'De ontdekking van de hemel' ingenieus verfilnf
CULTUUR KUNST
'Het gaat niet om grote orkesten, maar om mooie liedje
'De muziek is altijd een toevluchtsoord gewee
dinsdag 2 OKTOBER!
m u am. am - - l£h
lie
Jan ten Hoopen en Hans Stoop met nieuw programma in LAKtheater
Hersenbloeding
Sharon Stone
san francisco - Actrice Sharon
Stone (43) is gisteren in het zie
kenhuis opgenomen na een
kleine hersenbloeding. Ze hoef
de er niet voor behandeld te
worden. Stone werd door haar
man naar het ziekenhuis ge
bracht, omdat ze aan hevige
hoofdpijn leed. De actrice, be
kend van 'Basic Instinct' en
'Casino', blijft de rest van de
week ter observatie in het zie
kenhuis. Foto: AP
Veel animo voor
nieuwe films VS
los angeles - De Amerikaanse
filmindustrie lijkt de korte in
zinking te boven die drie weken
weken geleden ontstond na de
terroristische aanslagen. Nieu
we films met sterren als Mi
chael Douglas, Ben Stiller en
Anthony Hopkins zijn afgèlo-
pen weekeinde goed bezocht.
Michael Douglas boekte met
zijn nieuwe film 'Don't say a
word' een persoonlijk record.
Deze psychothriller, die enkele
dagen geleden in première
ging, bracht al ongeveer 18 mil
joen dollar op.
Open Ateliers
in Bollenstreek
duin- en bollenstreek - Vijftien
beeldend kunstenaars in de
Bollenstreek openen komend
weekeinde de deuren van hun
ateliers voor het publiek. Er is
niet alleen kunst te bewonde
ren, veel kunstenaars houden
ook demonstraties en geven
uitleg over hun werk. Deelne
mers zijn: Jeanette Monshou-
wer uit Leiden, Janine Lamers
uit Noordwijk, Bas Haasnoot,
Stoffer Winter en Ageeth van de
Oever uit Katwijk, Corrie Ra-
vensbergen, MOND en Danielle
Orelio uit Rijnsburg, Joke
Bontebal en Riet Rosier (met
gasten) uit Valkenburg, Ivet
Thunnissen uit Sassenheim en
Fredy Wolf uit Noordwijker-
hout. De ateliers zijn zaterdag 6
en zondag 7 oktober geopend
van 11.00 tot 17.00 uur.
Schrijver Gellu
Naum overleden
Boekarest - Een van de be
kendste surrealistische auteurs,
de Roemeen Gellu Naum, is af
gelopen zaterdag in de Roe
meense hoofdstad Boekarest na
een hartaanval overleden.
Naum was 86 jaar. Hij publi
ceerde in ruim 65 jaar twintig
bundels poëzie, toneelstukken
en een roman, 'Zenobia', in
1985. Zijn werk kreeg wereld
wijd erkenning en hij kreeg ver
scheidene internationale en na
tionale onderscheidingen,
waaronder in 1999 de Europese
Prijs voor Poëzie.
Janet Jackson
zegt tournee af
arnhem - Het concert dat Janet
Jackson op 1 december in het
Arnhemse Gelredome zou ge
ven, gaat niet door. Jackson
heeft haar Europese tournee af
gezegd naar aanleiding van de
aanslagen in de Verenigde Sta
ten.
Jan ten Hoopen (links) en Hans Stoop: „Het liedjes schrijven gaat gewoon door." Foto: Taco van der Eb
door Coen Polack
leiden - „Het gaat niet zo goed met
me", zegt Jan ten Hoopen direct.
„Het leven is goed, maar met mij
gaat het minder." Ten Hoopen
kampt al jaren met een whiplash. Hij
wordt geplaagd door zware migraine
en slapeloosheid, wat iedere vorm
van planning bij voorbaat onmoge
lijk maakt.
De gezondheidsklachten van Ten
Hoopen, zanger en liedjesschrijver,
worden weer heviger enkele dagen
voordat hij samen met gitarist Hans
Stoop hun nieuwe programma 'Het
leven is goed' in het LAKtheater
brengt. Toen een geplande voorstel
ling van Bill van Dijk werd geannu
leerd, stelde Stoop de theaterdirectie
voor het gat in de programmering op
te vullen met een nieuw liedjespro
gramma van hem en Ten Hoopen.
