Nederland moet van berg diermeel af voor nieuwe mkz-uitbraak BINNENLAND 2 'Laat kind geen moment alleen bij water' Kamer speelt hypocriet spel met ESF-onderzoek Feiten over verdrinking zaterdag 8 september 2001 las Timmers Diermeel. Het ziet eruit ijjnenvoer, maar bleek de pen maanden voedingsbo- oor een potje onvervalste ogel politiek. Ministeries en cies schoven de verant- lijkheid voor de opslag en Ie daarvan naar elkaar toe, ussen groeide de meelberg irme hoogten en vloog bij- izelf in de fik. Nu de pro- en verwerking van dier- jindelijk weer in evenwicht het tijd om de feiten eens rijtje te zetten. I diermeel? slachten van varkens, schapen of kippen blijft iop materiaal over dat niet 15»aar is. Denk aan kadavers, [ofveren. Al dat spul gaat tndac, een bedrijf dat op jvan de Destructiewet alle atjnateriaal moet verwer kt doet de onderneming restigingen in Bergum d) en het Noord-Bra- plaatsje Son. Een speci- bductieproces moet even- hog aanwezige ziekten en Lpn doden. BSE bijvoor- lef|wordt met een zekerheid jnj procent gedood bij de J liking. Uiteindelijk resteren i/i korrels van eiwitten en >2f qt verschillende soorten laigeveer de helft van het afval is zogenaamd laag ri- ^Hjateriaal (LRM): het levert ^ijpkel risico op voor de pzondheid. Dat dient als \Groor veevoer. De andere idi500 ton per week!) is spe- tisico materiaal (SRM). INïrmeel dat hieruit ont- Rf rordt vernietigd in ver st ngsinstallaties. 3ai ste categorie valt weer in ukken uiteen: de ene be- 'Berg diermeel groeit niet meer verder* son/gpd - De berg diermeel in Nederland van bijna 100.000 ton groeit niet meer verder. Volgens afvalverwerker Rendac uit het Brabantse Son zijn de productie- en verbrandingsca paciteit eindelijk in evenwicht De provincie Brabant wü de meelberg nu zo snel mogelijk afbouwen. Door een maatregel van de EU moet sinds eind vorig jaar alle diermeel verbrand worden en niet de helft, zoals tot dan ge bruikelijk. Het stelde Rendac voor grote problemen. Her en der ontstonden grote voorraden, onder andere in Moerdijk en Zevenbergen. De berg meel ontbrandde daar zelfs bijna van zelf in verband met broei. De provincie Brabant zit al maanden in haar maag met de kwestie. Lang was onduidelijk waar het spul lag, of het gevaar opleverde voor de volksgezondheid en hoe het opgeslagen moest worden. Volgende week heeft gedeputeerde L Verheij- en van Noord-Brabant overleg met minister Brinkhorst „We willen een aantal grote opslaglocaties aanwijzen, zodat we zo snel mogelijk de slechtste opslagplaatsen kunnen ontruimen, zoals in Steenbergen en Moerdijk", meldt de gedeputeerde. Om de meelberg weg te werken bekijkt de overheid verder de verbrandingsmogelijkheden in binnen- en buitenland. Het specifiek risicomateriaal (SRM) wordt nu nog verbrand in Duitsland. „Maar bij nieuwe calamiteiten, zoals een mond- en klauwzeeruitbraak, gaan de grenzen weer dicht en hebben we opnieuw een probleem." De laatste jaren raasden epidemieën als mond- en klauwzeer door Europa. Diermeel in veevoeder werd aangemerkt als een van de potentiële verspreiders van de ziekten. Foto: GPD/Phil Nijhuis treft spul dat ethisch en maat schappelijk zo omstreden is, dat het niet meer verwerkt wordt tot veevoer. Restafval van de slacht van varkens is een voorbeeld. De andere categorie bestaat uit BSE-gevoelige materialen als hersenrunderen, ogen en aman delen. Het prioneiwit, verant woordelijk voor het virus, nestelt zich graag in dit materiaal. Voor de zekerheid wordt dit diermeel daarom al jaren verbrand in bij voorbeeld energiecentrales. Hoe kon de afgelopen maanden een berg diermeel ontstaan in Nederland? De laatste jaren raasden ver schillende epidemieën (varkens pest, mond- en klauwzeer) door Europa. Veevoeder werd aange merkt als een van de potentiële verspreiders van de ziekten. Om elk risico uit te bannen besloot de EU eind vorig jaar dat rille diermeel niet meer gebruikt mag worden als grondstof voor veevoer. De enige uitzondering is voedsel voor huisdieren, maar de afzetmogelijkheden daarvan zijn slechts een fractie van de totale hoeveelheid afval. Dat betekent dat Rendac nu ook het LRM moet vernietigen. De verbrandingscapaciteit daarvoor ontbrak echter. Daardoor groei de de voorraad de laatste negen maanden van vrijwel niets tot bijna 100.000 ton. Volgens S. Beerendonk, directeur algeme ne zaken van Rendac, zijn nu pas productie- en verwerkings capaciteit van diermeel met el kaar in evenwicht, de berg zal niet verder groeien. Is opgeslagen diermeel gevaarlijk voor de volksgezondheid? Nee. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) bracht onlangs een rap port uit. Zelfs als iemand een dag lang in een stoffige ruimte met diermeel werkt, is de kans op blootstelling aan met BSE besmet materiaal anderhalf op tien miljoen. Waar ligt het meel? Vooral in de provincies Fries land, Gelderland en Noord-Bra bant. De meeste opslaglocaties werken zonder vergunning en voldoen bij lange na niet aan de minimumvoorwaarden. Dat heeft alles te maken met een re cente wetswijziging, waardoor diermeel niet meer onder de Destructie-, maar onder de Af valstoffenwet valt. De opslagei- sen daarin zijn veel strenger. De enige legale opslagplaatsen zijn op militaire complexen. Op de voormalige kazernes in El- sendorp en Rips, in het oosten van de provincie Brabant, liggen tonnen diermeel veilig verpakt in afgesloten zakken. Bovendien voegt Rendac aan nieuw dier meel een anti-oxidant toe, zodat het spul niet vanzelf in brand kan vliegen. Kan de opslag gevaarlijk zijn? Ja. Als het materiaal vochtig wordt kan het gaan rotten. Ver der is het van belang om regel matig de temperatuur te meten om zo broei tijdig te signaleren. In Moerdijk bijvoorbeeld werd de situatie enkele weken gele den zo urgent, dat diermeel acuut werd overgeladen in duw bakken. Vandaar dat bij nieuw diermeel anti-oxidant wordt toegevoegd. Waarom worden de illegale op slagplaatsen niet aangepakt? Ten eerste moet het spul ergens blijven. Omdat nauwelijks alter natieven voorhanden zijn, richt de aandacht zich voorlopig op een zo veilig mogelijke opslag op de illegale locaties. De pro vincie Noord-Brabant bijvoor beeld dreigde een dwangsom op te leggen als het meel in Moer dijk niet voor 23 augustus legaal ergens anders lag. Tot daadwer kelijke boetes kwam het echter niet, het spul ligt er nog steeds. Een tweede reden voor het wei felende overheidsoptreden ligt in de recente wetswijziging. Daardoor was lang onduidelijk wie verantwoordelijk was voor het toezicht. De Destructiewet valt namelijk onder het ministe rie van landbouw, natuurbeheer en visserij. Nu valt het meel on der de Afvalstoffenwet en doet de provincie de controle. Dat zorgde voor een hoop verwar ring. Bovendien wist niemand aan welke voorwaarden de op slag moest voldoen. Hoe moet het nu verder? Nu de meelberg niet verder groeit, is het zaak om deze voor raad te vernietigen. De provin cies Noord-Brabant, Gelderland en Friesland schreven vorige week een brandbrief aan minis ter Brinkhorst van LNV. Ze wil- len een structurele en spoedige oplossing voor de meelberg, omdat die volgens hun bereke ningen anders pas over vijf jaar weggewerkt is. POLITIEK VIZIER Landelijke campagne wijst op gevaar van verdrinkingsdood £ul Koopman iG - Met een aan het Po- •joumaal ontleende ;e dictie sprak mr. Henk ïg vorige week verlos- 'oorden. Van grootscha- ide met Europees werk- eidsgeld is geen sprake it, verklaarde hij. Verder lek naar dit groezelige uit de Nederlandse icultuur zou niet nodig ten slotte: voor wat er iging - de Europese Com- iist nog steeds ruim 400 gulden terug van Ne- - valt geen hoofdschul- te wijzen. ;en kunnen gesloten en mij valt niets te ver- [zo concludeerde Ad Mel- id-minister van sociale inmiddellijk. Maar dan lelkert, inmiddels op het [ehesen als opvolger van r Kok, zijn pappenhei- iet. Deze week besloot ie Kamermeerderheid louden van hoorzittin- :rwat de ESF-affaire is iten. Chapeau voor het in Koning, maar de on- iteen is nog niet boven, WD, CDA, D66 en -inks. Na de hoorzittin gen kan Melkert ook nog een parlementair onderzoek boven het hoofd hangen. Door geen genoegen te nemen met het rapport van de commis