der had afgelegd voor de Arabi
sche tv-zender al-Jazeera. Ter
wijl RTL 5 rechtstreeks over
schakelde naar CNN, herhaal
den de publieke nog maar eens
een deel van de toespraak van
Bush. De vertoning van de vi
deoverklaring van Bin Laden op
CNN was hoe dan ook opmer
kelijk, omdat zender normaliter
in de crisisberichtgeving, die
over de hele wereld wordt ge
volgd, weinig aandacht schenkt
aan de inzichten van de vijand.
Het is nog niet bekend hoe lang
de extra nieuwsuitzendingen op
de Nederlandse calamiteiten
zenders zullen doorgaan.
hilversum/mediaredactie - „Af-
lossing van de wacht", zo kon
digde Joumaalpresentator Gijs
Wanders zichzelf aan, toen hij
gisteravond tijdens de extra uit
zending over de acties van de
Amerikanen en de Britten plot
seling in beeld kwam. Debby
Petter leek het veld te hebben
geruimd voor de ervaren Wan
ders.
Met zichtbare moeite worstelde
Petter zich door de uitzending
heen, die om 18.55 uur op Ne
derland 2 begon. Na zo'n 20 mi
nuten werd zij uit haar lijden
verlost.
Ook geplaagd door grote techni
sche problemen om verbinding
te krijgen met de verschillende
correspondenten (Wouter Kur-
pershoek, Twan Huys en Char
les Groenhuijsen), leek Petter de
grootste moeite te hebben om
haar nervositeit tijdens de in
gelaste live-uitzending onder
controle te houden. Die duide
lijk zichtbare nervositeit leidde
er toe dat Petter haar vragen aan
de correspondenten op een 'on
gemakkelijke' manier stelde en
bovendien leek Debby Petter de
grootste moeite te hebben om
het Engels adequaat te vertalen.
Toen ze er helemaal niet meer
uitkwam, zei Petter op nogal pa
nische toon: „En dan gaan we
nu naar de beelden van CNN
kijken".
Groeien
Volgens een woordvoerder van
de NOS heeft Petters vroegtijdi
ge vertrek niets te maken met
haar manier van presenteren.
„Haar dienst zat er op, ze was al
om 9 uur 's morgens begonnen.
Omdat duidelijk werd dat de
uitzending lang zou gaan duren,
werd het besluit genomen om
Gijs Wanders eerder in te zetten
dan de geplande 20.00 uur. Dat
zou Gijs de kans bieden mee te
groeien met het nieuws".
hilversum/cpd - Verreweg de
meeste tv-kijkers hebben het
nieuws rond de aanval van
Amerika op Afghanistan gister
avond gevolgd via Nederland 2.
Tussen zeven uur en half een
keken gemiddeld 1,6 miljoen
mensen naar de uitzendingen
van het NOS Journaal en NOS
Actueel. De kijkpiek lag rond
acht uur met bijna drie miljoen
kijkers. RTL 5 ging een paar mi
nuten eerder dan de publieken
de lucht in met een extra jour
naal. De ruim 350.000 mensen
die toen keken, bleven de com
merciële zender de rest van de
avond tamelijk trouw. De piek
op RTL 5 viel op te tekenen om
negen uur met 550.000 kijkers.
SBS 6 moest genoegen nemen
met gemiddeld 260.000 belang
stellenden.
washington/anp/dpa - Bij de
luchtaanvallen op Afghanistan
doen de Amerikaanse media
geen moeite zo objectief moge
lijk te berichten. Ook de zich als
internationaal presenterende
zender CNN heeft gisteren in de
VS enthousiast .Amerika slaat
terug" als thema in beeld ge
bracht.
Daarmee verwoorden de massa
media onvoorwaardelijk het re
geringsstandpunt dat aanvallen
op tal van plaatsen in Afghanis
tan worden gerechtvaardigt
door de terroristische aanslagen
van 11 september in het noord
oosten van de VS. Naast CNN
vertolken ook NBC en Fox deze
visie op de luchtaanvallen. CBS
heeft een eigen variant: .Ameri
ka vecht terug".