Ten Hoopen: „En al moet ik mezelf
met een grote pot pillen op de been
houden, het optreden gaat door!"
Stoop: „Hij zou misschien wel weer
geopereerd moeten worden." Stoop
wijst op het litteken in de hals van
Ten Hoopen. „Moet je kijken, hij
heeft het aan zijn nekwervels en ze
gaan er via de voorkant in. Dat litte
ken zit toch vlak bij zijn stemban
den. Dat is voor een zanger natuur
lijk doodeng."
De laatste keer dat het duo in 'het
LAKtheater stond, was in 1995. Net
als het optreden van komend week
einde was dat om een cd op te ne
men. Stoop: „Je kan wel in een stoffi
ge studio gaan zitten, maar in een
echt theater met echt publiek werkt
het veel beter. De opname gaat le
ven."
Stoop en Ten Hoopen willen eigen
lijk ook een theatertournee doen.
Ten Hoopen: „We lopen al een tijdje
met dat idee rond, maar door de
problemen met mijn nek, kan ik niet
zover vooruit plannen. Misschien
gaat het volgend jaar beter."
„Ondanks al dat gezeik gaat het lied
jes schrijven gewoon door," zegt Ten
Hoopen. In de afgelopen jaren heeft
hij zo'n veertig nummers geschre
ven, waarvan hij er zaterdag zo'n
twintig zingt. „Ik zing over onder
werpen waar je liever niet over praat,
maar die wel belangrijk zijn om over
te praten. Zelfben ik niet zo'n prater,
dus stop ik wat ik wil zeggen in een
lied. Dood, liefde, ziekte, dat soort
onderwerpen, daar wil ik iets over
kwijt."
„In één liedje zing ik: 'Ik ben zelf de
wereld in het klein'. Dat zegt het wel
voor mij. Ik zoek de onderwerpen
voor mijn liedjes altijd dicht bij huis,
omdat daar alles gebeurt. Dat is mijn
wereld. Natuurlijk word ik beïnvloed
door de gebeurtenissen in de wereld,
maar ik zou dat liever niet willen."
Ten Hoopen bespeelt zelf geen in
strumenten, maar door de samen
werking met Stoop kan hij zijn ei
toch prima kwijt. „Ik hoef hem maar
iets voor te zingen of hij komt met de
INAI
Iwee
laar
it ee:
lolie
ins B
lwet
goede akkoorden en eflb°c'
tweede stem. Het gaat 0°;
trein", vindt Ten Hooped33
toch nog wel invloed t4st0'
de nummers van Ten ?eui
kan bijvoorbeeld hele raPPte
jes op een nummer lo#e8e
door de accenten andep00
liggen." 3311
De cd met liedjes die inB wc
ater wordt opgenomen,
ject in eigen beheer.
heeft nog wel een pL'
voor twee cd's maar daint
ranüe voor het daadw
brengen van die cd's. Tsw<
„Je bent altijd waard v\jeer
plaat heeft gedaan. Ik mwoui
helemaal van onderaf brlan
platenmaatschappij breirijv
van me uit als er een hOe t
De platenbaas kan bije nt
spreken zitten te jankenerd.
ring, zo mooi kunnen de be
maar zonder hit kun jcaai
ten." looi
Stoop: „Als ik zo'n Ani&ter
beeld met haar nummttte.
op een akoestische gitivou
Ahoy hoor bedwingen, en o
'Mooi liedje, maar daar ?uk i
zijn muziek ook kunnenn, c
gaat helemaal niet om pier
ten, ingewikkelde arran d<
maar om goede liedjes." fijn.
'Het leven is goed' dckQ^
Hoopen en Hans Stoop,
oktober, LAKtheater, LejQ(
ïrui
Een literair doorgestoofde Indiana Jones-film voor intellectuelen
film recensie
pieter van lierop
The discovery of heaven. Regie: Jeroen
Krabbé. Met: Stephen Fry, Greg Wise,
Flora Montgomery, Neil Newbon, Jeroen
Krabbé.
