Cursus sleutelen
aan de anti-auto
GESPREK VAN DE DAG
Overbodige karikatuur van Diana's schoonfamilie
^ifv r
Slobo schieten op internet
Stoppen met roken
DONDERDAG l6 AUGUSTUS 20(
MENSELIJK
In de Amerikaanse staat
Colorado is een man gear
resteerd omdat hij men
sen zou hebben opgeroe
pen toiletrollen met het
gelaat van president GE
ORGE BUSH erop te gooi-
en naar de autostoet van
de president, die deze
week Estes Park aandeed.
Behalve dat van Bush,
staan ook de glimlachen
de gezichten van vice-pre
sident Dick Cheney, mi
nister van buitenlandse zaken Colin Powell en minister
van justitie John Ashcroft op de vellen gedrukt. John Fi
scher verkoopt de rollen op zijn website, samen met
bumperstickers met teksten als 'Hij is niet mijn presi
dent' en 'Bush-Cheney, Amerika's tweede keus'.
Achttien radiostations in
de Verenigde Staten heb
ben dinsdag gelijktijdig
bijna een minuut lang het
GEHUIL van een niet te
troosten BABY uitgezon
den. Het spotje was onder
deel van een campagne te
gen 'shaken baby syndro
me' - hersenletsel als ge
volg van heftig door elkaar
schudden, met soms het
overlijden van een baby als
gevolg. De ideële bood
schap bestond uit vijftig
seconden onafgebroken
huilen van een baby, ge
volgd door een oproep om
een baby nooit, maar dan
ook nooit door elkaar te
schudden, 'hoe veel hij
ook huilt, hoe moe u ook
bent en hoe gefrustreerd u
ook raakt'. Het reclamebu
reau BVK uit Milwaukee
bedacht het spotje om het
gevoel van frustratie over
te brengen.
De miljonair en
avonturier STEVE
FOSSETT, die een
record poging doet
om een solovlucht
rond de wereld te
maken in een lucht
ballon, is gisteren de
kust van Zuid-Ameri-
ka genaderd. Fossett
vertrok op 4 augus
tus uit Australië. De
Solo Spirit van Fos
sett had gistermid
dag 18.000 kilome
ter afgelegd in tien
dagen en zestien
uur, de langste
(maar niet de verste)
reis tot nu toe van
een soloballonvaar-
der. Hij is nu onder
weg naar Chili
De droomreis naar Brazilië van een gezin uit de Verenig
de Arabische Emiraten is ontaard in een langdurig ver
blijf in de ambassade van hun land. Bij aankomst op de
luchthaven van Sao Paulo op 29 juli, met een vlucht van
Alitalia, bleken alle koffers van de familie Hebra zoekge
raakt. Daarin zaten hun traditionele gewaden - de DJEL-
LABA'S - en het speciaal aangeschafte islamitische bad-
goed voor bezoekjes aan de hagelwitte tropische
palmstranden. Bij het horen van zoveel pech besloot am
bassadeur Saeed Al-Junaibi het onfortuinlijke gezin on
derdak te bieden in een leegstaand vertrek van de diplo
matieke vertegenwoordiging in Brasilia. Maar dat verblijf
duurt nu al ruim twee weken, omdat in de Braziliaanse
hoofdstad geen enkel arabisch kledingsstuk wordt ver
kocht, en wat het ambassadepersoneel eventueel zou
kunnen afstaan is te krap voor het stevig uit de kluiten
gewassen echtpaar. Intussen blijft het wachten op nieu
we kledij die met de ambassadepost arriveert.
Divine Brown, de prostitu
ee die in 1995 in Los An
geles in een auto orale
seks met de Britse filmac
teur HUGH GRANT (foto)
bedreef en daarna opge
pakt werd, heeft naar ei
gen zeggen met interviews
over de zaak ruim een mil
joen dollar verdiend. Divi
ne, in werkelijkheid Estel-
la Thompson, vertelde dit
tegenover het Duitse tijd
schrift Stern. Divine was
zo in trek bij bepaalde me
dia dat zij enkele malen
cheques tot 250.000 dollar op haar deurmat vond. Ook
was haar waarde beroepshalve gestegen. Zo kon zij voor
een weekeinde met een paar bekende sportlieden
20.000 dollar opstrijken. Divine genoot niet lang van
haar rijkdom. Ze werd door vrienden en haar manager be
stolen, en investeerde onhandig, zodat de moeder van
drie nu weer moet werken voor brood op de plank. Naar
eigen zeggen is haar prijs nu 1.500 dollar, wel aanzien
lijk meer dan de 60 dollar die Grant moest neertellen.
