Topdrukte luchtvracht na aanslagen
r
ECONOMIE
Kassa rinkelt voor werkende 58-plusser
Afhandelaar leeft tussen euforie en angst voor terugval bij recessie
oolex failliet verklaard
Luchtvaartverzekeringen
vertienvoudigd in prijs
Sorbo-doekjes overgenomen
Oud-topman van Nedlloyd
nu commissaris bij Corus
Makelaars euro-actief
Paniek?
WAO-kwestie
verlaten aan SER'
haag - De aanpak van het
rote aantal WAO'ers moet
orden opgelost in de Sociaal
conomische Raad (SER). De
ivestie overlaten aan de poli-
ek zal de zaak geen goed
oen. Dat zei FNV-voorzitter
odewijk de Waal gisteren in
otterdam op een bijeenkomst
irer de toekomst van Abvakabo
NV.Als we de WAO aan de
olitiek overlaten, dan wordt
ie een speelbal van de Twee-
Kamerverkiezingen. Dat is
iet de bedoeling. We moeten
;lf een oplossing bedenken,
amen met de werkgevers en de
roonleden in de SER", zei De
(aal.
iat krimpt
iroductie in
URiJN - Om het hoofd te bie-
en aan de economische pro
lemen die het gevolg zijn van
e terreuraanslagen in de VS
aat het Italiaanse autobedrijf
iat in oktober 30.000 auto's
ainder produceren. In verband
aarmee worden 20.000 werk-
emers tijdelijk op non-actief
■steld. Zij ontvangen in die
eriode tachtig procent van
un salaris. President-directeur
oberto Testore heeft eerder
jj eze week gezegd dat de Euro-
ese automarkt in het laatste
wartaal van dit jaar met 5 tot 8
rocent zal krimpen. Voor de
islagen had Fiat gezegd dit
lar 2,4 miljoen en volgend jaar
,5 miljoen auto's te zullen pro-
uceren.
ieen oplossing
hloorgebruik
en haag - De milieubeweging
i de chemische industrie zijn
niet in geslaagd samen alter
atieven te onderzoeken voor
doorhoudende producten en
rocessen. Twee jaar geleden,
ij het begin van het onder-
oek, zeiden de milieuclubs dat
en heleboel mogelijk was, en
eweerde de industrie het te-
indeel. De vertegenwoordi-
ers van de industrie, verenigd
de VNCI, zien niets in de
id hloorvrije alternatieven waar
e milieubeweging voor pleit.
)e meeste chloorproducten
even duurzaam, vinden zij.
zaterdag 2g SEPTEMBER 2001
door Jacob van der Meulen
schiphol-oost - Massa-ontsla-
gen, tuimelende luchtvaartmaat
schappijen en een recessie van de
wereldeconomie. Het zijn angst
beelden die luchtvrachtafhande-
laars op Schiphol even naar de
achtergrond hebben verdrongen,
want er valt nu meer werk te ver
zetten dan voor de 11de septem
ber. Het vaste personeel maakt
overuren en de uitzendmarkt van
flexwerkers wordt intensief afge
graasd. De vraag is alleen wan
neer de echte klap komt.
Met man en macht heeft Cargo
Service Center (CSC) -verant
woordelijk voor de afhandeling
van een kwart van de 1,2 mil
joen ton luchtvracht die jaarlijks
via Schiphol wordt verscheept -
het afgelopen weekeinde een
curieuze opdracht uitgevoerd.
Het volledige Formule I-circus
voor de Grand Prix in Indiana
polis (VS) ging door hun han
den. Aan het eind van de klus
was de inhoud van drie 747's
van Lufthansa aan aangescherp
te security checks onderworpen.
En CSC wordt weinig ruimte ge
boden om weer op adem te ko
men. Ook dit weekeinde wordt
een topper in het luchtvracht-
vervoer.
