33^* HEKHU'
Een gekke regel
ten tijdelijk dorp aan de Wassenaarseweg Het bele§ van Leiden
r IWMD:\ Ajf
Hutspot-recept 5
n.
3
I WOc^ocHT, MAcm-2 op 3 ötti?gE(Z
~~j)
/jj
iSr.OfJ<
eazrrjetfwr
MAAK
By HtT ONTWAR.
NifereeM J,4
^9/^maar
LEIDENS ONTZET
leiden - Bij voetbalvereniging
Docos zijn ze teleurgesteld in de
Drie Octoberjury. Want nog
voordat de jaarlijkse taptoe van
start gaat, weten de leden van
Docos al dat zij de prijs niet zul
len winnen. Tijdens de taptoe,
die altijd wordt gehouden op 2
oktober, waren de jeugdleden
van Docos de afgelopen twee
jaar de deelnemers met de beste
bijdrage aan de optocht. De
jeugd van Docos marcheerde
keurig in het gelid en droeg
mooie, creatieve bouwwerken
met zich mee. Terecht werden zij
dan ook beloond met de meest
felbegeerde verenigingstrofee
van Leiden: de Cornelis Jop-
penszprijs, een beeldje met een
geldprijs van duizend gulden.
Maar dit jaar zit dat er dus niet
in. De juryreglementen vermel
den namelijk dat een club niet
drie keer op rij de eerste prijs
kan winnen. En daar baalt Docos
een beetje van. „Het is toch ei
genlijk gek", zo lezen we deze
maand in het clubblad van de
club. „Voor rechtgeaarde sport
mensen - in ieder geval voor
voetballers - is het ultieme doel
om de beker definitief in het be
zit te krijgen. Kijk maar naar de
Europacup: een derde keer win
nen is legendarisch, en daar
hoort het definitieve bezit van de
beker bij." Maar nu de beker dus
niet gewonnen kan worden,
heerst verwarring bij de Mors-
club. „Moeten we de Docoskin-
deren maar door elkaar heen lak
ten marcheren, geen illustratieve
bouwwerken produceren? Hoe
moet Docos als niet-kanshebber
zich gedragen in die zo mooie
Drie Oktober taptoe? Wij weten
het niet. Gekke regel, hoor."
Vrees niet: bij Docos wordt na
tuurlijk gewoon weer keihard
gewerkt aan een mooie bijdrage.
„Ook dit jaar willen we er weer
iets heel bijzonders van maken",
stelt activiteitencoördinator Ma-
rius Ballieux van Docos. „Onze
club bestaat dit jaar 65 jaar, dus
we gaan er weer iets spectacu
lairs van maken. Dit jubileum is
voor ons een mijlpaal, dus daar
hoort een mooie bijdrage aan de
optocht bij."
Dat daar geen prijs voor zal wor
den gegeven, ook al zou Docos
wederom de beste deelnemer
blijken, steekt Ballieux een heel
klein beetje. „Deelnemen is het
belangrijkste. Wij willen ons op
een leuke manier aan de stad
presenteren. Maar het zou leuk
zijn als die inzet ook beloond
kan worden met een prijs, net
als vorig jaar." Ballieux heeft wel
een suggestie voor de jury. „Het
is misschien een aardig idee om
aan de prijs een grote wisselbe
ker te koppelen, waarop dan de
namen van alle winnaars zicht
baar zijn. Dan staan wij over een
eeuw nog steeds op de bokaal."
Jan Karstens, lid van de Drie Oc
toberjury, begrijpt Docos' reactie
wel. „Ik weet eigenlijk niet waar
om die regel er is, hij is van voor
mijn tijd. Het heeft er waar
schijnlijk mee te maken, dat we
met die geldprijs clubs willen
ondersteunen - en dan is het
niet leuk als één club die prijs
maar blijft ophalen."
Maar de regel is gek, erkent Kar
stens. „Er is nog zo'n voorschrift:
van de winnaars van de eerste,
tweede en derde prijs moet er al
tijd één een sportclub zijn, ook
al maken die er allemaal een
potje van. Zulke regels zijn toch
wel een beetje krom, ja."
Karstens denkt er, zo geeft hij
toe, wel over om de regel aan te
Geisha's liepen vorig jaar bij Docos voorop in de taptoe. De Leidse voetbalclub behield in 2000 de Cornelis Jop-
pensztrofee. Archieffoto: Henk Bouwman
passen. „Mocht Docos dit jaar tijd om een wijziging te overwe-
eigenlijk weer de beste zijn, gen. Ik ben niet alleen, de jury
maar de prijs vanwege deze regel telt drie mensen, maar we moe
dus niet krijgen, dan wordt het ten het er maar eens over heb
ben. Het is natuurlijk wel een
beetje sneu voor Docos."