Fouten maken is menselijk. Zo ook in deze rubriek. Dins
dag jl. schreven wij op deze pagina dat de foto bij een
verhaal over toerisme in Israël de AL AQSA-MOSKEE
toonde. Dit was echter de Rotskoepel-moskee.
In werkelijkheid wacht hij zijn
proces af in de Scheveningse ge
vangenis, maar op internet kan
hij dagelijks worden doodge
schoten. Op de internetsite ww-
w.milosevic.nl van het Arnhem
se bedrijf Netcreators staat sinds
kort een spelletje 'Slobo-schie-
ten'. De voormalige president
van Joegoslavië en zijn echtge
note Mira Markovic treden er in
op als figuren uit een James
Bond-film, in smoking en
avondjurk.
Milosevic staat met een getrok
ken pistool klaar als het spel be
gint. De intemetspeler is vol
gens de makers van het spel de
'rechter'. Hij hoeft alleen maar
op zijn muis te drukken om de
bloedspatten in het rond te la
ten vliegen en in drie rondes
voor 'gerechtigheid' te zorgen.
Op de achtergrond loopt een
stoet vluchtelingen voorbij,
waarschijnlijk de slachtoffers
van het echtpaar.
„Ik heb op de avond dat Milose
vic naar Nederland werd ge
bracht meteen dat adres ge
claimd. Het verbaasde me dat
nog niemand anders daar aan
Twee jonge knullen van geschei
den ouders uit een vooraan
staande, rijke Britse familie, ver
liezen in een zomernacht in au
gustus 1997 bij een bizar auto
ongeluk in Parijs hun jonge, we
reldberoemde schizofrene moe
der. Haar voormalige schoonou
ders kibbelen in hun Schotse
buitenhuis met hun zoon over
een gepaste reactie. Besloten
wordt om te doen of er niets aan
de hand is. De jongens, die door
de jarenlange bittere strijd tus
sen hun ouders al de nodige
krassen op hun ziel hebben op
gelopen, kunnen hun verdriet
niet kwijt. Je hoeft geen ziele-
knijper te zijn om te bedenken
dat ze nog lang beïnvloed zullen
worden door deze tragedie.
De jongens zijn natuurlijk de
prinsen William en Harry, die
deze maand precies vier jaar ge
leden wakker werden met de
mededeling van hun vader prins
Charles dat 'mammie' was ver
ongelukt, nadat de stomdron
ken chauffeur van haar nieuw
ste minnaar Dodi Fayed in een
tunnel de macht over het stuur
had verloren. Voor de prinsen is
het plotselinge verlies van hun
moeder - prinses Diana - een
enorme klap, waarvan de im
pact door buitenstaanders niet
te meten is. William (nu 19) en
Harry (bijna 17) hebben er zelf
ook niets over gezegd. Ze zijn
opgenomen in de boezem van
hun Windsor-familie, en blijven
met succes uit de publiciteit.
De Amerikaanse schrijver Chris
topher Andersen belooft met
zijn deze week uitgekomen boek
'Diana's Boys' een tipje van de
sluier op te lichten, maar aan
het einde van de 288 pagina's
weet de lezer nauwelijks meer
over de kinderen van Diana dan
daarvoor. Andersen herkauwt
de krantenartikelen van de laat
ste twintig jaar, herleest de talrij
ke boeken die over de kibbelen
de Diana en Charles - al dan
niet met hun medewerking -
zijn geschreven, gooit er een
flauw sausje overheen en pre
senteert het geheel als een
nieuw, maar overbodig, gerecht.
En om het zich gemakkelijk te
maken, houdt hij vast aan de
bestaande clichés over de 'ver
knipte' familie: de boze feeks
Camilla, de minnares van de
koele afstandelijke vader Char
les, de oude gevoelloze oma ko
ningin Elizabeth, de bullebak
grootvader prins Philip en niet
te vergeten de liefdevolle, zorg
zame, maar ondertussen haar
kinderen doodknuffelende moe
der Diana. Een obsessieve zieke
lijke moeder die het leven voor
haar zoons een hel maakt om
dat ze hen al op zeer jonge leef
tijd deelgenoot maakt van haar
ruzies, flirts en problemen met
William en Harry in betere tijden, toen hun moeder nog leefde.
Foto: ANP
vader en zijn familie.
