GELOOF SAMENLEVING
Taliban arresteren weer hulpverleners
Indiase 'onaanraakbaren' bekeren zich tot boeddhisme
UvA benoemt De Swaan tot universiteitshoogleraar Vaccin tegen roken
Meer moslims
dan christenen
bij pausmis
Onder
Schüssels
paraplu
Gereformeerden bre]
definitief met de VU
Aartsbisdom Utrecht neen
parochiepastoraat op de sc
WETENSCHAP
'Saharawind bracht mkz Nieuwe aanwijzingen voor bestaand leven op Mai
in Groot-Brittannië'
Reuzengolven scheidden
Engeland van continent
VANDAAG
maandag 10 SEPTEMBER
Iln Zwitserland
at men rond de
tiende septem
ber in voor
christelijke tijden kaas om
de Germaanse moedergo
din Matrona te eren. In dit
herfstfeest symboliseert
Matrona de overvloed van
de aarde. Voor Zwitsers de
tijd waarin ze konden ge
nieten van de oogst, en met
name van de kaas die sinds
het weideseizoen in kelders
had liggen rijpen. Matrona
komt in allerlei vormen te
rug binnen de Keltische
cultuur. De Welsh, Ieren en
Galliërs hadden ieder hun
eigen moedergodin met
verschillende kenmerken.
kabul/ap - Het Afghaanse Tali-
banregime heeft gisteren 35 Af
ghaanse medewerkers van de
christelijke hulporganisatie In
ternational Assistance Mission
(IAM) gearresteerd. De hulpver
leners werden volgens een Ame
rikaanse waarnemer opgepakt
toen ze na een oproep van de
Taliban hun salaris kwamen op
halen op het ministerie van pla
nologie, dat verantwoordelijk is
voor buitenlandse hulporgani
saties,. De IAM wordt net als an
dere buitenlandse hulporgani
saties beschuldigd van beke
ringsdrift.
De kantoren van de IAM werden
op 31 augustus al gesloten. De
buitenlandse staf van de organi
satie, voornamelijk Amerikanen,
heeft het land vorige week op
last van de Taliban verlaten.
Het proces tegen de acht wes
terse medewerkers van Shelter
Now International beleefde gis
teren zijn vijfde dag. Op zater
dag hebben de hulpverleners
ontkend schuldig te zijn aan de
hen ten laste gelegde bekerings
activiteiten. Het is onduidelijk
hoe lang het proces nog gaat
duren.
Ten noorden van Kabul braken
in het weekeinde gevechten uit
tussen Talibanstrijders en solda
ten van oppositieleider Ahmed
Shah Massood, die in Noord-Af-
ghanistan een klein gebied be
heersen. Vliegtuigen van de Ta
liban bombardeerden van zater
dag op zondag gedurende de
hele nacht vijandelijke stellin
gen. De oppositie beschuldigt
de Taliban ervan honderden is
lamitische soldaten uit Arabi
sche landen en Pakistan in te
zetten, wat ze ontkennen.
astana/anp - Meer moslims
dan christenen zullen eind sep
tember in Kazachstan de mis
bijwonen die paus Johannes
Paulus II in de open lucht op
draagt. Tot verbazing van de or
ganisatie is 90 procent van de
aanvragers van een toegangs
kaart voor deze en andere paus
elijke bijeenkomsten van .oor
sprong moslim.
Dat heeft priester Edoardo Ca-
netta, lid van de commissie die
het pausbezoek organiseert, ver
klaard tegenover het Vaticaanse
persbureau Fides. Volgens hem
bestaat er een ware run op de
toegangsbewijzen. Niet alleen
rooms-katholieken, maar ook
orthodoxen en moslims hebben
grote verwachtingen van de
komst van de paus, zei Canetta.
Het hoofd van de Rooms-Ka-
tholieke Kerk leidt zondag 23
september de eucharistieviering
op het plein van de Moeder des
Vaderlands in Astana, de hoofd
stad van Kazachstan. Het is de
eerste keer dat de 81-jarige kerk
leider een bezoek brengt aan de
voormalige Sovjet-republiek.
Kazachstan telt vijftien miljoen
inwoners, onder wie ongeveer
360.000 rooms-katholieken.
Twee jaar geleden werd paus Jo
hannes Paulus II er in een lan
delijke enquête gekozen tot per
soonlijkheid van de 20e eeuw.
De kerkleider bezoekt Kazachs
tan van 22 tot en met 25 sep
tember. Daarna gaat hij twee
dagen naar Armenië ter gele
genheid van het 1700-jarig jubi
leum van de Armeens-Apostoli-
sche Kerk.
melk - Politieke en
kerkelijke leiders zoe
ken samen bescher
ming tegen de regen
in het Oostenrijkse
Melk. Op de zoge
noemde Kleine Do-
nau-top ontving kan
selier Wolfgang
Schüssel van Oosten
rijk (tweede van
rechts) de Beierse pre
mier Edmund Stoiber
(links), de Oostenrijk
se gouverneur Erwin
Pröll (rechts) en abt
Burkhard Elegast van
Melk.