Drie jaar hebben we met scepsis
uitgekeken naar het resultaat
van Jeroen Krabbé's ambitie
om, geschouderd door scenarist
Edwin de Vries en producent
Ate de Jong, een verfilming te
regisseren van de Mulisch-ro-
man 'De ontdekking van de he
mel'. Nu de voltooide film op 18
oktober onze bioscopen bereikt
als internationale coproductie
met 'The discovery of heaven'
als titel, moet worden vastge
steld dat een onverfilmbaar ge
acht boek ingenieus werd ver
taald tot aantrekkelijke cinema.
Heel sterk aan Krabbé's werk
stuk is de opening met een paar
bijzondere staaltjes inventiviteit
en een allure die meteen een
forse bres slaan in je gereser
veerdheid. Het gaat om de
meest heikele scènes van het
hele verhaal, aangezien ze zich
afspelen in de hemel en gemak
kelijk in belachelijkheid hadden
kunnen ontaarden.
Aartsengelen bediscussiëren
hoe gevolg kan worden gegeven
aan Gods wil om het contract
met de mensheid op te zeggen
en hoe de ooit aan Mozes ge
schonken Tien Geboden terug
zijn te krijgen. Het schijnt ver
boden om ze te laten ophalen
door een engel. De enige moge
lijkheid is om gedurende een
krappe eeuw te sjoemelen met
wat levensdraden op aarde, op
dat er een jongetje zal worden
geboren dat genetisch zodanig
is afgesteld dat hij uit eigen be
weging naar de Stenen Tafels
gaat zoeken - want zoek zijn ze
- en vervolgens afleveren op de
plek waar ze ten hemel kunnen
worden opgenomen.
Ooit zijn er films gemaakt die de
hemel voorstelden als grazige
weiden of als een donzig land
schap met veel licht en kristal.
Maar het voorportaal van de he
mel oogt volgens Krabbé als de
labyrintische kerkers van Pira-
nesi. Een briljante vondst. Zo
krijg je binnen vijf minuten be
wezen dat de makers van de
film grootse effecten kunnen
realiseren en dat ze niet alleen
met respect maar ook vernuft
aan dit scenario hebben gesleu
teld.
Die indruk wordt gaandeweg
versterkt. Uiteindelijk moet je
vaststellen dat Edwin de Vries
en zijn Amerikaanse script doc
tors uitmuntend zijn geslaagd in
de heksentoer om de 900 pagi
na's van 'De ontdekking' ade
quaat in 134 minuten Discove
ry' verwerkt te krijgen. Ja, je mist
de uitwijdingen, de 1001 cultu
rele en filosofische dwarsverbin
dingen die de bespiegelende
Mulisch cadeau deed, maar het
verhaal zelf komt er ongeschon
den doorheen.
De roman is een fantastische
spielerei op het thema 'toeval'.
Met de bezetenheid van een
middeleeuwse alchemist pro
beerde Mulisch te bewijzen dat
toeval niet bestaat en dat alle
schijnbare toevalligheden in het
leven onderdeel zijn van een
systeem waarvan de codes door
wetenschappers kunnen wor
den gebroken. Zoals ze ook het
genetisch geheimschrift al heb
ben ontcijferd waarmee mensen
zijn te scheppen. Dat patent is
God dus al bijna kwijt en de
boosheid daarover vormt trou
wens de belangrijkste aanleiding
voor de intentie om de mens
heid uit te leveren aan Lucifer.
Maar eerst moeten die Tien Ge
boden terugkomen en daarvoor
is het jongetje Quinten nodig
dat onder zeer speciale omstan
digheden werd verwekt (op Cu
ba, door twee vaders min of
meer) en geboren (uit een co
mateuze moeder). Om dat alle-
Een scène uit de film 'The discovery of heaven'. Foto: GPD
maal mogelijk te maken, diende
eerst in Den Haag de astronoom
Max en de linguïst Onno elkaar
te ontmoeten, bevriend te raken
en verliefd te worden op dezelf
de vrouw. En de zaken op aarde
worden desnoods verder bijge
stuurd met ingrepen als een
kortsluiting, een moord, een
blikseminslag of een inslaande
meteoriet.