Andersen weet niet wat de jon
gens van die periode in hun le
ven vinden, maar hij kleurt hun
herinneringen en gedachten zelf
voor hen in. Hij baseert zich
daarbij op gesprekken met vo
malige kindermeisjes en hofp
soneel, met vrienden en beke
den, en op de eerdere boeken
en onthullingen. En hoewel h j,
de jeugd van de prinsen in u« n
voerig detail beschrijft, heeft i
schrijver niets te vertellen. Dn P
vervalt Andersen maar in herl
lingen door bijvoorbeeld om
paar bladzijden op te schrijvf
dat 'Wills' zo'n hekel heeft aa:
de constante aanwezigheid v
zijn lijfwachten. Uiteraard jaa
de prins zijn beschermers eei N
paar keer de stuipen op het lil
door met hulp van zijn schoo
makkers 'te verdwijnen'. Pap.
boos, oma bezorgd, William
lukkig. Maai- of dat in een bot
moet?
Diana's Boys: Hel verhaal van William t
Ham', door Christopher Andersen
Eendologie moet 2cv van de sloop redden
Het terrein van garage het Eendeëi. Foto: Silvan Schoonhoven
Het lekt en het tocht. Het rijdt
niet harder dan 110 en gaat het
wel harder, dan kun je elkaar niet
meer verstaan of waait het dak
eraf. De Citroën 2cv is eigenlijk
een automobiel uit een vervlogen
tijdperk, die per abuis is blijven
bestaan. De Rotterdamse garage
het Eendeëi doet er alles aan de
laatste overgebleven eenden voor
sloop of roestdood te behoeden.
Bezitters van een 2cv kunnen er
zelfs een cursus eendologie vol
gen.
Het is een warme zaterdagmid
dag, ideaal weer om te sleutelen.
De een na de andere 2cv hob
belt het terrein op van garage
het Eendeëi in Rotterdam-
Zuid. Dan komt de gereed
schapskist uit de koffer
bak. De motorkap gaat
omhoog of de krik er
onder. Als je een ge
reedschap mist of ad
vies wil, schiet je éen
buurman aan. En
wie het sleutelen
moe is, kan de
achterbank uit
zijn 2cv tillen en
in de zon gaan
zitten.
Het Handboek
Eendologie ver
meldt: „Eendrij
den is genieten. Mal
een eend is, zeker als hij wat ou
der is, nogal onderhoudsgevoe
lig. Periodiek onderhoud en re
paraties zijn noodzakelijk om de
auto voor een vroegtijdig einde
te behoeden."
Bij het Eendeëi doen ze daar al
les aan. In zeven lessen kunnen
deelnemers aan de cursus Een
dologie leren hoe ze het basis-
onderhoud moeten verrichten.
Bougies verwisselen met een
stuk tuinslang en afstellen met
een duimnagel. Ruit verwisselen
met een schoenveter. Ontste
king stellen met een kromme
spijker. Lekkende ruitenwissers
afdichten met het rubbertje van
een Grolsch-fles. Een eend is
niet ingewikkelder dan een
brommer, wordt de cursisten al
snel duidelijk.
„Ik hoorde zelfs een verhaal van
iemand die pindakaas had ge
bruikt toen hij een keer zonder
motorolie stond", vertelt een
man met smeervet tot aan de el
lebogen, eigenaar van een
doft ode eend. „Hiervoor had ik
een Golf, maar daar durfde ik
niet aan te komen. Ja, één keer,
en toen was-ie pas echt kapot.
De garagerekening verdien ik nu
terug."
Inmiddels staan twaalf eenden
en een Dyane op het garageter
rein. Drie zeecontainers vol
blikrommel, gedeukte deurtjes,
kilometers uitlaat en vastge-
koekte motorblokken staan er
omheen. Alles wordt hier be
waard. Het weggooien van on
derdelen is taboe. Nieuwe wor
den nauwelijks gemaakt en de
oude onderdelen rotten lang
zaam weg.
Niet voor niets zijn de cursisten
de eerste les grotendeels kwijt
Foto: Hans van Weel
aan het onderwerp roest. Na een
kwartier is het al duidelijk: de
strijd tegen de blikrot is bij voor
baat verloren. „Niet echt leuk
om te horen waar het allemaal
in kan zitten", zegt een cursist
met een ongeruste blik op zijn
eend, die van buiten smetteloos
lijkt.