Voor de Amerikaanse en Britse
aanvallen op het door decennia
van oorlog verwoeste Afghanis
tan begonnen, brachten de tv-
zenders het nieuws voorname
lijk onder thema's als 'Aanval op
Amerika' en 'Amerika's nieuwe
oorlog'.
Neutraal
De Britse zender BBC-world
hield gisteravond ruimte voor
andersdenkenden onder het
wereldpubliek en berichtte on
der de neutrale slagzin: .Aanval
op Afghanistan".
De meeste oorlogen zijn door de
initiatiefnemers ervan weerge
geven als vergeldingsacties. De
laatste grote oorlog in Europa
begon bijvoorbeeld met een
mededeling uit Berlijn in sep
tember 1939 dat „vanaf vandaag
wordt teruggeschoten".
alleen geschikt voor breedband
Televisie was in haar beginda
gen niet meer dan een slap af
treksel van radio. Maar pro
grammamakers experimenteer
den, televisie evolueerde en er
ontstond een medium met ei
gen genres en mogelijkheden.
En zo moet het ook met internet
gaan.
Momenteel bevindt internet
zich in dezelfde fase als die
waarin radio met beeld televisie
heette. Intemetmakers zoeken
naar nieuwe vormen. Ze voegen
video-interviews, gesproken co
lumns en beeldverslagen toe
aan hun sites. Oude media on
dergebracht in een nieuw medi
um; allerminst vernieuwend.
Maar laat internetredacties en
webmasters vooral doorgaan
met het zoeken naar en testen
van wat nieuwe vormen lijken.
Als iedereen, zoals een aantal
grote uitgevers doet, vandaag
zijn handen afhaalt van wat gis
teren als vernieuwend initiatief
het licht zag, volgroeit internet
nooit.
Een mooi webexperiment waar
van te hopen is dat het niet ge
boren is om een vroege dood te
sterven, is het webentertain-
ment op de site van het radio-
en televisiezenderloze Veronica.
Deze drie kanalen, ontwikkeld
door het bedrijf Jamby van
Adam Curry, zijn redelijk aardi
ge vomien van entertainment
waarbij het televisieformat ach
terwege is gelaten.
Daarmee zijn de kanalen Point
Victor (een spelachtig reispro
gramma), Truth or Dare (laat je
verassen door beeld en geluid
en reageer) en Soulmate (voer
opdrachten uit en vind je soul
mate) niet de hemel in gepre
zen. Het entertainment van Cur
ry is gemaakt voor breedband
internet en is met geen moge
lijkheid door een gewoon mo
dem te persen. Zelfs met een ka
belmodem wordt het geduld
zwaar op de proef gesteld.
Tevens is de beeldkwaliteit van
de filmpjes en bijbehorend ge
luid - afhankelijk van de snel
heid van de gebruikte internet
verbinding - onderhevig aan ha
peringen en vertragingen. Het
vergt evenveel geduld om de
werking van de kanalen te door
gronden.
Toch heeft dit webentertain -
ment bestaansrecht, ook al kijkt
er straks misschien geen hond
meer naar. Actie leidt tot reactie
van mensen die denken dat ze
het beter kunnen, en uiteinde
lijk tot een zelfstandig internet.
mandv pijl
In de eerste afleving van De televisiejaren staat 1977 centraal. In dat jaar was de Muppetshow een groot succes.Foto: AP
de en daama de pub
gemeden, hebben w
Klap.
„Grofweg kun je de
den in twee groepen
Allereerst de mensen
tijds de hoofdrolspel
Bijvoorbeeld Edwin
vertelt hoe in De filn
Willem het broodje j
staan. Daarnaast deg
zich bepaalde gebeui
proberen te herinnei
vert soms verrassenA
op, want mensen veil
vaak. Die shots probl
een leuke manier eril
den."
eric de bie l
De televisiejaren is 1
zien bij de NCRV op J
om 18.00 uur.
door Monique Brandt
Hilversum - Het hei
duurd, maar na vijf
malig Veronica
Kees Baars (49) we
zijn oude liefde: de 1
morgen presenteert
row Classic Rock m
negen tot tien uur 's
programma dat is g
vooral - symfonische
Baars, in een grijs v
gonnen als popjoi
Oor, maakte samen
Lagarde dertien jaar
dioprogramma Coui
fé voor Veronica. Ooi
dacteur van het
Countdown op tele
zien van een heel k<
naar muziekzender
hij zich in een hele
diabranche: het vf
van tv-programma'si
In het verleden was
ken bij het TROS-|
Stapel op auto's, op
maakt hij De G01
voor RTL 5 en Cars
voor Yorin.
