De kwetsbaarheid van
de laatste supermacht
AANVAL OP VS
Bin Laden: vastbesloten, steenrijke vijand van de VS
Afghaanse oppositie
raketaanval op Kabu
Palestijnen vieren
feest na aanslagen
VS vaak doel
terreuraanslagen
2000
12 oktober - In de haven van
Aden (Jemen) sterven 12 matro
zen bij een aanslag op het mari
neschip de USS Cole. Washing
ton verdenkt de terrorist Osama
bin Laden
1998
7 augustus - Bij de Amerikaanse
ambassades in Nairobi (Kenya)
en Dar es Salaam (Tanzania)
ontploffen autobommen. Hier
bij komen 224 passanten en
Amerikanen om. De VS verden
ken Bin Laden
1996
25 juni - Bij een aanslag met
een bom, geplaatst in een
vrachtwagen, komen in Dharan
(Saudi-Arabië) 19 Amerikaanse
militairen om. Een Saudische
extremistische organisatie,
Hezbollah, wordt verdacht van
de aanslag.
1995
19 april - De aanslag van Timo
thy McVeigh op het Alfred P.
Murrh federale gebouw in
Oklahoma City kost het leven
aan 168 mannen, vrouwen en
kinderen. Meer dan 500 men
sen raken gewond. De oud-mi
litair McVeigh werd eerder dit
jaar terechtgesteld.
13 november - Een autobom
vernietigt het Amerikaanse mi
litaire hoofdkwartier in Riyad,
Saudi-Arabië; vijf Amerikaanse
militairen vinden de dood.
1993
26 februari - Een bom ontploft
in de parkeergarage in de kel
ders van het World Trade Cen
ter in New York. Er vallen zes
doden en ruim duizend perso
nen raken gewond.
1988
21 december - Een Pan Am
Boeing 747 ontploft boven het
Schotse Lockerbie, op een
vlucht van Londen naar New
York. Er komen 270 mensen om
het leven, onder wie inwoners
van Lockerbie. Libië wordt als
dader aangewezen.
1986
5 september - Kapers overweldi
gen een jumbojet van Pan Am
met 358 mensen aan boord op
het vliegveld van Karachi (Pa
kistan). Twintig mensen vinden
de dood als commando's het
toestel bestormen.
1985
14 juni - Sjiitische kapers dwin
gen een Boeing 727 van TWA
naar het Libanese Beiroet te
vliegen; 39 Amerikanen worden
gegijzeld totdat zij op 1 juli
dankzij Syrische bemiddeling
vrijkomen.
8 oktober - De gehandicapte
Amerikaanse jood Leon Kling-
hofer wordt omgebracht door
Palestijnse terroristen die het
Italiaanse cruiseschip Achille
Lauro hebben gekaapt.
1984
20 september - Een autobomex
plosie voor een bijgebouw van
de Amerikaanse ambassade in
Beiroet kost 16 mensen het le
ven; de ambassadeur raakt ge
wond.
1983
18 april - Bij een zelfmoordaan
slag op de Amerikaanse ambas
sade in Beiroet vinden 17 Ame
rikanen de dood.
23 oktober - Sjiitische extremis
ten blazen zichzelf en 241 Ame
rikaanse mariniers en 58 Franse
paramilitairen op bij aanslagen
op een kazerne van de Ameri
kaanse mariniers
12 december - Sjiitische extre
misten laten autobommen ex
ploderen voor de Amerikaanse
en de Franse ambassade in
Koeweit. Het resultaat: vijf do
den en 86 gewonden.
1979
4 november - Islamitische stu
denten bestormen de ambassa
de van de VS in Teheran (Iran).
Gedurende 444 dagen worden
52 Amerikanen gegijzeld. Presi
dent Carter kornt door de aan
slag in ernstige politieke pro
blemen en wordt niet herkozen.
1975
24 januari - In de historische
Fraunces Taveerne in Manhat
tan ontploft een bom. Vier
mensen komen om het leven.
