IMF: Langdurige terugval van economie
m BSEN
ÈiTüZ PRIJZEN
ECONOMIE
Sukkelend NBBS dreigt nu ten onder te gaan
Geen voorkennis bij
handel in opties KLM
Bezwaren NMa tegen
gascontract tuinbouw
Koploper Nederland
wordt hekkensluiter
Groeiprognoses over hele wereld naar beneden bijgesteld
Koffieboeren langs A2
Geen euro voor Kerstmis
'Zorgelijke achterstand'
bij sociale diensten
Euromunten niet besteld
lederland trekt
feel uit voor EU
hussel - Nederland is zowel
bsoluut als relatief gezien de
j twee na grootste nettobeta-
>r aan de Europese Unie. De
drachten aan 'Brussel' minus
e inkomsten uit subsidies be-
kenen per saldo een kosten-
ost van 1,74 miljard euro (3,83
ïiljard gulden), ofwel 0,44 pro
mt van het bruto nationaal
roduct. Alleen Zweden en
uitsland stonden vorig jaar
en een groter deel af, zo blijkt
gisteren vrijgegeven cijfers
in de Europese Commissie.
iegon stort
ich op China
en ha ao - Aegondochter
ransamerica heeft van de Chi-
ese overheid een vergunning
ekregen om levensverzekerin-
en te gaan verkopen. Het moet
el eerst een Chinese partner
nden om een samenwer-
ngsverband mee op te rich-
n. Aegon denkt in de loop van
J02 de onderhandelingen
aarover af te ronden. Concur-
int ING kreeg vorig jaar toe-
emming om zich op de Chi-
ese markt te begeven.
Ishio sluit
alogeenfabriek
lburg - Het Japanse Ushio
irope Tilburg bv (UET) sluit
nd dit jaar zijn fabriek voor
dustriële halogeenlampen in
lburg. De 46 personeelsleden
n over de naderende sluiting
ïnformeerd. Productiemana-
r Eggink bevestigt dat er voor
it overwegend vrouwelijk per-
meel in overleg met onderne-
ingsraad en bonden een soci-
I plan wordt gemaakt. Ushio
ed de afgelopen tijd steeds
eer verlies.
lachten over
otaristarieven
n haag - De Vereniging Eigen
nis en de Consumentenbond
agen staatssecretaris Kalsbeek
istitie) met klem de stijgende
rieven van notarissen af te
mmen. Beide organisaties
siten voor de notaris in loon-
;nst. De huidige prijsspiraal
irdt, volgens hen, onder meer
roorzaakt door de dubbelrol
n vrije ondernemer en amb-
ïaar. Daarbij hopen Eigen
lis en de Consumentenbond
versoepeling van toetre-
i- en vestigingseisen en
Hen zij openheid over prijs-
rming van notarissen.
luziekuitgever
Al bezuinigt
en - De muziek van Robbie
lliams, Lenny Kravitz en Pink
iyd wordt dit jaar zoveel min-
verkocht dat producent
II ingrijpend gaat reorganise-
Het Britse concern kondig
gisteren maatregelen aan
or ongeveer 350 miljoen gul-
o. EMI zegt te overwegen
iductie en distributie geheel
e stoten. De concernleiding
laarover in gesprek met an-
e bedrijven en verwacht
id de jaarwisseling duidelijk-
id te hebben. Op de beurs in
iden reageerde de aandelen-
:rs van de muziekgigant met
i vrije val van 27 procent.
woensdag 26 SEPTEMBER 2001
Washington/ANP - De terroristi
sche aanslagen in de VS hebben
de risico's voor de wereldecono
mie vergroot. Daardoor blijft er
een aanzienlijk gevaar dat de
huidige terugslag langduriger en
dieper wordt.
