GELOOF SAMENLEVING
Echelon zoekt naar 'bom
en 'semtex' op internet
'Hier wordt God vast heel verdrietig van'
VANDAAG
Intranet brengt
nonnen uit
Frankrijk bijeen
Meer Creutzfeldt-Jakob
patiënten in Engeland
Europarlement wil geen
betaling voor bloeddonatie
Kardinaal: christendcj
in Engeland verdwijnl!
WETENSCHAP
Beeld sekteleider opgeblazen
Griekse kerk
eist verbod
Big Brother
Egyptische rechtbank
verbiedt joodse bedevai
Baren in coma
Zeven septem-
ber was in het
haar *159 een
BÉÉÉÜÉfelfl dag met veel
perikelen bin
nen de rooms-katholieke
kerk. Op deze dag werd zo
wel kardinaal Gregorio tot
paus gekozen (Victor IV) als
kardinaal Orlando Bandin-
elli (Alexander UI). Victor IV
stond aan de kant van de
Duitse keizer en Alexander
Dl werd gesteund door
mensen binnen en buiten
de kerk, die de macht van
de Duitse keizers wilden
beknotten. Gedurende het
pontificaat van beide op
volgers van Petrus hadden
tegenpausen en politiek tu
mult een verlammend ef
fect. Victor IV stierf in 1164.
Alexander pas in 1181, twee
jaar nadat hij Rome had
moeten ontvluchtten.
washington/anp - Een intranet
moet de Zusters van Onze Lieve
Vrouw van Namen over de hele
wereld virtueel bijeenbrengen.
De religieuzen installeerden het
interne computernetwerk ter
gelegenheid van de viering van
de 250ste geboortedag van hun
stichtster, de Fran^aise Julie Bil-
liart.
Dat meldde het webmagazine
van religieuze ordes en congre
gaties Vidimus Dominum (ww-
w. vidimusdominum.org) giste
ren. De zusters hebben aller
eerst een verbinding tussen het
moederhuis in het Franse Cuvil-
ly en vestigingen in de Verenig
de Staten tot stand gebracht.
Het is de bedoeling dat alle 2000
zusters in veertig gemeenschap
pen in vijftien landen binnen
twee jaar op het intranet wor
den aangesloten.
„Velen van ons wonen in afgele
gen gebieden en we moeten
snel en gemakkelijk informatie
kunnen uitwisselen met andere
nonnen", aldus zuster Karen
Hokanson, verantwoordelijk
voor het intranet. Billiart (1751-
1816) stichtte de congregatie in
1806. De zusters richten zich
vanouds op armenzorg en on
derwijs aan meisjes. Billiart
werd in 1906 zalig- en in 1969
heiligverklaard.
Glasgow/rtr - Het aantal men
sen in Groot-Brittannië dat leidt
aan de dodelijke hersenziekte
Creutzfeldt-Jakob is dit jaar met
20 procent gestegen ten opzicht
van vorig jaar. Dat heeft gisteren
de Britse arts James Ironside op
een conferentie gemeld. De
meeste gevallen doen zich voor
in het noorden van Engeland en
Schotland.
Eerder werd aangenomen dat
het aantal besmettingen met
Creutzfeldt-Jakob ongeveer ge
lijk zou blijven. Tot nu toe zijn
ruim honderd mensen overle
den aan de ziekte. De ziekte
wordt zeer waarschijnlijk ver
oorzaakt door het eten van vlees
dat besmet is met de 'gekke-
koeien-ziekte' BSE.
Het valt volgens Ironside niet te
zeggen hoeveel slachtoffers de
ziekte uiteindelijk zal vellen,
omdat Creutzfeldt-Jakob een
zeer lange incubatieperiode
kent. Ook vermoeden onderzoe
kers dat sommige genetische
factoren bepaalde mensen ont
vankelijker maken om de aan
doening op te lopen.
Dit zou ook kunnen verklaren
waarom er meer inwoners van
het noorden van Groot-Brittan
nië ziek zijn geworden. Maar de
uitbraak in dat gebied zou ook
veroorzaakt kunnen zijn door
dat er in dat gebied meer be
smet vlees op de markt is geko
men, of omdat daar meer vlees
producten, zoals hamburgers en
worstjes, worden gegeten, in te
genstelling tot 'puur' vlees zoals
biefstuk.
door onze correspondent
Mare Peeperkorn
brussel - Het Europees Parle
ment wil het geven van bloed
tegen betaling verbieden.
