Lijmpoging
met Taliban
niet gelukt
BUITENLAND
Emotionele discussie over nieuwe skyline New York
Berlijn: Met Duitse soldaten
is 'Srebrenica' onmogelijk
Vijfjaar geen seks voor woedende tieners in Swaziland
iffia handelt in
iroot WTC
VO vernietigt
pens rebellen
f miljard steun
>r Toulouse
nexplosie bij
Donald's
straf wegens
Jen duikers
igerstakers
>d in cel
dbeving in
ttralië
igersnood in
lambique
Piloot gaf les aan kapers
Nieuwe aanklacht Milosevic
Uitlevering Bin Laden geweigerd
EU-leiders zwegen over
racistische taal Berlusconi
F"
work - De politie in New
verdenkt de maffia in de
tikaanse stad ervan dat zij
fen metaal van het inge-
t World Trade Center ach
ter heeft gedrukt. Dat heeft
[ewyorkse commissaris van
je, Bernard Kerik, gisteren
;d. De georganiseerde mis-
in New York staat erom
nd dat zij grote belangen
in de schroot- en afvalbe-
;n. Volgens de krant New
Post is er zeker 250 ton
al gestolen. De kwestie ligt
gevoelig, omdat hier mo-
menselijke resten verbor-
assen zitten.
ie - In een staalfabriek bij
iekse hoofdstad Athene
jisteren de 3500 vuurwa-
vemietigd die bij de
)-operatie Noodzakelijke
tin Macedonië zijn inge-
ld. De wapens waren af-
itig van Albanese rebellen,
egin dit jaar de strijd aan-
len met de Macedonische
ing. De NAVO-operatie
de een maand en liep eer-
eze week af. In ruil voor
deveren van de wapens
de Albanese meerderheid
acedonië meer rechten.
Ive de vuurwapens werden
ïvan zes pantserwagens
ie ton munitie vernietigd.
s - De Franse regering trekt
[half miljard frank (een
niljard gulden) uit voor het
d in het zuiden van Tou-
dat vorige week zwaar
beschadigd door een ont-
ng in de chemische fa-
AZF. Dat heeft premier
il Jospin gisteren tijdens
lezoek aan de Zuid-Franse
jekendgemaakt. De ont-
ng in de fabriek van het
em TotalFinaElf vorige
kostte 29 mensen het le-
Twintig anderen verkeren
ti levensgevaar.
heul - Bij een bomexplosie
«nMcDonald's in de Turkse
[Istanbul is gisteren één
oon gewond geraakt. De
was volgens een woord
ster van het fastfoodrestau-
bij de toiletten van de ves-
;in de wijk Levent achter
en. Niemand heeft de ver-
oordelijkheid opgeëist.
eb - Een Kroatische man is
ren tot 5,5 jaar cel veroor-
wegens het doden van
Duitse duikers. Beiden,
ader en zijn zoon, kwa-
om het leven toen de ver
leide afgelopen zomer dy-
et in de Adriatische Zee tot
offing bracht. Hij hield de
irs voor twee vissen die hij
xplosieven wilde doden.
ra - De al maanden du-
i hongerstaking van ge-
enen en sympathisanten
otest tegen de reorganisa-
n het Turkse gevangenis-
n heeft gisteren twee nieu-
tchtoffers geëist. Het to-
antal sterfgevallen als ge-
an de hongerstaking is
ïee tot veertig gestegen.