Dat zegt het Internationaal Mo
netair Fonds (IMF) in zijn van
daag gepubliceerde World Eco
nomie Outlook, het halfjaarlijkse
rapport over de wereldecono
mie. De groeiprognoses zijn
voor vrijwel alle regio's verder
verlaagd. Mogelijke effecten van
de aanslagen zijn nog niet mee
genomen, wat betekent dat de
cijfers vermoedelijk nog slechter
uitvallen. Het IMF heeft aange
kondigd later vandaag met een
raming te komen van de econo
mische gevolgen van de aansla
gen. De prognose van de groei
van de wereldeconomie dit jaar
is ten opzichte van het vorige
rapport verlaagd van 3,2 tot 2,6
procent en die voor 2002 van 3,9
tot 3,5 procent. De raming van
de groei in de VS in 2001 is ge
zakt van 1,5 tot 1,3 procent. Vol
gend jaar wordt het 2,2 procent
in plaats van 2,5 procent.
De eurozone zal dit jaar uitko
men op 1,8 procent en volgend
jaar op 2,2 procent, in beide ge
vallen 0,6 procent minder dan
het IMF een halfjaar geleden
dacht. Nog groter zijn de aan
passingen voor Japan. Het land
zal zijn economie dit jaar zien
krimpen met 0,5 procent en kan
in 2002 niet meer verwachten
dan een minimale groei van 0,2
procent. Het IMF ziet wel enkele
lichtpuntjes. De rente is in veel
landen verlaagd, vooral in de VS.
Verder zijn de olieprijzen terug
gezakt. Ook andere factoren die
bijdroegen tot vertraging van de
economische groei zijn afge
zwakt. „Dit kan helpen de be
drijvigheid en het vertrouwen de
komende periode te steunen",
aldus het IMF. De zeven belang
rijkste industrielanden (G7) ver
wachten dat de terroristische
aanslagen in de Verenigde Sta
ten een negatief effect zullen
hebben op de economische
ontwikkeling. „Maar in de na
bije toekomst zal er een terug
keer zijn naar duurzame econo
mische groei en stabiele financi
ële markten." Dat staat in een
Zalm geeft Kamer opheldering
den haag/anp - 'Met zekerheid'
is vastgesteld dat er kort voor de
aanslagen in de Verenigde Sta
ten niet met voorkennis is ge
handeld in aandelen van lucht
vaartmaatschappij KLM. Dat
heeft minister Zalm van financi
en gisteravond aan de Tweede
Kamer gemeld.
De ongewoon drukke handel op
de dag voor de terroristische
aanslagen deed vermoeden dat
terroristen, op de hoogte van de
komende terreur, met zoge
noemde put-opties grote win
sten probeerden te behalen. Met
put-opties wordt gespeculeerd
op een sterk dalende koers.
Zalm zei in de Kamer dat onder
zoek heeft uitgewezen dat de
koper van de put-opties een 'be
trouwbaar persoon met een dui
delijk motief was'. Volgens han
delaren waren de omzetten in
KLM-opties op vrijdag 7 sep
tember en maandag 10 septem
ber tien maal zo groot als nor
maal.
De Stichting Toezicht Effecten
verkeer (STE) is vervolgens een
onderzoek gestart. Zalm zei gis
teren in de Kamer dat er even
eens geen aanwijzingen zijn dat
er op de AEX-index in Amster
dam koersbewegingen te verkla
ren zijn door voorkennis bij per
sonen.
Momenteel controleren de STE
en De Nederlandsche Bank nog
of terroristische organisaties via
bankrekeningen in Nederland
actief zijn op financiële mark
ten. Dat doen de twee op basis
van een lijst van de FBI waarop
verdachte organisaties en perso
nen staan vermeld.
Kort na de aanslagen in de Ver
enigde Staten werd bekend dat
de verdachte terrorist Bin Laden
mogelijk in aandelen heeft ge
handeld. Zalm vertelde de Ka
mer dat het op basis van de zo
genoemde Talibanlijst van de
Verenigde Naties mogelijk is om
tegoeden van terroristische or
ganisaties te bevriezen.
den haag/anp - De Nederlandse
Mededingingsautoriteit (NMa)
vindt het niet wenselijk dat tuin
ders opnieuw gezamenlijk gas
inkopen. Die visie heeft de an-
tikartelorganisatie per brief ge
meld aan het Productschap
Tuinbouw, aldus een woord
voerster van de NMa.