Foto: EPA/Harald
Schneider
lucknow/ap - Zesduizend Dalits, de
laagste kaste in de hiërarchie van de In
diase hindoes, hebben zich zaterdag
avond tot hét boeddhisme bekeerd. Met
de massale bekering in Kanpur (400 kilo
meter ten zuidoosten van New Delhi)
protesteren de Dalits, die vanwege hun
lage maatschappelijke status als 'onaan
raakbaar' gelden, tegen discriminatie
door leden van hogere kasten en tegen
de onwil van de Indiase regering het kas-
ten-vraagstuk op de agenda van de anti
racismeconferentie van de Verenigde Na
ties in het Zuid-Afrikaanse Durban te
krijgen.
De plechtigheid werd bijgewoond door
honderden boeddhistische monniken die
waren overgekomen uit onder meer Ne
pal en Japan. De deelnemers kregen pos
ters Uitgereikt waarin het hindoeïsme, de
voornaamste religie in India, werd ver
oordeeld.
Verschillende belangengroeperingen van
de Dalit-gemeenschap waren naar Dur
ban afgereisd om een veroordeling te ei
sen van discriminatie die op het kasten
stelsel is gebaseerd. Ze stelden dat zulke
discriminatie in India net zo erg is als
rassendiscriminatie elders in de wereld.
De Indiase regeringsvertegenwoordigers
slaagden er dankzij een succesvolle lobby
in de kastediscriminatie uit de slotverkla
ring van de VN-conferentie te houden.
Als kastendiscriminatie gelijk wordt ge
steld aan rassendiscriminatie, dan zou
India een racistisch land zijn, redeneert
New Delhi, en dat is volgens de regering
zeker niet het geval. De Indiase regering
heeft iedereen in Durban voor de gek ge
houden, concludeerde Ram Prasa Ras-
hik, de leider van de Dalits.
De Dalits vormen de onderlaag van de
bevolking volgens het 3.000 jaar oude
kastenstelsel. Een kwart van de een mil
jard inwoners van India wordt op grond
van de kaste van afkomst gediscrimi
neerd, hoewel de Indiase grondwet dis
criminatie op grond van het kastenstelsel
verbiedt.
houten/anp - De gereformeerde
synode heeft vrijdag definitief
besloten de banden met de pre
dikantsopleiding aan de Vrije
Universiteit in Amsterdam te
verbreken. Voor het opzeggen
van het contract met de VU is
een kerkordewijziging nodig, die
de kerkvergadering in tweede le
zing unaniem goedkeurde.
De VU zet de predikantsoplei
ding voort. Voor de huidige VU-
studenten theologie wordt ge
werkt aan een overgangsrege
ling. Het gereformeerde synode-
bestuur moet voorstellen doen
om de toelating van toekomsti
ge afgestudeerden van de VU tot
de kerkelijke examens in de Sa-
men-op-Weg-kerken te regelen.
Het opzeggen van de ruim hon
derd jaar oude overeenkomst
met de VU, geesteskind van de
gereformeerde voorman Abra
ham Kuyper, is een uitvloeisel
van het besluit van de SoW-ker-
ken om hun predikantsopleidin
gen te concentreren in Kampen,
Leiden en Utrecht.
Het gereformeerde synodebe-
stuur en het VU-bestuur zijn het
eens geworden over een opzeg
termijn van twee jaar. Daarna
geldt gedurende zes jaar en ne
gen maanden een ovei
geling. VU-theologen
dus minstens tot 2010
tisch toegelaten tot de
examens in de SoW-kei
De VU raakt het predil
leverancier' van de
meerde Kerken kwij
moet gewoon predikai
de SoW-kerken kunne
leveren, zei ds. W. Ni
Assen. „We kunnen he
kerken niet permitteren
denten die een goede
hebben gevolgd, niet c
een lange omweg toe te
predikant."
Secretaris dr. B. Plaisie
SoW-kerken heeft rni
gezegd dat VU-theolog
toekomst pas na aan
studie tot de kerkelijke
zullen worden toegelatf
J. Kapteyn, rapporteui
synodecommissie die
kerkordewijziging ad
maakte duidelijk dat e<
tieve regeling voor afg
den van de VU er ni
Omdat er geen oven
met de VU meer is,
SoW-kerken VU-theol
de een of andere mani
dueel moeten toetsen.
utrecht/anp - Het aartsbisdom
Utrecht gaat een grote verande
ring in het parochiepastoraat
doorvoeren. Het oude parochie
model waarin iedere parochie
een eigen pastor heeft, is vol
gens het bisdom niet meer te
handhaven door de afname van
het aantal priesters. In plaats
daarvan gaan parochies samen
werken in parochieverbanden
die ieder een eigen pastoraal
team krijgen.