!00 gevangenen, familiele-
n sympathisanten protes-
sinds vorig jaar door mid-
in voedselweigering tegen
erplaatsing naar com-
n met kleinere cellen.
i - In het westen van Au-
heeft zich gisteren een
>eving voorgedaan met
racht van 5,1 op de schaal
lichter. Er waren geen mel-
in van slachtoffers of scha-
e schok was te voelen tot
rth, aldus de Australische
lologische organisatie.
ito - Naar schatting
00 mensen worden in
aal-Mozambique be-
d door hongersnood. De
iltekorten zijn een gevolg
mstige overstromingen in
ebied, eerder dit jaar. Een
ingswoordvoerder vreest
'robleem de komende zes
nden alleen maar erger
It als hulp uitblijft. De
stromingen van de rivier de
bezi hebben een enorme
eelheid landbouwgrond
t water gezet.
zaterdag 29 SEPTEMBER 2001
jeruzalem/anp-afp - Vele dui
zenden Palestijnen hebben giste
ren in de Gazastrook en op de
Westelijke Jordaanoever anti-Is
raëlische betogingen gehouden.
Precies een jaar nadat de tweede
Palestijnse opstand of intifada
begon, stonden veel Palestijnen
en veel inwoners van Arabische
landen ook drie minuten stil bij
de meer dan achthonderd doden
die volgens officieuze tellingen
sinds 28 september 2000 zijn ge
vallen.
De nieuwe Palestijnse opstand
begon vorig jaar nadat de toen
malige oppositieleider Sharon in
Jeruzalem een omstreden be
zoek had gebracht aan de Tem
pelberg, een plek die zowel de
joden als de moslims als heilig
beschouwen. Sharon won later
de verkiezingen in Israël voor
een nieuwe premier en volgde
Ehud Barak op.
Op de herdenkingsdag ging het
geweld overigens onverminderd
door. Er vielen zeker drie Pales
tijnse doden, bijna tachtig men
sen raakten gewond. Op de
Westelijke Jordaanoever schoten
Israëlische soldaten gisteren een
tienjarige jongen dood. Eerder
op de dag verloor in Hebron een
Palestijn het leven en raakten
tien anderen gewond bij een
schotenwisseling met Israëli
sche militairen. In Hebron in
het zuiden van de Westelijke
Jordaanoever lopen de spannin
gen vaak hoog op. Ongeveer
vierhonderd Israëlische kolonis
ten wonen daar temidden van
120.000 Palestijnen. Het derde
slachtoffer viel in de buurt van
Bethlehem.
Juist donderdag vroegen de VS
Israël geen provocerende acties
meer te ondernemen tegen Pa
lestijnen. De VS, die bouwen
aan een internationale coalitie
tegen terrorisme, zijn niet ge
baat bij aanhoudende onrust in
het Midden-Oosten.
Israëlische en Palestijnse func
tionarissen hervatten gisteren
wel weer besprekingen over vei
ligheidskwesties. Het onder
houd was een gevolg van het,
overigens nogal koele, treffen
tussen de Palestijnse leider Ara
fat en de Israëlische minister
van Buitenlandse Zaken Peres
afgelopen woensdag.
Tijdens de jongste Palestijnse
opstand hebben zowel Israëli
sche als Palestijnse troepen zich
schuldig gemaakt aan het mar
telen van gevangenen. Die be
schuldiging kwam gisteren van
een mensenrechtenorganisatie
in Genève.
Palestijnen rouwen bij de portretten van familieleden die het afgelopen jaar tijdens de intifada - de Pa
lestijnse opstand tegen de aanwezigheid van Israël - omkwamen. Foto: AP/David Guttenfelder
De Wereld Organisatie tegen
Marteling meldt dat Palestijnse
gevangenen die in Israëlische
handen zijn ten prooi vallen aan
diverse martelpraktijken. Maar
ook Palestijnen die worden ver
dacht van collaboratie met Isra
el lopen kans lichamelijk en
psychisch mishandeld te wor
den. De organisatie baseert haar
bevindingen op informatie die
zê van Israëlische en Palestijnse
mensenrechtenorgansaties
heeft gekregen.
londen/anp-afp - Een Algerijnse piloot die vorige week in Groot -
Brittannië is gearresteerd heeft als instructeur gefungeerd van
vier van de vliegtuigkapers die op 11 september de aanslagen
pleegden in de VS. Dat deelde de Britse justitie gisteren mee.