Het is een van de 49 bomaan
slagen tussen 1972 en 1975 die
worden toegeschreven aan
Puertoricaanse nationalisten.
door Donna Bryson
islamabad/ap - Meteen na de
aanslagen in Amerika viel zijn
naam het meest als potentiële da
der: Osama bin Laden, de meest
gezochte terrorist ter wereld. Hij
heeft zijn sporen als anti-Ameri
kaanse terrorist reeds verdiend: In
juli werden vier aanhangers van
Bin Laden in New York schuldig
bevonden aan betrokkenheid bij
bomaanslagen op de Amerikaan
se ambassades in Kenya en Tan
zania, waarbij in 1998 224 doden
en duizenden gewonden vielen.
De weinige buitenstaanders die
Bin Laden hebben ontmoet, noe
men hem bescheiden, bijna verle
gen. Hij geeft bijna nooit inter
views. Maar hij heeft zich wel la
ten fotograferen: een lange, in
mantel gehulde man met een
lang, smal gezicht. Kleine oogjes,
strakke blik onder een witte tul
band. Vermoedelijk is hij tegen de
vijftig jaar en heeft hij zeker drie
echtgenotes.
Hij verblijft ergens in Afghanistan
en communiceert met de buiten
wereld door middel van een reeks
fatwa's (religieuze edicten) die hij
per fax de wereld in stuurt. In de
ze teksten spuwt hij zijn gal over
de VS. De Amerikaanse soldaten
die de olierijkdommen in zijn va
derland, Saudi-Arabië, bescher
men, plegen heiligschennis door
hun aanwezigheid op islamitische
heilige plaatsen. De machtige VS
hebben Arabische landen ver
zwakt. En de VS zijn bevriend met
Israël. „Met de hulp van God roe
pen we elke moslim op te gehoor
zamen aan het bevel van God om
de Amerikanen te doden en hun
geld te stelen; waar en wanneer
dat maar te vinden is", stond in
een fax van februari.
Afghanistan
Osama bin Laden ging begin jaren
tachtig naar Afghanistan en stond
de Afghanen bij in hun strijd te
gen het door de Sovjetunie ge
steunde regime in de hoofdstad
Kabul. Hij verwierf faam door zijn
moed en vastberadenheid. Hij ge
bruikte zijn miljoenen om bulldo
zers te kopen om wegen voor de
guerrillastrijders in het ruige ge
bergte aan te leggen. Ook bracht
hij - volgens zijn eigen telling -
duizenden Egyptenaren, Libane-
zen, Turken en anderen naar Af
ghanistan om zij-aan-zij met hun
moslimbroeders te vechten tegen
de communisten.
Volgens terrorisme-experts is Bin
Laden na de aftocht van de Rus
sen uit Afghanistan zijn miljoenen
gaan gebruiken voor het bekosti
gen van aanslagen op de Verenig
de Staten. Washington verdenkt
hem ervan een wereldwijd net
werk van terroristen te leiden.
In de jaren tachtig bevonden Bin
Laden en de VS zich aan dezelfde
kant van het politieke spectrum:
allebei waren ze tegenstanders
van de Sovjetunie. Maar Bin La
den maakte er geen geheim van
dat het machtige, ongelovige Was
hington voor hem net zozeer een
vijand was als Moskou.
De Saudische dissident is de
meest onmiddellijke bedreiging
voor Amerika's veiligheid, ken
schetste CIA-directeur, George
Tenet, de vijand van Amerika.
„Het lijdt geen enkele twijfel dat
Osama bin Laden, zijn wereldwij
de bondgenoten en zijn aanhan
gers verdere aanvallen op ons
voorbereiden", waarschuwde Te
net nog onlangs.
's Werelds meest gezochte terrorist Osama bin Laden.
