n
TOERISME
C rtT e
Cursus
166
ZATERDAG 25 AUGUSTUS 2001
Kroonluchters, gokkasten, handlezers en 'jollygood' chocolade
:m terke punten geen gebrek
c et bruisende Brighton: een
fl gunstig klimaat, gezellige
SV straatjes en een levendige
lani
995 jjde. Nu nog even de oude
10
West Pier opknappen.
spier, het Royal Pavil-
ïkeltjes, restaurantjes,
theaters in The Lanes
Laine, het kiezelstrand
imenade, het zee-aquari-
"ijhton telt zijn zegenin-
louwt verder aan de toe-
Het valt de VW niet
zieltjes te winnen voor
id aan het Kanaal, een
'.uidwaarts van Londen.
??1Londenaren ontdekten
n al lang geleden en pen-
nni lagelijks heen en weer.
e Olivier woonde er,
Greene en Fatboy Slim
Tories pleegden er hun
jaarlijkse congres te houden en
logeerden in het sjieke Grand
Hotel. Tot daar, bij de IRA-bom-
aanslag van 1984, vijf doden vie
len.
Van vissersdorpje groeide Brigh
ton uit tot een stad met 250.000
inwoners. Een stad dan ook
nog, die per jaar door zo'n 8
miljoen mensen wordt bezocht.
Kloppend hart is de oude kem,
ingeklemd tussen East, North en
West Street en de kustweg
King's Road. Het is een compact
centrum met de pier, het zee
aquarium en het Royal Pavillion
er pal tegenaan. Een blokje
wandelen door de om het pavil
joen liggende straten, is een
mooie kennismaking met Brigh
ton. In zo'n drie kwartier ben je
rond. Althans, als je niet te lang
verwijlt in de parken, afgekaderd
door statige crèmekleurige hui
zen met ronde erkers uit de re-
gententijd.
•25, yal Pavillion. Alsof de Efteling in Brighton is neergestreken.
Tourist Board
De Brighton Pier is een com
pleet pretpark met alles erop en
eraan. Een mallemolen, een
achtbaantje, botsautootjes en
handlezers ook. Hallen herber
gen ontelbare gok- en spelkas-
ten. Één hok huisvest de lokale
radio. Joekels van meeuwen
eten uit je hand. De pier is al
een eeuw lang het trefpunt voor
jonge paartjes. Sinds vijf jaar
kunnen ze er zelfs trouwen.
Eftelingetje
De andere grote attractie van
Brighton is het Royal Pavillion.
Het lijkt een Eftelingetje, maar
dan zonder vliegende tapijten.
Dit is de excentrieke erfenis van
prins George, die in 1783 neer
streek in Brighton. „Hij wilde
ontsnappen aan zijn vader en
zocht het plezier", luidt het ver
haal. Het artistieke Brighton
sprak hem aan. Bovendien had
George kroep. En had hij, wordt
verteld, baat bij de dompelingen
in zee. Het Pavillion moest het
extravagante karakter van de
prins weerspiegelen. Veel oos
terse pracht en praal. Gouden
draken, luxe-kleden. Kennelijk
hield George van gezichtsbe
drog. Hij liet spiegels tegenover
elkaar plaatsen om een gang of
vertrek te verruimen. De trap
leuning lijkt van bamboe, het
behang heeft bij nader inzien
toch geen reliëf en in de koepel
van de Music Room worden de
26.000 schelpen naar boven toe
kleiner, zodat-ie hoger lijkt. Een
kristallen kroonluchter van dui
zend kilo hangt prominent in de
Banqueting Room boven de
royaal gedekte tafel met daarop
een menukaart uit 1817, die
maar liefst 36 entrees telde.
Het wordt tijd rond te struinen
door The Lanes en North Laine.
Karakteristieke steegjes en
pleintjes vol winkeltjes, kroegen,
nachtclubs, terrassen en veel
kappers en beautysalons. Je
vindt er van alles. Van 'jolly
good' chocolade, vegetarische
schoenen, hippe kleding, new
age-spul, knuffelberen, juwelen,
hoeden, zwaarden en musket
ten tot T-shirts met 'Barbie is a
slut'. Om de haverklap wordt
'the original Brighton Rock' aan
geprezen, zuurstokken in alle
kleuren. De oudste traditionele
pub, The Cricketers, was ooit de
favoriete 'hang out' van Graham
Greene. Een kerk uit 1688 is om
gedoopt in de pub Font Fir
kin.