Het is voor het eerst dat een (levende) .verdachte direct in ver
band wordt gebracht met de aanslagen van 11 september. De
Verenigde Staten hebben om uitlevering van de 27-jarige Algerijn
gevraagd.
Hij werd samen met drie anderen op 21 september in het graaf
schap Berkshire, ten westen van Londen, opgepakt.
Justitie beschuldigt de piloot ervan vier van de kamikazekapers
vlieginstructies te hebben gegeven. Hij zou onder anderen de pi
loot van het vliegtuig dat zich in het Pentagon boorde, hebben
leren vliegen.
Bevolking zal desnoods met wapens worden beschermd
den haag/anp - De aanklagers
van het Joegoslavië-tribunaal in
Den Haag hebben een nieuwe
aanklacht ingediend tegen Slob
odan Milosevic. Het gaat om
misdaden begaan tijdens de
oorlog tegen Kroatië, zo maakte
de woordvoerster van hoofd
aanklaagster Carla Del Ponte
gisteren bekend.
Inhoudelijk wilden de aankla
gers niet verder ingaan op de
zaak. Pas wanneer de aanklacht
officieel door de rechters is
goedgekeurd, zal de inhoud
openbaar worden gemaakt, al
dus de woordvoerster. Wel ver
klaarde zij dat het opstellen van
een aanklacht tegen de voorma
lige Joegoslavische president
wegens misdaden in Bosnië-
Herzegowina enkele weken lan
ger gaat duren dan voorzien.
Del Ponte wil dat alle slachtof
fers recht gedaan wordt en 'dat
de aanklacht een juiste afspiege
ling is van Milosevic zijn gehele
criminele verantwoordelijkheid',
aldus de woordvoerster. „On
derzoeksteams hebben meer
tijd gekregen, maar we zouden
op dit moment al kunnen be
ginnen tegen Milosevic. We
hebben een sterke zaak."
door onze correspondent
Wierd Duk
Berlijn- Onder bescherming van
Duitse soldaten is een situatie
als die in Srebrenica, waar de
mannelijke lokale bevolking on
der de ogen van Nederlandse
VN-troepen werd gedeporteerd,
onmogelijk. Dit zegt Michael
Steiner, adviseur voor buiten
landse zaken van de Duitse
bondskanselier Schroder, naar
aanleiding van de nieuwe
NAVO-missie 'Amber Fox' in
Macedonië. Die operatie, waar
bij duizend NAVO-militairen
ondermeer de veiligheid van in
ternationale waarnemers in Ma
cedonië moeten garanderen,
staat onder leiding van Duits
land.
Op de vraag of de bescherming
van de burgerbevolking mede
tot de taken van de militairen
behoort, antwoordde Steiner:
„Eén ding is helder, en dat is
ook zo overeengekomen: in
aanwezigheid van Duitse solda
ten, in Macedonië zal er geen
Srebrenica plaatshebben." In
geval van nood zal de bevolking
desnoods met de wapens wor
den beschermd, aldus Steiner.
In de Bosnische stad Srebrenica
werden in 1995 ongeveer acht
duizend moslims door Servische
troepen afgevoerd en gedood.
Nederlandse VN-soldaten ter
plekke grepen niet in. Steiners
indirecte kritiek op het Neder
landse militaire optreden in Sre
brenica loopt vooruit op de con
clusies van een rapport dat het
NIOD (Nederlands Institituut
voor Oorlogs Documentatie) op
dit moment over de gebeurte
nissen voorbereidt. Dat rapport
moet april volgend jaar verschij
nen.
Het Nederlandse ministerie van
defensie wil geen uitspraken
doen over de uitlatingen van
Steiner. „Wij hebben die uit
spraken niet gezien en wachten
het rapport af. Dan pas zal een
oordeel worden geveld over de
wijze waarop Nederlandse mili
tairen in Srebrenica hebben ge
functioneerd," aldus een
woordvoerder.