Sjaak Hofstra, managing direc
tor van CSC Nederland, piekert
zich suf over de achtergronden
van de plotselinge opleving in
de luchtvracht. Tegen prognoses
in daalde de luchtvracht dit jaar
tot en met augustus sterk. In die
laatste maand werd zelfs tien
procent minder vervoerd dan in
dezelfde maand vorig jaar. Dat
was nog wel te verklaren aan de
hand van de slechte economi
sche resultaten in de Verenigde
Staten en het Verre Oosten, ver
telt Hofstra. „Luchtvracht is een
graadmeter voor conjunctuur
wisselingen. De duurste trans
porten zijn de eerste die afval
len. De verwachting na de aan
slagen van 11 september wès,
dat door die extra tik de handel
helemaal in elkaar zou klappen.
Cargo Service Center is somber over de toekomst van de luchtvaart. Foto: CSC
En dan komt er ineens zo'n
weekeinde waarin wordt ge
werkt alsof er van enige terugval
geen sprake is."
Hofstra: „Het moet een complex
van factoren zijn. Is het een in
haalslag van de lading van vori
ge week? Misschien is het een
reactie van bedrijven op de drei
ging dat de capaciteit van het
luchtvrachtvervoer snel en dras
tisch zal teruglopen. Of zijn het
de vervoerskosten die door de
beveiligingsmaatregelen zullen
oplopen? Nu worden die nog
niet doorberekend, maar er
staat de markt zeker een securi-
tycharge te wachten."
Maar er kan ook een andere re
den zijn voor de opleving van de
luchtvracht op Schiphol. Terwijl
andere Europese luchthavens in
antwoord op de terreurdaden
vracht tot drie dagen aan de
grond houden, zet Schiphol zich
in de markt door druk door te
laden. Dat kan, aldus Sjaak Hof
stra, mede omdat de afgelopen
jaren al miljoenen zijn geïnves
teerd in de beveiliging van de
vrachtafhandeling. Ook al ge
beurde dat om een heel andere
reden, namelijk het bestrijden
van omvangrijke diefstallen van
lading. Vaak door het eigen per
soneel.
Inmiddels is er een tweede re
den waarom vrachtvervoerders
uitwijken naar Schiphol. Hof
stra: „En daarvoor is een groot
compliment aan de Nederland
se overheid op zijn plaats. Vori
ge week vroegen de afhande
laars toestemming om voor uit
gaande vracht de twee la
dingscanners van de douane te
mogen gebruiken. Dat was bin
nen twee uur geregeld. Het ge
bruik van de scanners levert een
enorme tijdswinst op, omdat
pallets niet hoeven worden af
gebroken, geopend, geïnspec
teerd, gesloten en weer opge
bouwd."
CSC wordt niet euforisch door
de topdagen die het bedrijf nu
meemaakt. Het bedrijf voorzag,
mede door de uitbreiding van
het aantal luchtvaartmaatschap
pijen in het opdrachtenbestand,
na een moeilijke periode dit jaar
een forse groei. En die was no
dig om de miljoeneninvesterin
gen in veiligheid en efficiëntie
terug te verdienen. Het bedrijf
wilde verder reserves opbouwen
om minder afhankelijk te wor
den van conjunctuurwisselin
gen. CSC draait echter break
even. En over de toekomst van
de sector is Hofstra zelfs som
ber. „Hoe sterk gaat 11 septem
ber de wereldeconomie beïn
vloeden? Op korte termijn zwaar
negatief. Als de recessie erdoor
op langere termijn wordt ver
diept, dan zie ik geen rooskleu
rige toekomst voor de lucht
vaart. Als groei niet lukt dan zul
len we ons jasje kleiner moeten
maken. Daarin is ook een taak
voor Schiphol weggelegd. Om
de vrachtindustrie echt gezond
te maken moet de luchthaven
de capaciteit in overeenstem
ming met het aanbod brengen.