Topper
De stad staat te boek als topper
in restaurantdichtheid. Vierhon
derd zijn er. Sushi's, tex-mex, ta-
pas; alles. Toppers zijn Quent-
ins, Venice en Havana, maar het
mooiste plekje - neus in de zee
wind - is ingepalmd door de Ita
liaan Alfresco. Toch was het
twintig jaar geleden aan de wa-
De promenade wordt steeds le
vendiger.
terkant nog een dooie boel. Je
kon er hoogstens een hotdog
krijgen. Onder de kustweg had
den de vissers vroeger hun op
slag. Achter de markante bogen
zijn nu barretjes te vinden, zoals
de populaire Honeyclub. Schil
ders en beeldhouwers stallen
hun spullen uit. Een vishande
laar staat vis te roken. In het Fi
shing Museum herleeft het ver
leden.
Onder meer dankzij grote ho
pen loterijgeld wordt Brighton
steeds fraaier. De Dome bij het
Pavillion ondergaat een ingrij
pende verbouwing. Brighton
Station heeft zijn oude Regency-
glorie terug. De jachthaven
wordt aangekleed met een pro
menade: winkeltjes, eettentjes,
bars, casino en een Walk of Fa-
me. De turquoise balustrade
langs de kustweg komt vast ook
aan de beurt. Helaas, want dat
roestige heeft wel wat.
De West Pier dreigt een gebed
zonder eind te worden. Het
roestige staaltje Victoriaanse
vergane glorie uit 1866 doet
denken aan een spannende
moordfilm. Waar ooit Charlie
Chaplin optrad, stikt het nu van
de meeuwen. Als enige pier van
dit land staat het staketsel bo
venaan de monumentenlijst. Elk
bruikbaar deeltje dient te wor
den hergebruikt. In 2004 moet-
ie af zijn. Soms zijn er rondlei
dingen. Als het mag van de
bouwopzichter. De durfal krijgt
een zwemvest om en een helm
op. Helaas, vandaag niet. Dat ei
gen-risico-papiertje had ik an
ders graag ondertekend.
Maarten van de Rakt
Feiten Cijfers
Vanaf de Belgische grens duurt
een reis naar Brighton onge
veer zes uur. Een paar mogelijk
heden:
Met Hoverspeed vanuit Oost
ende (vanaf Breda t75 kilome
ter) naar Dover: een uur en drie
kwartier.
Via de Eurotunnel vanuit Ca
lais (vanaf Breda 265 kilometer)
naar Folkestone: 35 minuten. Of
met Hoverspeed: 40 minuten.
In beide gevallen volgt nog een
rit naar Brighton van grofweg
anderhalf uur.
Hoverspeed vaart ook vanuit
Dieppe op de Engelse zuidkust.
Interessant voor wie een vakan
tie in Noordwest-Frankrijk wil
combineren met een paar da
gen Brighton. De prijzen zijn
zeer afhankelijk van seizoen,
tijdstip en aantal personen. Een
vijfdaags retourtje Hoverspeed
(vanuit zowel Oostende als Ca
lais) met auto en gezin kost
tussen de 393 en 816 gulden.
Eurotunnel rekent 560 a 800
gulden. Aan hotels is In Brigh
ton een ruime keus. Ze kosten
omgerekend in Nederlands geld
globaal 80 a 140 gulden per
nacht.
Meer informatie:
Brits Toeristenbureau
(020).689.00.02.
www.visitbrighton.com;
www.hoverspeed.com en
www.eurotunnel.nl
REISBOEKEN&MAGAZINES
)S
pds 'Op stap met de kids' bestaat al een aan-
'tax aren, maar werd onlangs gereviseerd. Niet
>M onrechte. Op het moment immers, dat zo'n
jrtif |ge verschijnt is een deel van de tekst alweer
jrtin lerhaald door de actualiteit. In vergelijking
de eerste uitgave, veel nieuwe bestemmin-
is in 'Op stap met de kids'. Naast uiteraard
ide vertrouwde dierentuinen en attractie-
:n. Voor elke Nederlandse provincie is een
ituk gereserveerd. Daarin staan de geselec-
uitstapjes en attracties alfabetisch gerang-
op plaatsnaam. Leeftijdsgrenzen zijn aan-
'en als een attractie werkelijk voor een be-
le categorie is bestemd. Verder zijn veel lo-
voorzien van internetadressen. De variatie
it. Zo wordt het 'grootste heggendoolhof
I Europa' in Ruurlo net zo goed vermeld als
:hniekmuseum Heim in Hengelo en het
leondorp in Terherne.
