'Meer kans om te sterven aan wespensteek GESPREK VAN PE PAG 4 Er gaat weer iets boven Groningen 'Pikkén in een winkel vinden ze niet zo bizar' Florida wil voet haaien verbiede Advies aan Melkert ZATERDAG 8 SEPTEMBER 20Q MENSELIJK De organisatie van FARM AID 2001 heeft nog maar wei nigartiesten kunnen boeken. Het festival, op 27 oktober in het Engelse Cardiff, moet geld opbrengen voor de Brit se boeren die de dupe werden van de mond- en klauw zeercrisis. Organisator Michael Eavis, zelf een boer, zegt dat de artiesten niet staan te springen om mee te doen. U2 en Robbie Williams zouden al beleefd geweigerd heb ben. De LANGHARIGE Nese Melike Pedmez- ci-Ünsal uit het Duitse Nordheim toont trots haar manen die tot op de grond hangen. Sinds haar geboorte heeft ze het niet laten knippen. De van oor sprong Turkse rech tenstudente haakt hier in op een familietradi tie. De exacte lengte en gewicht van het haar zijn niet bekend, evenmin hoeveel fles sen shampoo de vlees geworden Raponsje - zij het zonder vlechten -er wekelijks in smeert. De Chinese overgevoelig heid voor Taiwan is het Ja panse Matsushita Commu nication duur komen te staan. Het bedrijf mag een jaar lang geen MOBIEL TJES meer verkopen in China wegens een 'foutje' op de beeldschermen van de telefoons. Matsushita fabriceerde in China tele foons waarop Taiwan werd aangeduid als ROC (Repu blic of China), zoals het heet als onafhankelijk De politie heeft in Zwijndrecht donderdagavond een 41- jarige man uit die plaats aangehouden omdat hij uitge dost als een middeleeuwse RIDDER op een omgebouwde, gevaarlijk uitziende brommer boodschappen ging doen. De bestuurder droeg volgens de politie een aluminium harnas en helm met neusvizier, schouder- en handkap- pen, schoenen met kappen en autobanden als zool. De brommer was met zelfgemonteerde kappen en versierin gen tot een soort stalen ros omgebouwd. De politie nam het vervoermiddel in beslag omdat het mogelijk gevaar kon opleveren voor de bestuurder en andere verkeersdeel nemers. Waarom de man zo rondreed, is niet.bekend. land. Tot groot ongenoegen van de regering in Peking, die de in haar ogen afvalli ge provincie aanduidt als TW. De Japanners hebben inmiddels degewraakte co des van de schermen ge haald en excuses aangebo den. Dit was echter voor China niet voldoende. Een jaar lang geen telefoons verkopen is voor Matsushi ta een zware klap. China is door zijn omvang een veel belovende markt. De twee Russische kosmonauten aan boord van het inter nationaal ruimtestation ISS lijden aan CONSTIPATIE en hebben daarom vruchten besteld. Volgende week neemt een vlucht van een bevoorradingsschip op verzoek van de kosmonauten Vladimir Dezhoeroven Mikhail Tjoerin prui men, gedroogde abrikozen en noten mee om verstopping tegen te gaan. Elk van de drie opvarenden van het ISS heeft een eigen dieetplan. Of ook de Amerikaanse gezag voerder Frank Culbertson aan de kwaal lijdt is niet meege deeld. Culbertson, Dezhoeroven Tjoerin vormen sinds 12 augustus de derde hoofdbemanning van het ISS. „Mijn naam is Frank en dit is Bart. Wij vliegen u naar Groningen." Het pilo- tenduo van Trans Travel Airlines (TTA) moet het doen zonder stewardess. De twee enige reizigers zoeken daarom zelf een plaatsje uit. Storm loopt het nog niet op de vluch ten die TTA deze week is begonnen tussen Schiphol en Groningen. Bij de incheckbalies op Schiphol hebben ze zelfs nog nooit van TTA gehoord. Ge lukkig hangt er ergens een briefje dat passagiers doorverwijst. In het kantoortje van afhandelaar Aviapartner weten de medewer kers niet