Volgens de NMa is een contract
niet in het belang van de gebrui
kers. Ook zet de organisatie
vraagtekens bij het aparte prijs -
regime voor de tuinbouw. Di
recteur-Generaal A. Kist van de
NMa spreekt vandaag met het
productschap over zijn opvat
ting.
Tuinders hebben de afgelopen
dertig jaar gezamenlijk gas inge
kocht. De tuinbouw deed dit om
als grote afnemer kortingen te
krijgen. Het huidige contract,
dat 1 januari afloopt, omvat zo'n
10.000 tuinders die samen 4,5
miljard kuub aardgas per jaar
verbruiken.
De tuinbouw is zeer ontevreden
over de opvatting van de NMa.
„Dit komt uiterst ongelegen",
aldus voorzitter J. van der Veen
van het Productschap Tuin
bouw te Zoetermeer. De tuin
ders hebben volgens hem al te
maken met hogere energiekos
ten door een nieuw tariefsys
teem van de Gasunie.
Als het aparte contract ver
dwijnt, kost dat een gemiddeld
tuinbouwbedrijf jaarlijks 25
30.000 gulden, aldus Van dqr
Veen. Bedrijven met een relatief
klein verbruik zouden het hardst
getroffen worden.
Het productschap zet zich sa
men met landbouworganisatie
LTO-Nederland en juridische
adviseurs in om de NMa-opvat-
üng van tafel te krijgen. „We
zien in de opvatting van de NMa
geen reden niet tot een nieuw
contract te komen", aldus Van
der Veen.
utrecht - Vier koffieboeren uit Zuid-Amerika en Afrika hebben gisteren koffie uitgedeeld aan automobilis
ten op een parkeerplaats langs de A2 van Utrecht naar Amsterdam. Met de actie protesteerden ze tegen de
lage koffieprijzen op de wereldmarkt. Gisteren besloot de Associatie van Koffieproducerende Landen
(APPC) het programma in de koelkast te zetten om twintig procent van de mondiale koffieoogst niet op de
markt te brengen en zo de prijzen op te drijven. In reactie daarop daalden de prijzen op de koffiemarkt in
New York tot het laagste niveau in dertig jaar. Oorzaak van alle problemen is het feit dat er meer koffie
wordt geoogst dan er wereldwijd wordt gedronken. Foto: ANP/Mark Prins Fotowerk
Reisorganisatie verloor eigen gezicht en aansluiting met de markt
r Annet van Aarsen
en - NBBS Reizen is één van
jrote reisorganisaties in Ne-
and. In de top tien van tour-
rators stond het bedrijf met
hoofdvestiging in Leiden en
vijftig reiswinkels verspreid
het land begin dit jaar op
imer acht. Een uitstekende
ktpositie zo lijkt het, maar
rendement van het bedrijf is
te laag.
IS leed vorig jaar een verlies
8,3 miljoen gulden (3,77
oen euro) op een omzet van
miljoen gulden (158 miljoen
In februari van dit jaar
digde de reisorganisatie een
e inkrimping aan: op het
fdkantoor zouden 125 van
00 banen verdwijnen. Bij de
IS werkten op dat moment
itaal zo'n zevenhonderd
as en. Dè reorganisatie was
het einde van de ellende,
eren maakte NBBS Reizen
end dat ze haar financiële
ilichtingen niet langer kan
omen.
lechte resultaten van het
g jaar zetten interim-direc-
Van der Zijl - aangesteld
puin te ruimen' nadat in
jber 2000 het bestuur van de
gedwongen was om op te
aan het denken.
JBS, opgericht in het begin
le vorige eeuw, moest terug
[waar het ooit begon. „De
De NBBS-Reiswinkel in de Leidse Breestraat. Foto: Hielco Kuipers Fotoprodukties
student is nog steeds een be
langrijk deel van onze doel
groep", verklaarde Van der Zijl
in februari.