Anders gaan hier ook zeker
klappen vallen."
dhoven - Toolex, fabrikant
apparatuur voor het ver-
irdigen van cd's, is failliet,
heeft het bedrijf gisteren be-
ïdgemaakt. Het is de bewind-
trders niet gelukt een oplos-
g voor de financiële proble-
in te vinden. De curatoren
eren onderhandelingen met
B-group dochter Newtoms
er de overname van de boedel
voortzetting van activiteiten.
faillissement geldt voor de
drijven Toolex International,
Bdia Morphics, Odme, Toolex
irope, Toolex Nederland, Trex
Opex in Heerlen. Toolex zag
het begin van deze maand
iprekingen over de verkoop
de Zweedse dochter Toolex
pha mislukken. Vervolgens
werd voor de hele groep uitstel
van betaling aangevraagd.
Toolex heeft te kampen met
aanhoudend slechte marktom
standigheden. Over de eerste
helft van dit jaar liep het verlies
op tot 38,23 miljoen euro (84,2
miljoen gulden). Een jaar ervoor
was er nog een winst van 7,2
miljoen euro. De omzet daalde
met eenderde tot 45,8 miljoen
euro.
Om het tij te keren, wilde Toolex
zich terugtrekken op een locatie
in Nederland en zich volledig
richten op de ontwikkeling en
productie van cd's voor het op
slaan voor gegevens en dvd's.
Bij het bedrijf werken wereld
wijd 550 mensen.
Londen/AP - De verzekeringspremies voor luchtvaartmaat
schappijen zijn sinds de aanslagen in de VS tien keer zo
duur geworden. Dat heeft een grote verzekeraar in Londen
gisteren gezegd.
Goshawk Insurance, dat vliegtuigen in de hele wereld ver
zekert, zei dat de kosten om vliegtuigen tegen oorlog, ter
rorisme en politieke risico's te verzekeren al voor de aan
slagen van 11 september omhoog waren gegaan onder in
vloed van andere gebeurtenissen, zoals de aanslagen op
de luchthaven van de Srilankaanse hoofdstad Colombo.
Directeur Chris Fagan ontkende dat de branche probeerde
te profiteren van de crisis in de VS. „We reageren op de
markt", zei hij.
De gestegen verzekeringskosten beteken een zware aan
slag op de luchtvaartmaatschappijen, die door de crisis
hun diensten hebben moeten inkrimpen en duizenden
mensen ontslaan. Zij moeten ook enorme kosten maken
voor extra veiligheidsmaatregelen.
beverwuk/anp - De hulp in huis
is overgenomen. Spijker Hol
ding uit Beverwijk, dat met na
me actief is op de doe-het-zelf-
markt, heeft de Nedac Sorbo
Groep uit het Gelderse Duiven
overgenomen. De laatste is
vooral bekend van de Sorbo-
doekjes, sponsjes, schrijfblokjes
en afwasborsteltjes in de super
markt.
Via de overname wil Spijker zijn
doe-het-zelfproducten beter
kunnen slijten in de supermarkt.
De Sorbo-doekjes en sponjes
moeten op hun beurt een plekje
krijgen in de grote doe-het-zelf-
ketens van Nederland zoals
Praxis en Formido.
Volgens algemeen directeur G.
van der Hoeven van Spijker Hol
ding is er sprake van zo'n vijf
tien procent overlap in het as
sortiment dat Nedac en Spijker
leveren. „Je ziet schoonmaak
producten in de doe-het-zelfza-
ken en batterijen en stekkerdo
zen in de supermarkt. We kun
nen daarvan profiteren en voor
deliger gaan inkopen."
Door de overname ontstaat een
bedrijf met een omzet van 400
miljoen gulden en ruim zeshon
derd medewerkers. De overna
mesom wordt niet bekendge
maakt. De merknaam Sorbo zal
blijven bestaan.
Nedac Sorbo is van huis uit een
familiebedrijf. Een deel van het
bedrijf zal zelfstandig blijven be
staan en richt zich op de fabri
cage en distributie van panty's
en sokken.
OW'ers met een
lein aanvullend pen-
oen gaan er volgend
larwel erg weinig op
loruit, vindt de nieu-
PvdA-aanvoerder
Melkert. Hij heeft
at punt alvast gede-
uneerd tijdens de al-
emene beschouwin-
en die na Prinsjesdag
ïerden gehouden.