Europees Commissaris Byrne
van volksgezondheid waar
schuwt voor een tekort aan
bloed en bloedplasma als het
parlement zijn zin krijgt. In
Duitsland, Frankrijk, Italië, Oos
tenrijk, Zweden en Griekenland
worden de donoren betaald met
geld of vrije dagen als zij bloed
afstaan.
Het Europarlement sprak zich
gisteren in meerderheid uit te
gen commerciële bloeddona
ties.
De parlementariërs verwerpen
iedere 'financiële exploitatie'
van het menselijk lichaam, dus
ook het geven van bloed tegen
een vergoeding. Daarnaast zou
het commercieel verkregen
bloed onveiliger zijn, omdat de
ze donoren vaker een slechte
gezondheid zouden hebben.
Driekwart van het in de EU ge
bruikte bloedplasma (verkregen
uit bloed, gebruikt voor medicij
nen) komt uit Duitsland. Daar
krijgt iedere donor 55 gulden
per keer dat hij bloed geeft.
In Oostenrijk ligt de vergoeding
op 30 gulden, in Zweden be
draagt de beloning 7,50 gulden.
Italianen, Grieken en Fransen
krijgen een betaalde vrije dag als
zij bloed geven. In Nederland
gebeuren de bloeddonaties op
vrijwillige en onbetaalde basis.
Eurocommissaris Byrne is „be
zorgd" over de opstelling van de
parlementariërs. Niet alleen
dreigt er een tekort aan Euro
pees bloed en bloedplasma, ook
de import uit de Verenigde Sta
ten komt in gevaar.
In de VS krijgen donoren bijna
60 gulden voor het geven van
bloed, een welkome aanvulling
op het inkomen voor veel Ame
rikanen.
Als de EU geen betaald bloed
meer accepteert, droogt ook de
ze bron op. De helft van het
bloedplasma dat Europa jaar
lijks gebruikt, komt uit de VS.
Europarlementariër Maaten
(WD) stemde tegen het verbod
op betaalde bloeddonaties. Hij
meent dat ieder EU-land zelf
moet uitmaken of het vergoe
dingen toestaat of niet. „Dit is
geen zaak voor Brussel", aldus
Maaten. De Europese Commis
sie is het daar volledig mee eens.
Commissaris Byme hoopt dan
ook de dat EU-ministers van
volksgezondheid dit najaar het
voorstel van het parlement zul
len afschieten.
Europees Parlement wil eigen afluistersysteem
door Rian van Kuppenveld
utrecht - Het Europees Parle
ment heeft vorige maand het on
derzoek naar Echelon afgerond.
Echelon is de codenaam voor een
gigantisch spionagenetwerk
waarmee de Amerikaanse afluis-
terdienst National Security Agen
cy (NSA) wereldwijd telefoon, fax,
telex en e-mail kan onderschep
pen. De conclusie van het onder
zoek: Echelon bestaat en Europa
moet ook zo'n systeem krijgen.
Maar wat is Echelon, en wat doen
de Amerikanen er eigenlijk mee?
In 1998 ontstond met name in
Europa grote commotie rond
Echelon. Want in dat jaar publi
ceerde de wetenschappelijke
commissie van het Europese
Parlement STOA (Scientific and
Technological Options Assess
ment) een eerste rapport waarin
de Britse onderzoeker Steve
Wright uitvoerig de werking van
Echelon uit de doeken deed.
Sinds het einde van de Koude
Oorlog - toen het militair bespi
oneren van de Russen minder
interessant werd - was Echelon
zich voornamelijk gaan richten
op het afluisteren van Europese
burgers en bedrijven. En dat
was een schending van de men
senrechten, zo vond het Euro
pese Parlement. Een ongeoor
loofde inbreuk op de privacy. En
het was niet het enige. Amerika
nen zouden met behulp van van
Echelon ook orders voor de
neus van Europese bedrijven,
onder andere vliegtuigbouwer
Airbus, hebben weggekaapt.