Dit staat in een brochure die het
bisdom aan de besturen van de
kenaten en parochies in het
aartsbisdom heeft verstuurd. In
het nieuwe model dragen de
pastores gezamenlijk de verant
woordelijkheid voor diverse pa
rochies en zijn ze ieder afzon
derlijk verantwoordelijk voor
een bepaald pastoraal werkveld.
De beleidsmakers onderschei
den vier pastorale taakprofielen:
parochiecatecheet, diaconaal
werker, opbouwwerker en liturg.
Volgens Jacques Vlaar, voorzit
ter van de Vereniging v:
raai Werkers (VPW) in
sluit deze koerswijzigii
aan op de ideeën die
kers in het veld' over 1
chiepastoraat hebben,
nen de VPW wordt i
over veranderingen na
„Wij zijn voorstander v;
alisatie. De parochianei
mee gediend als de j
werkers zich gaan toeft
een van de velden, in p
dat ze overal ingezet
Een pastor kan geen i
poot zijn."
De komende maanden
bisdom met de pastoi
kers over het beleids
verwacht in de herfst
de definitieve formule
het beleidsvoornemen
hebben. Ook andere
men bezinnen zich op
komst van het parocl
raat.
Het huidige parochiem
teert uit 1853.
londen/anp - De massale uit
braak van mond- en klauwzeer
in het Verenigd Koninkrijk is
volgens wetenschappers moge
lijk veroorzaakt door een grote
besmette stofwolk uit de Sahara.
Dat bericht de Britse zondags
krant The Observer.
„Satellietbeelden tonen een
stofwolk aan boven de Atlanti
sche Oceaan, die op 13 februari
Groot-Brittannië bereikte. Een
week later brak er mkz uit. Ge
zien de incubatietijd van een
week, is dat wel heel erg toeval
lig", aldus Dale Griffin van een
Amerikaans geologische onder
zoeksinstituut in de krant.
Internationale experts maken
zich volgens The Observer steeds
vaker zorgen over epidemieën
die door de lucht worden aan
gevoerd. Ze wijzen onder meer
op recente 'astma-uitbraken' op
Barbados en in Puerto Rico. Sa-
hara-zand zou een van de be
langrijkste besmettingshaarden
zijn. Ook zijn er runderen in het
Sahara-gebied die besmet zijn
met mkz.
Als gevolg van klimaatverande
ringen zouden stofwolken uit de
Sahara zich in toenemende ma
te een weg banen naar Europa
en het Caribisch gebied. Bacteri
ën, virussen en schimmels die'in
stofwolken 'meeliften' zouden
onder invloed van de ultravio
lette straling van de zon eigen
lijk geneutraliseerd moeten wor
den, maar nieuw wetenschap
pelijk onderzoek heeft uitgewe
zen dat dit lang niet altijd het
geval is. Zo zouden over de At
lantische Oceaan gewaaide mi
cro-organismen verantwoorde
lijk zijn voor de huidige ver
woesting van koralen in het Ca
ribisch gebied.
londen-glasgow/dpa - Reuzen
golven tot 35 meter hoog af
komstig van Noorwegen sneden
8000 jaar geleden Groot-Brittan
nië Eif van het continent. Dat
heeft een Britse geoloog, profes
sor David Smith van de univer
siteit van Coventry, verklaard op
een wetenschappelijk congres in
Glasgow. Zulke golven, ook wel
tsunamis genoemd, ontstaan
door aardverschuivingen op de
zeebodem. Zij kunnen meerdere
oceanen oversteken en sloegen
de landverbindingen weg tussen
de Britse eilanden en Denemar
ken, Duitsland en Nederland.
Smith leidt dit af uit zandafzet-
tingen voor de kust van Schot
land die wijzen op tsunamis.
boedapest-rijswijk/rtr-anp -
Hongaarse wetenschappers
hebben aanwijzingen gevonden
voor de aanwezigheid van le
vende organismen op Mars. Bij
bestudering van 60.000 foto's
van de planeet door de Ameri
kaanse sonde Mars Global Sur
veyor vonden zij in kraters van
het besneeuwde zuidpoolgebied
van de planeet duizenden don
kere duinplekken zoals die ook
worden gevormd door organis
men in het zuidpoolgebied op
aarde.