Naast de ingenieuze scriptbe
werking en de ruime en smaak
volle productionele opzet,
vormt de casting een derde pij
ler onder 'The discovery'. De
Brit Stephen Fry blijkt volmaakt
te overtuigen als Onno, de door
Mulisch zo sappig beschreven
dwarse telg uit een dynastie van
Hollandse politici. Deze acteur
blijkt echter tevens de ideale be
waker van de toon van het boek,
soepel laverend tussen scherts,
ium
erv;
sum
ran
O.C
bluf en beheerste eproe
Greg Wise als de meer v\
Max (vader een Oostde1
zi, moeder een in heijck
moorde jodin) is hetDl T
hij naast de gigant I
bleekt, maar hij we
doende profiel te ge1
ze tweede afsplitsii^J*
lisch zelf.
Flora Montgomery
vrouw tussen hen ir
al volmaakt te klopn 1
Neil Newton in de'
oudere Quinten, en
acteur in dit Holland - I
'The discovery of heite
een prachtig liefdesvot
daarnaast zijn er tain 1
zingen naar actuel&esj
nissen uit een halve tu
deme geschiedenis, lar
een totaal andere te s
naar Krabbé's film tdo
Rome is er een scèn&en
Onno en zoon Quin st<
ten insluiten in het S. zo
torium om 's nachVpl;
open te breken die mis
bergplaats zou zijn \ird
Geboden, sinds di&r
verdwenen uit de Ajvel
bonds. Ooit hebbefe n
Connery en Harriso-le
vader en zoon zo bOn
tijdens hun queeste jad<
zelf. Eigenlijk kun je ing
very of heaven' bescl ge
een literair doorgeSMe
diana Jones-film vooimr
elen. Een soort 'Rairdi
lost ten commandm^ns
Die kanttekening is £es
schattend bedoeld, b
eenmaal zo dat zowi. C
als de film onverteey v
den indien je ze alain
neemt. Want om tfer
doelen te bereiken, hwe
mei absurd veel om", z<
en het is essentieel dfce
surde omslachtig!* ik
waarderen als humonen
preciatie van 'The dj.
heaven' is een ongt.
golflengte noodzak^m
over lang niet ieder^ef
schikken. |aa<
de
Heather Nova vecht niet langer tegen schaduwen uit het verleden
s h
DU\
bei
jad<
Heather Nova: „Ik geef de controle over mijn muziek nooit uit han
den." Foto: GPD
door Hanneke van den Berg
Amsterdam - Heather Nova heeft alles mee in haar
leven, zo lijkt het. De in Bermuda geboren zangeres
heeft een bijzondere stem, is getalenteerd als sin
ger/ songwriter, is mooi en heeft een verleden
waar een meisjesroman over kan worden geschre
ven. Onlangs is haar vijfde studio-album versche
nen: 'South'.
Hitlijsten boeien haar niet, zegt ze. In ieder geval
is ze nooit begonnen aan een nieuw liedje met
het idee dat dit haar eerste grote wereldhit zou
moeten worden. Het is er ook nog nooit van ge
komen, al oogstte ze behoorlijk wat waardering
met 'Oyster', haar derde album en de plaat waar
mee ze in 1994 doorbrak.
Haar muziek heeft iets sprookjesachtigs, iets mys
tieks. Tenminste, dat was tot nu toe zo. Vooral
'Oyster' was een regelrechte trip naar een fanta
siewereld. Met 'South' lijkt ze voor het eerst een
lichte knieval te hebben gemaakt voor de com
mercie. Nooit eerder klonk een album van haar
zo toegankelijk voor de massa. Met die mening
geconfronteerd, verdwijnt de glimlach van haar
gezicht. „Met deze plaat heb ik juist willen terug
keren naar de basis. Ik heb het willen ontdoen
van alle franje. Als blijkt dat deze aanpak iets
heeft opgeleverd dat aantrekkelijk is voor een
groot publiek, dan is dat prima. Maar het is zeker
niet met opzet gedaan.