Foto: EPA
kabul/anp - De Afghaanse
hoofdstad Kabul is in de afgelo
pen nacht onder vuur komen te
liggen. Explosies waren in de
stad te horen en er is een grote
brand ontstaan. De rust is in
middels weergekeerd en de Af
ghaanse oppositie heeft de aan
val opgeëist, aldus CNN. Het
Pentagon had eerder ontkend
dat het om een Amerikaanse
aanval zou gaan.
Aghanistan biedt naai' verluidt
onderdak aan de Saudische ter
rorist Osama bin Laden, de man
die in de VS veelvuldig is aange
wezen als het brein achter de
aanslagen van gisteren. De VS
vielen in 1998 bases van Bin La
den in Afghanistan aan, twee
weken na aanslagen op Ameri
kaanse ambassades in Afrika.
Deze aanslagen worden door de
VS aan de Saudiër toegeschre
ven.
Het Afghaanse Talibanbewind
heeft de verwoestende terreur-
aanval op het World Trade Cen
ter in New York en het ministe
rie van defensie in Washington
gisteren veroordeeld. L
mentalistische ma*"
spraken tegen dat di
Saudische meestertei
ma bin Laden, die dij
ghaanse moslimbevi
beschermd, bij de ai
trokken was.
De minister van
zaken van het niet-ei
banbewind, Wakil
tawakil, stelde dat
zich tot nu toe altijd I
spannen om ervoorI
dat Bin Laden nietl
zou raken bij zulke F
den. In de toekom;
Taliban dat blijven
kerde de minister del
Staten. Afghanistan I
enige tijd Bin Ladenr
uit te leveren, wat
internationale sanctii*!
te staan.
De hoogste leider
ban, mollah Mohai
liet via zijn woordvt
de 'terroristische acl
te veroordelen.
152
Een Palestijnse strijder in een vluchtelingenkamp nabij de Libanese havenstad Sidon schiet uit vreugde zijn geweer leeg. Foto: Reuters/Ali Hashisho
nablus/ap - Yasser Arafat
heeft zijn afschuw be
tuigd over de terreuraan
slagen in de Verenigde
Staten, maar in de stra
ten van de Westoever en
de Gazastrook gingen
gisteren duizenden Pa
lestijnen juichend de
straat op.
Mensen riepen 'Allah is
groot' en deelden snoep
goed uit, een traditioneel
vreugdebetoon. Gewa
pende Palestijnen losten
vreugdeschoten in de
lucht en anderen trokken
wuivend met Palestijnse
vlaggen door de straten.
Nawal Abdel Fatah (48)
zei blij te zijn omdat
„Amerika de kop van de
slang is en Amerika altijd
aan de kant van Israël
staat in zijn oorlog met
ons". Zijn dochter
Maysoon (22) zei te ho
pen dat Tel Aviv het vol
gende doelwit zal zijn
van een aanslag. In het
Arabische Oost-Jeruza-
lem schoolden ongeveer
25 mensen samen, meest
jonge kinderen. Enkele
automobilisten toeter
den en maakten het
overwinningsteken.
Arafat en zijn naaste me
dewerkers zaten in Gaza-
Stad aan de televisie ge
kluisterd om de beelden
uit New York te volgen.
„Wij zijn volkomen ge
schokt. Het is ongeloof
lijk", zei hij. „Wij veroor
delen deze zeer gevaarlij
ke aanslag volkomen en
ik betuig mijn medeleven
aan het Amerikaanse
volk, de Amerikaanse
president en de Ameri
kaanse regering, niet in
mijn eigen naam maar
namens het Palestijnse
volk."
Op de Westoever ont
kende de leider van het
Democratische Front
voor de Bevrijding van
Palestina dat zijn organi
satie voor de aanslagen
verantwoordelijk is. Qais
Abdel Rahim zei te rea
geren op meldingen van
twee Arabische televisie
stations in de Golf, dat zij
anonieme telefoontjes
hadden ontvangen waar
in de verantwoordelijk
heid namens het front
werd opgeëist. Abdel Ra
him zei dat het DFLP de
aanslagen veroordeelt.
door John Wanders
den haag - „Dit was onvermijdelijk.