Cursusleider Erik Jansen maakt
duidelijk dat er voor sommige
exemplaren niets anders opzit
dan de rotte plekken er maar uit
te knippen en te vervangen door
verse staalplaat. Hij kan de cur
sus Lassen daarom van harte
aanbevelen als de meest logi
sche stap na de basiscursus. Een
blik op het onderstel werpen is
in ieder geval het eerste dat een
aspirant-koper moet doen voor
hij de buidel trekt, stelt Jansen.
Het chassis is de achilles-hiel
van elke 2cv. De buitenkant is
minder belangrijk, waarschui
hij. „Glimmen zegt niets."
Zelf kocht Jansen zijn eerstel
steleend in 1980. „Mijn vader
begon te schelden: wat heb je
noü gekocht? Het ding kwam j,
niet boven de 65 kilometer pr
uur. Maar dat vond ik juist hf
leuke. Eenden zijn een soort:
ti-auto's."
Toentertijd had je al een sloo
eend voor honderd gulden,
hij. En een nieuwe voor vierd
zend. Nu moet er voor een gi
de 2cv al gauw tien mille op i
komen. Oude eenden zijn ge
der dan nieuwe, vreemd ge
noeg. „Hoe nieuwer de eend
hoe groter het gevaar van ror
legt Jansen uit. „De auto mor
betaalbaar blijven, maar de
staalprijs steeg in de jaren tar
tig. De logische oplossing var
Citroën: goedkoper staal gebi
ken." Tot overmaat van ramj
verplaatste Citroën de prodü
naar Portugal. Jansen: „Dan
weet je het wel. Daar we
ken ze nóg meer met de
Franse slag dan in
Frankrijk. Eigen
moet je gewoi
geen eend va
na 1987 mee
kopen." j
Citroën hee j
de handen i*
middels wijs
lijk van zijn o
de topmodel,
getrokken. Jans
„Citroën wil er helemaal niel
meer te maken hebben. Je m
ook niet meer naar een Citro
garage gaan. Of er moet nog
hele oude monteur werken.
Maar die jonge pikkies zegt h
allemaal niets meer."
De Franse autofabrikant hee
zich inmiddels bekeerd tot uf
door de Rotterdamse sleutel
smalend aanduiden als 'win
tunnel-druppels'. De afkeer
voor strak en snel ondervind
enkeling die het waagt met h
blinkend nieuwe model Citri
C5 het terrein van het Eende
op te rijden. Hoon is zijn dei
„Er moet zeker nog veel aan
beuren, hè", merkt iemand
schamper op terwijl hij een
schop geeft tegen de banden
www.eendeei.nl
Silvan Schoonhoven
had gedacht", zegt Ben van 't
Ende van Netcreators. Het com
puterspelletje is volgens hem al
leen maar een tijdelijke invulling
van het adres, dat nu al aardig
bezocht wordt. „We hebben
even met de Joegoslavische zen
der B92 gepraat of zij het wilden
hebben, maar daar is toch niks
van gekomen. Ik weet daarom
nog niet wat we ermee doen."
Van 't Ende denkt niet dat zijn
bedrijf het adres aan de echte
familie Milosevic zal verkopen,
als er een goed bod uit Belgrado
zou komen.
Of Milosevic de internetsite in
zijn cel al heeft ontdekt, is onbe
kend. De oud-president is nog
wel steeds via de digitale snel
weg bereikbaar. Zijn partij
pronkt digitaal nog steeds met
het e-mailadres van de hoogste
baas: S.Milosevic@sps.org.yu
Het exploiteren van het adres
van Milosevic is overigens geen
kerntaak van het Arnhemse in
ternetbedrijf. De aandacht van
de bedrijfsleiding gaat veel meer
uit naar die andere actuele site:
www. maximan l
In Frankrijk is deze zomer een agressieve antirookcampagne
gestart. In de media maar ook op billboards wordt gewezen
op de gevaren van het passief roken. 'Door uw sigaret moe
ten anderen mee roken', is de boodschap. Het Franse co
mité voor gezondheidsopvoeding heeft samen met de
ziektekostenverzekeraars een enquête gehouden waaruit
blijkt dat de meeste rokers (74%) de regels voor niet-ro-
kers negeren. Zij tonen weinig respect voor mensen die
•fe\ niet roken en deze groeiende groep weet niet hoe zij
,I|È daar mee om moet gaan.
ui,, Protest wordt vaak als kinderachtig betiteld, schou
ders worden opgehaald, en de roker (v/m) neemt
frf nog een trekje. In Nederland is die situatie niet
fveel anders. De Franse campagne heeft tot doel
vooral het gedrag van de niet-rokers te verande
ren: ze moeten zelfbewuster worden. Longkanker
veroorzaakt jaarlijks niet alleen de dood van
60.000 rokers maar ook van 2500 niet-ro-
|^B kers die'mee moesten roken'.