zo goed raad met de opgedoken binnenlandse pas sagier. Een van de medewer kers begeleidt de reiziger ten slotte hoogstpersoonlijk en op een drafje naar de gate. Na hun welkomstwoord laten Frank en Bart de propellers van de tweemotorige Beech 1900D (negentien zitplaatsen) vrolijk brommen. Tussen de KLM- luchtreuzen door stijgt het toestel met een kort aanloopje op voor de noord- waartse vlucht van 25 minuten. Passagiere Willeke Barens-Kerr gaat op familiebezoek in de buurt van Eelde. „Ik woon in Ierland en ben voor een week in Nederland. Ik had geen zin in een lange treinreis want ik heb weinig tijd. Maar ik schrok wel een beetje van de prijs. Ik betaalde bijna vier honderd gulden voor een retourtje Schiphol-Groningen. Boven het grijze wolkendek piept een vaal zonnetje. Maar helaas blijven grauwsluiers het oneindige laagland aan het oog onttrekken. Barens moet haar net begonnen breiwerk alweer wegstoppen omdat de daling is ingezet. Zij kan vanuit haar stoel over de schou ders van de vliegers zien hoe het toestel op de landingsbaan wordt gezet. Na de hectiek van Schiphol doet de rust op Groningen Airport Eelde welda dig aan. De splinternieuwe terminal is zelfs bijna leeg. „Ja, het is hier allemaal wat overzichtelijker en relaxter dan op Schiphol", zegt directeur Jeroen Meu- lendijks. „Maar straks vertrekken er twee chartervluchten en dan is het be hoorlijk vol." Meulendijks is verguld met de vier vluchten per dag van TTA. Nadat de KLM enkele jaren terug plotseling deze lijn staakte, bleef het noorden versto ken van goede luchtverbindingen met Schiphol. De slogan 'Er gaat niets bo ven Groningen' kreeg een wel erg let terlijke betekenis. De vliegverbinding is op initiatief van het Groningse bedrijfsleven in ere her steld. Trans Travel Airlines mikt op mi nimaal 15.000 passagiers per jaar, voor al zakenreizigers. Grote motor achter het project is bedrijvenhuisvester SIG Real Estate, dat zo meer internationale ondernemingen naar Groningen wil lokken. SIG heeft ook een garantie fonds in het leven geroepen waarmee TTA eventuele aanloopverliezen kan af dekken. Vliegen naar Schiphol is aantrekkelijk, aldus Meulendijks. „Met de auto I je 's ochtends vast in de files bij Al Met de trein duurt het 2,5 uur." Voor de terugvlucht meldt zich ee handjevol reizigers, waaronder dii teur Henk Smits van het in Gronin gevestigde Nord-Lock Benelux bij beeld. Hij is blij met de verbindinj vlieg straks door naar Zweden. Va tend heb ik nog gewoon kunnen ken." Maar Smits ziet ook een minpuntj moet zondag met de trein naar hi want TTA vliegt alleen op werkdaj In het weekeinde blijft het voorloj onverminderd rustig boven Groni Richard Mooyman Mythevorming rond haaien groter dan ooit Bart is negen jaar. Met zijn maatjes schopte hij op een bouwplaats toiletpotten aan gort, omdat hij zich verveelde. Tom is tien. Hij pikte elke week chocolade bij de drogisterij waar hij met z'n moeder boodschap pen deed, gewoon omdat hij zin had in een reep. Jonge kinderen zoals Bart en Tom komen steeds vaker in aanraking met de politie. Daar om besloot het ministerie van justitie twee jaar geleden tot een andere aanpak van boefjes die te jong zijn voor het strafrecht of een alternatieve werkstraf. Want een stevige uitbrander van 'oom agent' maakt toch te weinig in druk. „De normen zijn verscho ven. De politie is minder bedrei gend, kinderen zijn mondiger en pikken in een winkel vinden ze niet zo bizar", zegt Andrea ter Riet van Bureau Halt Rijnmond zuid. In mei dit jaar begonnen Halt bureaus, die zich tot dan toe al leen ontfermden