De boekenfilm is helemaal terug
CULTUUR KUNST
Harry Mulisch tevreden over verfilming
'Een bekende naam is geen garantie meer voor kassucces'
De Appel wil schikken
met staatssecretaris
De dochter van.
donderdag 20 september 20o1
'De ontdekking van de hemel' vanaf 18 oktober in de bioscoop
iteitsfoto
nderd jaar
ter Konijn
u - Met de tentoonstelling
jaar Pieter Konijn' heeft
Eel Groeneveld in Baarn
f6 oktober een internatio-
primeur in huis. Tijdens
amilietentoonstelling
i de verhalen over Pieter
nvan schrijfster en illu-
ice Beatrix Potter centraal,
•speciaal ingerichte speel-
r herleeft de sfeer van het
je 'The tale of Peter Rab-
Er zijn omvangrijke verza
den van originelen, waar-
voorstudies, aquarellen,
en, eerste-druk-boekjes,
iele brieven en zelfs een
Jeet theeservies uit de ja-
rintig. De tentoonstelling
tot en met 17 maart 2002.
iiek en oorlog
egermuseum
Het Legermuseum in
|j opent volgende week een
e[ onstelling over muziek in
■—.tijd. In tijden van (drei-
oorlog wisselen klaag-
n, strijdliederen, protests-
s|. en vredesliederen elkaar
e t museum toont in een
v risueel project zeven oor-
en 'hun' muziek. „De ze-
speelt zich in het nu af
at niet over een oorlog,
jip! er zijn veel conflicten. Het
soort universeel beeld,
nieuwe ontwikkelingen,
de oorlogsdreiging van
j genlijk ook passen", aldus
(oordvoerster. De ten-
Ij^ telling Muziek, Oorlog
is te zien van 28 septem-
t en met 1 april.
njaar
dvermaak
Het Leidse zangkoor
Ermaak bestaat 10 jaar en
htop 22 september met
blieumavond in het Vliet-
jllege in Leiden. Het koor
roomamelijk Nederlands-
iiedjes. Tijdens de jubile-
ond treedt Leedvermaak
L maar er kan ook wor-
danst op muziek van de
"No Stress'. Het program-
gjnt om 20.00 uur.
amsterdam/anp - Harry Mu
lisch is vooralsnog dik tevreden
over de Engelstalige verfilming
van zijn boek 'De ontdekking
van de hemel' door regisseur Je
roen Krabbé.
Mulisch heeft het voorlopig re
sultaat van het in het Engels ge
speelde 'The Discovery of
heaven' alleen nog maar op een
'lullig videootje' gezien. „Toen
was hij nog niet echt klaar, er
was bij voorbeeld nog geen mu
ziek bij. Maar wat ik zag vond ik
heel mooi. Ik was zelfs aange
daan, zo nu en dan. De film is
ook trouw aan het boek", aldus
Mulisch, die vooral hoofdrol
speler Stephen Fry als Onno
Quist prijst.
Hij begrijpt de keuzen die Krab
bé en scenarioschrijver Edwin
de Vries moesten maken. Zo
mist de film de sprankelende,
maar soms nogal uitgebreide en
gecompliceerde dialogen van
het boek. De auteur snapt dat
daar in een film van 132 minu
ten geen plaats voor is. „Ach, als
je het boek hebt gelezen kun je
soms de film maar beter niet
zien en als je de film hebt gezien
kun je misschien het boek weer
beter niet lezen, want dan zie je
de filmfiguren weer voor je."
Mulisch wil niet naar de voor
vertoningen die speciaal voor de
pers worden georganiseerd. „Ik
ben wel uitgenodigd, maar ik wil
de film pas op de première zien,
ik wil de wisselwerking met het
publiek meemaken."
Mulisch gaat kijken naar de Am-
den haag/anp - Toneelgroep De
Appel in Den Haag kan de juri
dische strijd om handhaving
van de rijkssubsidie bijna niet
meer aan en wil de kwestie
schikken met staatssecretaris
Van der Ploeg van cultuur.
Een jaar geleden maakte de be
windsman bekend de jaarlijkse
bijdrage van 1,3 miljoen gulden
te stoppen. Het werk van De Ap
pel was de Raad voor Cultuur en
Van der Ploeg niet interessant
genoeg meer.
De Appel strijdt daartegen op al
le juridische fronten en is in
middels bij de Raad van State
beland. Maar de spanningen
worden de club bijna te veel.