Duizelingwekkende feiten over
Echelon volgden. Het systeem is
te vergelijken met een enorme
stofzuiger die stelselmatig via
satellieten verstuurde telefoon
gesprekken en e-mails uit de
lucht plukt. De zak van de stof
zuiger - hoewel Amerikaans ei
gendom - staat in het Engelse
Menwith Hill. Daar plukten 28
in teflon verpakte afluisterscho-
tels al in 1992 17,5 miljard bood
schappen uit de lucht - dat zijn
twee miljoen boodschappen per
uur. Van al die boodschappen
worden er 13.000 geselecteerd
die bepaalde termen gebruiken
zoals bijvoorbeeld 'bom', 'se
mtex', of 'rifle'. Van die 13.000
blijven er uiteindelijk 20 over die
naar de Amerikaanse overheid
worden gestuurd ter grondige
bestudering. Op jaarbasis gaat
het om ruim 175.000 berichten.
Op het eerste gezicht lijkt het
merkwaardig dat een afluister-
station in Groot-Brittannië be
richten doorsluist naar het
hoofdkwartier van de NSA in
Fort Meade, Maryland. Maar dit
heeft alles te maken met UKU-
SA, de in 1948 gesloten overeen
komst tussen de Verenigde Sta
ten, Groot-Brittannië, Canada,
Australië en Nieuw-Zeeland om
op spionagegebied samen te
werken. Aanvankelijk ging het
vooral om militaire spionage,
maar nu worden ook gewone
burgers er bij betrokken, getuige
een opmerking van het hoofd
van de Australische geheime
dienst Brady. Hij heeft langza
merhand spijt als haren op zijn
hoofd dat als gevolg van UKUSA
inmiddels tachtig procent van
het Australische telefoon-, fax
en e-mailverkeer via Echelon
gefilterd wordt door de NSA.
Maar terwijl de Australiërs grijze
haren kregen, bleven de Ameri
kanen hardnekkig het bestaan
van Echelon ontkennen. Tot Jef
frey Richelson van het National
Security Archive van de George
Washington-universiteit in Was
hington in januari 2000 officiële
NSA-documenten publiceerde,
waarin de naam Echelon voor
komt. De Wet Openbaarheid
van Bestuur moest er aan te pas
komen, maar Richelson slaagde
er wel zijn regering een gevoeli
ge psychologische tik toe te
brengen. Echelon bestaat echt.
Overigens probeerde Richelson
tegelijkertijd de bezorgheid wat
weg te nemen: „Computers zijn
nog niet in staat stemmen zo te
herkennen dat ze volautoma
tisch stelselmatig alle berichten
kunnen verwerken en daar de
verdachten uit kunnen zeven."
Computers kunnen dan mis
schien nog niet voldoende
spraak herkennen, het afluiste
ren van internet moet een fluitje
van een cent zijn. En dat is pre
cies wat Echelon doet, zo stelde
de journalist Duncan Campbell
in een tweede rapport voor het
Europees Parlement. Al in 1995
zou de NSA negen intern
changes (knooppunten o
internet) hebben kunnen
teren. Bovendien zou de
ook met softwaremakers
Netscape, Lotus Notes er
crosoft afspraken hebber't
maakt om - via achterdei
de software - afluisteren
lijk te maken.
Berichten over dit 'misbr
van internet leidde er toe
tivitisten in oktober 1999
eerste 'Jam Echelon-dag'
beerden de computers v«
NSA plat te leggen. Niem
looft dat dit gelukt is, ook
tivisten zelf niet. Op 21 ol
is het weer zo ver. Dan pi
duizenden mensen op Ja
Echelon-dag de rest van j
reld via e-mail te wijzen
gevaren van Echelon voo
privacy.
Inmiddels komen er gelu j
dat Echelon - als het gaal.
temet - iets van zijn kraclr
het verliezen is. Zo stelde,
Duitse sociaal-democraa
hard Schmid, die vorige i
het laatste onderzoek var
Europese Parlement naa
on afsloot, dat de bedreij j
veel minder groot is. Vroi
ging vrijwel alle internetv
via Amerika, maar sinds
uit zijn voegen is gebarst t
het nog maar om een kle(
van het totaal. Het Duits
netverkeer gaat voor 95 p
via een knooppunt in Fr;
en komt het land niet uit
vendien heeft de NSA te
personeel en computers
het afgetapte verkeer te s I
op de drieduizend steeki
den die in omloop zijn. I
staan dat er genoeg perst
om al die berichten te ar
ren.