Peter Groenendijk
j- „We zijn hier vrijdag geko-
1 als het goed is gaan we
dag weer weg", zegt een me-
onder de luifel van haar cara-
b ilijn man is al 67, dus ik heb
opzichter gevraagd of hij wil-
)en met het neerzetten. Maar
i het goed." De tweeassige ca-
itaat naast de Wassenaarse-
let de trekhaak nog net op het
ssenaarseweg achter het uni-
itsterrein is veranderd in een
ce camping voor het personeel
kermis. Het 'kermisdorp' van
nisexploitanten staat ongeveer
dagen in Leiden. Daarna trekt
ïn weer weg, naar de volgende
pp is veel groter dan het op
1 rste gezicht lijkt. De Wasse-
weg staat helemaal vol, vanaf
1 )nde bij het Sylviuslaboratori-
pa tot aan de bocht bij de A44.
caravans in de zesmeterklasse,
)ok kleintjes, vaak met kinder-
er tegenaan. Het meeste spul
!oud uit, maar er zijn ook gi-
fhe glimmende motorhomes
ltschuifbare zijkanten,
jandagochtend zijn er niet veel
jn in het kamp. De mannen
teig met het opzetten van de at-
js. Veel wagens worden be-
idoor een klein schoothondje,
jn daar hangt de geur van een
jnde wasmachine,
ïer Akkerman, op de kermis
|zig met een vluchtsimulator, is
ijk tevreden over het kampje. „Je
ït liefst een groot parkeerter-
jhaar dat kan niet altijd." In de
itussen het fietspad en de weg
1 de ijzeren rijplaten in lange
jn. „De grond is hier erg zacht,
je stapt niet meteen in de blub-
platen zijn door de gemeente
elegd. Overal staan ook drang-
n en knalrode vuilnisbakken
emeentelogo. De buizen voor
ing en schoon water liggen bo
unds en de elektriciteit wordt
'ekt met twee grote aanhang-
s zoals die ook op de kermis
I vinden zijn. De 3 October-Ver-
'ng betaalt ook een deel. Dit jaar
lies nog op proef. Het is de be-
l dat de woonwagens hier al-
imen te staan.
1 zijstraatje van het kamp
len grote oranje oplegger van
De school is uit en alle kermiskinderen zoeken hun eigen woonwagen weer op. De exploitanten van de 3-oktoberkermis bivakkeren in een tijdelijk kamp aan de
Wassenaarseweg. In totaal staan er ongeveer tweehonderd wagens. Zelfs voor een rijdende school is gezorgd. Foto: Henk Bouwman
de Stichting Rijdende School. Twee
jongens gaan net naar binnen, na af
loop van het speelkwartiertje. „Hij zit
in groep 2. Ik zit in groep 3, maar we
benne allebei zes jaar", zegt de een
met een zwaar accent. Kermisklanten
komen uit het hele land.
De stichting geeft door heel Neder
land les aan kermiskinderen en cir
cuskinderen. Als er ergens meer dan
zeven kinderen zijn, komt er een wa
gen te staan. Het schooltje is er voor
leerlingen van de basisschool, van
kleuter tot veertien jaar. Er zijn ook
schoolwagens voor circuskinderen,
die het hele seizoen meetrekken met
het circus.
De groep kermiskinderen is iedere
week anders. Lerares A. Broekmolen
ziet sommige kinderen regelmatig te
rug, andere maar een keer per jaar.
Het is de bedoeling dat de kinderen
in november weer mee kunnen met
hun eigen klas. Dan eindigt namelijk
het kermisseizoen en in de winter
gaan de kinderen weer vast naar
school in hun woonplaats.
„Als er in Limburg een drupje regen
valt, dan komt er niemand meer,
maar hier gaan ze tot twee uur 's
nachts door." Een personeelslid van
een van de grotere attracties is net te
rug uit de stad. De zwarte strepen
smeerolie zitten nog op zijn gezicht.
Hij komt ieder jaar graag terug naar
Leiden. Een echte kermisman. „Je
moet er tegen kunnen, anders doe je
het ook niet. Ik hou van de vrijheid.
Bart Garvelink
Drie oktober. Voor de echte Leidenaar
een dag om naar uit te kijken. De dag
waarop Leiden in het jaar 1574 verlost
werd van de Spaanse belegeraars. De
dag ook, waarop de geuzen de uitge
hongerde stad op platbodems binnen
voeren om haring en wittebrood uit te
delen. Een bijzondere dag voor Leiden,
een bijzondere dag uit de Tachtigjari
ge Oorlog. In zeven afleveringen ver
tellen we aan de hand van diverse Ne
derlandse steden meer over die oor
log.
Aflevering 5: Het beleg van Leiden
Oktober 1573. De Spanjaarden heb
ben het beleg van Alkmaar opgege
ven, de watergeuzen hebben een be
langrijke overwinning geboekt op de
Spaanse vloot op de Zuiderzee en Al-
va is door Filips teruggefloten. Don
Luis de Requensens is aangesteld als
zijn opvolger. Hij moet de opstandi
ge Hollandse steden op de knieën
zien te krijgen. Met de moeizame
verovering van Haarlem en het
Spaanse debacle van Alkmaar nog
vers in het geheugen, stuurt Requen
sens zijn generaal Valdez naar Leiden
om een nieuwe tactiek uit te probe
ren: hermetisch omsingelen en uit
hongeren.