De nieuwe NAVO-operatie in
Macedonië, die vooralsnog drie
maanden gaat duren, volgt op
de wapen inzamelingsmissie
'Essential Harvest', die afgelo
pen woensdag ten einde liep.
Duitsland zet haar reeds in Ma
cedonië gelegerde militairen op
nieuw in. De ongeveer 600 man
sterke Duitse troepenmacht zal
worden aangevuld met nog eens
400 militairen uit andere lan
den, waaronder ook Nederland.
Het is voor het eerst dat Duits
land aan een dergelijke operatie
leiding geeft. In Duitsland be
staan van oudsher belangrijke
reserves tegenover de inzet van
de Bundeswehr in het buiten
land. Het belastte Duitse verle
den speelt in die bezwaren een
grote rol.
mbabane/anp - Tieners in Swaziland mogen van hun
koning Mswati EI vijf jaar geen seks bedrijven. Maar zijn
woorden waren nog niet koud of de 33-jarige koning
kondigde gisteren aan een 17-jarig schoolmeisje als zijn
achtste bruid te nemen. Jonge vrouwen zijn woedend.
Zij zeggen dat hun vriendjes geen vijf jaar zullen wach
ten.
In de strijd tegen aids besloot koning Mswati III van
Swaziland onlangs de oude 'umchwasho' of kuisheids
rite weer in te voeren. Volgens dit gebruik moeten jonge
maagden een donkere wollen sjaal dragen om te laten
zien dat ze geen seks mogen bedrijven. Ook mogen jon
ge vrouwen geen man de hand schudden en geen broek
dragen. Mswati kwam vorig jaar ook met een controver
sieel idee. Toen verbood hij schoolmeisjes minirokjes te
dragen.
Traditionele dorpshoofden, die nog erg veel invloed
hebben, zullen erop toezien dat het seksverbod wordt
nageleefd. Jongeren die de kuisheidsregel overtreden
moeten als boete een koe of 152 Amerikaanse dollars
betalen.
Dat Mswati zelf nu voor de achtste maal trouwt steekt
nog eens extra. Vorig jaar, na zijn zevende bruid, had hij
beloofd geen vrouwen meer te huwen. Volgens traditie
mag de koning van Swaziland elk jaar een vrouw uitzoe
ken bij de 'rietendans' die deze week plaatsvond. Tij
dens dit nationale feest dansen zo'n 20.000 schaarsge-
klede meisjes voor hun koning.
Mswati's vader koning Sobhuza II regeerde meer dan
zestig jaar en trouwde uiteindelijk meer dan zestig vrou
wen. Na Sobhuza's dood in 1982 duurde het vier jaar
voordat uit zijn talloos nageslacht Mswati III als zijn op
volger werd aangewezen.
Swaziland, een klein koninkrijk tussen Zuid-Afrika en
Mozambique kent slechts een miljoen inwoners. Afgelo
pen jaren zijn hier echter al meer dan 50.000 mensen
overleden als gevolg van aan aids gerelateerde ziekten.
Naar schatting eenderde van de bevolking is geïnfec
teerd met het aids veroorzakende hiv.
islamabad-rtr-anp - Een delega
tie van islamitische geestelijken
en diplomaten uit Pakistan is er
gisteren niet in geslaagd de rege
rende Taliban in Afghanistan
over te halen terroristenleider
Osama bin Laden uit te leveren.
Leden van de delegatie, die in
middels in Pakistan is terugge
keerd, zeiden gisteren na afloop
wel dat er nieuwe bespekingen
komen.
De delegatie sprak met leiders
van de Taliban, onder wie mul
lah Omar, in de stad Kandahar
in het zuiden van Afghanistan.
Volgens een van de leden van de
Pakistaanse delegatie weigeren
de Taliban 'om ethische en reli
gieuze redenen' Bin Laden uit te
leveren. Het gesprek werd be
schouwd als laatste kans op een
verandering in de houding van
de streng-fundamentalistische
Afghaanse heersers. De Verenig
de Staten verdenken de terroris
tenleider ervan achter de aan
slagen van 11 september in New
York en Washington te zitten.
