Gevechten in noorden van Afghanistan BUITENLAND Europa opent jacht op 'bloedgeld' Vraagtekens bij publicatie vermistenlijst Taliban zetten tegenaanval in Anti-Talibangroep boekt strategische winst Prijs van opium gehalveerd tot bijna 600 gulden Betogers steken ambassade VS in brand EU: Uitlevering terroristen VS als doodstraf niet geldt Pakistan houdt grens voor vluchtelingen toch gesloten Peiling: Bloomberg wint voorverkiezing New York WHO wil betere verdediging tegen biologische aanval itsers hebben geen zin in bier chen - Dat mensen als ge- van de aanslagen in de VS zin hebben in feesten, •rvindt het Oktoberfeest in ichen. Tijdens de eerste dagen van het grootste feestijn ter wereld kwamen iar schatting 50.000 bezoe- pinder dan vorig jaar. ankelijk waren er plannen iet grootste volksfeest ter ld helemaal niet te laten igaan. Maar uiteindelijk len er alleen enkele onder- nvan het zestiendaagse jn geschrapt. sh: Geen ipens piloten hington - De Amerikaanse ident Bush ziet niets in het de vereniging van piloten A) piloten met vuurwapens rusten. Om vliegveiligheid vorderen moeten wel meer ipende bewakers mee aan d. Bush wil ook wetgeving iet vergrendelen van cock- juren mogelijk maakt. Mo- leel mogen piloten geen wapens dragen aan boord. ibieren weg op iversiteiten VS it - Steeds meer Arabische enten, die een studie vol- lan een universiteit in de nigde Staten, vertrekken uit ivoor wraakacties. Een ienlijk aantal'Amerikaan - rabische studenten heeft sinds de aanslagen in de universiteiten in Libanon schreven. woensdag 26 september 2001 ibelprijs »r Bush' islamabad/rtr - De regerende Taliban en de oppositionele Noordelijke Alliantie hebben van ochtend gevochten in de provin cie Balkh in het noorden van Af ghanistan. Dat heeft een militaire commandant van de Alliantie ge zegd. Volgens generaal Abdul Rashid Dostum concentreerden de ge vechten zich in de regio rond Zari, ongeveer 100 kilometer ten zuiden van de strategische stad Mazar-i-Sharif. Dostum ver overde in het weekeinde Zari en enkele omliggende districten. De Taliban hebben een tegen aanval ingezet om te voorko men dat de oppositietroepen verder oprukken naar Mazar-i- Sharif. De gevechten zijn bijzonder he vig. De Taliban hebben een groot aantal troepen samenge trokken om verdere overwinnin gen van de Noordelijke Alliantie te verhinderen, maar ze hebben tot nu toe geen succes gehad, aldus Dostum. Het in Pakistan gevestigde Af ghaanse persbureau AIP meldde dat de Taliban gisteren het dis trict Qadis in de westelijke pro vincie Badghis hebben her overd, nadat het eerder op de dag door de oppostie was inge nomen. De Noordelijke Alliantie, die loy aal is aan de afgezette president Burhanuddin Rabbani, heeft de strijd tegen het bewind in Kabul opgevoerd. Dat raakt steeds meer geïsoleerd na de aanslagen in de VS op 11 september. De Taliban hebben meer dan 95 procent van het land in handen. Washington dreigt met vergel dingsacties in het door burger oorlog verwoeste land omdat het streng islamitische regime onderdak zouden bieden aan Osama bin Laden, de hoofdver dachte van de aanslagen op New York en Washington. Terwijl het Taliban-regime in Afghanistan 300.000 man onder de wapenen heeft geroepen om zich te weren tegen mogelijke VS vergeldingsacties, hebben strijders van de Afghaanse Noordelijke Alliantie een offensief ingezet tegen de Taliban in het noorden en midden van het land. Afghaanse vluchtelingen in omringende landen: 3.623.000 Pakistan: 2 miljoen Iran: 1,5 miljoen S GRAPHIC NEWS De Amerikaanse presi- George Bush verdient de ilprijs voor de Vrede als hij errorisme bestrijdt op een ier die niet aan nog meer