„Ieder album is voor mij een experiment. Ik vind
ook dat je nooit twee keer eenzelfde soort plaat
moet maken. Het is erg verleidelijk, omdat je er
dan zeker van kunt zijn dat hij goed zal verkopen.
Maar ik kan zoiets niet. Ik blijf voortdurend op
zoek naar nieuwe dingen. Alleen dan kan ik mu
ziek blijven maken."
Een van die vele experimenten heeft geleid tot de
single 'I'm not an angel', die sterk afwijkt van
haar eerdere werk. Het refrein is een soort men
geling van Texas en The Supremes. „Ja, dat klopt
wel. Het gekke is dat ik dit nummer aanvankelijk
een langzame, melancholieke sfeer meegaf. Toen
we in de studio besloten om het tempo wat op te
schroeven, kwam dit er opeens uit rollen. Dat is
ook het leuke van liedjes schrijven. Ik schrijf alles
akoestisch. Ik begin dus met een geraamte en kan
er daarna nog alle kanten mee op."
Heather Nova heeft nooit de wens gekoesterd
haar eigen album te produceren. „Nee, ik haal er
altijd iemand bij. Als ik een liedje schrijf, sluit ik
me volledig af van de buitenwereld. Ik zou het
ook niet anders kunnen. Maar als ik de studio
induik, krijg ik behoefte aan feedback. Ik wil mijn
mening kunnen toetsten aan die van anderen, wil
horen wat ze ervan vinden en luisteren naar goe
de tips. Begrijp me niet verkeerd, ik geef de con
trole over mijn muziek nooit uit handen. Ik moet
het eens zijn met elke noot die op het album
staat, maar dat wil niet zeggen dat ik blind en
doof ben voor de suggesties van anderen."
Wie 'Oyster' (1994) en 'South' (2001) vlak na el
kaar beluistert, merkt dat Heather Nova nu een
stuk vrolijker en optimistischer klinkt dan zeven
jaar geleden. „Elke plaat vormt de weerslag van
mijn leven op dat moment. In de tijd dat ik de
muziek voor 'Oyster' schreef, probeerde ik een
aantal gebeurtenissen uit mijn verleden te ver
werken. Het was allemaal vrij heftig en ik con
fronteerde mezelf ermee door erover te schrijven.
Het was de enige manier om er overheen te ko
men."
Een van de mooiste nummers op haar nieuwe
plaat is 'Gloomy sunday'. Dit compliment neemt
ze met gemengde gevoelens in ontvangst. „Ik heb
dit niet zelf geschreven. Het is een liedje uit de ja
ren veertig en werd eerder onder meer gezongen
door Frank Sinatra en Billy Holiday. In Duitsland
werd een film gemaakt over de schrijver van dit
liedje en mij werd gevraagd om het op te nemen
voor de soundtrack. Het resultaat bei
lit
eindelijk zo goed, dat ik besloot het op1
we plaat te zetten. Het was voor het
een cover heb opgenomen en ik wil e* c
gewoonte van maken."
In het verleden is er vaak op gezinspeeF®*
muziek zo mysterieus en sprookjesad 31
door haar avontuurlijke jeugd. Met h^or
broer en zus zwierf ze jarenlang over P8-
zeilboot. Het was bijzonder, maar oorer'
zaam. „Mijn zusje en ik verlangden ?se
vaak naar om in een gewoon gezin op Foc
Toen we klein waren, konden we de cP£
het nomadenbestaan niet altijd waar"3
kijk ik terug en weet ik dat ik een bijzon m<
heb gehad. Of mijn liedjes daar een di' Pe
van rijn, weet ik niet. Ik kan niet meer f
naar het verleden om in een ander soot*1
te groeien en dan de verschillen te bP 1
weet wel dat muziek van jongs af aaPee
vluchtsoord voor mij is geweest. WeP'
met z'n allen op een vrij kleine boot. vi *,ei
een hond en een kat. Je kon je nooit er£"e
trekken en een tijdje niemand zien. Dl
ik in de muziek als ik even alleen wilde F
S O'
Heather Nova: 27 oktober in de Heiné
Hall in Amsterdam.