EIGEN
BEURS
lem Vermeend van
sociale zaken voor het
eerst met maatregelen
om hier wat aan te
doen. Vanaf 1 juli dit
jaar krijgt iedere uit
keringsgerechtigde
die een niet-gesubsi-
dieerde baan vindt
een premie van 4.000
gulden, in vier half
jaarlijkse porties van
duizend gulden.
Komend jaar doet
Vermeend er nog een
Helkert baseerde zich schepje bovenop.
p berekeningen van
et Centraal Planbu-
eau. Ook het Natio-
aal Instituut voor
udgetvoorlichting (Nibud)
omt tot de conclusie dat 65-
lussers met een aanvullend
ensioen van 30.000 gulden er
iet een tientje per maand maar
einig in koopkracht op vooruit
tan. Het minst van allemaal,
et Nibud rekent sinds een jaar
f tien twee keer per jaar de
oopkrachtplaatjes uit. Dat ge-
eurt direct na Prinsjesdag en
ort na januari wanneer alle be-
idsvoornemens zijn vertaald in
oncrete maatregelen. Voor en-
ele tientallen gemeenten wordt
Ik jaar een rapportage gemaakt
Bar de gemeentebesturen hun
eleidsmaatregelen voor de mi-
lima op kunnen baseren.
Jle landelijke en gemeentelijke
ubsidiemaatregelen hebben er
Nederland toe geleid dat ie
ttan d die vanuit een uitkering
?at werken er bijna niks, of
oms zelfs minder, aan over-
loudt. Dat verschijnsel is be-
end als de 'armoedeval'. Afge
ven jaar kwam minister Wil-
Jos van Rijsingen
Vanaf 1 januari geldt
de regeling ook voor
herintreders, vaak
huisvrouwen, die mi
nimaal 50 procent van het mini
mumloon gaan verdienen. Het
aantal jaren dat men buiten het
arbeidsproces moet hebben ge
staan, moet nog worden be
paald. Waarschijnlijk zal het om
enkele jaren gaan. Bovendien
gaat de premie omhoog: van
4.000 naar 6.000 gulden, te ver
krijgen in drie jaarlijkse porties
van achtereenvolgens 3.000,
2.000 en 1.000 gulden. Huis
vrouwen die op het punt staan
weer te gaan werken, kunnen
daarom overwegen te wachten
tot januari. Als ze nu herintre
den, lopen ze de premie mis.
Verder gooit de minister, tevens
oud-staatssecretaris van financi
en, fiscale wapens in de strijd
om 58-plussers aan het werk te
krijgen of te houden. Van 58 tot
en met 60 jaar krijgt men een
douceurtje van de belasting
dienst van 500 gulden per jaar,
61- en 62-jarigen kunnen reke
nen op 1.000 gulden en vanaf 63
jaar levert de extra heffingskor-
BELASTING
EXTRAATJES
(vanaf 2002)
HERINTREDER of
VANUIT UITKERING
KOOPKRACHTPLAATJES 2002
I 1 e jaar
ƒ3000
I 2e jaar
ƒ2000
t 3e jaar
ƒ1000
WERKEN
58 JAAR EN OUDER
58 t/m 60 jaar 500/jaar
61 en 62 jaar f1000/jaar
vanaf 63 jaar fISOO/jaar
werkgevers mogen zelfde
bedragen als onbelaste
bonus geven
werkgevers krijgen per
58+'er korting wao-
premie van ^570/jaar
Graphic WB, BD Bron Miljoenennota
ting jaarlijks 1.500 gulden op.
Per persoon! Als een echtpaar
werkend op de grens van 65 jaar
afstevent, levert dat de laatste
twee jaar dus 250 gulden per
maand op. Voor een herintre
dende 58-plusser is het tot zijn
of haar 65ste kassa. Het eerste
jaar 3.500 gulden (3.000 500),
het tweede jaar 2.500 gulden
(2.000 500), het derde jaar
1.500 gulden (1.000 500), op 61
en 62 jaar 1.000 gulden en daar
na weer 1.500 gulden.