^^B Op je rechten staan bij rokers als je zelf niet
I ^^B rookt, is heel moeilijk. Maar niet roken als
1 j je gewend bent te roken, is nog moeilijker.
IRoken is immers een verslaving, een regel-
matige dosis nicotine is nodig om je prettig
11 te voelen en te kunnen blijven functione-
ren. Om die reden valt roken zelden on
derling te regelen.
Ik heb nooit gerookt, maar ben tientallen jaren omringd ge
weest door journalisten die rookten. Totdat ik er schoon ge
noeg van kreeg en weigerde aan een bureaublok te gaan zit
ten met twee kettingrokers. Ik mocht ze allebei graag, maar
heb ze uitgelegd dat ik dat met hoofdpijn en branderige
ogen zou moeten bekopen. Waarop de een uitriep: 'Maar
dan stop ik toch', en de ander bedremmeld duidelijk maak
te: 'Stoppen gaat niet, want dan kan ik niet meer schrijven'.
Dat iemand zomaar, van de ene op de andere dag, definitief
zou kunnen stoppen, geloofde ik niet. Ik had al zoveel ge
worstel om mij heen gezien, dat ik inmiddels wel begreep
dat stoppen met roken meestal uitermate moeilijk is. Thee,
pleisters, acupunctuur, kauwgom, pillen; er waren erbij die
van alles hadden geprobeerd. De onthoudingsverschijnselen
kunnen vreselijk zijn: prikkelbaarheid, concentratiestoor
nissen, slaapproblemen, overgevoeligheid voor geluid. Som
migen komen in een hel en gaan er dan vervolgens zo mee
lijwekkend uitzien, dat zelfs ik inzie dat roken beter voor ze
is dan dit marginale, troosteloze bestaan. Maar de collega
die wilde stoppen, deed dat zonder een enkel probleem. De
ander bekende me: 'Ik moet eigenlijk stoppen, mijn huisarts
zegt het ook'. Hij was chronisch verkouden en kortademig.
Ik deed hem de suggestie aan de hand iedere ochtend zijn
jas heel ver weg te hangen op de redactie en in een van de
zakken een pakje te doen met zeven sigaretten. Een aantal
dat minimaal schadelijk is voor je gezondheid. Het beteken
de dat hij die bewust moest gaan halen en opsteken, op een
moment waarop hij niet zonder kon. Tot zijn verbazing kon
hij dat al spoedig beperken tot vijf, waardoor hij er een
overhield voor bij het opstaan, en eentje 's avonds. Hij rookt
nu al jaren niet meer.
Stoppen met roken is niet alleen moeilijk, omdat je als een
junk moet afkicken, maar ook omdat een sigaret een hou
vast is bij gedrag. Wat doe jij dan met je handen, als je niet
rookt', riep een collega een keer. 'Niets', riep ik, stomver
baasd. Maar niets met je handen doen, is voor een roker een
groot probleem. Hij houdt een telefoon vast met de ene, en
rookt met de andere hand. Hij frummelt z'n shagje, als hij
bedenktijd nodig heeft bij een antwoord op een vraag. Met
een sigaret in je handen heb je een houding, de sigaret zelf
geeft de genade van een altijd aanwezige, opbeurende
vriend. Ik heb makkelijk praten.
Toch sta ik op mijn recht op frisse, gezonde lucht. Dat valt
in Nederland moeilijk te regelen. Handhaving van niet-ro-
ken regels in het openbare domein is er nauwelijks. In res
taurants zit je meestal tussen de rokers. Er is hier geen actief
overheidsbeleid om roken te ontmoedigen. De houding van
de overheid is dubbelhartig: wel woorden, geen daden. Ro
ken levert de staatskas immers miljoenen aan accijnzen op.
Vooreen relatief klein bedrag daarvan zouden cursussen ge
organiseerd kunnen worden zoals in andere Europese lan
den, waarbij rokers gratis geholpen worden, medicamen
teus en psychologisch, bij het stoppen met roken. Ook al lukt
dat, dan nog blijft het voor veel mensen nooit meer zoals het
geweest is. Of zoals die ene collega zegt: 'Als ik zou horen dat
ik nog maar tivee maanden te leven heb, dan zou ik onmid
dellijk een hele slof sigaretten gaan halen'. Die kans is klein.
Hij is immers gestopt met roken.