Ondanks zijn tv-
heeft muziek altijd in
zijn leven bepaald,
eenmaal een groot
hebber. Zelf luister
naar Arrow Classic F
niet in de auto. Omd
middengolf uitzende
luidskwaliteit daar t
leerde wat mensen
tion kennen, je maal
praatje, en toen was
dit nieuwe programi
er erg blij mee. Rad
geen werk, ik zie heti
hobby."
Arrow Classic Rock
het algemeen non-s
uit, zonder dj's dus.
Baars zal zelf zijn J
zoeken én aan- en
Gewoon zoals hij dat
gedaan. „Ik ben geei
een echte presentati
iets voelen bij de mu
draai, en ik wil er ooi
over vertellen. Ik zou
een programma kun
waarbij je elke week
plaatjes van een andi
gereikt en verder g
zeggenschap hebt er
ziek die er in je progi
horen. Muziek, dat is
zo hoort het ook."
From tbe Golden Age
to K i ta no Takeshi
Hilversum - 'Eén grote goed-
nieuwsshow'. Zo noemt produ
cent Rob Klap de nostalgische
terugblik die de NCRV de ko
mende weken biedt in de nieu
we serie De televisiejaren. In de
(voorlopig) 58-delige reeks, die
vanavond van start gaat, wordt
dagelijks een jaar uit de tv-histo
rie behandeld.
Terugkijken doen wij blijkbaar
graag. Tussen Kerst en nieuw
jaar scoren de jaaroverzichten
steevast hoog en bij verjaarda
gen wordt meestal ook even stil
gestaan bij gebeurtenissen in
het verleden. Dat gebeurde dus
ook afgelopen dinsdag, maar de
NCRV vindt dat nog niet vol
doende. Vandaar dat ze gretig
ingingen op het voorstel van de
jonge producent FC Klap om
een diepere duik in de tijd te ne
men.
„Oorspronkelijk is het idee van
Rob Labree, een vroegere redac
teur van Studio Sport", vertelt
Rob Klap. „Wij hebben het uit
gewerkt en zijn toen naar om
roepen gestapt. Eerst voorzich
tig de NPS benaderd, maar die
toonde weinig interesse. De
NCRV reageerde echter met
een." Daarbij wel enigszins aan
gespoord door Boudewijn Klap,
geeft de producent meteen toe.
De vroegere AVRO-directeur is
de vader van Rob (33) en Erik
(36), die twee jaar geleden met
FC Klap rijn begonnen.
Het eerste voorstel voor De tele
visiejaren behelsde zo'n twaalf
afleveringen. „Maar de NCRV
vroeg of we er 58 konden ma
ken. Opeens hadden we een gi
gantische klus. Het is ook nog
onze eerste echte tv-productie",
vertelt Klap, die twintig mensen
extra moest inhuren. „We heb
ben nu drie medewerkers per
manent bij het Nederlands Au
diovisueel Archief (NAA) zitten.
Het is veel werk, maar wel erg
leuk om te doen."
En leuk moet het ook blijven. De
makers hebben de vrijheid ge
nomen en gekregen om zelf te
bepalen wat zij willen laten zien.
„Het is niet zo dat we van elk
jaar de vijf belangrijkste gebeur
tenissen kiezen. We nemen wat
wij leuk vinden. Dus van de lijst
kan het gebeurtenis vier, zeven
en 124 zijn. We proberen ook
een beetje de geijkte beelden te
vermijden. Dus een keer niet de
bal van Rensenbrink op de paal
tijdens de WK-finale van 1978,
maar Krol die voor de wedstrijd
vanuit de catacomben even het
veld opkijkt en kauwgom kau
wend zegt: 'Volgens mij spelen
die gasten in blauw-wit'."