Werkgevers mogen hun oudere
werknemers daarnaast ook nog
eens onbelaste bonussen geven
van 500,1.000 of 1.500 gulden.
En ze hoeven minder WAO-pre-
mie te betalen. Het eerste kabi
net Kok zette in met de slogan
netto inkomen
VERBETERING
per maand
KOOPKRACHT
in 2001'
IN 2002"
(f)
(f, per maand)
bijstand
1635
+25
werkende ouder
1 kind, huurhuis
3120
+50
modaal inkomen huurhuis
- 3345
+35
eenverdiener
minimumloon, huurhuis, 1 kind
2720
+45
2x modaal, hypotheek ƒ450.000
7390
+60
tweeverdieners
hypotheek ƒ500.000
7700
+160
63 jaar, hypotheek 500.000
7700
+410
AOW
ziekenfonds
2420
+35
aanvullend pensioen 30.000
4790
+10
Netto maandinkomen is inclusief (omgerekend per maand) vakantiegeld, kinderbiislag, huursubsidie, heffingskortingen,
renteaftrek hypotheek, etc
Aannames: loonstijging +3,75%; inflatie +2,5%; aanvullend pensioen +2,5%
Koopkracht houdt rekening met geldontwaarding door inflatie en verzekering ziektekosten
Werk, werk, werk! Het tweede
kabinet Kok levert het bijbeho
rende fiscale instrumentarium
waardoor werken extra wordt
beloond zonder dat de politiek
gevoelige koppeling tussen lo
nen en uitkeringen hoeft te wor
den aangetast. Dat de koop
kracht van werkenden en uitke-
ringsrechtigden zich hierdoor
niet meer op gelijke wijze ont
wikkelt, wijzen de berekeningen
uit.
Zolang je maar werkt, zit je
goed, constateert onderzoeker
Marcel Warnaar van het Nibud
dan ook. Een alleenstaande in
de bijstand gaat er volgend jaar
25 gulden per maand op voor
uit, tweeverdieners met een in
komen van twee maal modaal
ongeveer 160 gulden en in de
zelfde situatie, maar dan boven
de 63 jaar, zelfs 410 gulden.
Een echtpaar met alleen AOW
heeft 35 gulden extra te verteren
en als er daarnaast sprake is van
een pensioen van 30.000 gulden
is de vooruitgang maar 10 gul
den. Dat laatste komt omdat de
particuliere ziektekostenverze
kering extra fors stijgt. De mees
te pensioenen gaan op hun best
omhoog met het inflatiepercen
tage (geschat op 2,5 procent),
terwijl de loonstijging begroot is
op 3,75 procent.
Koopkrachtverbetering is niet
hetzelfde als stijging van het
netto inkomen. Het echtpaar
dat er qua 'koopkracht' 160 gul-
Graphic WB, BD Berekeningen Nibud
den op vooruit gaat, krijgt 350
gulden meer in het handje. Daar
gaat echter 36 gulden af vanwe
ge de stijging van de ziektekos
tenpremies en ruim 150 gulden
verdampt als gevolg van de
geldontwaarding. Koopkracht
wil zeggen wat er écht voor ge
kocht kan worden.
Het begrip 'netto maandinko
men' dat het Nibud hanteert is
niet te vinden op het salaris-
overzicht dat de werknemer elke
maand krijgt Het Nibud telt er
alle andere inkomensbestand
delen bij die via werkgever (va
kantiegeld, winstuitkering) of
overheid (huursubsidie, kinder
bijslag, heffingskorting, belas-
tingteruggave) in de huishoud
portemonnee vloeien.
door Pieter van Hove
londen - Met de benoeming
gisteren van de Nederlander Leo
Bemdsen tot lid van de raad van
commissarissen van Corus,
heeft het staal- en aluminium-
concern een man binnenge
haald die weet wat reorganise
ren is.
De inmiddels 58-jarige Neder
lander is als topman van trans-
portconcem Nedlloyd verant
woordelijk geweest voor een op
splitsing van dit bedrijf toen het
in een financieel slechte situatie
verkeerde.