De plekken wijzen er volgens de
onderzoekers op dat zich op het
oppervlak onder het ijs organis
men bevinden die in staat zijn
energie van de zon op te nemen,
Links een door
de Mars Global
Surveyor geno
men foto van
Mars, waarbij
rechts onder
aan een van de
poolkappen
van de 'rode
planeet' zicht
baar is. De de
tailfoto rechts
laat een lange
vallei zien met
zandduinen en
kraters. De
Hongaarse we
tenschappers
komen na be
studering van
dergelijk foto's
tot de conclusie
dat donkere
vlekken in de
kraters in hoge
mate lijken op
de sporen die
organismen in
het zuidpoolge
bied op aarde
vormen.
Foto's:
Nasa-AP/
Kevork
Djansezian
ijs te laten smelten en een leef
milieu voor zichzelf te schep
pen. Tijdens de winter met zijn
temperatuur van 200 graden on
der nul worden de organismen
beschermd door een dik ijsdek,
dat smelt als de temperatuur
aan het begin van de zomer net
boven nul komt.
De donkergrijze duinplekken
hebben een doorsnede van tien
tot enkele honderden meters.
Volgens de onderzoekers kun
nen de uitgedroogde organis
men op die plekken zichzelf re
activeren bij het invallen van het
koude seizoen met ijs.
De onderzoekers hebben het
Europese ruimtevaartbureau
ESA gevraagd bij zijn missie
Mars Express in 2003 speciaal
naar de plekken te kijken. Het
zou voor het eerst zijn dat leven
de organismen worden waarge
nomen op een andere planeet.
Dat zich op onze zusterplaneet
ooit primitief leven heeft ont
wikkeld, was eerder dit jaar on
omstotelijk bewezen door Ame
rikaanse wetenschappers. Zij
vonden in Marsi
ALH84001 magnetiet
die op aarde uitsluiten!
gemaakt door een in
vende bacteriestam,
bruikt het speciaal aanj
magnetiet in zijn cellen
pas om voedsel en e
vinden.
A. de Swaan. Foto: ANP/Archief
amsterdam/anp - Prof. A. de
Swaan (59) is per 1 september
benoemd tot universiteitshoog
leraar aan de Universiteit van
Amsterdam (UvA). Universi
teitshoogleraren worden geacht
een impuls te geven aan weten
schappelijke ontwikkelingen die
de traditionele disciplines over
stijgen en een belangrijke bij
drage te leveren aan de profile
ring van de universiteit.
Het College van Bestuur van de
UvA noemt De Swaan 'een
voortreffelijk geleerde die zich
op een breed terrein begeeft, dat
zich over de sociale weten
schappen en de geestesweten
schappen uitstrekt'.
De bijzondere positie van uni
versiteitshoogleraar is in 1996
ingesteld. Abram de Swaan is de
vijfde universiteitshoogleraar
aan de UvA naast kunsthistori
cus Henk van Os, Japankenner
Karei van Wolferen, econoom
Bernard van Praag en fysicus Ad
Lagendijk.
De Swaan studeerde politieke
wetenschappen aan de UvA. Na
zijn promotie in 1973 werd hij
lector aan de UvA. In 1977 volg
de zijn benoeming tot hoogle
raar sociologie. Sindsdien heeft
hij een indrukwekkend oeuvre
opgebouwd. In zijn weten
schappelijk werk beperkt De
Swaan zich niet tot sociologie.
Zijn bijdragen handelen ook
over politicologie, de psycho
analyse, de geschiedenis en de
taalwetenschap.
Door lezingen, krantenartikelen
en publieke optredens heeft De
Swaan een breed publiek ver
trouwd gemaakt met sociaal
wetenschappelijke inzichten.
Tot zijn recentste boeken beho
ren Perron Nederland, Zorg en
de Staat en Het Wereldtalenstel-
sel.
Afgelopen zaterdag publiceerde
hij nog een hilarisch, maar pes
simistisch artikel in NRC Han
delsblad waarin hij zijn confron
tatie met de nieuwe generatie
studenten van de UvA be
schrijft. Zijn bedenkingen over
de kwaliteit van de eerstejaars
hebben echter een nieuwe be
noeming aan de UvA niet in de
weg gestaan.
londen/rtr - Het Britse biotechnologisch bedrijf Xe
werkt aan een vaccin dat rokers van hun verslaving af
helpen. De eerste klinische tests zijn al begonnen, ma;
zal nog enkele jaren duren voordat een goed werkend
del op de markt zou kunnen komen.
Xenova ontwikkelde eerder een vaccin tegen cocaïnevi
ving. Het middel maakt antilichamen aan in de bloed
die moeten voorkomen dat het verslavende middel de
senen kan bereiken. Het gevoel van 'high' worden J
daarmee worden uitgesloten. Het 'rookvaccin' zou vo
hetzelfde principe moeten gaan werken.