over 'ont spoorde' jongeren tussen 12 en 18 jaar, met de zogeheten Stop- reactie. Een project waarbij kin deren onder de twaalf jaar wor den aangepakt om te voorko men dat ze afglijden naar het criminele circuit. Na een suc cesvolle proefperiode van ruim twee jaar is deze werkwijze nu officieel landelijk ingevoerd. De vergrijpen waarvoor de kin deren tijdens het Stop-project een leerstraf krijgen zijn licht. Het gaat om delicten als vanda lisme, winkeldiefstal en het ille gaal afsteken van vuurwerk. Jon ge verdachten worden door de politie doorverwezen naar het Halt-bureau. Andrea ter Riet ontwikkelde lesmateriaal voor Stop en werkt zelf met de boef jes. Zij probeert ze in twee bij eenkomsten van anderhalf uur te laten voelen wat de gevolgen zijn van wat de kinderen heb ben uitgevreten. Bijvoorbeeld met behulp van rollenspellen. In andere districten wordt gewerkt met computers of moeten ze een stripverhaal invullen. „Maar welke methode je ook gebruikt, overal komt het toch vooral neer op praten, praten, praten. En dat vinden die boefjes vervelend hoor!" De moeder van Martin zei met een 'ja'. Haar zoon van elf werd betrapt toen hij samen met z'n veertienjarige buurjongetje bij het trapveldje om de hoek het bordje 'verboden voor honden' in elkaar schopte. „Ik ging hele maal uit m'n dak toen ik hoorde dat Martin op het politiebureau zat." Op het bureau hoorde ze over het Stop-project: „Ik dacht: je moet het maar voelen Jij hebt het gedaan en je draait er ook maar voor op. Kijk, nu is het baldadigheid, volgend jaar staat je op een auto te dansen en daarna staat-ie met een pistool in z'n hand." De hele toestand viel Martin zwaar. Het Stop-pro ject maakte veel indruk. Maar de woede van zijn ouders, het huis arrest, de schaamte en de angst dat de klas het te weten zou ko men, hebben ook diepe sporen nagelaten. „Hij heeft er nacht merries van", zegt z'n moeder. Of Martin nu z'n lesje heeft ge leerd, durft ze niet met zeker heid te zeggen. „Dat moet de toekomst uitwijzen. Ik ben wel bang dat het opnieuw misgaat." Jantina Russchen de meeste politieke leiders wel, maar vooral dat hij het graag wil weten. Hij zou dat triomfantelijke lachje afmoeten leren maar dat zal wel te veelgevraagd zijn. Geen groot charisma, Melkert. Dat is niet erg, zijn voorganger is evenmin charismatisch. Die ging pas verkiezingen winnen toen hij vier jaar lang had mogen doen waar hij goed in is: het land netjes bestu ren. Zover is Ad nog niet. Melkert moet niet proberen om stemmen te winnen. Daar is hij nog niet aan toe. Zijn strategie moet er op gericht zijn om geen stemmen te verliezen. Hij moet één- en andermaal zijn verhaal uitdragen, een goed verhaal houden kan hij wel. Maar laat hem geen din gen doen die hij niet in zich heeft. Geen kleding in op zichtige kleuren. Geen carnavalschlager samen met André van Duin. Geen panel in Waku Waku. Hooguit een nieuw recept in een kookprogramma, hij schijnt een goede kok te zijn. Maar daar moet hij het bij la ten. En iedereen die tegen hem zegt: 'Ad, trek eens een wat vrolijker smoel', moet onmiddellijk uitzijn cam pagneteam ontslagen worden. Laat een kind een monster teke nen. Grote kans dat het dier een haaienbek met enorme scherpe tanden krijgt De haai komt altijd uit de diepe duisternis van de zee. Daarnaast weten we weinig van dit bloeddorstige zeeroofdier. Genoeg facetten die de mythe vorming rond de haai tot grote hoogte opstuwt. zijn adviseurs hem naar de Dam om met de Damsla- pers te gaan praten. Op de krantenfoto's zagen wij Udink in driedelig grijs temidden