Zo'n twee jaar geleden stelde
Bemdsen een omvangrijk her
stelprogramma op waarbij de
nadruk lag op verlaging van kos
ten. Uiteindelijk werd de 'land-
poot' van het bedrijf (onder an
dere Van Gend en Loos) overge
daan aan Deutsche Post en haar
dochteronderneming Danzas.
DE
door Cees Manders
Kleine ondernemers klagen wel
eens hun nood over de euro ('te
hoge kosten, te weinig tijd, nooit
om gevraagd'), maar sommigen
weten heel
creatief van
die nood een
deugd te ma
ken. Neem
de garantie
makelaars,
een franchi-
se-organisa-
tie van make
laars. Ze
doen ieder die zijn huis wil ver
kopen nu het onweerstaanbare
aanbod de waarde van dat huis
te laten bepalen 'in Euro's!' En
het werkt!
Bij elke garantiemakelaar ligt
een 'cheque' klaar. Daarop staat
te lezen: 'Als garantiemakelaar
zijn wij Euro-actief, dat wil zeg
gen dat wij samen met u kun
nen vaststellen hoeveel uw wo
ning in Euro's waard is. Deze
cheque geeft u recht op een vrij
blijvende Eurowaardebepaling'.
Mensen die een beetje naden
ken weten dat ze gewoon in de
U RO
Nog 93 dagen
maling worden genomen. Zo'n
waardebepaling van een huis is p
altijd gratis, of die nou in gul
dens, marken, peseta's of euro's
is. Een Haagse garantiemakelaaf
geeft toe dat de actie een wassen
neus is. „Je
moet toch
iets verzin
nen!? Het
gaat hier na
tuurlijk niet
om een offi-
dagen ciële taxatie.
wa5tM maar om
een eerste
schatting
van de waarde van het huis. Die
is altijd gratis. En dat doen we
natuurlijk eerst in guldens en
dan rekenen we gewoon om in j
euro's. Maar door die waarde
bepaling te koppelen aan de eu
ro haal je mensen over de
streep. Bij waardebepaling van
een huis denken de mensen nog
aan taxatie, aan dure rapporten.
Door de euro-actie krijgen ze de
indruk dat het nu allemaal voor
niks is. De actie is een groot suc
ces. Vanochtend hebben er nog
twee gebeld voor een eurowaar
debepaling."
ECONOMIE WIJZER
Goed, we zijn nog niet in een
oorlog verwikkeld. Het gaat er
nu om de terroristen te bestrij
den en wie hen ook beschermt.
Ondertussen doet de economie
wel alsof het oorlog is. Luchtha
vens zijn stil, luchtvaartmaat
schappijen ontslaan vele dui
zenden mensen, de aandelen
koersen zijn gekelderd, en het
consumentenvertrouwen in de
VS is sinds begin 1990 niet zo
sterk gedaald. Tijd voor paniek
ook hier in Nederland?
Direct na de aanslag was ik pes
simistisch over de Amerikaanse
economie. De kans
dat ze in een reces
sie zou belanden,
met twee opeenvol
gende kwartalen
van negatieve groei,
leek me erg groot.
De ontwikkelingen
van de laatste twee
weken hebben dat
pessimisme alleen
maar kunnen be
vestigen. Op het
economisch front
was niets anders
dan slecht nieuws
te horen. Vooral de
klap in het consu
mentenvertrouwen
is zorgwekkend,
want consumenten
zorgden voor de nodige vaart in
de Amerikaanse economie. Ver
wacht een daling in de investe
ringen en een flinke toename in
de werkloosheid.
Toch hoeft zo'n ramp nog geen
reden voor paniek te zijn. De
omvang van de schade in New
York is te vergelijken met de
schade die de aardbeving van
1995 in de Japanse stad Kobe
veroorzaakte: behalve 6500 le
vens 150 miljard dollar. Omdat
daar een hele stad in puin lag,
valt de schade in New York mis
schien nog wel flink daaronder.