Dus lijkt het in de praktij l
der geval met Echelon w i
te vallen. Maar ja, minist
Grave liet begin dit jaar i
notitie al weten dat het I
niet alleen de Amerikant
die zich schuldig maken
luisteren. Dat doen een 11
landen (ook Europese re
uiteenlopende politieke
aldus de minister. En nu
parlement in Brussel die
nale systemen samenvoi i
een groot Europees aflui
teem.
londen/anp - Het christendom
is in Groot-Brittannië bijna vol
ledig vervangen door new age,
occulte bewegingen, de milieu
beweging, het geloof in de
markteconomie en andere alter
natieve vormen van zingeving.
Dat heeft de Britse kardinaal
Cormac Murphy-O'Connor ge
zegd tijdens de nationale confe
rentie van priesters in Leeds,
meldde het dagblad The Times
gisteren.
De mate waarin het christen
dom de moderne cultuur en het
intellectuele leven beïnvloedt, is
drastisch afgenomen, zei Mur
phy-O'Connor, hoofd van de 4,1
miljoen rooms-katholieken in
Engeland en Wales. Het chris
tendom is volgens hem als
„achtergrond voor het leven en
de morele beslissingen van
mensen" en ook op het
van de regering „bijna
gen". Muziek, new age, i
bewegingen, de milieubei
en het geloof in de vrije
zijn volgens de aartsbi
van Westminster de nieuv r,
men van zingeving. Verdi
ken mensen voorbijgaant
in alcohol, drugs en sek
zien een gedemoraliseei
menleving, waarin alle< py
goed is wat ik wil, waarin i in
ge rechten de mijne zijn
enige leven met beteke!(
waarde het leven is dat i
mijzelf wil." De kardinaal
de de uitwassen van de
economie en de consu..
drift. Als we in een culti p
ven die zegt 'wat ik heb is 0
ben', dan zitten we goed0|
problemen." a(
peking/ap - Een Chinese vrouw die drie maanden
geleden werd aangereden door een auto en sinds
dien met hersenletsel in coma in het ziekenhuis ligt,
heeft gisteren in de zuidwestelijke stad Chongqing
een gezonde zoon ter wereld gebracht. Dat maakte
het Chinese persbureau Xinhua bekend. Omdat de
36-jarige vrouw een keizersnede-operatie waar
schijnlijk niet zou overleven brachten artsen de ba
by ter wereld door hard op de buik van de vrouw te
drukken. De 2,3 kilo zware jongen bleek geen nade
lige effecten te hebben ondervonden van de coma-
tueuze toestand van zijn moeder. Foto: AP/Yang Lei
castellane - Het beeld van sekteleider Gilbert Bourdin van de occulte beweging Man-
darom is gisteren op bevel van de Franse Justitie opgeblazen. Het 33-meter hoge beeld
was illegaal in een natuurpark in zuidoost Frankrijk geplaatst. Een woordvoerder van de
sekte zei in een reactie dat 'er geen vrijheid van godsdienst bestaat in Frankrijk'. Ook
vergeleek hij het opblazen van het beeld met de vernietiging van Boeddhabeelden door
de Taliban in Afghanistan. Foto: EPA/Boris Horvat
Duivel slaapt op kussen christen-moslimpaar
door Koos Bijlsma
Groningen - Twee geloven op
één kussen. Daar slaapt de duivel
tussen. Dit aloude spreekwoord
gaat niet zozeer op voor partners
van protestantse en katholieke
huize. Het geldt vooral voor echt
paren van wie de een moslim is
en de ander christen. Zo blijkt uit
recent onderzoek van de Univer
siteit Groningen.
Theologe drs. Gré Speelman
(45) hoopt volgende week te
promoveren op een onderzoek
naar communicatie tussen part
ners met een verschillende reli
gie. Omdat ze enige tijd in Egyp
te woonde, kent ze enkele Egyp
tisch-Nederlandse echtparen.
Tien paren vroeg ze in het kader
van haar promotie naar hun er
varingen.
Helemaal representatief is het
onderzoek niet, geeft ze toe.
Want negen van de tien stellen
die ze sprak, waren na vijf tot
tien huwelijksjaren nog bij el
kaar. Dat mag bijzonder heten,
want uit CBS-cijfers blijkt dat
driekwart van de Nederlands-
Egyptische huwelijken binnen
zeven jaar wordt ontbonden, te
gen 25 tot 30 procent 'gewone'
gemengde huwelijken.
Raadt Speelman een huwelijk
aan met iemand van een andere
culturele achtergrond én geloof?