De Taliban hebben gisteren
overigens eveneens geweigerd
acht westerse hulpverleners op
humanitaire gronden vrij te la
ten. De acht, medewerkers van
een christelijke hulporganisatie,
worden ervan beschuldigd dat
zij Afghanen tot het christen
dom hebben willen bekeren.
De weigerachtige houding van
de machthebbers in Afghanistan
lijkt een Amerikaanse of gealli
eerde militaire actie alleen maar
dichterbij te brengen. Verschei
dene Amerikaanse media maak
ten gisteren opnieuw melding
van Amerikaanse en Britse spe
ciale eenheden die in Afghanis
tan al 'operaties' hebben uitge
voerd.
Volgens USA Today gaat het om
teams van drie tot vijf personen
die Bin Laden moeten pakken of
doden. CNN meldde op basis
van Amerikaanse regerings
bronnen dat de acties eerder
zijn bedoeld om het terrein te
verkennen en in kaart te bren
gen voor mogelijke toekomstige
(lucht) acties.
Vertegenwoordigers van de Af
ghaanse Noordelijke Alliantie,
die strijdt tegen de Talibanheer-
sers, hebben gisteren in Rome
besprekingen gevoerd met me
dewerkers van de verbannen Af
ghaanse koning. Vandaag zullen
ze koning Mohammed Zahir
Shah waarschijnlijk zelf spreken.
De 86-jarige koning wordt door
sommige Afghanen en buiten
Afghanistan gezien als iemand
die het land kan herenigen wan
neer het Talibanregime valt ten
gevolge van Amerikaans ingrij
pen.
door onze correspondent
Mare Peeperkom
brussel - De Europese rege
ringsleiders hebben dagenlang
de racistische opvattingen over
moslims van hun Italiaanse col
lega Berlusconi verzwegen. De
krenkende taal werd met de
mantel der liefde bedekt, uit
vrees voor verdeeldheid in de
Europese Unie en boze reacties
uit de islamitische landen. Pas
nadat Berlusconi afgelopen
week publiekelijk opnieuw de
islamitische cultuur beledigde,
zagen de EU-premiers zich ge
noodzaakt er afstand van te ne
men.
Brusselse diplomaten bevesti
gen dat Berlusconi reeds vorige
week vrijdag tijdens een extra
EU-top in Brussel, de Westerse
beschaving als superieur aan die
van de islamitische landen be
stempelde. De topontmoeting
vond achter gesloten deuren
plaats, na afloop maakte geen
enkele premier melding van
Berlusconi's uitlatingen. Ver
scheidene premiers zetten tij
dens de toespraak van Berlusco
ni hun koptelefoon - nodig voor
de vertaling - af. Alleen de Duit
se bondskanselier Schroder zou
met lichaamstaal zijn ongenoe
gen hebben getoond over de
opmerkingen van rijn Italiaanse
collega Na afloop van de top
presenteerden de EU-leiders
een plechtige verklaring. Daarin
werd het op één hoop vegen van
terroristen met de Arabische en
islamitische wereld krachtig ver
worpen. Het papier is mede on
dertekend door Berlusconi.
Toen de Italiaanse premier rijn
boodschap woensdagavond
herhaalde in een gesprek met
journalisten, moesten de rege
ringsleiders wel positie kiezen.
De Belgische minister van bui
tenlandse zaken Michel betitel
de de opmerkingen als 'bar
baars en dom'. Premier Kok zei
Berlusconi's woorden 'zeer te
betreuren'.
De Italiaanse premier liet giste
ren weten niet van plan te rijn
zich te verontschuldigen, zoals
de Arabische Liga heeft geëist.
Berlusconi zegt dat rijn woor
den verkeerd rijn geïnterpre
teerd. Hij zou nimmer islamie
ten hebben willen kwetsen.