„Daarnaast richten we ons ook
op wat er uiteindelijk van de
student geworden is. We groei
en als het ware met onze doel
groep mee." Hij gaf bij die gele
genheid tegelijkertijd toe dat het
contact met de doelgroep ver
slechterd was. „We waren de
laatste tijd te veel bezig met de
verkoop van onze producten en
te weinig met wat onze klanten
eigenlijk willen."
Hoe anders was het bij de op
richting van het Nederlandsch
Bureau voor Buitenlandsche
Studentenbetrekkingen. De or
ganisatie werd in 1927 door een
aantal studentencorpsen, ver
enigd in de Algemene Senaten
Vergadering, opgericht als 'reis
commissie voor internationale
uitwisselingen tussen studen
ten'. In de zomer van dat jaar
was de eerste reis een feit. Een
muziekkapel kwam er aan te pas
om het reisgezelschap van Ne
derlandse studenten uitgeleide
te doen. De reizigers vertrokken
met de trein naar Boedapest, op
uitnodiging van een Hongaarse
studentenvereniging.
Overigens was de reiscommissie
in die eerste jaren slechts ver
antwoordelijk voor de techni
sche en financiële organisatie
van de reizen. Het daadwerkelijk
vervoer per trein en bus - werd
regelmatig uitbesteed aan Ne
derlands oudste reisbureau Lis-
sone-Lindeman in Den Haag.
Pas in 1933 ging het Neder
landsch Bureau voor Buiten
landsche Studentenbetrekkin
gen officieel van start, schuin te
genover het pand aan de Leidse
Breestraat, waar nu nog een
NBBS-reiswinkel is gevestigd. In
die eerste jaren draaide het bu
reau volledig op vrijwilligers.
Vlak na de oorlog legde de stu
dentenreisorganisatie zich voor
al toe op de organisatie van
'werkkampen', bedoeld om stu
denten te laten helpen bij het
opruimen van oorlogspuin, het
herstellen van wegen en de
oogst van fruit. En tijdens de
Watersnoodramp van 1953 kwa
men Franse studenten naar
Zeeland om de bevolking te hel
pen.
Halverwege de jaren vijftig kreeg
de reisorganisatie de beschik
king over Volkswagenbusjes
waarmee studentenchauffeurs
andere studenten naar congres
sen in het buitenland vervoer
den. Eén van de chauffeurs was
Pieter van Vollenhoven. En om
dat het aantal reizen snel toe
nam, ging NBBS zelfs studen
tenhotels exploiteren.
Het blikveld werd wijder en wij
der, zo bleek in 1972 toen de or
ganisatie haar doelstelling ver
anderde in 'het zonder winst
oogmerk studenten en jongeren
uit verschillende landen de mo
gelijkheid bieden tot ontmoe
ting en studie, zodat zij uit eigen
ervaring andere volken en lan
den beter leren kennen'.
Vlak daarna trad de professiona
lisering in: NBBS verliet het con
cept van vrijwilligers die reizen
aanbieden in een wetenschap
pelijke omgeving. En om een
grotere doelgroep te kunnen
aanspreken veranderde de reis
organisatie in 1985 haar naam
NBBS Jongerenreizen in NBBS
Reizen. De organisatie verhuis
de naar een spiksplinternieuw
en groot kantoor. Er kwamen
nieuwe takken bij, zoals Budget
Air en een speciale divisie voor
zakenreizen: Professional World
Travel.
Die laatste loot werd bij de reor
ganisatie van februari opge
doekt, net als de afdeling die rei
zen organiseerde voor buiten
landers die naar Nederland
kwamen. Maar het lijkt er nu op
dat het te laat is om het tij te ke
ren.
Omdat de NBBS haar gezicht
heeft verloren, zeggen sommi
gen. Omdat de NBBS steeds
meer concurrentie heeft op het
gebied van avontuurlijke reizen
en pakketreizen. En omdat ze
niet kan terugvallen op een sta
biele stroom aan boekingen van
meer traditionele vakanties, zeg
gen anderen. Collega's in de
reisbranche wijzen ook op de
aanslagen op het World Trade
Center in New York en het Pen
tagon in Washington. Reizen
naar Amerika vormden een ui
terst belangrijk onderdeel van
het complete reisaanbod van
NBBS.