ip met de ldds' door Phia Damsma-Scheffer.
even Kosmos-Z&K Uitgevers. Prijs: 25,30 gul-
Died
!va STRALIË
iet om illustraties gaat, zijn de Capitool-reis-
en nauwelijks te overtreffen. Met de zoge-
Imde 'Reisplanners' wordt er nog een schepje
v tnop gedaan. De uitgever vindt blijkbaar dat
aan de reguliere uitgaven mankeert en
ijft dat Capitool Reisplanner de 'ideale aan-
ing' vormt. Vorig jaar al verschenen er Reis-
mers over Groot-Brittannië, Spanje, Frank
en Italië; sinds kort zijn ook Australië en Ca-
i in de reeks opgenomen. In de Reisplanners
t voor een groot deel dezelfde tekst als in de
gidsen, met dit verschil dat ze zijn voorzien
toelichtingen. Maar uiteindelijk is het vooral
de kaart (van keukentafelformaat) die de meer
waarde vormt. Op de Australische plattegrond
staat onder meer apart aangegeven wat de lig
ging is van de wijngebieden en de nationale par
ken, er zijn plattegronden van Sydney, Adelaide,
Brisbane, Canberra en Melbourne en er is ook
een afstandentabel.
Australië Capitool Reisplanner. Uitgeven Unieboek.
Prijs: 19,90 gulden.
RAILS
Een gids met fietstochten en wandelingen langs
spoorrails. Dat lijkt een levensgevaarlijke zaak.
Maar Alexander Artz, samensteller van het gidsje
'Fietsen en wandelen langs oude spoorwegen in
Nederland' bedoelt het goed. De planoloog wijst
er in zijn boekje alleen maar op, dat veel van de
buiten gebruik gestelde spoor- en tramwegen
schitterende wandel- en fietsroutes vormen. De
auteur, stafmedewerker van de NS, beschrijft zes
fietsroutes (gemiddelde lengte 40 kilomter) en
negen wandelingen (gemiddelde lengte 12 kilo
meter). Ze zijn alle voorzien van een gedetail
leerd kaartje alsmede een 'historische verant
woording". Zo gaat het bij de fietstocht rondom
Enschede om 'tal van restanten van oude spoor
lijnen en industriële archeologie in een fraaie
omgeving' en biedt de wandeltocht Bilthoven-
Driebergen 'de resten van een oude lokaalspoor
weg en van een smal spoorlijntje in de bossen
van de Utrechtse Heuvelrug'.
'Fietsen en wandelen langs oude spoorwegen in Ne
derland' door Alexander Artz. Uitgever. Elm ar. Prijs:
32,50 gulden.
NEW YORK
Waar moet je zijn in New York om te winkelen en
te happen? Journaliste Zahra Sethna woont al ja
ren in The Big Apple' en schreef een gids met
daarin haar favoriete adressen. Uiteraard dient
er nog maar te worden afgewacht of de smaak
van de lezer overeenkomt met die van de auteur,
maar het moet wel heel raar lopen willen er van
de 200 vermelde adressen niet een paar in de pot
vallen. Voor wie New York een beetje kent, is de
verwijzing naar de oysterbar in het Grand Cen
tral-station en Katz delicatessen geen opzienba
rende mededeling. Maar Century 21 is waar
schijnlijk alweer wat minder bekend. Volgens
Sethna is het 'een van de beste winkelparadijzen'
in New York. „Elke verdieping zit volgepropt met
echte designstukken voor prijzen met kortingen
tot wel 75 procent!" Ook noemt Sethna het Azia
tische eethuisje Kelly and Ping 'een van de hotste
plekken van Soho'. Nu bestaat er geen stad waar
'hot' zo snel afkoelt als in New York. Maar moet
een toerist zich daar iets van aantrekken?
'New York winkel- Restaurantgids' door Zahra
Sethna. Uitgeven Mo'Media. Prijs: 28,50 gulden.