huldigen het leven kost. lindt een uit wetenschap- bestaande groep Noorse tsactivisten die Bush onder oorwaarde wil nomineren, iobelprijs wordt jaarlijks in mber in de Noorse hoofd Oslo uitgereikt. kije pakt gale Afghanen - Turkse veiligheids in hebben gisteren 114 il- fghanen opgepakt bij [cties in Datca in het zuid en Sandikli in het wes- het land. Volgens het ireau Anatolië probeer- 6 Afghanen per boot naar enland te komen. Bijna ïüg anderen, onder wie 26 Eren, wachtten op een dvoor een overtocht naar enland. Verder zijn tien men zonder papieren op- St. Ze zijn allemaal het uitgezet. am operatie nu J irzame Vrijheid iington - De Amerikaanse ter van defensie Donald feld heeft gisteren be- fa [emaakt dat de militaire te itie tegen het terrorisme invankelijk 'Oneindige Ge- f igheid' (Infinite Justice) j genoemd, is omgedoopt f uurzame Vrijheid' (End- Freedom). Tot de naams- ing is besloten om tege- te komen aan bezwaren ommige moslims, die stel- kC it alleen Allah oneindige l|jj htigheid tot stand kan lei ltille Kruis geeft miljoen dollar iington - Het Amerikaanse Kruis trekt in verband met nslagen in de Verenigde ii honderd miljoen dollar or hulp aan de nabestaan- an de bijna 7000 doden en isten. Het gaat om belas- rije giften aan gezinnen )or het wegvallen van een ielid in financiële proble- komen. Het Amerikaanse Kruis helpt ook de getrof- uren van de verwoestte •torens in New York. istan bevriest Beden Rashid :hi - Pakistan heeft de egoeden van de charita- organisatie Al Rashid be- u. Dat heeft een woord- er van de regering in Is- lad bekendgemaakt. De ikaanse regering besloot deze week de tegoeden 1 Rashid en 26 andere or- tties en individuen te be lt, omdat zij banden met rorist Osama bin Laden n hebben. Al Rashid heeft eks bakkerijen en subsi- de verdeling van voedsel de armen. Ook heeft Al 1 moskeeën in Afghanis- bouwd. Rijswijk/ANP - Nog steeds is niet duidelijk hoeveel Nederlandse slachtoffers er precies zijn geval len door de aanvallen in de Ver enigde Staten. Het ministerie van buitenlandse zaken wil zelfs niets zeggen over het aantal Ne derlandse vermisten in de Ver enigde Staten na 11 september. De vraag is of de media een rol kunnen spelen in het op orde brengen van een vermistenlijst door die te publiceren. „Natuurlijk kunnen vooral kran ten een rol spelen in het naar boven trekken van informatie om duidelijkheid te krijgen over de vermisten, maar de keerzijde is dat mensen zich wellicht on nodig zorgen gaan maken en betrokken familieleden gaan be naderen die op de lijst voorko men. Die familieleden zitten in de meeste gevallen niet op der gelijke telefoontjes te wachten", zegt dr. I.C. Meijer van de Uni versiteit van Amsterdam, gespe cialiseerd in mediastudies. Toch hielpen de media ten tijde van de Bijlmerramp de autori teiten met een groot probleem. De lijst van vermisten bestond uit 1500 namen. Uiteindelijk werd het aantal door de autori teiten zelf binnen een week tot driehonderd teruggebracht, maar door publicatie van die lijst in de media werd die nog eens met de dag korter, zo bleek daags na de Bijlmerramp. Er stonden mensen zes keer op, onder allerlei bijnamen. Maar er waren ook schuldeisers die op die manier probeerden de poli tie hun schuldenaar op te laten sporen. In tegenstelling tot New York kon Amsterdam het grootste deel van de slachtoffers herlei den tot een wijk. „Ze kunnen in New York niet op enig bestand terugvallen. Je weet nooit wie daar toevallig liep te winkelen. Hoe sneller je de lijst naar bui ten brengt, hoe sneller er duide lijkheid komt over het werkelijke aantal. Dat is psychologisch ook beter, want New Yorkers zien