„De combinatie van een andere
culturele achtergrond én een
andere religie maakt een huwe
lijksrelatie niet eenvoudig. Je
houdt het samen alleen vol als
je bereid bent je volledig te ver
plaatsen in de ander en sommi
ge zaken voor jezelf weet te
rechtvaardigen. Zo vertelde een
christelijke vrouw dat ze op ver
zoek van haar man geen var
kensvlees meer eet, en dat ze
dat zelf ook veel gezonder vindt.
Op grond van het grote aantal
gemengde huwelijken dat op de
klippen loopt, raad ik niemand
zo'n relatie aan. Maar ik raad
het niemand af, omdat ik juist in
m'n onderzoek aantoon dat het
mogelijk is het langdurig met el
kaar uit te houden. Al zijn dit
natuurlijk de succesverhalen."
Uit het onderzoek blijkt dat
moslim-christenparen bijna
nooit met elkaar bidden. Tevens
signaleert Speelman dat er in in
deze huwelijken ruzie gemaakt
om de vraag wier God nu de
echte is. „Vooral in het begin
wordt hierover vaak stevig ge
bakkeleid. Ook ontstaat er ge
makkelijk ruzie over de vraag of
de kinderen uit het huwelijk nu
meegaan naar de kerk of naar
de moskee. Prachtig vond ik het
relaas van een tienjarig jongetje
dat zei angstig te worden van
het onderling geharrewar tussen
zijn ouders. 'Hier wordt God
vast heel erg verdrietig van', liet
hij zich ontvallen. Die opmer
king was voor de ouders zo be
schamend, dat zij hun 'gods
diensttwist' besloten bij te leg
gen", zegt Speelman.
athene/dpa - De Grieks-Or-
thodoxe Kerk heeft de
Griekse radio- en televisie-
raad gevraagd de uitzending
van Big Brother te verbie
den. Volgens de synode, de
hoogste kerkvergadering,
kwetst de realitysoap „de
waardigheid van mensen".
Dat is in strijd met de
grondwet, schrijven de bis
schoppen in een brief aan
de rtv-raad. Big Brother is
eind september voor het
eerst in Griekenland te zien.
Het commerciële Atheense
televisiestation Antenna zal
het programma uitzenden.
Cairo/anp - - Een Egyptische
rechtbank heeft gisteren de jaar
lijkse pelgrimstocht van joden
naar het mausoleum van de be
roemde rabbijn Yaacov Abou
Hatzira verboden. De rituelen
die de bedevaart omgeven, zijn
volgens het vonnis van de recht
bank in Alexandrië in strijd met
de publieke moraal.
De advocaat Mustafa Raslan, die
al jaren tegen het religieuze fes
tival strijdt, had een rechtszaak
aangespannen tegen het minis
terie van Cultuur, dat het graf
monument in de Noord-Egypti
sche stad Damanhour beheert.
De joodse pelgrims „drinken al
cohol, verkleden zich, begaan
zondige daden en gedragen zich
op een manier die in strijd is
met islamitische tradities en de
publieke moraal", citeert de re
geringskrant al-Ahram uit het
vonnis.
De bedevaart, die rond de jaar
wisseling wordt gehouden en
waaraan joden uit de hele we
reld deelnemen, staat al jaren
ter discussie. In januari van dit
jaar slaagden slechts weinig jo
den erin de bedevaart mee te
vieren. De autoriteiten weiger
den uit veiligheidsoverwe 1(
visa te verstrekken aan joi
vanuit Israël naar Dam
wilden reizen.
Aan de in 1881 overledfn
bijn Hatzira worden boe
tuurlijke krachten to eg
ven. Tijdens de bedeva; g
hij naar de aarde afdalen 0
klachten en wensen van
lovigen aan te horen. Z 5
naam 'de rabbijn op hi
gende tapijt' dankt hij a
legende die vertelt dat hij
tapijt naar Palestina vIool
een scheepskapitein had J
gerd hem naar het b f
land te vervoeren.
De rechtbank verklaarde J(
een decreet van de minis
cultuur nietig, dat het j
nument tot deel van het Q
lijke en islamitische erfgc
Egypte verklaart. Volge j
vonnis vervalst het dec
Egyptische geschiedenis,
den hebben geen bijdraj
verd aan het historische
van het land, oordeelde c
ter. Een woordvoerder
Israëlische ambassade ii
veroordeelde de rechterli1
spraak.