NORMANDIË
Bij de ANWB verscheen zojuist 'Frankrijk in Geu
ren en Kleuren', een aardig gidsje dat het moet
hebben van fraaie foto's, heldere plattegronden
en uiterst bondige informatie. Zodat het dus kan
gebeuren dat voor Honfleur, volgens de samen
stellers toch 'de leukste haven van Normandië',
niet meer dan twee pagina's zijn gereserveerd.
En zelfs in die beperkte ruimte staat nog een ver
wijzing naar het aanpalende Genneville waar in
een boerderij-herberg kan worden gekeken naar
de manier waarop eendenlever wordt verwerkt.
De gids belicht nog veel meer culinaire kanten
van Normandië. Zo is er wat uitleg over kaas,
melkjam, cider, poiré en Calvados en wordt er
een overzicht gegeven van restaurant-adressen
waar kan worden genoten van 'authentieke, tra
ditionele en originele gerechten'. Er is ook een
reeks 'Spanje in Geuren en Kleuren' en daarin
verscheen onlangs het boekje over Catalonië,
Costa Brava en Costa Dorada.
'Normandië' door Clarie Gamier, Anne Guillemard,
Elisabeth Lau en Marie-Hélène Sabard. Uitgeven
Touring/Lannoo en ANWB. Prijs: 34,95 gulden.
CATALONIË
Terwijl de meeste uitgevers van reisgidsen hun
best doen zo gekleurd mogelijk over te komen,
houdt Lannoo het met z'n Trotter-gidsen op
zwart-wit Zie de onlangs verschenen gids over
Catalonië en Barcelona. Geen foto's of tekenin
gen; Trotter beperkt zich tot heldere beschrijvin
gen en constateert dat de streek 'alles bezit om
de doorsneetoerist te verleiden'. Ga maar na:
stranden, een aantrekkelijk achterland, een
hoofdstad (Barcelona) die nooit slaapt en 'een
adembenemend kunstpatrimonium dat varieert
van heerlijke romaanse kerken tot werk van de
grootste namen uit de moderne kunst en archi
tectuur. Peratallada is het 'favoriete middel
eeuwse dorp' van de samenstellers; over Salou is
geen letter te vinden. Vergeten? Nee, doodgezwe
gen. 'Salou maakt deel uit van een aantal hyper-
toeristische badsteden die praktisch dichtge
bouwd zijn, zonder bijkomende aantrekkelijk
heid of charme. Hierdoor passen ze niet echt bij
de filosofie van de Trotterreiziger', aldus uitgever
André Poncelet. Hij voegt eraan toe dat Salou in
de volgende uitgave wel zal voorkomen. Terecht
natuurlijk.
'Catalonië en Barcelona' (Trotter). Uitgeven Lan
noo. Prijs: 28,50 gulden.
Marc Brink/Rob van den Dobbelsteen
Ontwikkelingslanden
Toeristen die ontwikkelingslanden financieel willen steu
nen, kunnen dat sinds enige tijd onder meer doen bij 'GIFT
for AID'. Het gaat om vakantiegangers die een 'bijdrage
willen leveren aan een structurele verbetering van de leef
omstandigheden'. Onlangs werd in Kathmandu (Nepal)
een kantoor geopend waarin onder meer informatie wordt
gegeven over een project waarin wordt gewerkt aan huis
vesting voor leprapatiënten. GIFT Nepal wordt 'gerund'
door Nepalezen, ondersteund door vrijwilligers. Over drie
jaar moet GIFT Nepal zich geheel kunnen bedruipen van
de donaties van toeristen.
Meer informatie: (015)256.03.76 of
www.giftforaid.org
Motorrijders
Het grote aantal panoramabochten in het wegennet van Ti-
rol, maakt van dit Oostenrijkse Bundesland een eldorado
voor motorrijders. Één van de hoogtepunten ongetwijfeld:
het spectaculaire Timmelsjoch boven Obergurgl/Hochgu-
rgl, aan het einde van het Otztal. Van hieruit kunnen ook
andere dagtochten worden gemaakt naar bijvoorbeeld
Kühtai en Arlberg. Veel hotels en pensions in het dal stel
len gratis garage- en parkeerplaatsen voor de motoren be
schikbaar. Op de kamerprijzen worden speciale kortingen
verstrekt.