de lijst nu alleen maar groeien en er wordt ook nog steeds gespro ken over enkele tientallen Ne derlandse vermisten", zegt een direct betrokkene ten tijde van de Bijlmerramp. Na de vuurwerkramp in En schede werd direct een vermis tenlijst samengesteld door on der andere mensen die samen kwamen in de Diekmanhal. De lijst groeide echter onnodig tot enkele honderden. „Probleem om zo'n lijst actueel te houden is dat mensen wel melden dat ze een familielid, buurman of ken nis missen, maar niet als ze die weer hebben gevonden", zegt voorlichter J. Schukkink van het Informatie- en Adviescentrum in Enschede. De autoriteiten en hulpverleners hebben hiervan geleerd, weet Schukkink. Hij zegt dat de lijst na enkele dagen al weer is inge trokken omdat die tot te veel verwarring leidde. Een team van twintig mensen, dat zich des tijds ook bezighield met de ver mistenlijst na de Bijlmerramp, is zich gaan bemoeien met de En- schedese lijst. „Uiteindelijk ble ven drie daadwerkelijk vermis ten over. Nee, als we ooit nog eens zo'n lijst moeten samen stellen, zullen we die eerst ach ter de schermen proberen naar beneden te brengen", zegt Schukkink. Een woordvoerder bij buiten landse zaken sluit niet uit dat de lijst naar aanleiding van de aan slag op het WTC-gebouw op een gegeven moment toch naar bui ten wordt gebracht, ook al be staat over een aantal namen dan nog onzekerheid. Op dit mo ment worden alle meldingen nagetrokken die op de eerste dagen na 11 september binnen kwamen bij het consulaat in New York, het ministerie van VWS, het Rode Kruis en het mi nisterie van buitenlandse zaken. Het gaat om enkele tientallen namen. Het ministerie wil eerst zoveel mogelijk zekerheid over de personen die in het bestand staan. Mediadeskundige Meijer stelt voor als eenmaal een nog vage lijst wordt gepubliceerd om daar direct een oproep aan te koppe len aan familieleden of andere beüokkenen om te reageren. Dan zou snel duidelijk kunnen worden of personen op het mo ment van dc aanslagen ook daadwerkelijk in of bij de ramp plekken aanwezig waren, ver moedt zij. „Maar de andere kant van de medaille is weer dat de publicatie van zo'n lijst een enorme impact heeft op de di rect betrokkenen." Lager aantal vermisten WTC new vork/ap - De autoritei ten in New York hebben het aantal vermisten bij het door terroristen met gekaapte vliegtuigen verwoeste World Trade Center gisteren ver laagd van 6.453 naar 6.398. Het aantal vaststaande doden is gestegen tot 279, van wie 209 zijn geïdentificeerd. Slechts vijf overlevenden zijn uit het puin gehaald, de laat ste op de dag na de ramp van 11 september. Burgemeester Rudolph Giuliani zei dat het aantal vermisten nog wel zal wijzigen naar gelang de lijs ten van verschillende instan ties met elkaar worden verge leken. De kans op overleven den is inmiddels nihil londen-kabul/anp - De prijs van onbewerkte opium - de grondstof voor heroïne - is in re actie op de gebeurtenissen van af 11 september wereldwijd ge halveerd. Een kilo kost nu 250 dollar (bijna 600 gulden). Dat meldde de Britse krant The Ti mes gisteren. De prijsdaling is te wijten aan een verwachte toena me van de productie in Afgha nistan, tot voor kort een van de grootste exporteurs van opium ter wereld. Wat de gevolgen zullen zijn voor de straatprijs van de drug is nog onduidelijk. „Op korte termijn zal de straatprijs van heroïne (rond de 150 gulden per gram) waarschijnlijk niet veranderen", aldus een woordvoerder van de Amsterdamse politie. Drugsexperts verwachten een toename van de productie om dat de controle op een vorig jaar afgekondigd verbod op papa- verteelt vrijwel zeker zal verslap pen gezien