sie-Koning, maakt de Tweede Kamer een klassieke taak waar: het controleren van de regering. Probleem is alleen dat het parle ment daar een beetje laat mee begint. Koning zegt het zelf in zijn rapport: „Tot 1999 was er nauwelijks politieke aandacht voor het ESF vanuit de Staten- Generaal. Vóór die tijd werd er geen enkel overleg gevoerd en waren er nauwelijks kritische vragen." Sterker: oud-minister Melkert werd door de Kamer ge dwarsboomd bij zijn pogingen meer greep te krijgen op de uit voering van Europese werkgele genheidsprogramma's. Vanwaar die onverschilligheid? Wist de Tweede Kamer niet dat het een rommeltje was bij de ar beidsvoorziening? Dat moeten de parlementariërs wel degelijk hebben geweten. De Algemene Rekenkamer stelde sinds begin jaren negentig al in meerdere rapporten de administratieve chaos aan de kaak. En dan was er nog de Europese Commissie, die vanwege veronderstelde misstanden in 1996 Nederland ter Koning van de gelijknamige commissie. NP/Toussaint Kluiters op het matje riep. De reactie was echter steevast dezelfde: Wij hebben recht op het Europees geld en over de uitvoering moe ten Brusselse bureaucraten niet mekkeren. „Nederland betaalt bakken geld aan Brussel en krijgt daar maar een beetje sub sidie voor terug met een dik pak onuitvoerbare regels", consta teerde WD-woordvoerder Blok in april vorig jaar nog. Blok verwoordde een gevoel dat bijna Kamerbreed leefde. Ne derland moest door slordig re kenwerk van oud-premier Lub bers in 1992 tijdens een top in Edinburgh meer geld aan Brus sel betalen dan het terugkreeg. Het kabinet leverde vervolgens een hard gevecht om die 'scha de' alsnog te beperken. Bijge volg kreeg Flevoland als 'arme regio' Europees ontwikkelings geld en werden de subsidies voor werkgelegenheidsprojecten opgeschroefd. Directeuren van arbeidsbureaus kregen de in structie de miljoenen er zo snel mogelijk doorheen te jagen, want geld dat op de plank bleef liggen moest immers aan het eind van het jaar weer aan Brus sel worden teruggestort. En Ne derland had er recht op! De plotselinge verontwaardiging in de Tweede Kamer over de ge ringe controle op ESF-subsidies doet dan ook hypocriet aan. Woordvoerders van WD, CDA, D66 en Groenlinks fluisteren achter de hand dat het hen niet slecht uitkomt als de naam van PvdA-lijsttrekker Melkert de ko mende maanden nog in ver band kan worden gebracht met een affaire waar een zweem van nalatigheid en misbruik om heen hangt. „Laat het maar lek ker dooretteren in de media tij dens dit reces, dan kunnen we altijd nog in het najaar een on derzoek aanvragen", suggereer de WD-Kamerlid Van Lente vlak voor de zomer in een on deronsje met instemmend knik kende collega's van CDA, D66 en Groenlinks. Dat de Kamer haar controletaak alsnog wil uitoefenen, is op zich te prijzen. Maar dat het haar taak blijkbaar alleen serieus neemt in verkiezingstijd, doet de geloofwaardigheid van de poli tiek geen goed. Het zou de Ka mer sieren als zij eerst de hand in eigen boezem stak voordat een concurrent bij de komende campagne het vuur aan de schenen wordt gelegd. den haag/gpd - 'Kleuter gestor ven na ongeval in zwembad' of 'Peuter verdrinkt in sloot'. Berich ten over verdrinkingsongevallen van kinderen verschijnen regel matig in de krant. Te regelmatig, vindt de stichting Consument en Veiligheid. Volgend jaar, met een nieuwe zomer in het vooruitzicht, begint de stichting een campag ne die het aantal verdrinkingen sterk moet verminderen. De campagne valt samen met het wereldcongres over verdrin king, dat volgend jaar wordt ge houden in de Rai in Amsterdam. Van 25 juni tot en met 29 juni komen honderden deskundigen zoals artsen en leden van red dingsbrigades uit de hele wereld praten over het thema verdrin- king. De campagne van Consument en Veiligheid is gericht op het nemen van preventieve maatre gelen tegen verdrinking van kin deren in de peuter- en kleuter leeftijd. Vooral jongetjes (twee derde van de slachtoffers) lopen de kans op een verdrinkings dood. Vanaf het vijfde levensjaar daalt de kans op verdrinking. Jaarlijks hebben in Nederland 150 (bijna) verdrinkingsongeval len plaats bij kinderen in de leeftijd tot en met vier jaar. Bijna dertig kinderen overleven de strijd met het water niet. Dat is veel op een totaal aantal van 86 verdrinkingsongevallen in zwembaden en thuis. Zwembad (34 procent), open water (25 procent), vijver (19 procent) en badkuip (15 procent) zijn de grootste boosdoeners bij jonge kinderen. Vooral het hoge percentage kin deren dat verdrinkt in de vijver baart Consument en Veiligheid zorgen. Ongevallen in vijvers ge beuren voor de helft in de eigen tuinvijver en voor de andere helft in de vijver van de buren. Slachtoffers zijn vrijwel altijd jonge kinderen die net hun eer ste stappen zetten. De stichting stelt voor om vij vers tijdelijk te dempen. Of er moeten hoge hekken worden geplaatst. „Het ontbreekt vaak aan toezicht", zegt Cees Meijer van Consument en Veiligheid. „Datzelfde geldt voor kinderen in bad. Zij kunnen geen mo ment alleen worden gelaten." Daarom is alleen een voorlich tingscampagne te beperkt, weet Meijer. Nieuwe inzichten moe ten voorkomen dat de veiligheid van het kind slechts afhangt van het ouderlijk oog. „Neem nu het grondwater dat vrijkomt bij nieuwbouwprojecten. Dat wordt nu snel weggewerkt in grachten en kanaaltjes. De plaatselijke overheid moet daar voor waken." Stichting Consument en Veilig heid wil onder meer dat taluds niet te steil aflopen, zodat kin deren makkelijker van verdrin king kunnen worden gered. Ver der mag de beplanting niet te hoog zijn, zodat kinderen het open water kunnen zien en ou ders hun kroost beter in de ga ten houden. De overgang van ondiep naar diep water moet re gelmatig zijn. Kinderen komen dan niet voor verrassingen te staan. De stichting wil ook het be staande oppervlaktewater onder de loep nemen. Door de bouw van bijvoorbeeld trappen en ta luds moet de drenkeling sneller worden bereikt. Verder ziet Cees Meijer graag de invoering van een verplicht zwemdiploma. „Kinderen moe ten al op jonge leeftijd leren zwemmen", zegt hij. .Alleen be staat er in sommige streken een wachtlijst van negen maanden. We moeten snel om de tafel gaan zitten om die lijst weg te werken." Daarbij vormt de groep alloch tonen een extra probleem, meent Joop Sprenger van de Nationale Raad Zwemdiplo ma's. Het aantal verdrinkings ongevallen waarbij allochtonen zijn betrokken is onevenredig hoog, vooral in zwembaden. Bo vendien is het in bijvoorbeeld de Marokkaanse cultuur onge bruikelijk dat meisjes op jonge leeftijd leren zwemmen. Sprenger: „Nederlanders ken nen de gevaren van water beter dan allochtonen. Nu school zwemmen niet meer verplicht is, dreigen allochtonen letterlijk en figuurlijk tussen wal en schip te vallen." In Nederland verdrinken jaar lijks gemiddeld 238 mensen, waarvan meer dan de helft als gevolg van zelfdoding. Het aan tal ziekenhuisopnamen van drenkelingen ligt met 287 een fractie hoger. De meeste ongevallen spelen zich af in het zwembad. Foto: ANP/Olaf Kraak Jaarlijks gebeuren in Nederland ongeveer 150 (bijna-)verdrin- kingsongevallen met kinderen tot en met vier jaar. Van deze kinderen belandt 6 procent op de afdeling spoedeisende hulp, 79 procent wordt in het zieken huis opgenomen en 15 procent van de kinderen overleeft het ongeval niet. - Vanaf het vijfde levensjaar neemt het aantal verdrinkings ongevallen bij kinderen sterk af. - In ruim tweederde van de ge vallen gaat het om jongetjes. - De meeste ongevallen spelen zich af in het zwembad (34 pro cent), daama volgen open water (25 procent), vijver (19 procent) en badkuip (15 procent). - Het aantal verdrinkingen bij nul- tot vierjarigen is ongeveer 30 procent van het totaal aantal overleden leeftijdsgenootjes bij alle ongevalscategorieën. - In totaal verdrinken jaarlijks 238 mensen, onderverdeeld in verkeersongelukken (3), thuis- omgeving (86), zelfdoding (127) en geweld (7). In de overige ge vallen is de oorzaak onbekend. - Van de 86 ongevallen in de thuisomgeving, valt 25 procent van de slachtoffers binnen de leeftijdscategorie nul tot vier jaar.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2001 | | pagina 5