De reisorganisatie zag het aantal
boekingen sinds 11 september
met vijftig procent dalen. Die
onverwachte tegenvaller kan wel
eens de genadeklap zijn.
verklaring die de ministers van
financiën van de VS, Canada, Ja
pan, Duitsland, Frankrijk,
Groot-Brittannië en Italië giste
ren uitgaven.
De ministers hadden voor vrij
dag een vergadering op de agen
da staan aan de vooravond van
de geplande jaarvergadering van
het Internationaal Monetair
Fonds en de Wereldbank in
Washington. Deze bijeenkom
sten zijn wegens de aanslagen
geannuleerd. Volgens de verkla
ring komen de ministers nu be
gin volgende maand bijeen in
de Amerikaanse hoofdstad.
Volgens de ministers zullen de
gevolgen van de aanslagen lei
den tot vertraging van het her
stel van de Amerikaanse econo
mie, dat aanstaande was. „Maar
ons economische beleid en de
fundamenten van cje economie
blijven sterk."
washington/anp - De groei van
de Nederlandse economie zal
inzakken van 3,5 procent in
2000 tot nog maar 1,4 procent
dit jaar. Dat voorspelt het Inter
nationaal Monetair Fonds (IMF)
in zijn halfjaarlijkse rapport over
de wereldeconomie. Het Cen
traal Planbureau (CPB) rekent
voor dit jaar nog steeds op twee
procent.
Zowel het IMF als het CPB heeft
bij de prognose nog geen reke
ning gehouden met negatieve
economische gevolgen van de
aanslagen in de Verenigde Sta
ten. Over volgend jaar zijn de
twee instellingen het vrijwel
eens. Het IMF verwacht dan 2,2
procent groei en het CPB twee
procent.
Nederland behoorde de afgelo
pen jaren tot de sterkst groeien
de landen in West-Europa, maar
is nu een van de hekkensluiters.
Het IMF verwacht voor dit jaar
alleen in Duitsland een nog ge
ringere economische groei (0,8
procent). Denemarken zal net
als Nederland uitkomen op 1,4
procent. De prognose voor de
eurozone is 1,8 procent. In het
vorige rapport werd voor Neder
land nog een groei in 2001 ver
wacht van 2,9 procent.
Ook wat betreft de inflatie is Ne
derland een negatieve uitschie
ter.
De geldontwaarding zal volgens
het IMF dit jaar uitkomen op 4,9
procent, op IJsland na het hoog
ste percentage van alle West-Eu-
ropese landen. Het CPB rekent
op een inflatie van 4,25 procent.
Zowel het IMF als het CPB ver
wacht in 2002 een vermindering
tot 2,5 procent. Het percentage
werklozen onder de beroepsbe
volking gaat volgens het IMF
omhoog van 2,8 procent vorig
jaar tot 3,6 dit jaar en 3,9 in
2002.
Kerstpakketten wil het bedrijfs
leven wel, zolang er maar geen
eurocadeautjes inzitten. De Bra
bantse Kerstpakketten Specialist
(BKS) in Goirle heeft nog geen
enkel pakket met eurospullen
verkocht aan het bedrijfsleven.
DE
URO
Nog 96 dagen
Een woordvoerder van BKS zegt
dat het bedrijfsleven, drie maan
den voor de introductie, de buik
vol heeft van de euro. „De klan
ten vragen ons expliciet om pak
ketten zonder ook maar iets wat
met de euro te maken heeft."
BKS omschrijft zichzelf als een
'middelgrote' leverancier van
kerstpakketten. Groothandel
Sligro, die tot de grotere spelers
op de markt behoort, heeft de
zelfde ervaring als de Brabantse
onderneming. Het millennium
twee jaar geleden was een enor
me hype, maar bij de euro is
daarvan volgens Sligro absoluut
geen sprake. „Integendeel, de
euro is geld en geld is geen
kerstthema. Onze klanten vin
den de euro niet gezellig voor in
het pakket."