Eind oktober slaan de Spanjaarden
hun tenten op rond Leiden. De com
plete stad wordt door de Spanjaar
den afgesloten van de buitenwereld.
Maar Leiden is goed voorbereid. De
stad heeft enorm veel voedsel inge
slagen. Terwijl de Spaanse troepen
Leiden belegeren, bestrijden de wa
tergeuzen de vijand in Zeeland. En
met succes. Op 27 januari 1574 ver
slaan de watergeuzen de Spaanse
Koninklijke vloot op de Oosterschel-
de. En als gevolg van die overwin
ning geeft Middelburg, tot dat mo
ment Spaans gezind, zich over aan
Willem van Oranje.
De Zeeuwse successen ten spijt, ver
andert de situatie rond Leiden niet.
De Spanjaarden belegeren, de Leide-
naren houden vol. Begin april besluit
Lodewijk van Nassau, de broer van
Willem van Oranje, om deze impasse
te doorbreken. In een uiterste poging
om de sleutelstad te bevrijden wil hij
met een leger vanuit Duitsland naar
Leiden optrekken. De Spanjaarden
krijgen in maart lucht van deze on
derneming en heffen hun beleg op.
Ze trekken Lodewijks leger tegemoet
om de strijd aan te gaan. Die slag
vindt op 14 april 1574 plaats op de
Mokerhei. Maar net als in de slag bij
Jemmingen in 1568 worden de legers
van Lodewijk vernietigd. Dit keer
loopt het ook met Lodewijk zelf
slecht af. Zowel hij als zijn jongere
broer Hendrik van Nassau sneuvelt.
Ondertussen heeft Leiden feest ge
vierd. De stad heeft, net als Alkmaar,
het beleg van de Spanjaarden weten
te doorstaan. En daarmee maakt Lei
den een misrekening. Want Valdez
keert na de slag op de Mokerhei on
verwijld terug naar Leiden om het
karwei af te maken. En Leiden heeft
in alle euforie verzuimd om de voed
sel- en munitievoorraden aan te vul
len. Als Valdez eind mei opnieuw
voor de poorten verschijnt, is Leiden
in last. Maar onvoorbereid of niet,
Leiden weigert zich over te geven aan
de zesduizend Spaanse soldaten. De
drijvende krachten achter het Leidse
verzet zijn stadsbestuurder, edelman
en schrijver Jan van der Does, de
burgemeesters Dirck Bronckhorst en
Pieter van der Werff en stadssecreta
ris Jan van Hout
De Leidenaren hebben het zwaar te
verduren. De honger is ernstig, maar
het moreel blijft hoog onder de be
volking. Als de Spanjaarden begin ju
ni vlakbij de stad de schans Lammen
willen opwerpen, doen de Leide-
naars een uitval. Zes schuiten afgela
den met gewapende mannen, probe
ren de werkzaamheden te verstoren.
Deze dappere doch weinig succes
volle poging kost ze een schuit en
een aantal doden. De Spanjaarden
reageren door een week later de
Leidse schans Poelbrug, net buiten
de Rijnsburgerpoort, te veroveren.
Daarmee verliest Leiden niet alleen
een belangrijke schans maar ook een
aantal belangrijke moestuinen. Eind
juli doen de Leidenaren wederom
een aantal uitvallen, dit keer met
meer succes. In één geval slachten de
Leidse soldaten zelfs een heel regi
ment van zo'n zestig Spaanse solda
ten af. De Leidse aanvallers nemen
afgehakte oren en hoofden als trofee
mee naar de stad. Maar ondanks de
ze kleine overwinningen, blijft Leiden
omsingeld en wordt de voedselnood
steeds groter. Als eind juli ook nog
eens de pest uitbreekt, is Leiden let
terlijk in last. De inwoners van Lei
den, zo'n 18.000 in totaal, vallen bij
bosjes dood neer.
Timoteus Waarsenburg
2 ogram ossenstaart; in stukken
gram bloem
gram boter
nterpenen
ien knoflook
olselderij
ngel bleekselderij
er runderbouillon
j irierblaadje, takje tijm, peterselie, ro-
eper
fkok Ben Essaadi van stadscafé Van
Werff tovert een ovenschotel voor ons
ïorschijn. De bereiding van de huts-
daarmee wat bewerkelijk, maar het
ïpt klinkt veelbelovend.
warm de oven voor op 170 graden. Dep de ossenstaart
keukenpapier droog. Peper en zout de stukken en
Uel ze door de bloem. Smelt de boter in een braadpan
>ak de ossenstaart bruin. Leg de stukken daarna in
ovenschaal. Hak de schoongemaakte peen, uien,
•flook, bleek- en knolselderij grof en fruit het geheel in
het achtergebleven braadvet bruin.
Verdeel de groenten over het vlees, giet de bouillon er
over heen en leg daarop de kruiden (laurier, tijm, peterse
lie en rode peper). Dek alles af en laat de hutspotschotel
in circa drie uur gaar worden.
door Maarten Wolterink
i/iiii JULU-U6