Puntkragen
Grote rampen, kapingen en oor
logen worden daarbij vermeden.
„We willen een goed-nieuws
show maken. Waarnaar ouders
met hun dochter of zoon met
plezier kunnen kijken en moe
ten toegeven dat ze vroeger ook
met de puntkragen hebben
rondgelopen."
De televisiejaren kent geen
chronologische volgorde. Het
programma springt dagelijks
door de tijd, behandelt een jaar
tal soms dubbel en begint in
1977, het jaar van Toppop, het
Smurfenlied, Elvis, Sterrenslag
en de Muppetshow. Morgen
volgt dan een sprong terug naar
1956, met Pim Maas (de Neder
landse Elvis), Brigitte Bardot, de
vijf winnaars van de Elfsteden
tocht en Dappere Dodo.
Naast oude beelden komen in
De televisiejaren veel mensen
aan het woord. Sterren van toen
en nu blikken terug en proberen
herinneringen op te halen. „Ik
denk dat we uiteindelijk bijna
tweehonderd mensen intervie
wen. Van Johan Stekelenburg,
de burgemeester van Tilburg tot
Raoul Heertje. Zelfs Jos Berg
man, die in Floris Sindela speel-
amsterdam/gpd - De toch al rij
kelijk bedeelde tijdschriftenlezer
die ook nog hevig geïnteresseerd
is in Japan, heeft geluk. Vanaf
deze week ligt de nieuwe, twee
maandelijkse glossy Japan in de
schappen.
Het blad is als eerste in Amster
dam gelanceerd, maar ook in
Tokyo en New York wordt het
blad uitgebreid geïntroduceerd.
Het hoofdkwartier van het En
gelstalige blad bevindt zich in
Leiden.
De Australische hoofdredacteur
Ray Edgar licht het hoe en waar
om van het blad toe. „De plan
nen zijn er al een jaar of vijf. De
Nederlandse uitgevers René
Scholten en Chris Uhlenbeck
verkopen Japanse kunstboeken,
zij voelden de sterke behoefte
aan een onafhankelijk en kri
tisch blad, dat over meer zou
gaan dan louter de Japanse cul
tuur."
„Japan is een land in beweging,
en interessant voor een grote
groep mensen, niet alleen Ja
pan-kenners, maar ook mensen
die er wel eens zijn geweest. Het
land laat je niet meer los. Wij
zijn erg breed, we belichten ook
politiek, architectuur, mode, de
sign. De reacties zijn erg posi
tief, dus ik geloof dat het aan
slaat."
Het blad, in een oplage van
twintigduizend, wordt interna
tionaal gedistribueerd. Edgar:
„Nederland is in onze ogen een
logische vestigingsplaats, alleen
al gezien de eeuwenoude ban
den tussen Japan en Nederland.
Toch zijn we vooral internatio
naal georiënteerd, ik denk voor
al aan de Amerikaanse markt."
Afstand
Volgens de hoofdredacteur is
het juist een voordeel dat de re
dactie zo ver van het land zelf
afzit.
„Die afstand schept ook afstand
in de berichtgeving, en dat is
niet slecht. We reizen trouwens
wel regelmatig naar Japan."
In het eerste nummer is een lij
vig artikel gewijd aan de Yakuza
films, rolprenten gewijd aan Ja-
pane gangsters. Verder diepgra
vende verhalen over de buiten
landse politiek van Japan, de
punt: dit tijdschrift moet echt
gelézen worden."
Japan kost fl 14,95 en verschijnt
eens in de twee maanden.
De cover van het nieuwe tijdschrift over Japan Foto: Japan
modeontwerpster Yamamoto
Limi en de miljardenindustrie
van de videospelletjes. Artikelen
voor liefhebbers dus, en dat
blijkt ook uit de voor heden
daagse tijdschriften ongebruike
lijke lengte van de artikelen. Ed
gar:
„We geven tekst de ruimte. Het
was een uitdrukkelijk uitgangs-