Maar een ramp kost niet alleen;
hij kan ook iets opleveren. Denk
maai" aan alle herstelactiviteiten
die nodig zijn. Bouwers en leve
ranciers van bouwmaterialen
maken overuren. Dat is goed
voor de economie. Indertijd
hielp de Japanse regering met
fiscale impulsen. Bush heeft
daaraan al voldaan met zijn be
lastingverlagingen. De Japanse
economie groeide in 1995 zelfs
nog met 1,6 procent
Op dezelfde wijze kan een oor
log goed zijn voor een econo
mie. Het bekende voorbeeld is
het Duitsland van Hitier. Voor
dat Hitier aan de macht kwam,
was de Duitse economie in een
diepe depressie. Hitier begon di
rect met de aanleg van de Auto
bahnen en de ontwikkeling van
de oorlogsindustrie. Zijn inves
teringen gaven een flinke impuls
aan de Duitse economie die van
de weeromstuit flink begon te
groeien. Hetzelfde gebeurde
met de Amerikaanse economie
ten tijde van de oorlogen in Ko
rea en Vietnam. Iets dergelijks
zou met de Amerikaanse econo
mie nu kunnen gebeuren wan
neer de oorlogs- en beveiligings
industrieën overstelpt worden
met opdrachten.
ARJO KLAMER
hoogleraar economie
Erasmus Universiteit
Het belangrijke verschil is dat de
Amerikaanse economie in te
genstelling tot de Duitse toen
een periode van onstuimige
groei achter zich heeft liggen.
Het kan eigenlijk alleen maar
slechter. De Amerikaanse situa
tie nu is beter te vergelijken met
de situatie direct na de Golfoor
log in 1991. Ook toen liep het
consumentenvertrouwen sterk
terug en belandde de Ameri
kaanse economie in een reces
sie. Tel daarbij de enorme
schulden die Amerikaanse con
sumenten momenteel hebben
en zelfs het Ameri-™
kaanse orakel,
Greenspan van de
Federal Reserve
Bank, kan er niet
om heen: het eco
nomische front
dreigt te bezwijken
onder de grote
druk. Ook al zou de
Amerikaanse presi
dent de militaire
strijd naar zijn
hand weten te zet-—
ten. de strijd tegen
de recessie zou hij
wel eens smadelijk
kunnen verliezen.
Bush jr. zou dan
dezelfde kant op
gaan als zijn vader:
enorm populair als opperbevel
hebber van de Amerikaanse
strijdmachten maar toch afge
straft door de kiezers omdat hij
niet opgewassen bleek tegen de
economische krachten.
Betekent dit nu dat ook wij hier
in Nederland ons moeten gaan
indekken tegen een aankomen
de crisis? Die vraag krijg ik nu
voortdurend gesteld. Moet ik
mijn huis op de markt brengen
voordat de prijzen gaan kelde
ren, willen mensen weten? Moet
ik nu alvast gaan sparen voor
het geval het mis gaat? Moet ik
mijn aandelen verkopen voor
dat het nog erger wordt? Zal de
dollar minder waard worden (en
de euro dus sterker)?
Mijn eerste antwoord is altijd
dat als ik dat allemaal zou we
ten, ik me nu in grote weelde
zou wentelen. Mijn tweede ant
woord is dat de Nederlandse
economie ook weer niet zo innig,
verweven is mqpde Amerikaan
se dat een reces&e daar auto
matisch een recessie hier bete
kent. Als de Nederlandse econo
mie een slechte periode in de m
voor haar zo veel belangrijkere
Duitse economie de baas kan,
moet ze dit varkentje ook wel
kunnen wassen. Daarbij komt
dat een beetje minder druk op
de ketel, door het wegvallen van
wat buitenlandse vraag, geen
kwaad kan voor een oververhitte
economie als de Nederlandse.
De sleutel is het vertrouwen.
Praten mensen elkaar de paniek
aan. dan wordt het paniek. Het
vertrouwen van Nederlandse
consumenten daalde de afgelo
pen maand reeds flink, mensen
die in aandelen zitten weten het
niet meer, dus nu is het zaak het
hoofd koel te houden. De Hol
landse nuchterheid komt nu be
ter van pas dan ooit.