Meer informatie: (0043)52.56.64.66.
Boeienfolder
DFDS Seaways, de rederij die een veerdienst onderhoudt
tussen IJmuiden en Newcastle, heeft onlangs een nieuwe
Boeienfolder laten samenstellen met 23 vakantiereizen.
Het gaat om minicruises, stedentrips en hotel- en bunga-
lowreizen naar Schotland en Noord-Engeland. De aanbie
dingen zijn geldig van 1 september tot en met 31 decem
ber. In de kerstperiode worden er shoppingcruises georga
niseerd. Verder zijn er combinatiereizen te boeken naar
Edinburgh en Glasgow, waarbij wordt gereisd per boot, bus
en trein (vanaf elk station in Nederland).
Meer informatie: (072)5.67.10.39 of www.boeienfolder.nl
Alicante
In het zuidoosten van Spanje is midden in de zomerdrukte
een nieuwe, voor vakantiegangers niet onbelangrijke au-
topista geopend. Het gaat om de 77 kilometer lange snel
weg van Crevillente (langs de A-7 tussen Alicante en Mur-
cia) naar Cartagena. Op de route wordt een tol geheven van
6,75 pesetas per kilometer.
Legoland
Vanaf volgende zomer heeft de Duitse stad Günzberg aan
de Donau in Beieren er een bijzondere attractie bij: Lego-
land. Het filiaal van het van oorsprong Deense attractie
park - waarvan er verspreid over de wereld nu drie zijn -
wordt gebouwd vlak langs de A8 tussen Ulm en Augsburg
op een terrein dat 140 hectare groot is. Naast het park is
een vakantiedorp gepland, waar gezinnen met kinderen
onderdak kunnen krijgen. Waarschijnlijk komt er ook een
terrein voor (sta)caravans. Om de attracties te bouwen zijn
meer dan 50 miljoen steentjes nodig. Er worden jaarlijks
1,2 miljoen bezoekers verwacht.
Drenthe
'Drents Landleven' en 'Leuke winkeltjes en galerieën in
Drenthe' zijn de titels van twee onlangs verschenen gids
jes. In het ene boekje staat een overzicht van historische
en karakteristieke panden die geschikt zijn als bed
breakfastaccommodatie; in het andere zijn alle galerieën
op een rijtje gezet. De gidsjes die samen vier gulden kos
ten, zijn te bestellen via het Noord-Nederlands Bureau
voor Toerisme (0900) 92.22.
Je kunt geen hotel inkomen of je stuit op een groep. Een groep op
cursus. Prachtig om van afstand te bekijken. De eerste dag is er
niets aan de hand. Iedereen gaat keurig op tijd de 'A P. de Bak
ker-room in en iedereen komt keurig op tijd de 'A. P de Bakker-
room' uit.
Tekenen van verval doen zich pas voor op de tweede dag tijdens
het ontbijt. Onder leiding van juffrouw Joke van public rela
tions zijn er gisteravond een paar blijven hangen in de bar en
daarop is vooral Deutekom van inkoop jaloers. Hij begint te jen-
Bij de lunch loopt de spanning verder op. Die twee van boek
houding werpen fluisterend steelse blikken op Linda van de te
kenkamer en dat schiet de cursusleider (die inn^dels met
'Paultjeeeeh' wordt aangesproken) in het verkeerde keelgat 'Hè
toe jongens?'Als bij het diner juffrouw Joke vervolgens te kennen
geeft samen op stap te willen met die blonde stoot van sales,
gaan pas echt alle remmen los. Er ontstaat een geweldig dispuut
waarbij iemand boos van tafel wegloopt.
Deutekom? Waarschijnlijk wel Want hij is het, die om half vier
's nachts het hotel op stelten zet door, gekleed in sokken, een
brandblusser leeg te spuiten op de gang. Tijdens het ontbijt, blij
ven een paar stoelen leeg maar 'Paultjeeeeh' geeft geen krimp.
'Dan beginnen we mndaag toch lekker
een uurtje later?'
We zijn dan nog maar aan het begin van
dag 3. Dag 4 en 5 moeten nog komen.
Heerlijk. Als ik tegenwoordig een hotel
boek, roep ik door de telefoon: 'Half pen
sion mèt groep graag.