de situatie in het land. De geestelijk leider van de Tali ban, mullah Omar, kondigde vorig jaar een verbod af op de verbouw van papaver, de plant waaruit opium gewonnen wordt. Hij zou dat onder meer hebben gedaan uit godsdiensti ge overwegingen, maar ook om internationaal enig krediet voor zijn regime te verkrijgen. kabul/afp- rtr - Demonstrerende Afghanen hebben van ochtend de vroegere Amerikaanse ambassade in Kabul in brand gestoken. Dat heeft het Arabische televisiestation Al-Jazeera gemeld. Tienduizenden Afghanen gingen de straat op om tegen de Verenigde Staten te demonstreren. Zulke betogingen hebben de laatste weken vaker in de Afghaanse hoofdstad plaatsgehad, maar nog nooit heb ben zoveel mensen deelgenomen. De protesterende me nigte droeg spandoeken en schreeuwde anti-Amerikaanse leuzen. Voor het pand, dat al in 1989 werd verlaten en nu door lokale medewerkers wordt bemand, gooiden de de monstranten met stenen naar het gebouw. Ook werd het Amerikaanse zegel van de hoofdingang gesloopt. Was hington onderhoudt geen diplomatieke banden met de Taliban. Foto's Reuters/Reuters TV brussel/anp - De landen van de Europese Unie zullen alleen ter roristen uitleveren aan de VS als de Amerikaanse regering de ga rantie geeft dat zij niet de dood straf zullen krijgen. Dat heeft de Belgische minister van justitie Veiwilghen gisteren gezegd in de Senaat. Huidig EU-voorzitter België moet de andere lidstaten zover zien te krijgen dat zij instemmen met een Europees aanhoudings bevel in de strijd tegen terroris me. Sommige lidstaten, waaron der Nederland, hebben hier moeite mee, onder meer omdat het EU-wijde aanhoudingsbevel ook uitlevering inhoudt naar landen als de VS die de dood straf uitvoeren. Volgens Ver- wilghen moeten afspraken 'bin nen de bilaterale akkoorden met onder meer de VS leiden tot niet-uitlevering'. Dergelijke afspraken moeten ge maakt worden tussen Europese Unie en Verenigde Staten. Vol gens Verwilghen moeten de VS zelf onderhandelingen beginnen met Europa als de lidstaten defi nitieve overeenstemming berei ken over het EU-wijde aanhou dingsmandaat. Het EU-aanhoudingsbevel wordt gezien als een belangrijk wapen in de strijd tegen terro risme. Besluitvorming hierover sleept al jaren aan. De aansla gen in de VS hebben de discus sie hierover versneld. Vrijdag stelden de EU-regeringsleiders na een extra topontmoeting nog dat er in december een akkoord moet zijn. Ook premier Kok ver bond zich hieraan. Belangrijk voor acceptatie door alle lidsta ten van het EU-brede aanhou dingsbevel is dat er ook een ge meenschappelijke omschrijving komt van wat zij onder terroris me verstaan. Daaraan wordt momenteel driftig gewerkt door vertegenwoordigers van de lid staten. peshawar/rtr - Pakistan zal zijn grens niet openen voor Afgha nen die hun land uit angst voor Amerikaanse aanvallen willen ontvluchten. Maar de Afghanen die erin slagen illegaal de grens te passeren, kunnen op onder dak rekenen. Dat heeft gouver neur Hussain Shah van de pro vincie North West Frontier van ochtend tijdens een persconfe rentie meegedeeld. Gisteren had Pakistan nog ge zegd dat de grens in het zuid westen van het land zou worden geopend. De VN-vluchtelingen- organisatie Unhcr schat dat aan de andere kant van de grens zo'n 5000 a 10.000 Afghanen wachten op een mogelijkheid Pakistan binnen te komen. De grens was sinds vorige week ge sloten voor Afghanen zonder geldige visa omdat Pakistan vieesde overspoeld te worden door stromen nieuwe vluchte lingen. Het land biedt momen teel al onderdak aan meer dan twee miljoen Afghanen die hun land eerder ontvlucht zijn we gens de aanhoudende droogte en het