„Het is een funeste gang van za
ken." Het gezelschap stelt nu
voor dat het rijk 530.000 gulden
per jaar bijdraagt.
„Dat is het structurele tekort dat
rest na onze zeer omvangrijke
en ingrijpende reorganisatie.
Daarbij is voor bijna eenderde
van de medewerkers ontslag
aangevraagd. Met die 530.000
gulden kunnen we het aange
paste beleidsplan uitvoeren."
Het gezelschap zal bij het ver
krijgen van het geld iedere juri
dische strijd staken. Anders gaat
het met de moed der wanhoop
door.
sterdamse première, die op 18
oktober plaatsheeft in het Pathé
Theater bij de Arena. „Het zou
natuurlijk Tuschinski moeten
zijn, maar ja, dat wordt vertim
merd." Behalve in Amsterdam
gaat de film op 18 oktober ook
draaien in Rotterdam en Den
Haag. Op 25 oktober is de film
in het hele land te zien.
De film is gemaakt als interna
tionale productie, maar er spe
len wel enkele Nederlandse ac
teurs in. Regisseur Jeroen Krab
bé speelt de engel Gabriël, ver-
Neil Newbon
speelt de rol van
Ouinten in de
verfilming van
'De ontdekking
van de hemel'.
Publiciteitsfoto.
der zijn er kleine rollen voor on
der anderen Nettie Blanken,
Rob van de Meeberg, Krijn ter
Braak, Petra Laseur, Monique
van de Ven en Ellen Vogel.
Race om Gouden Kalveren belooft spannend te worden
door Pieter van Lierop
utrecht/gpd - Het Nederlands
Film Festival is gisteravond be
gonnen aan zijn 21-ste editie en
meteen is beklemtoond, dat de
race om de Gouden Kalveren dit
jaar wel eens erg spannend kan
worden. Eerder dit jaar waren al
waardige kandidaten gepresen
teerd als 'Mariken', 'Met Grote
Blijdschap' en 'Nynke'. Daar heeft
zich gisteren 'De Grot' naast ge
nesteld en dan moeten er in
Utrecht nog vijf andere films in
première worden gebracht.
De bijzondere kwaliteiten van
Martin Koolhovens verfilming
van Tim Krabbé's gelijknamige
roman geven zich overigens niet
zonder slag of stoot bloot. 'De
Grot' blijkt als film veel weer
barstiger dan als boek. Hoewel
de auteur zelf de scenariobe
werking heeft geleverd en niet te
benauwd was drastisch kapwerk
te verrichten, resteert een struc
tuur die als een vlo op en neer
springt door de tijd, een feno
meen dat bij het lezen nauwe
lijks hindert, maar bij het kijken
fikse aanslagen pleegt op je con
centratievermogen.
Vertrekpunt van de film is een
catastrofaal uitpakkend avon
tuur in een ver Aziatische land
waar een brave Hollandse aard
rijkskundeleraar zich in de nes
ten werkt als drugskoerier. We
menen al te hebben gezien hoe
het afloopt, maar na het afwer
ken van twee verschillende reek
sen flashbacks die een periode
van 30 ja^r overspannen, komen
we terug 'waar we waren begon
nen en krijgt de tragische afloop
ineens een andere lading, die
hevig emotioneert.
Op de slotdag van het Neder
lands Filmfestival zullen er sinds
de vorige uitreiking van de Gou
den Kalveren 25 nieuwe Neder
landse speelfilms in première
zijn gebracht. Zo groot is de
oogst nooit eerder geweest.
Twee producties blijven buiten
de competitie: 'Down' (van Dick
Maas) en 'Baby Blue' (van Theo
van Gogh) maar alleen laatstge
noemde film wordt in Utrecht
helemaal niet vertoond.
'De Grot' lijkt als openingsfilm
een bepaalde trend aan te ge
ven, namelijk de terugkeer van
verfilmde bestsellers. 25 Jaar ge
leden waren bijna alle Neder
landse speelfilms op bekende
boeken gebaseerd en het ver
schijnsel is logisch genoeg nooit
helemaal weg geweest, maar
momenteel is er toch sprake van
een opleving.