De artikelen die Sligro in de
pakketten heeft, zijn ook wat
vergezocht, erkent de woord
voerder. Badschuim met het eu
roteken, een eurochocoladelet
ter, een kaars in de vorm van
een euro.
Ook internetkerstpakkettenbe-
drijf, www.kerstpakket.nl,
noemt de euro absoluut geen
topper. Het intemetbedrijfje
biedt een aantal kleine eurodin
getjes aan, zoals een pakket met
twee flessen wijn. Op de ene
staat 'de laatste gulden' en op
de andere 'de eerste euro'. Een
woordvoerder zegt wel pakket
ten met eurospullen in reserve
te houden, mocht er toch vraag
ontstaan.
Relatiegeschenken die met de
euro te maken hebben, lopen
wel enorm goed. „Vanaf mei dit
jaar zijn vooral de eurocalcula
tors niet aan te slepen", zegt de
woordvoerder van internetbe
drijf www.multigifLnl. Ook de
antistresseuro wordt erg veel
verkocht.
De sociale diensten hebben een
'zorgelijke achterstand' bij de
invoering van de euro. De kans
bestaat dat sommige diensten in
januari de uitkeringen nog in
guldens in plaats van euro's be
talen. „Cliënten zijn in ieder ge
val nooit de dupe", aldus voor
zitter Van Dijkhuizen van het
Nationaal Forum voor de intro
ductie van de euro gisteren.
De Rekenkamer constateerde in
maart al dat er sprake was van
een zorgwekkende toestand. Nu
concludeert het Euroforum dat
een aantal grote sociale diensten
niet op tijd klaar lijkt te zijn.
Maar het ministerie van sociale
zaken is minder verontrust. In
mei concludeerde het ministerie
dat ongeveer veertig procent
van de sociale diensten niet op
schema lag. „Dat vonden we
destijds niet zorgwekkend", al
dus een woordvoerder. Over
twee weken komt het ministerie
met een actuele stand van zaken
naar buiten. „Dan kunnen wij
pas zeggen hoe de situatie op dit
moment is."
Het uitbetalen in guldens levert
volgens Sociale Zaken slechts
administratieve rompslomp op,
maar zeker geen problemen
voor ontvangers van een uitke
ring. „Met de banken is afge
sproken dat de betaling in gul
dens in noodgevallen wordt ge
accepteerd", aldus de woord
voerder. „De banken zorgen dat
de uitkeringen in euro's op de
rekening terechtkomen. Maar
wij gaan er vooralsnog vanuit
dat deze mogelijkheid niet hoeft
te worden gebruikt."
Behalve de sociale diensten blijft
ook de zorgsector qgra aan
dacht vragen. Naai*hatting
dertig procent van de instellin
gen zal per 1 januari nog niet
helemaal klaar zijn met de in
voering van de nieuwe munt.
De helft van de winkeliers heeft
het aanvraagformulier voor eu
romunten in de prullenbak ge
gooid, vaak in de veronderstel
ling dat het om reclame ging.
Het Nationaal Forum voor de
introductie voor de euro heeft
gisteren het midden- en klein
bedrijf nog een maand extra de
tijd gegeven om euromunten te
reserveren.
„Wie niet voor eind oktober be
stelt, heeft op 1 januari geen eu
romunten in zijn kassa", zegt
voorzitter Van Dijkhuizen van
het Forum. Tussen de twintig en
dertig procent van de onderne
mers heeft het bestelformulier
ingevuld. „Veel te weinig", stelt
Van Dijkhuizen.
Volgens MKB Nederland heb
ben veel ondernemers de for
mulieren aangezien voor recla
me. „Ondernemers krijgen ont
zettend veel post. Ze verdrinken
in de reclame. Het is jammer
dat op de envelop niet stond
wat er in zat", zegt eurospecia
list Prins.