gebrek aan voedsel. Volgens gouverneur Hussain Shah, wiens provincie aan Af ghanistan grenst, kan Pakistan om twee redenen de grens niet openstellen. In de eerste plaats kritiseert de noordelijke allian tie, die het Taliban-regime in Af ghanistan bestrijdt, Pakistan. „Als mensen uit die gebieden (het noorden van Afghanistan) komen, zouden zij 'naar harte lust sabotage kunnen plegen'." Bovendien hebben de Taliban de Pakistanen gewaarschuwd voor de consequenties als Pakis tan zijn grenzen openstelt. Hij verwees daarmee naar het drei gement van de Taliban een hei lige oorlog te voeren tegen ie dereen die een Amerikaanse aanval op Afghanistan steunt. new york/afp- rtr - De miljar dair Michael Bloomberg heeft vandaag de voorverkiezingen gewonnen voor de opvolging van burgemeester Rudy Giuliani van New York. Dit blijkt uit opi niepeilingen gehouden bij de stembureaus. Bloomberg behaalde ongeveer 64 procent van de stemmen te gen 21 procent voor de 71-jarige Herman Badillo, de andere kan didaat van de Republikeinse Partij voor de burgemeesters post. Hoewel Giuliani zich na twee termijnen niet opnieuw kandi daat mocht stellen, vulde 15 procent van de kiezers toch zijn naam in op het stembiljet. Giuli ani heeft zich in de stad zeer ge liefd gemaakt door zijn optre den na de aanslagen van 11 sep tember. Er gaan stemmen op om de wet te veranderen zodat de Republikein Giuliani zich nogmaals verkiesbaar kan stel len. Onduidelijk is of dit zal ge beuren. De voorverkiezingen voor de kandidaat van de Democrati sche Partij leverden geen directe winnaar op. De opkomst was bijzonder laag. Slechts 15 procent van de 3,6 miljoen kiesgerechtigden maak te de gang naar het stembureau. De officiële uitslag wordt niet voor het weekeinde verwacht. Oorspronkelijk stonden de voor verkiezingen voor 11 september op de agenda. Toen werden ze echter na enkele uren afgelast na de aanslagen op de torens van het World Trade Center. De burgemeester van New York wordt op 6 november gekozen. genève/rtr-anp - De Wereldge zondheidsorganisatie (WHO) heeft gisteren alle landen opge roepen om zich zoveel mogelijk te verdedigen tegen biologische wapens. De oproep komt na de terreuraanslagen in de Verenig de Staten. „De sleutel ligt in een snelle ont dekking van welke ziekte dan ook, en daarvoor is een goed systeem van volksgezondheid nodig." Dat zei WHO-topman David Heymann, verantwoorde lijk voor overdraagbare ziektes. De WHO was bezig met een rapport over de dreiging van biologische en chemische wa pens. Dat moest voor de jaar wisseling klaar zijn, maar de VN-organisatie heeft nu snel een eerste versie gepubliceerd. Hoewel er geen concrete aan wijzingen lijken te zijn voor een biologische aanval, moeten re geringen zich zoveel mogelijk voorbereiden en een goed noodplan opstellen. Het rapport vermeldt verder een door des kundigen opgestelde lijst van middelen (zoals vergiften, virus sen en bacteriën) die mogelijk worden gebruikt in biologische wapens.. door onze correspondent Mare Peeperkorn brussel - Het Europese bankge heim kraakt in zijn wettelijke ver ankering. Nu de jacht op de geld stromen van terroristen is ge opend, moet ook dit 'heilige kluisje' het ontgelden. De Ver enigde Staten eisen openheid van Europa in financieel verdach te zaken. „Gaat het niet goed schiks, dan kwaadschiks. Zo zijn Amerikanen", verzekert een Brus selse diplomaat. Het bankgeheim van Zwitser land, Luxemburg en Oostenrijk lag al langer onder vuur, maar veel verder dan plichtmatige op- roepen tot afschaffing ervan kwam de Europese Unie niet. De aanslagen op New York en Washington van 11 september hebben deze situatie drastisch