Tim Krabbé's 'De Grot' werd
dus verfilmd door Martin Kool
hoven, Gipharts 'Ik Ook Van
Jou' door Ruud van Hemert, Pe
ter van Gestels 'Mariken' door
André van Duren, Tom Egbers
'De Zwarte Meteoor' door Gui-
do Pieters, Erik Verpale's 'Olive
tti 82' door Rudi van den Bos
sche en Léon de Wmters 'De
Hemel van Hollywood' door
Sönke Wortmann. En drie da
gen nadat de Kalveren hun be
stemming zullen hebben gevon
den volgt de officiële première
van de verfilming door regisseur
Jeroen Krabbé van het door Mu
lisch geschreven 'De Ontdek
king Van de Hemel'.
Aangezien toneel als regel even
eens tot de literatuur wordt ge
rekend, kun je de lijst nog uit
breiden met 'Qui Vive' van
Frans Weisz (naar 'Rijgdraad'
van Judith Herzberg) en het
door Hugo Claus zelf geregis
seerde 'De Verlossing' dat 10 ok
tober in Nederlandse roulatie
komt. Dat in het najaar van
2001, een halve eeuw na hun
debuutromans, de literaire ka
nonnen Claus en Mulisch nog
eens met elkaar om bioscoop
schermen zouden moeten vech
ten, dat had niemand ooit dur
ven voorspellen.
londen - Als het om mode gaat
is Londen momenteel 'the place
to be'. Veel couturiers van naam
gebruiken de Engelse hoofdstad
als achtergrond bij het 'showen'
van hun nieuwe creaties voor het
komende seizoen. Zo ook ont
werpster Betty Jackson. Zij koos
daarbij voor een even opmerkelij
ke als deftige locatie, te weten
het Natural History Museum,
toonaangevend in de wereld op
gebied van plant, mens en dier.
Een opvallende verschijning op
de cat-walk daar was het model
Leah Wood. Zij is de dochter van
Ron Wood, gitarist van de Rolling
Stones. Blijkbaar heeft de mode
wereld een speciale aantrek
kingskracht op de nazaten van
popsterren. Stella McCartney,
dochter van Beatle Paul, beweegt
zich als ontwerpster in die krin
gen. Foto: Reuters
Filmdiva Renée Soutendijk eregast op Nederlands Film Festival
besloot terug te keren naar Eu
ropa.
Bij gebrek aan interessante rol
len in Nederland werkte Souten
dijk de laatste jaren vooral in
Duitsland, waar ze onder meer
een prestigieuze acteerprijs
kreeg voor haar vertolking van
een kankerpatiënte in het drama
'Hauptsache Leben' (1998).
„Wat acteren betreft is er geen
verschil tussen Nederland en
Duitsland. Een verschil is wel
dat er veel meer geld beschik
baar is dan in Nederland. Pro
ductioneel is het dan ook per
fect geregeld, zodat je meer rust
en tijd hebt om je aan je creati
viteit te wijden."
In Duitsland hoor je vaak van
regisseurs dat ze graag met Ne
derlanders werken, omdat die
veel minder moeite hebben met
het tonen van emoties. En om
dat ze minder verwend zijn.
Duitsland is natuurlijk een groot
land met een flinke afzetmarkt.
Dat brengt ook een soort ster
rencultuur met zich mee, waar
door sommige acteurs toch wat
moeilijker blijken te zijn in de
omgang."
Het is op het eerste gehoor een
wat vreemd commentaar van
een vrouw die twintig jaar gele
den zelf een aanzienlijke ster
renstatus genoot in Nederland.
„Ik vond het vooral leuk omdat
die status mij de mogelijkheid
gaf om steeds weer mooie rollen
neer te zetten. Je krijgt een com
merciële waarde, producenten
zullen je eerder inhuren. Maar
in het huidige Nederlandse film
klimaat is een bekende naam al
lang geen garantie meer voor
een kassucces."
De juistheid vandie analyse
bleek, toen Soutendijk na een
enige jaren durende afwezigheid
uit de Nederlandse bioscopen
terugkeerde in de erotische
thriller 'De Flat' (1996). „Die is
enorm de grond in geboord, en
heeft het ook niet echt goed ge
daan bij het grote publiek." Te
leurstellende bezoekersaantal
len waren er eveneens voor het
prachtige drama 'Met Grote
Blijdschap' (2001). Dit keer wa
ren de critici echter zeer en
thousiast Haar vertolking van
een totaal gedesillusioneerde
vrouw die zich na een traumati
serende gebeurtenis heeft terug
getrokken in een hut in de Belgi
sche Ardennen werd alom ge
roemd, maar helaas trok de film
slechts enkele duizenden men
sen.