We are so freaking vulnerable!" Wij
zijn zo krankjorum kwetsbaar! De ver
zuchting van Laura Kregel, kort nadat
ze in dodelijke paniek haar kind voor
tijdig van school heeft gehaald in een
voorstadje van Washington, geeft een
sentiment weer dat al langer leeft in
de VS: als je als Amerikaan geboren
bent, sta je per definitie in het vizier
van het internationaal terrorisme.
Velen in de VS vreesden het al langer
en sommigen spraken het ook hard
op uit: vroeg of laat wordt ons vage
angstgevoel vertaald in bloed, veel
bloed, op Amerikaanse bodem. Ame
rika manifesteert zich op het wereld
toneel als de laatst overgebleven su
permacht. Ogenschijnlijk onaantast
baar. En opvallend ingenomen met
zichzelf. Sommige critici van de Ame
rikaanse regering vertaalden dit als
'vragen om moeilijkheden'.
Opvallend lang ging het goed. Terwijl
het internationaal terrorisme elders
dood en verderf zaaide, leken Ameri
kanen in eigen land veilig, onder
meer beschermd door de Atlantische
en de Stille Oceaan. Zeker, er stierven
Amerikanen in het buitenland en een
Pan Am-toestel werd in Schotland in
de lucht tot ontploffing gebracht.
Maar volgens de telling van de FBI
maakten de VS op eigen bodem tot
gisteren slechts 15 serieuze terroristi
sche acties mee, tegen 1892 in Euro
pa (inclusief T urkij e)
Maar de angst onder Amerikanen
groeide. April 1995 maakte de rechts-
radicale Timothy McVeigh met zijn
bomaanslag op het federale kantoor
gebouw in Oklahoma City (168 do
den) voorgoed een eind aan de ge
dachte dat Amerikanen in eigen land
onkwetsbaar waren. De psychische
schok in Oklahoma City was in het
hele land voelbaar. Ook toen werd
aanvankelijk gedacht aan een aanslag
door buitenlandse terroristen. Maai'
de dader bleek een extremist van ei
gen kweek.
De schok die de aanslagen van giste
ren teweeg heeft gebracht in de VS, is
ongetwijfeld nog veel krachtiger. Al
was het maai' vanwege de ernst van
deze jongste terreurdaden, het on
waarschijnlijke karakter van hun suc
ces, het immense aantal slachtoffers
en de militaire precisie waarmee de
aanslagen werden uitgevoerd.
De VS zijn een land van control-
freaks. Het indammen en uitbannen
van bedreigingen is er tot kunst ver
heven. Dit is het land waar je als con
sument verzekeringen kunt afsluiten
tegen het risico van ontvoering door
buitenaardse wezens. Je kunt acht
tien sloten op je voordeur zetten, je
kunt een vuurwapen in huis halen ter
verdediging van je gezin, maar het
gevaar van het internationaal terro
risme is volstrekt ongrijpbaar. De ge
beurtenissen van gisteren tonen net
als in Israël andermaal aan, hoe on-
beteugelbaar extremisten zijn die
hun leven willen geven voor hun ra
dicale missie.
„De grootste bedreiging van de 21ste
eeuw is het internationaal terroris
me", verzekerde oud-president Clin
ton keer op keer. In de begindagen
van Clintons regeerperiode opende
het internationaal terrorisme de eer
ste aanval op het World Trade Center
in New York. Een van de daders van
die bomaanslag in 1993 (6 doden)
keek vanaf de oever in New Jersey
verwachtingsvol naar de rookwolken
boven het financiële district van
Manhattan. De ene toren van het
WTC-gebouw had tegen de andere
moeten vallen, maar dit spectaculair
ste onderdeel van het ambitieuze
aanvalsplan mislukte.