gewijzigd. De Europese rege ringsleiders beseffen heel goed dat het opsporen en arresteren van de daders belangrijk is, maar het oprollen en vernieti gen van hun financiële netwer ken evenzeer. En als daar nog twijfel over bestond, dan is die wel 'verdwenen' na de dreigen de taal van president Bush be gin deze week. De traditionele verdedigers in de EU (Luxemburg, Oostenrijk) van de anonieme bankr ekenin gen, zitten in de hoek waai- de klappen vallen. Diplomaten en financieel specialisten voorspel len dat het straks eenvoudiger wordt om het bankgeheim van verdachte rekeninghouders op te heffen. De str af is immers dat de VS alle tegoeden van de be trokken bank blokkeert. Belastingparadijzen als Liecht enstein, Monaco en de Kanaal eilanden krijgen het eveneens moeilijk. Het geduld is op, het wegsluizen van 'bloedgeld' wordt niet meer geaccepteerd. De vrijplaatsen voor alles wat fiscaal niet deugt, kunnen zich niet langer achter wettelijke en juridische constructies verschui len. „Iedereen gaat met de billen bloot", zegt een ambtenaar. De 'nieuwe oorlog' tegen ter reur, zet ook vaart achter ver schillende Eitropese wetsvoor stellen die paal en perk moeten stellen aan onfrisse geldpraktij- ken. Al in 1999 presenteerde de Europese Commissie het plan om voortaan niet alleen het wit wassen van drugsgelden te be- süijden, maar het 'witten' van alle crimineel verkregen vermo gens. De meldingsplicht voor verdachte tr ansacties moet daarvoor worden uitgebreid van banken naar accountants, ma kelaars, juweliers, casino-exploi tanten en advocaten. Vanwege de laatste beroeps groep houdt het Europees parle ment het wetsvoorstel al gerui me tijd tegen. De parlementari ërs menen dat advocaten niet gedwongen kunnen worden vertrouwelijke informatie over hun (toekomstige) cliënten aan politie en justitie door te geven. Tot groot ongenoegen van de EU-landen en onder meer het voormalige hoofd van de Itali aanse antimaffia-eenheid. Die verklaarde onlangs dat hij nog nooit één witwastransactie had ontmanteld waarbij geen advo caat betrokken was. De advocatenlobby vond tot nog toe een gewillig oor bij het parlement, temeer daar vele eu roparlementariërs zelf jurist zijn. De steun voor deze lobby brok kelt nu echter snel af. De Com missie verwacht dat het parle ment volgende maand door de knieën gaat. Dit is immers niet het meest geschikte moment om het toedekken van verdach te financiële transacties te ver dedigen. Een tweede EU-plan maakt het mogelijk om tegoeden van cri minelen en hun organisaties snel te bevriezen. Als één EU- land erom vraagt, moeten de andere lidstaten daaraan gehoor geven. Stuitte dit voorstel tot 11 september op juridische bezwa ren in sommige hoofdsteden, inmiddels is iedereen gewonnen voor de snelle invoering ervan. Onder hetzelfde voorspoedige gesternte staat het voorstel van de Commissie om misbruik van de financiële markten tegen te gaan. Handel met voorkennis en het manipuleren van koersen, moeten harder worden aange pakt door gezamenlijke regels en onafhankelijke toezichthou ders die samenwerken. Overbo dig is dit niet, getuige het recen te Nederlandse onderzoek naar de mogelijke handel in KLM- aandelen door terroristen voor afgaand aan de terreurdaden in de VS. De nieuwe EU-regels zouden de kans op dat soort misstanden verkleinen. „De druk staat op de ketel", zegt een diplomaat. De normale weerzin tegen EU-regels, veelal verpakt in juridische haarklove rijen, is terzijde geschoven. Maar hoe lang? Het risico dat na enkele maanden de oude senti menten de kop opsteken, is niet denkbeeldig.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2001 | | pagina 5