„Ik ben natuurlijk blij als iets
waarin je gelooft, en waaraan ie
dereen met idealisme heeft
meegewerkt, mooi wordt gevon
den door de critici Ik had het
fantastisch gevonden als er
meer mensen waren gaan kij
ken. Maar dat het geen pu
bliekssucces zou worden kon je
voorspellen. Het is een sombere
film. Bovendien kent de genera
tie die nu naar de bioscoop gaat
mij niet.' Dan kun je mijn foto en
mijn naam nog zo groot op het
affiche zetten, maar de mensen
die me van vroeger kennen gaan
niet meer naar de bioscoop, die
blijven thuis. Ik zou willen dat
het anders was, maar ik kan er
niets aan veranderen dat die
mensen niet komen. Ik zie dat
ook niet langer ala^ujn verant
woordelijkheid."
Waar Soutendijk zich wel ver
antwoordelijk voor voelt is het
doorgeven van haar kennis en
ervaring aan de jongere garde.
Tijdens het Nederlands Filmfes
tival doet ze dat onder meer
door een aantal workshops te
geven voor aanstormend acteer
talent, maar ook door zich actief
in te zetten voor de oprichting
van een belangenvereniging
voor film- en televisieacteurs.
„Ik ben gelukkig zelf altijd in de
positie geweest om mijn belan
gen te laten behartigen door een
agent. Maar de meeste mensen
kunnen zich dat niet permitte
ren. In het begin van mijn carri
ère accepteerde ik gewoon ook
alles, omdat ik zo graag wilde
spelen. Helaas wordt van die
goede wil van mensen nog altijd
teveel misbruik gemaakt."
ritz de Jong
it/gpd - De in de jaren ze
en tachtig florerende Ne-
Isefilm bracht drie echte
a's voort: Willeke van Am-
ij, Monique van de Ven en
Soutendijk. Laatstgenoem-
fegast op het gisteravond
nen Nederlands Film Festi-
Itrecht. Soutendijk voelde
reerd door de uitnodiging,
telde als voorwaarde dat
alleen hoefde terug te kij-
ihet inhoudelijk kon heb-
er haar vak. Acteren.
eeg op mijn dertigste al
luvreprijs in Utrecht. Nu
mijn vierenveertigste ere-
n, wil ik niet alleen maar
|aan in de tijd. Natuurlijk,
jaar werk die is er, al die
lie zijn er. En het is goed
n daar op het festival een
van kan zien. Maar ik
e gelegenheid vooral ook
pen om iets te laten zien
ijn grote passie: het ac-
issie een belangrijke rol
b bij Soutendijks werkwij-
d al duidelijk aan het be
lt haar carrière. Het in
i Den Haag geboren ac-
ent maakte haar speel-
'uut in Wim Verstappens
film 'Pastorale 1943'
waarbij er veel lof was
lar levensechte vertolking
n vurige boerendochter,
vwerd haar grote betrok-
d bij de door haar ge-
personages breed uitge-
in de media.
t begin van mijn carrière
inderdaad veel van dat
ferhalen naar buiten ge-
Dat ik als voorbereiding
etters' een tijdje heb ge
in de patatkraam op de
Cuyp. Of dat ik voor Van
ele Meren Des Doods'
m methadonbus ben ge
il te kijken wat verslaving
Renee Soutendijk (hier in de 'Het meisje met het rode haar'): „De mensen die me van vroeger kennen gaan niet meer naar de bioscoop/'Archieffoto: GPD
voor mensen kan betekenen. En
natuurlijk heb ik die dingen ook
wel gedaan, maar er werd wel
altijd een groter gewicht aan
toegekend dan eigenlijk had ge
had."
In de volgende jaren werd
Renée Soutendijk gevraagd voor
vele, zeer uiteenlopende rollen.
Veel lof was er vooral voor haar
intense vertolking van de com
munistische verzetsheldin Han-
nie Schaft in Ben Verbongs 'Het
Meisje Met Het Rode Haar'
(1981). Na in binnen- en buiten
land geprezen te zijn voor haar
rol in de Gerard Reve-verfilming
'De Vierde Man' (1983) leek
Renée Soutendijk, net als tegen
speler Jeroen Krabbé en regis
seur Paul Verhoeven, verloren te
gaan voor de Nederlandse film.
Aanvankelijk beproefde ze korte
tijd haar geluk in Hollywood,
waar ze onder meer in enkele
bekroonde tv-films en series
speelde. De in de omgang be
scheiden actrice kon echter niet
goed aarden in het competitieve
Amerikaanse filmwereldje, en