Acht jaar later gebeurde dan toch
datgene, wat tot gisteren meer iets
leek voor een slappe Hollywood-pro-
ductie met Rutger Hauer in de hoofd
rol. De skyline van New York, die
ruim een kwart eeuw werd geken
merkt door de Twin Towers van het
World Trade Center, is ineens een
andere. Het wellicht bekendste sym
bool van Amerika's financiële macht,
ooit de twee hoogste gebouwen op
deze planeet, donderde als een kaar
tenhuis ineen. De onbegrijpelijke
leegte in.de skyline van Manhattan
laat zonder enige twijfel een diep lit
teken achter op de Amerikaanse psy
che.
Een paar honderd kilometer zuidelij
ker, in de hoofdstad Washington,
stond het Pentagon in brand. Nog
zo'n symbool van 's werelds enige
supermacht. Van Amerika's militaire
macht, in dit geval. Het Pentagon is
een fort en zo zag het er tot gisteren
ook uit. Maar vanuit de lucht o zo
kwetsbaar.
Een autobom ontplofte bij het minis
terie van buitenlandse zaken. Ameri
kanen zagen op hun televisie dat het
Witte Huis, de zetel van hun presi
dent, werd ontruimd. In paniek, want
er cirkelde een verkeersvliegtuig bo
ven het hart van Washington.
Dit is het land dat zich met een high
tech ruimteschild wil wapenen tegen
vijandig gevaar. Dit is het land dat
enomie bedragen investeert in zijn
inlichtingendiensten en de bestrij
ding van terrorisme. Een van de prio
riteiten van de president Bush is de
ontwikkeling en installatie van een
hightech ruimteschild, waarmee hij
zijn land beoogt te beschermen tegen
intercontinentale raketten van
'schurkenstaten' die flirten met het
internationaal terrorisme. Dit futuris
tische schild-in-wording zou de Ame
rikaanse bevolking op termijn een ge
voel van veiligheid moeten geven, is
de gedachte. Bush' critici wezen er de
afgelopen maanden voortdurend op
dat een dergelijk schild geen enkel
soelaas biedt tegen een klassieke ter
reurdaad.
En zie, welke wapens hanteerden de
terroristen tijdens de ergste terreur
daad aller tijden? Verkeersvliegtuigen.
Geen ruimteschild is daartegen opge
wassen. „De Amerikaanse spirit kan
niet worden gebroken", bezwoeren
president Bush en zijn minister van
buitenlandse zaken, Colin Powell,
gisteren in hun reactie. Niettemin zal
menig Amerikaan de komende tijd
nerveus naar boven loeren, zodra hij
de straalmotoren van een vliegtuig
hoort.
Na dinsdag 11 september 2001 is
Amerika een ander land geworden.
Meer dan ooit bewust van haar eigen
kwetsbaarheid.
cairo/afp - De Egypti -
ring heeft de Verenif
onlangs gewaarschu u
terroristische aansl;
Washington zich niet
inzetten voor een vred
in het Midden-Oosten rj(
De Egyptische presidf
rak had in juni aan de
nen gevraagd zich ad
het vredesproces te I
De regering Bush had
uitbreken van de Al-A u
da een afwachtende
aangenomen. n
De regeringskrant
concludeerde eind
'dat het Israëlisch-Ara
flict een Amerikaan |e
conflict is geworden,
en gevaarlijker'.
Nadat Israël eind auj
Palestijnse hoogwa.
bekleder had vermot
schuwde ook de pla
gend secretaris-genei
Arabische Liga, Sai k(
voor terreurdaden. „I jjj
zullen de Amerikane aJt
genoeg de consequi,j
dei-vinden van wat nu f|
Ik kan niet zeggen hoi
en waar, maai' zij zuil u
antwoordelijkheid vol
gatieve politiek moete j*
aldus Kamal, die spnls
soonlijke titel. fa
Met ontzetting kijken de New Yorkers hoe het World Trade Center in brand staat. Amerika voelt zich niet langer
ter de barrière van twee Oceanen. 'Erger dan de aanval op Pearl Harbor', vond Lewis Eisenberg, havenmeester
de aanslagen van gisteren. Foto: AP/Ernesto Mora