van het langharig niig. Een displaced person. Vanaf dat moment was hij in de verkiezingsstrijd geen factor van betekenis meer. Recenter is het geval Brinkman. Iemand, de ongeluk kige Frits Wester meen ik, had hem verteld dat hij zich wat losser moest gedragen. Bij spreekbeurten moest Elco met een zendermicrofoon over het podium wandelen. De Brinkmanshuffle. Een Hans van Mierlo had er zijn hand niet voor omgedraaid. Maar Brink man schoof het toneel over als een geblesseerde ballet danser. Het punt is dat je iemand niet kunt vragen om iets te doen dat hij niet in zich heeft. Gore, Udink en Brink man, allemaal geen lachebekken. Dus draag hen niet op om vrolijk te wezen op commando. Als je Elco had gevraagd: 'Kijk een iets ernstiger'dan had hij dat met een gekund. Maar vrolijker: nee. De PvdA gaat met Melkert in zee. De knapste van de klas. Dat betekent niet zozeer dat hij knap is, dat zijn Amerika is in de ban van haai- en-agressie. Er gaat bijna geen dag voorbij of de tv-kijker wordt bij het avondeten geconfron teerd met nieuws over de laatste aanval van een haai. Het vorige weekend was dramatisch. Haai en hebben aan de Atlantische kust twee strandgangers dood gebeten. Wat is er aan de hand? Waarom worden haaien plotse ling zo agressief en zaaien zij paniek onder badgasten in Amerika? Het antwoord van de haaien- kenners is dat er niets mis is met de haaien, maar wel met de mensen, en dan in het bijzonder met de pers. Er zijn wereldwijd dit jaar 52 aanvallen van haaien gerapporteerd tegen 84 in het jaar 2.000. Ook het aantal doden is niet hoger dan normaal, al is het ongewoon dat er twee slachtoffers in een weekeinde vallen. Normaal gesproken halen haai- enincidenten halen de krant niet of nauwelijks. Toen vorig jaar een haai een man opvrat in St. Petersburg in Florida, kwam dat bericht niet verder dan de plaatselijke krant. Maar dit jaar hebben de media de haai ont dekt. En het is allemaal paniek wat de klok slaat. Dat begon toen in juli een haai het been van een acht-jarig jongetje af beet. Dat been werd vervolgens weer aangenaaid. Sindsdien is iedere haaienbeet groot nieuws. Sommige mensen speculeren dat de haaien dichter bij het strand komen vanwege voedsel schaarste. De zee wordt leegge vist en de haaien zoeken wan hopig naar voedsel, zeggen ze. Maar dat is volgens de experts onzin. „Er is echt helemaal niets veranderd aan het gedrag van haaien", weet Michaël La ter- veer. Hij is zeebioloog en ver bonden aan Blijdorp Zoo in Rot terdam. Blijdorp heeft sinds een jaar een enorm zeebassin waar in 20 soorten haaien rond zwemmen. De zogeheten haai- entunnel is een kassucces. Laterveer zwom zelf ook meer der malen in Florida tussen de haaien. „Och de kans dat je door een haai wordt aangeval len is eigenlijk nihil. In ieder ge val vele malen kleiner dan te overlijden aan een hondenbeet of wespensteek. Haaien zijn over het algemeen niet geïnte resseerd in mensen." Er vinden, weet de zeebioloog, wel regelmatig 'misverstanden' plaats. „Vooral in troebel water als de haai niet goed kan zien, denkt het zeeroofdier nogal eens De Amerikaanse staat Florida v voeren van haaien gaan verbiede drijven in Florida bieden toerist cursies aan, waarbij zij met eer mee gaan om tussen de haaien I ken. Tijdens de duiktochten wor< haaien ook gevoerd voor wat spektakel. Zeebiologen hebbe overheid van Florida geadviseei voeren niet langer toe te laten, i haaien mensen zouden kunnen verwarren met prooi. Organis van excursies hebben woedend geerd op de plannen voor het v Zij dreigen naar de rechter te st als