Tien procent van kantoorruimte verdwenen
door onze correspondent
Ans Bouwmans
new york - Hoe moet het gat in
de skyline van New York worden
gevuld? Het is een vraag die de
gemoederen al aardig bezig
houdt, ook al zijn reddingswer
kers nog dagelijks bezig met het
bergen van lichaamsweefsel en
het opruimen van de resten staal
en puin van het ingestorte World
Trade Center. En iedereen heeft
er wel een mening over.
„Ik ben gewoon iemand van de
werkende klasse. De zuidpunt
van Manhattan wordt straks
herbouwd. Krijg ik daar ook iets
over te zeggen?" Gejoel klinkt op
in de grote hal van Cooper
Union. Talloze bewoners van
Manhattan rijn bijeengekomen
voor een discussiebijeenkomst
'American Voices' over de gevol
gen van 11 september. Panellid
Michael Weinstein, directeur
van een economisch instituut in
New York, heeft rijn antwoord
snel klaar „Nee".
Er rijn vele ideeën wat op de
plek moet komen. De Twin To
wers exact nabouwen bijvoor
beeld. Maar dat is een emotio
nele reactie, realiseren New Yor
kers zich. „Je hebt een kind ver
loren en wilt het meteen vervan
gen, maar je weet dat het niet
kan", zegt een vrouw, terwijl ze
Vanaf de kade van de Hudson-rivier kijken inwoners van New York naar skyline van hun stad die nooit meer hetzelfde zal zijn. Foto: Reuters/Ray Stubblebine
langs de Hudson Rivier staat te
staren naar de lucht waar ze in
haar herinnering de twee im
mense torens riet. Er gaan
stemmen op om van het World
Trace Center een groot herden-
V
kingsmonument te maken.
Maar het verstand zegt dat de
grond daarvoor veel te waarde
vol is. Ook al zal er wel iets van
een herinnering komen; een sta
ketsel dat de ruïne markeerde is
alvast bewaard voor later.
Een ding is zeker: op het vier
kant tussen Liberty, West en Ve-
sey Street zullen nieuwe gebou
wen herrijzen. Allerlei vertegen
woordigers van de stad en de
staat New York rijn al met pro
jectontwikkelaars bijeen geko
men. Er is een plan voor een
speciale commissie die de her
bouw moet begeleiden. Er komt
immers een smak geld, 20 mil-
•9
jard dollar, van de federale rege
ring beschikbaar.
En haast is geboden. De proble
men die worden voorzien, rijn
groot. Door het verdwijnen van
de twee torens en de omliggen
de gebouwen is tien procent van
het kantoorareaal in New York
verdwenen. Het duurt naar ver
wachting al een jaar voor de
puin in het financiële district is
geruimd, en daarna nog jaren
voor er een nieuw complex
staat. Zullen de bedrijven die in
de tussentijd zijn uitgeweken
naar elders wel terugkomen?
Voor architecten is het gat in de
skyline een enorme uitdaging.
Dit wordt gezien als de kans om
de fouten die met de Twin To
wers zijn gemaakt, goed te ma
ken. Het WTC - onflyorpen door
de Amerikaanse ar&itect Min-
oru Yamasaki - was een sym
bool, het domineerde de hori
zon, maar het haalde ook de ba
lans uit de stad, menen veel ar
chitecten.
Over hoe het dan wel moet, lo
pen de ideeën ver uiteen. Er
werd gesproken over nieuwe ar
chitectuur, over een trend naar
nieuwe nuchterheid, maar er
waren ook megalomane ideeën
over gebouwen van wel 150 ver
diepingen.
Voorlopig valt er alleen nog
maar te speculeren over de
\Taag hoe de aanblik van de
New Yorkse horizon wordt her
steld. Er is maar één voorwaar
de, meent de democratische se
nator Schumer uit New York.
„Het moet groots rijn, vanwege
het economische effect en als
symbool dat we ons niet laten
intimideren."