het zover komt. De zeebioloog legt uit: „Ro ren en dus ook zeeroofdiei hebben een bepaald zoekl van hun prooi. Dat leren z dens de tijd dat ze volwass worden. De tijgerhaaien et bijvoorbeeld in een bepaa bied en in een bepaalde tij leen zeevogels. Al zwemmi lekkerste vissen en mensei hun neus, ze laten die dan rust. Maar na die periode .i kassen ze weer en jagen di vooral op jonge zeerobben zeeleeuwen. Het verveleni dat een mens als hij in het zwemt wel op zo'n dier lijl dan is het wel echt linke s< om in de nabijheid van ee te zwemmen." De mens is voor de haai ei lijk bedreigender dan andi Want de mens blijkt meed loos te zijn in zijn vooral c merciële zucht tot doden, verschillende haaien zelfs beschermde diersoorten b ren. Maar haaivinnensoep envlees en haaienpillen zij steeds geliefd, daarnaast is 'stoer' om te jagen op haai Ieder jaar worden er zeker half miljoen afgeslacht. De zeebioloog: „De haai is tuurlijk het ultieme zeeroo Alleen zijn waamemening nen zijn al uniek, behalve i ken, zien en horen voelt hi drukgolven en kan hij elec magnetische velden waan men. Maar net als met leei zijn het vooral de oude eei mannetjes en degenen die beetje in de war zijn, die e wijkend, dus niet voorspel gedrag, vertonen. En het is jaar weer hetzelfde liedje. I een paar doden vallen, wo jacht op het dier ineens vn gruwelijker en feller. Maar natuurlijk wel een beetje o recht. Want als je op de Af kaanse Savanne een eindje lopen, heb je ook een rede kans dat je door een leeuw wordt aangevallen." Irene Nieuwenhuijse en Jaap van Wesel In Vrij Nederland van vorige week stond een ar tikel van Arthur Miller. Miller is toneelschrij ver. Hij schreef stukken als 'Dood van een handelsreiziger' en "Van de brug afgezien'. Ooit was hij getrouwd met Marilyn Monroe. Dat artikel heette 'Het raadsel van de leider- als-acteur'. Sprekend over Al Gore, de man die het Witte Huis op een millimeter misliep, zegt Miller: Volgens mij kwam zijn onbeholpenheid ten dele doordat het gekozen imago niet echt het zijne was; hij had zichzelf een rol toebedeeld die niet bij hem paste'. In de roos, vind ik. Je had voortdurend de indruk dat er twee zielen in Gores borst woonden. Zijn ei gen serieuze ziel en de olijke ziel die zijn campag nemedewerkers in hem hadden gepompt. Maar die olijkheid was de zijne niet en dus moest hij zich steeds forceren. Onbeholpen. Wee de politicus die op verkiezingspad gestuurd wordt met een jas die hem niet past. Ouderen onder ons herinneren zich Udink, een keurig Christelijk His torische lijsttrekker. Ergens in de jaren zestig stuurden Bezoekers van Virginia Beach aan de oostkust van de Ver enigde Staten blijven liever op het strand. Ze durven het wa ter niet meer in nadat er vorig weekend een jongen werd doodgebeten door een haai. Fotos: AP beurt. Met zijn kaken hapt hij de mens in een oogwenk in enkele stukken en slokt die brokken zo op. Van kauwen is geen sprake." Er zijn momenteel zo'n 380 soorten haaien. Hiervan zijn er vier soorten gevaarlijk. Dat zijn de witte mensenhaai, de tijger- haai, de blauwe haai en de zandhaai. Maar ook zij zijn er lang niet altijd op uit een mens als diner naar binnen te werken. dat hij een visprooi heeft. Hij bijt, merkt dat het 'iets' anders is en laat vervolgens weer los. De zwemmer heeft dan inmiddels wel een forse beet opgelopen, maar overlijdt meestal niet aan zijn verwondingen. Want als een haai er op uit is te doden, omdat hij voedsel nodig heeft, dan is dat echt in twee seconden ge-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2001 | | pagina 2